विक्षनरी:हिन्दी-सिन्धी शब्दकोश

विक्षनरी से
(हिन्दी-सिन्धी शब्दकोश से अनुप्रेषित)

हिन्दी शब्द --- सिन्धी अर्थ
अंक --- गोदि
अंकुर --- सलो
अंकुश --- अंकुशु, कुंढो
अंग --- अंगु, उज़्वो
अंचल --- आस-पास जो प्रदेशु
अंडा --- अंडो, आनो, बेदो
अंत --- अंतु, पछाड़ी
अंतरंग --- घाटो, गहिरो
अंतर --- अंतरु तफ़ावतु
अंतरिक्ष --- अंतरिक्ष, आकाशु, पोलारु
अंतर्राष्ट्रीय --- अंतर्राष्ट्रीय, परडे॒ही
अंतिम --- अंतिम, आख़िरी
अंदर --- अंदरि
अंधकार --- अंधकारु, ऊंदहि
अंधा --- अंधो
अंश --- अंशु, हिसो, भागु॒
अकड़ना --- आकिड़जणु, सख़्तु थियणु
अकाल --- अकालु, डु॒करु
अकेला --- अकेलो
अक्ल --- अकुलु
अक्सर --- अकसर
अक्षर --- अखरु
अखंड --- अखंडु
अखबार --- अख़्बार इख्बार
अखरना --- खटिकणु
अखाड़ा --- आखाड़ो
अगर --- अगरि, जेकड॒हिं
अगरबत्ती --- अगरबत्ती
अगला --- अगि॒यों
अगाध --- अथाहु
अग्नि --- बाहि, आगि, अग्नी
अग्रज --- बडो॒ भाउ
अचल --- अचलु, अडो॒लु
अचानक --- अचानक
अच्छा --- सुठो, ठीकु
अजगर --- अजिगरु
अजायबघर --- अजायबघरु, भूतख़ानो
अटकना --- अटिकणु, रुकिजणु
अड़ना --- अड़िजणु, रयकिजणु
अड्डा --- अडो॒
अणु --- अणू
अतिथि --- महिमानु, मिज़्मानु
अदालत --- अदालत
अधिक --- वधीक, घणो
अधिवेशन --- इज्लासु, अधिवेशनु
अधिसूचना --- पधरनामो, सूचना
अधूरा --- अधूरो
अध्यक्ष --- सभापती
अध्यादेश --- आर्डिन्नसु, अध्यादेश
अध्यापक --- मास्तरु, अध्यापकु
अध्याय --- अध्याउ, बाबु
अनगिनत --- बेशुमार, अणग॒ण्यो
अनशन --- उपवासु, व्रतु
अनाथ --- अनाथु
अनाथालय --- अनाथालय
अनावरण --- उद्घाटनु
अनिवार्य --- लाज़िमी, ज़रूरी
अनुकरण --- पोइल॒गी, पैरवी
अनुक्रमणिका --- फ़हरिस्त, सूची
अनुज --- नंढो भाउ
अनुराग --- प्रेमु, प्यारू
अनुवाद --- तर्जुमो, अनुवादु
अनुसंधान --- खोज
अनुसार --- अनूसार, मूजिबि
अनुसूचित --- अनुसूचित, सूची में दाख़िलु
अनुसूची --- सूची, लिस्ट, ज़मींमो
अनेक --- अनेक, घणा
अन्न --- अनु, अनाजु
अन्य --- बि॒यो
अन्याय --- अन्याउ, बेइन्साफ़ी
अपना --- पंहिंजो
अपनाना --- पंहिंजो बणाइणु
अपने-आप --- पंहिंजो पाण
अपमान --- अपमानु
अपराध --- अपराधु
अपराधी --- अपराधी, डो॒ही, गुनहगारु
अपराह्न --- बि॒पहरीअखॉँ पोइ जो वक्तु
अपाहिज --- अपाहिजु, जडो॒
अफसर --- आफ़ीसरु
अफीम --- आफ़ीमु
अभयदान --- माफ़ी
अभिनंदन --- अभिनंदनु, साराह
अभिनय --- अदाकारी
अभिनेता --- अदाकारु
अभिप्राय --- मक्सदु, उदेशु
अभिभावक --- संभालीवंडु
अभिमान --- अभिमानु, हठु, घमंडु
अभियान --- चढ़ाई
अभियुक्त --- मुलज़िमु, डो॒ही
अभियोग --- इल्ज़ामु
अभिलाषा --- अभिलाषा, इछा, अबि॒लाखा
अभिलेख --- दस्तावेज़ु
अभिवादन --- इज़तभर्यो नमस्कारु, कोरनिश
अभिशाप --- सिरापु, पिट
अभी --- हिन, वक्ति
अभीष्ट --- चाह्यलु
अभ्याय --- अभ्यासु
अमर --- अमरु
अमल --- अमलु
अमानत --- अमानत
अमावस्या --- उमास
अमिट --- अमिटु
अमीर --- अमीरु
अमुक --- फलाणो
अमृत --- अमृतु, अंब्रतु
अम्ल --- खटाणि, खटो सवादु
अरथी (अर्थी) --- काई, अर्थि
अराजकता --- अराजकता
अरुण --- गा॒ढ़ो
अर्चना --- पूजा॒
अर्थ --- अर्थु, माना
अर्थशास्त्र --- अर्थशास्त्रु
अर्ध --- अधु
अर्धमासिक --- अधमाही, पक्ष जो
अर्धांगिनी --- अर्धांगिनी, अधुसरीरु
अर्पण --- अर्पणु
अलंकरण --- तमग़ो डि॒यणु
अलंकार --- ज़ेवरु, सींगार जो साधनु
अलग --- अलगि॒
अलता --- आलतो (लाख मां ठह्यलु गा॒ढ़ो रंगु)
अलबम --- आल्बमु
अलमारी --- अल्माड़ी
अलापना --- अलापणु, आलापु कढणु
अलावा --- खां सवाइ
अलौकिक --- अलौकिकु
अल्प --- थोरो, घटि
अल्पविराम --- थोरो दमु, कामा
अल्पसंख्यक --- थोराईअवारो
अल्पाहार --- घटि खाधो, थोरो खाधो
अवकाश --- वांदिकाई
अवज्ञा --- उलंघनु
अवतरण --- हवालो
अवतार --- अवतारु
अवयव --- अंगु, उज़्वो
अवरोह --- लहणु
अवलंब --- आधारु
अवशेष --- बाकी, वच्यलु
अवश्य --- ज़रुरु, अवसि
अवसर --- मौको, अवसरु, वझु
अवसाद --- उदासी
अवसान --- अंतु
अवहेलना --- नज़रअंदाज़ी
अवांछित --- अण चाह्यलु
अवाक् --- चुपि, अवाकु
अविकल --- जीअं जो तींअं
अविरल --- लागीतो॒, जुड्यलु
अविलंब --- बिना देरि, तुर्तु
अवैतनिक --- बिना उजूरे, आनरेरी
अवैध --- बेकाइदे, नाजाइजु
अव्यवस्था --- अव्यवस्था
अशुद्ध --- अशुद्धि
अशुद्धि --- अशुद्धि
अशुभ --- अशुभु
अश्लील --- फ़ाहिशु
अष्टमी --- अष्टमी
असंख्य --- बेशुमारु
असंगत --- बेमेलु
असंतोष --- असंतोषु, नाराज़िपो
असंभव --- असंभवु, नामुम्किनु
असत्य --- असतु
असभ्य --- असभ्य, अणसुधिर्यलु
असमंजस --- बि॒चिताई, हब॒क
असमर्थ --- असमर्थु, हीणो
असर --- असरु
असल --- असुली
असली --- असुली
असहयोग --- असहयोगु
असह्य --- असहु, न सहण, जोगो॒
असाधारण --- ग़ैररवाजी, असाधारणु
असीम --- बेहदि
असुर --- दैतु, राकासु
असुविधा --- अहंजु, तकलीफ़
अस्तबल --- तबेलो
अस्तव्यस्त --- डांवाडोल, टिड़्यलुपखिड़्यलु
अस्तित्व --- हस्ती, वुजूदु
अस्त्र --- हथियारु, अस्त्रु
अस्थि --- हडी॒, हडो॒
अस्थिर --- अथिरु
अस्पताल --- अस्पताल, इस्पताल
अस्वस्थ --- बीमारु
अहं --- अह्म्, खुदी
अहंकार --- अहिंकारु, अहंकारु
अहाता --- हातो
अहिंसा --- अहिंसा
अहित --- हाञो, नुक्सानु
आंकड़े --- अंग अखर
आंकना --- आकणु, कथणु
आंखमिचौनी --- अखि-बूट
आंगन --- अड.णु
आंचल --- पलउ, आंचलु
आंतरिक --- अंदिर्यों
आंदोलन --- आंदोलनु
आंधी --- तूफ़ानू, वाचूड़ो
आंशिक --- अंश या हिसे सां वास्तेदारु
आंसू --- गो॒ढ़ा, लुडिक
आकर्षक --- छिकीदंड़ु
आकर्षण --- कशिश, छिक
आकस्मिक --- ओचितो, इत्फ़ाकी
आकार --- शिकिल, बनावट, आकारु
आकाश --- आकशु, उभु
आकाशवाणी --- आकाशवाणी, आकासवाणी
आकृति --- शिकिल, रूपु, आकृति
आक्रमण --- हमिलो
आक्षेप --- इल्ज़ामु, तुहिमत
आखिर --- आख़रि, पछाड़ी
आखेट --- शिकारु
आगंतुक --- आयलु, महिमानु
आग --- आगि॒, बाहि
आगमन --- अयणु
आगामी --- ईंदड़ु
आगे --- पाहिरीं, अ॒ग्यां
आग्रह --- ज़ोरु, हुजत
आधात --- धकु, चोट
आचरण --- हलति, वहिंवारु, आचरणु
आचार्य --- आचार्यु
आज --- अजु
आजकल --- अजु काल्ह
आज़ाद --- आज़ादु
आजीवन --- जीवन भरि, सजी॒ उमि
आजीविका --- आजीविका, रोटी रोज़ी
आज्ञा --- आज्ञा, हुकुमु
आडंबर --- आडंबरु, डे॒खाउ
आढ़तिया --- भलाविणो
आतिशबाज़ी --- आतिशबाज़ी
आतुर --- अधीरु, बेचैनु
आत्म-कथा --- आत्म-कथा
आत्म-रक्षा --- आत्म-रक्षा, खुदि जो बचाउ
आत्मविश्वास --- आत्म-विश्वासु
आत्मसमर्पण --- आत्म-समर्पणमु
आत्म-हत्या --- आत्म-हत्या
आत्मा --- आत्मा, रूहु
आदत --- आदत
आदमी --- आदमी
आदर --- आदरु, इज़त
आदरणीय --- आदर जोगो॒, इ़ज़तवारो
आदर्श --- आदर्शु
आदान-प्रदान --- डे॒-बठु
आदि --- आदि, मूलु
आदिवासी --- आदीवासी
आदेश --- हुकुमु, आज्ञा
आद्यक्षर --- आदि-अखरु, नाले जो पहिर्यो अखरु
आधा --- अधु
आधार --- आधारु, बुन्यादु
आधारभूत --- बुन्यादी
आधिकारिक --- सनदी, अधिकार सां चयलु
आधुनिक --- हाणोको, आधुनिकु, जदीदु
आध्यात्मिक --- आत्मिकु, रूहानी
आनंद --- आनंदु
आना --- अचणु
आप --- खुदि, पाण
आपसी --- पंहिंजो, हिकबि॒एजो
आभार --- अहिसानु, शुकुरुगुज़ारी
आभास --- झलक, पाछो
आभूषण --- ज़ेवरु, ग॒हिणों
आमुख --- मुहागु, भूमिका
आमोद-प्रमोद --- मौज-मजो, खिल-खुशी
आय --- उपति, कमाई, आमदनी
आयकर --- इन्कम-टैक्सु
आयत --- वडो॒, डि॒घो, वसीउ
आया --- आया, दाई
आयात --- आवति, आमदि
आयाम --- विस्तारु, फैलाउ
आयुष्मान् --- चिरंजीवु
आयोजक --- प्रबंधकु, बंदोबस्तु, कंदडु
आरंभ --- आरंभु, शुरुआती
आरती --- आरती, आर्ती
आराम --- आरामु
आरोप --- इल्ज़ामु, तुहिमत, आरोपु
आरोह --- सुवारी, सुवार, थियणु
आर्थिक --- आर्थिक, माली
आर्द्र --- आलो
आलंब --- आधारु, सहारो
आलंबन --- आधारु, आलंबनु
आलसी --- आलिसी, सुस्तु
आलस्य --- आलिसु, सुस्ती
आला --- जारो
आलोक --- प्रकाशु, रोशनि
आलोचक --- आलोचकु, नकादु
आलोचना --- आलोचना, तन्कीद
आवभगत --- आदरु-सत्कारु
आवरण --- पर्दो
आवश्यक --- ज़रूरी
आवश्यकता --- ज़रूरत
आवागमन --- अचणु-वञणु
आवारा --- आवारो
आवास --- निवासु, रहण जी जाइ
आवाहन --- सडु, पुकार
अविष्कार --- ईजादि
आवृत्ति --- दुहरावट
आवेग --- जोशु, उधिमो
आवेदन --- अरीज़ी, दर्ख़्वास्त
आशय --- मुराद, इरादो
आशा --- आशा, उमेद
आशीर्वाद --- आशीर्वाद, आसीस
आश्रय --- शरणि
आश्वासन --- आथतु
आसन --- आसणु
आसान --- आसानु
आस्तिक --- आस्तिकु
आस्था --- आस्था, विश्वासु
आस्वादन --- सवादु
आहट --- आहट
आहार --- आहारु, खाधो
आहुति --- आहूती
इंतज़ाम --- इंतिज़ामु
इंदराज --- दर्जु करणु, दाख़िला
इकहरा --- हिक तहो
इकाई --- इकाई
इक्का --- टांगो
इक्का-दुक्का --- एकड़ि-बे॒कड़ि
इच्छा --- इछा
इठलाना --- फूंडिजणु, टेग॒रि डे॒खारणु
इतिवृत्त --- विचूर
इतिहास --- इतिहासु, तवारीख़
इत्र --- अतुरु
इधर --- हिते, हिन पासे
इनकार --- इन्कारु
इनाम --- इनामु
इमारत --- इमारत
इलाका --- इलाइको
इलाज --- इलाजु
इशारा --- इशारो
इस्तरी --- इस्त्री
इस्पात --- रुकु
ईंट --- सिर
ईंधन --- जलाऊ पदार्थ (काठियूं वग़ैरह)
ईख --- कमंदु
ईश्वर --- ईश्वरु
उँडेलना --- ओतणु
उकताना --- ककि थियणु, बेज़ारु थियणु
उकसाना --- भड़िकाइणु
उक्ति --- चविणी
उखाड़ना --- उखेड़णु, पाड़ां पटणु
उगना --- उभिरणु
उगलना --- ओगा॒रण, कइ करणु
उगाना --- अभिराइणु
उघाड़ना --- उघाड़ो करंणु, खोलणु, पर्दो हटाइणु
उचटना --- उखिड़णुं
उचित --- मुनासिबु जोगो॒
उच्च --- ऊचो
उच्चारण --- उचारणु
उछल-कूद --- ठेंग टपा
उछलना --- उछिलिजणु
उजड़ना --- उजिड़णु
उजाला --- उजालो, प्रकाशु
उठना --- उथणु, मथे चढ़णु
उड़ना --- उडा॒मणु
उतना --- ओतिरो
उतरना --- लह॒णु
उतार-चढ़ाव --- लाहु-चाढ़ु
उतारना --- लाहिणु
उत्कंठा --- चाह, अबि॒लाखा, उत्कंठा
उत्कर्ष --- चाढु, मथे वधण जी हालति
उत्तम --- उतमु, आला
उत्तराधिकार --- वर्सो, जाइनशीनी
उत्तेजना --- जोशु, उतेजना
उत्पादन --- पैदाइश, उत्पादनु
उत्सव --- उत्सवु, जशनु, जल्सो
उत्साह --- उत्साहु
उत्सुक --- आतुरु, उकंढ्यो, उत्सुकु, ख्वाहानु
उदय --- उसिरण जी हालति चाढ़ु
उदार --- उदारु, सख़ी
उदास --- उदासु, मायूसु
उदासीन --- उदासीनु
उदाहरण --- मिसालु
उद्घाटन --- उद्घाटनु
उद्देश्य --- उदेशु, मक्सदु
उद्धरण --- हवालो, दाख़िलो
उद्यम --- उदमु, कोशिश
उद्योग --- महिनत
उद्योगपति --- उद्योगपती
उधेड़ना --- उडेड़णु
उधेड़-बुन --- बिचिताई, मन जो मोंझारो
उन्नति --- उन्नती, वाधारो, तरक्की
उन्माद --- दिमाग़ जो तवाज़नु बिगिड़णु चर्याई
उन्मूलन --- पाड़ां पट, जड़नासु
उपग्रह --- उपग्रहु
उपचार --- इलाजु
उपज --- उपज, पैदावार
उपजना --- उपिजणु, पैदा थियणु
उपजाऊ --- उपजाऊ
उपदेश --- उपदेशु
उपद्रव --- झगि॒ड़ो-फसादु
उपनगर --- उपनगरु
उपनाम --- तख़लुसु
उपन्यास --- उपन्यासु, नावलु
उपभोक्ता --- वापिराईंदडु, उपभोगु कंदडु
उपभोग --- उपभोगु, इस्तैमालु
उपमा --- भेट
उपयोग --- इस्तैमालु, उपयोगु
उपयोगी --- कमाइतो, उपयोगी
उपलक्ष्य --- कारणु, मुराद
उपला --- छणा (सुकलु)
उपवन --- बागु, बग़ीचो, फुलवाड़ी
उपवास --- उपवासु, व्रतु
उपसंहार --- अंतु, पछाड़ी
उपस्कर --- ओज़ारु
उपस्थिति --- हाजुरी
उपहार --- सूखिड़ी, सोग़ात
उपहास --- ठठोली, चथर
उपाधि --- लकबु, ख़िताबु, डिग्री
उपाय --- उपाउ
उपासक --- उपासकु, पूजा॒री
उपासना --- उपासना, पूजा॒
उपेक्षा --- नज़रअंदाजी
उबकाई --- उल्टी, कइ
उबरना --- बची निकिरणु, छोटिकारो पाइणु
उबलना --- उभामणु
उभरना --- उभिरणु, मथे चढणु
उमंग --- उमंगु
उम्मीदवार (उम्मेदवार) --- उमेदवारु, उमीदवारु
उर्वर --- उपजाऊ
उर्वरक --- कीम्याई भाणु
उलझन --- उल्झन, मोंझारा
उलझना --- मुंझणु
उलटना --- उवतो थियणु, उलटो थियणु
उलटी --- उल्टी कइ
उलाहना --- डो॒रापो, महिणो, लानो
उलीचना --- कंहिं हंधि भर्यलु पाणी बुकनि यां कंहिं नंढे बासण सां भरे बा॒हिरि उछिलाइणु
उल्लंधन --- उलंधनु, भञिकिड़ी
उल्लास --- उलासु, ख़ुशी
उल्लेखनीय --- उलेख जोगो॒, बयान जोगो॒
उसूल --- उसूलु
उस्तरा --- पाकी
ऊघना --- झूटा खाइणु
ऊचा --- ऊचो, मथे
ऊंचाई --- ऊचाई, बुलंदी
ऊपर --- मथ
ऊबना --- ककि थियणु, बेज़ारु थियणु
ऊष्मा --- गर्मी, तपती
ऊसर --- वार्यासी, कलिराठी
ऊहापोह --- विस्वसो, बुड॒-तर, बि॒चिताई
ऋण --- कर्ज़्रु
ऋणदाता --- लहणेदारु, कर्ज़ु, डीं॒दडु
ऋतुराज --- बसंतु, बहार जी मुंद
ऋषि --- ऋषी
एकता --- एकता, एको
एकत्र --- गडु
एकदम --- यक्दमु, तुर्तु
एकनिष्ठ --- हिक जो विश्वासी, एक निष्ठु
एकमत --- यक्राइ, हिकमत जा
एकमात्र --- हिकुई, अकेलो
एकांत --- एकांत, सुञो
एकाकी --- अकेलो
एकाग्र --- एकाग्रु, हिकमनो
एकाधिकार --- अकेले जो अधिकारु, हिकहटी
ऐंठन --- मरोड़, वटु, वकड़ु
ऐंठना --- मुडणु, मुड़ी पवणु
ऐनक --- ऐनक, चश्मो
ऐश्वर्य --- धनु-दौलत
ओजस्वी --- तेजस्वी, जल्वेदारु
ओझल --- गाइबु, ओझलु, अलूपु
ओझा --- झाड़ो, झाड़ विझंदडु
ओटना --- ओटणु
ओढ़ना --- ओढणु
ओर --- तर्फु
ओला --- ग॒डो
ओस --- माक
ओहदा --- उहिदो
औचित्य --- जोगा॒ई, मुनासिबत
औजार --- ओज़ारु
औटाना --- काढणु, घाटो करणु, टहिकाइणु
औधोगिक --- उद्योग संबंधी
औद्योगीकरण --- उद्योगीकरणु
औपचारिक --- इलाज संबंधी
औपचारिकता --- रवायत परस्ती
और --- ऐं
औरत --- औरत
औषधालय --- इस्पताल, दवाख़ानो
औषध --- दवा
औसत --- सरासरी, विचु
कंगाल --- कंगालु
कंघा --- फणोटो, कंघो
कंजूस --- कंजूसु
कंठ --- गलो, कंठु
कंधा --- कंधु, कुल्हो
कंपकंपी --- डकिणी, कंबणु जी हालति
कंबल --- कंबलु
कई --- कई, घणाई
कक्ष --- कोठी, कमिरो
कक्षा --- क्लासु, दर्जो
कचहरी --- कचहिरी
कचोटना --- चुभणु, डुखणु
कच्चा --- कचो (अधु पकलु)
कटघरा --- काठ जो वडो॒ पिञिरो
कटार --- कटार, कटारी
कटु --- कोड़ो
कट्टर --- कटरु
कठपुतली --- पुतिली (काठ जी गुडी॒)
कठिन --- डुख्यो, मुश्किलु
कठोर --- सख़्तु
कड़कना --- कड़िकड़ि करणु
कड़वा --- कौड़ो
कड़ा --- कड़ो, कंगणु
कढ़ाई --- भर्तु, भर्थु
कतरन --- कतरि (कपिड़े, कागज़ वग़ैरह जी)
कतरना --- कतिरणु, कटणु
कतरनी --- कैंची
कतराना --- कतिराइणु, पासो करणु, नजर बचाए खिस्कणु
कतार --- कतार
कत्था --- कथो
कथनी --- चविणी
कथा --- कथा, कहाणी
कथानक --- कथा, कथावस्तू
कद --- कदु
कनक --- सोनु
कन्यादान --- कन्यादानु
कपट --- कपटु, दोखो
कपड़ा --- कपिड़ो
कपाट --- कपाटु, ताकु
कपास --- वंड, कपह जो ब्रूटो
कपूत --- कुपाटु, कपूतु
कपूर --- काफूरु
कपोल --- ग॒लु, गि॒लु
कफन --- कफ़नु, खफ़णु
कब --- कड॒हिं? कहिं वक्ति?
कबाड़ी --- कबा॒ड़ी
कबूलना --- कबूलणु
कब्जा --- कब्ज़ो
कब्रिस्तान --- कब्रिस्तानु
कभी --- कड॒हिं, कंहिं वक्ति
कमंडल --- कमंडलु
कम --- घटि, थोरो
कमज़ोर --- कम्जोरु
कमर --- कमरि, चेल्हि
कमरबंद --- कमरिबंदु
कमरा --- कमिरो, रूमु, कोठी
कमल --- कमलुं, कंवलु
कमान --- कमानु
कमाना --- कमाइणु
कमी --- कमी, घटिताई
कर --- हथु
करघा --- आडा॒णो
करना --- करणु
करनी --- करिणी, कमु
करवट --- पासो (बदन जो)
करारा --- भुर्किणो
कराहना --- कंझणु, कुर्कणु
करुण --- दयालू
करोड़पति --- किरोड़पती
कर्ज़ --- कर्ज़ु
कर्त्तव्य --- कर्तव्यु, फ़र्ज़ु
कर्त्ता --- कर्ता, कंदड़ु
कर्त्ता-धर्त्ता --- कर्ता-धर्ता, मुख्यु, कमु कंदड़ु
कर्म --- कर्मु, कमु
कर्मठ --- कम में भडु
कलंक --- दागुं, धबो॒
कल --- काल्ह
कलई --- कलई
कलफ --- कलफु
कलम --- कलमु, लेखणि
कलरव --- पख्युनि जी चह चह जो आवाजु
कलश --- कलशु
कलह --- कलह
कला --- कला
कलाकार --- कलाकारु
कलाबाजी --- कलाबाज़ी
कलियुग --- कलिजुगु
कली --- कली, मुखिड़ी
कलुष --- पापु
कलेजा --- छाती, सीनो
कल्पना --- कल्पना, तसवुरु
कल्प-वृक्ष --- कल्प वृक्षु
कल्याण --- कल्याणु, भलो
कवि --- कवी, शाइरु
कविता --- कविता, शइरु
कष्ट --- कष्टु, तकलीफ़
कसना --- कशणु, छिकेव॒धणु
कसबा (कस्बा) --- नंढो गो॒ठु
कसम --- कसमु
कसर --- कसर, कमी
कसरत --- कसिरत
कसाई --- कांसाई
कसूर (कुसूर) --- कसूरु, डो॒हु
कसैला --- कसारो
कसौटी --- कसौटी
कस्तूरी --- खथूरी, खस्तूरी, मुश्क
कहकहा --- रहिकु
कहना --- चवणु
कहाँ --- किथे? कहिड़े हंधि?
कहानी --- कहाणी, आखाणी
कहावत --- कहावत, चविणी
काँखना --- कंझणु
कांच --- शीशो, काचु
कांटा --- कंडो
कांति --- चमक
कांपना --- कंबणु, ड॒कणु
कागज --- काग़जु
काजल --- कजलु
काट-छांट --- काट-कूट, कट-कूट
काटना --- कपणु, कटणु
काठ --- काठु
काढ़ना --- कढणु
कातना --- कतणु
काना --- काणो
कानून --- कानूनु
काफी --- काफी
काम --- कामु, कामवासना
कामधेनु --- कामधेनू
कामना --- कामना, इछा
कामयाब --- कामयाबु
कायम --- काइमु
कायर --- कांइरु
कायाकल्प --- कायाकल्पु
कारखाना --- कारिखानो
कारण --- कारणु
कारतूस --- कारितूसु
कारस्तानी (करिस्तानी) --- कारिस्तानी, चालाकी
कारावास --- जेलु, जेल में रहण जा सज़ा
कारीगर --- कारीगरु
कार्य --- कमु, कार्यु
कार्यकर्त्ता --- कार्यकर्त्ता, कमकंदड़ु
कार्यकारिणी --- कारोबारी कामेटी
कार्यक्रम --- कार्यक्रमु
कार्यपालिका --- कारोबारी सभा, कार्यपालिका
कार्यवाही (कार्रवाई) --- कारिवाई, कार्रवाई
कार्यालय --- आफीस, दफ्तरु, कार्यालय
काल --- वक्तु, कालु
काला --- कारो
काला बाजार --- ब्लैक मार्केटु, कारी बाज़ारि, अजो॒गु वापारु
कालीन --- ग़ालीचो
काल्पनिक --- मन घड़ति, ख्याली
काव्य --- काव्यु, कविता, शइरु
काश्तकार --- हारी, किसानु
काष्ट --- काठु
किताब --- किताबु
किनारा --- सिरो, छेड़ो, किनारो
किफायत --- किफायत
किरकिरा --- किर्किरो
किराना --- पसारु, किर्यानो
किराया --- भाड़ो
किरायेदार --- मसुवाड़ी
किलकारी --- किलकारी (बा॒रनि जो खुशीअ जो आवाजु)
किला --- किलो
किवाड़ --- ताकु, कपाटु, दरु
किशोर --- किशोरु
किसान --- किसानु, हारी
किस्त --- किस्त
किस्म --- किस्मु
किस्सा --- किसो
कीचड़ --- गप, चिक
कीट --- कीड़ो, जीतु
कीटाणु --- जीविड़ा (ब.व.)
कीडा --- कीड़ो
कीमत --- कीमत
कीमती --- कीमती
कीर्ति --- जसु, नामूसु, कीर्ती
कुंज --- कुंजु, वलियुनि सां ढक्यल जग॒ह
कुंजी --- कुंजी, चाबी
कुंभ --- दिलो, घड़ो
कुकर्म --- कुकर्मु
कुचक्र --- मन्सूबो
कुचलना --- चिथणु
कुछ --- कुछु
कुटिया --- झूपिड़ी
कुटिल --- डिं॒गो
कुटीर-उद्योग --- धरू हुनिर
कुटुंब --- कुटुंबु
कुढ़ना --- खफे थियणु, बेजारु थियणु
कुतरना --- कुतिरणु
कुतूहल --- अजबु, हैरत
कुप्पी --- कुपी, दबी॒
कुबड़ा --- कुबि॒ड़ो
कुमकुम --- कैसरि
कुमुदिनी --- कुमुदिनी, कूणीअ जो गुलु
कुम्हलाना --- कूमाइजणु
कुल --- कुल, खानदानु
कुल देवता --- कुलु देवता
कुलीन --- खान्दानी, सुठे कुल जो
कुल्हड़ --- ठिकर जो प्यालो
कुशल --- भड़ु, होशियारु
कुश्ती --- कुश्ती
कुष्ठ --- कोढु
कुसुम --- गुलु, पुष्पु
कूंची (कूची) --- बुर्शु (चित्रकारी-अजो)
कूंआ (कुआं, कुवां) --- खूहु
कूटना --- कुरणु
कूटनीति --- कूट नीती, हिकमत असली, राज॒नीती चालाकी
कूदना --- टपणु, अपो डि॒यणु
कृतघ्न --- कृतध्नु गुणचोरु अहिसान फरामोशु
कृतज्ञ --- आहिंसानमंदु, शुकुरु गुज़ारु
कृतार्थ --- कृतार्थु, सफलु
कृत्रिम --- गैर कुदरती, हथराधू;
कृपा --- कृपा
कृषि --- खेती
केंद्र --- मर्कर्ज़ु
केवल --- रुगो, फ़कुति
केश --- वार, केस
कै --- कइ, उलटी
कैद --- कैदु
कैदी --- कैदी
कोंपल --- गौचु, नओं फुटलु पनु
कोई --- को, कोई, का
कोठरी --- कोठिड़ी
कोठी --- कोठी, बडो॒ घरु, बंगुलो
कोतवाल --- कोटिवालु
कोतवाली --- कोटिवाली, मुख्यु पुलीस थाणो
कोमल --- कोमलु
कोरा --- कोरो, नओं
कोलाहल --- कोलाहलु
कोल्हू --- घाणो
कोश (कोष) --- कोशु, डिक्शिनरी, लुग़त
कोशकार --- कोशकारु, लुग़तनवीसु
कोशिश --- कोशिश
कोषाध्यक्ष --- ख़ज़ांची
कोष्ठक --- डिं॒ग्यूं, डिं॒ग्युनि जी निशानी, ब्रैकेट
कोसना --- पिट-पारातो करणु
कौंधना --- चिम्कणु
कौतुक --- कौतुकु, करामत
कौन --- केरु
क्या --- छा ?
क्यों --- छो? छा लाइ?
क्योंकि --- छो त
क्रम --- सिलसिलो, क्रमु
क्रमश: --- सिलसिलेवारु
क्रय --- खरीद
क्रांति --- क्रांति, इन्कलाबु
क्रांतिकारी --- क्रांतिकारी, इन्कलाबी
क्रिया --- कमु
क्रीड़ा --- मौज-मस्ती
क्रूर --- कर्ड़ो, कठोरु, निर्दयी
क्रोध --- क्रोधु, कावड़ि, गुसो
क्लेश --- क्लेशु, कलह
क्षण --- खिन, पलु
क्षति --- घाउ
क्षतिपूर्ति --- भरिपूराई
क्षत्रिय --- खत्री, खित्री
क्षमता --- ताकत
क्षमा --- खिम्या, माफी
क्षय --- खइ
क्षितिज --- उफ़कु
क्षुधा --- बुख
क्षेत्र --- खेतु, ब॒नी
क्षेत्रफल --- एराज़ी
खंड --- हिसो, भाङो, खंडु
खंडहर --- खंडहरु
खंभा --- थंभु, थंभो
खगोल --- आकासु मंडलु
खटकना --- ठड़िकणु
खटाई --- खटाई (खटो सवादु), खटि
खट्टा --- खटो
खड़ा --- सिधो, उभो, खडो॒
खड़ाऊँ --- चाखिड़ी, खड़ाऊ
खतरनाक --- खतरनाकु
खतरा --- खतिरो
खनिज --- खाणि मां खोटियलु
खपत --- खपति
खरा --- खरो, निंजु, शुधि.
खराद --- जंडी, लेथि
खरीद --- खरीद
खरीदना --- खरीदणु, खरीद करणु
खरोंच --- रहिंड, रहिड़
खर्च (खरच) --- खर्चु
खलना --- खटिकणु, खुटिकणु
खलियान --- देरो
खली --- खडु.
खस्ता --- भुर्किणो
खांसना --- खंघणु
खाई --- खाही
खाकी --- खाकी (रंग जो)
खाट --- खट
खाद --- भाणु
खादी --- खाधी
खाद्य --- खाइण जोगो॒
खाद्यान्न --- अनु, अनाजु
खान --- खाणि
खाना --- खाइणु
खारा --- खारो (सवाद में)
खाल --- खल
खाली --- खाली
खास --- खासि
खिड़की --- दरी, गिड़िखी
खिन्न --- उदास
खिलखिलाना --- डा॒ढ्यां खिलणु टहिक डि॒यणु
खिलना --- टिड़णु, खिड़णु
खिलाड़ी --- रांदीगरु, खिलाड़ी
खिलाना --- खाराइणु
खिलौना --- रांदीको, खिलौनो
खिसकना --- सुरणु
खींचना --- छिकणु
खुजली --- खार्सि, खुजिली
खुजाना --- खन्हणु
खुदरा --- रेज़ो, भञ
खुर --- खुरु
खुरचना --- खुरिडणु, छिलणु
खुराक --- खोराक, खाधो
खुश --- ख़ुशि
खुश किस्मत --- खुशकिस्मतु
खुशखबरी --- शुभ समाचार
खुश्क --- खुश्कु
खून --- खूनु
खूब --- खूब
खूबसूरत --- खूबसूरतु
खेत --- खेतु, ब॒नी
खेतिहर --- हारी, किसानु
खेती --- खेती
खेद --- डुखु, अफसोसु
खेना --- बे॒ड़ी हलाइणु, वंझु हणणु
खेल --- खेलु, रांदि
खेल-कूद --- रांदि-रूदि, ठेग-टपा
खेलना --- खेड॒णु, रांदि करणु
खैरात --- खैरात
खोखला --- पोरो, खोखिलो
खोज --- खोज
खोजना --- गो॒ल्हणु
खोट --- खोटु
खोटा --- खोटो, कूडो
खोदना --- खोटणु
खोना --- विञाइणु, खोहिणु
खोल --- पोशु, ढकु, खोलु
खोलना --- उधडणे, आवरण हटविणे, अनावृन्त करणें
खौलना --- टहिकणु
ख्याति --- नामूसु, जसु, मशहूरी
गंजा --- गंजो
गंदा --- गंदो, मेरो
गंध --- बूइ, गंध
गंभीर --- गंभीरु
गंवाना --- विञाइणु, खोहिणु
गंवार --- गंवारु, मूर्ख, बेबकूफु
गगन --- गगनु, आकासु, उभु
गज --- हाथी, गजु
गजरा --- गुलनि जो हारु
गड़बड़ --- गड़िब॒ड़ि
गढ़ --- किलो, ग॒ढ़ु
गढ़ना --- घड़णु
गण --- मेडु, मज्मूओ, गिरोहु
गणतंत्र --- गणतंत्रु
गणना --- गणप
गणित --- हिसाब, हिसाबी इल्मु
गति --- रफ़्तार, चालि, गती
गतिरोध --- रुकावट, रंडक, रोक
गतिविधि --- मश्गूली, कमु कारि
गदराना --- रंगु कढणु (मेवे बगैरह जो पचण ते अचणु)
गद्दा --- गादेलो, गादेली, गदो
ग़बन --- अमानत जी रकम फबाए वञणु, ख़ियानत
गमला --- कूंडी
गरजना --- गर्जणु, गजणु
गरम (गर्म) --- गर्मु, गरमु
गरिष्ठ --- गौ॒रो
गरी --- गोरो (नारेल जो), डूंघी
गरीब --- गरीब, निर्धन
गर्व --- गर्बु, अभिमानु
गलत --- ग़लति
गलती --- ग़ल्ती, ग़लती
गलाना --- गा॒रणु, पधारणु
गली --- घिटी, गली
गवाह --- शाहिदु, गवाहु
गहन --- गहिरो, ऊन्हों
गहना --- गह॒णो, जेवरु
गहरा --- गहिरो, ऊन्हों
गांव --- गो॒ठु
गाड़ना --- पूरणु
गाढ़ा --- घाटो
गाना --- गा॒इणु
गायक --- गायकु, गवैयो, रागी॒
गाहक (ग्रहक) --- ग्राहक, खरीदारु
गिनती --- ग॒णप
गिनना --- ग॒णणु
गिरजा --- देवलि, गिरजा-घरु
गिरफ्तार --- गिरफ्तारु
गिरवी --- गिर्वी
गिराना --- केराइणु
गिरोह --- टोलो, गिरेहु
गीत --- गीतु
गीतकार --- गीतकारु
गुंडा --- गूंडो
गुंडागर्दी --- गूंडागर्दी
गुंबद --- गुंबजु
गुच्छा --- छुगो॒
गुजरना --- गुज़िरणु, लंघणु
गुट --- टोलो, टोली, गुटु
गुण --- गुणु
गुणवान --- गुणवानु
गुणा --- ज़र्ब
गुदगुदाना --- कितकिताई, कितकिताड़ी करणु
गुदगुदी --- कितकिताड़ी, कितकिताई
गुनगुना --- हलको गरमु, नंहं सोसिड़ो
गुनगुनाना --- गुनगुनाइणु
गुप्तचर --- जासूसु
गुफा --- गुफ़ा
गुब्बारा --- फूकिणो
गुमनाम --- गुमनामु
गुरु --- गौ॒रो
गुरुकुल --- गुरूकुल
गुर्राना --- गिरणु, गीर करणु (कुते, बि॒लीअ वगैरह जो गुसे में आवाजु करणु)
गुलाम --- गुलामु
गुलाल --- गुलालु
गुल्लक (गोलक) --- भंडारी
गूंगा --- गूंगो
गूंज --- गूंज, पड़ाडो॒
गूंजना --- गूंजणु
गूंधना --- गो॒हिणु
गूढ --- गुझो
गूथना --- चोटि ठाहिणु
गूदा --- गोरो, ग॒रु
गृहयुद्ध --- घरू लड़ाई
गृहस्थी --- गृहस्ती, घर-बा॒र वारो
गृहिणी --- घर धयाणी
गेरू --- गेरु॒
गोंद --- खौरु
गोता --- ग़ोतो
गोद --- गोदि, हंज
गोदाम --- गुदामु
गोधूलि --- सांझी, संझा
गोपनीय --- गुझो, गुप्त, मुख्फी
गोबर --- छेणो
गोरा --- गोरो, अछो, सुहिणो
गोल --- गोलु
गोली --- गोली
गोष्ठी --- गडि॒जाणी, मेडु, सेमीनारु
गौना --- शादी खां पोइ जी हिक रसम जंहिं में घोटु पहिर्यो दफ़ो कुंआरि खे पाण सां गडु पंहिजे धरि वठी ईंदो अहि
गौरव --- गौरवु, अभिनानु
ग्रंथ --- ग्रंथु, किताबु
ग्रस्त --- ग्रहणु लग॒लु, जकिड़यलु
ग्रह --- ग्रहु
ग्राम --- गो॒ठु
ग्रामीण --- गो॒ठ सां वास्तेदारु, गो॒ठाणो
ग्वाला --- गुवालो, खीर वारो
घंटा --- कलाकु
घंटी --- घिंडिणी, घंटी, घिंटी (स्त्री.)
घटना --- घटित थियणु, थियणु
घटाना --- घटाइणु
घटिया --- घटि किस्म जो; हलके दर्जे जो
घड़ा --- दिलो, घड़ो
घनघोर --- घाटो
घना --- ग्रुत्यलु
घनिष्ठ --- घाटो, गहिरो, वेझो
घबराना --- घबि॒राइणु
घमंडी --- घमंडी, हठीलो
घर --- घरु
घरेलू --- घरू, घरेलू
घसियारा --- गाही
घसीटना --- गिहिलणु
घाट --- घाटु
घाटा --- घाटो, नुकसानु
घाटी --- घाटी, माथिरी
घातक --- घातू, खूनी हचारो;
घायल --- घायलु
घास --- गाहु
घिसना --- गहणु, गसाइणु
घुंघराला --- घुंडीदारु
घुंघरू --- घिंघिरू, घुंघरू
घुटन --- घुट, बूसाट
घुसना --- घिड़णु, घुसणु
घुसपैठ --- रे मोकल दाखिला, घुसपैठ
घूंघट --- घूंघटु (कपिड़े जो पलउ जंहिं सां मुंहुं ढकिजे)।
घूंट --- ढुकु
घूंसा --- घूसो, ठौंशो, मुक
घूमना --- घुमुणु
घूरना --- घूरणु
घूस --- रिश्वत
घूसखोरी --- रिश्वतखोरी
घेरना --- घेरणु
घेरा --- घेरो
घोंसला --- आखेरो
घोंटना (घोटना) --- घुटणु, गलो दबा॒इणु
घोल --- गा॒रो
घोलना --- गा॒रणु, कंहिं पाण्यठ में का शई मिलाए जज़्बु करणु
घोषणा --- ऐलानु, पढ़ो, ढंढोरो
चंगुल --- चंबो
चंचल --- चंचलु
चंदन --- चंदनु
चंदा --- चंडु
चंद्रमा --- चंडु, चंद्रमा
चकबंदी --- चकबंदी
चकराना --- चकिराइणु
चकित --- हैरानु
चक्की --- चकी
चक्र --- चकिरो, फीथो
चखना --- चखणु
चटपटा --- मसालेदारु, तिखे सवादवारो।
चटाई --- तडो॒, तौरी, चटाई
चट्टान --- टकरु, छिप
चढ़ना --- चढ़णु
चढ़ाई --- चढ़ाई
चतुर --- चतुरु, होशियार;
चपरासी --- चपरासी, पटेवालो
चपल --- चंचुल;
चबाना --- चबा॒इणु
चबूतरा --- चबूतिड़ो, थल्हो।
चमक --- चमक, चिम्को,
चमकना --- चिम्कणु
चमड़ा --- चमिड़ो;
चमत्कार --- चमत्कार, करामत
चरण --- चरणु, पेरु
चरना --- चरणु
चरबी (चर्बी) --- चर्बी॒
चरवाहा --- धनारु
चरस --- चर्सु
चरागाह --- चरागाहु
चरित्र --- चरित्रु, इख्लाकु;
चर्चा --- ज़िक्रु, ग॒लिह-बोलिह;
चलचित्र --- फिल्म, पिक्चर
चलना --- हलणु
चलनी (छलनी) --- छाणी
चश्मा --- चश्मो
चसका --- चस्को
चहकना --- चह चह करणु, तंवारणु
चांटा --- चमाट, थफ
चांदनी --- चांडोंकी
चांदी --- चांदी
चाकू --- चाकू, कपु
चाटना --- चटणु
चापलूस --- चापिलूसु
चाबी --- चाबी॒, कुंजी
चाबुक --- चहिबुकु, चाबुकु
चारपाई --- खट, मंजी
चारा --- चारो
चाल --- चालि
चालक --- हलाईदंडु, ड्राईवरु
चालाक --- चलाकु
चालान (चलान) --- चालानु
चाहना --- चाहिणु
चिंघाड़ना --- चिंघणु
चिंतन --- चिंतनु
चिंता --- चिंता, फिक्ऱु
चिकना --- लसो
चिकित्सा --- इलाजु
चिट्ठी --- चिट्ठी पत्र
चिड़ियाघर --- जानिवारनि जो बागु, चिड़ियाघरु
चिढ़ाना --- चेड़ाइणु
चितकबरा --- चिटकमिरो
चिता --- चिता
चित्त --- चितु
चित्र --- चित्रु, फोटो
चित्रकार --- चित्रकारु
चिनगारी --- चिणिंग
चिपकना --- चंबुड़णु
चिमनी --- चिमनी
चिल्लाना --- चिलाइणु, रड्यूं करणू, डा॒ढयां गा॒ल्हाइणु
चिह्न --- निशानु
चीखना --- चीखणु, दांहं करणु
चीरना --- चीरणु
चुंगी --- चुंगी, अकटु, नाको
चुंबक --- चक्मकु
चुगना --- चुग॒णु
चुगलखोर --- चुग़लुखोरु
चुटकुला --- चर्चो, टोटिको, लतीफ़ो
चुनना --- चूंडणु
चुनरी --- चुनी
चुनाव --- चूंड
चुनौती --- ललकार
चुप --- चुपि
चुपड़ना --- मखणु, थफणु, लेपणु
चुभन --- चुभ, टुंब
चुभाना --- चुभाइणु, टुंबणु
चुराना --- चोराइणु
चुस्त --- चुस्तु
चूकना --- चुक करणु
चूड़ी --- चूड़ी, कंगिणी
चूना --- चूनो, सेढ़ी
चूमना --- चुमणु
चूरन (चूर्ण) --- चूरणु
चूल्हा --- चुल्हि, चुल्हो
चूसना --- चूसणु, चूपणु;
चेहरा --- चहिरो, मुंहुं
चोंच --- चुहिंब
चोट --- चोट, धकु
चोटी --- चोटी
चोर-बाज़ार --- चोर बाजारि
चोरी --- चोरी
चौंकना --- छिर्कणु, छिर्कु भरणु
चौक --- चौक
चौकड़ी --- छालु, ठैंगु
चौकस --- सुचेतु, खबर्दारु;
चौकीदार --- चौकीदारु
चौखटा --- फ्रेमु
चौड़ा --- वेकिरो, मोकिरो
चौराहा --- चौक
छंटनी --- छांट
छड़ी --- छड़ी, लकिड़ी
छत --- छिति
छतरी --- छटी
छल --- छलु
छलकाना --- छलिकाइणु
छलना --- छलु करणु, ठग॒णु।
छल्ला --- छलो
छांटना --- छांटणु
छाज --- छजु
छात्र --- शागिर्दु, विद्यार्थी
छात्रवृति --- स्कालरशिप, वज़ीफो
छात्रावास --- हास्टल, छात्रावासु
छानना --- छाणणु;
छान-बीन --- जांच-पड़ताल
छाप --- छापो, ठपो
छापना --- छापणु, छपणु
छापा (मारना) --- छापो, ठपो
छाया --- छाया, छांव;
छाल --- छोडो॒, छिलु
छाला --- लिफ, फोफींडो
छावनी --- छांविणी
छिड़कना --- छटणु, छिपकाइणु
छिड़काव --- छिण्कार, छट
छिपाना --- लिकाइणु, छिपाइणु
छींकना --- छिको
छीनना --- फुरणु, खसणु
छीलना --- छिलणु
छुट्टी --- मोकल
छुरा --- छुरो, खंजरु
छूट --- छोटिकारो
छूत --- छूति
छूना --- छुहणु
छेड़ना --- छेड़णु, चेड़ाइणु
छेदना --- टुंगु करणु, सलणु
छोटा --- नंढो
छोड़ना --- छड्णु
छोर --- छेड़ो, सिरो
जंग --- जंगि
जंगल --- झंगलु
जंगला --- झंगिलो, कटहिड़ो
जंजीर --- ज़ंजीर
जंतु --- जंतू, जीवु
जकड़ना --- जकिड़णु
जगत् --- जगतु
जगत --- खूह जी पग॒
जगमगाना --- बहिकणु, चिम्कणु
जटिल --- डुख्यो, पेचीदो
जड़ --- जडु.
जनगणना --- आदमशुमारी
जनजाति --- कबीलो, जनजाती
जनतंत्र --- रैयती राजु, जनतंत्रु
जनता --- जनता, रिआया
जनेऊ --- जण्यो; जण्यो पाइण जो संस्कारु
जन्मकुंडली --- छटी, जन्मकुंडली
जन्म-दिन --- जन्म जो डीं॒हुं जन्म-दिन
जन्म भूमि --- जन्म भूमी
जपना --- जपणु
जबरदस्त --- ज़बर्दस्तु
जमा --- जमा, जमउ कथलु
ज़मानत --- -
जमाना --- ज॒माइणु
ज़माना --- -
जमींदार --- ज़मीदारु
जम्हाई --- उबा॒सी
जयंती --- जयंती
जय-माला --- जय-माला
जरी --- -
जरूर --- ज़रूर
जर्जर --- कमज़ोरु
जलचर --- जल-चरु, जल-जीवु
जलना --- ब॒रणु
जलपान --- चपो चूरो, नाश्तो
जलप्रपात --- झर्णो, अबशरु
जलयान --- पाणिअ में हलंदडु, (बेडी॒, जहाजु वगैरह)
जलवायु --- आब-हवा
जलसा --- जल्सो
जलाशय --- तलाउ, ढंढ वगेरह
जलूस (जुलूस) --- जलूस
जल्दी --- जल्दी
जहां --- जिते
जहाज --- जहाज़ु
जांच --- जाच, तहकीकात
जांचना --- जाचणु
जागरण --- जाग॒रणु
जाड़ा --- थधि
जाति --- जाति
जादू --- जादू
जादूगर --- जादूगर
जानकारी --- जा॒ण
जानना --- जा॒णणु
जाना --- वञणु
जाल --- जा॒रु, जा॒री
जालसाज --- जालसाज्रु
जाला --- जा॒रो (कोरीअड़े जो)
जाली --- जा॒री
जासूस --- जासुसु
जासूसी --- जासूसी
जिज्ञासा --- जिग्या॒सा
जितना --- जेतिरो
जिम्मेदार --- ज़िम्मेदारु, जवाबदारु
जिला --- ज़िलो
जीतना --- जीतणु, खटणु
जीना --- जीअणु
ज़ीना --- डा॒कणि
जीव --- जीवु
जीव-विज्ञान --- जीव-विज्ञान, इलमु हयात, जीव-विद्या
जीवाणु --- जीविड़ो
जुआ (जूआ) --- पाञारी
जुआरी --- जूआरी
जुटना --- जुड़णु, गडु थियणु
जुड़ना --- जुड़णु
जुड़वां --- जाड़ा
जुताई (जोताई) --- जोटाणी
जुरमाना (जुर्माना) --- डं॒डु
जूझना --- जुटणु, विढ़णु
जूड़ा --- चोटो
जेब --- खीसो, जेबु
जेबकतरा --- गं॒ढी-छोडु, खीसेकपु
जेल --- जेलु
जैसा --- जहिड़ो
जोंक --- जौ॒र
जो --- जो, जेको
जोखिम --- जोखमु
जोड़ना --- गंढणु, जोड़णु
जोड़ा --- जोड़ो, जोड़ी
जोतना --- जोटणु
जोरदार --- ज़ोरदारु
जोर-शोर --- ज़ोर-शोर
जोश --- उभाम
जौहरी --- जोहरी
ज्ञान --- ज्ञानु, जा॒ण
ज्ञापन --- पधरनामो, शिकायतनामो
ज्यादा --- वधीक, ज्यादह
ज्योति --- जोति, ज्योति
ज्योतिष --- ज्योतिष, नजूमत
ज्वर --- बुख़ारु, तपु
ज्वारभाटा --- वीर चढ़णुलहणु
ज्वाला --- जि॒भी, ज्वाला
ज्वालामुखी --- ज्वालामुखी, बरं॒दड़ु जबलु
झंकार --- झंकार
झंडा --- झंडो
झगड़ा --- झगि॒ड़ो
झगड़ालू --- झगि॒ड़ालू, झेड़ाकारु
झटकना --- झटिको डि॒यणु, ज़ोर सां लोड॒णु, धोड॒णु
झटका --- झाटिको, धोडो॒
झटपट --- झटपट
झड़प --- झड़प, झेड़ो
झड़ी --- झड़ी, लगा॒तारि वस
झपकी --- झूटो
झपटना --- झटु हणणु
झरना --- झर्णो
झरोखा --- झरोखो, गिड़िखी
झलक --- झलक
झांकी --- झांकी
झाग --- गजि, गजी, फेणु
झाड़ना --- छंडणु
झाड़ी --- बूटो
झाडू --- बुहारो
झिझक --- हटक, हब॒क, झिझक
झिड़कना --- छींभणु, दब॒ कढणु
झील --- ढंढ
झुंझलाना --- ख़फ़े थियणु, चिड़णु
झुंझलाहट --- ख़फ़िगी, नाराज़िपो
झुंड --- झुंडु
झुकना --- झुकणु
झुग्गी --- झुगी॒
झुठलाना --- कूड़ो साबितु करणु
झुर्री --- घुंजु (चमिड़ी वगैरह में)
झूठ --- कूडु
झूमना --- झूमणु, लुड॒णु
झूलना --- लुड॒णु
झूला --- झूलो, पींघ
झेंप --- शर्मु, लज॒
झेंपना --- शर्माइणु, लजी॒ थियणु
झेलना --- सहणु
झोंकना --- विझणु (का शइ बाहि में)
झोंका --- झूटो
झोंपड़ी --- झूपिड़ी
झोला --- झोलो, थेल्हो (कपिड़े जो)
टंकार --- टंकार
टंकी --- टांकी
टकराना --- टकिर्जणु
टकसाल --- ज़बंख़ानो
टक्कर --- टकरु
टटोलना --- हथोराड़ियूं हणणु
टपकना --- टपिकणु, टिमणु
टहनी --- टारी
टहलना --- टहिलणु, सैरु करणु
टांकना --- टाकणु
टांका --- टाको
टांगना --- टंगणु
टाट --- टाटु, पालु
टापू --- बे॒टु
टालना --- टारणु
टिकना --- टिकणु
टिकाऊ --- टिकाऊ
टिकिया --- टिकी
टीका --- तिलकु, टिको
टीका-टिप्पणी --- टीका-टिपणी
टीला --- दड़ो, टीलो
टुकड़ा --- टुकिरो, टुकरु
टेक --- टेक, सहारो
टेकना --- टेकणु, टेक डि॒यणु
टेढ़ा --- डिं॒गो, फिडो॒, टेडो॒
टोकना --- टोकणु
टोकरी --- टोकिरी
टोली --- टोली
टोह --- टोह
ठंडक --- थधिकार
ठंडा --- थधो
ठग --- ठगु
ठगना --- ठग॒णु
ठप्पा --- ठपो
ठहरना --- तर्सणु
ठहाका --- टहिकु
ठाट-बाट --- ठाठ-बाठु
ठिकाना --- ठिकाणों, रहण जी जाइ
ठीक --- ठीकु
ठुकराना --- ठुकिराइणु
ठूंठ --- ठूंठो (वणु), बिना टार्युनि
ठूंसना --- ढूसणु, ड॒टणु
ठेकेदार --- ठीकेदारु
ठोंकना --- ठोकणु
ठोकर --- ठोकर
ठोस --- निहुरो
डंक --- -
डंडा --- डं॒डो
डकार --- ओगि॒राई
डकैती --- धाड़ो
डग --- कदमु, विख़
डगमगाना --- लुड॒णु, धुड॒णु
डरना --- डिज॒णु
डरपोक --- डिजि॒णो
डराना --- डेजा॒रणु
डरावना --- डेजा॒रींदडु, भयानकु
डसना --- डं॒गणु
डांट --- दब॒, तड़ी
डांवाडोल --- डांवाडोलु
डाक --- टपाल
डाकघर --- टपाल आफ़ीस, पोस्ट आफ़ीस
डाका --- धाड़ों
डाकू --- धाड़ेलु, डाकू
डाल --- टारी, डार
डालना --- विझणु
डाह --- साडु, हसदु
डिबिया --- दबुली
डिब्बा --- दबो॒
डींग --- ब॒टाक, ढींगु
डुबाना --- बो॒ड़णु
डेढ़ --- डे॒ढु
डेरा --- डे॒रो, छेरो
डोंगी --- डूंडी, नंढी बे॒ड़ी
डोर --- डो॒रि
डोल --- डो॒लु (खूह मां पाणी कढण जो बर्तणु)
डोली --- डो॒ली
ड्योढ़ी --- डे॒ढ़ी
ढंग --- ढंगु
ढकना --- ढकणु
ढकेलना --- धिकणु
ढकोसला --- ढोंगु, पाखंडु
ढक्कन --- ढकणु
ढलाई --- पलट
ढलान --- लाही, लाहु
ढांचा --- ढांचो
ढाई --- अढाई
ढाढ़स --- दिलासो, तसल्ली
ढाबा --- ढाबो
ढाल --- ढाल
ढिंढोरा (ढंढोरा) --- पढ़ो, ढंढोरो
ढीठ --- निठरु, होडी॒
ढीला --- ढिलो
ढुलाई --- ढोआणी
ढूंढना --- गो॒लणु (गो॒ल्हणु)
ढेर --- ढेरु
ढेला --- भितरु
ढोंगी --- ढोंगी
ढोना --- ढोइणु
तंग --- सोढ़ो, तंगि
तंतु --- तंदु, धागो॒
तंदूर --- तंदूरु
तंद्रा --- निंडाखिराई
तंबाकू --- तमाकु
तंबू --- तंबू
तंबोली (तमोली) --- पानवारो
तकनीक --- टेक्नीक
तकला --- टकुली
तकलीफ --- तकलीफ़
तख्त --- तख्तु
तख्ता --- तख्तो
तट --- किनारो
तटस्थ --- किनारो, कधी
तड़पना --- तड़िफणु
तत्परता --- चुस्ती
तथा --- ऐं
तथ्य --- सचाई, हकीकत
तन --- तनु, सरीरु
तना --- थुड़ु
तनखाह --- पधार, तनख़्वाह
तन्मयता --- तलीनता
तपस्या --- तपस्या
तब --- तड॒हिं
तबीयत --- तबीयत
तमगा --- बि॒लो
तमाचा --- थफड़ु, चमाट
तमाशा --- तमाशो
तय करना --- तइ करणु
तरंग --- तरंग, लहिर
तरकीब --- तरकीब
तरक्की --- तरक्की
तरह --- तरहु
तरीका --- तरीको
तरुण --- जुवानु
तर्क --- दलीलु, तर्कु
तल --- तरो
तलवा --- तिरी (पेर जी)
तलवार --- तलवार
तला --- तरो
तलाक --- तलाक
तसल्ली --- तसल्ली
तसवीर --- तस्वीर
तस्कर --- तस्करु, चोरीअ मालु आणींदडु, स्मगिलर
तह --- तहु
ताकना --- तकणु
तागा --- धागो॒
ताज --- ताणु
ताजा --- ताज़ो
ताड़ी --- ताड़ी
ताना-बाना --- ताञी-पेटो
ताप --- तपति
तापमान --- गर्मी-पदु
ताम्रपत्र --- टामे जो पटु
तार --- तार
तारकोल --- डा॒मरु
तारतम्य --- सिलसिलो
तारा --- तारो
तारीख --- तारीख़
तालमेल --- तालमेलु, लागा॒पो
ताला --- -
तालाबंदी --- तालेबंदी
तालाब --- तलाउ
तालिका --- सूची, लिस्टि
तावीज़ --- तावीज़ु
ताश --- ताश/तास
तिजोरी --- टिजोड़ी
तिथि --- तिथी
तिनका --- कखु
तिपाई --- टिपाई
तिमाही --- टिमाही
तिरंगा --- टिरंगो
तिरपाल --- तिरपालु, तालपत्री
तिलक --- तिलकु
तिलमिलाना --- बेचैनु या व्याकुलु थियणु
तिलांजलि --- तिलांजलि
तीक्ष्ण --- तिखो
तीखा --- तिखो, कौड़ो
तीर --- किनारो
तीर्थ --- तीर्थु
तीली --- तीली
तुकबंदी --- तुकबन्दी
तुतलाना --- तुतिलाइणु, बा॒ताइणु
तुम --- 'तूं' जो जमउ तव्हीं
तुम्हारा --- तुंहिंजो, तव्हां जो
तुरंत --- तुर्तु
तुरपना --- वडो॒ टोपो डि॒यणु
तुला --- ताराज़ी
तुलादान --- सरीर जी तोर जेतिरो कंहिंशई (अनु, सोनु वगैरह) जो दानु
तुषारपात --- ग॒ड़ो किरणु, बर्फ़ पवणु
तू --- तू
तूफान --- तुफानु
तूलिका --- ब्रशु (चिट सालीअ लाइ)
तृण --- करवु, गाहु
तृप्ति --- तृप्ती
तेज --- तेजु
तेरा --- तुंहिंजो
तेल --- तेलु
तेली --- तेली
तैयार --- तयारु
तैरना --- तरणु
तैराक --- तारू
तोड़ना --- भञणु, छिनणु, टोड़णु
तोड़फोड़ --- भञु डाह
तोरण --- कमानदार बा॒हिर्यो वडो॒ दर्वाज़ो
त्याग --- त्यागु
त्योहार --- डि॒णु
त्रस्त --- डि॒नलु
त्रिशूल --- त्रिशूलु
थकना --- थकिजणु
थन --- थणु (जानवरजे)
थपथपाना --- थपिकी डि॒यणु
थप्पड़ --- थप्पड़ु
थलचर --- थलचरु, खुश्कीअ जो जानवरु
थलसेना --- बरी फ़ौज, थल-सेना
थाती --- अमानत
थान --- थानु
थाना --- थाणो
थापी --- मारो (राज़े जो ओज़ारु)
थिरकना --- नचण में लुड॒णुलमणु
थूकना --- थुकणु
थूथन --- थूथनी, किन जानवरणि जो बूथ जो अग़ियां निकितलु भाङो
थैला --- थेल्हो, थेल्ही
थोक --- ढेरु, ढिग॒
थोड़ा --- थोरो
दंगल --- दंगलु, मलाखिड़ो
दंगा --- फ़सादु, दंगो
दंड --- डं॒डु
दंडनीय --- डं॒ड जोगो॒
दंपत्ति --- ज़ाल-मुड़िसु
दंभ --- हठु, घमंडु
दक्षिणा --- ड॒खिणा
दत्तक --- गोदि वर्तलु
दतचित्त --- मह्व, हिक मनो
दफनाना --- दफ़िनाइणु
दबंग --- बेडपो
दबदबा --- दब॒दबो॒
दबाना --- दबा॒इणु
दबाव --- दबा॒उ
दबोचना --- ओचितो धुटणु
दम --- दमु
दमक --- चिम्को
दमकल --- बाहि विसाइण जी मशीन
दयनीय --- दया जोगो॒
दया --- दया
दयादृष्टि --- दया दृष्टि
दर --- दरु
दरखास्त (दरख्वास्त) --- दख़्र्वास्त
दरबान --- दर्बानु
दरवाज़ा --- दर्वाज़ो
दरार --- डा॒र, चीरु
दरिद्र --- गरीबु, मिस्कीनु
दरी --- फ़रासी, फ़रासु
दर्जन --- दर्जनु
दर्जी --- दर्ज़ी
दर्पण --- आईनो, आर्सी
दर्शक --- दर्शकु, डिसंदड़ु
दल --- पंखुड़ी, वर्कु
दलना --- ड॒रणु
दलाल --- दलालु
दवा --- दवा
दशक --- ड॒हाको
दस्तकारी --- हाथ जो हुनुरु, दस्तकारी
दहकना --- ब॒रणु, ज॒रणु
दहाड़ --- शीहं जी गजगोड़
दहाड़ना --- शीहं जो गजणु
दहेज --- डा॒जु, डा॒जो, डे॒ती-लेती
दाई --- दाई
दातुन --- डं॒दणु
दान --- दानु, डा॒णु
दानव --- दैतु, राकासु
दानवीर --- दानवीरु
दाना --- दाणो
दाना-पानी --- दाणो-पाणी
दानेदार --- दाणेदारु
दाम --- अधु, मुल्हु
दायां --- साजो॒
दारोगा (दरोगा) --- दारोग़ो
दावत --- दावत
दावा --- दावा
दिखावटी --- डे॒खिदारु, बनावटी
दिन --- डीं॒हुं
दिनकर --- सिजु
दिमाग --- दिमागु
दियासलाई --- माचीसु
दिल --- दिलि
दिलासा --- दिलासो
दिवंगत --- सुर्ग॒वासी
दिवाला --- डे॒वालो
दिवालिया --- डे॒वालो, खुटलु
दिशा --- डि॒स, डि॒सा
दीक्षा --- दीक्षा
दीपक --- दीपकु, डि॒ओ
दीया (दिया) --- डि॒ओ
दीर्घा --- लाबी, गैलरी
दीवार --- दीवारि, भिति
दु:ख --- डुख, सूरु
दुकान (दूकान) --- दुकानु
दुकानदार (दूकानदार) --- दुकानदारु
दुतकारना --- छिड़िब॒णु, बेमानो करणु
दुबला --- डुबिरो
दुभाषिया --- दुभाषियों, तर्जुमानु
दुरुपयोग --- ग़लत इस्तैमालु
दुर्गंध --- बांस, बदबूइ
दुर्ग --- किलो
दुर्घटना --- हाद्सो, दुर्घटना
दुर्दशा --- दुर्दशा
दुर्भिक्ष --- डुकारु
दुर्लभ --- दुर्लभु
दुलहन (दुलहिन) --- कुंआरि, वनी
दुलार --- दुलारु, लाडु
दुविधा --- वि॒चिताई
दुश्मन --- दुश्मनु
दुष्ट --- दुष्टु
दुहना --- ड॒हणु
दूत --- दूतु, कासिदु
दूतावास --- दूतावासु, एलचीखानो
दूभर --- डुख्यो
दूर --- दूरि, परे
दूरदर्शन --- टेलीविज़न, दूरदर्शनु
दूरबीन --- दूरबीन
दूरभाष --- टेलीफ़ोनु
दूल्हा --- घोटु
दूसरा --- बि॒यों
दृढ़ --- अटलु
दृश्य --- डि॒सण में ईंदड़ु
देखना --- डि॒सणु
देख-रेख --- निगरानी, संभाल
देनदार --- कर्ज़दारु
देना --- डि॒यणु
देर --- देरि
देवता --- देवता
देवी --- देवी
देश --- देशु/देसु
देशद्रोही --- देशद्रोही, देशडोही
देशवासी --- देशवासी
देहांत --- देहांतु, मौतु
देहात --- गो॒ठु, देहांतु
दैनंदिनी --- डायरी
दैनिकी --- डायरी
दोपहर --- बि॒पहरी, मंझंदि
दोहराना --- दुहिराइणु
दौड़-धूप --- भज॒-डुक
दौड़ना --- डोड़णु
दौलत --- दौलत
द्योतक --- ज़ाहिरु कंदडु, रोशनीअ में
द्रोही --- द्रोही, डोही
द्वंद्व --- जोड़ों, जोड़ी
द्वार --- दुआरु, दरु
द्वीप --- बे॒टु, द्वीपु
द्वेष --- द्वेषु, साडु, हसदु
धंधा --- धंधो
धकेलना --- धिकणु, अगि॒ते हकिलणु
धड़ --- धड़ु
धड़कन --- दकदक, धड़कणि
धधकना --- धड़कणु, दकदक करणु
धन --- धनु
धनवान् --- धनवानु
धनाढ्य --- धनवानु, शाहूकारु
धनुष --- धनुषु, कमानु
धन्यवाद --- धन्यवाद, महिरबानी, शुक्रिया
धरती --- धर्ती
धरना --- रखणु
धर्म --- धर्मु
धर्मशाला --- धर्मशाला
धर्मात्मा --- धर्मात्मा
धवल --- उजिरो, अछो
धांधली --- धांधलि
धागा --- धागो॒ सुटु
धातु --- धातू
धार --- धार
धारणा --- धारणा, वीचारु
धारा --- धार
धारावाही --- सिलसिलेवार
धिक्कार --- धिकारु
धीमा --- ढिलो
धीर --- धीरु, धीरजवानु
धीरे --- आहिस्ते
धुंधला --- धुंधिलो
धुआं --- दूंहों
धुन --- धुनि
धुनना --- पिञणु
धुरंधर --- माहिरु
धुरी --- सराई
धूम-धाम --- धूमधाम
धूम्र-पान --- तमाक नोशी, तमाक छिकणु
धृष्टता --- निठुर, निर्लजु
धैर्य --- धीरजु
धोखा --- दोखो
धोना --- धुअणु
धोंकना --- धंवणु
ध्यान --- ध्यानु
ध्येय --- मक्सदु, उद्देश्यु
ध्रुव --- अचलु, अटलु
ध्वज --- झंडो
ध्वजारोहण --- झंडो फहिराइणु, झंडे जी सलामी
ध्वनि --- आवाज़्रु, ध्वनी
नंगा --- नंगो उधाड़ो
नकद --- नकद, रोकिड़ो
नकदी --- नकदी, रोकड़ि
नकल --- नकुलु
नक्काशी --- नकाशी
नक्शा --- नक्शो
नक्षत्र --- नक्षत्रु, तारो
नख-शिख --- नंहं खां चोटी (सरीर जा सभु अंग)
नग --- नगु, मण्यो
नगर --- नगरु, शहरु
नगरपालिका --- मयूनिस्पालटी, नगरपालिका
नगाड़ा --- नग़ारो
नगीना --- कीमतु, पथरु, मण्यो
नग्न --- नंगो
नज़रबंद --- नज़रबंदु
नट --- नटु, अदाकारु
नटखट --- हर्कती, डिं॒गो
नमस्कार --- नमस्कारु
नमूना --- नमूनो
नम्रता --- निहठाई, निउड़त
नया --- नओं
नर --- पुरुष, नरु
नरम --- नरमु
नरमी (नर्मी) --- नर्मी
नरेश --- राजा, नरेशु
नर्तकी --- नाचिणी, नर्तकी
नल --- नड़ो
नलकूप --- बर्मी खूह
नव --- नओं
नवनीत --- मखणु
नवयुवक --- नौजवानु
नवीन --- नओं
नशाबंदी --- नशेबंदी, शराबबंदी
नष्ट-भ्रष्ट --- ख़राबु, बर्बादु, नासु
नस --- नस
नसबंदी --- नसबंदी
नसल (नस्ल) --- नसुलु
नहाना --- सनानु, करणु, विहिंजणु
नाग --- नांगु
नागरिक --- शहरवासी, नगरवासी
नागिन --- नांगिणि
नाचना --- नचणु
नाटक --- नाटकु
नाता --- नातो, रिश्तो
नाथ --- नाथु, स्वामी
नादान --- नादानु
नाप-तोल --- माप-तोर
नापना --- मापणु
नाम --- नालो
नामकरण --- नाले रखण जी रस्म
नामे --- हासुलु खाते
नायक --- नाइकु, नेता
नायिका --- नाइका, वीर स्त्री
नारा --- नारो
नाराज़ --- नाराजु
नारी --- नारी
नाला --- नालो, बडी॒ नाली
नाव --- बे॒ड़ी
नाविक --- मलाहु
नाश --- नासु
नास्तिक --- नास्तिकु
निंदा --- निंदा
नि:शुल्क --- बिना फ़ी
नि:संतान --- बेऔलादु
निकट --- वेझो
निकम्मा --- निकमो
निकलना --- निकिरणु
निकासी --- नेकालु
निकृष्ठ --- नीचु, घटि ज़ाति
निखट्टू --- निकमो, न कमाईंदड़ु
निगलना --- गी॒हणु
निग्रह --- संयमु, ज़ाब्तो
निचोड़ --- निचोड़ु
निचोड़ना --- निचोड़णु, निपूड़णु (कपिड़ो वग़ैरह)
निडर --- निडरु, बेडपो
नितांत --- तमाम धणो
निथारना --- आछिराइणु, आठिराइणु
निदान --- कारणु
निद्रा --- निंड
निधन --- देहांतु, मौतु
निधि --- धनु, निधि
निपटना --- निबिरणु, पूरो थियणु
निपटाना --- निबेरणु, पूरो करणु
निपुण --- माहिरु, भड़ु
निबंध --- मज़्मूनु
निबाहना --- निबाहिणु
निभाना --- निबाहिणु
निमंत्रण --- नोतो, नींड, दावत
नियंत्रण --- ज़ाब्तो
नियम --- नियमु, काइदो
निरंकुश --- बेरोकु
निरंतर --- लगा॒तार
निरस्त्रीकरण --- निहथियारबंदी
निरा --- निरो, निजु
निराकरण --- निवारणु
निराकार --- निराकारु
निराधार --- -
निरामिष --- वेश्नू (खाधो) वैष्णव (खाधो)
निराश --- निराशा
निरीक्षक --- इन्स्पेकटरु
निरूपण --- समुझाणी, वर्णनु
निर्जीव --- निर्जीवु
निर्णय --- फ़ैसिलो, निर्णय
निर्दय --- निर्दयी
निर्देशक --- डाइरेक्टरु, हिदायतकारु
निर्दोष --- बेऐबु
निर्धन --- निर्धनु, गरीबु
निर्धारण --- फैसिलो
निर्बल --- निब॒लु
निर्भर --- आश्रित, निर्भर
निर्भीक --- निर्भय, बेडपो
निर्मल --- निर्मलु, साफु
निर्माण --- निर्माणु
निर्यात --- रवानिगि
निर्वाचन --- चूंड
निवारण --- निवारणु
निवेदन --- वेनती
निवेश --- सीड़प (पूंजीअ जी)
निशा --- राति
निशान --- निशानु
निश्चय --- निश्चय, पको इरादो
निश्चल --- अचलु, अडो॒लु
निश्चित --- मुकररु, पको
निश्छल --- निष्कपट
निष्कर्ष --- नतीजो
निष्काम --- निष्कामु
निष्कासन --- नेकाली
निष्क्रिय --- सुस्तु, निकमो
निष्ठा --- विश्वासु, वेसाहु
निष्पक्ष --- बेतर्फ़दारु
निष्पादन --- अमलु, पोइवारी, ठीक नमूने पूरो करण जी हालति
निस्पंद --- बेहर्कत
निस्संदेह --- बेशक
नींद --- निंड
नींव --- बुन्यादु, पीढ़ि
नीचा --- नंढो
नीचे --- हेठि
नीति --- नीती, रीती
नीलामी --- नीलामी
नीहारिका --- धुंधु, नेबूला
नुकसान --- नुक्सानु
नेता --- नेता, आग॒वानु
नेतृत्व --- अग॒वानी
नैतिक --- नीतीअ सां वास्तेदारु
नौकर --- नौकरु
नौकरी --- नौकरी
नौका --- बे॒ड़ी
पंकज --- गप में पैदा थियलु, कमलु
पंक्ति --- कतार
पंख --- खंभु, परु
पंखा --- पंखो (बिहजलीअ वारो); विञिणों (हथ वारो)
पंचाग --- टिपिणो, जन्त्री
पंचायत --- पैंचाति पंचायति
पंछी --- पखी
पंडित --- पंडितु
पंथ --- रस्तो, वाट
पकड़ना --- पकड़णु
पकाना --- पचाइणु, रधणु
पक्का --- पक्को
पक्ष --- परु
पक्षपात --- पास्-खातिरी, तर्फ़िदारी
पक्षी --- पखी
पखवाड़ा --- पखु
पगडंडी --- वाट, चारो, पेचिरो
पचाना --- पचाइणु, हज़मु करणु
पछताना --- पछिताइणु
पछाड़ना --- दसणु (कुश्ती), हार डि॒यणु
पटकना --- सटणु, हेठि केराइणु
पटरी (पटड़ी) --- फुट पाथु
पटसन --- सिणी
पटाखा (पटाका) --- फटाको
पड़ना --- पवणु, पियो रहणु
पड़ाव --- पड़ाउ
पतंग --- लगड़ु
पतन --- गिरावट
पतला --- छिडो
पता --- ऐड्रेस, सर्नामो
पताका --- झंडो, पताका
पत्तन --- पतणु
पत्ता --- पनु
पत्थर --- पथरु
पत्रकार --- पत्रकारु, अख्बार नवीसु
पत्राचार --- ख़तो किताबत, लिखपढ़
पथ --- वाट, रस्तो, पथु
पथ-प्रदर्शक --- रहबरु, सूंहों
पथ-भ्रष्ट --- राह-भिटिक्यलु
पथिक --- राही वाटहड़ू
पथ्य --- फ़ाइदेमंदु
पद --- कदमु, विख
पदचाप --- पेरनि जी आहट
पद-चिह्न --- पेरो
पद्धति --- तरीको, ढंगु
पनघट --- घाटु, पाणी भरण् जो हंधु
पनडुब्बी --- ज़ेर आबी
परंतु --- पर, लेकिन
परंपरा --- परंपरा
परखना --- पर्खणु
परदा --- पर्दो
परदेसी --- परदेसी
परम --- परमु, मुख्यु
परमाणु --- परमाणू
परमात्मा --- परमात्मा
परमार्थ --- परमार्थु
परलोक --- परलोकु
परसों --- टियों डीहुं
परस्पर --- पाण में
पराकाष्ठा --- हद, छेहु
पराक्रम --- पराक्रमु, वीरता
पराग --- परागु, रजु
पराजय --- हार, पराजय
पराधीनता --- पराधीनता, गुलामी
परामर्श --- सलाह
पराया --- पराओ
परिक्रमा --- परिक्रमा
परिचय --- जा॒ण-पछाण
परिचर्या --- ख़िज़्मत, सेवा
परिचारिका --- सेवाधारिणि, दासी, टहली, नर्सि
परिच्छेद --- अध्याउ, बाबु
परिजन --- मिट-माइट
परिणाम --- नतीजो
परित्याग --- त्यागु
परिधि --- घेरो
परिपक्व --- पूरो उसिर्यलु
परिभाषा --- परिभाषा, वस्फ़
परिमाण --- वज़नु, तोर, माप वग़ैरह
परिमार्जन --- पङीअ तरह सां धूअण
परिवर्धन --- वाधि, वधाउ
परिवहन --- ट्रान्सपोर्ट, आमदिरफ़्त
परिवार --- परिवारु, कुटंबु
परिवार नियोजन --- परिवार नियोजन, कुटंबी रिथा
परिवेश --- माहोलु, वातावरणु
परिशिष्ट --- छुटी वियलु हिसो
परिश्रम --- महिनत
परिषद् --- परिषद, काऊंसिल
परिष्कार --- सुधारु
परिस्थिति --- हालति
परीक्षण --- पर्ख
परीक्षा --- परीक्षा, इम्तिहानु
परोक्ष --- नज़रि न ईदंडु
परोपकार --- पर उपकारु
पर्यटक --- सैलानी
पर्यटन --- सैलु
पर्याप्त --- काफ़ी, पूरो
पर्याय --- हम माना, सम अर्थी
पर्व --- अध्याउ, बाबु
पर्वतारोहण --- पहाड़ ते चढ़ाई
पलायन --- भाजि
पवन --- वाउ, हवा
पवित्र --- पवित्रु
पशु --- पसूं ढोरु
पश्चाताप --- पछिताउ
पसारना --- फहिलाइणु
पसीना --- पधरु, पसीनो
पहचान (पहिचान) --- सुञाणप
पहचानना --- सुञाणणु
पहनना --- पहिरणु, पाइणु
पहनावा (पहरावा) --- पोशाक
पहरेदार --- पहरेदारु
पहलवान --- पहलवानु
पहला --- पहिर्यो
पहले --- पहिरीं
पहाड़ --- पहाडु, जबलु
पहाड़ा --- खोड़ो
पहिया --- फीथो
पहुंचना --- पहुचणु
पांडुलिपि --- कलिमी नुस्खो, हथ अखरी लेखु
पाक्षिक --- पख संबंधी
पांखड --- पाखंडु
पागल --- पाग॒लु, चर्यो
पाचक --- हाज़िमेदारु
पाठक --- पाठकु
पाठशाला --- पाठशाला, स्कूलु
पाताल --- पातालु
पात्र --- बर्तणु
पाना --- पाइणु, हसुलु करणु
पाप --- पापु
पारंगत --- माहिरु, भडु.
पार --- पारु, पर्यो किनारो
पारदर्शी --- दूरदिशु
पारस --- पारसु
पारावार --- समुंडु
पारिभाषिक --- पारिभाषा या वस्फ़, संबंधी
पारिश्रमिक --- उजूरो, महिनताणों
पालकी --- पालकी
पालतू --- पालतू
पालन --- पालनु, पालना
पालना --- पालणु
पावन --- पवित्रु
पाश --- फंदो, फंदु
पास --- बेझो
पिंजरा --- पिञिरो
पिंड --- गोढ़ो, पिंडु
पिंडदान --- पिंडदानु
पिचकारी --- पिचकारी
पिछला --- पोयों, पुठ्यों
पिपासा --- प्यास, उञ
पिशाच --- पिशाचु, भूतु
पीछे --- पुठ्यां
पीटना --- मारणु धकु हणणु
पीठिका --- संदुली
पीड़ा --- पीड़ा, कष्टु
पीढ़ी --- पीढ़ी
पीना --- पियणु
पीला --- पीलो, फिको
पीसना --- पींहणु
पुंज --- ढेरु
पुकार --- पुकार, सडु
पुकारना --- पुकारणु, सड॒णु
पुचकारना --- बुचिकारणु
पुजारी --- पूजा॒री
पुण्य --- पुञु
पुनरावृत्ति --- दौरु, दुहिराउ
पुनरीक्षण --- नज़रसानी, बी॒हर जाच
पुनर्जन्म --- पुनर्जन्मु
पुनीत --- पवित्रु
पुरस्कार --- इनामु
पुरूषार्थ --- पुरुषार्थु
पुरोहित --- पुरोहितु, बां॒भणु
पुल --- पुलि
पुष्प --- फूल, पुष्प, कुसुम
पुष्पांजलि --- पुष्पांजली
पुस्तकालय --- पुस्तकालय, लाइबररी
पूंजी --- पूंजी, मूड़ी
पूछताछ --- पुछागा॒छा
पूछना --- पुछणु
पूजना --- पूज॒णु
पूजनीय --- पूजण॒ जोगो॒ पूजि, पूज्य
पूजा --- पूजा॒
पूरा --- पूरो, पूरो भर्यलु
पूर्ण --- पूरो, पूरो भर्यलु
पूर्णमासी --- पूर्णमासी
पूर्णिमा --- पूर्णिमा, पूर्णमासी
पूर्वज --- वडा॒, अबाडा॒डा॒
पूर्वानुमान --- अग॒कथी
पूर्वाभास --- पिरूं
पूर्वाह्न --- मंझंदि, डी॒हं जो पहियों अधु
पृथ्वी --- पृथ्वी, धर्ती
पृष्ठभूमि --- पुठ्यों भाङो
पेचीदा --- पेचीदो
पेटी --- पटो, कमरबंदु
पेड़ --- वणु, दर्ख़तु
पेशगी --- पेशिगी
पेशा --- पेशो, धंधो
पैदावार --- पैदावार
पोंछना --- उघणु
पोत --- जहाज़ु, बे॒ड़ो
पोतना --- लेपणु, मखणु
पोषण --- पालना
पोशाक --- पोशाक
पौधा --- बूटो
पौना (पौन) --- पौणा, टे भाङ
पौरुष --- पुरुषार्थु, ब॒लु
पौष्टिक --- ताक़तमंदु, ब॒लु डी॒दंड़ु
प्याऊ --- प्याऊ
प्यार --- प्यारु
प्यारा --- प्यारो
प्याला --- प्यालो, कोपु
प्यास --- प्यास, उञ
प्रकट --- ज़ाहिर, प्रघटु
प्रकांड --- प्रकांडु
प्रकृति --- सुभाउ
प्रकोप --- घणी कावड़ि
प्रखर --- तेजु, तिखो
प्रगतिशील --- प्रगतिशीलु, तर्कीपसंदु
प्रचंड --- तमामु तेजु, भयानकु
प्रचलित --- हलंदडु, वहिवार में ईदडु
प्रचार --- प्रचारु
प्रचुर --- घणो, घणे अंदाज में
प्रजनन --- ज॒मु
प्रजा --- प्रजा, रैयत
प्रजातंत्र --- प्रजातंत्रु
प्रण --- प्रणु, अंजामु
प्रणय --- प्रेमु
प्रणाम --- प्रणामु
प्रणाली --- ढंगु, तरीको
प्रताप --- प्रतापु
प्रतिकार --- बदिलो
प्रतिकूल --- उबतड़ि, खिलाफु
प्रतिक्रिया --- रदे अमलु, नतीजो
प्रतिज्ञा --- प्रतिज्ञा, अंजामु
प्रतिद्वंद्वी --- विरोधी, मुख़ालिफ़ती
प्रतिध्वनि --- पड़ाडो॒
प्रतिनिधि --- एविज़ी
प्रतिपादन --- समुझाणी, व्याख्या
प्रतिबंध --- बं॒धनु, रोक
प्रतिबिंब --- पाछो, अक्सु
प्रतिभा --- ग़ैर रवाजी बुधी
प्रतिमा --- मूर्ती, बोतो
प्रतियोगिता --- चटाभेटी, मुकाबिलो
प्रतिलिपि --- नकुलु, कापी
प्रतिशत --- सेकिड़ो, फी सदी
प्रतिशोध --- बदिलो, वेरु
प्रतिष्ठा --- मानु, मर्यादा
प्रतिस्पर्धा --- चटाभेटी मुकाबिलो
प्रतीक --- प्रतीकु, अलामत, आसारु
प्रतीक्षा --- इन्तज़ारु
प्रतीक्षालय --- तर्सण जी जाइ, वेटिंग रुमु
प्रत्यक्ष --- ज़ाहिरु, प्रतखु
प्रत्यय --- प्रत्ययु, लफ़्ज जे पुठियां लगंदड़ पछाड़ी
प्रत्याशी --- उम्मीदवारु
प्रत्येक --- हरहिकु, हरिको
प्रथम --- पहिर्यों
प्रथा --- प्रथा, रवाजु
प्रदक्षिणा --- परिक्रमा
प्रदर्शिनि --- नुमाउ, नुमाइश
प्रदेश --- प्रदेसु
प्रधान --- प्रधानु, मुख्यु
प्रबंध --- प्रबंधु, बंदोबस्तु,
प्रबल --- ब॒लवानु
प्रभा --- प्रकाशु
प्रभात --- प्रभाति
प्रभाव --- प्रभा, असरु
प्रभु --- प्रभू, ईश्वुर
प्रमाण --- प्रमाणु, सबूतु
प्रमुख --- प्रमुखु, मुख्यु
प्रयत्न --- यतनु, कोशिश
प्रयास --- कोशिश, यतनु
प्रयोग --- इस्तेमालु
प्रयोगशाला --- प्रयोगशाला
प्रयोजन --- मक्सदु
प्रलय --- प्रलय
प्रलेख --- दस्तावेज़ु
प्रलोभन --- लोभु, लालचि
प्रवचन --- प्रवचनु, धर्मी व्याख्यानु
प्रवास --- परदेश वासु
प्रवासी --- परदेसवासी
प्रवाह --- बहुकिरो/वहिकिरो
प्रविष्टि --- दाखिला
प्रवीण --- प्रवीणु, माहिरु
प्रवृत्ति --- सभाउ, झुकाउ लाड़ो
प्रवेश --- दाखिला
प्रशंसा --- साराह, तारीफ
प्रशासन --- हुकूमत, कारोबारु
प्रशिक्षण --- ट्रेनिंग, सिख्या, तिर्बियत
प्रसंग --- प्रसंगु
प्रसन्न --- प्रसन्नु, खुशि
प्रसारण --- प्रसारु
प्रसिद्ध --- मशहूरु
प्रसूति --- ज॒मु
प्रस्ताव --- प्रस्ताउ, ठहिराउ
प्रस्तावना --- मुहागु
प्रस्तुत --- मौजूदु, हाज़ुरु
प्रहरी --- पहिरेदारु
प्राण --- प्राणु, साहु
प्राणदंड --- मौत जी सज़ा
प्राथमिकता --- अगि॒राई
प्रादेशिक --- प्रादेशिक, प्रदेस संबंधी
प्राप्त --- हासुलु
प्रामाणिक --- सनदी
प्राय: --- लग॒भग॒
प्रायद्वीप --- उपबे॒टु
प्रायश्चित --- पछिताउ
प्रार्थना --- प्रार्थना
प्रिय --- प्रिय, प्यारो
प्रीतिभोज --- प्रीतिभोजु
प्रेम --- प्रेमु
प्रेरक --- प्रेरणा डींदडु, उत्साहु डींदडु.
प्रेरणा --- प्रेरणा, उत्साहु
प्रेषण --- मोकिलणु, रवानिगी
प्रोत्साहन --- हिमथ अफ़्ज़ाई
प्रोढ़ --- सामाणलु
फकीर --- फ़क़ीरु
फटकना --- छंडणु
फड़कना --- फड़िकणु
फबना --- फब॒णु, ठहिकणु
फर्क --- फ़र्कु
फल --- फलु, मेवो
फलना --- फलणु, फलु डि॒यणु
फसल --- फ़सुलु
फब्बारा --- फूहारो
फहराना --- फहिराइणु
फांसना --- फासाइणु
फांसी --- फासी, फासीअ जी सज़ा
फाटक --- फाटकु
फाड़ना --- फाड़णु
फालतू --- फ़ालतू
फिर --- वरी
फीका --- फिको
फीता --- पटी, कहीं
फीस --- फी
फुंकार --- फूकार
फुटकर --- रेज़्की, मुतफ़र्को
फुदकना --- टपणु, टपो डि॒यणु
फुलझड़ी --- चिण्गाई तीली
फूलवारी --- फुलवाड़ी
फुसफुसाना --- भुणि भुणि करणु
फुहार --- फुहार, हलको मीहुं
फुहारा --- चश्मो
फूंकना --- फूकणु
फूट --- फूटि, अणबणति
फूल --- गुलु, फूलु
फूलदान --- फूलदानु, गुलदानु, गुलदस्तो
फूलना --- फुटणु, फलणु
फेंकना --- उछिलाइणु फिटो करणु
फेन --- फेणु, गजि
फेरा --- फेरो
फैलना --- फहिलिजणु, फैलजणु
फोड़ना --- भञणु (सख़्तु शइ)
बंगला --- बंगुलो
बंजर --- कलराठी (ज़मीन)
बंद --- बंदि
बंदनवार --- झालरि
बंदरगाह --- बंदरगाहु
बंदी --- बंदी, कैदी
बंदूक --- बंदूक॑
बंधक --- गिरवी
बकना --- बकणु
बकाया --- बकाया
बगीचा --- बाग़ीचो
बचत --- बचति
बचना --- बचणु
बचपन --- बा॒लपणु
बच्चा --- बा॒रु ब॒चो
बजना --- बज॒णु
बजे --- लगे॒ वगे॒
बटुआ --- ब॒टूं
बड़ा --- बडो॒
बड़ाई --- वड॒पणु
बढ़ना --- वधणु
बढ़ाना --- बधाइणु
बढ़िया --- सुठो, उम्दो
बताना --- बुधाइणु
बत्तीसी --- ब॒टीही
बदनाम --- बदनामु
बदलना --- बदिलिजणु
बदला --- बदिलो
बदसूरत --- बदसूरत, बदशिक्ल
बधाई --- -
बधिर --- बो॒ड़ो
बनजारा --- ख़ानाबदोशु
बनाना --- ठाहिणु, बणाइणु
बनावटी --- बनावटी
बनिया --- वाण्यो
बरसना --- वसणु
बरसात --- बर्साति, मीहुं
बरसी --- वर्सी
बराती --- जा॒ञी
बराबर --- बराबरि
बर्फ --- बर्फ़
बर्बर --- झंगिली, असभ्यु
बल --- ब॒लु
बलवान् --- ब॒लवानु
बलात्कार --- ज़बरदस्ती
बलिदान --- ब॒लीदानु
बल्कि --- बल्कि
बवंडर --- तूफानु, वाचूड़ो
बहकाना --- भंभुलाइणु
बहना --- वहणु
बहरा --- बो॒ड़ो
बहलाना --- विंदुराइणु
बहस --- बहिसु
बहादुर --- बहादुरु
बहाना --- बहानो
बहार --- बहारु, बसंतु
बहिर्मुख --- बा॒हिर-मुखु
बहिष्कार --- बहिष्कारु
बही-खाता --- बंदी, वही
बहुत --- वधीक, घणों
बहुभाषी --- घण बो॒ल्यो, घण्यूं बो॒ल्यूं जा॒णंदड़ु
बहुमूल्य --- कीमती, घणमुल्हो
बहुरूपिया --- ब॒हुरुपी
बहू --- कुंआरि
बांग --- बां॒ग
बांझ --- संठि (संढि)
बांटना --- विराहिणु
बांध --- बंदु
बांधना --- ब॒धणु
बांसुरी --- बंसुरी, मुर्ली, मुरली
बाकी --- बाकी
बागडोर --- वाग॒डो॒रि
बाज़ार --- बाज़ारि
बाजीगर --- बाज़ीगरु
बाट --- वाट
बाढ़ --- बो॒डि॒
बाण --- बा॒णु, तीर
बातचीत --- गा॒ल्हि-बोल्हि, गुफ़्तगू
बाद --- पोइ
बादल --- बादलु, ककरु
बादशाह --- बादशाहु
बाधक --- रोकीदंडु
बाधा --- रुकावट, रंडक
बाप --- पीउ
बायां --- खाबो॒, डा॒ओ
बारूद --- बारूदु
बारे में --- बारे में
बाल --- बा॒रु
बाली --- वाली
बालू --- वारी, रेती
बावला --- चर्यो, बांविलो
बासी --- बासी, पारूथो
बाहर --- बा॒हिरि
बिंदी --- तिलकु, बिंदी
बिंब --- अक्सु, पाछो
बिखरना --- पखिड़िजणु
बिखेरना --- पखेड़णु
बिगाड़ना --- बिगाड़णु
बिछाना --- विछाइणु
बिछुड़ना --- विछुड़िजणु
बिछौना --- हंधु बिस्तिरो
बिजली --- विजु
बिजलीघर --- बिजिलीघरु, पावर हाऊसु
बिना --- बिना
बिनौला --- ककिड़ो
बिरादरी --- बिरादरी
बिल --- बि॒रु
बिलकुल --- बिलकुलु
बिलखना --- सुडि॒कणु, विर्लाप करणु
बिलोना --- विलोड़णु
बिस्तर --- हंधु, बिस्तिरो
बीच --- विचु
बीज --- बि॒जु
बीजक --- बी॒जकु
बीजगणित --- आलजब्रा
बीनना --- चूंडणु, मेंड़णु
बीमा --- वीमो
बीमार --- बीमारु
बुझाना --- विसाइणु
बुढ़ापा --- बुढापो
बुद्धि --- बुद्धी/बुधी
बुनकर --- कोरी
बुनना --- उणणु
बुरा --- शराबु, बुरो
बुरादा --- बूरो, चूरो
बुलाना --- सड॒णु
बूटि --- बूटी
बूढ़ा --- बुढो
बेईमान --- बेईमानु
बेगार --- बेगारि
बेचना --- विकिणणु
बेचारा --- वेचारो
बेल --- बेल (हिकु मशहूर बणु)
बेलबूटा --- बेलि-बूटा
बैठक --- बैठक
बैठना --- बिहणु
बैर --- वेरु
बैरा --- बैरो
बैल --- ढगो॒, डां॒दु
बैलगाड़ी --- ढ़गे॒ गाडी॒, डां॒द गाडी॒
बोझ --- बारु
बोतल --- बोतल
बोना --- पोखणु, छटणु (बि॒जु)
बोलचाल --- गा॒ल्हि-बोल्हि गुफ़्तगू
बोलना --- गा॒ल्हाइणु, बो॒ल्णु
बौखलाना --- जोश में अचणु
बौछार (बौछाड़) --- वस्कारो
बौद्धिक --- बौ॒धिक, बुधीअ सां वास्तेदारु
ब्याज --- ब्याजु
ब्यौरा --- विचूर
भंडार (भांडार) --- भंडारु
भंवर --- कुनु
भक्ति --- भक्ती/भग्ती॒
भगवान --- भग॒वानु
भड़काना --- भड़काइणु
भड़कीला --- भड़केदारु
भद्र --- सखरु, भलो
भरती (भर्ती) --- भर्ती
भरना --- भरुणु
भला --- भलो, चङो, सुठो
भवन --- भवनु
भविष्य --- भविष्यु, आईंदो, मुस्तकबिलु
भव्य --- शानदारु
भांपना --- भांपणु, ताड़णु
भागना --- भज॒णु
भाग्य --- भागु
भाना --- वणणु, भांइणु
भारतीय --- भारती
भारी --- गौ॒रो, भारी
भावना --- भावना
भाषण --- भाषणु, लैक्चुर
भाषा --- भाषा, बो॒ली
भिक्षु --- बिखारी
भिखारी --- बिखारी, फ़कीरु
भिगोना --- भिजा॒इणु
भिन्न --- जुदा, अलगि॒
भीड़ --- भीड़
भीरु --- डिजि॒णों, काइंरु
भीषण --- भयानकु
भुगतान --- आदायगी चुकाइण जी हालत
भुनाना --- भुञाइणु
भुरभुरा --- भुर्किणो
भूकंप --- भूकंपु, ज़िलज़िलो
भूख --- बुख
भूख-हड़ताल --- बुख-हड़ताल
भूचाल --- भुकंपु
भूत --- गुज़िरी वियलु, ज़मानु माज़ी
भूतपूर्व --- आगि॒यों, पहिर्यों
भूमि --- भूमि, धर्ती
भूमिका --- भूमिका, मुहागु
भूरा --- ख़ाकी
भूल-चूक --- भुल-चुक
भूलना --- विसारणु, भूलिजी वञणु
भेजना --- मोकिलणु
भेद --- तफावतु, फर्कु
भोला --- बा॒लो-भोलो
भौतिक --- भौतिक
भ्रम --- भ्रभु, दोखो
भ्रमण --- घुमण-फिरणु
भम्रर --- भौरों/भौरु
भ्रष्ट --- भ्रष्टु, बद्चालि
मंगल --- शुभ, मंगलकारी
मंगल-सूत्र --- मंगल सूत्रु
मंगलाचरण --- मंगलाचरणुं
मंच --- स्टेज
मंजिल --- मंज़िल
मंत्र --- मंत्रु
मंत्री --- मंत्री, वज़ीरु
मंदा --- माठो (धंधो वापारु)
मंदिर --- मंदिरु, मंदरु
मक्कार --- मक्कारु
मखमल --- मख़मलु
मगर --- मांगर मछु, बाघू
मग्न (मगन) --- मग्नु/मगनु
मच्छरदानी --- मछरदानी
मज़दूर --- मज़्दूरु
मज़दूरी --- मज़दूरी, मजूरी
मज़बूत --- मज़्बूतु
मज़ाक --- मज़ाक
मझधार --- विचसीर
मठ --- मठु, मढ़ी
मतदान --- मतदानु, वोटु डि॒यणु
मताधिकार --- मत-अधिकारु, वोट जो हकु
मथना --- विलोड़णु
मथानी --- मांधाणी
मद --- नशों
मदारी --- मदारी
मदिरा --- शराबु, मदिरा
मद्यप --- शराबी
मद्यु --- माखी
मधुर --- मिठो, मधुरु
मध्यस्थ --- विचवारो
मन --- मनु
मनचाहा --- मन चाह्यो
मनोरंजन --- मनोरंजनु
मनोरथ --- मनोरथु
मनोरम --- वणंदडु, सुंदरु
ममता --- ममता
मरना --- मरणु
मरहम (मलहम) --- मरहम/मलमु
मरोड़ना --- मरोड़णु, मरोरणु
मर्म --- मर्मु, राजु, गुझु
मर्यादा --- मर्यादा
मलना --- महिटणु
मलबा --- गंदु-किचिरो
मलिन --- मेरो
मल्लाह --- मल्लाहु
महंगा --- महांगो
महंगाई --- महांगाई
महत्ता --- महत्वु, बडा॒ई
महत्त्व --- महत्वु
महत्त्वाकांक्षा --- घणी इच्छा
महल --- महलु/महिलु
महान् --- महानु
महापुरुष --- महापुरुषु
महाविद्यालय --- महाविद्यालय
महिला --- स्त्री, औरत
मांग --- घुर
मांगना --- धुरणु, मङणु
मांजना --- मलणु
मांस --- मासु
माड़ना --- गो॒हिणु
मातृभाषा --- मातृ भाषा, मादरी ज़बान
मातृभूमि --- मातृभूमि
मादक --- नशेदारु
माधुर्य --- मेठाजु
माध्यम --- वसीलों, जरीओ, साधनु
मानक --- स्टैन्डर्ड, मानक
मानकीकरण --- मानकी करणु स्टैंडर्डाइजेशन
मानना --- मञणु
मानव --- मानवु, माण्हूं, मनुष्यु
मानवता --- मानवता
मानसिक --- मानसिक
मान्य --- मञण जोगो॒
माप --- माप
मापना --- मापणु
माफ --- माफु
मायका (मैका) --- पेका
मारना --- मारणु
मार्ग --- मार्गु, राह, पथु
मार्मिक --- दिलि खो धुंहदड़ु
माल --- मालु
मालूम --- मैलूम
मिटाना --- मिटाइणु, डाहिणु
मिट्टी --- मिटी
मिठाई (मीठा) --- मिठाई
मितभाषी --- घटि गा॒ल्हाऊ
मित्र --- मित्र, दोस्तु
मिथ्या --- मिथ्या, कूड़ु
मिलनसार --- रिलिणों- मिलिणो
मिलान --- मिलाइण या भेंटण जो कमु
मिलाना --- मिलाइणु, गड॒णु
मिलावट --- मिलावट
मिश्रण --- -
मीठा --- मिठो
मीनाकारी --- मीनाकारी
मुंडेर --- ब॒नो
मुकदमा --- केसु
मुकुट --- मुकुट/मुटुकु
मुक्त --- आज़ादु
मुक्ति --- आज़ादी
मुख --- मुंहुं
मुखपृष्ठ --- पहिर्यों पनो
मुख्य --- मुख्यु, ख़ासि
मुख्यालय --- हेड आफ़ीस
मुग्ध --- मोहितु, मोगो॒
मुट्ठी --- मुठि
मुद्रण --- छपाई, छपण जो कमु
मुद्रणालय --- छापखानो प्रिंटिंग प्रेस
मुद्रा --- सील, मुहिर
मुनाफा --- फाइदो, मुनाफो
मुरझाना --- मुर्झाइजणु, कूमाइजणु
मुर्दनी --- मुर्दनी
मुश्किल --- मुश्किलु
मुस्कान --- मुश्क, मुस्किराहट
मुहावरा --- पहाको, मुहावरो
मूहूर्त्त --- मुहूर्तु/महूरतु
मूक --- गूंगो
मूलभूत --- बुनियादी
मूल्यांकन --- कथ
मृत्यु --- मौतु
मेहंदी --- मेंदी
मेखला --- चेल्हिकी, कमरबंदु
मेधावी --- अकुलवारों, बुधीमानु
मेरा --- मुंहिंजो
मेरु-दंड --- करंधो
मेहतर --- मेहतरु, भंगी
मैं --- मां
मैदान --- मैदानु
मैल --- मैलु, मारु
मैलखोरा --- मैल ख़ोरो
मैला --- मेरो
मोटा --- थुल्हो
मोती --- मोती
मोदक --- लडूं
मोल --- मुल्हु
मोह --- मोहु
मोहक --- मोहींदडु.
मौत --- मौतु
मौन --- मौनु
मौलिक --- बुनियादी
मौसम --- मौसम
मौसम विज्ञान --- मौसम विज्ञानु
म्यान --- मियाण
यंत्र --- यंत्रु, ओज़ारु
यथार्थ --- यथार्थु
यद्यपि --- जेतोणीकि
यशस्वी --- जसवारो
यह --- होउ (पुं.) हीअ (स्त्री.)
या --- या
याचक --- मंगतो, जाजिकु
यातना --- कष्टु, पीड़ा
यातायात --- आमदरफ्त
याद --- यदि, यादिगीरी
यान --- वाहणु, सुवारीअ जो साधनु
युक्त --- जुड़ियलु
युग --- युगु, जुगु
युगल --- जोड़ो
युग्म --- जोड़ी, जोड़ो, जुतु
युद्ध --- जुधि, जंगि
युवक --- जुवानु, युवकु
योगदान --- योगदानु
योगी --- योगी, जोगी॒
योग्य --- जोगु, योग्यु लाइकु
योग्यता --- लियाकत
योजना --- योजना, रिथा
यौवन --- जोभनु, जवानी
रंग --- रंगु
रंगना --- रङणु
रंगमंच --- रंगमंच, स्टेज
रंभाना --- रंभणु
रक्तपात --- रत जो दाबु
रक्षा --- रक्षा, बचाउ
रखना --- रखणु
रगड़ --- रगड़
रचना --- रचना रचणु
रजनी --- राति
रटना --- रटणु
रण --- जंगि
रत़ि --- संजोगु, संभोगु मेलापु
रत्न --- रत्नु/रतनु
रफ़्तार --- रफ़तार
रमणी --- रमाणी, सुहिणी स्त्री
रमणीक --- रमणीक, सुंदरु,
रवि --- सिजु
रश्मि --- किरिणो
रस --- रसु (स्त्री.)
रसायन --- कीमिया रसायनु
रसीला --- रसीलो, रसवारो सवादी
रस्सा --- रसो, नोडु.
रहट --- नारु
रहस्य --- रहस्यु, राजु
रहित --- खां सवार
राक्षस --- राकासु, दैतु, दैत्यु
राख --- रख
राग --- प्रेमु, प्यारु
राज --- राजु
राजकुमार --- राजकुमारु
राजचिह्न --- शाही निशानु राज॒ जी निशानी
राजदूत --- राजदूतु, एलची
राजद्रोही --- राज॒द्रोही, बाग़ी
राजधानी --- राज॒धानी
राजनीति --- राज॒नीती
राजभाषा --- राज॒भाषा
राजमार्ग --- राज॒पथु, शहेराह
राजस्व --- ढल, टैक्सु
राजा --- राजा
रात्रि --- राति
राशि --- ढेरु, ढिगु
राष्ट्र --- राष्टु, कौम
राष्ट्रगान --- राष्ट्र गानु, कौमी तरानो
राष्ट्रध्वज --- कौमी झंडो
राष्ट्रभाषा --- राष्ट्रभाषा
राष्ट्र मंडल --- राष्ट्रमंडलु, कौमुनि जो मंडलु
राष्ट्रवादी --- राष्ट्रवादी, कौमी
राष्ट्रीकरण --- राष्ट्रीयकरणु
रास्ता --- रस्तो, राह
रिमझिम --- रिम झिंम
रिवाज --- रवाजु
रिश्वत खोरी --- रिश्वतख़ोरी
रीझना --- रीझणु
रीति --- रीति
रुकना --- रुकिजणु
रुकावट --- रुकावट
रुचना --- वणणु, पसंद, पवणु
रुचि --- रुची, चाहु
रुपया --- रुपयो
रुष्ट --- नाराजु
रूखा --- अणिभो
रूठना --- रुसणु
रूढ़ि --- रसम, पुराणी रीति
रूपक --- नाटक
रूप रेखा --- रूप रेखा
रूपान्तर --- उलको
रेंगना --- रेढ़ियूं पाइणु, सुरणु
रेखागणित --- जामेट्री, रेखागणित
रेखाचित्र --- रेखाचित्रु
रेज़गारी --- रेजगारी, रेज़ो
रेत --- रेती, वारी
रेलगाड़ी --- रेलगाडी
रोक --- रोक
रोकथाम --- ज़ाब्तो, रोक
रोग --- रोगु, बीमारी
रोचक --- रोचकु, मज़ेदारु
रोज़गार --- रोज़गारु
रोना --- रुउणु
रोम --- वारु, रोमुं
रोली --- रोली
रोशनदान --- रोशानदानु
रोष --- कावड़ि गुसो
रौंदना --- लताड़णु, चीथाड़णु
रौनक --- रौनक
लंगड़ाना --- मंडिकाइणु
लंगर --- लंगरु
लंपट --- कामी
लंबा --- डिघो, लंबो
लकड़ी --- काठु, काठियूं
लकीर --- लीक
लक्षण --- लछण
लक्षणा --- लक्षणा
लक्ष्मण-रेखा --- लछिमण-रेखा
लक्ष्मी --- लक्ष्मी/लछिमी
लक्ष्य --- निशानु
लखपति --- लखापती
लगन --- लगनि
लगान --- ढल
लगाना --- जोड़णु, लगा॒इणु
लगाम --- लगामु
लगाव --- लगा॒उ
लघुतम --- सभ खां नंढो
लचकना --- लचिकणु
लजाना --- लज॒ करणु, शर्माइणु
लज्जा --- लज॒, शर्मु/शरमु
लटकना --- लटिकणु, टंगिजणु
लट्टू --- लाटूं
लड़कपन --- नंढ पणु, बा॒लापणु
लड़का --- छोकिरो
लड़खड़ाना --- थाबि॒ड़िजणु
लड़ना --- विढ़णु
लता --- वलि, लता
लदना --- लडि॒जणु
लपकना --- तकिड़ो या ओचितो बधणु
लपट --- जिभी॒, शोलो
लपेटना --- लपेटणु
लय --- लइ
ललकार --- ललकार
ललकारना --- ललकारणु
ललचाना --- लालचाइणु
ललाट --- ललाटु, मथो, निरिडु
ललित --- सुहाणो, मनोहरु
लहर --- लहिर
लहराना --- लहिर हणणु फड़िकणु (झंडो)
लहलहाना --- साओ सब्जु थियणु
लहू-लुहान --- रतो रतु
लांघना --- लंघणु
लांछन --- कलंकु, दागु
लाख --- लखु
लागत --- लाग॒ति
लाचारी --- लाचारी
लाड़-प्यार --- लाडु-प्यारु लाडु-कोडु
लाभ --- लाभु, फाइदो
लाभदायक --- लाभदायकु, फ़ाइदेमंदु
लाभांश --- लाभ जो हिसो फांडिणी
लाल --- लालु
लालच --- लालचि
लालटेन --- लालटीनु
लाश --- लाशु
लिपि --- लिपी
लीन --- लीनु
लीपना --- लेपणु
लुटेरा --- लोटू, फोरू
लुभाना --- लालचिजणु मोहिजणु
लू --- लुक
लूट --- लुट
लेकिन --- लेकिन
लेखक --- लेखकु
लेखा-जोखा --- लेखो-चोखो हिसाबु-किताबु
लेटना --- लेटणु
लेन-देन --- डे॒-वठु
लेना --- वठणु
लेप --- लेपु
लोक कथा --- लोककथा
लोककला --- लोककला
लोकगीत --- लोक गीतु
लोकप्रिय --- लोक प्रियु आम में प्यारो
लोक संगीत --- लोक संगीत
लोकापवाद --- लोक निंदा, बदनामी
लोकोक्ति --- चविणी, कहावत
लोभ --- लोभु
लोरी --- लोली
लोहा --- लोहु
लौ --- जि॒भी
लौकिक --- लौकिक, संसारी
लौटना --- मोटणु
वंश --- वंशु
वंशज --- वंश में जा॒वलु
वंशावली --- वंशावली, शजिरो नसबनामो
वकालत --- वकालत
वचन-बद्ध --- वचन-ब॒धो
वध --- कत्लु, ख़ूनु
वधू --- कुंआरि
वनवास --- बनवासु
वनस्पति --- वनस्पति
वनिता --- ज़ाल, स्त्री
वयस्क --- बालिगु
वर --- वरु, घोटु
वरदान --- वरदानु
वर्ग --- दर्जो, तबिको
वर्गीकरण --- दर्जेवारि, विराहसत
वर्णन --- बयानु, वर्णनु
वर्णमाला --- वर्णमाला
वर्तमान --- मौदूदह, हलंदडु
वर्षगांठ --- सालगिरह जनम डी॒हुं
वसीयत --- वसीयत
वसुन्धरा --- पृथ्वी, धर्ती
वसूली --- वसूली
वस्तु --- शइ, वथु
वस्त्र --- कपिड़ो, वस्त्रु
वह --- हू, हूअ
वहाँ --- हुते
वांछनीय --- चाहिणजोगु
वांछित --- चाह्यलु
वाङ्मय --- साहित्यु
वाणिज्य --- वणिजु
वाणी --- वाणी
वातानुकूलन --- एयर कंडीशनिंग वातानुकूलन
वातावारण --- वातावरणु, वायुमंडलु
वात्सल्य --- माउ-पीउ जो बा॒र लाइ प्यारु
वाद-विवाद --- वाद-विवादु, बहिसु-मुबाहिसो
वादी --- मुद्दई
वायु --- हवा, वाउ
वायुमार्ग --- हवाई रस्तो
वायु सेना --- हवाई फौज
वार्तालाप --- गुफ़्तगू, गा॒ल्हि-बो॒ल्हि
वार्षिक --- सालियानो
वाष्प --- बाष्प, बाफ
वास्तविक --- हकीकी, असुली
वाहन --- वाहणु
विकराल --- ख़ौफ़नाकु
विकल --- बेचैनु, व्याकुलु
विकास --- विकासु
विक्रम --- बहादुरी, पराक्रमु
विख्यात --- मशहुरु
विचार --- वीचारु
विचार-विमर्श --- सलाह-मस्लिहत
विचित्र --- विचित्रु, अजीबु
विजय --- विजय, जीत
विजेता --- विजयी, जीतींदड़ु
विज्ञान --- विज्ञानु, साइन्स
विज्ञापन --- एधिराई
विडंबना --- डुखाईदंड़ च़थर, मखौलबाज़ी
वितरण --- विर्छ, विराहसत
विदूषक --- मस्खिरो चर्चाई
विदेश --- विदेशु, परदेसु
विद्या --- विद्या
विद्यालय --- विद्यालयु
विद्युत --- विजु, बिजिली
विद्रोह --- विद्रोहु, बलिवो
विधर्मी --- अधर्मी
विनती --- वेनती
विनय --- निउड़त, वेनती, अर्ज्रु
विनीत --- निउड़त वारो, सुशीलु
विनोद --- विंदुर
विपक्ष --- बी॒ धुरि, मुख़ालिफ पार्टी
विपुल --- तमामु घणो
विमल --- निर्मलु
विमोचन --- छोड़णु, खोलणु
वियोग --- वियोग, विछोड़ो, जुदाई
विराट --- विराटु
विराम --- तर्सण य रुकिजण जी हालत
विरोध --- -
विलंब --- देरि, अवेर
विलय --- मिली हिकु थी, वञण जी हालत
विलास --- शौकीनी, अयाशी, विलासु
विलीन --- विलीन, मिली हिकु थी वियलु
विलोम --- उबतड़ि, उबतो
विवश --- बेवसि
विवाद --- विवादु, तक्रारु
विवाह --- विहांवु, शादी
विवेक --- विवेकु
विशाल --- विशालु
विशिष्ट --- ख़ासि
विशेष --- ख़ासि
विश्राम --- बिस्रामु, आरामु
विष --- ज़हिरु, विषु
विषम --- ना बराबर, अण सिधो
विषय-सूची --- विषय-सूची, पनोतरी
विसंगति --- गैर मनासिबत
विस्फोट --- फाटु, धमाको
वे --- उहे
वेग --- तेज़ी
वेतन --- पधार/पधारु
वेदवाक्य --- वेद-वाक्यु
वेदी --- वेदी
वेशभूषा --- वेसु-वगो॒, पोशाक
वैज्ञानिक --- विज्ञानी, विज्ञानिक
वैर --- वेरु
वैश्य --- वैश्यु (हिक जाति)
व्यंग --- चथर, तानो
व्यंग्य-चित्र --- तन्ज़
व्यंजना --- व्यंजना
व्यक्त --- ज़ाहिरु, प्रकटु
व्यक्ति --- माण्हूं, शख्सु
व्यक्तिगत --- शख़्सी
व्यथा --- डुखु, पीड़ा
व्यय --- ख़र्चु
व्यवसाय --- धंधो
व्यवस्था --- इन्तज़ामु, बन्दोबस्तु
व्यष्टि --- शख़्सु, अलगि॒ जुज़ो
व्यस्त --- मश्गलु, रूधलु
व्याकुल --- व्याकुलु
व्याख्या --- व्याख्या, टीका
व्याघ्र --- शेरु, शीहुं
व्याघि --- बीमारी
व्यापक --- व्यापकु
व्यापार --- वापारु
व्यायाम --- व्यायामु, कस्रत
व्युत्पत्ति --- उत्पती
व्योम --- व्योम, आकाश
शंका --- शंका, शकु
शंख --- शंखु
शकुन --- सोणु
शक्कर --- खंडु
शक्ति --- शक्ती, ताकत
शक्तिशाली --- शक्तिशाली, ताकतवरु
शताब्दी --- सदी
शत्रु --- शत्रू, दुश्मनु
शपथ --- कसमु
शब्दकोश --- शब्दकोशु, डिक्शनरी
शमन --- ज़ाब्तो
शरण --- शरणि
शरणार्थी --- शरणार्थी
शरमाना --- शर्माइणु
शराब --- शराबु
शरीर --- शरीरु/सरीरु
शल्य-क्रिया --- चीर-फाड़
शव-परीक्षा --- मुर्दे जी जाच
शस्त्र --- शस्त्रु, हथियारु
शहद --- माखी
शहीद --- शहीदु
शांत --- शांति
शांति --- शांती
शाकाहारी --- वेश्नू, वैष्णव
शानदार --- शानदारु
शाप --- सिरापु
शायद --- शायदि
शायिका --- स्लीपर
शालीन --- लजा॒रो, हलीमु
शाश्वत --- दाइमु काइमु
शासक --- हाकिमु
शासन --- हुकूमत
शास्त्र --- शास्त्रु
शिकायत --- शिकायत
शिकार --- शिकारु
शिक्षा --- शिक्षा, सिख्या, तैलीम, तालीम
शिखर --- चोटी
शिथिल --- ढिलो
शिरकत --- शिरकत
शिरोमणि --- शिरोमणी
शिलान्यास --- बुन्यादी, पथरु रखणु
शिलालेख --- शिलालेखु
शिल्प --- दस्तकारी
शिल्पकार --- कारीगरु, मूर्त्तिकारु
शिल्पी --- पथर घड़ण वारो कलाकारु, संगतराशु
शिविर --- छाविणी, डे॒रो
शिशु --- बा॒रु
शिष्ट --- हलीमु, शानाइतो
शिष्टता --- हलीमाई, भलमानसी
शिष्टाचार --- भलमानसाई, सुठी हलति, दस्तूरी हलति
शिष्य --- शिष्यु, चेलो
शीघ्र --- जल्दी, सिघो
शीघ्रता --- तकड़ि, सेघ
शीतल --- सीतलु, थधो
शीर्ष --- सिरो, मथो
शीर्षक --- सिरो, उन्वानु
शीशा --- शीशो, आईनो
शुद्ध --- शुद्धि
शुभ-चिंतक --- ख़ैर ख्वाहु, शुभ-चिंतकु
शुभागमन --- -
शुरु --- शुरू
शुल्क --- टैक्सु
शुष्क --- खुश्कु
शून्य --- खाली
शूर --- सूरवीरु
श्रृंखला --- सिलसिलो
श्रृंगार --- सींगारु
शेष --- बाकी, बच्यलु
शैली --- ढंगु, तरीको
शैशव --- बा॒राणी अवस्था, बाकपुणो
शोक --- शोकु, ग़मु, दुखु
शोध --- खोज
शोभा --- सोभ्या, सूंहं
शोषण --- चूसणू, डुहणु
श्रद्धांजलि --- श्रृद्धांजली
श्रद्धा --- श्रद्धा
श्रम --- पोर्हियो, महिनत
श्रमदान --- श्रम-दान, महिनत-दानु
श्रमिक --- पोर्हियतु, मज़ूरु
श्राद्ध --- श्राद्धु
श्रीमान (श्रीमती) --- श्रीमानु
श्रुतलेख --- सूरतख़ती
श्रेणी --- कतार
श्रेय --- चड़ाई
श्रेष्ट --- श्रेष्ठु, उत्तमु
श्रोता --- बुधंदड़ु
श्लाघनीय --- साराह जोगो॒
श्लाघा --- साराह
श्वास --- साहु
श्वेत --- अछो
षड्यन्त्र --- साज़शि, मन्सूबो
संकट --- संकटु
संकलन --- गड॒ण जो कमु
संकल्प --- संकलपु
संकीर्ण --- तंगि, सोढ़ो
संकेत --- इशारो
संकोच --- सोसि
संक्रान्ति --- संक्रांती
संक्रामक --- विचुड़ंदड़/वचुड़ंदडु
संक्षिप्त --- मुख्तसिरु/घटायलु
संक्षेप --- सारु, इख़्तसारु
संख्या --- अददु
संगठन --- संगठनु, संस्था
संगति --- संगति, साधु
संगीत --- संगीतु
संगोष्ठी --- मेड़ु, बैठक
संग्रहालय --- अजायब घरु/म्यूज़ियमु
संग्राम --- संग्रामु, जंगि
संघटन --- संगठनु, संस्था
संघर्ष --- स्पर्धा
संचय --- -
संचार --- हलणु, हलाइणु
संचालक --- हलाइदंडु
संतति --- संतानु, औलादु
संताप --- तपति, जलनि
संतुलन --- तवाज्रुन, बराबरी
संतुष्ट --- सन्तोषी
संतुष्टि --- राज़िपो
संतोष --- संतोषु
संतोषजनक --- संतोष जोगो॒,
संदर्भ --- हवालो
संदेश --- संदेशु, पैगामु
संन्यास --- सन्यासु
संन्यासी --- सन्यासी
संपन्न --- पूरो, मुकमलु
संपर्क --- मेलापु
संपर्क भाषा --- जोड़ीदंड़ बो॒ली गां॒ढू बो॒ली
संपादक --- सुपादकु
संपादकीय --- संपादक सां वास्तेदारु
संपादन --- पूरो करणु, पेश करणु
संपूर्ण --- समूरो, पूरो
संप्रदाय --- संप्रदाय, फ़िर्को
संबंध --- रिश्तो, नातो
संभव --- मुमकिन, संभवु
संभालना (सम्हालना) --- संभालणु
संयुक्त --- गडि॒यलु, जुड़ियलु
संरक्षक --- संभालींदडु, संभाल कंदड़ु
संरक्षण --- हिफाज़त, रख्या
संरचना --- बनावट
संवाद --- गुफ़्तगू
संवाददाता --- समाचारु, मोकिलीदंड़ु
संवारना --- संवारणु
संवाहक --- ढोईंदड़ु, ढोए या खणी हलंदड़ु
संविधान --- संविधानु, जोड़ जकु
संवेग --- जज़्बो, मानसिक उथल-पुथल
संवेदना --- अहिसासु
संशय --- शकु
संशोधन --- सुधारो
संस्करण --- छापो
संस्कार --- संस्कारु
संस्कृति --- संस्कृति, सभ्यता, तहज़ीब
संस्तुति --- साराह
संस्था --- संस्था
संस्थान --- इन्स्टीट्यूटु, संस्था
संस्थापक --- पायो विझंदड़ु
संस्मरण --- यादिगीरी
संहार --- नाशु/नासु
सकपकाना --- अंजब में पवणु
सख्त --- सख्तु
सघन --- घाटो, नुहिरो
सचमुच --- सचुपचु
सच्चरित्र --- चरित्रवानु, सुठे चरित्रवारो
सच्चा --- सचो
सजनी --- सजनी
सज़ा --- सज़ा
सजाना --- सजाइणु
सजावट --- सजावट
सजीव --- जानदारु
सज्जन --- सज॒णु, शरीफु माण्हू
सज्जा --- साजु -सामानु
सटीक --- टीका सां
सड़क --- सड़क, रस्तो
सड़ना --- किनो थियणु
सतत --- लगा॒तारि
सतर्क --- सचेतु, सावधानु
सतर्कता --- सावधानी
सत्कार --- सत्कार, इज़्जत
सत्ता --- ताकत, अधिकारु
सत्तू --- भुग॒ल चणनि, जवनि वग़ैरह जौ आटो, सतू
सत्यनिष्ठा --- सचाईअ में विश्वासु
सत्याग्रह --- सत्याग्रहु
सत्यापन --- तस्दीक
सत्रावसान --- बर्ख्वास्तिगी, अधिवेशन जी बडे॒ या अण जा॒जायल मुदे ताईं मुहमली
सत्संग --- सत्संगु
सदन --- घरु, सदनु
सदस्य --- मेम्बरु
सदा --- सदा, सदाईं
सदाचार --- सदाचारु
सदुपयोग --- सही उपयोगु
सद्भाव --- सुठी भावना
सदव्यवहार --- सुठो वंहिवारु
सन्नाटा --- सनाटो, ख़ामोशी
सपना (स्वप्न) --- सुपनो, ख़्वाबु
सपरिवार --- कुटंब समेति
सप्तक --- सतनि शयुनि जो मेड़ु
सफ़र --- सफ़रु
सफल --- सफलु, कामयाबु
सफलता --- सफलता, कामयाबी
सबल --- सब॒लु, ब॒लवानु
सभा --- सभा
सभापति --- सभापती
सभी --- सभु
सभ्य --- सभ्यु, फ़ज़ीलत वारो
सभ्यता --- सभ्यता, तहज़ीब
समकक्ष --- बराबरी, बरारी कंदड़ु
समझना --- समुझणु
समझौता --- ठाहु
समता --- बराबरी, सागि॒याई
समदर्शी --- सागी॒य नज़र सां डिसन्दड़ु, समदर्शी
समन्वय --- मेलापु, हिक-बि॒ए सां ठाहे-मिलाए बीहारण जी हालति
समय --- वक्तु, समो
समय-सारिणी --- टाईम टेबुल
समर --- जंगि
समर्थ --- समर्थु, ब॒लवानु
समष्टि --- घण्युनि शयुनि जो मेड़ु, समष्टी
संमातर (समानांतर) --- पूर विछेटि, पूरी विछोटीअ ते रहंदड़ु
समाचार --- समाचारु, अहिवालु
समाचार-पत्र --- अख़्बार
समाज --- समाज
समाज-विज्ञान --- समाज विज्ञानु
समाजीकरण --- समाजीकरणु, समाज जे अधिकार में आणणु
समाधान --- समाधानु
समापन --- समाप्ती
समाप्ति --- समाप्ती
समायोजन --- मुनासिबत
समारोह --- जल्सो, जशनु
समालोकच --- आलोचकु, नकादु
समास --- मेलु
समाहार --- ढेरु, मेड़ु
समिति --- समिति/समिती
समुदाय --- बिरादरी
समुद्र --- समुंडु
समूह --- ढेरु, मेड़ु
समृद्ध --- शाहूकारु
समृद्धि --- शाहूकारी, वाधारी
सम्मान --- मानु, इज्ज़त
सम्मेलन --- सम्मेलनु
सम्मोहन --- मोहिणु
सम्राट --- सम्राटु, महाराजा
सरकना --- सिरिकणु, सुरणु
सरकार --- सरकारि
सरल --- सिधो, बा॒लो भोलो
सरस --- रसवारो, रसीलो
सराहना --- साराह
सरोकार --- वास्तो
सरोवर --- तलाउ, ढंढ
सर्ग --- बाबु, अध्याउ
सर्जन --- उत्पती
सर्प --- नांगु, सपु
सर्वज्ञ --- सभु कुछ जाणंदड़ु, सर्वज्ञ
सर्वत्र --- हर हंधि
सर्वव्यापक --- सर्वव्यापी
सर्वसम्मति --- यकराइ
सर्वांगीण --- समूरो, सभिनी अंगनि में समायलु
सर्वेक्षण --- सर्वे, सरसरी जाइज़ो
सर्वोदय --- सर्वोदय
सलाहकार --- सलाहकारु
सस्ता --- सस्तो
सहकारिता --- सहकारु
सहज --- कुदिरती, सुभवीकु
सहन शक्ति --- सहण जी ताकत, सहन शक्ती
सहना --- सहणु
सहमत --- सहमति
सहमति --- सहमती, पुठिभराई
सहयोग --- सहयोगु
सहयोगी --- सहयोगी, साथी कमु कंदड़ु
सहलाना --- नर्माईअ सां सहिरणु थधिड़ा कढणु
सहानुभूति --- हमदर्दी
सहायता --- सहायता, मदद
सहिष्णु --- सहनशीलु, सबुर वारो
सहिष्णुता --- सहनशीलता, सबुरु
सहृदयता --- रहमदिली
सांकेतिक --- -
सांगोपांग --- पूरो, समूरो
सांत्वना --- दिलासो, ड॒ढु
साकार --- साकारु, रूपवारो
साक्षरता --- तैलीम याफ़्ताई
साजन --- साजनु
साज-समान --- साजु-सामानु
साझेदारी --- हिसेदारी, भाईवारी
सात्विक --- सात्विकु
सादर --- आदर सां, इज्ज़त सां
सादा --- सादो, सविलो
सादृश्य --- सागि॒याई
साधन --- साधनु
साधना --- साधना
साधारण --- साधारणु, आमु
साधु --- साधू
साध्य --- पूरो करण जोगो॒
सान्निध्य --- वेझाई
साक्षेप --- निस्बती बि॒ए ते आधारु रखन्दड़ु
साफ़ --- साफु
साबुन --- साबुणु
सामंजस्य --- मुनासिबत, मौज़ूनियत
सामग्री --- सामग्री, सामानु
सामने --- साम्हूं
सामर्थ्य --- समर्थी, सघ ताकत
सामयिक --- वक्ताइतो
सामाजिक --- सामाजिक, पंगती
सामान्य --- मामूली, रवाज़ी
साम्राज्य --- साम्राजु, सुल्तनत
साम्राज्यवाद --- साम्राजवादु, सुल्तनतशाही
सामुद्रिक --- सामूंडी
सामुद्रिक --- हथरेखा विद्या
सामूहिक --- गडि॒यलु, मज्मूए जे रूप में
सार --- सारु
सारणी --- टेवुल, ख़ाको
सारांश --- सारु, निचोड़ु
सारा --- समरो, सजो॒, पूरो
सार्थक --- अर्थवारो
सार्वजनिक --- सर्वसाधारण
सावधान --- सावधानु
साहित्य --- साहित्यु, अदबु
साहित्यकार --- साहित्यकारु
साहूकार --- शाहूकारु
सिंगार (श्रृंगार) --- सींगारु
सिंगारदान --- सींगारदानु, सींगार जी पेती
सिंदूर --- सिंधुरु
सिंहनाद --- शींहं जी गजगोड़
सिंहासन --- राज॒गदी
सितारा --- तारो, सितारो
सिद्धान्त --- सिद्धान्त, उसूल
सिपाही --- सिपाही
सिफारिश --- सिफ़ारिश
सिर्फ --- सिर्फु, फ़कति
सिलसिला --- सिलसिलो
सिलाई --- सिलाई, सेबो
सिवाय --- सवाई, बगैर
सींचना --- पाणी डि॒यणु
सीखना --- सिखणु
सीधा --- सिधो
सीना --- सिबणु
सीमा --- हद
सीमित --- महदूदु
सुंदर --- सुंदरु
सुख --- सुखु
सुख-सुविधा --- सुखु-आराम
सुगंध --- सुग़॒धि, खुशबू
सुगम --- आसानु
सुघड़ --- ठाहूको, डौलाइतो
सुचारु --- सुहिणो, सुंदरु
सुझाव --- रिथा, रिथ
सुडौल --- सुडोलु, ठाहूको
सुध-बुध --- सुधि-बुधि
सुधा --- अमृतु
सुधार --- सुधारु, सुधारो
सुधीर --- धीरजवानु
सुनना --- बधणु, सुणणु
सुनहरा (सुनहला) --- सोनहरी
सुबोध --- सवलो, आसानु, आसानीअ सां समुझ में अचण जहिड़ो
सुमति --- सुठी मति
सुमन --- गुलु, पुष्पु
सुरंग --- सुरंग
सुर --- सुरु
सुरक्षा --- सलामती, बचाउ
सुरभि --- ख़ुशबू
सुरमा --- सुरिमो
सुराही --- सुराही, घुधी
सुलगना --- दुखणु
सुलझना --- सुलिझणु, मोंझारो लहणु
सुलभ --- सुलभु, जेको आसानीअ सां मिली सघे
सुवास --- खुशबू
सुविधा --- आसानी, सहूलियत
सुसज्जित --- सींगार्यलु
सुस्ताना --- साहु पटणु
सुहाग --- सुहागु
सुहागा --- सुहागो, कंगणखारु
सूक्ष्मदर्शी --- दूरदिशु
सूखा --- खुश्कु
सूचना --- सूचना
सूची --- सूची, लिस्ट, फहिरिस्त
सूजना --- सुज॒णु
सूझना --- सुझणु
सूत्र --- सुटु
सूद --- व्याजु
सूना --- सुञो, सुन्सानु
सूराख --- सोराखु, टुंगु
सूर्य --- सिजु
सृजन --- सिर्ज, रचना
सृष्टि --- सृष्टी
सेंकना --- सेकणु
सेठ --- सेठि
सेतु --- पुलि
सेना --- सेना, फ़ौज
सेनापति --- सेनापती
सेवा --- सेवा/शेवा
सैकड़ा --- सउ (100)
सैनिक --- सेना सां वास्तेदारु
सैर --- सैरु, सैलु/शैलु
सोचना --- सोचणु
सोना --- सोनु
सोपान --- डा॒कणि, डा॒को
सौंपना --- सौंपणु
सौजन्य --- भलामानसाइ
सौतेला --- माटेलो
सौभाग्य --- सभागु, सुठो भागु
स्तंभ --- थंमो
स्तब्ध --- वाइड़ो, हैरत में पियलु
स्तुति --- तारीफ़, साराह
स्तोत्र --- स्तोत्रु, महिमा जो गीतु
स्त्री --- स्त्री, औरत
स्थगन --- महिमुली
स्थान --- स्थानु, जग॒ह
स्थानांतरण --- बदिली
स्थानीय --- मकानी
स्थापना --- -
स्थायी --- पको
स्थिति --- हालति
स्थिर --- अचलु
स्नेह --- प्यारु, स्नेहु
स्पंदन --- सणिभी शइ
स्पर्धा --- चुरपुरि, हलचल
स्पर्श --- चटाभेटी
स्पष्ट --- साफु, चिटो
स्फूर्ति --- फुड़िती, चुस्ती
स्मरण --- यादिगीरी, स्मरणु
स्मारक --- यादि कंदड़ु
स्मृति --- यादिगीरी
स्रष्टा --- सिर्जणहारु
स्वचालित --- खुदि हलदंडु, ओटोमेटिक
स्वजन --- कुटुंबी
स्वतंत्र --- आज़ादु, स्वतंत्रु
स्वतंत्रता --- आज़ादी, स्वतंत्रता
स्वप्न --- सुपनो, ख़्वाबु
स्वभाव --- सुभाउ
स्वयं --- खुदि, पाण
स्वरूप --- रूपु, शिकिलि
स्वर्ग --- सुर्ग/सर्गु
स्वर्ण-युग --- सोनहरी ज़मानो
स्वर्णिम --- सोनो
स्वस्थ --- तंदुरुस्तु, चङोभलो
स्वागत --- स्वागतु, आजियां
स्वाद --- सवादु
स्वादिष्ट --- सवादी
स्वाभाविक --- सुभावीकु
स्वामित्व --- मालिकी
स्वामी --- स्वामी
स्वार्थ --- स्वार्थु
स्वार्थी --- स्वार्थी
स्वावलंबन --- खुदियावरी पाण ते भाड़णु
स्वावलंबी --- पाण ते भाड़ीदंड़ु
स्वास्थ्य --- तंदरुस्ती, चङ भलाई
स्वीकार --- स्वीकारु, कबूल
स्वीकृति --- कबूलियत, मञता
हँसना --- खिलणु
हँसमुख --- हसिमुखु, खिलिणो
हँसली --- हसिली
हँसी --- खिल
हकलाना --- बा॒ताइणु
हटना --- हटणु
हड़ताल --- हडिताल, हटताड़
हड़पना --- गी॒हणु, हड़पु करणु
हत्था --- हथियों
हथ-करघा (हाथ-करघा) --- आडा॒णो
हथियाना --- हथ में करणु, कब्ज़े में करणु
हथियार --- हथियारु
हथौड़ा --- हथोड़ो, मुतिर्को
हदबंदी --- हदबंदी
हम --- असीं
हमारा --- असांजो
हमेशा --- हमेशह/हमेशा, सदाईं
हरण --- फुरणु, भजा॒ए वञणु
हरा --- साओ
हरित --- साओ
हरित-क्रांति --- सब्ज्रु क्रांती
हरियाली --- सावक
हर्ष --- सुखु, खुशी
हल --- हरु
हलचल --- हलचल
हवन --- हवनु
हवाई-अड्डा --- हवाई अडो॒
हवाई जहाज़ --- हवाई जहाजु
हवाई-डाक --- हवाई, टपाल, एयरमेल
हस्तकला --- हथ जो हुनुरु, हथ जो कमु
हस्तक्षेप --- दस्तअंदाज़ी
हस्तांतरण --- तबदील, बदिली हथ मट
हस्ताक्षर --- सही, दस्तख़तु
हां --- हाँ
हांकना --- हकिलणु
हांफना --- ब॒टाक हणणु, सहिकणु
हाथापाई --- छिकताण धकु-बुजो, मारकुट
हाथी दांत --- हाथीअ जा बा॒हिरि निकितल ड॒न्द
हानि --- हाञी, नुकसानु
हार --- हार
हारना --- हाराइणु
हार्दिक --- हिर्दे सां, दिल सां, दिली
हालचाल --- हालुचालु
हालांकि --- जेतोणीकि
हास्य --- खिल
हिंसा --- हिंसा
हिचकी --- हिडिकी
हितैषी --- भलो चाहदिंडु.
हिनहिनाना --- हिणिकणु, हिणिकार करणु
हिरासत --- हिरासत, पहिरे हेठि
हिलाना --- लोड॒णु
हिसाब-किताब --- हिसाबु-किताबु
हिस्सा --- हिसो
हुंडि --- हुंडी
हृदय --- दिल, हिर्दो
हृष्ट-पुष्ट --- हृष्टु-पुष्टु, थुल्हो मतारो
हेरा-फेरी --- हेरा-फेरी
होना --- थियणु-हअणु
होनी --- हुअणी, थियणी
होश --- होशु
होशियार --- होशियारु
ह्रास --- कमी, घटिताई

इन्हें भी देखें[सम्पादन]

बाहरी कड़ियाँ[सम्पादन]

  • A dictionary, English and Sindhi (गूगल पुस्तक ; By George Stack) - इसमें सिन्धी शब्द देवनागरी में लिखे हैं।