विक्षनरी:हिन्दी-कन्नड-अंग्रेजी शब्दकोश भाग-५

विक्षनरी से
<< हिन्दी-कन्नड-अंग्रेजी शब्दकोश


पंक
कीचड़।
ಕೆಸರು.
mud.

पंकज
कमल।
ಕಮಲ.
lotus.

पकड़
कुश्ती में एक बार की भिंडत;
ಕುಸ್ತಿಯ ಪಟ್ಟು;
grip or hold in the game of wrestling;

पकड़
पकड़ने की क्रिया या भाव;
ಹಿಡಿತ;
the act of holding, gripping etc.;

पकड़
समझ, दोष या त्रुटि को पहचानने की क्षमता।
ಗುಣ-ದೋಷಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿ.
grasp, characteristic note.

पकड़ना
किसी काम में आगे बढ़े हुए की बराबरी में आ जाना;
ಮುಂದುವರಿದವರ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಸರಿ ಸಮನಾಗು;
to overtake;

पकड़ना
कोई चीज इस प्रकार हाथ में थामना कि वह गिरे नहीं या इधर-उधर न होने पाए;
ಹಿಡಿ;
to catch, to hold, to grasp;

पकड़ना
खोज निकालना, पता लगाना;
ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚು;
to find out, to discover;

पकड़ना
गिरफ्तार करना, बंदी बनाना।
(ಬಂದಿಯನ್ನಾಗಿ) ಹಿಡಿ.
to capture, to apprehend.

पकड़वाना (पकड़ाना)
पकड़ने में प्रवृत्त करना या सहायता देना।
ಹಿಡಿಸು, ಹಿಡಿಯುವಂತೆ ಮಾಡು.
to cause to seize, to get (one).

पकना
(बालों का) सफ़ेद होना;
(ಕೂದಲು) ನರೆ;
to turn grey or white (hair);

पकना
अनाज, फल आदि का परिपक्व होना या उस अवस्था में पहुँचना जब वे खाने योग्य हो जाते हैं;
ಹಣ್ಣಾಗು;
to ripen;

पकना
आँच या गरमी खाकर गलना या नरम होना;
ಬೇಯು;
to be cooked;

पकना
घाव, फोड़े, फुंसी आदि का ऐसी स्थिति में आना कि उनमें मवाद भर जाए।
(ಹುಣ್ಣು) ಮಾಗು ಅಥವಾ ಪಕ್ವವಾಗಿ.
to suppurate.

पकवान
घी या तेल में तले हुए पदार्थ।
ತುಪ್ಪ ಅಥವಾ ಎಣ್ಣೆಯಲ್ಲಿ ಕರಿದ ಪದಾರ್ಥ.
preservable dressed food.

पकवाना
पकाने का कार्य किसी दूसरे से कराना।
ಬೇಯಿಸುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿಸು.
to cause to cook or dress

पका
जो पक गया हो।
ಹಣ್ಣಾದ.
cooked, ripe.

पकाना
अन्न आदि आँच पर चढ़ा कर इस प्रकार उबालना या तपाना कि वे मुलायम होकर खाने योग्य हो जाए;
ಕುದಿಸು;
to boil, to bake;

पकाना
ऐसी क्रिया करना जिससे कुछ पके, पकने में प्रवृत्त करना;
ಬೇಯಿಸು;
to cook;

पकाना
कच्ची मिट्टी के बने बरतनों तथा अन्य वस्तुओं को आग में रखकर मजबूत करना जिससे वे सहज में टूटें या गलें नहीं;
(ಮಣ್ಣಿನ ಪಾತ್ರೆ) ಆವೆಯಲ್ಲಿ ಸುಡು;
to season;

पकाना
कच्चे फलों के सम्बन्ध में ऐसी क्रिया करना जिससे वे मीठे और मुलायम होकर खाने योग्य हो जाएँ;
(ಹಣ್ಣು) ಮಾಗುವಂತೆ ಮಾಡು;
to ripen;

पकाना
फोड़े आदि को पुलटिस बाँधकर इस प्रकार मुलायम करना कि दूषित अंश ऊपर की त्वचा फाड़कर निकल सके।
(ಹುಣ್ಣು) ಪೋಲ್ಟೀಸು ಕಟ್ಟಿ ಹಣ್ಣಾಗುವಂತೆ ಮಾಡು.
to put (apply) poultice on a boil so that the pus may come out.

पकौड़ी
घी या तेल में तली हुई बेसन या पिट्ठी की बड़ी।
ಪಕೋಡ.
a kind of dish made of peasemeal, pastry filled with peasemeal

पक्का (स्त्री. पक्की)
अच्छी तरह से पक्का या पकाया हुआ;
ಚೆನ್ನಾಗಿ ಹಣ್ಣಾದ ಅಥವಾ ಬೆಂದ;
ripe;

पक्का (स्त्री. पक्की)
चतुर, दक्ष या प्रवीण;
ಚತುರ, ದಕ್ಷ;
expert;

पक्का (स्त्री. पक्की)
दृढ़, निश्चित, स्थिर।
ದೃಢವಾದ, ಸ್ಥಿರವಾದ.
strong, fix, firm.

पक्का (स्त्री. पक्की)
हर तरह से निश्चित और पूरा;
ಪೂರ್ತಿ ನಿಶ್ಚಯವಾದ;
permanent, lasting;

पंक्ति
एक ही सीध में दूर तक बनी हुई रेखा, लकीर।
ನೆಟ್ಟಗೆ ಎಳೆದ ರೇಖೆ.
line, row.

पंक्ति
भोज में एक साथ खानेवालों की पाँत;
ಭೋಜನದಲ್ಲಿ ಊಟಕ್ಕೆ ಕುಳಿತವರ ಪಂಕ್ತಿ.
company of persons eating together;

पंक्ति
वह समूह जिसमें प्राय: सजातीय पदार्थ या व्यक्ति एक दूसरे के पीछे या बगल में क्रमश: स्थित हों, श्रेणी, कतार;
ಪಂಕ್ತಿ, ಸಾಲು;
queue, series;

पंक्तिबद्ध
जो एक सीध में खड़े या लगे हों अथवा खड़े किए या लगाए गए हों।
ಸಾಲಾಗಿರುವ, ಸಾಲಾಗಿ ಜೋಡಿಸಿದ.
arranged in a line or row.

पक्व
पका या पकाया हुआ;
ಬೆಂದ ಅಥವಾ ಬೇಯಿಸಿದ;
cooked, roasted;

पक्व
पक्का।
ಪಕ್ವವಾಗಿರುವ.
ripe, mature.

पक्वता
पक्व होने की अवस्था या भाव।
ಪಕ್ವವಾಗಿರುವಿಕೆ.
ripeness.

पक्वान्न
पकाई हुई भोज्य वस्तु, पकवान।
ಪಕ್ವಾನ್ನ.
cooked or dressed food.

पक्वाशय
पेट का वह भीतरी भाग जहाँ खाया हुआ अन्न जाकर पचता है।
ಹೊಟ್ಟೆ.
the stomach.

पक्ष
किसी प्रकार की प्रतियोगिता, विवाद आदि में सम्मिलित होने वाले दलों में से प्रत्येक दल।
(ಆಟ-ಚರ್ಚೆ) ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ ಗುಂಪುಗಳು, ಟೀಮು.
team.

पक्ष
किसी विचार, सिद्धांत या तथ्य आदि का एक अंग, एक पहलू;
(ಮಾತಿನ, ವಿಷಯದ) ಪಕ್ಷ;
aspect;

पक्ष
किसी विषय के सम्बन्ध में विभिन्न मत रखनेवालों का विशिष्ट वर्ग या दल;
ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳುಳ್ಳ ಗುಂಪು ಅಥವಾ ಪಾರ್ಟಿ;
party;

पक्ष
चान्द्रमास के दो बराबर भागों में से प्रत्येक भाग जो प्राय: 15 दिनों का होता है;
(ಶುಕ್ಲ-ಕೃಷ್ಣ) ಪಕ್ಷ;
fortnight;

पक्ष
जीव-जन्तुओं और मनुष्यों की दाहिनी या बाईं ओर का पाशर्व;
ರೆಕ್ಕೆ;
side;

पक्ष
पक्षियों का डैना;
(ಎಡಬಲ) ಪಕ್ಕ;
wing;

पक्षधर
विवाद आदि में किसी का पक्ष लेने वाला।
ಪಕ್ಷ ಸಮರ್ಥಕ.
supporter.

पक्षपात
न्याय, अन्याय का विचार त्यागकर अनुचित रूप से किसी पक्ष के प्रति होने वाली अनुकूल वृत्ति।
ಪಕ್ಷಪಾತ.
partiality, favouritism.

पक्षपाती
पक्षपात करने वाला।
ಪಕ್ಷಪಾತಿ.
partial, partisan.

पक्षाघात
एक प्रकार का वात रोग जिसमें शरीर का दायाँ या बायाँ पार्श्व पूर्णत: बेकाम और शिथिल हो जाता है।
ಪಕ್ಷವಾತ, ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು.
paralysis (of one side), hemiplegia.

पक्षी
चिड़िया।
ಪಕ್ಷಿ.
bird.

पंख
पक्षियों का तथा कुछ जंतुओं का वह अंग जिससे वे उड़ते हैं।
ರೆಕ್ಕೆ.
wing, feather

पंखड़ी (पांखुड़ी)
फूल के अंग के रूप में होनेवाले वे कोमल दल जिनके संयोग से उसका मुख्य रूप बनता है।
ಹೂವಿನ ರೇಕು.
petal.

पखवाड़ा (पखवारा)
महीने का आधा भाग, पंद्रह दिनों का समय।
(೧೫ ದಿನಗಳ) ಪಕ್ಷ.
fortnight..

पंखा
वह वस्तु जिससे हवा की जाती है।
ಬೀಸಣಿಗೆ.
fan.

पखारना
पानी से धोना, धोकर साफ करना।
ತೊಳೆ.
to wash, to cleanse,

पखावज
मृदंग के आकार-प्रकार का परन्तु उससे छोटा एक प्रकार का बाजा।
ಮದ್ದಳೆ.
a kind of drum.

पखावजी
पखावज बजाने वाला।
ಮದ್ದಳೆ ಬಾರಿಸುವ.
one who beats or plays on the pakhawaj.

पखावजी
पखावज सम्बन्धी;
ಮದ್ದಳೆಯ;
pertaining to pakhawaj;

पंखी
छोटा पंखा;
ಪುಟ್ಟ ಬೀಸಣಿಗೆ.
small fan;

पंखी
मुलायम और (हल्की) ऊन की बनी चादर।
NA.
soft and light woolen sheet.

पग
पैर, पाँव, डग।
ಕಾಲು, ಹೆಜ್ಜೆ .
foot, pace.

पगडंडी
मनुष्यों के चलने से जंगल, खेत या मैदान में बना हुआ पतला रास्ता।
ಕಾಲುದಾರಿ.
footpath, track.

पगड़ी
दुकान, मकान आदि किराए पर लेते समय उसके मालिक को अनुकूल एव संतुष्ट करने के लिए अवैध रूप से दिया जाने वाला धन।
(ಮನೆ-ಅಂಗಡಿಗಳನ್ನು ಬಾಡಿಗೆಗೆ ಕೊಡಲು ಮಾಲೀಕನಿಗೆ ಕೊಡುವ ಲಂಚ) ಪಗಡಿ.
gratification money for letting out a house.

पगड़ी
सिर पर लपेटकर बाँधा जाने वाला लंबा कपड़ा;
ರುಮಾಲು, ಪೇಟ;
a variety of turban;

पंगत (पांति)
भोज में एक साथ खानेवालों की पाँत।
ಪಂಕ್ತಿ.
row of people sitting down at a meal.

पगली
पागल स्त्री।
ಹುಚ್ಚಿ.
mad (woman.)

पगहा
ढोर बाँधने की रस्सी।
ದನಕಟ್ಟುವ ಹಗ್ಗ.
a rope fastened round the neck or foot of an animal, a fetter.

पगार
पैरों से कुचलकर जोड़ाई के काम के लिए तैयार किया गया गारा।
ಅರೆದು ತಯಾರಿಸಿದ ಗಾರೆ.
wet earth or clay for building or plastering a wall.

पगार
वेतन;
ಸಂಬಳ;
wages, salary;

पंगु
जो पाँव के बेकार होने से चल-फिर न सकता हो।
ಅಂಗಹೀನ, ಹೆಳವ.
lame, crippled.

पंच-तत्व
पृथ्वी, जल, आग, वायु और प्रकाश-ये पाँचों तत्व।
ಪಂಚಭೂತಗಳು (ಪೃಥ್ವಿ, ಅಪ್‌, ತೇಜ, ವಾಯು, ಆಕಾಶ).
the five elements taken collectively i.e. the earth, water, fire, air and space.

पंच-भूत
भारतीय दर्शन के अनुसार आकाश, वायु, अग्नि, जल, और पृथ्वी-ये पाँच मूल तत्व जिनसे सृष्टि की रचना हुई है।
ಪಂಚಭೂತಗಳು.
the five elements; earth, air, fire, water and ether or space

पंच-मेल
जिसमें पाँच तरह की चीजें मिली हों;
ಐದು ಬಗೆ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಬೆರೆತ;
mixture of five different ingredients, medley;

पंच-मेल
जिसमें सब तरह की चीजे मिलीजुली हों।
ನಾನಾ ಬಗೆಗಳು ಮಿಶ್ರಣಗೊಂಡು ಇರುವ.
hotch-potch.

पंच
आपस के झगड़ों का निर्णय करने के लिए चुना गया व्यक्ति।
ನ್ಯಾಯ ತೀರ್ಮಾನಕ್ಕಾಗಿ ಏರ್ಪಡಿಸಿದ ಸಭೆ, ಪಂಚಾಯತಿ.
juror.

पंच
न्याय करनेवाली सभा;
ಪಂಚಾಯತಿಯ ಸಭೆ;
body of arbitrators;

पंच
पंचायत का सदस्य;
ಪಂಚಾಯತಿಯ ಸದಸ್ಯ;
member of the 'Panchayat';

पंच
पांच या अधिक मनुष्यों का समूह;
ಐದು ಮಂದಿ;
assembly of (originally) five men;

पंच
पाँच।
ಐದು.
five

पंचक
पाँच अवयववाला।
ಐದು ಅಂಗಗಳುಳ್ಳ ಪಂಚಕ.
consisting of five components.

पंचक
फलित ज्योतिष में धनिष्ठा से रेवती तक के पाँच नक्षत्र जिसमें शुभ कार्य का आरंभ निषिद्ध है तथा किसी दुर्घटना का होना बहुत अशुभ माना जाता है।
(ಜ್ಯೋತಿಷ) ಧನಿಷ್ಠಾ ನಕ್ಷತ್ರದಿಂದ ರೇವತಿ ನಕ್ಷತ್ರದ ವರೆಗಿನ ಐದು ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ಯೋಗ.
the pentad of five planets beginning from Dhanistha and ending in Rewati when auspicious ceremonies are not performed.

पंचगुना
किसी एक अनुपात, मन या मात्रा में उसी जैसे पाँच के बराबर हो जाना।
ಐದರಷ್ಟು.
five-fold, quintuple.

पचड़ा
व्यर्थ की झंझट, बखेड़ा
ರಗಳೆ.
trouble, mess.

पचना
अधिक परिश्रम से क्षीण होना।
(ಪರಿಶ್ರಮದಿಂದ) ಸವೆಯು.
to labour hard, take pains.

पचना
पचाया जाना, हजम होना, खपना;
ಜೀರ್ಣವಾಗು;
to be digested;

पंचनामा
पत्र जिसके अनुसार दो विरोधी पक्षों ने अपना निर्णय करने के लिए किसी को पंच चुना हो।
ಎರಡು ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿನ ಜಗಳವನ್ನು ತೀರ್ಮಾನಿಸಲು ಆರಿಸಿದ ಜನ, ಪಂಚಾಯಿತರು.
an agreement or deed according to which an arbitrator is appointed by the contending parties.

पंचनामा
वह पत्र जिस पर पंचों का निर्णय लिखा हो;
ಪಂಚಾಯತಿ ತೀರ್ಪುಪತ್ರ.
arbitration bond, award;

पचपन
जो गिनती मे पचास से पाँच अधिक हो।
ಐವತ್ತೈದು.
fifty five.

पचपन
पचपन की बोधक संख्या जो इस प्रकार लिखी जाती है- 55
ಐವತ್ತೈದರ ಸಂಖ್ಯೆ.
fifty five.

पंचम
पाँचवाँ;
ಐದನೆಯ.
the fifth, forming a fifth part;

पंचम
व्यंजनों में प्रत्येक वर्ग का अंतिम वर्ण।
ವರ್ಗೀಯ ವ್ಯಂಜನಗಳಲ್ಲಿ ವರ್ಗದ ಕೊನೆಯ ವರ್ಣ.
the fifth consonant of a class of Devanagari characters i.e. a nasal.

पंचम
संगीतशास्त्र में सरगम का पाँचवाँ स्वर;
(ಸಂಗೀತ) ಪಂಚಮ (ಸ್ವರ);
the fifth note in kind of musical strain;

पंचमांगी
किसी देश या राज्य का वह निवासी जो दूसरे देशों के साथ गुप्त संबंध स्थापित करके अपने देश को हानि पहुँचाता हो, शत्रुओं के साथ मिला हुआ, देशद्रोही।
ದೇಶದ್ರೋಹಿ; ಐದನೆಯ ಕಾಲಮಿಗೆ ಸೇರಿದವ.
a fifth columnist, a traitor.

पंचमी
पक्ष की पाँचवीं तिथि;
ಪಂಚಮಿ ತಿಥಿ;
the fifth day of the half month;

पंचमी
व्याकरण में अपादान कारक और उसकी विभक्ति।
(ವ್ಯಾಕರಣ) ಪಂಚಮಿ ವಿಭಕ್ತಿ.
the fifth or ablative case (or its termination), a word in the ablative.

पंचशील
बांडुंग सम्मेलन में 1954 में पंडित नेहरू द्वारा प्रतिपादित पाँच राजनीतिक सिद्धान्त-पारस्परिक सम्मान, अनाक्रमण, अहस्तक्षेप, समानता और सहअस्तित्व।
(ರಾಜನೀತಿ) ಪಂಡಿತ ಜವಾಹರಲಾಲರಿಂದ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪಂಚಶೀಲ- ಪಾರಸ್ಪರಿಕ ಗೌರವ ಅನಾಕ್ರಮಣ, ಅಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ, ಸಮಾನತೆ, ಸಹ ಅಸ್ತಿತ್ವ.
the five basic principles of international conduct designed to achieve and consolidate world-peace, first enunciated by Jawaharlal Nehru in Bandung Conference in 1954.

पंचशील
बौद्धधर्म में सदाचार की पाँच पालनीय मुख्य बातें-अस्तेय,अहिंसा, सत्य,बह्मचर्य और मादक पदार्थों का परित्याग;
ಪಂಚಶೀಲ- (ಅಸ್ತೇಯ, ಅಹಿಂಸೆ, ಸತ್ಯ, ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ, ಮಾದಕ ದ್ರವ್ಯ ತ್ಯಾಗ);
the five chief principles of conduct of Buddhism;

पचहत्तर (पछतर)
जो गिनती मे सत्तर से पाँच अधिक हो।
ಎಪ್ಪತ್ತೈದು.
seventy five.

पचहत्तर (पछतर)
पचहत्तर की बोधक संख्या जो कि इस प्रकार लिखी जाती है- 75
ಎಪ್ಪತ್ತೈದರ ಸಂಖ್ಯೆ.
seventy five.

पंचांग-वर्ष
पंचांग के अनुसार आदि से अंत तक संपूर्ण वर्ष।
ಪಂಚಾಂಗ ವರ್ಷ.
calendar year

पंचांग
वह पंजी या पुस्तिका जिसमें आकाशस्थ ग्रह-नक्षत्रों की दैनिक स्थिति बताई गई हो।
ಪಂಚಾಂಗ.
almanac.

पंचाट
विवाद के संबंध में पंचों का किया हुआ निर्णय।
ಪಂಚಾಯಿತರ ನಿರ್ಣಯ.
award, arbitral award.

पंचानवे
जो गिनती में नब्बे से पाँच अधिक हो।
ತೊಂಬತ್ತೈದು.
ninety-five.

पंचानवे
पंचानवे की सूचक संख्या जो इस प्रकार लिखी जाती है- 95
ತೊಂಬತ್ತೈದರ ಸಂಖ್ಯೆ.
the number ninety-five.

पचाना
एक पदार्थ का दूसरे पदार्थ को अपने में समा लेना या विलीन कर लेना।
ವಿಲೀನಗೊಳಿಸು.
to assimilate.

पचाना
खाई हुई वस्तु का पक्वाशय की अग्नि से रस में परिणत करना;
ಜೀರ್ಣಿಸು;
to digest;

पचाना
दूसरों का माल हजम करना;
ಗಂಟು ಮುಳುಗಿಸು;
to do away with the property of another dishonestly or wrongfully, to embezzle;

पंचामृत
दूध, दही, घी, मधु और चीनी के मिश्रण से बना हुआ पदार्थ जिसमें देवमूर्ति को स्नान कराया जाता है तथा पीछे प्रसाद में ग्रहण किया जाता है;
ಪಂಚಾಮೃತ (ಹಾಲು, ತುಪ್ಪ, ಮೊಸರು, ಜೇನು, ಸಕ್ಕರೆ);
five kinds of divine food viz. milk, coagulated or sour milk, butter, honey and sugar;

पंचामृत
वैद्यक में पाँच औषधियाँ गिलोय, गोखरू, मुसली, गोरखमुंडी और शतावरी।
(ವೈದ್ಯಕೀಯ) ಐದು ಔಷಧಿಗಳು.
in Indian ancient medical system particular five drugs.

पंचायत
पंचों की सभा;
ಪಂಚಾಯತಿ ಸಭೆ;
village assembly;

पंचायत
बिरादरी या समाज के लोगों की वह सभा जिसमें झगड़ों पर विचार किया जाता है और उनका निबटारा किया जाता है।
ಪರಸ್ಪರ ವ್ಯವಹಾರ ಬಗೆ ಹರಿಸುವ ಪಂಚಾಯತಿ ಸಭೆ.
a meeting of any particular society (generally as a court of arbitration (consisting of five or more members).

पंचायत
विवाद के संबंध में पंचों द्वारा किया जानेवाला विचार या निपटारा;
ಪಂಚಾಯಿತರ ನಿರ್ಣಯ;
arbitration;

पंचायती
जनता के प्रतिनिधियों द्वारा संचालित।
ಜನರ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಡುವ.
public.

पंचायती
जिस पर अनेक व्यक्तियों का अधिकार हो;
ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ;
common, no body's business;

पंचायती
पंचायत संबंधी, पंचायत का;
ಪಂಚಾಯತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ;
pertaining to 'panchayat' or community;

पचास
जो गिनती में चालीस से दस अधिक हो।
ಐವತ್ತು.
fifty.

पचास
पचास की सूचक संख्या जो इस प्रकार लिखी जाती है- 50
ಐವತ್ತರ ಸಂಖ್ಯೆ.
fifty

पचासी
जो गिनती में अस्सी से पाँच अधिक हो।
ಎಂಬತ್ತೈದು.
eighty-five.

पचासी
पचासी की बोधक संख्या जोकि इस प्रकार लिखी जाती है- 85
ಎಂಬತ್ತೈದರ ಸಂಖ್ಯೆ.
eighty-five.

पच्चर (पच्चड़)
अड़चन, बाधा, रुकावट।
ಅಡ್ಡಿ, ಆತಂಕ, ತಡೆ.
obstacle.

पच्चर (पच्चड़)
बाँस, लकड़ी आदि का वह छोटा पतला टुकड़ा जो दो काठ की चीजों में दरार को भरने की लिए ठोका जाता है;
ಬಿರುಕು ಮುಚ್ಚಲು ಜೋಡಿಸುವ ಮರದ ಪಟ್ಟಿ;
a slip of wood used to fill up a crevice or opening;

पच्चीकारी
एक पदार्थ में दूसरे पदार्थ की जड़ाई करने की क्रिया या भाव।
ಬೆಸುಗೆ ಕೆಲಸ, ಪಚ್ಚಿ ಕೆಲಸ.
mosaic work, inlay work.

पच्चीस
जो गिनती में बीस से पाँच अधिक हो।
ಇಪ್ಪತ್ತೈದು.
twenty-five.

पच्चीस
पच्चीस की बोधक संख्या जो कि इस प्रकार लिखी जात है- 25
ಇಪ್ಪತ್ತೈದರ ಸಂಖ್ಯೆ.
twenty-five.

पछताना
अनुचित कार्य करने के बाद में उसके लिए दु:खी होना, पश्चाताप करना।
ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ ಪಡು.
to repent.

पछतावा
किसी कार्य के अनौचित्य के बोध से होनेवाली आत्मग्लानि, पश्चाताप।
ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ.
repentance, remorse, regret.

पछाड़
पछाड़े जाने की क्रिया या भाव।
ಬೀಳಿಸಲ್ಪಡುವಿಕೆ.
the act of falling.

पछाड़
शोक से मूर्छित होकर पीठ के बल गिर पड़ना, शोक से विह्वल होकर खड़े-खड़े गिर पड़ना;
ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿ ಬೀಳುವಿಕೆ;
falling back in a swoon.

पछाड़ना
किसी को प्रतियोगिता आदि में परास्त करना।
ಸೋಲಿಸು.
to defeat.

पछाड़ना
कुश्ती आदि में किसी को जमीन पर चित्त गिराना;
(ಕುಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ) ಚಿತ್ತಾಗಿಸು;
to throw down;

पछाहीं
जो पछाह अर्थात पश्चिम प्रदेश में रहता हो या होता हो।
ಪಶ್ಚಿಮ ದಿಕ್ಕಿನ (ವ)ಲ್ಲಿರುವ.
one who lives in the west or is in the west.

पछाहीं
पछाह सम्बन्धी;
ಪಶ್ಚಿಮದ;
pertaining to the west;

पंछी
पक्षी, चिड़िया।
ಪಕ್ಷಿ, ಹಕ್ಕಿ.
bird.

पछीत
मकान का पिछवाड़ा, पीछे का भाग।
ಹಿತ್ತಲಿನ ಭಾಗ.
rear wall or part of a house.

पछुआ
पश्चिम से आने वाली (वायु)।
ಪಶ್ಚಿಮದಿಂದ ಬೀಸುವ (ಗಾಳಿ).
westerly (wind).

पछोड़न
अनाज पछोड़ने पर निकलने वाला कूड़ा-करकट।
ಕೇರಿದಾಗ ಬರುವ ಹೊಟ್ಟು-ಜಳ್ಳು.
the chaff which flies off in winnowing.

पछोड़ना (पछोरना)
अनाज आदि को सूप में रखकर इस प्रकार उछालना और हिलाना कि उससे कूड़ा-करकट निकाल कर अलग हो जाए।
ಕೇರು.
to winnow (with a basket used for the purpose).

पंजर
पिंजरा।
ಪಂಜರ.
cage.

पंजर
हडिडयों का ढाँचा;
ಅಸ್ಥಿಪಂಜರ;
skeleton;

पंजा
उंगलियों और हथेलियों का संपुट जिससे चीजें उठाई या पकड़ी जाती हैं अथवा जिससे पशुपक्षी प्रहार करते हैं;
ಪಂಜ;
claw, paw;

पंजा
एक ही तरह की पाँच वस्तुओं का समूह;
ಐದು ವಸ್ತುಗಳ ಸಮೂಹ;
a collection of five things (of the same kind);

पंजा
जूते का अगला भाग जिसमें पंजा रहता है।
ಮೆಟ್ಟಿನ ಮುಂಭಾಗ.
the fore-part of a foot wear.

पंजा
हाथ या पैर का वह भाग जिसमें हथेली या तलवा और पाँचों उंगलिया होती है;
(ಕೈ-ಕಾಲು) ಐದು ಬೆರಳುಗಳು;
the five fingers or toes;

पजावा
ईंट पकाने का भट्टा।
ಇಟ್ಟಿಗೆ ಸುಡುವ ಭಟ್ಟಿ.
brick-kiln.

पंजी
हिसाब या विवरण लिखने की पुस्तिका।
ದಾಖಲೆ ಪುಸ್ತಕ, ರಿಜಿಸ್ಟರು.
register.

पंजीकरण
किसी लेख या लेखे का पंजी में लिखा जाना।
ರಿಜಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್ನು.
registration.

पंजीकार
पंजी में लिखनेवाला, मुनीम, आय-व्यय आदि का लेखक।
ರಿಜಿಸ್ಟ್ರಾರ್‌.
clerk or registrar.

पंजीकृत
जिसका पंजीकरण हुआ हो।
ರಿಜಿಸ್ಟರಾದ.
registered.

पंजीयन
किसी लेख या लेखे का किसी कार्यालय की पंजी में (विशेषतया राजकीय पंजी में) लिखा जाना।
ನೋಂದಣಿ, ದಾಖಲಾತಿ.
registration.

पंजीरी
धनिया, सोंठ आदि का चीनी मिला हुआ चूर्ण और घी में भुना हुआ आटा जिसका प्रयोग प्राय: नैवेद्य के लिए करते हैं।
ಶುಂಠಿ ಧನಿಯಾ ಸಕ್ಕರೆ ಬೆರೆಸಿ ತುಪ್ಪದಲ್ಲಿ ಹುರಿದು ಮಾಡಿದ ಚೂರ್ಣ.
a typical preparation of wheat-flour fried in ghee and sugar mixed with ground coriander seeds and dry ginger puerperal woman or distributed as prasad.

पट
अतिशीघ्र, तत्काल।
ಕೂಡಲೆ, ಬೇಗನೆ.
quick.

पट
चौपट, बरबाद।
ಹಾಳಾದ.
wiped out, destroyed

पट
जो पेट के बल स्थित हो, औंधा;
ಹೊಟ್ಟೆ ಕೆಳಗಾಗಿ ಮಗುಚಿಕೊಂಡ;
laying flat;

पट
दरवाजा।
ಬಾಗಿಲು.
a door panel.

पट
बिलकुल खाली पड़ा हुआ जिसमें या जिस पर कुछ भी न हो;
ಬರಿದಾದ;
empty;

पट
रंग-मंच का परदा;
ಪರದೆ;
screen (of the stage);

पट
वस्त्र, कपड़ा;
ಬಟ್ಟೆ;
garment, raiment, cloth;

पटकना
अपना कोई अंग जोर से किसी तल पर गिराना या रखना;
ಕೆಳಗೆ ಹಾಕು;
to throw down;

पटकना
किसी व्यक्ति या वस्तु को उठाकर झोंके के साथ पृथ्वी आदि पर गिराना;
ಕುಕ್ಕು;
to throw (one) down with violence;

पटकना
कुश्ती में प्रतिद्वंद्वी को जमीन पर गिराना या पछाड़ना।
(ಕುಸ್ತಿ) ಎತ್ತಿಕುಕ್ಕು.
to knock down.

पटकना
सूजन आदि का दबकर कम होना।
(ಬಾವು, ಊತ) ಇಳಿದುಹೋಗು.
to abate, go down or subside (as swelling or tumour ).

पटकनी
पटकने की क्रिया या भाव, पटकान।
ಕುಕ್ಕುವಿಕೆ.
a throw or fall (in wrestling etc.),a knock down

पटका
कमर में बाँधने का दुपट्टा, कमरबंद।
ನಡುಕಟ್ಟು, ಸೊಂಟಕ್ಕೆ ಕಟ್ಟುವ ಪಟ್ಟಿ.
a cloth worn round the waist, girdle (specially of cloth).

पटना
पाटा जाना, भर जाना;
ತುಂಬಿಹೋಗು;
to be filled with;

पटना
लेन-देन व्यवहार आदि में दोनों पक्षों के ब्यौरे की बातों में सहमति होना।
ಲೇವಾದೇವಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಪಕ್ಷಗಳ ವಿವರದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಂದವಾಗು.
to agree (on certain things), to settle a matter.

पटना
स्वभाव आदि में समानता होने के कारण आपस में बनना, अच्छे सम्बन्ध होना;
ಪರಸ್ಪರ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳು;
agreeable relations;

पटरा
काठ का लंबा चौकोर और चौरस चिरा हुआ टुकड़ा, तख़्ता;
ಹಲಗೆ;
a plank;

पटरा
खेत की मिट्टी बराबर करने का पाटा।
ಹೊಲವನ್ನು ಸಮಮಾಡುವ ಹಲಗೆ.
a long thick plank used as a harrow,

पटरानी
राजा की प्राय: प्रथम और प्रमुख पत्नी।
ಪಟ್ಟಮಹಿಷಿ, ಪಟ್ಟದ ರಾಣಿ.
queen consort.

पटरी
छोटा पटरा;
ಚಿಕ್ಕ ಹಲಗೆ;
a small wooden plank;

पटरी
नहर के किनारों का रास्ता;
(ನಾಲೆಯ ಎರಡೂ ಕಡೆಯ) ದಾರಿ; .
the banks of a canal;

पटरी
लोहे के लम्बे छड़ जिन पर रेलगाड़ी चलती है।
ರೈಲು ಕಂಬಿ.
rails, rail track.

पटरी
सड़क के दोनों किनारों पर ऊँचा और सँकरा स्थान जो पैदल चलने वालों के लिए होता है;
(ರಸ್ತೆಯ ಎರಡೂ ಕಡೆ ಇರುವ) ಕಾಲುದಾರಿ;
rail, pedestrian footpath on either side of the road, a wooden strip;

पटल
छत, छाजन;
ಮಾಳಿಗೆ, ಚಾವಣಿ;
roof, thatch;

पटल
तह, परत;
ಪದರ;
layer.

पटल
लकड़ी का तख्ता;
ಮರದ ಹಲಗೆ;
table, a wooden plank;

पटल
संसद या विधान सभा की बेंच।
(ಪಾರಿಭಾಷಿಕ) ಸಂಸತ್ತಿನ ಅಥವಾ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಡೆಸ್ಕು.
( tech.) desk in parliament or legislative assembly.

पटवारी
गाँव की जमीन और उसकी मालगुजारी का लेखा रखने वाला एक सरकारी कर्मचारी।
ಪಟೇಲ, ಗೌಡ (ಜಮೀನು-ಕಂದಾಯಗಳ ಲೆಕ್ಕ ಇಡುವವ).
a govt. functionary at the village level who keeps land records.

पटसन
उक्त पौधों के रेशे।
ಸೆಣಬಿನ ನಾರು.
sunn, hemp.

पटसन
सन या सनई नामक एक प्रसिद्ध पौधा जिसकी छाल के रेशों से रस्सी, बोरे, गलीचे आदि बनाए जाते हैं;
ಸೆಣಬು ಮತ್ತು ಅದರ ಗಿಡ;
jute, sunn.

पटाक्षेप
किसी घटना या बात की होनेवाली समाप्ति।
(ವಿಷಯ) ಸಮಾಪ್ತಿ.
closing of an affair.

पटाक्षेप
परदा गिरना या गिराना;
ಪರದೆ ಇಳಿಸುವಿಕೆ;
ringing down the curtain or pushing aside of the stage curtain;

पटाखा (पटाका)
आतिशबाजी में एक प्रकार की गोली जिसे जमीन पर पटकने से जोर का शब्द होता है;
ಪಟಾಕಿ;
crackers;

पटाखा (पटाका)
आतिशबाजी में होने वाला उक्त प्रकार का शब्द।
ಪಟಾಕಿ ಹೊಡೆದುದರಿಂದ ಆದ ಶಬ್ದ.
the report of a cracker.

पटान
पाटने की क्रिया या भाव।
ತುಂಬುವಿಕೆ.
the act of settling a thing.

पटाना
पाटने का कार्य किसी अन्य से कराना;
ತುಂಬಿಸು;
to get the thing settled by someone;

पटाना
बातचीत के द्वारा किसी को अपने अनुकूल करके क्रय-विक्रय आदि के लिए राजी करना।
ರಾಜಿ ಮಾಡಿಸು.
to settle, to conclude, to persuade, to bring round.

पटाव
पाटकर बराबर किया हुआ स्थान।
ಸಮಪಡಿಸಿದ ಸ್ಥಳ.
a levelled place.

पटाव
पाटने की क्रिया, ढंग या भाव;
ಮೇಲ್ಚಾವಣಿ ಹೊದಿಸುವಿಕೆ;
roofing, ( the work) covering;

पटिया
काठ की तख्ती जिस पर बच्चे लिखने का अभ्यास करते हैं;
ಸ್ಲೇಟು;
a slip of board (used as a slate for writing on ), tablet, slate;

पटिया
खाट की पाटी।
ಮಂಚದ ಹಲಗೆ.
the sides of a charpai (cot).

पटिया
पत्थर का आयताकार चौरस या लंबोतरा टुकड़ा जो साधारणत: डेढ़ दो इंच से कम नहीं होता;
ಕಲ್ಲಿನ ಅಥವಾ ಮರದ ಆಯತಾಕಾರದ ಹಲಗೆ;
wooden or stone slab;

पटु
कुशल, निपुण, प्रवीण।
ನಿಪುಣ, ದಕ್ಷ.
skilled, dexterous.

पटुआ
पाट या सन का पौधा।
ಸೆಣಬಿನ ಗಿಡ.
the plant Hibiscus Cannabinus, jute.

पटुता
कुशलता, निपुणता।
ನಿಪುಣತೆ.
skillfulness, cleverness.

पट्‍ट
लकड़ी आदि का वह बड़ा टुकड़ा जिस पर नाम आदि लिखा जाता है अथवा सूचनाएँ आदि लगाई जाती हैं।
ಬೋರ್ಡು, ಹೆಸರು ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಬರೆದ ಹಲಗೆ.
plate, board.

पट्‍टा
(पा.) अचल संपत्ति के उपयोग का अधिकार पत्र;
(ಪಾರಿಭಾಷಿಕ ಹಕ್ಕು ಪತ್ರ, ಗೇಣಿ ಪತ್ರ;
title deed, lease;

पट्‍टा
चमड़े का कमरबंद;
ಚರ್ಮದ ಪಟ್ಟ, ಬೆಲ್ಟು;
belt (leather);

पट्‍टा
पालतू कुत्ते, बिल्ली आदि के गले में पहनाई जाने वाली चमड़े की पटटी;
ಸಾಕಿದ ನಾಯಿ ಬೆಕ್ಕು ವಗೈರೆಗಳ ಕತ್ತಿಗೆ ಕಟ್ಟುವ ಪಟ್ಟಿ;
dog-collar;

पट्‍टा
बैठने की लिए बना हुआ काठ का पटरा।
ಕೂಡಲು ಮಾಡಿದ ಹಲಗೆ, ಬೆಂಚು.
a board on which Hindus sit whilst eating their meals.

पट्टाधारी
(पा.) व्यक्ति जिसने किसी निश्चित अवधि के लिए कुछ शर्तों पर जमीन या संपत्ति भोग्यार्थ प्राप्त की हो।
ಗೇಣಿದಾರ, ಗುತ್ತಿಗೆದಾರ.
lease-holder.

पट्टी
कपड़े, काठ, धातु आदि का लम्बोतरा, कम चौड़ा और पतला टुकड़ा;
ಅಗಲ ಕಡಿಮೆಯಾದ ಮರದ ಹಲಗೆ ಅಥವಾ ಬಟ್ಟೆಯ ಪಟ್ಟಿ.
strap, strip;

पट्टी
बुरी नियत से दी जाने वाली सलाह;
ಕೆಟ್ಟ ವಿಚಾರದಿಂದ ಕೊಟ್ಟ ಸಲಹೆ;
misguidance;

पट्टी
मध्ययुग में किसी संपत्ति अथवा उससे होनेवाली आय का वह अंश जो उसके हिस्सेदार को मिलता था।
ಭಾಗೀದಾರನಿಗೆ ದೊರೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಭೂ ಆದಾಯದ ಪಾಲು.
co-share (particularly in landed property).

पट्टी
लकड़ी की लंबी और चौरस पटरी जिस पर बच्चे लिखने का अभ्यास करते हैं;
ಸ್ಲೇಟು;
wooden plate (for beginners to write on);

पट्टीदार
(पा.) संयुक्त संपत्ति के किसी भाग का स्वामी, बराबर का हकदार।
(ಪಾರಿಭಾಷಿಕ) ಅವಿಭಕ್ತಿ, ಆಸ್ತಿಯ ಭಾಗಾಧಿಕಾರಿ.
co-sharer, partner.

पट्टेदार
भागी, हिस्सेदार (जमीन आदि में)।
(ಜಮೀನಿನ) ಸಹಭಾಗಿ.
co-sharer, partner, (in landed property etc.).

पट्ठा
एक प्रकार का चौड़ा गोटा;
ಅಗಲವಾಗಿರುವ ರೊಟ್ಟಿ ಅಂಚು;
lace, broad brocade;

पट्ठा
किसी प्रकार का हलदार मोटा और लंबा पत्ता।
ಅಗ್ರವಿರುವ ಎಲೆ.
a long pointed leaf.

पट्ठा
कुश्ती लड़नेवाला या पहलवान;
ಪೈಲ್ವಾನ;
wrestler;

पठन
पढ़ने की क्रिया या भाव, पढ़ना।
ಓದುವಿಕೆ.
reading.

पठन-पाठन
पढ़ना और पढ़ाना।
ಓದುವುದು, ಓದಿಸುವುದು.
reading and studying.

पठार
वह ऊँचा विस्तृत मैदान जो समीपवर्ती निचले प्रदेशों में ढालुए अंश से मिला रहता है तथा जिसका ऊपरी भाग बहुत अधिक चौड़ा तथा चपटा होता है।
ಎತ್ತರವಾಗಿರುವ ಸಮತಳ ಮೈದಾನ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿ.
plateau.

पड़ता
किसी माल की खरीद या तैरारी का खर्च;
(ವಸ್ತುವನ್ನು) ಕೊಳ್ಳಲು ಅಥವಾ ತಯಾರಿಸಲು ಆಗುವ ವೆಚ್ಚ;
purchase or manufacturing cost;

पड़ता
बिक्री के दामों में से लागत निकाल कर होने वाली बचत।
ಮಾರಾಟದ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲು ಆದ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಳೆದುಳಿದದ್ದು.
dividend,

पड़ताल
अच्छी तरह की जाने वाली छानबीन या देखभाल;
ಚೆನ್ನಾಗಿ ನೋಡಿ ಮಾಡಿದ ಪರೀಕ್ಷೆ;
investigation;

पड़ताल
पटवारी या कानूनगो द्वारा की जानेवाली खेतों की एक विशेष प्रकार की जाँच जिसमें बोई हुई फसल, बोनेवाले का नाम, सिंचाई आदि का ब्यौरा लिखा जाता है।
ಜಮೀನಿನ ಪುನರ್ಮಾಪನ.
remeasurement (of a field).

पड़ती (परती)
वह खेत जिसे जमीन की उर्वरा शक्ति बढ़ाने के उद्देश्य से किसी विशिष्ट ऋतु में जोता-बोया न गया हो।
ಉತ್ಪಾದನಾ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಯಾವುದಾದರೊಂದು ಋತುವಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯದೇ ಬಿಡುವ ಜಮೀನು.
uncultivated or fallow land, waste-land.

पड़ना
उत्कट अभिलाषा अथवा प्रवृत्ति का होना।
ಆಸಕ್ತಿಯಿಂದ ಹಿಂದೆ ಬೀಳು.
to be keen (after), to hanker (after).

पड़ना
गिरना;
ಬೀಳು;
to drop;

पड़ना
बिना उद्देश्य के कहीं टिकना, ठहरना;
ತಂಗು;
to halt, encamp, camp;

पड़ना
बीमार होना;
ರೋಗಿಯಾಗಿ ಬಿದ್ದಿರು.
to fall ill;

पड़ना
लेटना;
ಮಗಲು, ಬಿದ್ದಿರು;
to lie down;

पड़ना
शरीक होना;
ಭಾಗಿಯಾಗು;
to participate;

पड़वा
प्रत्येक पक्ष की प्रथम तिथि।
ಪಾಡ್ಯಮಿ, ಪಾಡ್ಯ.
the first day of each lunar fortnight.

पंडा
तीर्थ, मंदिर या घाट पर धर्मकृत्य करानेवाला ब्राह्मण।
ಪುರೋಹಿತ, ಪೂಜಾರಿ.
Hindu priest functioning at river banks etc. Where pilgrims congregate.

पंडाल
किसी संस्था, सभा आदि के अधिवेशन के लिए बना हुआ बड़ा मंडप।
ಚಪ್ಪರ, ಪೆಂಡಾಲು, ಮಂಪಟ.
huge pavilion, marquee.

पड़ाव
मार्ग में पड़ने वाला वह स्थान जहाँ यात्री रात बिताने, विश्राम आदि करने के लिए रुकते हैं;
(ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ) ತಂಗುವ ಜಾಗ;
halting place;

पड़ाव
सेना, काफिले आदि का मार्ग में कुछ समय के लिए कहीं ठहरना।
(ಸೈನ್ಯ) ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ತಂಗುವ ಬಿಡಾರೆ, ಕ್ಯಾಂಪು.
encampment.

पंडित
कुशल, दक्ष, निपुण।
ಪಂಡಿತ.
learned (person).

पंडित
ब्राह्मणों के नाम के पूर्व लगनेवाली आदरसूचक उपाधि;
(ಆದರದಲ್ಲಿ) ಪಂಡಿತ;
a title of respect of Hindus who are learned in the Brahmanical theology;

पंडित
शास्त्रों का ज्ञाता।
ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ.
a learned man.

पंडिताई
पंडितों की वृत्ति।
ಪಂಡಿತ ವೃತ್ತಿ.
the function or profession of a Pandit.

पंडिताई
विद्वता, पांडित्य;
ಪಾಂಡಿತ್ಯ;
scholarship;

पंडिताऊ
पंडितों के ढंग का, पंडितों जैसा।
ಪಂಡಿತರಂತಹ.
pedantic, befitting a 'pandit'.

पड़िया
भैंस का मादा बच्चा।
ಎಮ್ಮೆಯ ಹೆಣ್ಣು ಕರು.
she-calf of a buffalo, a young buffalo.

पड़ोस (पड़ौस)
किसी प्रदेश, स्थान आदि से सटा हुआ अथवा उसके आसपास का स्थान।
ನೆರೆ ಹೊರೆ.
neighbourhood, vicinity.

पड़ोसिन
पड़ौस में रहनेवाली स्त्री।
ಪಕ್ಕದ ಮನೆಯವಳು .
a female neighbour.

पड़ोसी (पड़ौसी)
पड़ौस में रहनेवाला।
ನೆರೆ ಹೊರೆಯವರು.
neighbour.

पढ़ना
अंकित, मुद्रित या लिखित चिह्नों, वर्णो आदि को देखते हुए उनका अर्थ और आशय जानना तथा समझना;
ಓದಿ ತಿಳಿ;
to make out, to decipher, to talk;

पढ़ना
किसी विषय या शास्त्र के बारे में जानने के लिए उसका विधिवत अध्ययन करना;
ಶಾಸ್ತ್ರ ವಗೈರೆ ಮನನ ಮಾಡಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳು;
to study;

पढ़ना
नया सबक सीखना।
ಹೊಸ ವಿಷಯ (ಪಾಠ) ಕಲಿ.
to learn (new thing).

पढ़ना
लिखे हुए अक्षरों या शब्दों का क्रम से उच्चारण करना;
ಓದು;
to read;

पढ़वाना
किसी को पढ़ने या पढ़ाने में प्रवृत्त करना।
ಓದಿಸು, ಕಲಿಸು.
to cause (one) to be taught.

पढ़ाई
पढ़ने की क्रिया या भाव;
ಓದುವಿಕೆ;
study;

पढ़ाई
पढ़ाने की क्रिया, भाव या पारिश्रमिक;
ಓದಿಸಿದುದರ ಶುಲ್ಕ;
tuition fee;

पढ़ाई
पढ़ाया जानेवाला विषय या सिखलाई जानेवाली कला।
ಕಲಿಸಲ್ಪಡುವ ವಿಷಯ.
education, learning.

पढ़ाना
शिक्षा देना, कोई विषय या बात सिखाना।
ಪಾಠ ಹೇಳು ಕಲಿಸು.
to teach, to instruct .

पणन
खरीदने, बेचने की क्रिया;
ಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವಿಕೆ;
purchasing, buying

पणन
बाजी या शर्त लगाने की क्रिया या भाव।
(ಜೂಜು ವಗೈರೆ) ಪಂದ್ಯ.
betting.

पण्य
क्रय-विक्रय के योग्य।
ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಅರ್ಹವಾದ.
marketable.

पण्य
दुकान।
ಅಂಗಡಿ.
shop.

पण्य
विक्रय वस्तु, सौदा;
ಮಾರಾಟದ ವಸ್ತು;
saleable thing, commodity;

पण्य
व्यापार, रोजगार;
ವ್ಯಾಪಾರ;
trade, business;

पतंग
चिड़िया, पक्षी।
ಪಕ್ಷಿ.
bird.

पतंग
बाँस की कमानियों के ढाँचे पर कागज मढ़कर बनाई हुई वस्तु जिसे तागे से बाँधकर हवा में उड़ाते हैं।
ಗಾಳಿಪಟ.
paper kite.

पतंग
सूर्य;
ಸೂರ್ಯ;
the sun;

पतंगबाज
जिसे पतंग उड़ाने का शौक या व्यसन हो।
ಗಾಳಿಪಟ ಹಾರಿಸುವವ.
kite-flier.

पतंगा
एक प्रकार का उड़ने वाला कीड़ा;
ಪತಂಗದ ಹುಳು;
moth;

पतंगा
चिनगारी।
ಬೆಂಕಿಯ ಕಿಡಿ.
a spark (of fire), a live coal.

पतझड़
उन्नति के उपरांत होनेवाला ह्रास।
ಅವನತಿಯ ಸಮಯ.
defoliation.

पतझड़
शिशिर ऋतु जिसमें पेड़ों की पत्तियाँ झड़ जाती हैं;
ಶಿಶಿರ ಋತು;
autumn;

पतन
ऊपर से नीचे आने या गिरने का भाव, अधोगति;
ಬೀಳುವಿಕೆ;
downfall, fall;

पतन
जाति, राष्ट्र आदि का ऐसी स्थिति में आना कि उसकी प्रभुता और महत्ता नष्टप्राय हो जाए।
ಕುಗ್ಗುವಿಕೆ.
decline.

पतन
स्तुत्य आचरण को छोड़कर हीन आचरण में प्रवृत्त होना;
(ದುರಾಚಾರದಲ್ಲಿ) ಬೀಳುವಿಕೆ;
falling from dignity, virtue;

पतला
कृश, सँकरा, बारीक;
ತೆಳುವಾದ; .
thin, fine, flimsy;

पतला
जो गाढ़ा न हो, जिसमें जलीय अंश का आधिक्य हो।
ನೀರಾಗಿರುವ.
liquid, diluted.

पतवार
नाव में पीछे की ओर लगी हुई वह तिकोनी लकड़ी जिसके द्वारा नाव को इधर-उधर घूमाते हैं और मोड़ते हैं।
ಹುಟ್ಟು.
rudder, helm.

पता-ठिकाना
दे. 'पता'।
ನೋಡಿ 'पता'.
see

पता
किसी अज्ञात व्यक्ति, विषय आदि के संबंध में ऐसी जानकारी जो अभी तक प्राप्त न हुई हो और जिसे प्राप्त करना अभीष्ट या आवश्यक हो।
(ವಿಷಯ, ವ್ಯಕ್ತಿ ಬಗ್ಗೆ) ತಿಳಿವಳಿಕೆ.
information, knowledge.

पता
किसी वस्तु, स्थान या व्यक्ति का ऐसा परिचय जो उसे पाने, ढूँढने या उसके पास तक समाचार पहुँचाने में सहायक हो;
ಪತ್ತೆ;
whereabouts;

पता
पत्र आदि की पीठ पर लिखा जाने वाला पाने वाले का नाम आदि जिसके सहारे वह उसके पास पहुँच जाता है;
ವಿಳಾಸ;
address;

पताका
लकड़ी आदि के डंडे के सिरे पर पहनाया जानेवाला वह तिकोना या चौकोना कपड़ा जिस पर प्राय: किसी राजा, राष्ट्र या संघ आदि का बोधक चिन्ह बना रहता है।
ಬಾವುಟ.
flag, banner.

पति
किसी वस्तु का मालिक या स्वामी;
ಒಡೆಯ;
master;

पति
स्त्री की दृष्टि से वह पुरुष जिसके साथ उसका विधिवत विवाह हुआ हो।
ಗಂಡ.
husband.

पतित (स्त्री. पतिता)
ऊपर से नीचे आया या गिरा हुआ;
ಕೆಳಗೆ ಬಿದ್ದ;
dropped, descended;

पतित (स्त्री. पतिता)
जाति, धर्म, आचार आदि से च्युत;
ಭ್ರಷ್ಟ;
fallen (in a moral sense);

पतित (स्त्री. पतिता)
बहुत बड़ा अधम, नीच या पापी।
ನೀಚ ಪಾಪಿ.
wicked, sinner.

पतिव्रत
पति के प्रति अनन्य निष्ठा या भक्ति।
ಪತಿವ್ರತ, ಪತಿಭಕ್ತಿ.
fidelity to husband, chastity.

पतिव्रता
पति में अनन्य श्रद्धा, अनुराग रखनेवाली साध्वी स्त्री।
ಪತಿವ್ರತೆ.
faithful wife, virtuous wife.

पतीला
तांबे, पीतल, आदि का ऊँचे तथा खड़े किनारेवाला और गोल घेरेवाला एक प्रसिद्ध बरतन।
ಅಗಲ ಬಾಯುಳ್ಳ ತಪ್ಪಲೆ.
copper or brass pot or pan with a wide mouth, cauldron.

पतीली
छोटा पतीला।
ಚಿಕ್ಕ ತಪ್ಪಲೆ.
cooking vessel, kettle.

पतुरिया
वेश्या, कुलटा, दुश्चरित्रा।
ಸೂಳೆ.
prostitute, harlot.

पतोहू
पुत्रवधू।
ಸೊಸೆ.
son's wife, daughter-in-law.

पत्तन
नगर, शहर।
ನಗರ, ಪಟ್ಟಣ.
town, city.

पत्तन
वायु अथवा जलपोतों के ठहरने का स्थान;
ರೇವು, ಬಂದರು.
port;

पत्तल
उतना भोजन जितना एक साधारण आदमी करता हो।
ಒಬ್ಬರು ಉಣ್ಣುವಷ್ಟು ಗ್ರಾಸ.
a meal sufficient for a person.

पत्तल
पत्तल में रखी हुई खाद्य सामग्री;
ಊಟ ಬಡಿಸಿದ ಎಲೆ;
food served on such a plate;

पत्तल
पलाश, महुए आदि के पत्तों की सीकों से जोड़कर थाली के सदृश बनाया हुआ गोलाकार आधार;
(ಊಟದ) ಹಚ್ಚಿದೆಲೆ;
plate made of leaves;

पत्ता
ताश।
(ಇಸ್ಪೀಟಿನ) ಎಲೆ .
playing cards.

पत्ता
पेड़ों की शाखाओं में लगने वाले चपटे पतले लचीले अवयव जिनके कारण छाया होती है;
ಎಲೆ;
leaf;

पत्ती
छोटा पत्ता;
ಚಿಕ್ಕ ಎಲೆ;
small leaf,

पत्ती
लकड़ी, धातु आदि का छोटा पत्ता।
ಮರ, ಲೋಹ ಆದಿಗಳ ಹಾಳೆ.
a leaf or thin plate (of metal).

पत्ती
साझे का हिस्सा;
ಪಾಲು, ಭಾಗ.
share;

पत्थर
धातु से भिन्न कड़ा ठोस और भारी भूद्रव्य जो प्राय: खानों या पर्वतों को काटकर निकाला जाता है;
ಕಲ್ಲು;
stone;

पत्थर
पत्थर के समान कड़ा और भारी।
ಕಲ್ಲಿನಂತಹ ಭಾರವಾದ ವಸ್ತು .
hard and heavy.

पत्नी
पुरुष की दृष्टि से वह स्त्री जिसके साथ उसका विवाह हुआ हो, भार्या।
ಹೆಂಡತಿ.
wife.

पत्नीव्रत
विवाहिता स्त्री के अतिरिक्त अन्य किसी स्त्री से संबंध न रखने का व्रत।
ಏಕಪತ್ನೀವ್ರತ.
vow to be loyal to one's wife, fidelity (to one's wife).

पत्र
कागज या धातु की पट्टी जिस पर किसी व्यवहार के विषय में कोई प्रामाणिक लेख लिखा हो या खुदवाया गया हो;
ಬರೆದ ಕಾಗದ ಅಥವಾ ಧಾತುವಿನ ಹಾಳೆ, ರೇಕು;
paper;

पत्र
किसी धातु की पट्टी या पत्तर;
ರೇಕು;
any thin leaf or plate of metal;

पत्र
चिट्ठी;
ಪತ್ರ ಕಾಗದ;
letter;

पत्र
पंख।
ರೆಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ಪುಕ್ಕ.
the wing of a bird, pinion, feather.

पत्र
पुस्तक आदि का पृष्ठ, पन्ना;
ಹಾಳೆ, ಪೇಜು;
page;

पत्र
वृक्ष का पत्ता;
ಎಲೆ;
leaf(of a tree);

पत्र
समाचारपत्र या अखबार;
ಸಮಾಚಾರ ಪತ್ರ;
newspaper;

पत्र-पत्रिका
दैनिक समाचार-पत्र एवं मासिक, पाक्षिक अथवा साप्ताहिक प्रकाशित होने वाले प्रकाशन।
ಸಮಾಚಾರ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು, ಮಾಸಿಕ, ಪಾಕ್ಷಿಕ ಹಾಗೂ ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು.
periodicals, (magazines etc.)

पत्र-पुष्प
सत्कार या पूजा की बहुत ही साधारण सामाग्री।
ಸಾಧಾರಣ ಪೂಜಾ ಸಾಮಗ್ರಿ.
token of hospitality.

पत्र-पुष्प
सामान्य या तुच्छ उपहार;
ತುಚ್ಛ ಕೊಡುಗೆ;
token gift etc;

पत्रकार
वह व्यक्ति जो समाचारपत्रों को नित्य नए समाचारों की सूचना देता, उन पर टीका-टिप्पणी करता अथवा उनको सम्पादित करता हो।
ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯೋಗಿ.
journalist.

पत्रकारिता
पत्रकार होने की अवस्था या भाव;
ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯೋಗಿಯಾಗಿರುವಿಕೆ;
state of being a journalist;

पत्रकारिता
वह विद्या जिसमें पत्रकारों के कार्यों, कर्त्तव्यों आदि का विवेचन होता है।
ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ.
journalism.

पत्रमित्र
दूरस्थ ऐसे व्यक्ति जिनकी मित्रता पत्रव्यवहार के कारण ही होती है, साक्षात्कार के कारण नहीं।
ಪತ್ರೋತ್ತರದಿಂದಾದ ಮಿತ್ರ, ಪೆನ್‌ಪ್ರೆಂಡು.
pen-friend.

पत्रवाहक
पत्र ले जानेवाला।
ಪತ್ರ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವವ.
bearer of letter, postman.

पत्रव्यवहार
परस्पर एक दूसरे को पत्र लिखना अथवा आए हुये पत्रों के उत्तर देना।
ಪತ್ರವ್ಯವಹಾರ.
Correspondence.

पत्रा
पंचांग, तिथि-पत्र।
ಪಂಚಾಂಗ.
almanac, ephemeris, calendar.

पत्राचार
पत्रव्यवहार।
ಪತ್ರವ್ಯವಹಾರ.
correspondence.

पत्रिका
कोई छोटा लेख।
ಲಘು ಲೇಖನ.
document.

पत्रिका
चिट्ठी, खत,
ಪತ್ರ;
letter;

पत्रिका
प्राय: नियमित रूप से निकलने वाली ऐसी पुस्तिका जिसमें विभिन्न विषयों पर लेख, कहानियाँ आदि होती हैं;
ಪತ್ರಿಕೆ;
magazine, periodical, journal;

पत्री
कोई छोटा लेख।
ಚೀಟಿ.
document.

पत्री
चिट्ठी, खत;
ಕಾಗದ;
note, letter;

पंथ
धार्मिक मत या संप्रदाय, जिसमें विशेष प्रकार की साधना और उपासना पद्धति प्रचलित हो;
ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯ ವಿಶೇಷ;
sect, cult;

पंथ
मार्ग, रास्ता;
ಹಾದಿ;
path, road;

पंथ
सिखों का सम्प्रदाय।
ಸಿಕ್ಖರ ಸಂಪ್ರದಾಯ.
the Sikh panth.

पथ-प्रदर्शक
राह दिखने वाला, किसी कार्य या व्यवहार की पद्धति बताने वाला।
ದಾರಿ ತೋರಿಸುವವ ಗೈಡು.
guide.

पथ-प्रदर्शन
पथ-प्रदर्शन का कार्य या भाव।
ದಾರಿ ತೋರಿಸುವಿಕೆ.
guidance.

पथ
कार्य या व्यवहार की पद्धति।
(ಕಾರ್ಯ) ರೀತಿ.
method.

पथ
मार्ग, रास्ता, राह;
ಹಾದಿ, ದಾರಿ;
path, way, road;

पथभ्रष्ट
जो मार्ग भूल गया हो;
ದಾರಿ ತಪ್ಪಿದ;
one who has gone out of track;

पथभ्रष्ट
न्याय मार्ग अथवा आचरण से विमुख।
(ನ್ಯಾಯಧರ್ಮ) ಪಥಭ್ರಷ್ಟ.
fallen.

पथराना
पत्थर की तरह स्तबध और चेतना-शून्य हो जाना, जड़ हो जाना।
ಚೈತನ್ಯ ಶೂನ್ಯವಾಗಿ ಕಲ್ಲಿನಂತಾಗು.
to harden into stone;

पथराना
सूखकर पत्थर की तरह कड़ा हो जाना;
ಒಣಗಿ ಕಲ್ಲಿನಂತಾಗು;
to become hard;

पथराव
किसी पर बार-बार पत्थर के टुकड़े फेंके जाने की क्रिया;
ಕಲ್ಲು ಬೀರುವಿಕೆ;
stoning, pelting stones;

पथराव
पत्थर की तरह स्तबध और चेतनाशून्य होने की दशा या भाव।
ಕಲ್ಲಿನಂತೆ ಸ್ತಬ್ಧನಾಗುವಿಕೆ.
condition or state of being stony.

पथरी
एक प्रकार का रोग जिसमें मूत्राशय में पत्थर के टुकड़ों के समान कोई चीज उत्पन्न हो जाती है जिसके फलस्वरूप पेशाब रुक रुक कर और कष्ट से होता है, कभी-कभी बन्द भी हो जाता है।
ಮೂತ್ರಾಶಯದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲುಂಟುಗುವ ಒಂದು ರೋಗ.
stone.

पथरीली
जिसमें पत्थर के टुकड़े मिले हों, पत्थर के टुकड़ों से युक्त।
ಕಲ್ಲುಬೆರೆತ, ಕಲ್ಲಿನ ಚೂರುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ.
stony, rocky.

पथिक
बटोही, राही।
ದಾರಿಗ, ಯಾತ್ರಿ, ಪ್ರಯಾಣಿಕ.
traveller, wayfarer.

पथ्य
(आहार-व्यवहार) जो स्वास्थ्य, विशेषतः रोगी की स्वास्थ्य-रक्षा के विचार से आवश्यक या उचित हो;
ಪಥ್ಯ;
light (meal, diet);

पथ्य
लाभदायक, हितकर।
ಹಿತಕರ.
proper, suitable.

पथ्य
वह हल्का भोजन जो अस्वस्थ या रोगी व्यक्ति को दिया जाए;
ಪಥ್ಯದ ಅಹಾರ;
wholesome food (for a patient);

पथ्य
स्वास्थ्य के लिए हितकर खानपान और रहन-सहन।
ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಪಾಲಿಸುವ ನಿಯಮ.
diet conducive to health.

पथ्यापथ्य
रोग की अवस्था में हितकर और अहितकर।
ಪಥ್ಯ-ಅಪಥ್ಯ.
wholesome and unwholesome.

पद-त्याग
अपना पद या ओहदा छोड़ देना।
ಅಧಿಕಾರ ತ್ಯಾಗ.
renunciation, abandonment of an office.

पद-दलित
जिसे समाज ने दबाकर बहुत हीन अवस्था में रखा हो और उन्नति का अवसर न दिया हो।
ಸಮಾಜದ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದ.
down- trodden.

पद-दलित
पैरों से कुचला या रौंदा हुआ;
ತುಳಿದ;
trodden under foot;

पद
कदम, पाँव, पैर;
ಕಾಲು, ಹೆಜ್ಜೆ;
foot, footstep, step;

पद
चलते समय दो पैरों के बीच में होने वाली दूरी;
ಎರಡು ಹೆಜ್ಜೆಗಳ ನಡುವಣ ಅಂತರ;
pace, stride;

पद
छंद, श्लोक आदि का चतुर्थांश;
ಶ್ಲೋಕ ಅಥವಾ ಪದ್ಯ ನಾಲ್ಕನೆ ಒಂದು ಭಾಗ;
a quarter or line of stanza, verse;

पद
जगह, स्थान;
ಜಾಗ;
place;

पद
वह स्थान जिस पर रहकर कोई विशिष्ट कार्य करता हो, ओहदा, उपाधि।
ಸ್ಥಾನ, ಹುದ್ದೆ, ಉದ್ಯೋಗ, ಕೆಲಸ ಉಪಾಧಿ.
designation, status, rank, post.

पद
वाक्य का अंश या खंड;
ವಾಕ್ಯಾಂಶ;
part, portion or division (as of a sentence);

पदक
सोने, चांदी या किसी और धातु का बना हुआ वह गोल या चौकोर टुकड़ा जो किसी व्यक्ति अथवा समाज को विशिष्ट योग्यतापूर्ण कार्य करने पर उसका सम्मान करने के लिए दिया जाता है, तमगा।
ಪದಕ, ಮೆಡಲು.
medal.

पदचिह्न
चलने से जमीन पर पड़नेवाली छाप।
ಪದಚಿಹ್ನೆ, ಹೆಜ್ಜೆ ಗುರುತು.
foot-print, foot-mark.

पदच्युत
जो अपने पद या दर्जे से हटा दिया गया हो, जिसका पद छीन लिया गया हो।
ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿಸಿದ.
dismissed, discharged from office.

पदनाम
किसी पदाधिकारी के पद का सूचक नाम।
ಪದನಾಮ.
designation.

पदयोजना
पदों या शब्दों को जोड़ना, चुन-चुन कर रखना।
ಪದಯೋಜನೆ.
arrangement of words.

पदविन्यास
पदों या शब्दों के वाक्य में ठीक प्रकार से बैठाने या रखने की क्रिया या भाव।
ಶಬ್ದ ವಿನ್ಯಾಸ.
disposition of words.

पदवी
राज्य, संस्था आदि की ओर से किसी को दी जाने वाली आदर या योग्यता-सूचक उपाधि, खिताब।
ಬಿರುದು, ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಪದವಿ, ಉಪಾಧಿ.
title.

पदाधिकर
किसी पद पर काम करने वाले को प्राप्त होनेवाला अधिकार।
ಪದ (ಸ್ಥಾನ)ಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅಧಿಕಾರ.
the power which the person has while working in a certain capacity.

पदाधिकारी
वह जो किसी पद पर नियुक्त हो।
ಪದಾಧಿಕಾರಿ.
officer.

पदार्थ
चीज, वस्तु;
ವಸ್ತು, ಪದಾರ್ಥ;
thing or object;

पदार्थ
पद या शब्द का अर्थ।
ಶಬ್ದಾರ್ಥ.
meaning of a word.

पदार्पण
प्रवेश, आगमन।
ಪ್ರವೇಶ, ಆಗಮನ.
arrival, stepping-in.

पदावधि
किसी पद पर किसी व्यक्ति के काम करते रहने की अवधि।
ಅಧಿಕಾರದ ಸಮಯ, ಪದಾವಧಿ.
tenure, term of office.

पदावनति
ऊँचे पद से हटाकर नीचे पद पर कर दिया जाना।
ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿಸುವಿಕೆ.
reversion.

पदावली
गाये जानेवाले गीतों, भजनों आदि का संग्रह।
ಗೀತೆ ಅಥವಾ ಪದ (ಹಾಡು)ಗಳ ಸಂಗ್ರಹ .
collection of devotional songs.

पदावली
पदों या शब्दों की परम्परा, प्रयुक्त शब्द समूह;
(ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದ) ಶಬ್ದ ಸಮೂಹ;
series of verses or words;

पदेन
पद पर रहने के नाते से, पद पर आरूढ़ होने के अधिकार से।
ಪದನಿಮಿತ್ತ ಅಧಿಕಾರ ಬಲದಿಂದ.
ex-officio.

पदोन्नति
पद की वृद्धि, तरक्की।
ಬಡತಿ, ಮೇಲಿನ ದರ್ಜೆಗೆ ಏರಿಕೆ.
promotion, rise in rank or status.

पद्धति
पथ, मार्ग, रास्ता;
ದಾರಿ;
path, road, course;

पद्धति
रीति, प्रणाली, तरीका।
ರೀತಿ, ಪದ್ಧತಿ.
method, system.

पद्म
एक संख्या।
ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆ.
a particular high number.

पद्म
कमल;
ಕಮಲದ ಹೂ;
lotus;

पद्मासन
एक प्रकार का योगासन जिसमें पालथी मारकर तनकर बैठते हैं।
ಪದ್ಮಾಸನ.
particular posture in religious meditation.

पद्य
गुण, मात्रा आदि के नियमों के अनुसार होनेवाली साहित्यिक रचना, छंदोबद्ध रचना।
ಪದ್ಯ.
verse, poetry, a literary composition.

पंद्रह
उक्त की सूचक संख्या जो इस प्रकार लिखी जाती है- 15
ಹದಿನೈದರ ಸಂಖ್ಯೆ.
the number fifteen

पंद्रह
जो गिनती में दस से पाँच अधिक हो।
ಹದಿನೈದು.
fifteen.

पंद्रहवाँ
क्रम या गिनती में पंद्रह के स्थान पर पड़ने या होनेवाला।
ಹದಿನೈದನೆಯ.
fifteenth.

पधारना
गमन करना, चला जाना।
NA.
(to go) set out.

पधारना
पदार्पण करना;
ದಯಮಾಡಿಸು.
to arrive, to sit, to sit down , to take a seat;

पनघट
वह घाट जहाँ से लोग पानी भरते हैं।
ಜನರು ನೀರು ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳುವ ಘಟ್ಟ, ಬಾವಿ.
a place for drawing water, village well etc.

पनचक्की
पानी के बहाव के जोर से चलनेवाली आटा आदि पीसने की चक्की।
ನೀರಿನ ಬಲದಿಂದ ಓಡುವ ಯಂತ್ರ, ಹಿಟ್ಟು ಬೀಸುವ ಯಂತ್ರ.
water-mill, flour-mill.

पनडुब्बी
पानी के अन्दर-अन्दर चलने वाला एक प्रकार का जहाज।
ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ಸಬ್‌ಮೆರೀನು.
submarine.

पनपना
अच्छी स्थिति में आने लगना।
ಒಳ್ಳೆಯ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬರತೊಡಗುವುದು.
to prosper.

पनपना
फलना-फूलना, हराभरा होना;
ಚಿಗುರು-ಅರಳು;
to flourish;

पनपना
फिर से स्वस्थ होना;
ಸ್ವಸ್ಥಗೊಳ್ಳು;
to recover;

पनबिजली
पानी के प्रवाह से तैयार की जानेवाली बिजली।
ಜಲಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಉತ್ಪನ್ನವಾದ ವಿದ್ಯುತ್ತು.
hydro-electricity.

पनवाड़ी
तमोली, पान लगाकर बेचनेवाला।
ವಿಳೆಯದೆಲೆ ಮಾರಾಟಗಾರ.
betel vendor.

पना
भुने हुए आम, इमली आदि का बनाया जानेवाला एक प्रकार का खट्टा-मीठा शरबत।
ಹುರಿದ ಮಾವು, ಹುಣಿಸೆ ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ಮಸಾಲೆ ಬೆರಸಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಹುಳಿ-ಸಿಹಿ ಬೆರೆತ ಪೇಯ.
a typical beverage prepared from baked mango with the addition of tamarind and cumin seed etc.

पनाह
बचाव या रक्षा की जगह, शरण लेने की जगह।
ಆಶ್ರಯ ಸ್ಥಾನ.
shelter.

पनाह
शत्रु आदि से बचाव, शरण;
ಆಶ್ರಯ;
refuge;

पनिहारिन
घरों में पानी भरने का काम करनेवाली।
ನೀರು ಹೊರುವ ಹೆಂಗಸು.
woman carrying waterpots on her head as a means of livelihood.

पनीर
फटे या फाड़े हुए दूध का गाढ़ा अंश जो उसका पानी निकालने पर बचा रहता है, पानी निकालने के बाद दही का गाढ़ा भाग।
ಒಡೆದ ಹಾಲಿನ ನೀರು ಬಸಿದ ನಂತರ ಉಳಿಯುವ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಭಾಗ.
cheese.

पन्ना
आम आदि का पना।
ಮಾವು ವಗೈರೆಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಗೊಜ್ಜು.
a typical beverage prepared from baked mango with the addition of tamarind and cumin seed etc.

पन्ना
पुस्तक आदि का पृष्ठ;
ಪುಟ, ಪೇಜು;
leaf of a book;

पन्ना
हरे रंग का एक प्रसिद्ध बहुमूल्य रत्न;
(ನವರತ್ನಗಳಲ್ಲಿ) ಪಚ್ಚೆ;
emerald;

पन्नी
एक तरह का रंगीन कागज।
ಬಣ್ಣದ ಕಾಗದ.
a kind of coloured paper.

पन्नी
रांगे, पीतल आदि का पत्तर जिससे शोभा आदि के लिए अन्य वस्तुओं पर चिपकाते हैं;
ನಾನಾ ವರ್ಣವುಳ್ಳ ಕಾಗದ, ತವರ ಹಿತ್ತಾಳೆ ವಗೈರೆ ದಾತುಗಳ ತೆಳುವಾದ ರೇಕು;
plated multi-coloured paper or thin layer used in decorating different things;

पंप
एक प्रकार का जूता।
ಪಂಪ್‌ಷೂ .
a kind of shoe.

पंप
पानी आदि तरल पदार्थों को ऊपर खींचने की एक कल;
ಪಂಪು;
pump (water-pump);

पंप
साइकिल आदि की ट्यूब में हवा भरने का उपकरण;
(ಟೈರಿಗೆ ಗಾಳಿ) ಪಂಪು;
pump (cycle pump);

पपड़ी
किसी वस्तु की सूखकर ऐंठी हुई ऊपरी परत;
ಗಟ್ಟಿ ಹೊರ ಪದರ;
thin crust;

पपड़ी
घाव का खुरंड;
ಒಣ ಚರ್ಮ (ಗಾಯದ).
scale, dry incrustation formed over a healing wound;

पपड़ी
वृक्ष की सूखकर चिटकी हुई छाल।
ತೊಗಟೆ.
bark.

पपीता
एक प्रसिद्ध पौधा जिसके फल मीठे और लंबोतरे होते हैं।
ಪರಂಗಿ ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ಗಿಡ.
papaya.

पपीहा
हलके काले रंग का एक प्रसिद्ध पक्षी जो बसंत और पावस में मीठे बोल बोला करता है।
ಚಾತಕ ಪಕ್ಷಿ.
a species of cuckoo.

पयाल
धान, कोदों आदि के ऐसे डंठल जिनमें से दाने झाड़ लिए गए हों।
ಒಣಹುಲ್ಲು.
straw, long grass (used for thatching).

पयोधर
बादल;
ಮೇಘ;
cloud;

पयोधर
स्तन।
ಮೊಲೆ.
woman's breast or an udder.

पर-ब्रह्म
निर्गुण या निरुपाधि ब्रह्मा, परमेश्वर।
ನಿರ್ಗುಣ, ನಿರಾಕಾರ ಬ್ರಹ್ಮ.
the supreme spirit or Brahma, God.

पर-लोक
इस लोक से भिन्न दूसरा लोक।
ಪರಲೋಕ.
the other world.

परकार
वृत्त की परिधि बनाने का एक उपकरण।
ಕಂಪಾಸು, ವೃತ್ತ ಎಳೆಯುವ ಉಪಕರಣ.
compass.

परकीय
दूसरे का, पराया।
ಬೇರೆಯವರ ಪರಕೀಯ, ಅನ್ಯರ.
belonging to another or a stranger.

परकीया
वह नायिका जो परपुरुष से प्रेम करती है तथा अपने पति की अवहेलना करती है, (साहित्य में) तीन प्रकार की नायिकाओं में से एक।
ತನ್ನವನನ್ನು ಜರಿದು ಪರ ಪುರುಷನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುವ ನಾಯಿಕೆ, (ಸಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ) ಮೂರು ಬಗೆಯ ನಾಯಿಕೆಯರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಗೆಯ ನಾಯಿಕೆ.
a woman carrying on a love affair out of wedlock, an adulterous, (in traditional Indian poetics) one of the three types of heroines.

परकोटा
गढ़ आदि की रक्षा के लिए चारों ओर उठाई गई दीवार।
ಕೋಟೆಯ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಕಟ್ಟಿದ ಗೋಡೆ.
precinct, boundary.

परख
गुण, दोष के निर्णय की दृष्टि से किसी वस्तु की परीक्षा;
ಪರೀಕ್ಷೆ;
test, examination;

परख
गुण, दोष, भलाई, बुराई आदि पहचानने की शक्ति।
ಗುಣದೋಷಗಳನ್ನರಿಯುವ ಶಕ್ತಿ.
distinguishing faculty.

परखना
गुण-दोष के निर्धारण के लिए किसी व्यक्ति या वस्तु को भली-भाँति देखना।
ಪರೀಕ್ಷಿಸು.
to test, to examine.

परखाधीन
नियुक्ति को नियमित करने से पूर्व का वह समय या उससे संबंधित व्यक्ति जिसमें उसकी योग्यता, उपयुक्तता आदि का मूल्यांकन किया जाता है।
ಅರ್ಹತಾ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿರುವ, ಪ್ರೋಬೆಷನ್‌ಲ್ಲಿರುವ.
on probation.

परगना
किसी जिले का वह भूभाग जिसके अन्तर्गत बहुत से ग्राम हों।
ಸಬ್‌ಡಿವಿಜನ್ನು (ಅನೇಕ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಕೇಂದ್ರ) ಹೋಬಳಿ.
sub-division.

परचून
आटा, दाल, चावल आदि फुटकर।
ಅಕ್ಕಿ ಬೇಳೆ ಮುಂತಾದ ಚಿಲ್ಲರೆ ಸಾಮಾನು.
provisions, grocery.

परचूनिया
परचून का काम करनेवाला।
ಕಿರಾಣಿ ವ್ಯಾಪಾರಿ.
one who sells flour, meal, pulse, grocer.

परचूनिया
परचून संबंधी।
ಕಿರಾಣಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ.
pertaining to grocery.

परछदी (परछती)
कमरे आदि में सामान रखने के लिए छत के नीचे छाई हुई छोटी पाटन या टांड, मियानी;
ಅಟ್ಟಣಿಗೆ , ಅಟ್ಟ;
a small sized plank fixed in a wall of a room for storing things over;

परछदी (परछती)
फूँस आदि की छाजन।
ಹುಲ್ಲ ಹೊದಿಕೆ, ಚಪ್ಪರ.
a small thatch over mud walls.

परछाई
प्रकाश के सामने आने से पीछे की ओर अथवा पीछे की ओर प्रकाश होने पर आगे की ओर बननेवाली किसी वस्तु की छायामय आकृति, जल-दर्पण आदि में पड़नेवाली किसी की छायाकृति।
ಪ್ರತಿಬಿಂಬ.
shadow, reflection.

परजीवी
जिसका जीवित रहना दूसरों पर अवलंबित हो, दूसरों पर आश्रित हो।
ಪರಾವಲಂಬಿ.
parasitic.

परजीवी
वे वनस्पतियाँ या कीड़े-मकौड़े जो दूसरे वृक्षों या जीव-जंतुओं के शरीर पर रहकर उनका रस या खून चूस कर जीते तथा पलते हैं।
NA.
parasite.

परत
तह।
ಪದರ.
layer, fold.

परतंत्र
अधीन, परवश।
ಅಸ್ವತಂತ್ರ, ಪರಾಧೀನ.
dependent, slave.

परतंत्रता
परतंत्र होने की अवस्था या भाव।
ಪರಾಧೀನತೆ.
dependence, subjection.

परती
वह जमीन जो जोती बोई न जाती हो।
ಸಾಗುವಳಿ ಮಾಡದ ಭೂಮಿ.
fallow land, uncultivated waste land.

परंतु
इतना होने पर भी, लेकिन।
ಆದರೆ.
but, however.

परंतुक
किसी दस्तावेज में दी गई कोई शर्त, किसी कथन को सीमित करनेवाला वाक्य।
ಪರಂತುಕ.
proviso.

परदा (पर्दा)
अभिनय, खेल-तमाशों में वह कपड़ा जो दर्शकों के सामने लटका रहता है और जिस पर कुछ दृश्य अंकित होते हैं या प्रतिबिम्बित होते हैं;
ತೆರೆ;
screen;

परदा (पर्दा)
एक प्रथा जिसके अनुसार भले घर की स्त्रियाँ आड़ में घूँघट करके रहती हैं तथा पर-पुरुषों और बड़ों के सामने नहीं होती हैं।
ಮುಸುಕು.
veil.

परदा (पर्दा)
कपड़ा या इसी तरह की कोई और चीज जो आड़ या बचाव करने के लिए बीच में फैलाकर टाँगी या लटकायी जाए;
ಪರದೆ;
curtain;

परदा (पर्दा)
भेद, रहस्य;
ರಹಸ್ಯ, ಗುಟ್ಟು;
secret, mystery;

परदा-नशीन
जो बड़ों तथा पर-पुरुषों से परदा करती हो।
(ಹಿರಿಯರನ್ನು ಗೌರವಿಸಲು) ಪರದೆಯಲ್ಲಿರುವ.
(a woman)who keeps herself concealed behind a veil, veiled.

परदादा (परदादी)
पिता का दादा, प्रपितामह।
ಮುತ್ತಾತ (ಮುತ್ತಜ್ಜಿ).
paternal great grandfather.

परदेश (परदेस)
अपने देश से भिन्न दूसरा देश।
ಪರದೇಶ.
foreign country

परदेशी (परदेसी)
वह व्यक्ति जो अपना देश छोड़कर किसी दूसरे देश में आया या रहता हो।
ಸ್ವದೇಶಿಯಲ್ಲದ, ಬೇರೆ ದೇಶದ.
foreigner, stranger.

परनाना (परनानी)
नाना का पिता।
ತಾಯಿಯ ತಂದೆಯ ತಂದೆ.
maternal great grand father.

परनाला (स्त्री. परनाली)
वह बड़ी नाली जिससे होकर गंदा पानी बहता है।
ಮೋರಿ, ಚರಂಡಿ.
drain pipe.

परंपरा
वह कार्य जो बहुत दिनों से एक ही रूप में होता चला आ रहा हो और इसीलिए सर्वमान्य हो, प्रथा।
ಅನೂಚಾನವಾಗಿ ನಡೆದು ಬಂದ ಪದ್ಧತಿ.
custom.

परंपरा
सिलसिला, अविच्छिन्न क्रम;
ಪರಂಪರೆ;
tradition;

परंपरागत
(कार्य, नीति या रिवाज) जो पूर्वजों की देखा-देखी किया जाए, परंपरा से प्राप्त।
ತಲೆ ತಲಾಂತರದಿಂದ ಬಂದ.
traditional.

परंपरावादी
परंपरा का अनुयायी एंव समर्थक।
ಪರಂಪರೆಯಂತೆ ನಡೆಯುವ.
traditionalist.

परपोता (स्त्री.) परपोती)
पोते का पुत्र, प्रपौत्र।
ಮೊಮ್ಮಗ (ಮೊಮ್ಮಗಳು).
a great grandson/ grand daughter

परम
अत्याधिक, हद दर्जे तक।
ಅತ್ಯಧಿಕ.
extreme(limit).

परम
उच्च, उत्कृष्ट;
ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದ;
highest, best, most;

परम
मुख्य, प्रधान;
ಮುಖ್ಯ;
chief, principal;

परम-तत्व
दर्शन शास्त्र और विज्ञान के अनुसार वह मूल तत्व जो सृष्टि की समस्त वस्तुओं का सृष्टिकर्ता माना गाया है, पदार्थ;
ಪರತತ್ವ;
the essential element;

परम-तत्व
ब्रह्म।
ಬ್ರಹ್ಮ.
God, Brahma.

परम-पद
मोक्ष, मुक्ति।
ಮೋಕ್ಷ.
the highest state or position, liberation, salvation.

परम-हंस
परमात्मा, परमेश्वर;
ಪರಮೇಶ್ವರ;
God;

परम-हंस
संन्यासियों का एक भेद जिन्हें दंड, शिखा, सूत्र आदि धारण करना आवश्यक नहीं होता।
ಶಿಖಾಸೂತ್ರ ದಂಡ ಆದಿಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿದ ಸಂನ್ಯಾಸಿಗಳ ಒಂದು ಭೇದ.
an ascetic of the highest order.

परमाणु
किसी तत्व का वह सबसे छोटा टुकड़ा जिसके और टुकड़े न हो सकते हों।
ಪರಮಾಣು.
atom.

परमात्मा
ईश्वर, परब्रह्म।
ಪರಮಾತ್ಮ.
God.

परमार्थ
परोपकार;
ಪರೋಪಕಾರ;
the highest good;

परमार्थ
मोक्ष।
ಮುಕ್ತಿ.
the best end, salvation.

परमार्थी
दूसरों की भलाई करनेवाला, परोपकारी;
ಪರೋಪಕಾರಿ;
virtuous person;

परमार्थी
परमार्थ संबंधी।
ಪರಮಾರ್ಥಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ.
pertaining to the highest truth.

परमार्थी
मुमुक्षु, मोक्ष चाहनेवाला;
ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಬಯಸುವ;
pursuing the highest purpose;

परमेश्वर
परमात्मा।
ಪರಮೇಶ್ವರ.
God.

परराष्ट्र
अपने राष्ट्र को छोड़कर अन्य राष्ट्र।
ಪರರಾಷ್ಟ್ರ.
another country.

परला
उधर का या उस ओर का;
ಆಚಿನ, ಆಚೆ ಬದಿಯ.
of the other side or end, next in order;

परला
बहुत ही बढ़ा-चढ़ा।
ಮೊದಲ ದರ್ಜೆಯ.
of the first order.

परवरिश
पालन-पोषण।
ಪಾಲನೆ-ಪೋಷಣೆ.
bringing up, fostering.

परवर्ती
काल-क्रम या घटना-क्रम की दृष्टि से बाद में या पीछे होनेवाला।
ಅನಂತರದ (ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ).
later, subsequent.

परवल
एक प्रसिद्ध लता और उसका फल जिसकी तरकारी बनती है।
ಒಂದು ಬಗೆಯ ತರಕಾರಿ, ತೊಂಡೆ.
a kind of vegetable.

परवश
जो दूसरे के वश में हो, परतंत्र;
ಪರವಶ, ಪರತಂತ್ರ;
under another's control, dependent;

परवश
जो दूसरे पर निर्भर करता हो।
ಪರಾಶ್ರಯಿ.
depending on the will of another.

परवशता
परवश होने की स्थिति तथा भाव।
ಪರವಶತೆ.
dependence on another, subjection.

परवाना
पतंगा, विशेषत: वह जो दीपक की लौ के चारों तरफ मंडराता हो और उसी में जल मरता हो;
ದೀಪದ ಹುಳ, ಪತಂಗ;
moth;

परवाना
लिखित आज्ञा, अनुमति पत्र;
ಆರ್ಡರು, ಹುಕುಂ, ವಾರಂಟು;
warrant, order;

परवाना
वह व्यक्ति जो किसी पर अत्यन्त मुग्ध हो और उसके लिए अपने को बलिदान कर दे।
ಪೇಮಾಸಕ್ತ.
(poet.) a lover.

परवाह
कोई काम (विशेषत: अनुपयुक्त या अनुचित काम) करते समय मन में होनेवाला यह विचार कि इस काम से बड़ों के मान को ठेस तो नहीं लगेगी।
ಲಕ್ಷ್ಯ, ಗಮನ.
care, heed.

परवाह
चिंता, फिक्र;
ಚಿಂತೆ;
anxiety, worry;

परसर्ग
आधुनिक भाषा-विज्ञान में ने, को, के, से, में आदि संज्ञा-विभक्तियाँ जिनके संबंध में कहा जाता है कि ये प्रकृति के साथ सटाकर नहीं बल्कि प्रकृति से हटाकर लिखी जानी चाहिए।
ಪರಸರ್ಗ.
a postposition (i.e. ने, को, के,से, में)

परसाला
आगामी वर्ष, अगले साल।
ಬರುವ ವರ್ಷ.
coming year, next year.

परसाला
गतवर्ष, पिछले साल;
ಕಳೆದ ವರ್ಷ;
last year;

परसों
अगले दिन से एक दिन आगे।
ನಾಳಿದ್ದು.
day after tomorrow.

परसों
बीते हुए दिन से ठीक पहलेवाला दिन;
ಮೊನ್ನೆ;
day before yesterday;

परस्पर
एक दूसरे के साथ, आपस में।
ಪರಸ್ಪರವಾಗಿ.
mutual, reciprocal.

परहेज
निषिद्ध वस्तुओं से बचना, कुपथ्य से बचना;
ಪಥ್ಯದಿಂದಿರುವಿಕೆ;
abstinence, avoidance;

परहेज
संयमपूर्वक रहना।
ಸಂಯಮದಲ್ಲಿರುವಿಕೆ.
control of the passions.

पराकाष्ठा
चरम सीमा, हद।
ಪರಾಕಾಷ್ಠೆ.
climax.

पराक्रम
सामर्थ्य, बल, विक्रम, शौर्य।
ಪರಾಕ್ರಮ.
ability, bravery, valiance, gallantry.

पराक्रमी
पराक्रमवाला, शूर, पुरुषार्थी।
ಪರಾಕ್ರಮಿ, ಪರಾಕ್ರಮಶಾಲಿ.
brave, valiant.

पराग
फूल के लंबे केसरों पर जमा रहनेवली धूल।
ಪರಾಗ.
the pollen of a flower.

पराङ्मुख
उदासीन।
ಉದಾಸೀನ.
shunning.

पराङ्मुख
जो पीछे को ओर मुँह फेरे हुए हो;
ಹಿಮ್ಮುಖವಾದ;
having the face turned away;

पराजय
हार, विजय का उलटा।
ಪರಾಜಯ, ಸೋಲು.
defeat.

पराजित
हराया या हारा हुआ
ಸೋತ.
defeated.

पराठा (परांठा) (परोंठा)
घी लगाकर तवे पर सेंकी जानेवाली एक प्रकार कि चपाती।
ತುಪ್ಪ ಸವರಿ ಮಾಡಿದ ಚಪಾತಿಯ ಒಂದು ಬಗೆ, ಪರಾಠಾ.
pan cake like preparation with wheat flour.

परात
थाली के आकार का ऊँचे किनारोंवाला बड़ा बरतन।
ತಟ್ಟೆಯಾಕಾರದ ದೊಡ್ಡ ಪಾತ್ರೆ.
large shallow circular vessel of metal.

पराधीन
जो दूसरे के अधीन जो।
ಪರಾಧೀನ.
dependent on another.

पराधीनता
पराधीन होने कि अवस्था या भाव।
ಪರಾಧೀನತೆ.
dependence on another, subjection.

पराभव
तिरस्कार, अनादर।
ಅನಾದರ, ತಿರಸ್ಕಾರ.
contempt, disregard, disrespect.

पराभव
हार, पराजय;
ಸೋಲು;
defeat;

पराभूत
तिरस्कृत।
ತಿರಸ್ಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
treated with contempt, degraded, dishonoured.

पराभूत
पराजित, परास्त;
ಸೋತ;
defeated, overcome;

परामर्श-दाता
दूसरों को सलाह देनेवाला।
ಸಲಹೆ ಕೊಡುವವ.
adviser, counsel.

परामर्श
किसी विषय में दूसरे से ली जानेवाली सलाह;
ಸಲಹೆ;
advice;

परामर्श
पकड़ना, खींचना, स्पर्श करना।
ಎಳೆದಾಟ.
seizing, pulling, touching.

परामर्श
विवेचन, विचार;
ವಿವೇಚನೆ;
consultation;

परायण
किसी काम या बात में अच्छी तरह लगा हुआ, निरत;
ತದೇಕ ಧ್ಯಾನಿ, ನಿರತ;
absorbed in;

परायण
किसी के प्रति पूर्ण निष्ठा या भक्त्ति रखनेवाला।
ಏಕನಿಷ್ಠ ಭಕ್ತ.
devoted.

पराया
आत्मीय या स्वजन से भिन्न।
ಇತರ, ತನ್ನವರಲ್ಲದ.
not one's own.

पराया
दूसरे का, अपने से भिन्न;
ತನ್ನದಲ್ಲದ;
pertaining to another;

परावर्तन
उलटने पर फिर ज्यों का त्यों हो जाना।
ಹಿಂದಿರುಗಿ ಮೊದಲಿನ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬರುವಿಕೆ.
to come into the same position after turning (as it was before).

परावर्तन
प्रत्यावर्तन, लौटकर पीछे आना;
ಹಿಂದಿರುಗುವಿಕೆ;
turning back and round;

परास
उतना अवकाश या दूरी जितनी कोई चलाई या फेकी जानेवाली चीज पार करती हो।
(ಕಲ್ಲು ಮುಂತಾದುದನ್ನು ಎಸೆದಾಗ ಅದು ಹೋಗಿ ಬೀಳುವಷ್ಟು) ದೂರ.
the range or distance of anything thrown.

परास
उतना क्षेत्र जहाँ तक किसी क्रिया का प्रभाव या फल होता है;
(ಪ್ರಭಾವದ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಇರುವ) ದೂರ;
distance;

परास
उतना क्षेत्र जितने में कोई चीज पाई जाती है;
(ಯಾವುದಾದರೂ ವಸ್ತು ದೊರೆಯುವ ಅಥವಾ ಬೆಳೆಯುವ) ಪ್ರದೇಶ;
region;

परास्त
हारा या हराया हुआ, पराजित।
ಪರಾಜಿತ ಸೋಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
defeated.

परिकर
आस-पास या संग-साथ रहनेवाले लोग;
ಒಂದಿಗರು;
colleague;

परिकर
एक प्रकार का अर्थालंकार जहाँ किसी विशेष्य से पहले किसी विशिष्ट अभिप्राय में विशेषण लगाए जाते हैं।
(ಸಾಹಿತ್ಯ) ಒಂದು ಅಲಂಕಾರ.
(in rhet) a public figure in which many significant epithets or adjectives are employed one after the other to give force to a statement.

परिकर
घर या परिवार के लोग;
ಪರಿವಾರದ ಸದಸ್ಯರು;
family members;

परिकलन
गणित में वह गणना जो कुछ जटिल होती है तथा जिसमें कुछ विशिष्ट तथा निश्चित क्रियाओं की सहायता लेनी पड़ती है।
ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ.
calculation.

परिकल्पना
कुछ विशिष्ट आधारों पर कोई बात ठीक या सही मान लेना;
ದೊರೆತ ಆಧಾರಗಳ ಮೇಲೆ ರೂಪರೇಖೆಗಳ ಕಲ್ಪನೆ;
deciding, determining;

परिकल्पना
केवल तर्क के लिए कोई बात मान लेना;
ತರ್ಕಕ್ಕಾಗಿ ಕಲ್ಪಿಸಿ ಕೊಂಡದದು;
reckoning, calculation;

परिकल्पना
गणित में कोई विशिष्ट मान या राशि निकालने से पहले उसके लिए कोई निश्चित मान, राशि या चिन्ह अवधारित करना।
(ಗಣಿತ) ಕಲ್ಪಿತ ಸಂಖ್ಯೆ.
presumption.

परिकल्पना
जिस बात की बहुत कुछ संभावना हो उसे पहले ही मान लेना या उसके नाम रूप आदि की कल्पना कर लेना;
ಊಹೆಯ ವಿಚಾರಗಳ ನಾಮರೂಪಕಲ್ಪನೆ;
to assume;

परिक्रमा
इस प्रकार से लगाया हुआ फेरा, प्रदक्षिणा;
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ;
walking round or about, circuit, circum-ambulation;

परिक्रमा
उक्त्त प्रकार से चक्कर लगाने के लिए नियत मार्ग।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಮಾಡುವ ದಾರಿ.
a covered way round temple.

परिक्रमा
किसी तीर्थ, देवता या मंदिर के चारों ओर श्रद्धा, भक्त्ति से चक्कर लगाने की क्रिया;
ಸುತ್ತ ತಿರುಗಿ ನಮಸ್ಕರಿಸುವಿಕೆ;
the going round a person or an idol to the right as an indication of reverence;

परिगणना
अच्छी तरह गिनना।
ಎಣೆಕೆ.
calculation.

परिगणित
जिसका उल्लेख या परिगणना किसी अनुसूची में हुआ हो, अनुसूचित।
ಅನುಸೂಚಿತ.
scheduled.

परिगणित
जिसकी परिगणना की गई हो;
ಎಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ;
calculated;

परिग्रह
धन आदि का संग्रह;
ಸಂಗ್ರಹಿಸುವಿಕೆ;
possession, property;

परिग्रह
पत्नी, भार्या;
ಹೆಂಡತಿ;
wife;

परिग्रह
परिवार के लोग;
ಪರಿವಾರದ ಜನ;
house-hold, family;

परिग्रह
सेना का पिछला भाग।
ಹಿಂಭಾಗದ ಸೈನ್ಯಭಾಗ.
the rear or reserve of an army.

परिग्रह
स्वीकार करना, ग्रहण करना;
ಸ್ವೀಕರಿಸುವಿಕೆ;
taking, accepting, receiving;

परिचय-पत्र
किसी अधिकारी या व्यक्त्ति का दिया हुआ वह पत्र जिसे कोई व्यक्त्ति किसी अन्य व्यक्त्ति को अपना परिचय देने के लिए दिखाता है।
ಪರಿಚಯ ಪತ್ರ.
a letter of introduction.

परिचय
किसी विषय का थोड़ा बहुत ज्ञान।
ವಿಷಯದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜ್ಞಾನ.
familiarity.

परिचय
किसी व्यक्त्ति के नाम-धाम या गुणकर्म आदि से संबंध रखनेवाली सब या कुछ बातें जो किसी को बताई जाएँ;
NA.
introduction;

परिचय
जान-पहचान;
ಪರಿಚಯ;
acquaintance;

परिचर
भृत्य, सेवक।
ಸೇವಕ.
attendant, servant.

परिचर्या
सेवा, खिदमत, रोगी की सुश्रूषा।
ಸೇವೆ, ಶುಶ್ರೂಷೆ.
attendance, attending on a patient.

परिचायक
परिचय करानेवाला, बतानेवाला।
ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಸುವವ.
one who or that which introduces.

परिचारक
रोगी की सेवा करनेवाला, तीमारदार।
(ರೋಗಿಯ) ಶುಶ್ರೂಷೆ ಮಾಡುವವ.
male nurse.

परिचारक
सेवक;
ಪರಿಚಾರಕ;
attendant;

परिचारिका
सेविका, टहल करनेवाली।
ಸೇವಕಿ.
a female attendant, nurse.

परिचालन
उचित रूप से किसी कार्य का निर्वाह करना।
ಸರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವಿಕೆ.
operation.

परिचालन
चलाना;
ನಡೆಸುವಿಕೆ;
steering (navigation);

परिचित
जाना-पहचाना।
ಪರಿಚಿತ, ಗುರುತುಕಂಡ.
acquainted, familiar.

परिच्छेद
ग्रन्थों आदि का ऐसा विभाग जिसमें किसी विषय या उसके अंग का स्वतंत्र रूप से प्रतिपादन या विवेचन किया गया हो, अध्याय, प्रकरण।
ಪರಿಚ್ಛೇದ, ಅಧ್ಯಾಯ.
a section or chapter of a book.

परिजन
अनुगामी और अनुचरवर्ग।
ಹಿಂಬಾಲಕರು.
attendants, followers.

परिजन
परिवार के सदस्य;
ಪರಿಜನ;
family, household, members;

परिणत
जिसकी पूरी वृद्धि हो चुकी हो, परिपक्व, पुष्ट।
ಪಕ್ವವಾದ, ಪುಷ್ಟ.
developed, ripened, mature.

परिणत
जिसमें किसी प्रकार का परिवर्तन, रूपान्तर या विकार हुआ हो;
ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡ;
changed or transformed into;

परिणति
परिणत होने की अवस्था या भाव;
ಬದಲಾವಣೆ ಹೊಂದಿರುವಿಕೆ;
change;

परिणति
परिणाम।
ಪರಿಣಾಮ.
result.

परिणति
पूर्णवृद्धि, परिपाक;
ಪರಿಪಾಕ;
ripeness, maturity;

परिणति
रूपान्तर को प्राप्त होना;
ರೂಪ ಬದಲಾಗಿರುವಿಕೆ;
transformation, culmination;

परिणय
विवाह।
ವಿವಾಹ.
marriage.

परिणाम
नतीजा, निष्कर्ष।
ಪರಿಣಾಮ, ಫಲ.
result, consequence, effect.

परिणीत (स्त्री. परिणीता)
जिसका परिणय हो चुका हो, विवाहित।
ಮದುವೆಯಾದ.
married.

परिताप
अत्यधिक ताप;
ಬಹಳ ಬೇಗೆ;
extreme or scorching heat;

परिताप
घोर व्यथा, संताप;
ಸಂತಾಪ;
pain, agony;

परिताप
पछतावा, पश्चाताप
ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ.
repentance.

परितोष
निश्चिंतता युक्त्त सुख जो कामना या साध पूरी होने पर होता है, पूर्ण तृप्ति;
ಚಿಂತೆಯಿಲ್ಲದ ತೃಪ್ತಿ;
complete satisfaction;

परितोष
प्रसन्नता, खुशी।
ಸಂತೋಷ, ಪ್ರಸನ್ನತೆ.
delight.

परित्यक्त्त (स्त्री. परित्यक्त्ता
जिसे पूर्ण रूप से छोड़ दिया गया हो।
ಬಿಡಲ್ಪಟ್ಟ, ಪರಿತ್ಯಕ್ತ.
Left, quitted.

परित्याग
पूरी तरह त्याग देना, एकदम छोड़ देना।
ಪರಿತ್ಯಾಗ, ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುವಿಕೆ.
abandoning , deserting.

परित्राण
कष्ट, विपत्ति, आदि से की जानेवाली पूर्ण रक्षा।
ಪರಿತ್ರಾಣ, ಸಂರಕ್ಷಣೆ.
protection.

परिंदा
पक्षी, चिड़िया।
ಹಕ್ಕಿ, ಪಕ್ಷಿ.
bird.

परिधान
पोशाक, पहनावा, पहनने के वस्त्र।
ಉಡಿಗೆ ತೊಡಿಗೆ.
dress, clothes, garment.

परिधि
किसी वस्तु की रक्षा के लिए बनाया हुआ घेरा, बड़ी चारदीवारी;
.
boundary;

परिधि
वह गोलाकार मार्ग जिस पर कोई चीज या चलती या चक्कर लगाती हो।
.
perimeter.

परिधि
वृत्त बनानेवाली रेखा;
ಪರಿಧಿ.
circumference;

परिनिष्ठित
(कार्य) जो संपन्न किया जा चुका हो, निपटाया हुआ;
(ಕಾರ್ಯ) ಪೂರೈಸಿದ;
completed work;

परिनिष्ठित
एक सर्वमान्य आदर्श (जैसे भाषा)।
ಸರ್ವಸಮ್ಮತವಾದ.
standard (language).

परिनिष्ठित
पूर्णतया निपुण;
ನೈಪುಣ್ಯ ಹೊಂದಿದ;
completely skilled in;

परिपक्व
अच्छी तरह पका हुआ;
ಹಣ್ಣಾದ;
ripe;

परिपक्व
कुशल, दक्ष, निपुण।
ದಕ್ಷ, ನಿಪುಣ, ಕುಶಲ.
skilled.

परिपक्व
जिसका पूरा विकास हो चुका हो;
ಚೆನ್ನಾಗಿ ವಿಕಸಿಸಿದ;
developed, matured;

परिपक्वता
परिपक्व होने की अवस्था या भाव।
ಪರಿಪಕ್ವತೆ.
ripeness, maturity, full development.

परिपत्र
वह आधिकारिक पत्र जो सभी संबद्ध अधिकारियों, सदस्यों, आदि को सूचनार्थ भेजा जाता है, गश्ती चिट्ठी।
ಸುತ್ತೋಲೆ, ಪರಿಪತ್ರ.
circular.

परिपथ
अनेक नगरों, देशों स्थलों आदि में बारी-बारी से होते हुए जाने के लिए पहले से नियत किया हुआ मार्ग।
ಮೊದಲೇ ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿದ ಸಂಚಾರ ಮಾರ್ಗ.
circuit.

परिपथ
विद्युत-धारा का मार्ग,
ವಿದ್ಯುದ್ದಾರಾ ಮಾರ್ಗ;
electric circuit;

परिपाक
अच्छी तरह से पकना या पकाया जाना;
ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೇಯುವುದು ಅಥವಾ ಬೇಯಿಸಲ್ಪಡುವುದು;
being completely cooked;

परिपाक
परिणाम, फल।
ಫಲ, ಪರಿಣಾಮ.
result, consequence.

परिपाक
पूर्ण विकास या प्रौढ़ता को प्राप्त होना;
ಪೂರ್ಣ ಪ್ರೌಢತೆಯನ್ನು ತಲುಪುವಿಕೆ;
ripening, maturity;

परिपाटी
चला आता हुआ क्रम, सिलसिला।
ನಡೆದು ಬಂದ ಪರಂಪರೆ.
succession, arrangement.

परिपाटी
जाति, समाज आदि में कोई काम करने का विशिष्ट या बँधा हुआ ढंग अथवा शैली, प्रथा, रीति;
ಪರಿಪಾಟ, ರೀತಿ;
convention, custom;

परिपूर्ण
जो पूरा हो चुका हो अथवा किया जा चुका हो।
ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
full.

परिपूर्ण
जो सब प्रकार से पूर्ण हो;
ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ;
perfect, complete;

परिप्रेक्ष्य
चित्रकला में दृश्यों, पदार्थों, व्यक्त्तियों का ऐसा अंकन या चित्रण जिसमें उनका पारस्परिक अन्तर ठीक उसी रूप में दिखाई देता हो जिस रूप में वह साधारणतः आँखों से देखने पर दिखाई देता है।
(ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ನೈಜತೆ ಅಥವಾ ಸ್ವಾಭಾವಿಕತೆಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡಲು) ವಿವಿಧ ವರ್ಣಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆ.
perspective.

परिप्रेक्ष्य
दृष्टिकोण, पृष्ठभूमि;
ದೃಷ್ಟಿಕೋಣ, ಹಿನ್ನೆಲೆ;
view-point background;

परिभाषा
अपने उपयोग के लिए शास्त्रकारों द्वारा रची हुई विशिष्ट संज्ञा।
(ಶಾಸ್ತ್ರ) ಪರಿಭಾಷಾ ಶಬ್ದ.
technical term.

परिभाषा
कला या विद्या के क्षेत्र में विशिष्ट अर्थ में प्रयुक्त्त होनेवाला शब्द या संज्ञा;
ಪರಿಭಾಷೆ;
a word or noun used in a particular sense;

परिभाषा
किसी का ऐसा नपा तुला परिचय जिससे उसके स्वरूप, गुण, वैशिष्ट्य आदि का यथार्थ ज्ञान हो जाए, लक्षण;
ಲಕ್ಷಣ, ಸೂತ್ರ;
definition;

परिभ्रमण
चारों ओर घूमना;
ಸುತ್ತುವಿಕೆ;
going about, moving to and fro;

परिभ्रमण
विज्ञान में किसी एक वस्तु का किसी दूसरी वस्तु को केन्द्र मानकर उसके चारों ओर घूमना या चक्कर लगाना।
(ವಿಜ್ಞಾನ) ಕೇಂದ್ರದ ಸುತ್ತಲೂ ಸುತ್ತುವಿಕೆ.
rotation, revolution,

परिमल
कुमकुम, चंदन आदि के मर्दन से उत्पन्न सुगंध;
ಪರಿಮಳ;
fragrance;

परिमल
सुगंध, सुवास।
ಸುಗಂಧ .
aroma

परिमाण
चारों ओर का विस्तार, घेरा।
ಸುತ್ತಳತೆ.
circumference.

परिमाण
तौल;
ತೂಕ;
weight;

परिमाण
मात्रा;
ಪ್ರಮಾಣ;
quantity;

परिमाण
माप;
ಅಳತೆ;
measure;

परिमाप
ज्यामिती में किसी आकृति, क्षेत्र या तल को चारों ओर से घेरनेवाली बाहरी रेखा अथवा ऐसी रेखा की लंबाई या विस्तार।
(ರೇಖಾಗಣಿತ) ಕ್ಷೇತ್ರ, ಆಕೃತಿಗಳ ಸುತ್ತಣ ರೇಖೆ, ಸುತ್ತಳತೆ.
perimeter.

परिमाप
मापने या नापने की क्रिया या भाव;
ಅಳೆಯುವಿಕೆ;
act of measuring;

परिमाप
लंबाई-चौड़ाई आदि का नाप या लेखा;
ಉದ್ದ-ಅಗಲಗಳ ಅಳತೆ;
dimension;

परिमाप
वह उपकरण जिससे कोई चीज मापी या नापी जाए;
ಅಳತೆ ಮಾಡಲು ಉಪಕರಣ;
scale;

परिमार्जन
त्रुटियाँ या दोष दूर करना, सुधारना;
ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಿ ಸರಿಪಡಿಸುವಿಕೆ;
improvement;

परिमार्जन
साफ करना, स्वच्छ करना।
ಸ್ವಚ್ಛಮಾಡುವಿಕೆ.
cleansing.

परिमार्जित
जिसका परिमार्जन किया गया हो या हुआ हो।
ಶುದ್ಧಪಡಿಸಿದ, ಸರಿಮಾಡಿದ.
improved, cleaned

परिमित
जो परिमाण में आवश्यकता से न अधिक हो न कम।
ಬೇಕಾದುದದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು-ಕಡಿಮೆ ಇಲ್ಲದ.
moderate.

परिमित
मापा हुआ, तौला हुआ;
ಅಳೆದ, ತೂಕ ಮಾಡಿದ;
measured, weighed;

परिमित
सीमित;
ಪರಿಮಿತವಾದ.
limited;

परियोजना
किए जानेवाले कार्य के संबंध में नियमित और व्यवस्थित रूप से स्थिर किया हुआ विचार और स्वरूप।
ಕಾರ್ಯಯೋಜನೆ.
scheme.

परिरक्षण
हर तरह से रक्षा करना।
ಸಂರಕ್ಷಣೆ .
guarded in every respect.

परिवर्तन
अदल-बदल, विनिमय;
ಬದಲಾವಣೆ.
exchange;

परिवर्तन
किसी की आकृति, रूप, गुण, स्थिति आदि में होनेवाला फेरफार।
NA.
change.

परिवर्तनशील
परिवर्तन जिसका स्वभाव हो।
ಬದಲಾವಣೆಗೊಳ್ಳುವ ಸ್ವಭಾವದ.
changeable.

परिवर्तित
जिसका विनिमय किया गया हो;
ಬದಲಾಯಿಸಿದ;
exchanged;

परिवर्तित
जिसमें हेरफेर हुआ हो या किया गया हो, रूप या आकार में बदला हुआ।
ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ.
changed, undergone variation.

परिवर्धन
आकार-प्रकार, विषय-वस्तु आदि में की जानेवाली वृद्धि;
ಬೆಳೆಸುವಿಕೆ, ವಿಸ್ತರಿಸುವಿಕೆ;
enlargement;

परिवर्धन
इस प्रकार बढ़ाया हुआ अंश।
ಬೆಳೆಸಿ-ವಿಸ್ತರಿಸಿ ಸೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅಂಶ.
enlarged portion.

परिवर्धित
बढा या बढ़ाया हुआ, जिसका परिवर्धन किया गया हो या हुआ हो।
ಬೆಳೆಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಪರಿವರ್ಧಿತ.
enlarged.

परिवहन
माल, यात्रियों आदि को एक स्थान से दूसरे स्थान पर ले जाने का कार्य जो आजकल रेलों, मोटरों, जहाजों आदि द्वारा किया जाता है।
ಸಾರಿಗೆ.
transport.

परिवाद
निंदा, शिकायत।
ನಿಂದೆ, ದೂರು.
complaint, censure.

परिवार-नियोजन
बढ़ती हुई जनसंख्या को नियंत्रित करने के उद्देश्य से दाम्पत्य-जीवन के संबंध में की जानेवाली वह योजना जिससे लोग आवश्यकता अथवा औचित्य से अधिक संतान उत्पन्न न करें।
ಕುಟುಂಬ ನಿಯೋಜನೆ.
family planning.

परिवार
अनुचर।
ಹಿಂಬಾಲಕರು.
attendant or follower.

परिवार
किसी विशिष्ट गुण, संबंध आदि के विचार से चीजों का बननेवाला वर्ग;
ವಸ್ತುಗಳ ಒಂದು ವರ್ಗ;
class,

परिवार
कुटुंब, आश्रितजन;
ಕುಟುಂಬ ಆಶ್ರಿತರು.
family;

परिवेश
तेजस्वी पुरुषों, देवताओं आदि के चित्रों में उनके मुखमंडल के चारों ओर दिखलाया जानेवाला प्रकाशमान घेरा;
ಪ್ರಭಾವಳಿ;
halo (of lustre etc.);

परिवेश
बदली के समय सूर्य या चन्द्रमा के चारों ओर दिखाई देनेवाला घेरा।
ಸೂರ್ಯ ಚಂದ್ರರ ಸುತ್ತ ಕಾಣುವ ಪ್ರಭಾವಲಯ.
the disc of the sun and the moon.

परिवेश
वातावारण;
ವಾತಾವರಣ;
environment;

परिव्राजक
वह संन्यासी जो परिव्रज्या का व्रत ग्रहण करके सदा इधर-उधर भ्रमण करता रहे;
ಪರಿವ್ರಾಜಕ ಸಂನ್ಯಾಸಿ;
wandering religious mendicant

परिव्राजक
संन्यासी।
ಸಂನ್ಯಾಸಿ.
ascetic.

परिशिष्ट
पुस्तकों आदि के अंत में दिया गया वह पूरक भाग जिसमें वे बातें दी जाती हैं जो मूल में आने से रह गई हों अथवा मूल में दी गई बातों का स्पष्टीकरण दिया गया हो।
ಪರಿಶಿಷ್ಟ.
appendix.

परिशीलन
मनन-पूर्वक किया जानेवाला गंभीर अध्ययन।
ಪರಿಶೀಲನೆ.
study, critical study.

परिश्रम
मानसिक या शारीरिक श्रम, मेहनत।
ಪರಿಶ್ರಮ.
labour, hard work.

परिश्रमी
पूरी शक्त्ति लगाकर काम करनेवाला, मेहनती।
ಪರಿಶ್ರಮಿ.
laborious, painstaking, hard working diligent.

परिषद्
सभा।
ಸಭೆ, ಪರಿಷತ್ತು.
council, association.

परिष्कार
अच्छी तरह ठीक और साफ करने की क्रिया या भाव, गंदगी, मिलावट, मैल आदि निकालकर किसी चीज को स्वच्छ बनाना;
ಪರಿಷ್ಕರಿಸುವಿಕೆ.
refining;

परिष्कार
त्रुटियाँ, दोष आदि दूर करके सुंदर सुरुचिपूर्ण और स्वच्छ बनाना;
ಶುದ್ಧಪಡಿಸುವಿಕೆ;
embellishment;

परिष्कार
शोभा, सजावट।
ಅಲಂಕರಿಸುವಿಕೆ.
decoration.

परिष्कृत
जिसका परिष्कार किया गया हो;
ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
purified;

परिष्कृत
सँवारा या सजाया हुआ, अलंकृत;
ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ;
adorned, decorated;

परिष्कृत
सुधारा हुआ।
ಸರಿಪಡಿಸಿದ.
improved.

परिसमापन
किसी ऋण-ग्रस्त संस्था का कारबार बन्द करते समय किसी सरकारी अधिकारी या किसी आदाता द्वारा उसकी परिसंपदा का लेनदारों में किसी विशिष्ट अनुपात से बाँटा जाना।
ಸಾಲಕ್ಕೀಡಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಗದ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಿ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬಂದು ಮಾಡುವಿಕೆ, ಸಮಾಪನೆ ಗೊಳಿಸುವಿಕೆ.
liquidation.

परिसमापन
किसी चलते हुए काम का विधिवत समाप्त होना;
ಪರಿಸಮಾಪ್ತಿ;
termination;

परिसमापन
समाप्त करना;
ಪೂರ್ತಿಗೊಳಿಸುವುದು;
the act of finishing completely;

परिसर
नगर, पर्वत आदि के आस-पास कि भूमि।
ಸುತ್ತುಮುತ್ತಲಿನ ಭೂಮಿ.
environs.

परिसंवाद
दो या अधिक व्यक्तियों में किसी बात, विषय आदि के संबंध में होनेवाला विचारपूर्ण वाद-विवाद।
ವಿಚಾರ ವಿನಿಮಯಕ್ಕಾಗಿ ಚರ್ಚೆ.
discussion, symposium.

परिसीमन
किसी क्षेत्र, विषय आदि की सीमाएँ निर्धारित करना।
ಎಲ್ಲೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವಿಕೆ.
delimitation.

परिसीमा
अंतिम या चरम सीमा, हद।
ಸರಹದ್ದು.
extreme limit.

परिस्थिति
आसपास चारों ओर की स्थिति, हालत।
ಪರಿಸ್ಥಿತಿ.
circumstance.

परिहार
छोड़ने, त्यागने या दूर करने की क्रिया या भाव
ಬಗೆ ಹರಿಸುವಿಕೆ.
abstaining, refraining.

परिहार
त्रुटियों, दोषों विकारों आदि का किया जानेवाला अंत या निराकरण;
ಪರಿಹಾರ;
rectifying ( a flaw, error etc.);

परिहार्य
परिहार करने योग्य, त्यागने या निवारण करने योग्य।
ಪರಿಹರಿಸಲು ಯೋಗ್ಯ.
to be avoided, that can be abstained, refrained.

परी
अति रूपवती स्त्री।
ಸುಂದರಿ.
beautiful woman.

परी
वह कल्पित स्त्री जो परों की सहायता से आकाश में उड़ती है;
ರೆಕ್ಕೆಗಳ ಬಲದಿಂದ ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಹಾರಬಲ್ಲ ಕಲ್ಪಿತ ಸ್ತ್ರೀ;
fairy,

परीक्षक
जाँचने, परखनेवाला।
NA.
one who tests, investigates, investigator.

परीक्षक
परीक्षा करने या लेनेवाला
ಪರೀಕ್ಷಕ.
examiner;

परीक्षण
जाँच, परख।
ಪರೀಕ್ಷೆ.
testing.

परीक्षण
परीक्षा करने या लेने की क्रिया;
ಪರೀಕ್ಷಿಸುವಿಕೆ;
the act or process of examination,

परीक्षा
किसी के गुण, दोष, योग्यता, शक्त्ति आदि की सच्ची जानकारी के लिए उसे अच्छी तरह देखना भालना;
ಪರೀಕ್ಷೆ.
trial by ordeal of various kinds;

परीक्षा
किसी वस्तु का ऐसा प्रयोग जो उसके बारे में कोई विशेष बात निश्चित करने के लिए किया जाए;
NA.
experiment;

परीक्षा
प्रमाण आदि के द्वारा किसी वस्तु के तत्व का निश्चय करना;
NA.
test;

परीक्षा
विद्यार्थियों या उम्मीदवारों की योग्यता की वह विशेष प्रकार की जाँच जिसमें उनसे मौखिक या लिखित रूप में प्रश्न पूछे जाते हैं।
NA.
examination, test.

परीक्षार्थी
परीक्षा देनेवाला।
ಪರೀಕ್ಷಾರ್ಥಿ.
examinee.

परूष
जो गुण, प्रकृति, स्वभाव, आदि की दृष्टि से कड़ा, रुक्ष तथा मृदुताहीन हो, कठोर और कर्कश।
ಕರ್ಕಶ, ಕಠೋರ.
hard, rough, coarse.

परे
तुलना आदि के विचार से ऊँची स्थिति में या बढ़कर।
ಅತೀತ.
beyond.

परे
दूर और आगे, सीमा से बाहर;
ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲೆಯಾಚಿನ;
at a distance, beyond;

परेशान
उद्विग्न, विकल, व्याकुल;
ವ್ಯಾಕುಲಗೊಂಡ;
worried;

परेशान
दूसरों द्वारा तंग किया या सताया हुआ।
ಇತರರಿಂದ ತೊಂದರೆಗೀಡಾದ.
troubled, harassed.

परेशानी
परेशान होने की अवस्था या भाव;
ವ್ಯಾಕುಲತೆ;
state of worry;

परेशानी
वह बात या विषय जिससे कोई परेशान हो, काम में होनेवाला कष्ट या झंझट।
ತೊಂದರೆ.
trouble.

परोक्ष
अनुपस्थित, गैरहाजिर;
ಗೈರುಹಾಜರು;
absent;

परोक्ष
आँखों के सामने न होने की स्थिति या भाव, अनुपस्थिति;
ಅಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ;
absence;

परोक्ष
जो आँखों के सामने न हो;
ಕಣ್ಣೆದುರಿಗೆ ಇಲ್ಲದ;
out of or beyond the range of sight;

परोक्ष
जो उचित और स्पष्ट रूप से न होकर किसी प्रकार के घुमाव-फिराव या हेरफेर से हो।
ಪರೋಕ್ಷ.
indirect.

परोक्ष
व्याकरण में पूर्ण भूतकाल।
(ವ್ಯಾಕರಣ) ಪೂರ್ಣ ಭೂತಕಾಲ.
(in gram). Perfect past tense.

परोक्षी
किसी अन्य व्यक्त्ति के स्थान पर कार्य करने के लिए किसी व्यक्त्ति को दिया गया अधिकार, अन्य व्यक्त्ति के लिए कार्य करने के हेतु प्राधिकृत व्यक्त्ति।
ಪ್ರತಿನಿಧಿ, ಪ್ರಾಕ್ಸಿ.
proxy.

परोपकार
दूसरों के हित का काम, दूसरे की भलाई।
ಪರೋಪಕಾರಿ.
benevolence.

परोपकारी
दूसरे की भलाई करनेवाला।
ಪರೇಪಕಾರಿ.
benevolent.

परोपजीवी
ऐसे कीड़े-मकौड़े या वनस्पतियाँ जो दूसरे जीव-जन्तुओं या वृक्षों के अंगों पर रहकर जीवन-निर्वाह करते हैं।
NA.
parasite

परोपजीवी
दूसरों के भरोसे जीवन निर्वाह करनेवाला।
ಪರಾವಲಂಬಿ.
parasitic.

परोसना
खानेवाले की थाली में या पत्तल में खाद्य पदार्थ रखना।
ಬಡಿಸು (ಊಟ-ತಿಂಡಿ).
to serve food.

पर्चा (परचा)
अखबार।
ಸಮಾಚಾರ ಪತ್ರ.
newspaper.

पर्चा (परचा)
कागज का टुकड़ा;
ಕಾಗದದ ಚೂರು;
slip of paper;

पर्चा (परचा)
कागज के टुकड़े पर लिखी हुई छोटी चिट्ठी या सूचना;
ಬರೆದ ಚೀಟಿ;
chit;

पर्चा (परचा)
विद्यार्थियों की परीक्षा में आनेवाला प्रश्नपत्र;
ಪ್ರಶ್ನಪತ್ರ;
paper, question paper;

पर्ची (परची)
छोटा परचा।
ಚೀಟಿ.
slip of paper.

पर्णकुटी
वह झोपड़ी जिसकी छाजन पत्तों की बनी हो।
ಗುಡಿಸಲು.
hut made of leaves.

पर्णशय्या
पत्तों का बिछावन या बिस्तर।
ಎಲೆಹಾಸಿಗೆ.
bed or couch of leaves.

पर्णशाला
पर्णकुटी।
ಪರ್ಣಶಾಲೆ.
hut made of leaves.

पर्यटक
दूसरे देशों में घूमने-फिरने वाला, पर्यटन करनेवाला।
ಯಾತ್ರಿಪ್ರಯಾಣಿಕ ಸುತ್ತಾಟಗಾರ .
tourist.

पर्यटन
अनेक महत्वपूर्ण स्थल देखने तथा मन-बहलाब के लिए अधिक विस्तृत भूभाग में किया जानेवाला भ्रमण।
ಯಾತ್ರೆ, ಪ್ರಯಾಣ, ಸುತ್ತಾಟ.
touring, travelling over.

पर्यन्त
तक।
ವರೆಗೆ.
till, upto, as far as.

पर्यवसान
अंत, समाप्ति;
ಪರ್ಯವಸಾನ;
end, termination;

पर्यवसान
अर्थ, आशय आदि के संबंध में होनेवाला ठीक ज्ञान या निश्चय।
ಉಪಸಂಹಾರ.
conclusion.

पर्यवेक्षक
वह अधिकारी जो किसी काम के ठीक तरह से होते रहने की देखरेख पर नियुक्त्त हो।
ಪರ್ಯವೇಕ್ಷಕ.
supervisor.

पर्यवेक्षण
बराबर यह देखते रहता कि कोई काम ठीक तरह से चल रहा है कि नहीं।
ಪರ್ಯವೇಕ್ಷಣೆ.
supervision.

पर्याप्त
जितना आवश्यक हो उतना सब, यथेष्ट, काफी।
ಯಥೇಷ್ಟ, ಸಾಕಷ್ಟು.
enough, sufficient.

पर्याय
समानार्थक शब्द।
ಸಮಾನಾರ್ಥ ಶಬ್ದ, ಪರ್ಯಾಯ.
synonym, equivalent.

पर्यायवाची
समानार्थक।
ಸಮಾನಾರ್ಥಕ.
synonymous.

पर्यालोचन
सम्यक् विवेचन।
ಪರ್ಯಾಲೋಚನೆ.
thorough review.

पर्यावरण
किसी व्यक्त्ति या विषय की परिस्थिति, वातावरण।
ವಸ್ತುಸ್ಥಿತಿ, ವಾತಾವರಣ.
circumstance, environment.

पर्यावर्तन
अदला-बदली, विनिमय।
ವಿನಿಮಯ.
exchange.

पर्यावर्तन
वापस आना, लौटना;
ಹಿಂದಿರುಗುವಿಕೆ;
coming back, return;

पर्व
उत्सव, त्योहार;
ಉತ್ಸವ;
festival;

पर्व
ग्रंथ का कोई विशिष्ट खंड या भाग।
ಗ್ರಂಥದ ಒಂದು ಭಾಗ.
section.

पर्व
जोड़, गाँठ;
ಗಂಟು;
knot;

पर्वत-माला
पहाड़ों कि श्रेणी।
ಪರ್ವತಮಾಲೆ.
chain of mountains.

पर्वत
पहाड़।
ಬೆಟ್ಟ, ಪರ್ವತ.
mountain.

पल
बड़ी और बढ़िया चारपाई
ಪರ್ಯಂಕ, ಮಂಚ.
bedstead.

पलक
आँख के ऊपर का वह पतला आवरण जिसके गिरने से आँख बंद होती है और उठने से खुलती है।
ರೆಪ್ಪೆ.
eye-lash.

पलंग
समय का एक लघु विभाग जो 24 सेकेंड के बराबर होता है।
೨೪ ಸೆಕೆಂಡುಗಳ ಸಮಯ, ಕ್ಷಣ.
measure of time equal to twenty-four seconds;

पलटन
किसी प्रकार के प्राणियों का बहुत बड़ा झुंड।
ಭಾರಿ ಗುಂಪು.
in large number.

पलटन
सैनिकों का बड़ा दस्ता जिसका नायक लेफ्टिनैंट होता है;
ಸೈನ್ಯದ ದೊಡ್ಡ ಭಾಗ;
platoon;

पलटना
उलटा या औंधा करना;
ತಲೆಕೆಳಗೆ ಮಾಡು;
to turn over;

पलटना
उलटा या औंधा होना;
ತಲೆಕೆಳಗಾಗು;
to over-turn;

पलटना
एक वस्तु के स्थान पर दूसरी वस्तु ग्रहण करना, अदल-बदल करना।
ವಿನಿಮಯ ಮಾಡು.
to exchange, to barter.

पलटना
एकदम बदल जाना;
ಬದಲಾವಣೆಯಾಗು;
to alter;

पलटना
घूमना या मुड़ना;
ಹಿಂದು ಮುಂದಾಗು;
to turn, barter;

पलटना
पूर्णतया परिवर्तित कर देना, बदल देना;
ಬದಲಾಯಿಸು.
to change, to alter;

पलटना
मुकरना।
ತಿರಸ್ಕರಿಸು;
to deny, to refuse.

पलटना
वापस आना या लौटना;
ಹಿಂದಿರುಗು;
to return;

पलटा
पलटने का कार्य या भाव;
ತಿರುಗು ಮುರುಗಾಗುವಿಕೆ;
going or turning back;

पलटा
लोहे, पीतल या काठ की चपटी कलछी;
ಮಗುಚುವ ಕೈ;
an iron pan or ladle with a long handle (used to turn cakes when cooking);

पलटा
संगीत में वह स्थिति जिसमें बड़ी और लम्बी तानें लेते समय ऊँचे स्वरों से पलटकर नीचे स्वरों पर आते हैं।
(ಸಂಗೀತ) ತಾರಸ್ವರದಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿದು ಮೆಲುದನಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಡುವಿಕೆ.
(music) while taking long tan s the singer touches the lower.

पलटाना
पलटने में प्रवृत्त करना;
ಹಿಂದಕ್ಕೆ ತಿರುಗುವಂತೆ ಮಾಡು;
to send back, to cause to turn;

पलटाना
बदलना।
ಬದಲಾಯಿಸು.
to convert, to drive back.

पलटाना
लौटाना, वापिस करना;
ಹಿಂದಿರುಗಿಸು;
to return;

पलटाव
पलटे जाने की क्रिया या भाव।
ಹಿಂದಿರುಗಿಸಲ್ಪಡುವಿಕೆ, ತಳ ಮೇಲೆ ಮಾಡುವಿಕೆ.
the state of turning back.

पलड़ा
तराजू के दोनों लटकते हुए भागों में से एक।
ತಕ್ಕಡಿಯ ಒಂದು ಭಾಗದ ಕಟ್ಟೆ.
pan of a balance.

पलथी
दाहिने और बाएँ पैरों के पंजो को क्रम से बायीं और दाहिनी जांघों के नीचे दबाकर बैठने का एक आसान।
ಪದ್ಮಾಸನ (ಯೋಗಾಸನಗಳಲ್ಲಿ).
cross-legged sitting posture.

पलना
पाला-पोसा जाना;
ಪಾಲಿಸಿ ಪೋಷಿಸಲ್ಪಡು.
to be brought up;

पलना
विशिष्ट परिस्थितियों में रह कर बड़ा होना।
ವಿಶಿಷ್ಟ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಪೋಷಿಸಲ್ಪಡು.
to be nourished, to be reared.

पलस्तर
किसी चीज के ऊपर लगाया जानेवाला कोई मोटा लेप।
NA.
plaster.

पलस्तर
मजबूती तथा सुरक्षा के लिए बालू, सीमेंट आदि का दीवारों, छतों आदि पर किया जानेवाला मोटा लेप।
ಪ್ಲಾಸ್ಟರು, ಗಿಲಾವು.
plaster;

पलायन
भागने की क्रिया या भाव, भागना।
ಓಡುವಿಕೆ.
fleeing, escape.

पलायनवाद
वह वाद या सिद्धान्त जिसमें जीवन की वास्तविकता और कठिनाइयों से भागने की प्रवृत्ति को प्रश्रय दिया जाता है।
ಪಲಾಯನವಾದ.
escapism.

पलायनवादी
पलायनवाद के सिद्धान्त को माननेवाला या उसका अनुयायी।
.
escapist or the follower of escapism.

पलायनवादी
पलायनवाद संबंधी।
ಪಲಾಯನವಾದಿ.
pertaining to escapism.

पलाश (पलास)
उक्त वृक्ष का फूल।
ಮುತ್ತುಗದ ಹೂ.
its purple coloured flowers.

पलाश (पलास)
एक प्रसिद्ध वृक्ष जिसमें गहरे लाल रंग के अर्ध-चंद्राकार फूल लगते हैं, इसके सूखे लचीले पत्तों से दोने, पत्तल आदि बनाई जाती है;
ಮುತ್ತುಗದ ಗಿಡ;
kind of tree or its leaves;

पलीता
चिराग की बत्ती;
ದೀಪದ ಬತ್ತಿ;
wick;

पलीता
नारियल आदि की छाल या रेशों को कूटकर और बटकर बनाई हुई वह बत्ती जिससे बंदूक या तोप के रंजक में आग लगाई जाती है;
ಸಿಡಿ ಹತ್ತಿ;
gun-cotton;

पलीता
बत्ती के आकार का बारूद लगा हुआ एक छोटा डोरा जो पटाखों आदि में लगा रहता है और जिसके जलाने पर पटाखा चलता है;
ತಾಯಿತು, ಯಂತ್ರ.
a paper spell with spell and prayers written on it

पलीता
बत्ती के आकार का बारूद लगा हुआ एक छोटा डोरा जो पटाखों आदि में लगा रहता है और जिसके जलाने पर पटाखा चलता है;
ಪಟಾಕಿ ಬತ್ತಿ;
igniter;

पलेथन (परथन)
वह सूखा आटा जिसे लोई पर लगाकर रोटी बेलते हैं।
ರೊಟ್ಟಿ ಲಟ್ಟಿಸಲು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಒಣ ಹಿಟ್ಟು.
dry flour put under and over dough when it is rolled.

पलोटना
सेवाभाव से किसी के पैर दबाना।
ಸೇವಾಭಾವದಿಂದ ಕಾಲೊತ್ತು.
to tread gently.

पल्लव
नया और कोमल पत्ता।
ಚಿಗುರು (ಎಲೆ).
a new tender leaf.

पल्लवित
जो नए-नए पत्तों से युक्त्त हो अथवा जिसमें नए-नए पत्ते निकल रहे हों;
ಚಿಗುರಿದ;
having or growing new leaves;

पल्लवित
हरा-भरा तथा लहलहाता हुआ, समृद्ध।
ವಿಕಾಸಗೊಂಡ ಸಮೃದ್ಧ.
thriving, prosperous.

पल्ला
अनाज आदि बाँधने का कपड़ा या चादर;
ಧಾನ್ಯವನ್ನು ಗಂಟು ಕಟ್ಟುವ ಬಟ್ಟೆ.
a piece of cloth or 'chadar' to hold corn etc.;

पल्ला
कपड़े का छोर (दामन);
ಸೆರಗು;
length end of garment;

पल्ला
तराजू, किवाड़ आदि के दो हिस्सों में से कोई एक।
ತಕ್ಕಡಿ ಅಥವಾ ತ್ರಾಸಿನ ಒಂದು ಭಾಗದ ಕಟ್ಟೆ.
pan of balance, door panel.

पल्ला
स्त्रियों की चादर, साड़ी आदि का वह अंश जो उनके सिर पर रहता है तथा जिसे खींचकर वे घूँघट करती हैं;
ದಾವಣಿ, ಸೀರೆ ಸೆರಗಿನ ಮುಸುಕು;
the end of a saree etc. Used as a head-cover;

पल्लू
आँचल, छोर;
ಸೆರಗು;
end of a (female) garment;

पल्लू
चौड़ी गोट या पट्टी।
ಅಗಲವಾದ ಅಂಚು.
broad border (Gota).

पल्लू
स्त्रियों का घूँघट;
ಸೆರೆಗಿನ ಮುಸುಕು;
used as a head cover and veil;

पल्ले
प्राप्ति, स्थिति आदि के विचार से अधिकारवश या स्वत्व में, पास में या हाथ में।
ವಶದಲ್ಲಿರುವ, ಕೈಯಲ್ಲಿರುವ.
in hand.

पल्लेदार
माल ढोनेवाला मजदूर।
ಸಾಮಾನು ಹೊರುವ ಕುಲಿಯವ.
porter, carrier of heavy burden.

पवन-चक्की
पवन के वेग से चलनेवाली चक्की।
ಗಾಳಿಯ ವೇಗದಿಂದ ತಿರುಗುವ ಚಕ್ರ.
a wind-mill.

पवन
वायु, हवा।
ಗಾಳಿ.
air, breeze, wind.

पवित्र
(पदार्थ) जो धार्मिक उपचारों से इस प्रकार शुद्ध किया गया हो या अपने गुणों के कारण इतना शुद्ध माना जाता हो कि पूजा-पाठ, यज्ञ आदि के काम में लाया जा सके;
ಶುದ್ಧ, ಶ್ರೇಷ್ಠ;
sacred, sacrosanct;

पवित्र
(व्यक्त्ति) निश्छल धार्मिक तथा सदवृत्तिवाला;
ಆಚಾರ-ಶೀಲ;
holy;

पवित्र
दोष, पाप आदि से रहित।
ಪಾಪರಹಿತ, ಪವಿತ್ರ.
sinless, free from sensual properties.

पवित्र
स्वच्छ, निर्मल;
ನಿರ್ಮಲ;
pure;

पवित्रता
पवित्र होने की अवस्था या भाव।
ಪವಿತ್ರತೆ.
purity, cleanness.

पशमीना
पशम;
ಮೃದುವಾದ ಉಣ್ಣೆ.
fine soft wool;

पशमीना
बढ़िया, मुलायम ऊन का कपड़ा।
ಮೃದುವಾದ ಉಣ್ಣಿಯ ಬಟ್ಟೆ.
cloth made of such wool.

पशु
चार पैरों से चलनेवाला कोई दुमदार जंतु, जानवर;
ದನ, ಪ್ರಾಣಿ;
animal, cattle, beast;

पशु
मूर्ख, विवेकहीन मनुष्य।
ಮೂರ್ಖ, ವಿವೇಕವಿಲ್ಲದ ಮನುಷ್ಯ.
a fool.

पशुचिकित्सा
चिकित्सा-शास्त्र कि वह शाखा जिसमें पशु-पक्षियों आदि के रोगों के निदान और चिकित्सा का विवेचन होता है।
ಪಶುಚಿಕಿತ್ಸಾ ಶಾಸ್ತ್ರ.
veterinary science.

पशुता
पशु होने की अवस्था या भाव;
ಪಶುತ್ವ;
the state of being animal;

पशुता
पशुओं का सा व्यवहार या स्वभाव।
ಪಶುವಿನಂತಹ ಸ್ವಭಾವ.
bestiality, (beastliness.).

पशुधन
वे पालतू पशु जो किसी व्यक्त्ति या समाज आदि के आर्थिक उत्पादन, सुरक्षा आदि में योग देते हों।
ಪಶು ಸಂಪತ್ತು.
livestock.

पशुपाल (पशुपालक)
पशुओं को पालनेवाला।
ದನ ಕಾಯುವವ.
cattle-breeder.

पशुपालन
जीविका निर्वाह के लिए पशुओं को पालने की क्रिया या भाव।
ಪಶುಪಾಲನೆ.
cattle-breeding, animal husbandry.

पश्चात्
पीछे, बाद में, उपरान्त।
.
after, after-wards, behind.

पश्चात्ताप
किसी कार्य से अनौचित्य का भान होने पर मन में होनेवाला दुख, पछतावा।
ನಂತರ, ಆನಂತರ.
regret, repentance.

पश्चिम
वह दिशा जिसमें सूर्य अस्त होता है, पूर्व दिशा के सामने वाली दिशा।
ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ.
west.

पश्चिमी
पश्चिम के देशों में होनेवाला या वहाँ से आनेवाला।
ಪಶ್ಚಿಮ ದಿಕ್ಕಿನ;
western.

पश्चिमी
पश्चिमी दिशा सम्बन्धी;
ಪಶ್ಚಿಮ ದಿಕ್ಕು.
pertaining to west;

पस
मवाद, घाव, फोड़े आदि से निकलनेवाला लसीला तरल श्वेत पदार्थ।
NA.
pus.

पसन्द
मन को भला तथा रुचिकर प्रतीत होनेवाला कार्य, वस्तु या व्यक्त्ति;
ಪಶ್ಚಿಮ ದೇಶಗಳಲ್ಲಾದ ಅಥವಾ ಅಲ್ಲಿಂದ ಬರುವ.
liking;

पसन्द
वरन करने, चुनने या वरीयता देने की क्रिया, प्रवृत्ति या भाव।
ಇಷ್ಟ, ಅಭಿರುಚಿ.
choice, preference.

पसरना
आगे की ओर बढ़ना, फैलना;
ಕೀವು.
to be spread out, to stretch out;

पसरना
हाथ-पैर फैलाकर या अधिक जगह घेरते हुये बैठना या लेटना।
ಹರಡು;
to stretch oneself.

पसली
स्तनपायी जीवों की छाती के दोनों ओर की गोलाकार हड्डियों में से एक।
ಕಾಲುನೀಡಿ ಕೂಡು, ಅಗಲವಾಗಿಕೂಡು, ಮಲಗು.
rib.

पसाना
किसी वस्तु में से जलीय अंश निकालना।
ಗಂಜಿ ಬಸಿ;
to pour off the water in which any edible (as rice) has been boiled.

पसाना
पके हुये चावलों में से मांड निकालना;
ಪಕ್ಕೆಲುಬು.
to remove the scum of boiling rice;

पसारना
अधिक विस्तृत करना;
ನೀರು ಬಸಿ.
to expand;

पसारना
आगे बढ़ाना।
ಹರಡು;
to stretch out.

पसारना
फैलाना;
ಹೆಚ್ಚು ವಿಸ್ತಾರಗೊಳಿಸು.
to spread;

पसारा
फैलाव।
ಮುಂದುವರಿಸು.
spread, extension.

पंसारी
नमक, मिर्च आदि मसाले तथा साधारण जड़ी-बूटियाँ बेचनेवाला।
ಪಂಸಾರಿ ವ್ಯಾಪಾರಿ.
grocer.

पसीजना
अधिक गरमी या ताप के प्रभाव से किसी घन या ठोस पदार्थ में से जलकण निकलना।
ಅಗಲ, ವಿಸ್ತಾರ.
to perspire, to ooze;

पसीजना
दया आ जाना।
ಬೆವರು;
to be compassionate.

पसीना
गरमी अथवा श्रम के कारण शरीर या उसके अंग में से निकलनेवाले जलकण।
ಕರುಣೆಯಿಂದ ಕರಗು.
perspiration, sweat.

पंसेरी (पसेरी)
पाँच सेर की तौल या उसका बाट।
ಐದು ಸೇರಿನ ತೂಕದ ಬಟ್ಟು.
a weight of five sers or seers.

पसोपेश
इस बात का विचार कि यह काम करने का क्या लाभ अथवा क्या हानि होगी, ऊँच-नीच।
ಹಿಂದೆ-ಮುಂದೆ ನೋಡು;
indecision.

पसोपेश
कोई काम करने के समय मन में होनेवाला भाव कि आगे बढ़ें या पीछे हटे, असमंजस, आगा-पीछा, सोचविचार;
ಬೆವರು.
being in a fix, hesitation;

पस्त
थका हुआ, शिथिल।
ಸೋತು ಹೋದ;
weary.

पस्त
हारा हुआ;
ಆಲೋಚಿಸು, ಮಾಡಲು ಬಿಡಲು ಹಿಂದೆ-ಮುಂದೆ ನೋಡು.
defeated;

पहचान (पहिचान)
कभी के देखे हुए या जाने हुए व्यक्त्ति या पदार्थ को दुबारा देखने पर उसे उसी रूप में जान लेने कि क्रिया या भाव;
ಗುರುತು;
recognizing or knowing again;

पहचान (पहिचान)
कोई ऐसा चिह्न या लक्षण जिससे पता चले कि यह अमुक व्यक्त्ति या वस्तु है;
ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ;
identification mark;

पहचान (पहिचान)
परख, परखने कि शक्त्ति;
ನೆನಪಾಗುವಿಕೆ;
test, power of distinguishing;

पहचान (पहिचान)
परिचय।
ಪರೀಕ್ಷಿಸಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ;
acquaintance.

पहचान (पहिचान)
पहचानने की क्रिया या भाव;
ಬಳಲಿದ.
the act of recognition;

पहचानना
एक वस्तु का दूसरी वस्तु या वस्तुओं से भेद करना, अंतर समझना या जानना, बिलगाना।
ತಿಳಿವಳಿಕೆಗೆ ತಂದುಕೊಳ್ಳು;
to distinguish, discern.

पहचानना
किसी वस्तु या व्यक्त्ति को देखते ही उसके चिह्नों, लक्षणों या रूपरंग के आधार पर यह जान लेना कि यह अमुक व्यक्त्ति या वस्तु है, यह समझना कि यह वही वस्तु या व्यक्त्ति है जिसे मैं पहले से जानता हूँ;
ಪರಿಚಯ.
to recognise;

पहचानना
गुण दोष जानना, किसी के गुणदोष से अच्छी तरह परिचित होना;
ಗುರುತಿಸು;
to know, understand;

पहनना
शरीर या अंग पर (विशेषकर कपड़े, गहने आदि) धारण करना।
ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳು.
to put on, to wear.

पहनाना (पहराना)
दूसरे को अपने हाथों से कपड़े, गहने आदि धारण कराना।
ಉಡು, ಧರಿಸು.
to clothe.

पहनावा (पहरावा)
किसी जाति, देश आदि के लोगों द्वारा सामान्यतः पहने जानेवाले वस्त्र।
ಉಡಿಗೆ-ತೊಡಿಗೆ.
ways of dressing up.

पहनावा (पहरावा)
पहनने के कपड़े, पोशाक;
ಉಡಿಸು, ತೊಡಿಸು.
dress, garment;

पहर
तीन घंटे का समय।
NA.
measure of time equal to three hours.

पहरा
निगरानी, देखरेख;
ನಿಗಾ ಇಟ್ಟಿರುವಿಕೆ;
watch;

पहरा
नियम विरुद्ध कार्य न होने देने के लिए तथा किसी व्यक्त्ति अथवा वस्तु के प्रति हानि न होने देने के लिए एक या अनेक व्यक्त्तियों का नियुक्त्त होना;
ಪ್ರಹರ, ೩ ಘಂಟೆಗಳ ಕಾಲ.
guard;

पहरा
रक्षकदल का फेरा।
ಪಹರೆ;
beat time, period

पहरा
रक्षकदल;
ಕಾಯುವಿಕೆ;
group of guards;

पहरेदार
पहरा देने वाला, रक्षक।
ಬೀಟು.
watchman, sentry, guard.

पहल
किसी कार्य, बात आदि का किसी एक पक्ष की ओर से होने वाला आरंभ जिसमें बाद के प्रभाव का उत्तरदायित्व उसी पक्ष पर माना जाता है, छेड़।
ಆರಂಭ;
initiative.

पहल
किसी नए कार्य का पहली बार होने वाला आरम्भ;
ಕಾವಲುಗಾರ, ರಕ್ಷಕ.
beginning, commencement;

पहलवान
कुश्ती लड़ने वाला मजबूत और कसरती आदमी;
ಯಾವುದಾದರೊಂದು ಕಡೆಯಿಂದ ಕಾರ್ಯ ಅಥವಾ ಮಾತು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವಿಕೆ.
wrestler;

पहलवान
हृष्ट-पुष्ट और बलवान आदमी।
ಪೈಲ್ವಾನ.
strong man.

पहलवानी
कुश्ती लड़ने का काम या पेशा।
ಪೈಲ್ವಾನ್ ಆಗಿರುವಿಕೆ;
the job or profession of wrestling.

पहलवानी
पहलवान होने की अवस्था या भाव;
ಕಟ್ಟುಮಸ್ತಾದ ಆಳು.
wrestling;

पहला (पहिला)
किसी चीज विशेषतः किसी वर्गीकृत चीज के आरंभिक अंश या वर्ग से संबंध रखने वाला;
ಮೊದಲನೆಯ ಪ್ರಥಮ;
primary;

पहला (पहिला)
वर्तमान से पूर्व का।
ಪ್ರಾಥಮಿಕ.
former, prior.

पहला (पहिला)
समय के विचार से जो और सब से आदि में हुआ हो।
ಕುಸ್ತಿಯ ವೃತ್ತಿ.
first;

पहलू
अच्छाई-बुराई, गुणदोष आदि की दृष्टि से किसी बात या विषय का कोई पक्ष।
ಪಾರ್ಶ್ವ, ಪಕ್ಕ.
aspect.

पहलू
किसी व्यक्ति या वस्तु का दायाँ या बायाँ अंग (पार्श्व, बगल);
ಹಿಂದಿನ .
side;

पहले
आगे या पूर्व;
ಮುನ್ನ, ನಂತರ; ಪೂರ್ವಕಾಲದಲ್ಲಿ.
previously;

पहले
आदि में, शुरू में;
(ಗುಣ-ದೋಷ) ಪಕ್ಷ.
in the beginning;

पहले
पुराने जमाने में।
ಎಲ್ಲಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ, ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ.
in olden times.

पहले
स्थिति या काल के अनुसार प्रथम,
ಆರಂಭದಲ್ಲಿ;
before, first,

पहले-पहल
सबसे पहले, पहली बार।
ಚೊಚ್ಚಲು ಮಗು, .
first of all, for the first time.

पहलौंठा (स्त्री. पहलौंठी)
जो पहले जन्मा हो, प्रथम प्रसव।
ಪ್ರಥಮ ಸಂತಾನ.
first born.

पहाड़ा
किसी अंक की गुणन सूची, गुणनसारणी।
ಮಗ್ಗಿ.
multiplication table.

पहाड़ी
(ला.) किसी वस्तु का बहुत ऊँचा ढेर;
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಭಾರಿ ರಾಶಿ;
a huge heap (of anything);

पहाड़ी
(ला.) बहुत कठिन और दुष्कर कार्य।
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಕಠಿಣ ಕಾರ್ಯ.
difficult and hard task.

पहाड़ी
चट्टानों का वह प्राकृतिक पुंज जो जमीन की सतह से बहुत ऊँचा हो;
ಪರ್ವತ;
mountain;

पहाड़ी
छोटा पहाड़।
ಚಿಕ್ಕ ಗುಡ್ಡ.
small hill.

पहाड़ी
जिसमें पहाड़ हों;
ಬೆಟ್ಟ ಗುಡ್ಡಗಳಿರುವ;
hilly;

पहाड़ी
पहाड़ पर या उसके आसपास रहने वाला।
ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಇಲ್ಲ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದಲ್ಲಿನ.
living on or near the mountain.

पहाड़ी
पहाड़ सम्बन्धी;
ಬೆಟ್ಟಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ;
pertaining to the hill;

पहिया
गाड़ी, कल आदि का वह गोलाकार अवयव जिससे धुरी पर घूमने से वह कल या गाड़ी चलती है;
ಗಾಡಿಯ ಚಕ್ರ;
wheel.

पहिया
यंत्रों आदि में लगा हुआ उक्त्त आकार का गोल चक्कर जिसमें उस यंत्र की कोई क्रिया सम्पन्न होती है।
ಯಂತ್ರದ ಚಕ್ರ.
wheel.

पहुँच
(शास्त्र आदि में) पैठ, प्रवेश, ज्ञान या परिचय; समझने का सामर्थ्य;
ಪರಿಚಯವಿರುವಿಕೆ;
access;

पहुँच
पहुँच जाने की खबर या सूचना।
ತಲುಪಿದುದರ ಸೂಚನೆ .
arrival, intimation of arrival.

पहुँच
पहुँचने की क्रिया या भाव;
ಸೇರುವಿಕೆ;
the act of reaching;

पहुँचना
एक स्थान से चलकर दूसरे स्थान को प्राप्त होना;
ಹೋಗಿ ತಲುಪು;
to reach, to arrive at;

पहुँचना
किसी स्थान या पद आदि को प्राप्त होना।
(ಅಧಿಕಾರ) ಪಡೆ.
to attain, to achieve.

पहुँचा
कलाई के ऊपर और कुहनी के नीचे का भाग।
ಕೈಯ ಮಣಿಕಟ್ಟು ಮತ್ತು ಮೊಳಕೈಗಳ ನಡುವಣ ಭಾಗ .
wrist.

पहुँचाना
किसी चीज को एक स्थान से दूसरे स्थान पर ले जाना;
ಸಾಮಾನು ತಲುಪಿಸು;
to carry, to convey, to transmit, to lead, to reach (another);

पहुँचाना
किसी व्यक्त्ति के संग चलकर उसे नियत स्थान तक छोड़ने जाना।
ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಜೊತೆ ಹೋಗಿ ಬಿಟ್ಟು ಬಾ.
accompany to (a place).

पहुँची
कलाई पर पहनने का एक प्रकार का गहना।
ಕೈಬಳೆ (ಆಭರಣ).
wrist ornament.

पहेली
किसी की बुद्धि या समझ की परीक्षा लेने के लिए एक प्रकार की प्रश्नात्मक उक्त्ति या कथन जिसमें किसी वस्तु का भ्रामक या टेढ़ा-मेढ़ा लक्षण देकर उसे अभिप्रेत वस्तु का नाम बताने को कहते हैं;
ಒಗಟು;
puzzle; quiz, riddle;

पहेली
दुर्ज्ञेय और विकट प्रश्न या बात।
ಸಮಸ್ಯೆ.
anigma.

पाई
खड़ी या सीधी लकीर;
ನಿಂತ ಗೆರೆ;
a small vertical line used in writing or printing in Devanagari characters, a full stop;

पाई
तांबे का एक पैसे से भी छोटा पुराना सिक्का।
ತಾಮ್ರದ ಒಂದು ಕಾಸಿಗಿಂತಲೂ ಚಿಕ್ಕದಾದ ಹಳೆಯ ನಾಣ್ಯ.
old copper coin smaller in value than the old paisa.

पाकर (पाकड़)
बरगद की जाति का एक बड़ा पेड़।
ಬೂರುಗದ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದ ಒಂದು ಮರ.
the waved-leaved fig-tree.

पाकशास्त्र
वह शास्त्र जिसमें विभिन्न खाद्य पदार्थों या व्यंजन बनाने की कला, प्रक्रिया का विवेचन होता है।
ಪಾಕಶಾಸ್ತ್ರ.
cooking, cookery.

पाक्षिक
पक्ष, सम्बन्धी;
ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ;
belonging to a fortnight;

पाक्षिक
प्रत्येक पक्ष में होने वाला।
ಪಕ್ಷದಲ್ಲಾಗುವ.
fortnightly.

पाखंड
दिखावटी उपासना या भक्ति;
ಢೋಂಗು;
any one who falsely assumes the characteristics of an orthodox Hindu, Jain or Buddhist, false doctrine, heresy;

पाखंड
पूजा-पाठ आदि का आडंबर, ढकोसला, ढोंग।
ತೋರಿಕೆಗಾಗಿ ಮಾಡುವ ಕೆಲಸ.
hypocrisy, simulation.

पाखंडी
दूसरों को ठगने या धोखा देने के लिए आडंबर या ढोंग करनेवाला।
ಇತರರನ್ನು ಮೋಸಗೊಳಿಸಲು ಆಡಂಬರ ಮಾಡುವ.
dissembling, hypocritical.

पाखंडी
बनावटी धार्मिकता, सदाचार आदि दिखाने वाला;
ಆಚಾರವಂತನಂತೆ ನಟಿಸುವ;
one who adopts the external marks or characteristics of a tribe or sect but does not conform to the orthodox tenets of the Hindu faith nor respect the ordinances of the Vedas:

पाखाना
शरीर का वह मल जो भोजन आदि पचने के उपरांत गुदा के रास्ते बाहर निकलता है।
ಅಮೇಧ್ಯ, ಮಲ.
faeces.

पाखाना
शौचालय, वह स्थान जहाँ मलत्याग किया जाए;
ಶೌಚಾಲಯ;
latrine;

पाग
पगड़ी।
ಪಾಗು, ರುಮಾಲು;
a turban.

पाग
वह खाद्य पदार्थ जो चाशनी या शीरे में पकाकर तैयार किया गया हो।
ಪಾಕದಲ್ಲಿರಿಸಿದ ಸಿಹಿ ತಿನಿಸು.
anything which is boiled in sugar syrup, sugar-coated.

पागना
खाने की किसी वस्तु को चाशनी या शीरे में कुछ देर डुबाकर रखना ताकि शीरे या चाशनी का लेप उस वस्तु पर चढ़ जाए।
ಪಾಕ ಹತ್ತುವಂತೆ ಸಿಹಿ ತಿನಿಸನ್ನು ಪಾಕದಲ್ಲಿರಿಸು.
to dip in or coat with syrup to form a cake or crystallized sugar.

पागल
जिसका दिमाग खराब जो गया हो, जो किसी तीव्र मनोविकार के कारण ज्ञान या विवेक खो बैठा हो, विक्षिप्त, सनकी।
ಹುಚ್ಚ.
mad, insane, lunatic.

पागलखाना
वह स्थान जहाँ पागल व्यक्तियों को रखकर उनकी चिकित्सा की जाति है।
ಹುಚ್ಚಾಸ್ಪತ್ರೆ.
lunatic asylum.

पागलपन
पागल होने की अवस्था या भाव, उन्माद, मूर्खता;
ಹುಚ್ಚುತನ;
foolishness;

पागलपन
वह आचरण, कार्य या बात जो पागल लोग साधारणतः करते हों।
ಹುಚ್ಚುತನದ ವ್ಯವಹಾರ.
madness, lunacy, insanity.

पाँच भौतिक
जिसका सम्बन्ध पंचभूतों से हो;
ಪಂಚಭೂತಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ;
pertaining to five elements;

पाँच भौतिक
पंचभूतों से मिलकर बना हुआ।
ಪಂಚಭೂತಗಳಿಂದಾದ.
composed of the five elements or containing five elements.

पाँच
उक्त की सूचक संख्या जो इस प्रकार लिखी जाती है-5
ಐದರ ಸಂಖ್ಯೆ.
the number five.

पाँच
जो गिनती में चार से एक अधिक हो।
ಐದು.
five

पाचक
पकाने वाला, पचाने वाला।
ಅಡಿಗೆಯವ.
cook,

पाचक
वह दवा जो खाई हुई चीज पचाती या पाचनशक्त्ति बढ़ाती हो।
ಜೀರ್ಣಕಾರಿ ಔಷಧಿ.
digestive, causing digestion.

पाचन
जठराग्नि द्वारा भोजन का पचाया जाना।
(ತಿಂದ ಪದಾರ್ಥ) ಅರಗುವಿಕೆ.
the act of digestion in the stomach.

पाचन
पकाने या पचाने की क्रिया;
ಬೇಯಿಸುವಿಕೆ ಇಲ್ಲ ಜೀರ್ಣಿಸುವಿಕೆ;
causing to cook or boil or digest;

पाचनशक्ति
खाए हुए पदार्थ को पचाने की शक्ति या सामर्थ्य, हाजमा।
ಜೀರ್ಣಶಕ್ತಿ.
the digestive power.

पाँचवाँ
गिनती या क्रम में पाँचवें स्थान पर पड़नेवाला।
ಐದನೆಯ.
fifth.

पांजना
लोहे, पीतल आदि की वस्तुओं को टांका देकर जोड़ना, झालना।
ಬೆಸುಗೆ ಹಾಕು.
to close or fill in (a hole) esp. in metal, to solder.

पाजामा (पायजामा, पैजामा)
एक तरह का सिला हुआ वस्त्र जो कमर से एड़ी तक का भाग ढकने के लिए पहना जाता है और जो ऊपरी भाग के नेफे में नाला डालकर पहना जाता है।
ಪಾಯಿಜಾಮ.
pyjamas.

पाजी
दुष्ट, बदमाश, लुच्चा।
ದುಷ್ಟ, ಲುಚ್ಚಾ.
mean, wicked.

पाजीपन
दुष्टता, बदमाशी।
ಲುಚ್ಚಾತನ, ದುಷ್ಟತನ.
meanness, wickedness.

पाजेब
पैरों में पहनने का स्त्रियों का एक प्रसिद्ध गहना।
ಸ್ತ್ರೀಯರ ಕಾಲುಬಳೆ, ಅಂದಿಗೆ.
anklet.

पाट
किसी प्रकार का तख्ता, पटिया या शिला।
ಕಲ್ಲಿನ ಚಪ್ಪಡಿ ಅಥವಾ ಮರದ ಹಲಗೆ.
slab, plank.

पाट
चक्की के दोनों पल्लो में से हर एक;
ಬೀಸುವ ಕಲ್ಲಿನ ಎರಡೂ ಕಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೊಂದೂ;
grindstone (one circular panel only);

पाट
विस्तार, फैलाव, चौड़ाई;
ಹರಡು, ಅಗಲ;
width, breadth;

पाटना
कमरे के संबंध में उसकी चारों ओर की दीवारों के ऊपरी भाग के खुले अवकाश को बंद करने के लिए उस पर छत या पाटन बनाना;
ಮೇಲ್ಚಾವಣಿ ಹಾಕು;
to roof;

पाटना
किसी गड्ढे या नीची भूमि को भर कर आसपास की जमीन के बराबर कर देना, भर देना;
ತಗ್ಗಾದ ಅಥವಾ ಗುಂಡಿಬಿದ್ದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ತುಂಬಿ ಸಮ ಮಾಡು, ಭರ್ತಿ ಹಾಕು;
to cover with earth, etc.;

पाटना
किसी वस्तु की भरमार कर देना, ढेर लगा देना।
ರಾಶಿ ಹಾಕು.
to stock, heap.

पाटना
ढकना;
ಮುಚ್ಚು;
to cover;

पाटा
दो दीवारों के बीच में ताला, पटिया आदि लगाकर बनाया हुआ आधार स्थान।
ಅಟ್ಟ, ಅಟ್ಟಣಿಗೆ.
basement made with the help of planks on both sides of the walls.

पाटा
बैठने का काठ का पीढ़ा;
ಮಣ್ಣೆ;
plank seat;

पाटा
लकड़ी का वह छोटा टुकड़ा जिसकी सहायता से राज लोग दीवारों का पलस्तर समतल करते हैं;
ಗಿಲಾವು ಮಾಡಲು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಮಟ್ಟದ ಕೋಲು;
small plank used by the mason for levelling the plaster;

पाटा
वह आयताकार लकड़ी जिसकी सहायता से जोते हुए खेत की मिट्टी के ढेले तोड़कर उसे समतल करते हैं;
ಉತ್ತ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೆಂಟೆ ಒಡೆದು ಸಮಮಾಡಲು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ವ್ಯವಸಾಯದ ಮುಟ್ಟು, ರಂಟೆ;
rectangular plank for levelling the ploughed fields;

पाटी
खाट के ढाँचे के दाहिने बाएँ लगाई जानेवाली लकड़ियाँ;
ಮರದ ಪಟ್ಟಿ;
side pieces of a bedstead;

पाटी
चटाई।
ಚಾಪೆ.
mat.

पाटी
मांग के दोनों ओर गोंद, जल तेल आदि की सहायता से कंघी द्वारा बैठाये हुए बाल जो देखने में पटरी की तरह बराबर मालूम हों, पट्टी, पटिया;
(ಮುಂದಲೆ) ಬಾಚಿದ ಕೂದಲು;
parting of the hair in the middle of the head;

पाटी
लकड़ी का वह लंबोतरा टुकड़ा जिस पर बच्चों को अक्षर लिखना सिखाया जाता है, तख्ती;
ಸ್ಲೇಟು;
a kind of wooden board on which children learn to write;

पाठ
किसी विषय का उतना अंश जितना एक बार में पढ़ाया जाए, सबक;
ಪಾಠ;
lesson;

पाठ
नियमपूर्वक अथवा श्रद्धाभक्त्ति से पुण्यफल प्राप्त करने के उद्देश्य से कोई धर्मग्रंथ पढ़ने की क्रिया या भाव;
ಪಾರಾಯಣ;
religious text;

पाठ
पढ़ने की क्रिया या भाव;
ಪಠನ;
reading;

पाठ
पाठ्य-पुस्तक का वह अंश जो किसी एक विषय से सम्बन्धित हो;
ಒಂದು ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕದ ಅಂಶ.
text;

पाठ
वाक्य, पद्य आदि का लिखित रूप।
ಲಿಖಿತ ರೂಪ.
the original writing of oral learning.

पाठक
पढ़ने या पढ़ानेवाला।
ಪಾಠಕ, ಓದಿಸುವವ.
reader, teacher.

पाठभेद
वह भेद या अंतर जो एक ही ग्रंथ की दो प्रतियों के पाठ में कहीं-कहीं मिलता है।
ಪಾಠಭೇದ.
varying version in the different scripts of works ascribed to the same author.

पाठशाला
वह स्थान जहाँ विद्यार्थियों को पढ़ना-लिखना सिखाया जाता है।
ಪಾಠಶಾಲೆ.
school.

पाठांतर
एक ही पुस्तक की विभिन्न हस्तलिखित या संपादित प्रतियों में शब्दों अथवा उनके वर्णों के क्रम में होनवाला भेद।
ಪಾಠಾಂತರ.
a variation in the text of a book or manuscript.

पाठ्य
पढ़ने या पढ़ाने योग्य।
ಓದಲು ಯೋಗ್ಯವಾದ.
readable, worth reading.

पाठ्यक्रम
वे सब विषय तथा उनकी पुस्तकें जो किसी विशिष्ट परीक्षा में बैठनेवाले विद्यार्थियों के लिए निर्धारित हों।
ಪಠ್ಯಕ್ರಮ, ಪಾಠ್ಯಕ್ರಮ.
syllabus, course of study.

पाठ्यचर्या
वह पुस्तिका जिसमें किसी विश्वविद्यालय अथवा स्कूल आदि की विभिन्न परीक्षाओं के लिए निर्धारित विषयों तथा तत्सम्बन्धी पाठ्यक्रमों का उल्लेख होता है।
ವ್ಯಾಸಂಗ ಕ್ರಮ.
course of study, curriculum.

पाठ्यपुस्तक
किसी संस्था या परीक्षा समिति की ओर से किसी कक्षा के विद्यार्थियों के पढ़ने के लिए निर्धारित पुस्तक।
ಪಾಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕ.
text book.

पाठ्यविवरण
पाठ्यक्रम का संक्षिप्त रूप।
ಪಾಠ್ಯ ವಿವರಣೆ.
syllabus.

पाड़
इमारत आदि बनाने के लिए खड़ा किया जानेवाला लकड़ियों का ढ़ाँचा;
ಮನೆ ಆದಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟಲು ಹಾಕಿದ ಕಾಲಾವಧಿ;
builder's staging;

पाड़
धोती, साड़ी आदि का किनारा;
ಸೀರೆ ಧೋತ್ರದ ಅಂಚು;
border of cloth (dhoti, sari, etc.);

पाड़
मचान;
ವೇದಿಕೆ;
scaffold;

पाड़
वह तख्ता जिस पर अपराधी को फांसी देने के समय खड़ा करते हैं।
ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸುವಾಗ ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವ ಹಲಗೆ.
scaffolding platform.

पाड़ा
टोला, मुहल्ला (पारा)।
ಮೊಹಲ್ಲಾ.
a part or locality of a city or town.

पाड़ा
भैंस का बच्चा;
ಎಮ್ಮೆ ಕರು;
male buffalo-calf;

पांडित्य
ज्ञान, विद्वता।
ಪಾಂಡಿತ್ಯ, ವಿದ್ವತ್ತು.
scholarship, learning.

पांडु
त्वचा के पीले पड़ने का एक रोग, पीलिया।
ಪಾಂಡುರೋಗ, ಕಾಮಾಲೆ.
jaundice.

पांडु
सफेद पीला रंग;
ಬಿಳಿಮಿಶ್ರಿತ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣ;
yellowish white, white pale, jaundiced;

पांडु
हल्के पीले रंग का।
ನಸುಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ.
yellowish.

पांडुरोग
एक प्रसिद्ध रोग जिसमें सारा शरीर पीला पड़ जाता है।
ಕಾಮಾಲೆ.
yellow disease, jaundice.

पांडुलिपि
पुस्तक की हस्तलिखित प्रति।
ಪಾಂಡುಲಿಪಿ ಹಸ್ತಲಿಖಿತ ಪ್ರತಿ.
manuscript.

पाणिग्रहण
विवाह।
ವಿವಾಹ, ಮದುವೆ.
marriage.

पातक
पाप, ऐसा पाप जिसका फल भोगने नरक में जाना पड़ता हो।
ಪಾಪ.
sin.

पातकी
बहुत बड़ा पापी।
ಪಾಪಿ, ಪಾತಕಿ.
a sinner.

पाताल
पृथ्वी के नीचे के सात लोकों में से सबसे नीचे का लोक;
ಪಾತಾಳ ಲೋಕ;
nether region of world;

पाताल
बहुत अधिक गहरा और नीचा स्थान।
ಬಹಳ ಆಳವಾದ ಸ್ಥಳ.
the lower region.

पाँति (पाँत)
पंक्ति, कतार, पंगत।
ಪಂಕ್ತಿ, ಸಾಲು.
line, row.

पातिव्रत (पातिव्रत्य)
पतिव्रता होने की अवस्था, गुण और भाव, पति के प्रति होनेवाली पूर्ण निष्ठा की भावना।
ಪಾತಿವ್ರತ್ಯ.
fidelity to a husband.

पात्र
उपन्यास, कहानी, काव्य, नाटक आदि में वे व्यक्ति जो कथावस्तु की घटनाओं के घटक होते हैं तथा जिनके क्रिया-कलाप में कथावस्तु की सृष्टि और उसका परिपाक होता है।
(ನಾಟಕ ವಗೈರೆ) ಪಾತ್ರ.
character (in a play etc.).

पात्र
कोई वस्तु पाने का अधिकारी व्यक्ति;
ಯೋಗ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿ;
eligible or worthy (person);

पात्र
वह आधान जिसमें कुछ खाया-पिया जा सके;
ಪಾತ್ರೆ;
utensil, container;

पात्रता
पात्र होने की अवस्था गुण या भाव, योग्यता।
ಯೋಗ್ಯತೆ, ಅರ್ಹತೆ.
state of deserving, eligibility.

पाथना
गीली मिट्टी, गोबर आदि को हाथों से थपथपाते हुए अथवा साँचों में डालकर छोटे-छोटे पिंड बनाना।
(ಬೆರಣಿ ವಗೈರೆ) ತಟ್ಟು.
to make cow-dung into cakes for fuel.

पाथेय
वह भोज्य वस्तु जिसे पथिक राह में खाने के लिए अपने साथ ले जाता है, रास्ते का भोजन।
(ದಾರಿಗಾಗಿ) ಬುತ್ತಿ.
provision for a journey.

पाद-टिप्पणी
किसी ग्रंथ के पृष्ठ के निचले भाग में सूचना, निर्देश आदि के लिए दी गई टिप्पणी।
ಪಾದ ಟಿಪ್ಪಣಿ ಅಡಿ ಟಿಪ್ಪಣಿ.
foot note.

पाद
किसी वस्तु का चौथाई भाग।
ನಾಲ್ಕನೆಯ ಭಾಗ;
a quarter, a fourth part;

पाद
चरण, पैर, पाँव;
ಪಾದ, ಕಾಲು;
foot or leg;

पाद
छंद, श्लोक आदि का चौथा भाग।
(ಪದ್ಯ) ಚರಣ.
a verse or line.

पादरी
ईसाइयों का धर्मगुरु या पुरोहित।
ಪಾದ್ರಿ, ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮ ಗುರು.
Padri, Christian missionary.

पादुका
खड़ाऊँ;
ಪಾದುಕೆ, ಹಾವುಗೆ.
a wooden shoe(sandal);

पादुका
पैरों में पहनने का कोई उपकरण।
NA.
a shoe.

पान
इस आकार की कोई रचना।
ಎಲೆಯಾಕಾರದಂತೆ ಮಾಡಿದ ವಸ್ತು.
any construction resembling a leaf.

पान
इस लता का पत्ता;
ವೀಳೆಯದೆಲೆ;
leaf of betel plant;

पान
एक लता जिसके पत्ते सुपारी कत्था आदि के साथ मुख शुद्धि के लिए खाये जाते हैं;
ವೀಳ್ಯದ ಬಳ್ಳಿ;
betel-leaf;

पान
तरल पदार्थ को पीने की क्रिया या भाव;
ಕುಡಿಯುವಿಕೆ;
drinking;

पान
पीने का कोई तरल पदार्थ;
ಪಾನೀಯ;
a drink, beverage;

पान
मद्य या शराब पीना;
(ಮದ್ಯ ಮುಂತಾದ್ದು) ಕುಡಿಯುವಿಕೆ;
drinking spirituous liquors;

पानगोष्ठी
मद्यपान के लिए आयोजित गोष्ठी।
ಮದ್ಯಪಾನ ಗೋಷ್ಠಿ.
cocktail party.

पानदान
पान के पत्ते और उसका मसाला रखने का डिब्बा, पान के बीड़े रखने का डिब्बा।
ವೀಳ್ಯದ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ.
betel-leaf receptacle.

पाना
अचानक पहुँचने पर किसी को किसी विशिष्ट स्थिति में देखना।
(ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ) ಕಂಡುಬರು.
to pick up.

पाना
ऐसी स्थिति में होना कि किसी के द्वारा भेजी हुई वस्तु अपने तक पहुँच या मिल जाये;
ಸ್ವೀಕರಿಸು;
to receive;

पाना
कोई वस्तु प्राप्त करना, हासिल करना;
ಪಡೆ, ಹೊಂದು;
to get, to acquire;

पाना
ज्ञान आदि की मानसिक उपलब्धि करना, जान लेना, समझ जाना;
ಹೊಂದು;
to attain;

पाना
फल या परिणाम के रूप में कुछ प्राप्त करना;
ಫಲವನ್ನು ಪಡೆ;
to obtain;

पानी
आब, कांति, चमक;
ಕಾಂತಿ;
luster, sparkle, polish, brightness;

पानी
उक्त तत्व का कोई ऐसा रूप जो किसी दूसरे पदार्थ में से अपने आप या उबालने आदि पर निकला हो और उस पदार्थ के अंश से युक्त हो;
ತರಳವಾಗಿರುವ ದ್ರವ;
liquid substance;

पानी
तलवार आदि शस्त्रों की धार का वह काला हल्का रंग जिससे उनकी अच्छाई जानी जाती है।
ಕತ್ತಿ ಮುಂತಾದ ಶಸ್ತ್ರಗಳ ಅಲಗು.
edge of the sword etc.

पानी
मान, प्रतिष्ठा, इज्जत;
ಗೌರವ;
honour, self-respect;

पानी
वह निर्गन्ध, पारदर्शी और वर्णहीन तरल अथवा द्रव पदार्थ जो झील, नदियों आदि में भरा रहता है;
ನೀರು;
water;

पानीदार
कांतिमान, आबदार;
ಕಾಂತಿಯುಳ್ಳ;
lustrous;

पानीदार
स्वाभिमानी, मान-प्रतिष्ठा आदि पार आँच न आने देनेवाला।
ಸ್ವಾಭಿಮಾನಿ.
respectable, honourable.

पानीदेवा
तर्पण करनेवाला, पुत्रादी।
ತರ್ಪಣ ಕೊಡುವವ.
one whose duty is to offer libation of water to a deceased person.

पाप-कर्म
ऐसा कर्म जिसे करने में पाप लगे, धर्मविरुद्ध कर्म।
ಪಾಪಕರ್ಮ.
sin, sinful deed.

पाप
अपराध, जुर्म, कसूर;
ಅಪರಾಧ;
guilt, crime;

पाप
कोई ऐसा काम या बात जिससे मनुष्य को बहुत कष्ट उठाना पड़े।
ಕೇಡು, ಕೆಡಕು.
evil.

पाप
धर्म और नीति के विरुद्ध किया जानेवाला ऐसा निंदनीय आचरण अथवा कृत्य जो बुरा माना जाता हो और जिसके फलस्वरूप मनुष्य को नरक भोगना पड़ता हो;
ಪಾಪ;
sin, vice;

पापड़
उड़द या मूंग आदि के आटे से तैयार की जाने वाली एक प्रकार की पतली मसालेदार चपाती जिसे तलकर या भून कर खाते हैं।
ಹಪ್ಪಳ.
salted thin crisp cake made of ground pulses.

पापड़
पापड की तरह पतला सूखा और भुरभुरा।
ಹಪ್ಪಳದಂತೆ ಗರಿ ಮುರಿಯಾಗಿರುವ.
thin (like crisp cake made of ground pulses).

पापाचार
पापपूर्ण आचरण।
ಪಾಪ ಬರುವಂತಹ ವ್ಯವಹಾರ, ಕೆಲಸ.
following evil or sinful courses, sinful conduct.

पापात्मा
जिसका मन सदा पापकर्मों की ओर रहता हो।
ಪಾಪಿ.
sinner.

पापी
निर्दय, क्रूर, निष्ठुर।
ದಯಾಹೀನ.
wicked, cruel.

पापी
पाप करनेवाला;
ಪಾಪ ಮಾಡುವ;
sinner;

पाबंद
किसी प्रकार के बन्धन में पड़ा हुआ;
ಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿರುವ;
tied, fettered;

पाबंद
जो उक्त के आधार पर कोई काम करने के लिए बाध्य या विवश हो।
ಅಂಕೆಯಲ್ಲಿರುವ.
restrained

पाबंद
पूर्णरूप से किसी नियम, वचन, सिद्धान्त आदि का ठीक समय पर पालन करनेवाला;
ನಿಯಮಬದ್ಧ;
bound, habitual to, accustomed to;

पाबंदी
पाबंद होने की अवस्था क्रिया या भाव।
ಕಟ್ಟುಪಾಡು, ನಿರ್ಬಂಧ.
restriction, control, ban.

पामर
नीच, दुष्ट, अधम, पापी;
ಅಧಮ, ನೀಚ, ಪಾಪಿ;
low, wicked;

पामर
मूर्ख।
ಮೂರ್ಖ .
fool, idiot.

पायँचा
पायजामे का पैर।
ಪಾಯಿಜಾಮಾದ ಒಂದು ಕಾಲು.
leg of a pair of trouser or drawers.

पायँता (पायँती स्त्री.)
पलंग या चारपाई का वह भाग जिस पर पैर रहते हैं;
(ಮಂಚದ) ಕಾಲ ಕಡೆಯ ಭಾಗ;
the lower part of a bedstead;

पायँता (पायँती स्त्री.)
वह दिशा जिधर सोने वाले के पैर हों।
ಮಲಗುವಾಗ ಕಾಲಿನ ಕಡೆಯ ದಿಶೆ.
foot or bottom of a bed.

पायदान (पावदान)
गाड़ी में वह अंग या स्थान जिस पर पैर रखकर उसमें सवार होते हैं;
ಕಾಲು ಹಲಗೆ, ಮೆಟ್ಟಲು;
foot-board;

पायदान (पावदान)
जटा, मूँज, तार आदि का वह चौकोर टुकड़ा जो कमरों के दरवाजे के पास पैर पोंछने के लिए रखा जाता है।
ಕಾಲೊರಸು, ಕಾಲು ಹಾಸು.
door-mat.

पायल
पैर में पहनने का एक गहना।
ಪಾದಾಭರಣ.
anklet, ankle ornament.

पाया
खंभा, स्तम्भ।
ಕಂಭ.
pillar.

पाया
पलंग, कुरसी चौकी आदि का पैर;
(ಮಂಚ, ಕುರ್ಚಿ ವಗೈರೆ) ಕಾಲು; .
leg of a piece of furniture;

पार
किसी तल या पृष्ठ के किसी बिन्दु के विचार से उसके विपरीत तल या पृष्ठ का कोई बिन्दु या स्थान।
ಬದಿ (ಹಿಂಬದಿ-ಮುಂಬದಿ).
limit, side.

पार
दूर तक फैली हुई वस्तु के दो किनारों में से कोई एक;
ಆಚಿನ ಅಥವಾ ಈಚಿನ ಅಂಚು, ತೀರ;
end (of something);

पार
नदी, समुद्र आदि का दूसरी ओर का किनारा;
(ನದಿ, ಸಮುದ್ರ) ಆಚಿನ ದಡ;
(opposite) bank, shore etc.;

पारंगत
जिसने किसी विद्या या शास्त्र का बहुत अधिक ज्ञान प्राप्त कर लिया हो।
ಪಾರಂಗತ.
adept, expert.

पारगमन
एक स्थान या स्थिति से दूसरे स्थान या स्थिति में जाने की क्रिया, भाव या स्थिति।
ಒಂದೆಡೆ ಅಥವಾ ಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಬೇರೆಡೆ ಅಥವಾ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಒಯ್ಯುವಿಕೆ.
transmission, going across.

पारण
आजकल किसी प्रस्तावित विधान अथवा विधेयक के सम्बन्ध में उसे विचार पूर्वक निश्चित और स्वीकृत करने की क्रिया या भाव।
ವಿಧೇಯಕ ಅಂಗೀಕೃತವಾಗುವಿಕೆ.
passing (of a bill etc.).

पारण
किसी व्रत या उपवास के बाद का पहला भोजन;
ಪಾರಣೆ;
eating and drinking after a fast;

पारद
पारा।
ಪಾದರಸ.
mercury.

पारदर्शक
प्रकाश की किरणें जिसे पार करके दूसरी ओर जा सकती हों और इसीलिए जिसके इस पार से उस पार की वस्तुएँ दिखाई देती हों।
ಪಾರದರ್ಶಕ.
transparent.

पारदर्शी
दूरदर्शी;
ದೂರದರ್ಶಿ;
far-sighted;

पारदर्शी
पारदर्शक।
ಪಾರದರ್ಶಿ.
transparent, transparency.

पारपत्र
वह राजकीय अधिकारपत्र जो किसी राज्य की प्रजा को विदेश यात्रा के समय प्राप्त करना पड़ता है और जिसे दिखाकर उसमें उल्लिखित देशों में भ्रमण कर सकते हैं।
ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟು.
passport.

पारमार्थिक
परमार्थ का शुभ फल दिलानेवाला।
ಪರಮಾರ್ಥ ಸಂಬಂಧವಾದ.
spiritual, charitable.

पारमार्थिक
परमार्थ सम्बन्धी परमार्थ का;
ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕ;
relating to a high and object;

पारलौकिक
अंत्येष्टि क्रिया।
ಅಪರ ಕರ್ಮ.
funeral.

पारलौकिक
परलोक सम्बन्धी, परलोक का।
ಪರಲೋಕಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ.
relating to the next world.

पारस
एक कल्पित पत्थर जिसके स्पर्श से लोहा सोना हो जाता है;
ಸ್ಪರ್ಶಮಣಿ;
philosopher's stone, touch-stone;

पारस
पारस के समान उत्तम और लाभदायक पदार्थ।
ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದ ವಸ್ತು.
excellent like paras.

पारस्परिक
आपस का, आपसी।
ಪರಸ್ಪರವಾದ.
mutual.

पारा
एक प्रसिद्ध चमकीली, सफेद और भारी धातु।
ಪಾದರಸ.
mercury.

पारायण
किसी ग्रंथ का आद्यंत पाठ।
NA.
reading a book from beginning to end.

पारायण
नियमित रूप से किसी धार्मिक ग्रंथ का किया जानेवाला पाठ;
ಪಾರಾಯಣ.
the act of reading a religious book;

पारावार
दोनों किनारे, ओर-छोर।
ಎರಡೂ ತಟಗಳು, ದಡಗಳು.
the two banks.

पारावार
समुद्र;
ಸಮುದ್ರ;
the sea, ocean;

पारित
जिसका पारण हुआ हो, (प्रस्ताव या विधेयक) जो विधिपूर्वक किसी संस्था द्वारा स्वीकृत किया गया हो।
ಅಂಗೀಕೃತವಾದ, ಸ್ವೀಕೃತವಾದ.
passed.

पारितोषिक
वह धन जो किसी को देकर परितुष्ट किया जाता है;
ಪಾರಿತೋಷಿಕ;
reward (in terms of money);

पारितोषिक
वह वस्तु या धन जो प्रतियोगिता आदि में विजयी होने पर अथवा विशेष योग्यता दिखाने पर उत्साह बढ़ाने के लिए दिया जाता है, पुरस्कार, इनाम।
ಬಹುಮಾನ.
reward, prize.

पारिभाषिक
(शब्द) जो किसी शास्त्र या विषय में अपना साधारण से भिन्न कोई अर्थ रखता हो।
(ಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ) ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಅರ್ಥವುಳ್ಳ (ಶಬ್ದ).
technical.

पारिभाषिक
परिभाषा-सम्बन्धी;
ಪರಿಭಾಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ;
pertaining to definition;

पारिश्रमिक
किए गए परिश्रमिक के बदले में मिलनेवाला धन, मजूरी, मेहनताना।
ಪರಿಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಸಿಗುವ ಹಣ, ಮಜೂರಿ, ಸಂಭಾವನೆ, ಪ್ರತಿಫಲ .
remuneration.

पारिहास
हँसी, मजाक।
ತಮಾಷೆ.
joke, fun.

पारी
क्रमानुसार आने या मिलनेवाला अवसर, बारी;
ಸರದಿ;
turn, shift;

पारी
गेंद-बल्ले के खेल में प्रत्येक दल को बल्लेबाजी करने के लिए मिलनेवाला अवसर।
ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ ಆಟದಲ್ಲಿ ಇನ್ನಿಂಗ್ಸ್.
innings.

पार्थक्य
जुदाई, बिलगाव।
ಅಗಲಿರುವಿಕೆ.
separation.

पार्थक्य
पृथक होने की अवस्था या भाव;
ಬೇರೆಯಾಗಿರುವಿಕೆ;
the act of separation;

पार्थक्य
भेद, अन्तर;
ವ್ಯತ್ಯಾಸ, ಅಂತರ;
difference;

पार्थिव
पृथ्वी पार शासन करने वाला;
ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಶಾಸನ ಮಾಡುವ;
lord of the earth, king;

पार्थिव
पृथ्वी में उत्पन्न;
ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ;
springing or derived from the earth;

पार्थिव
पृथ्वी सम्बन्धी;
ಪೃಥಿವಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ;
relating to earth;

पार्थिव
पृथ्वी से उत्पन्न वस्तुओं का बना हुआ;
ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ವಸ್ತುಗಳಿಂದಾದ;
earthen, earthly;

पार्थिव
राजकीय।
ರಾಜ, ರಾಜಕೀಯ.
royal, princely.

पार्श्व
अगल-बगल की जगह।
ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದ ಸ್ಥಾನ.
side, part of the body below the arm-pit.

पार्श्व
छाती के दाएँ बाएँ का भाग, बगल;
ಎದೆಯ ಎರಡು ಪಕ್ಕಗಳು, ಕಂಕುಳ್ಳು;
armpit;

पार्श्वगायक (पार्श्वगायिका स्त्री.)
गान-विद्या में अपटु अभिनेता के बदले नेपथ्य से गायन करनेवाला व्यक्ति।
ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಗಾಯಕ, ಗಾಯಕಿ.
playback singer, back-stage singer.

पार्श्ववर्ती
किसी के पार्श्व में आसपास या इधर-उधर होने या रहनेवाला।
ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ.
adjacent.

पार्श्ववर्ती
किसी के पास या साथ रहनेवाला;
ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ;
standing by the side, an attendant;

पार्षद
किसी देवता का अनुचर;
ದೇವತೆಯ ಅನುಚರ.
retinue ( of a god).

पार्षद
सभासद;
ಸಭಾಸದ;
a member of an assembly;

पार्सल (पारसल)
डाक या रेल द्वारा किसी के पास भेजी जानेवाली गठरी या पोटली।
ಪಾರ್ಸಲ್ಲು.
parcel.

पाल
ऐसा स्थान जहाँ फल आदि रखकर उक्त प्रकार से पकाए जाते हैं;
ಮಾಗಿಸಲು ಕಾಯಿಗಳನ್ನಿಡುವ ಜಾಗ;
the place where the fruits are kept for ripening;

पाल
खेमा, तम्बू शामियाना;
ಡೇರೆ;
tent;

पाल
गाड़ी, पालकी आदि को ऊपर से ढकने का कपडा।
ಹೊದಿಕೆ.
cover.

पाल
धूप आदि में बचाव के लिए टाँगा जानेवाला कपड़ा आदि;
ಬಿಸಿಲಿಗೆ ಅಡ್ಡವಾಗಿ ಕಟ್ಟುವ ಬಟ್ಟೆ;
cloth hanged to avoid sun, etc.;

पाल
नाव के मस्तूल के सहारे ताना जानेवाला वह कपड़ा जिसमें हवा के भरने से नाव चलती है;
ಹಡಗಿನ ಪಟ;
sail;

पाल
फलो को गरमी पहुँचाकर पकाने के लिए पत्तों आदि से ढककर रखने की विधि;
ಹುಲ್ಲು, ಎಲೆ ಆದಿಗಳನ್ನು ಹಾಕಿ ಹಣ್ಣನ್ನು ಮಾಗಿಸುವಿಕೆ;
the process of ripening fruits by keeping them between layers of straw, leaves etc.;

पालक
एक प्रकार का प्रसिद्ध साग;
ಪಾಲಕ್‌ಎಂಬ ಸೊಪ್ಪಿನ ತರಕಾರಿ; .
spinach;

पालक
घोड़े का साईस।
ಅಶ್ವಪಾಲಕ.
horsekeeper.

पालक
पालन करनेवाला।
ಪಾಲನೆ ಮಾಡುವ.
protector.

पालक
राजा;
ರಾಜ;
king;

पालकी
एक तरह की सवारी जिसे आदमी कंधे पार ढोते हैं।
ಪಲ್ಲಕ್ಕಿ.
palanquin.

पालतू
(पशु-पक्षियों के संबंध में) जो पकड़कर घर में रखा तथा पाला गया हो (जंगली से भिन्न)।
ಸಾಕಿದ.
domesticated, tame, pet.

पालथी
बैठने का एक आसन जिसमें दाहिने और बाएँ पैरों के पंजे क्रम से बायीं और दायीं जांघ के नीचे दबे रहते हैं।
ಪದ್ಮಾಸನ, ಚಕ್ಕಳಂಬಟ್ಲ.
a cross-legged sitting posture.

पालन
आज्ञा, कर्त्तव्य आदि का निर्वाह करना;
ಆಜ್ಞೆ, ಕರ್ತವ್ಯ ಪಾಲನೆ;
maintaining, observing, keeping;

पालन
निभाना।
ನಿರ್ವಹಣೆ.
keeping ( a vow etc.).

पालन
भरण-पोषण, परवरिश;
ಪಾಲನೆ-ಪೋಷಣೆ;
upbringing;

पालन
रक्षा करना, रक्षण;
ಸಂರಕ್ಷಿಸುವಿಕೆ; .
protecting;

पालना
आज्ञा आदि को निबाहना, उल्लंघन न करना;
ಅಪ್ಪಣೆಯಂತೆ ನಡೆ;
to observe;

पालना
एक तरह का छोटा झूला जिसमें बच्चो को झुलाया या सुलाया जाता है।
ತೊಟ್ಟಿಲು.
cradle, crib.

पालना
पशुपक्षी आदि को आहार आदि देकर अपने यहाँ रखना।
ಸಾಕು.
to tame, to domesticate, to pet.

पालना
भरण-पोषण करना;
ಪಾಲಿಸು-ಪೋಷಿಸು;
to bring up, to rear (n);

पाला
कबड्डी आदि खेलों में दो पक्षों को विभाजित करनेवाली सीमा जो प्रायः लकीर के रूप में होती है।
(ಕಬಡ್ಡಿ ಆಟ) ಎರಡು ಗುಂಪನ್ನೂ ಬೇರ್ಪಡಿಸುವ ರೇಖೆ.
line of demarcation (in kabaddi etc.).

पाला
किसी प्रकार के व्यवहार का अवसर;
(ಕಾರ್ಯ ಸಾಧಿಸಲು ದೊರೆತ) ಸಂಧಿ, ಸಮಯ’.
opportunity (in dealing with);

पाला
बहुत अधिक सर्दी;
ತುಂಬ ಚಳಿ;
very cold;

पाला
हवा में मिले हुये भाप के सूक्ष्म कण जो अधिक ठंड पड़ने पर सफेद तह के रूप में जमीन पर जम जाते हैं, हिम, तुषार;
(ಮೋಡ ಅಥವಾ ಹೊಗೆಯಂತೆ ಮುಸಿಕಿದ) ಮಂಜು;
frost;

पाव
एक सेर का चौथा भाग, चार छटांक की एक तौल।
ಕಾಲು ಸೇರು, ಪಾವು.
one-fourth of a seer.

पाव
किसी पदार्थ का चौथाई भाग या अंश;
ನಾಲ್ಕನೆಯ ಒಂದು ಭಾಗ;
one-fourth;

पाँव
वह अंग जिसके बल पर प्राणी खड़े होते हैं और चलते हैं, पैर।
ಕಾಲು.
foot.

पावक
अग्नि, आग।
ಬೆಂಕಿ.
fire.

पाँवड़ा
वह कपड़ा जो किसी आदरणीय व्यक्ति के मार्ग में पाँव रखकर चलने के लिए बिछाया जाता है।
ನಡೆಯಲು ಹಾಸಿದ ಬಟ್ಟೆ, ನಡೆಮಡಿ.
cloth or carpet spread to walk on, red carpet.

पावती
किसी वस्तु के पहुँचने की लिखित सूचना या प्राप्ति की स्वीकृति।
ಪಾವತಿ, ರಶೀತಿ.
receipt.

पावन
पवित्र, पवित्र करनेवाला।
ಪವಿತ್ರ.
holy, sacred.

पावनता
पावन होने की अवस्था या भाव।
ಪವಿತ್ರತೆ.
holiness.

पावना
वह रुपया या द्रव्य जो दूसरे से पाना हो।
ವಸೂಲಾಗಬೇಕಾದ ಹಣ, ವಸ್ತು ವಗೈರೆ.
money due to be realised. dues.

पावस
वर्षाऋतु।
ವರ್ಷಋತು, ಮಳೆಗಾಲ.
rainy season.

पाश
पशु-पक्षियों को फँसाकर पकड़ने का जाल, फंदा।
ಬಲೆ.
trap or net for catching birds and beasts.

पाश
वह चीज जिसमें किसी को फँसाया या बाँधा जाए;
ಪಾಶ;
tie, bond, chain, fetter;

पाशविक
पशुओं की तरह का।
ಪಶುವಿನಂತಹ.
brutal, beastlike.

पाशविकता
पशुता, बर्बरता।
ಪಾಶವಿಕತೆ, ಬರ್ಬರತೆ.
brutality, barbarianism, barbarousness.

पाश्चात्य
पश्चिम का, पश्चिमी;
ಪಶ್ಚಿಮ ದೇಶದ;
belonging to west, western;

पाश्चात्य
पीछे का, पिछला।
ಹಿಂದಿನ, ಹಿಂಭಾಗದ.
hinder, posterior, later.

पाषाण-हृदय
जिसका हृदय बड़ा कठोर हो।
ಕಠೋರ ಹೃದಯದ.
stone-hearted, hard-hearted.

पाषाण
पत्थर, शिला।
ಕಲ್ಲು.
stone.

पास
अधिकार में, कब्जे में।
ವಶದಲ್ಲಿನ, ಅಧೀನದ.
at hand.

पास
समीप, नजदीक;
ಹತ್ತಿರ, ಸಮೀಪ;
near, nearby;

पासंग
तराजू के दोनों खाली पलड़ों का सूक्ष्म अन्तर;
ತ್ರಾಸಿನಲ್ಲಿ ಕಾಣುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಅಂತರ;
counter-weight;

पासंग
दोनों पलड़ों को बराबर करने के लिए हल्के पलड़े की ओर रखी जानेवाली वस्तु।
ತಕ್ಕಡಿಯ ಎರಡು ತಟ್ಟೆಗಳನ್ನೂ ಸಮನಾಗಿ ಮಾಡಲು ಮೇಲಾಗಿರುವ ಕಡೆ ಏನನ್ನಾದರೂ ಇಡುವುದು.
something placed on one pan of a scale to counter-balance the other.

पासा (पांसा)
उक्त आकार का सोने या चांदी का टुकड़ा।
ದಾಳದಾಕಾರದ ಬೆಳ್ಳಿ ಚಿನ್ನ ಲೋಹ ವಗೈರೆಗಳ ಗಟ್ಟಿ.
lump or cube of anything (as metal).

पासा (पांसा)
चौसर आदि के खेल में फेंका जानेवाला हाथी दाँत आदि का टुकड़ा जिस पार एक से छः तक बिंदिया अंकित होती हैं;
ದಾಳ;
dice;

पासा (पांसा)
पासों से खेला जानेवाला खेल;
ಪಗಡೆಯಾಟ;
game in which dice is thrown.

पाहुना
जामाता।
ಅಳಿಯ.
son-in-law.

पाहुना
मेहमान, अतिथि;
ಅತಿಥಿ, ಅಭ್ಯಾಗತಃ.
guest;

पिघलना
गर्मी पाकर किसी ठोस पदार्थ का तरल होना;
(ಶಾಖದಿಂದ) ಕರಗು;
to melt;

पिघलना
दया से आर्द्र होना।
ದಯೆಯಿಂದ ಆರ್ದ್ರವಾಗು;
to show pity.

पिचकना
उभरे या फूले हुए अंग का भीतर की ओर दबना, उभार कम होना।
ಮುದುಡು, ಸುರುಟು.
to shrivel, to be squeezed.

पिचकाना
उभरे या फूले हुए अंग का भीतर की ओर दबाना, पिचकने में प्रवृत्त करना।
ಉಬ್ಬಿದ ಅಂಗವನ್ನು ಒಳ ಅದುಮು, ನೆಗ್ಗಿಸು, ಊತ ತಗ್ಗಿಸು.
to press together, to cause to sink or go down, to reduce a swelling.

पिचकारी
नली के आकार का एक उपकरण जिसके मुँह पर एक या अनेक छेद होते हैं जिनके मार्ग से नली में भरा हुआ तरल पदार्थ दबाव से दूर तक फेंका जाता है।
ಪಿಚಕಾರಿ.
syringe.

पिचपिचाना
किसी छेद में तरल पदार्थ का पिचपिच शब्द करते हुए रिसना या निकालना।
ಪಿಚಪಿಚ ಶಬ್ದ ಮಾಡುತ್ತಾ ನೀರು ಜಿನುಗು.
to sweat, moist or wet.

पिच्छल (पिच्छिल)
फिसलनेवाला, चिकना।
ನುಣುಪಾಗಿರುವ, ಜಿಡ್ಡಿನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಜಾರುವ.
slippery, lubricious.

पिछड़ना
प्रतियोगिता आदि में पीछे रह जाना।
(ಸ್ಪರ್ಧೆ) ಹಿಂದೆ ಬೀಳು, ಹಿಂದಾಗು.
to lag, to lag behind.

पिछड़ी
घोड़े के पिछले दोनों पैर बाँधने की रस्सी।
ಕುದುರೆಯ ಹಿಂಗಾಲುಗಳಿಗೆ ಕಟ್ಟುವ ಹಗ್ಗ.
rope for fettering a horse from the rear legs.

पिछड़ी
पृष्ठभाग, पीछे का भाग;
ಹಿಂಭಾಗ;
rear;

पिछलगा
आश्रित।
ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿರುವ .
dependent.

पिछलगा
दीनभाव से किसी के पीछे-पीछे लगा रहनेवाला;
ಹಿಂದೆ, ಬಿದ್ದ;
follower;

पिछलगा
शक्ति, सामर्थ्य आदि के अभाव में, स्वतंत्र न रह सकने के कारण किसी का अनुगमन या अनुसरण करनेवाला;
(ಆಶ್ರಯಕ್ಕಾಗಿ)ಹಿಂಬಾಲಿಸುವ;
hanger-on;

पिछलग्गू
पिछलगा।
ಅನುಯಾಯಿ ಆಶ್ರಿತ.
follower, dependent, lackey.

पिछला
गुजरा हुआ, बीता हुआ।
ಕಳೆದು ಹೋದ ಕಾಲದ.
past.

पिछला
जो क्रम में किसी के पीछे हो;
(ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ), ಹಿಂದಿನ;
hind, rear;

पिछला
पीछे की ओर पड़नेवाला, जो पीछे की ओर हो;
ಹಿಂದಿನ;
back part or partition;

पिछला
बाद का, परवर्ती;
ನಂತರದ;
last;

पिछवाड़ा
मकान का पिछला भाग, घर के पीछे की ओर का भाग।
ಹಿತ್ತಲು.
backyard.

पिंजरा (पिंजड़ा)
धातु, बाँस आदि की तीलियों का बना हुआ एक प्रकार का बक्सा जिसमें पशु-पक्षी आदि बंद करके रखे जाते हैं।
ಪಂಜರ.
cage.

पिटना
कुछ खेलों मे मोहरे का मारा जाना।
(ಆಟದಲ್ಲಿ) ಕಾಯಿ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಡುವುದು.
to be beaten.

पिटना
पीटा जाना, मार खाना;
ಹೊಡೆತ ತಿನ್ನುವುದು;
act of being beaten;

पिटना
प्रतियोगिता आदि मे हारना;
(ಸ್ಪರ್ಧೆ) ಸೋಲು;
to be defeated;

पिटवाना
किसी को पीटे जाने का कारण होना;
ಹೊಡೆತ ತಿನ್ನಲು ಕಾರಣವಾಗು;
to cause to be beaten;

पिटवाना
पीटने का काम किसी दूसरे से कराना।
(ಬೇರೆಯವರಿಂದ) ಹೊಡೆಸು.
to cause to beat.

पिटाई
किसी पर अच्छी तरह पड़नेवाली मार।
ಬಲವಾದ ಪೆಟ್ಟಿ.
good beating.

पिटाई
पीटने की क्रिया;
ಹೊಡೆಯುವಿಕೆ;
act of beating;

पिटाई
पीटने की मजदूरी या पारिश्रमिक;
ಹೊಡೆದ ಕೂಲಿ;
wages for beating, thrashing;

पिटारा (स्त्री. पिटारी)
बाँस आदि की तीलियों से बना हुआ एक ढक्कनदार पात्र।
ಪೆಟ್ಟಿಗೆ.
basket.

पिट्ठू
खुशामदी।
ಪುಸಲಾಯಿಸುವವ.
lackey.

पिट्ठू
पीछे-पीछे चलनेवाला, अनुगामी;
ಅನುಯಾಯಿ;
follower;

पिंड
किसी द्रव्य का ठोस गोला;
ಮುದ್ದೆ;
clod, lump;

पिंड
जौ के आटे, भात आदि का बनाया हुआ गोला जो श्राद्ध में पितरों के लिए समर्पित किया जाता है;
(ಶ್ರಾದ್ಧ) ಪಿಂಡ;
ball of rice or flour offered to the pitras or deceased ancestors;

पिंड
शरीर, देह।
ಶರೀರ, ದೇಹ.
the body.

पिंडज
प्राणी के गर्भ से उत्पन्न होनेवाला जीव, जरायुज।
ಗರ್ಭದಲ್ಲಿನ ಪಿಂಡದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ಜೀವ, ಜರಾಯುಜ.
any creature born of or with a body, viviparous.

पिंडदान
कर्मकाण्ड के अनुसार पितरों को पिंड देने का कर्म जो श्राद्ध में किया जाता है।
ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ಕೊಡುವ ಪಿಂಡ, ಪಿಂಡದಾನ.
the offering of sraddha oblation on the evening of new moon.

पिंडली
टाँग का पिछली ओर का मांसल भाग।
ಮೊಣಕಾಲುಗಳ ಮಾಂಸಖಂಡ.
calf of the leg.

पितर
परलोकवासी पूर्वज जिनका कर्मकाण्ड के अनुसार श्राद्धादि किया जाता है।
ಪಿತೃಗಳು.
forefathers.

पिता
संबंध के विचार से वह पुरुष जिसने किसी को जन्म दिया हो।
ತಂದೆ.
father.

पितामह (स्त्री. पितामही)
पिता का पिता, दादा।
ತಂದೆಯ ತಂದೆ, ತಾತ(ತಂದೆಯ ತಾಯಿ, ಅಜ್ಜಿ) .
paternal grand-father.

पितृ-पक्ष
आश्विन मास का कृष्णपक्ष जिसमें पितरों का श्राद्ध किया जाता है;
ಪಿತೃಪಕ್ಷ, ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ಪಿಂಡ ಅರ್ಪಿಸುವ ಕಾಲ;
the dark fortnight of the month of Ashwina when oblations are offered to the manes for thier spiritual gratification;

पितृ-पक्ष
पिता का कुल।
ತಂದೆಯ ಕುಲ .
paternal side.

पितृ-विसर्जन
आश्विन कृष्ण अमावस्या के दिन पितरों की विदाई का कृत्य।
ಪಿತೃ ವಿಸರ್ಜನೆಯ ಸಂಸ್ಕಾರ.
rites performed on the fifteenth day of the fortnight of the month of Ashwin which marks dark farewell to the manes.

पित्त
शरीर के तीन प्रसिद्ध दोषों में से एक जो नीलापन लिए पीले रंग का और कड़वा होता है।
ಶರೀರದಲ್ಲಿನ ಮೂರು ದೋಷವಾತ, ಪಿತ, ಕಫಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು –ಪಿತ್ತ.
bile, skin-rash.

पित्तप्रकोप
पित्त का बढ़ जाना या कुपित हो जाना।
ಪಿತ್ತ ಪ್ರಕೋಪ, ಪಿತ್ತಾಧಿಕ್ಯ.
excess and vitiation of the bile humour.

पित्ताशय
शरीर के अंदर यकृत के पीछे की ओर रहनेवाला थैली के आकार का वह अंग जिसमें पित्त रहता है।
ಪಿತ್ತಕೋಶ.
gall-bladder.

पित्ती
पित्त की अधिकता या रक्त के अधिक ऊष्ण होने से उत्पन्न होनेवाला एक रोग जिसमें शरीर पर लाल चकते पड़ जाते है और जिसमें बड़ी खुजली होती है।
ಪಿತ್ತಾಧಿಕ್ಯದಿಂದ ಆಗುವ ಒಂದು ರೋಗ.
urticaria.

पिद्दी
अति तुच्छ और नगण्य व्यक्ति।
ನೀಚ ಮನುಷ್ಯ.
insignificant creature.

पिद्दी
बया की जाति की एक चोटी चिड़िया;
ಗೀಜಗದ ಹಕ್ಕಿ ಜಾತಿಯ ಒಂದು ಹಕ್ಕಿ;
the brown-backed Indian robin;

पिनक
अफीमची की वह अवस्था जिसमें वह नशे की अधिकता के कारण सिर झुकाकर बैठे रहने की दशा में बेसुध या सोया हुआ-सा रहता है।
ಅಮಲೇರಿದಂತಾಗಿರುವಿಕೆ.
state of being intoxicated.

पिनक
पिनकने की क्रिया या भाव;
ಅರ್ಧ ನಿದ್ರೆಯ ಸ್ಥಿತಿ;
state of drowsiness;

पिपासा
कोई वस्तु पाने की इच्छा, लोभ।
ಲೋಭ, ಆಶೆ.
desire (in general), greed.

पिपासा
पीने की इच्छा, प्यास, तृष्णा;
ದಾಹ, ಬಾಯಾರಿಕೆ;
thirst;

पिपासु
जिसके मन में किसी प्रकार की उग्र कामना या लोभ हो।
ಅತ್ಯಾಶೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ.
possessed of a yearning or craving.

पिपासु
पीने की इच्छा रखनेवाला, प्यासा,
ಬಾಯಾರಿಕೆಗೊಂಡ;
thirsting;

पिपीलिका
चींटी।
ಇರುವೆ.
ant.

पिरोना
किसी छेदवाली वस्तु में धागा डालना;
ಪೋಣಿಸು;
to thread or needle;

पिरोना
छेदवाली बहुत सी वस्तुओं को एक साथ धागे में बाँधना।
ಮಣಿ ವಗೈರೆ ಪೋಣಿಸು.
to string.

पिलना
ऊख आदि का पेरा जाना;
ಕಬ್ಬು ಆದಿಯ ರಸ ಹಿಂಡು;
to be crushed;

पिलना
पूरी शक्ति से किसी काम में लगना या जुटना, किसी ओर वेग से प्रवृत्त होना;
ಸಂಪೂರ್ಣ ಮನೋಯೋಗದಿಂದ ಕಾರ್ಯಾಸಕ್ತನಾಗು;
to fall upon;

पिलना
भिड़ जाना।
ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ದುಡಿ.
to toil, to work hard.

पिलपिला
इतना नरम कि स्पर्श-मात्र से उसका रस या गूदा बाहर निकलने लगे।
ಮೆತ್ತನೆಯ .
flabby.

पिलाना
किसी को पीने में प्रवृत्त करना;
ಕುಡಿಸು;
to cause to drink, to take (an animal) to water;

पिलाना
किसी छेद में कोई पदार्थ विशेषतः कोई तरल पदार्थ डालना।
ಬಿರುಕಿನಲ್ಲಿ ದ್ರವ ಪದಾರ್ಥ ಹಾಕು.
to pour through, to fill through.

पिल्ला
कुत्ते का बच्चा।
ನಾಯಿ ಮರಿ.
pup, puppy.

पिशाच
एक निम्न देवयोनि जो वीभत्स कर्म करनेवाले माने जाते हैं, प्रेत;
ಪಿಶಾಚ;
devil;

पिशाच
वीभत्स कर्म करनेवाला दुष्ट व्यक्ति।
ಪಿಶಾಚಿಯಂತಹ ಮನುಷ್ಯ.
malevolent.

पिशुन
चुगलखोर।
ಚಾಡಿಖೋರ.
backbiter.

पिशुनता
चुगलखोरी।
ಚಾಡಿಖೋರತನ.
backbiting.

पिष्टपेषण
उक्त के आधार पर किए हुई कार्य को पुनः करने में व्यर्थ परिश्रम करना, निरर्थक कार्य करना।
ಮಾಡಿದ್ದನ್ನೇ ಪುನಃ ಪುನಃ ಮಾಡುವಿಕೆ.
useless labour, repetition

पिष्टपेषण
पिसी हुई वस्तु को फिर से पीसना;
ಅರೆದದ್ದನ್ನೇ ಅರೆಯುವಿಕೆ;
grinding flour or what is already ground;

पिसवाना
पीसने में प्रवृत्त करना, किसी से पीसने का काम कराना।
ಅರಸು.
to cause to be ground.

पिसाई
पीसने की क्रिया, भाव या मजदूरी;
ಅರೆಯುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಕೂಲಿ;
grinding, grinding charges;

पिसाई
बहुत अधिक परिश्रम।
ಬಹಳ ಕಷ್ಟಪಡುವಿಕೆ’.
hard work.

पिसान
पीसा हुआ अन्न विशेषतः गेहूँ या जौ का आटा।
ಹಿಟ್ಟು.
any finely ground substance, particularly the flour of wheat.

पिसाना
पीसने का काम कराना।
ಅರೆಸು, ಹಿಟ್ಟು ಮಾಡಿಸು.
to get ground.

पिस्ता
एक प्रकार का प्रसिद्ध मेवा।
ಪಿಸ್ತ (ಒಣ ಹಣ್ಣು).
pistachio nut.

पिस्तौल
गोली चलाने की एक प्रकार की छोटी जेबी बन्दूक, तमंचा।
ಪಿಸ್ತೂಲು.
pistol.

पिस्सू
एक प्रकार का छोटा उड़नेवाला कीड़ा जो खून चूसता है।
ಚಿಗಟ.
flea.

पीक
चबाए हुए पान का रस, पान का थूक।
ಅಗಿದ ಎಲೆ-ಅಡಿಕೆ ರಸ, ಎಲೆ ಅಡಿಕೆಯ ಉಗುಳು.
spittle of chewed betel-leaf.

पीकवान
पान की पीक थूकने का एक प्रकार का पात्र, उगालदान।
ಪೀಕದಾನಿ, ಉಗುಳು-ಪಾತ್ರೆ.
cuspidor.

पीछा
किसी वस्तु या व्यक्ति का पिछला भाग;
ಹಿಂಭಾಗ;
rear, back part;

पीछा
पीछे-पीछे चलकर किसी के साथ लगे रहने की क्रिया या भाव।
ಯಾವಾಗಲೂ ಹಿಂದೆಯೇ ಇರುವಿಕೆ.
pursuit, chase.

पीछे
किसी के कारण या खातिर, निमित्त, लिए वास्ते।
ಅದಕ್ಕಾಗಿ.
for.

पीछे
देशकाल के अनुसार किसी के पश्चात या उपरान्त;
ಅನಂತರ;
after;

पीछे
पीठ की ओर, पृष्ठदेश में;
ಹಿಂದೆ, ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ;
behind;

पीटना
किसी वस्तु पर आघात करना अथवा चोट पहुँचाना;
ಹೊಡೆ;
to beat, to thrash;

पीटना
जैसे-तैसे कमा लेना;
ಹೇಗೋ ಸಂಪಾದಿಸು;
to earn through hard labour;

पीटना
जैसे-तैसे कोई काम पूरा करना।
ಹಾಗೂ ಹೀಗೂ ಮಾಡಿ ಪೂರಯಿಸು.
to complete by dint of hard work.

पीटना
शतरंज आदि खेलों में विपक्षी की गोट या मोहरा मारना;
ಚದುರಂಗ ಆದಿ ಆಟದಲ್ಲಿ ಕಾಯಿ ಕೊಲ್ಲು;
to defeat;

पीठ
किसी प्राणी के शरीर का कमर से लेकर गरदन तक का पीछे का भाग जिसके बीचों-बीच रीढ़ की हड्डी होती है;
ಬೆನ್ನು ಕಡೆಯ ಭಾಗ;
back;

पीठ
किसी वस्तु का ऊपरी भाग;
ವಸ್ತುವಿನ ಮೇಲ್ಭಾಗ;
upper portion (of a thing);

पीठ
न्यायाधीश या न्यायाधीशों का वर्ग।
ನ್ಯಾಯಪೀಠ.
bench.

पीठ
पहनने के कपड़ों का वह भाग जो पीठ पर पड़ता है।
ತೊಡುವ ಬಟ್ಟೆಯ ಹಿಂಭಾಗ.
back (of clothes).

पीठ
लकड़ी, धातु आदि का बना हुआ बैठने का आसन;
ಕೂರವ ಆಸನ;
seat made of wood, steel, etc.;

पीठ
वह स्थान जहाँ बैठकर किसी प्रकार का उपदेश, शिक्षा आदि दी जाती हो;
ಪೀಠ;
seat;

पीठिका
धातु, काष्ठ आदि का विशेष प्रकार का आसन, छोटा पीढ़ा, पीढ़ी;
ಪೀಠ;
wooden or steel seat, small seat;

पीठिका
पुस्तक का विशिष्ट अंश या विभाग।
ಪುಸ್ತಕದ ಪೀಠಿಕೆ.
introduction, prolegomenon, etc. (of a book).

पीठी
भीगी हुई दाल को पीसने पर तैयार होनेवाला रूप।
ತೊಯ್ದ ಬೇಳೆಯನ್ನರೆದ ರೂಪ.
pulse steeped in water and then peeled and ground.

पीड़न
वस्तुओं के संबंध में जोर से कसना, दबाना या पीसना।
ಬಿಗಿ ಮಾಡುವಿಕೆ, ಅದುಮುವಿಕೆ ಅಥವಾ ಹುಡಿ ಮಾಡುವಿಕೆ.
act of tightening, pressing or grinding.

पीड़न
व्यक्तियों के संबंध में किसी को शारीरिक या मानसिक कष्ट पहुँचाना, तकलीफ देना;
ಪೀಡಿಸಿ ತೊಂದರೆ ಕೊಡುವಿಕೆ;
inflicting pain;

पीड़ा
शारीरिक या मानसिक कष्ट, त्वचा का दर्द।
ಶಾರೀರಿಕ ಅಥವಾ ಮಾನಸಿಕ ಕಷ್ಟ, ನೋವು.
pain, ache, agony.

पीड़ित
जिसे दबाया या पीसा गया हो।
ತುಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟ.
oppressed.

पीड़ित
जो किसी प्रकार कि पीड़ा से ग्रस्त हो अथवा जिसे पीड़ा पहुँचाई गई हो;
ನೊಂದ;
pained;

पीढ़ा
लकड़ी आदि का बना हुआ चौकी के आकार का छोटा और कम ऊँचा आसन।
ಮಣೆ.
seat, stool.

पीढ़ी
किसी कुल या वंश की परंपरा में क्रम से आगे बढ़नेवाली संतान की प्रत्येक कड़ी या स्थिति;
ವಂಶ ಪರಂಪರೆ;
generation;

पीढ़ी
किसी विशिष्ट समय का वह सारा जनसमुदाय जिनकी अवस्था में अधिक छोटाई-बड़ाई न हो।
ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಾಲದ ಸಮ ವಯಸ್ಸಿನ ಸಮಸ್ತ ಜನ ಸಮುದಾಯ.
generation.

पीढ़ी
वंश-क्रम में प्रत्येक श्रृंखला के सब लोग;
ಪರಂಪರೆಯ ವಂಶೀಕರು;
pedigree;

पीत
पीला, पीले रंग का।
ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ.
yellow, yellow colour.

पीतज्वर
पीला बुखार।
ಪೀತಜ್ವರ.
yellow fever.

पीतल
एक प्रसिद्ध मिश्र धातु जो तांबे और जस्ते के मेल से बनती है।
ಹಿತ್ತಾಳೆ.
brass.

पीतांबर
एक प्रकार की रेशमी धोती जो हिन्दु लोग प्रायः पूजापाठ के समय पहनते हैं।
ಪೀತಾಂಬರ.
yellow silken dhoti worn by Hindu's during worship, etc

पीतांबर
पीले रंग का वस्त्र;
ಹಳದಿ ವಸ್ತ್ರ;
yellow cloth;

पीनस
एक रोग जिसमें नाक से दुर्गन्धमय गाढ़ा पानी निकलता है।
ಮೂಗಿನಿಂದ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಕೆಟ್ಟ ನೀರು ಸುರಿಯುವುದು.
catarrh.

पीनस
सर्दी या जुकाम;
ಶೀತ, ನೆಗಡಿ;
cold;

पीना
किसी द्रव पदार्थ को घूँट-घूँट करके पेट में पहुँचाना;
ಕುಡಿ;
to sip;

पीना
किसी बात को प्रकट न होने देना;
ವಿಷಯ ಬಚ್ಚಿಡು;
to conceal (a secret etc.);

पीना
किसी बात को सह लेना;
ಮಾತು; ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳು;
to tolerate, endure;

पीना
ध्यान से सुनना।
ಗಮನವಿಟ್ಟು ಆಲಿಸು.
to listen attentively.

पीना
शराब पीना;
ಮದ್ಯ ಕುಡಿ;
to drink;

पीप
घाव मे से निकलनेवाला सफेद लेसदार तरल पदार्थ, मवाद।
ಕೀವು.
pus.

पीपल
बरगद की जाति का एक पेड़ जो पवित्र माना जाता हैं।
ಅರಳಿ ಮರ.
peepal tree.

पीपा (पीपी स्त्री.)
लकड़ी, लोहे आदि का ढोल के आकार का एक बड़ा पात्र जिसमें तेल आदि रखा जाता है।
ಪೀಪಾಯಿ.
can canister, tin.

पीयूष
अमृत, सुधा।
ಅಮೃತ.
nectar.

पीर
पीड़ा, दु:ख।
ದುಃಖ, ಪೀಡೆ.
pain, affliction.

पीर
महात्मा और सिद्ध पुरुष;
ಮಹಾತ್ಮ, ಸಿದ್ಧ ಪುರುಷ;
spiritual guide;

पीर
मुसलमानों का धर्म गुरु;
ಮುಸಲ್ಮಾನರ ಧರ್ಮಗುರು;
Muslim's saint;

पील पाँव
एक रोग जिसमें पैर या घुटने के नीचे का भाग सूज जाता है और सूजकर हाथी के पाँव की तरह मोटा हो जाता है।
ಆನೆಕಾಲು ರೋಗ.
elephantiasis.

पीलवान
हाथीवान, महावत।
ಮಾವುತ.
elephant driver.

पीला
आभा से रहित, निष्प्रभ।
ಕಾಂತಿಹೀನ.
pale, allid.

पीला
हल्दी के रंग का;
ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ;
yellow;

पीलापन
पीले होने की अवस्था, गुण या भाव।
ಪೀತವರ್ಣ.
yellowness.

पीलिया
एक प्रकार का रोग जिसमें मनुष्य का शरीर और आँखें पीली पड़ जाती हैं।
ಮಾಲೆ ರೋಗ.
jaundice.

पीसना
इस प्रकार कुचला या दबाया जाना कि बहुत छोटे-छोटे खंड हो जाएँ;
ತುಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟು ಹುಡಿ-ಹುಡಿಯಾಗು;
to press in such a way that it becomes small pieces;

पीसना
घोर परिश्रम करना।
ಬಹಳ ಶ್ರಮವಹಿಸು.
to labour hard.

पीसना
पीसा जाना, चूर्ण किया जाना;
ಅರೆದು ಚೂರ್ಣ ಮಾಡು;
to be ground (powdered);

पीसना
बहुत अधिक कष्ट पाना;
ಕಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸು;
to be reduced to distress;

पीसना
रगड़कर या दबाव पहुँचाकर किसी बड़ी वस्तु को चूरे के रूप में बदलना।
ಅರೆಯು.
to powder, to grind.

पीहर
विवाहित स्त्री की दृष्टि में उसके माता-पिता का घर।
ತವರು ಮನೆ, ತವರು.
married woman's parental house or family.

पुआल (पयाल)
पके हुए धान, कोदों आदि के वे डंठल जिनसे दाने अलग कर दिये गए हों।
ಒಣ ಹುಲ್ಲು.
paddy-straw.

पुकार
आत्मरक्षा या सहायता आदि के लिए दूसरों को आर्त्तस्वर से बुलाना;
ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಕೂಗುವಿಕೆ;
cry;

पुकार
कष्ट-निवारण के लिए किसी के प्रति की गई प्रार्थना, फरियाद।
ಕಷ್ಟ ನಿವಾರಣೆಗಾಗಿ ಬೇಡಿಕೆ.
petition.

पुकार
किसी का नाम लेकर बुलाने की क्रिया या भाव;
ಕರೆಯುವಿಕೆ;
call;

पुकारना
किसी को नाम लेकर बुलाना;
ಹೆಸರಿಸಿ ಕರೆ;
to call;

पुकारना
फरियाद करना।
ದೂರು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳು.
to lodge a complaint.

पुकारना
रक्षा या बचाव के लिए किसी को आर्त्तस्वर से बुलाना;
ರಕ್ಷಿಸಲು ಕೂಗು, ಆರ್ತನಾಗಿ ಕರೆ;
to cry out;

पुखराज
पीले रंग का एक प्रसिद्ध रत्न।
ನವರತ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು-ಪುಷ್ಯರಾಗ.
topaz

पुख्ता
जानकार, अनुभवी।
ಅನುಭವವುಳ್ಳ.
expert.

पुख्ता
पूरी उमर का प्रौढ़;
ಪ್ರೌಢವಾದ;
mature;

पुख्ता
पूरी तरह से निश्चित या स्थिर किया हुआ;
ಸ್ಥಿರವಾದ;
firm, lasting;

पुख्ता
मजबूत, पक्का, सख्त;
ಬಲವಾದ, ಪಕ್ಕಾ;
strong, solid;

पुचकार
प्यार जताने के लिए होठों से निकाला हुआ चूसने का सा शब्द, चुमकार।
ಮುತ್ತಿಡುವ ಶಬ್ದ.
fondle, caress.

पुचकारना
ओठों से चूमने का सा शब्द उत्पन्न करते हुए किसी के प्रति लाड-चाव प्रकट करना।
ಮುತ್ತಿಡು.
to fondle, to caress.

पुच्छलतारा
यदा-कदा दिखनेवाला एक विशेष प्रकार का तारा जिसके पीछे झाड़ू के आकार का भाप का सा पदार्थ जुड़ा दिखाई देता है, धूमकेतु।
ಬಾಲಚುಕ್ಕಿ, ಧೂಮಕೇತು.
comet, meteor.

पुछल्ला
पूँछ की तरह पीछे जुड़ी हुई कोई वस्तु;
ಬಾಲದಂತೆ ಸೇರಿ ಕೊಂಡಿರುವ ವಸ್ತು;
any tail-like structure;

पुछल्ला
लंबी पूँछ;
ನೀಳವಾದ ಬಾಲ;
long tail;

पुछल्ला
साथ में लगी रहनेवाली अप्रिय या अनावश्यक वस्तु।
ಜೊತೆಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿರುವ ಅನಾವಶ್ಯಕ ವಸ್ತು.
one who always tails after.

पुंज
ढेर;
ರಾಶಿ;
heap;

पुंज
राशि, समूह।
ಸಮೂಹ.
collection.

पुजवाना
अपनी आवभगत या पूजा कराना।
ಪೂಜೆ ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳು.
to cause to treat.

पुजवाना
किसी को पूजा करने में प्रवृत्त करना;
ಪೂಜೆ ಮಾಡಿಸು;
to cause to worship;

पुजाना
पुजवाना।
ಪೂಜೆ ಮಾಡಿಸು, ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳು.
to cause to worship.

पुजापा
पूजन की सामग्री;
ಪೂಜಾ ಸಾಮಗ್ರಿ;
articles used in a worship, offering;

पुजापा
वह पात्र जिसमें पूजन की सामग्री रखी जाती है।
ಪೂಜಾ ಪಾತ್ರೆ.
apparatus of worshipping.

पुजारी
ऐसा व्यक्ति जो किसी देवप्रतिमा की पूजा-सेवा करने के लिए नियुक्त किया गया हो।
ಅರ್ಚಕ.
Hindu priest.

पुजारी
पूजा करनेवाला;
ಪೂಜಾರಿ;
worshipper, adorer;

पुंजित
राशिकृत, संचित, एकत्र किया हुआ।
ರಾಶಿ ಮಾಡಿದ, ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಿದ.
heaped, collected, accumulated.

पुंजीभूत
पुंज या ढ़ेर के रूप में बना या लगा हुआ।
ಒತ್ತಟ್ಟಿಗೆ ರಾಶಿ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ.
heaped together, massed together.

पुट
किसी चीज के ऊपर किसी दूसरी चीज की जमाई या लगाई हुई हल्की परत;
ಲೇಪನ, ಮುಲಾಮು;
plating;

पुट
किसी चीज में दूसरी चीज की हल्की मिलावट।
ಲಘು ಮಿಶ್ರಣ.
slight mixture.

पुटकी
आकस्मिक दैवी विपत्ति।
ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ದೈವಿಕ ವಿಪತ್ತು.
divine wrath.

पुटकी
आकस्मिक मृत्यु;
ಅಕಸ್ಮಾತ್ತಾದ ಸಾವು.
accidental death;

पुटकी
छोटी गठरी, पोटली;
ಪುಟ್ಟಗಂಟು, ಪೊಟ್ಣ;
small bundle;

पुट्ठा
कमर के पास का चूतड का ऊपरी भाग;
ಟೊಂಕ, ಕಟಿ.
hip;

पुट्ठा
चौपायों का विशेषकर घोड़े का चूतड;
ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಹಿಂಭಾಗ, ಪೃಷ್ಠ;
rump;

पुट्ठा
पुस्तक की जिल्द या मोटाई का वह पिछला भाग जिसके अन्दर उसकी सिलाई रहती है।
ರೊಟ್ಟು ಹಾಕಿ ಹೊಲೆದ ಪುಸ್ತಕದ ಹಿಂಭಾಗ.
back portion of binding of a book.

पुड़िया
किसी के पास होने वाली सारी पूँजी या सम्पत्ति।
ಒಟ್ಟು ಆಸ್ತಿ, ಸಂಪತ್ತು.
wealth.

पुड़िया
पुड़िया में लपेटी हुई दवा या ऐसी ही अन्य कोई वस्तु;
ಪೊಟ್ಣದಲ್ಲಿನ ವಸ್ತು;
power (medicine) wrapped up in paper;

पुड़िया
वह कागज या पत्ता जिसमें कोई दवा या अन्य वस्तु लपेटकर रखी गई हो;
ಚಿಕ್ಕ ಪೊಣ್ಣ;
small paper packet;

पुण्य
धर्मविहित और उत्तम फल देनेवाला।
ಪುಣ್ಯದ (ಕಾರ್ಯ).
meritorious action, good deed.

पुण्य
धार्मिक दृष्टि से कुछ विशिष्ट अवसरों पर कुछ विशिष्ट कर्म करने से प्रपट होनेवाला शुभफल;
ಪುಣ್ಯ;
fruit or reward of virtue;

पुण्य
पवित्र, शुद्ध;
ಪವಿತ್ರ, ಶುದ್ಧ;
holy, sacred, pure;

पुण्य
मंगलकारक;
ಮಂಗಳಕರ;
auspicious;

पुण्य
शुभकर्मो का संचित रूप जिसका आगे चलकर उत्तम फल मिलता हो।
ಧರ್ಮಕಾರ್ಯದ ಫಲ.
virtue, religious merit.

पुण्यतिथि
ऐसा शुभ दिन जिसमें धर्म, लोकोपकार आदि की दृष्टि से अच्छे कर्म करने का विधान हो;
ಒಳ್ಳೆಯ ದಿನ;
auspicious day;

पुण्यतिथि
किसी महापुरुष के निधन की वार्षिक तिथि।
ಮಹಾಪುರುಷರ (ಸತ್ತ) ಪುಣ್ಯದಿನ.
anniversary (of death).

पुण्यात्मा
पुण्यकर्म करनेवाला, धर्मात्मा।
ಪುಣ್ಯಾತ್ಮ.
pure-souled, holyman.

पुतला
लकड़ी, धातु, कपड़े आदि की बनी हुई पुरुष की प्रतिमा।
ಪ್ರತಿಮೆ.
effigy, dummy.

पुतली
आँख के बीच का वह काला भाग जिसके मध्य में रूप ग्रहण करनेवाली इंद्रिय होती है;
ಕಣ್ಣಿನ ಪಾಪೆ;
pupil of eye;

पुतली
लकड़ी, धातु, कपड़े आदि की बनी हुई स्त्री की प्रतिमा।
ಬೊಂಬೆ.
puppet, doll.

पुतलीघर
वह कारखाना जहाँ यंत्रों से सूत बनाया और कपड़ा बुना जाता है।
ಬಟ್ಟೆ ಗಿರಣಿ.
cloth mill.

पुताई
उक्त का पारिश्रमिक।
ಬಳಿದುದರ ಕೂಲಿ.
wages for white-wash.

पुताई
पोतने की क्रिया या भाव;
ಬಳಿಯುವಿಕೆ;
white-wash, act of white-washing;

पुत्र
पत्नी से उत्पन्न नर संतान, बेटा।
ಮಗ.
son.

पुत्रवती
पुत्रवाली स्त्री।
ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳ ತಾಯಿ.
a women blessed with a son or sons.

पुत्रवधू
पुत्र की पत्नी, पतोहू।
ಸೊಸೆ.
daughter-in-law, son's wife.

पुत्री
कन्या, बेटी।
ಮಗಳು.
daughter.

पुदीना (पोदीना)
एक प्रसिद्ध छोटा पौधा जिसकी पत्तियाँ अच्छी गंधवाली होती हैं और चटनी आदि में पीसकर खाई जाती हैं।
ಪುದೀನ ಸೊಪ್ಪು.
mint.

पुनः पुनः
बार-बार, कई बार।
ಬಾರಿಬಾರಿ ಅನೇಕ ಸಲ.
again and again, repeatedly.

पुनः
एक बार और, फिर, दोबारा।
ಪುನಃ.
once more, again.

पुनरागमन
फिर से आना, लौटना।
ಪುನಃ ಬರುವಿಕೆ.
coming again, return.

पुनरावलोकन
फिर से या दोबारा देखना।
ಪುನಃ ನೋಡುವಿಕೆ.
revision.

पुनरावृत्ति
दोहराना;
ಪುನರಾವರ್ತಿ;
repetition;

पुनरावृत्ति
फिर से आना, लौटना।
ಹಿಂದಿರುಗುವಿಕೆ.
return.

पुनरीक्षण
किए हुए काम को जाँचने के लिए फिर से देखना।
ಪುನಃ ಪರೀಕ್ಷಣ ಮಾಡುವಿಕೆ.
review.

पुनरीक्षित
जिसका पुनरीक्षण किया गया हो या हो चुका हो।
ಪುನಃ ನೋಡಿ ಸರಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
reviewed, revised.

पुनरुक्ति
इस प्रकार दोबारा कही हुई बात।
ಹೇಳಿದ್ದನ್ನೇ ಪುನಃ ಹೇಳುವಿಕೆ.
repetition.

पुनरुक्ति
एक बार कही हुई बात या शब्द को फिर कहना;
ಪುನರುಕ್ತಿ;
said again, repeated;

पुनरुज्जीवित
जिसे फिर से जीवित किया गया हो या जिसने फिर से जीवन प्राप्त किया हो।
ಪುನರುಜ್ಜೀವನ ಗೊಳಿಸಿದ.
revived.

पुनरुत्थान
गिरे हुए को फिर से उठना।
NA.
rising again.

पुनरुत्थान
जिसका एक बार पतन या ह्रास हो चुका हो उसका फिर से उठकर उन्नति करना;
ಪುನರುತ್ಥಾನ.
renaissance;

पुनरुद्धार
टूटी-फूटी या नष्ट हुई वस्तु को फिर से ठीक या उसे यथावत् करना।
ಪುನರುದ್ಧಾರ.
restoration, renovation.

पुनर्जन्म
मरने के बाद फिर से उत्पन्न होना, दुबारा शरीर धारण करना।
ಪುನರ್ಜನ್ಮ.
rebirth (transmigration.).

पुनर्जीवन
फिर से प्राप्त होनेवाला जीवन।
ಪುನರ್ಜೀವನ.
revival.

पुनर्निर्माण
टूटी-फूटी वस्तु का फिर से होनेवाला निर्माण।
ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣ.
reconstruction.

पुनर्मुद्रण
एक बार छपी हुई वस्तु का फिर से उसी रूप में छपना;
ಪುನರ್ಮುದ್ರಣ;
impression

पुनर्मुद्रण
पुस्तकों आदि का इस प्रकार छपकर तैयार होनेवाला संस्करण।
ಪುನಃ ಮುದ್ರಿತ ಸಂಸ್ಕರಣ.
reprint.

पुनर्वास
उजड़े हुए लोगो को फिर से बसाना।
ಮತ್ತೆ ನೆಲೆಗೊಳಿಸುವಿಕೆ, ಪುನರ್ವಾಸೆ.
rehabilitation.

पुनर्विवाह
एक बार विवाह हो चुकने पर दोबारा होनेवाला विवाह।
ಪುನರ್ವಿವಾಹ.
remarriage.

पुनःस्थापना
जो पहले अपने स्थान से हटाया गया हो उसे फिर उसी के स्थान पर रखना या स्थापित करना।
ಪುನಃ ಸ್ಥಾಪಿಸುವಿಕೆ.
reinstatement.

पुनीत
पवित्र।
ಪವಿತ್ರ.
pure, holy.

पुरखा
पूर्वज, पूर्व-पुरुष।
ಪೂರ್ವಜರು.
ancestor, fore-father.

पुरजा (पुर्जा)
कागज का टुकड़ा;
ಕಾಗದದ ಚೂರು;
a scrap (com. of paper), piece, bit;

पुरजा (पुर्जा)
कागज के टुकड़े पर लिखी कोई बात या सूचना;
ಚೀಟಿ;
chit;

पुरजा (पुर्जा)
किसी बड़े यंत्र का कोई अंग या अंश।
ಯಂತ್ರದ ಭಾಗ.
component, part.

पुरबिया
पूरब का।
ಪೂರ್ವ ದಿಕ್ಕಿನ.
eastern.

पुरवाई(पूर्वा, पुरवैया)
पूरब की ओर से बहनेवाली हवा।
ಪೂರ್ವ ದಿಕ್ಕಿನ ಗಾಳಿ.
easterly (wind).

पुरस्कार
अच्छी तरह कोई प्रशस्त और कठिन कार्य करने पर आदर या सत्कार के रूप में दिया जानेवाला धन या पदार्थ, इनाम।
ಬಹುಮಾನ.
prize, award, reward.

पुरस्कृत
आगे किया हुआ।
ಮುಂದಿರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
placed in front.

पुरस्कृत
जिसे पुरस्कार मिला हो;
ಬಹುಮಾನಿಸಲ್ಪಟ್ಟ;
honoured, rewarded;

पुरातत्व
वह विद्या जिसमें मुख्यतः इतिहासपूर्व काल की वस्तुओं के आधार पर पुराने अज्ञात इतिहास का पता लगाया जाता है।
ಪುರಾತತ್ವ.
archaeology.

पुरातन
पुराना, प्राचीन।
ಪುರಾತನ, ಪ್ರಾಚೀನ.
belonging to the past, ancient.

पुराना
जिसका रिवाज अब उठ गया हो।
ಹಳೆಯದಾಗಿ ಈಗ ಅಭ್ಯಾಸ ತಪ್ಪಿ ಹೋದ.
out-of-date, old-fashioned.

पुराना
जो प्रस्तुत समय से बहुत पहले का हो;
ಪ್ರಾಚೀನ;
old, ancient;

पुराना
जो बहुत दिनों का हो जाने के कारण अच्छी दशा में न रह गया हो या ठीक तरह से और पूरा काम न दे सकता हो;
ಹಳತಾಗಿ ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಬಾರದಾದ;
worn out;

पुराना
पूर्ण अनुभवी, परिणत-बुद्धि;
ಪರಿಣತ, ಅನುಭವಿ;
experienced;

पुरी
जगन्नाथ पुरी।
ಜಗನ್ನಾಥ ಪುರಿ.
the city of Puri in Orissa.

पुरी
दशनामी सन्यासियों का एक भेद,
ದಶನಾಮಿ ಸಂತ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಒಂದು ಭೇದ.
name of one of the 10 orders of mendicants;

पुरी
नगरी, शहर;
ನಗರ;
city, town;

पुरुष
मानव जाति का नर प्राणी, मर्द, आदमी;
ಮನುಷ್ಯ;
male, man;

पुरुष
वह प्रधान सत्ता जो सारे विश्व में आत्मा के रूप में वर्तमान है (सांख्य);
(ಸಾಂಖ್ಯ) ಆತ್ಮ;
the soul and original source of the universe, (Samkhya)

पुरुष
व्याकरण में, वक्ता की दृष्टि से किया जानेवाला सर्वनामों का वर्गीकरण।
ವ್ಯಾಕರಣದಲ್ಲಿ ಸರ್ವನಾಮಗಳ ವರ್ಗೀಕರಣ.
a person (in grammar).

पुरुषत्व
पुरुष होने की अवस्था, गुण या भाव;
ಪುರುಷತ್ವ.
the state of man;

पुरुषत्व
पौरुष, मर्दानगी।
NA.
manliness, valour.

पुरुषार्थ
उद्योग, उद्यम।
ಉದ್ಯೋಗ.
(human) effort or exertion.

पुरुषार्थ
मनुष्य के जीवन का प्रधान उद्देश्य, वह वस्तु या प्रयोजन जिनकी प्राप्ति या सिद्धि के लिए मनुष्य को उद्योग करना चाहिए (पुरुषार्थ चार माने गए हैं- धर्म, अर्थ, काम, मोक्ष);
ನಾಲ್ಕು ಪುರುಷಾರ್ಥಗಳು-ಧರ್ಮ, ಅರ್ಥ, ಕಾಮ, ಮೋಕ್ಷ;
any object of human pursuit, any one of the four objects or aims of man or of the soul;

पुरुषार्थी
पुरुषार्थ करनेवाला, उद्योगी, परिश्रमी।
ಪುರುಷಾರ್ಥವನ್ನು ಮಾಡುವವ, ಪರಿಶ್ರಮಿ.
industrious, painstaking, laborious.

पुरोहित
वह कर्मकाण्डी ब्राह्मण जो अपने यजमान के यहाँ मुंडन यज्ञोपवीत, विवाहा आदि संस्कार कराता है तथा अन्य धार्मिक अवसरों पर दान-दक्षिणा आदि लेता है।
ಪುರೋಹಿತ.
Hindu-priest.

पुरोहिताई
पुरोहित का काम, पद या भाव, यजमानों को धार्मिक कृत्य कराने का काम या वृत्ति।
ಪೌರೋಹಿತ್ಯ.
the office or function of the officiating priest.

पुल
खाइयों, नदी-नालों आदि के ऊपर आर-पार जोड़कर बनाई हुई वह वस्तु, या रचना जिसपर से होकर गाड़ियाँ और व्यक्ति इधर-उधर आते-जाते हैं, सेतु।
ಸೇತುವೆ.
bridge.

पुलक
प्रेम, भय, हर्ष आदि मनोविकारों के कारण शरीर में होनेवाला रोमांच।
ರೋಮಾಂಚ.
erection of the hair of the body, thrill of joy, delight.

पुलकना
प्रेम, हर्ष आदि से पुलकित होना।
ರೋಮಾಂಚಿತವಾಗು.
to experience a thrill of joy, to be delighted.

पुलकित
जिसे रोमांच हुआ हो, हर्षविह्वल।
ಹರ್ಷದಿಂದ ರೋಮಾಂಚಿತವಾದ.
having the hair of the body erect, thrilled with joy.

पुलटिस
हलवे की तरह पकाई हुई अलसी आदि का लेप जो फोड़ों आदि को पकाने के लिए उन पर बाँधा जाता है।
ಪೋಲ್ಟೀಸು, ಕುದಿಹಿಟ್ಟು ಕಟ್ಟು.
poultice.

पुलाव
मांस और चावल एक में पकाकर तैयार किया जानेवाला विशेष प्रकार का व्यंजन।
ಪುಲಾವ್.
spiced rice preparation.

पुंलिंग (पुल्लिंग)
व्याकरण में संज्ञा शब्दों के दो वर्गों में से एक जिसकी संज्ञाएँ नरों की सूचक होती हैं अथवा ऐसी चीजों की सूचक होती हैं जो पुरुष वर्ग की समझी जाती हैं।
(ವ್ಯಾಕರಣ) ಪುಲ್ಲಿಂಗ.
masculine gender (in grammar).

पुलिंदा
कागज, कपड़े आदि में बँधी हुई गठरी।
ಗಂಟು.
bundle, sheaf.

पुलिन
नदी आदि का किनारा, विशेषत: रेतीला किनारा।
ನದಿತೀರ, ಮರಳು ದಿಣ್ಣೆ.
beach.

पुलिया
छोटा पुल
ಚಿಕ್ಕ ಸೇತುವೆ.
culvert, small bridge.

पुलिस
उक्त्त विभाग का कर्मचारी, सिपाही।
ಪೊಲೀಸಿನ ಸಿಪಾಯಿ.
police.

पुलिस
वह राजकीय विभाग जिसका मुख्य काम शांति तथा व्यवस्था बनाए रखना है और जो अपराधों को रोकता है, अपराधियों को पकड़ता है तथा न्यायालय द्वारा दंडित कराता है;
ಪೊಲೀಸು ವಿಭಾಗ;
police department;

पुश्त
किसी वस्तु का पिछला भाग, पृष्ठ देश।
ಹಿಂಭಾಗ.
the back portion.

पुश्त
पशुओं, मनुष्य आदि की पीठ;
ಬೆನ್ನು;
the back;

पुश्त
वंशपरम्परा की प्रत्येक श्रेणी या स्थान, पीढ़ी;
ವಂಶ ಪರಂಪರೆ, ತಲೆಮಾರು, ತಲಾಂತರ;
generation;

पुश्ता
ईंट, पत्थर, मिट्टी आदि की वह वास्तु रचना जो नदियों के किनारे पानी की बाढ़ रोकने अथवा किसी दीवार आदि की मजबूती के लिए उसमें पार्श्व में खड़ी की जाती है।
ಕಟ್ಟೆ, ಏರಿ, ಒಡ್ಡು, ಅಣೆಕಟ್ಟು.
embankment.

पुश्तैनी
जो कई पीढ़ियों तक चला जाए।
ಆನುವಂಶಿಕ.
hereditary.

पुश्तैनी
जो कई पीढ़ियों से चला आ रहा हो;
ತಲೆ ತಲಾಂತರದಿಂದ ಬಂದ;
ancestral;

पुष्कल
भरपूर, पर्याप्त, प्रचुर।
ಪುಷ್ಕಳವಾಗಿ, ಹೇರಳೆ.
much, abundant.

पुष्ट
कथन या बात जो प्रमाणों से सिद्ध होती हो।
ಪ್ರಮಾಣ ಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ.
confirmed.

पुष्ट
जिसका अच्छी तरह पोषण हुआ हो;
ಪುಷ್ಪವಾದ;
nourished;

पुष्ट
मोटा-ताजा, बलवान;
ಬಲಶಾಲಿಯಾದ;
fat, strong;

पुष्टई
बलवर्धक औषध या वस्तु।
ಶಕ್ತಿವರ್ಧಕ ಔಷಧಿ ಅಥವಾ ಪದಾರ್ಥ.
nourishment, nutrition (medicine or a thing).

पुष्टि
दृढ या मजबूत होने की अवस्था या भाव;
ಬಲಪಡಿಸುವಿಕೆ;
strengthening;

पुष्टि
समर्थन, तर्क या प्रमाण द्वारा सिद्धि।
ಸಮರ್ಥನೆ.
confirmation.

पुष्टिकर
पुष्ट करनेवाला, बलवर्धक।
ಬಲವರ್ಧಕ, ಪುಷ್ಟಿಕರ.
nourishing, causing to grow or thrive.

पुष्टिकारक
पुष्टी करने वाला।
ಪುಷ್ಟಿಕಾರಕ.
confirmatory.

पुष्टिमार्ग
श्री वल्लभाचार्य के शुद्धाद्वैत मत की साधना-व्यवस्था जिसमें भक्त कर्म निरपेक्ष होकर भगवान श्रीकृष्ण को आत्मसमर्पण करता है तथा कर्मों के फल की कामना नहीं करता है।
ಶ್ರೀ ವಲ್ಲಭಾ ಚಾರ್ಯ ಪ್ರಣೀತ ಶುದ್ಧಾದ್ವೈತದ ಸಾಧನೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಪುಷ್ಟಿಮಾರ್ಗ.
name of a Vaisnava sect founded by Vallabhacharya.

पुष्टीकरण
किसी कही हुई बात या किए हुए काम को ठीक मानते हुए उसकी पुष्टी करना।
ಸಮರ್ಥಿಸುವಿಕೆ.
confirmation.

पुष्प
फूल, कुसुम।
ಹೂ.
a flower.

पुष्पवर्षा
फूलों की ऊपर से की जानेवाली या होनेवाली वर्षा।
ಹೂ ಮಳೆ, ಪುಷ್ಟವರ್ಷ.
flowers showered upon (a hero on any great) occasion.

पुष्पवाटिका
ऐसा छोटा उद्यान जिसमें फूलों के अनेक पेड़-पौधे हों।
ಹೂತೋಟ.
a flower garden.

पुष्पांजलि
फूलों से भरी हुई अंजलि जो किसी देवता या महा-पुरुष को अर्पित की जाती है।
ಪುಷ್ಪಾಂಜಲಿ.
presenting flowers or a nosegay in both hands open and hollowed.

पुष्पिका
किसी ग्रंथ के किसी अध्याय का वह समापक वाक्य या पद्य जिसमें प्रतिपाद्य की समाप्ति की सूचना रहती है तथा जिसमे प्रायः लेखक का नाम एवं रचना-संवत् भी रहता है;
ಗ್ರಂಥದ ಯಾವುದಾದರೊಂದು ಅಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಪಾದ್ಯ ವಿಷಯ, ಲೇಖಕನ ಹೆಸರು, ಕಾಲ ಆದಿಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಮುಕ್ತಾಯ ವಾಕ್ಯ ಅಥವಾ ಪದ್ಯ .
division of a book, chapter;

पुष्पिका
दाँत का मैल;
ಹಲ್ಲಿನ ಮೇಲಣ ಕೊಳೆ;
the tartar of the teeth;

पुष्पिका
लिंग का मैल।
ಲಿಂಗದಲ್ಲಿನ ಕೊಳೆ.
the mucus of the gland penis or urethra.

पुष्पित
उन्नत और समृद्ध।
ಸಮೃದ್ಧ.
abounding or rich-in.

पुष्पित
फूलों से युक्त, फूलों से लदा हुआ;
ಹೂಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ.
bearing flowers, flowered;

पुष्पोद्यान
पुष्पवाटिका, फूलों का बगीचा।
ಪುಷ್ಪೋದ್ಯಾನ.
a flower-garden.

पुस्तक
हाथ से लिखे या छपे हुए पन्नों का जिल्द बँधा हुआ रूप, किताब।
ಪುಸ್ತಕ.
book.

पुस्तकाकार
जो पुस्तक के आकार या रूप में हो।
ಪುಸ್ತಕದ ಆಕಾರ(ದ).
in shape of a book.

पुस्तकाध्यक्ष
पुस्तकालय का प्रधान अधिकारी।
ಪುಸ್ತಕಾಲಯದ ಮುಖ್ಯಾಧಿಕಾರಿ.
librarian.

पुस्तकालय
वह स्थान जिसमें विभिन्न विषयों की पुस्तकें संगृहीत हों।
ಪುಸ್ತಕಾಲಯ.
library.

पुस्तकीय
पुस्तक संबंधी;
ಪುಸ್ತಕಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ.
pertaining to a book;

पुस्तकीय
पुस्तकों से प्राप्त होनेवाला।
ಪುಸ್ತಕದಿಂದ ಲಭ್ಯವಾಗುವ.
found in the books.

पुस्तिका
छोटी पुस्तक।
ಸಣ್ಣ ಪುಸ್ತಕ .
booklet.

पूआ
पूरी की तरह का एक मीठा पकवान जो आटे में गुड या चीनी मिलाकर तलने से बनता है।
ತುಪ್ಪದಲ್ಲಿ ಕರಿದ ಸಿಹಿ ಪೂರಿ, ಸಜ್ಜಪ್ಪ.
sweet fried small cake.

पूछ
आदर, कद्र।
ಆದರಣೆ.
(commanding of ) respect.

पूँछ
किसी पदार्थ का पिछला भाग;
ಹಿಂಭಾಗ;
back portion (of a thing);

पूँछ
पशु-पक्षी आदि के शरीर का वह लचीला भाग जो गुदा के ऊपर रीढ़ की हड्डी की संधि में से निकालकर कुछ दूर तक जाता है या लटकता रहता है, दुम;
ಬಾಲ;
tail;

पूँछ
पूँछ की तरह जुड़ी हुई वस्तु।
ಬಾಲದಂತೆ ಕಟ್ಟಿದ ವಸ್ತು.
a tail like object attached with something.

पूछ
पूछने या पूछे जाने का भाव या क्रिया;
ಕೇಳುವಿಕೆ; ಕೇಳಲ್ಪಡುವಿಕೆ;
inquiry ( after );

पूछताछ
किसी बात की पक्की जानकारी के लिए उसके विषय में एक या अनेक व्यक्तियों से बार-बार पूछना या प्रश्न करना।
ವಿಚಾರಣೆ,ವಿವರಗಳ ತಿಳಿವಳಿಕೆಗಾಗಿ ವಿಚಾರಿಸುವಿಕೆ.
enquiry, investigation.

पूछना
किसी बात की जिज्ञासा से कोई प्रश्न करना;
ಪ್ರಶ್ನಿಸು;
to enquire;

पूछना
जबाब तलब करना।
ಕೇಳಿ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಪಡೆ.
to interrogate.

पूछना
परीक्षा आदि के प्रसंग में किसी के सामने इसलिए कुछ प्रश्न रखना कि वह उनका उत्तर दें;
(ಪರೀಕ್ಷೆಗಾಗಿ) ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇಳು;
to question;

पूजक
पूजा करनेवाला, उपासक।
ಪೂಜಕ, ಪೂಜಿಸುವವ.
worshipper.

पूजन
आदर सम्मान।
ಗೌರವಿಸುವಿಕೆ.
treating with respect or hospitality.

पूजन
पूज्य वस्तु की की जानेवाली आराधना या वंदना;
ಪೂಜೆ;
worshipping;

पूजना
घूस देना, जेब गरम करना।
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಲಂಚಕೊಡು, ಕೈ ಬಿಸಿ ಮಾಡು.
(fig) to bribe.

पूजना
देवी-देवता को प्रसन्न एवं संतुष्ट करने के लिए यथाविधि पत्र-पुष्प अर्पित करना, ध्यान करना;
ಪೂಜಿಸು;
to worship, to adore, to venerate;

पूजनीय
पूजा करने योग्य, आदर के योग्य।
ಪೂಜ್ಯರಾದ, ಗೌರವಾರ್ಹ.
venerable, deserving of honour.

पूजा
आदर-सत्कार, खातिरदारी;
ಆದರಿಸುವಿಕೆ;
honour;

पूजा
घूस, रिश्वत;
ಲಂಚ;
bribery;

पूजा
ताड़न, पिटाई।
ಹೊಡೆಯುವಿಕೆ.
beating.

पूजा
पत्र-पुष्प आदि के समर्पण के साथ किसी विशिष्ट देवी-देवता का ध्यान, स्मरण आदि करने का कृत्य, अर्चना;
ಪೂಜೆ;
worship, veneration, adoration;

पूजित
जिसकी पूजा की गई हो
ಪೂಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
worshipped.

पूँजी
वह धन जिससे कोई व्यवसाय आरंभ किया गया हो, मूलधन;
ಬಂಡವಾಳ, ಮೂಲಧನ;
capital, assets;

पूँजी
संचित धन।
NA.
wealth.

पूँजीदार
जिसके पास अधिक संपत्ति हो;
ಐಶ್ವರ್ಯವಂತ;
wealthy person;

पूँजीदार
वह जो आर्थिक लाभ के लिए किसी विशेष उद्योग या व्यवसाय में धन लगाता हो।
ಬಂಡವಾಳಗಾರ.
capitalist.

पूँजीदारी
पूँजीदार होने की अवस्था या भाव।
ಬಂಡವಾಳಗಾರಿಕೆ.
the state of being a capitalist.

पूँजीपति
पूँजीदार।
ಬಂಡವಾಳಗಾರ.
capitalist.

पूँजीवाद
आधुनिक अर्थशास्त्र में वह आर्थिक प्रणाली या व्यवस्था जिसमें देश के प्रमुख उत्पत्ति एवं वितरण के साधनों पर पूँजीपतियों का व्यक्तिगत रूप से पूरा अधिकार होता है। इसमें धनवान लोग उत्पादन के लिए अपनी पूँजी लगाते हैं तथा उससे लाभ उठाते हैं।
ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ.
capitalism.

पूँजीवादी
पूँजीवाद को माननेवाला या उसका अनुयायी।
ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವವ ಅಥವಾ ಹಿಂಬಾಲಿಸುವವ .
one who believes in capitalism or follower of capitalism.

पूँजीवादी
पूँजीवाद संबंधी।
ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ.
pertaining to capitalism.

पूज्य
आदर आदि के योग्य, आदरणीय।
ಆದರಣೀಯ.
deserving of honour.

पूज्य
पूजा किए जाने के योग्य;
ಪೂಜಾರ್ಹ;
venerable, adorable;

पूज्यपाद
परमपूज्य और मान्य।
ಸನ್ಮಾನ್ಯ, ಪರಮ ಪೂಜ್ಯ.
most respectable, most honourable.

पूज्यवर
पूज्यों में श्रेष्ठ।
ಪೂಜ್ಯವರ, ಶ್ರೇಷ್ಠ.
most honourable.

पूड़ी (पूरी)
एक प्रकार का प्रसिद्ध व्यंजन जिसे साधारण रोटी आदि की तरह बेलकर घी या तेल में पकाते हैं।
ಪೂರಿ.
unleavened fried cake.

पूत
पवित्र, शुद्ध, साफ किया हुआ।
ಶುದ್ಧವಾದ ಪವಿತ್ರವಾದ .
pure, cleaned.

पूत
पुत्र, बेटा।
ಮಗ, ಪುತ್ರ.
son.

पूनम
पूर्णिमा।
ಹುಣ್ಣಿಮೆ.
full moon.

पूनी
धुनि हुई रुई की मोटी बत्ती जो सूत कातने के काम में आती है।
ನೂಲು ತೆಗೆಯಲು ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸಿದ ಹತ್ತಿ.
cotton-roll prepared for spinning.

पूरक
एक प्रकार का प्राणायाम जिसमें प्राणवायु को नाक द्वारा अंदर पहुँचाते हैं।
ಪ್ರಾಣಾಯಾಮದ ಒಂದು ರೀತಿ ಪೂರಕ.
closing the right nostril with the forefinger and then drawing up air through the left and then closing the left nostril and drawing up air through the right (as a religious exercise).

पूरक
पूर्ति करनेवाला, कमी, त्रुटि आदि को दूर करनेवाला।
ಪೂರಕ, ಕಮ್ಮಿಯಾದ್ದನ್ನು ಭರ್ತಿಮಾಡುವಂತಹ .
supplementary.

पूरब
वह दिशा जिसमें सूर्य का उदय होता है।
ಪೂರ್ವ ದಿಕ್ಕು.
east.

पूरबी
पूरब संबंधी, पूरब का।
ಪೂರ್ವ ದಿಕ್ಕಿನ.
pertaining to east, eastern.

पूरा
(कामना या इच्छा) सिद्ध होना, सफल होना।
ಇಚ್ಛಾಪೂರ್ತಿಯಾದ.
fulfilled.

पूरा
जितना आवश्यक, उचित या संभव हो, भरपूर;
ಸಾಕಾದಷ್ಟು;
adequate;

पूरा
जिसमें कोई भी स्थान खाली न बचा हो;
ಭರ್ತಿಯಾದ;
full;

पूरा
जो अधूरा न हो, समाप्त;
ಕೊನೆಗೊಂಡ;
complete,

पूरा
समग्र, समूचा, सारा;
ಸಂಪೂರ್ಣ;
whole;

पूरित
पूर्ण किया या भरा हुआ, परिपूर्ण।
ಪರಿಪೂರ್ಣ.
filled, completed.

पूर्ण
किसी बात या तत्व से भरा हुआ;
ತುಂಬಿದ;
filled with or full of;

पूर्ण
जो पूरी तरह से भरा हुआ हो;
ಪೂರ್ಣ;
full;

पूर्ण
समूचा, समस्त, सारा, सम्पूर्ण;
ಎಲ್ಲಾ, ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ;
complete, all, entire;

पूर्ण
सिद्ध, सम्पन्न।
ನೆರವೇರಿದ.
fulfilled.

पूर्ण
हर तरह से ठीक और पूरा;
ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯಲ್ಲೂ ಪೂರ್ತಿಯಾದ, ಸರಿಯಾದ;
perfect;

पूर्णकाम
जिसकी सभी इच्छाएँ पूरी हो चुकी हों।
ಸಂಪೂರ್ಣ ಮನೋರಥ.
one whose wishes are fulfilled, gratified.

पूर्णचन्द्र
पूर्णिमा का चन्द्रमा जो अपनी सब कलाओं से पूर्ण होता है।
ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ಚಂದ್ರ.
the full moon.

पूर्णत:
पूरी तरह से।
ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ .
completely, fully, wholly.

पूर्णतया
पूरी तरह से, पूर्णरूप से।
ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ.
completely.

पूर्णता
ऐसी स्थिति जिसमें किसी प्रकार की कमी या त्रुटि न हो।
ಯಾವ ಕೊರೆತೆಯೂ ಇಲ್ಲದಿರುವಿಕೆ.
perfection.

पूर्णता
पूर्ण होने की अवस्था या भाव;
ಪರಿಪೂರ್ಣತೆ;
fullness;

पूर्णमासी
शुक्लपक्ष की अन्तिम तिथि जिसमें चन्द्रमा अपनी सोलहों कलाओं से युक्त हो जाता है।
ಹುಣ್ಣಿಮೆ.
fifteenth day of the bright half of lunar month.

पूर्णविराम
वाक्य की समाप्ति का सूचक चिह्न जो कि खड़ी पाई के रूप में होता है।
ಪೂರ್ಣವಿರಾಮ.
full stop.

पूर्णांक
अविभक्त संख्या;
ಅವಿಭಕ್ತ ಸಂಖ್ಯೆ;
non-fractional number;

पूर्णांक
किसी प्रश्नपत्र के लिए निर्धारित अंक।
ಪ್ರಶ್ನ ಪತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ಅಂಕಗಳು.
full marks.

पूर्णांक
पूरी संख्या;
ಪೂರ್ಣ ಸಂಖ್ಯೆ;
a full figure or number;

पूर्णाहुति
किसी कार्य का वह अंग जिसमें वह पूर्णता को प्राप्त हो, अंतिम कृत्य।
ಪೂರ್ಣಾಹುತಿ.
finishing touch.

पूर्णाहुति
होम कर्म की अंतिम आहुति;
NA.
the burnt offering which concludes or completes a ceremony;

पूर्णिमा
पूर्णमासी।
ಹುಣ್ಣಿಮೆ.
the day of full-moon.

पूर्ति
अर्थशास्त्र में वे वस्तुएँ जो किसी विशिष्ट मूल्य पर बिकने के लिए बाजार में आई हों।
ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ದರಕ್ಕೆ ಮಾರಲು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಬಂದ ಸರಕು.
supply.

पूर्ति
कमी पूरी करने का काम;
ಕಡಿಮೆಯಿರುವುದನ್ನು ಭರ್ತಿಮಾಡುವಿಕೆ;
filling up;

पूर्ति
पूरे या पूर्ण होने की क्रिया या भाव;
ಪೂರ್ತಿ;
fulfillment;

पूर्व
जो किसी से पहले अस्तित्व में आया हो या बना हो;
ಮೊದಲೇ ಇದ್ದ, ಹಿಂದಿನ;
first;

पूर्व
जो सबसे आगे, सामने या पहले हो।
ಮುಂದಿನ ಅಥವಾ ಎದುರಿನ.
being before or in front (of).

पूर्व
पहले, पेश्तर।
ಮುನ್ನ.
before, prior, beforehand.

पूर्व
वह दिशा जिसमे सूर्योदय होता है, पश्चिम के सामने की दिशा।
ಪೂರ್ವ ದಿಕ್ಕು.
east.

पूर्वकालिक
पूर्वकाल सम्बन्धी, पुराना, पहले का।
ಪೂರ್ವಕಾಲದ.
belonging to former times

पूर्वकालीन
पुराने जमाने का, प्राचीन।
ಪ್ರಾಚೀನ.
see 'पूर्वकालिक'

पूर्वग्रह (पूर्वाग्रह)
किसी अनिश्चित या विवादास्पद विषय के संबंध में वह आग्रहपूर्ण धारणा जो पहले से बिना जाने या समझे-बूझे मन में स्थिर कर ली गई हो।
ಮೊದಲೇ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಕಲ್ಪನೆ ಅಥವಾ ಧಾರಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಇರುವ ಆಗ್ರಹ, ಪೂರ್ವ ಗ್ರಹ ಪೀಡಿತ ವಿಚಾರ.
prejudice, bias.

पूर्वज
दादा-परदादा आदि पूर्व पुरुष, पुरखा।
ಪೂರ್ವಜರು.
ancestor, forefather.

पूर्वजन्म
वर्तमान जन्म से पहले का जन्म, पिछला जन्म।
ಪೂರ್ವಜನ್ಮ.
former birth, previous birth.

पूर्वपक्ष
अभियोग में वादी द्वारा उपस्थित किया हुआ मत;
ವಾದಿಯ ಮೊದಲ ಹೇಳಿಕೆ;
first statement of the plaintiff;

पूर्वपक्ष
किसी बात का वह पूर्व रूप जिसमें सभी संभावित शंकाओं को उठाया जाता है और फिर एक-एक करके इनका खण्डन करते हुए पीछे सिद्धान्त पक्ष की स्थापना की जाती है;
ಸಿದ್ಧಾಂತ ನಿರ್ಣಯವಾಗಲು ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಶಂಕೆ ಮುಂತಾದ ಸಂದರ್ಭ, ಪೂರ್ವ ಪಕ್ಷ;
proposition, assertion;

पूर्वपक्ष
किसी शास्त्रीय विषय के सम्बन्ध मे उठाया हुआ ऐसा, प्रश्न, बात या शंका जिसका दूसरे पक्ष को समाधान करना पड़े;
ಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷ;
first objection to an assertion in any discussion;

पूर्वपक्ष
चंद्र मास का कृष्णपक्ष।
ಚಾಂದ್ರಮಾನ ರೀತ್ಯಾ ಕೃಷ್ಣಪಕ್ಷ.
the fortnight of waning moon.

पूर्वराग
नायक नायिका में श्रवण, दर्शन आदि के कारण मिलन से पूर्व उत्पन्न होनेवाला अनुराग।
ಪ್ರೇಮಿಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಮಿಲನದ ಮುನ್ನಿನ ಅನುರಾಗ.
earliest or incipient affection, love between two person which springs from previous cause.

पूर्वरूप
ऐसा लक्षण जिसमें किसी भावी वस्तु के आगमन की सूचना मिले, आरंभिक लक्षण, आसार।
ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾಣುವ ಲಕ್ಷಣ.
symptom of something imminent.

पूर्वरूप
यह रूप जो पहले रहा हो;
ಪೂರ್ವರೂಪ;
previous form;

पूर्ववत्
पहले की ही तरह।
ಮೊದಲಿನಂತೆ.
as before.

पूर्ववर्ती
जो पहले से वर्तमान हो या रह चुका हो, पूर्व मे या पहले रहने या होनेवाला, पुराने समय की घटनाओं का विवरण।
ಪೂರ್ವವರ್ತಿ, ಮೊದಲಿದ್ದ.
existing before, happening before.

पूर्ववृत्त
पूर्वकाल की बातें, इतिहास।
ಇತಿಹಾಸ, ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದ ಸಮಾಚಾರ.
former event, antecedent.

पूर्वसूचना
पहले से दी जानेवाली सूचना या चेतावनी।
ಪೂರ್ವಸೂಚನೆ.
information given beforehand, warning.

पूर्वानुमान
किसी भावी काम या बात के स्वरूप आदि के संबंध में पहले से किया जानेवाला अनुमान या कल्पना।
ಮುಂದಾಗುವ ಸಂಭವದ ಬಗ್ಗೆ ಮೊದಲೇ ಊಹಿಸುವಿಕೆ.
forecast.

पूर्वापर
आगे और पीछे का।
ಪೂರ್ವಾಪರ.
prior and subsequent.

पूर्वार्द्ध (पूर्वार्ध)
शुरू का आधा हिस्सा।
ಪೂರ್ವಾರ್ಧ.
the first half.

पूर्वाह्न
दिन का पहला भाग, दिन के पहले दो प्रहर।
ಪೂರ್ವಾಹ್ನ.
earlier part of the day, forenoon.

पूर्वी
पूर्व दिशा से सम्बन्ध रखनेवाला, पूरब का।
ಪೂರ್ವದಿಕ್ಕಿನ.
eastern, oriental.

पूर्वोक्त
जिसका जिक्र पहले आ चुका हो, जो पहले कहा जा चुका हो।
ಪೂರ್ವೋಕ್ತ, ಮೊದಲು ಹೇಳಿದ.
afore-mentioned, aforesaid.

पूर्वोत्तर
पूर्व ओर उत्तर के बीच का।
ಪೂರ್ವೋತ್ತರ.
north-eastern.

पूर्वोपाय
रक्षा व्यवस्था आदि का ध्यान रखते हुए पहले से किया जानेवाला उपाय।
ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ ಕ್ರಮ.
precautionary measure.

पूला (पूली-स्त्री.)
घास, तिनकों आदि का बना हुआ गट्ठर।
ಹುಲ್ಲಿನ ಹೊರೆ.
small bundle of grass or straw.

पूस
पौष मास, अगहन और माघ के बीच का मास।
ಪುಷ್ಯಮಾಸ.
tenth month of Indian calendar.

पृथक्
अलग, जुदा, भिन्न।
ಬೇರೆಯದಾದ.
separate, different.

पृथक्करण
पृथक् या अलग करने की क्रिया या भाव।
ಬೇರ್ಪಡಿಸುವಿಕೆ.
separating, separation.

पृथ्वी (पृथिवी)
धरती, जमीन;
ಭೂಮಿ;
earth, world;

पृथ्वी (पृथिवी)
पंचमहाभूतों में से एक।
ಪಂಚಭೂತಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು.
earth is considered as one of the five primary elements.

पृथ्वी (पृथिवी)
सौर जगत् का पाँचवाँ सबसे बड़ा ग्रह जिसमें हम लोग रहते हैं;
ಸೌರ ಜಗತ್ತಿನ ಐದನೆಯ ದೊಡ್ಡ ಗ್ರಹ; ಇದರಲ್ಲೇ ನಮ್ಮ ವಾಸ.
largest fifth planet of solar family;

पृथ्वीपति
राजा।
ದೊರೆ, ರಾಜ.
king, lord of the earth.

पृष्ठ
किसी वस्तु का ऊपरी भाग, सतह;
ಮೇಲ್ಭಾಗ;
upper side, surface;

पृष्ठ
पीठ, किसी वस्तु का पिछला तल या भाग;
ಹಿಂಭಾಗ;
back, the hinder part or rear of anything;

पृष्ठ
पुस्तक के पन्ने का एक ओर का भाग।
ಪುಸ್ತಕದ ಪುಟ.
page.

पृष्ठपोषक
सहायता करनेवाला, रक्षक।
ರಕ್ಷಕ.
one who supports or backs, helper.

पृष्ठभूमि
पहले की वे सब बातें और परिस्थितियाँ जिनके आगे या सामने कोई विशेष बात या घटना हो और जिनके साथ मिलान करने पर उस बात या घटना का रूप स्पष्ट होता है, पहले की बातें।
ಹಿನ್ನೆಲೆ, ಪುಷ್ಠಭೂಮಿ;
background;

पृष्ठभूमि
पिछला भाग।
ಹಿಂಭಾಗ.
rear portion.

पृष्ठांकन
लेनेदेन के दस्तावेजों की पीठ पर यह लिखना कि इसका भुगतान अमुक व्यक्ति या संस्था को दे दिया जाए।
ಪೃಷ್ಠಾಂಕನ.
endorsement.

पृष्ठांकित
जिसकी पीठ पर पृष्ठांकन किया गया हो।
ಪೃಷ್ಠಾಂಕಿತ.
endorsed.

पेंग (पींग)
झूलने के समय झूले या हिंडोले का आगे-पीछे जाना।
ಕಾಲು ಮೀಟಿ ತೂಗುವಿಕೆ.
swinging.

पेंच (पेच)
एक आभूषण जो पगड़ी में आगे की ओर लगाया जाता है।
ರುಮಾಲಿಗೆ ತಗುಲಿಸುವ ಒಂದು ಆಭೂಷಣ.
kind of ornament worn on the pagdi.

पेंच (पेच)
एक प्रकार की कील जिसमें चूड़ियाँ बनी रहती हैं;
ಸ್ಕ್ರೂ, ಮೊಳೆ.
screw;

पेंच (पेच)
चारों ओर लपेटी जाने-वाली चीज का प्रत्येक फेरा या लपेट;
ಸುತ್ತು;
turn, winding;

पेंच (पेच)
चाल, घुमाव-फिराव, चालाकी से भरी हुई युक्ति;
ಚಾತುರ್ಯದ ಯುಕ್ತಿ;
trick;

पेंच (पेच)
लड़ाई जानेवाली पतंगों की डोर का एक दूसरे से उलझना;
ಒಂದು ಮತ್ತೊಂದರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಸಿಕ್ಕು ಬೀಳುವಿಕೆ;
entwining of the threads of two flying kites;

पेंचकश
एक प्रकार का चक्रदार उपकरण जिससे बोतल का कार्क निकाला जाता है।
ಕಾರ್ಕು, ಮುಚ್ಚಳಗಳನ್ನು ತೆರೆಯುವ ಸ್ಕ್ರೂ.
cork-screw.

पेंचकश
वह उपकरण जिससे पेचों को घुमा-घुमाकर जड़ते या निकालते हैं;
ಸ್ಕ್ರೂ-ಡ್ರೈವರ್;
screw-driver;

पेचदार
जिसमें किसी तरह का पेच लगा हो;
ಮೊಳೆಯಿರುವ;
fitted with a screw;

पेचदार
जिसमें कोई उलझन या झमेला हो।
ಸಿಕ್ಕಾದ.
intricate.

पेचिश
एक उदर-रोग जिसमें पेट में ऐंठन होती है और पाखाने में आँव आती है।
ಆಮಶಂಕೆ.
dysentery.

पेचीदगी
उलझन।
NA.
Complication

पेचीदगी
पेचीदा होने की अवस्था या भाव;
ಸಿಕ್ಕು.
being twisted, twisting;

पेचीदा
घुमाव-फिराववाला, उलझन वाला, कठिन, जटिल।
ಜಟಿಲವಾದ.
complicated, intricate

पेट
किसी वस्तु के बीच का खोखला भाग।
ಟೊಳ್ಳಾದ ಭಾಗ.
cavity.

पेट
गर्भ अथवा गर्भाशय;
ಗರ್ಭಾಶಯ;
womb;

पेट
शरीर के मध्य भाग का वह सामनेवाला अंग जो छाती के नीचे और पेडू के ऊपर रहता है;
ಹೊಟ್ಟೆ;
belly, stomach, abdomen;

पेटपूजा
भोजन करना, खाना।
ಊಟ ಮಾಡುವಿಕೆ.
eating.

पेटी
कमर में बाँधने का तसमा, कमरबंद।
ಸೊಂಟದ ಪಟ್ಟಿ.
belt, girdle.

पेटी
छोटा पिटारा, छोटा संदूक;
ಪೆಟ್ಟಿಗೆ;
small box or chest;

पेटीकोट
छोटे घेरवाला एक प्रकार का घाघरा जिसे स्त्रियाँ साड़ी या धोती के नीचे पहनती हैं।
ಒಳಗೆ ಧರಿಸುವ ಲಂಗ.
petticoat.

पेटू
जिसे सदा खाने की चिंता लगी रहे।
ಯಾವಾಗಲೂ ತಿಂಡಿ ಯೋಚನೆಯವ.
gluttonous.

पेटू
बहुत अधिक खानेवाला;
ಹೊಟ್ಟೆ ಬಾಕ; .
excessive eater;

पेठा
उक्त की बनी मिठाई या मुरब्बा।
ಬೂದುಗುಂಬಳದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಮಿಠಾಯಿ.
kind of sweetmeat prepared of (white) gourd.

पेठा
सफेद कुम्हड़ा;
ಬೂದುಗುಂಬಳ;
species of gourd;

पेड़
वृक्ष।
ಮರ, ವೃಕ್ಷ.
tree.

पेड़ा
खोए और खांड या चीनी से बनी हुई एक गोलाकार चिपटी टिकिया के आकार की मिठाई।
ಪೇಡಾ.
kind of sweetmeat.

पेडू
शरीर का नाभि और उपस्थ के बीच का भाग।
ಕಿಬ್ಬು ಹೊಟ್ಟೆ.
part of the body lying between the navel and the pubic region.

पेंदा (पेंदी-स्त्री)
किसी गहरी वस्तु का तला।
ತಳ.
bottom.

पेंदा (पेंदी-स्त्री)
किसी गहरी वस्तु का निचला भाग जिसके बल पर वह स्थित होती है;
ಅಡಿ;
base;

पेय
पिए जाने के योग्य।
ಕುಡಿಯಲು ಯೋಗ್ಯ.
drinkable.

पेरना
किसी को बहुत अधिक कष्ट देना।
ಕಷ್ಟಕ್ಕೀಡು ಮಾಡು.
to torment.

पेरना
वनस्पति बीजों आदि में से उनका तरल अंश निकालने के लिए उन्हें कोल्हू आदि में डालकर दबाना;
ಗಾಣಕ್ಕೆ ಹಾಕಿ ಅರೆಯು;
to crush (sugarcane, linseed etc.);

पेलना
किसी पर आक्रमण करने के लिए हाथी आदि को आगे बढ़ाना।
ಮುನ್ನುಗ್ಗಿಸು.
drive on forcibly (elephant etc.).

पेलना
दबाकर या ढकेलकर किसी को कहीं धँसाना;
ತುರುಕು;
to thrust in, to penetrate,

पेलना
बल-प्रयोग करना;
ಬಲ ಪ್ರಯೋಗಿಸು;
to exercise force, to impel;

पेश करना
प्रस्तुत करना, सामने उपस्थित करना।
ಪ್ರಸ್ತುತಗೊಳಿಸು, ಮುಂದಿರಿಸು.
to present, to put forth.

पेश
सामने, आगे, समक्ष।
ಸಮಕ್ಷ, ಮುಂದೆ.
in front of, before.

पेशकश
उपहार, भेंट;
ಉಪಹಾರ;
present (to a superior);

पेशकश
प्रस्ताव, तजवीज।
ಪ್ರಸ್ತಾಪ.
proposal.

पेशकार
न्यायालय में वह कर्मचारी जो न्यायाधीश के समक्ष मुकदमों के कागज-पत्र प्रस्तुत करता है।
ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಾಗದ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶನ ಮುಂದಿರಿಸುವ ಗುಮಾಸ್ತ.
court-clerk.

पेशकार
पेश करनेवाला, आगे रखनेवाला;
ಪೇಶ್‌ಕಾರ;
person who introduces, puts forth ( a thing etc.);

पेशगी
मूल्य, पारिश्रमिक आदि का वह अंश जो कोई वस्तु खरीदने से पहले अथवा कोई काम करने से पहले ही दिया जाता है, अग्रिम, अगाऊ, वेतन का वह भाग जो नियत तिथि से पूर्व ही दे दिया जाता है।
ಮುಂಗಡವಾಗಿ ಕೊಡುವ ಹಣ.
advance, earnest money.

पेशा
वह व्यवसाय या धंधा जिससे किसी की जीविका चलती हो।
ವ್ಯವಸಾಯ, ಉದ್ಯೋಗ, ಜೀವನೋಪಾಯ.
occupation, trade, profession.

पेशाब
मूत, मूत्र।
ಮೂತ್ರ, ಉಚ್ಚೆ.
urine.

पेशाबघर
पेशाब करने के लिए बनाया हुआ स्थान।
ಮೂತ್ರಾಲಯ.
urinal.

पेशी
न्यायाधीश के सामने मुकदमे का पेश होना;
ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೊಕದ್ದಮೆಯ ವಿಚಾರಣೆ.
hearing of a law suit;

पेशी
पेश होने की अवस्था या भाव
ಮುಂದಿರಿಸುವಿಕೆ;
being put before, coming before (as a case before a judge);

पेशी
शरीर के अन्दर मांस के रेशों की वह गुलथी जिससे भिन्न-भिन्न अंगों को मोड़ने, सिकोड़ने आदि में सहायता मिलती है।
ಮಾಂಸಪೇಶಿಗಳು.
muscle.

पेशेवर
पेशे के तौर पर कोई कार्य करनेवाला।
ವ್ಯವಸಾಯಿ.
professional.

पेंसिल
एक प्रकार की लेखनी जो लकड़ी या किसी धातु के पोले लंबोतरे टुकड़े में विशेष प्रकार के मसाले की सलाई बैठाकर तैयार की जाती है।
ಸೀಸದ ಕಡ್ಡಿ, ಪೆನ್‌ಸಿಲ್.
pencil.

पैगंबर
मनुष्यों के पास ईश्वर का संदेश पहुँचानेवाला, ईश्वर का दूत।
ದೇವದೂತ.
prophet.

पैगाम
किसी को किसी के द्वारा भेजा जानेवाला संदेश या समाचार।
ಸಂದೇಶ.
message.

पैंठ
ग्रामीण क्षेत्रों में एक स्थान पर लगनेवाला वह अस्थायी बाजार जो सप्ताह के किसी एक दिन लगा करता है;
ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಆಗುವ ಸಂತೆ;
temporary market;

पैठ
प्रवेश, पहुँच, गति।
ಪ್ರವೇಶ, ಗತಿ.
access (to).

पैंठ
बाजार लगने का दिन।
ಸಂತೆಯ ದಿನ.
marketing day.

पैठना
किसी स्थान विशेषतः किसी गहरे स्थान के अंदर प्रवेश करना, घुसना।
ಪ್ರವೇಶಿಸು, ಒಳಹೋಗು.
to have access, to enter.

पैड़ी
मकानों आदि में ऊपर चढ़ने की सीढ़ी।
ಮಹಡಿ ಮೆಟ್ಟಲು.
staircase.

पैंतरा
चालाकी से भरी हुई कोई चाल।
ಯುಕ್ತಿಯಿಂದ ಹೂಡಿದ ತಂತ್ರ.
stratagem.

पैंतरा
तलवार आदि चलाने या कुश्ती आदि लड़ने में भिड़ने या वार करने से पहले एक दूसरे से बचते हुए कुशलतापूर्वक घूम-फिरकर विभिन्न मुद्राओं में स्थित होना;
ಕುಸ್ತಿ ಅಥವಾ ಕತ್ತಿ ವರಸೆಯ ಪಟ್ಟು ಅಥವಾ ಯುಕ್ತಿ;
preparatory attitudes or movements of a wrestler;

पैंतरेबाज
चालबाज
ಯುಕ್ತಿಯನ್ನರಿತವ.
strategist, dodger.

पैंतरेबाज
वह जो कुश्ती लड़ने या हथियार आदि चलाने का ठीक ढंग जानता हो;
ಕುಸ್ತಿಯ ಪಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಕತ್ತಿವರಸೆಯಲ್ಲಿ ನಿಪುಣತೆಯುಳ್ಳವ;
person who knows the way of wrestling or using the arms;

पैंतरेबाजी
पैंतरेबाज़ होने की अवस्था, कला या भाव।
(ಕುಸ್ತಿ, ಕತ್ತಿವರಸೆಗಳಲ್ಲಿ) ನಿಪುಣತೆ .
strategy, dodge.

पैंतालीस
चालीस और पाँच के योग की संख्या जो इस प्रकार लिखी जाती है - 45
ನಲವತ್ತೈದರ ಸಂಖ್ಯೆ;
number forty-five.

पैंतालीस
जो संख्या में चालीस से पाँच अधिक हो, चालीस और पाँच।
ನಲವತ್ತೈದು.
forty-five.

पैंती
तांबे आदि की बनी मुंदरी जिसे पवित्रता की दृष्टि से अनामिका में पहनते हैं।
ಅನಾಮಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಧರಿಸುವ ತಾಮ್ರದ ಉಂಗುರ.
a copper ring considered to be very holy worn in the ring finger.

पैंतीस
जो संख्या में तीस से पाँच अधिक हो, तीस और पाँच।
ಮೂವತ್ತೈದು.
thirty-five.

पैंतीस
तीस और पाँच के योग की संख्या जो इस प्रकार लिखी जाती है- 35
ಮೂವತ್ತೈದರ ಸಂಖ್ಯೆ.
the number thirty-five.

पैतृक
पिता सम्बन्धी;
ತಂದೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ;
relating to father;

पैतृक
पूर्वजों के समय से चला आया हुआ, पुरखों का।
ಪಿತ್ರಾರ್ಜಿತ.
ancestral.

पैदल
पाँव-पाँव चलना;
ಕಾಲ್ನಡಿಗೆ;
to walk on foot;

पैदल
पाँव-पाँव चलनेवाला, बिना सवारी के चलनेवाला।
ಕಾಲ್ನಡಿಗೆಯ.
pedestrian

पैदल
वह सिपाही जिसे सवारी न मिलती हो और जो पैदल ही चलता हो;
ಪದಾತಿ.
footman, infantryman;

पैदल
शतरंज का एक मुहरा जो सीधे चलता है और आड़े मारता है।
ಚದುರಂಗದ ಸಿಪಾಯಿ, ಕಾಯಿ.
piece of chess which goes straight, pawn.

पैदा करना
उत्पन्न करना;
ಉತ್ಪನ್ನ ಮಾಡು;
to produce, to make, to manufacture;

पैदा करना
कमाना, अर्जन करना।
ಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡು.
to earn.

पैदाइश
उत्पत्ति, प्रादुर्भाव।
ಹುಟ್ಟುವಿಕೆ.
birth, production.

पैदाइशी
जन्मजात, कुदरती।
ಜನ್ಮಜಾತ.
inborn, natural.

पैदावार
अन्न आदि जो खेत में बोने से प्राप्त होता है, फसल।
ಉತ್ಪನ್ನ, ಫಸಲು.
crop, land-produce.

पैना (पैनी स्त्री.)
जिसकी धार बहुत तेज हो, तीक्ष्ण।
ಹರಿತವಾದ, ತೀಕ್ಷ್ಣ.
sharp, cute.

पैबंद
फटे हुए कपड़े कि मरम्मत करने के लिए ऊपर से लगाया जानेवाला कपड़े का टुकड़ा।
ತೇಪೆ.
patch.

पैमाइश
नापने या मापने की क्रिया या भाव;
ಅಳೆಯುವಿಕೆ;
measurement;

पैमाइश
विशेष रूप से जमीनों आदि का क्षेत्रफल जानने के लिए की जानेवाली नाप।
ಭೂಮಿಯನ್ನು ಅಳೆಯುವಿಕೆ.
survey of land.

पैमाना
वह साधन जिससे कोई वस्तु नापी जाए, नाप;
ಅಳೆಯುವ ಸಲಕರಣೆ, ಅಳತೆ ಕೋಲು;
scale, measure (for dry or wet goods);

पैमाना
शराब पीने का पात्र।
ಮದ್ಯವನ್ನು ಕುಡಿಯುವ ಪಾತ್ರೆ.
peg (for drinking liquor).

पैर
पैर का निशान, चरण-चिह्न;
ಪಾದ ಚಿಹ್ನೆ;
foot-mark, foot-print;

पैर
वह स्थान जहाँ खेत से फसल काटकर दाने निकालने के लिए फैलाई जाती है, खलिहान।
ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಹುಲ್ಲು ಕಾಳು ಬೇರೆ ಮಾಡಲು ಮಾಡಿದ ಜಾಗ ಕಣ.
threshing floor.

पैर
शरीर का वह अंग जिस पर खड़े होने की दशा में शरीर का सारा भर रहता है तथा जिससे प्राणी चलते हैं, पाँव, चरण;
ಪಾದ, ಕಾಲು;
foot;

पैरवी
अभियोग या मुकदमे के सम्बन्ध में कि जानेवाली कार्रवाइयाँ जो जीतने या अपना पक्ष प्रामाणिक सिद्ध करने के लिए की जाती हैं।
ಸ್ವಪಕ್ಷ ಸಮರ್ಥನೆಗಾಗಿ ವಕೀಲರು ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಸುವ ವಾದ.
advocacy, pursuing a case etc.

पैरवीकार
पैरवी करनेवाला।
ಅಡ್ವೊಕೇಟು, ವಕೀಲ, ಅಧಿವಕ್ತ.
advocate, pleader

पैरा
लेख आदि का वह अंश जिसमें कोई बात कही गई हो और जिसकी पहली पंक्ति आरंभ में कुछ जगह छोड़कर लिखी गई हो।
ಪ್ಯಾರ, ಪರಿಚ್ಛೇದ, ಪ್ಯಾರಗ್ರಾಫ್.
para, paragraph.

पैरोकार
पैरवीकर।
ಅಡ್ವೊಕೇಟ್, ವಕೀಲ, ಅಧಿವಕ್ತ.
one who looks after a law-suit.

पैशाचिक
पिशाच सम्बन्धी;
ಪಿಶಾಚ ಸಂಬಂಧವಾದ;
relating to fiend, fiendish, demonic;

पैशाचिक
पिशाचों की तरह का और वीभत्स।
ಪಿಶಾಚಿಯಂತೆ ಘೋರ, ಭಯಂಕರ.
demonical, horrible.

पैंसठ
जो संख्या में साठ से पाँच अधिक हो, साठ और पाँच।
ಆರುವತ್ತೈದು.
sixty-five

पैंसठ
साठ और पाँच के योग की संख्या जो कि इस प्रकार लिखी जाती है-65
ಆರುವತ್ತೈದು ಸಂಖ್ಯೆ.
the number sixty-five.

पैसा
तांबे का सिक्का (रुपये का सौवाँ भाग);
ಪೈಸಾ;
paisa (hundredth part of a rupee);

पैसा
धन-सम्पत्ति।
ಹಣ-ಕಾಸು.
money, wealth;

पोखर (पोखरा)
वह गहरा तथा विस्तृत गड्ढा जिसमें बरसाती पानी जमा होता हो, छोटा ताल।
ಕೊಳ.
pond.

पोंगा
निरा मूर्ख, नासमझ।
ಮೂರ್ಖ, ಬುದ್ಧಿಹೀನ.
hollow, block-head.

पोंगापंथी
मूर्खतापूर्ण आचरण या व्यवहार।
ಮೂರ್ಖತನದ ವ್ಯವಹಾರ.
stupidity, foolishness.

पोंगापंथी
मूर्खतापूर्ण।
ಮೂರ್ಖತನದ .
foolish, stupid.

पोंछना (पोछना)
किसी वस्तु पर हाथ, कपड़ा आदि फेरकर उस पर लगा हुआ तरल पदार्थ उठा लेना या धूल आदि साफ कर देना।
ಒರೆಸು, ಧೂಳು ಹೊಡೆ.
to wipe, to clean.

पोंछना (पोछना)
पोछने के काम आनेवाला कपड़ा।
ಒರೆಸುವ ಬಟ್ಟೆ.
duster.

पोटली
छोटी गठरी, छोटे से वस्त्र में कस कर बाँधी हुई छोटी सी वस्तु।
ಸಾಮಾನಿನ ಸಣ್ಣ ಗಂಟು.
small bundle.

पोत
कपड़े की बुनावट;
ಬಟ್ಟೆಯ ನೆಯ್ಗೆ;
texture;

पोत
काँच का छोटा दाना।
ಗಾಜಿನ ಮಣಿ.
small glass bead.

पोत
जहाज।
ಹಡಗು;
a ship.

पोतना
किसी तरल पदार्थ को अन्य वस्तु पर फैलाकर लगाना, किसी वस्तु पर किसी गीले या सूखे पदार्थ को इस प्रकार लगाना कि उसकी उस पर तह जम जाए।
ಬಳಿಯು.
to besmear, to whitewash.

पोतपरिवहन
जलमार्ग यातायात।
ನೌಕಾ ಸಾರಿಗೆ.
shipping.

पोता (पोती स्त्री.)
बेटे का बेटा।
ಮಗನ ಮಗ (ಮಗಳು).
grand-son,

पोताई (पुताई)
पोतने की क्रिया, भाव या मजदूरी।
ಬಳಿಯುವಿಕೆ, ಬಳಿದುದರ ಕೂಲಿ.
the act of white-washing, price paid for whitewashing.

पोथी
पुस्तक, ग्रन्थ।
ಗ್ರಂಥ, ಪುಸ್ತಕ.
book.

पोना
आटे की लोई से रोटी बनाना;
ನಾದಿದ ಹಿಟ್ಟಿನಿಂದ ರೊಟ್ಟಿ, ಮಾಡು;
to spread doughed flour into a bread (in order to bake it);

पोना
पिरोना।
ಪೋಣಿಸು.
to thread, to string, to needle (pearls, beads etc.).

पोना
रोटी पकाना या सेंकना;
ರೊಟ್ಟಿ ಸುಡು; .
to bake the 'Roti';

पोप
इसाइयों के रोमन कैथोलिक संप्रदाय का प्रधान धर्माचार्य।
ಕ್ರೈಸ್ತರ ಪ್ರಧಾನ, ಧರ್ಮಗುರು ಪೋಪ್.
the Pope.

पोपला
जो अन्दर से बिलकुल खाली हो;
ಟೊಳ್ಳಾದ;
empty;

पोपला
बिना दाँत का (मुँह)।
ಹಲ್ಲಿಲ್ಲದ (ಬೊಚ್ಚುಬಾಯಿ).
toothless, one who has lost his teeth.

पोपलीला
धर्म का आडंबर, आडंबरपूर्ण कार्य।
ಧರ್ಮಾಡಂಬರ.
show of religiosity.

पोर
उक्त दो जोड़ों के बीच का भाग या विस्तार;
ಬೆರಳಿನ ಎರಡು ಗೆಣ್ಣುಗಳ ನಡುವಣ ಅಂತರ;
space between the joints of a finger etc.;

पोर
उंगली, अंगूठे आदि का कोई जोड़;
ಬೆರಳು ಅಥವಾ ಅಂಗುಷ್ಠದ ಗೆಣ್ಣು;
a joint in any finger or thumb etc.;

पोर
जोड़ोंवाली किसी वस्तु के जोड़ों के बीच का भाग।
ಗೆಣ್ಣುಳ್ಳ ಯಾವುದೇ ಪದಾರ್ಥದ ಎರಡು ಗೆಣ್ಣುಗಳ ಮಧ್ಯ ಭಾಗ.
space between two joints or articulations.

पोल
ऐसी स्थिति जो ऊपर से देखने में तो आडंबरपूर्ण लगे किन्तु जिसमें सार कुछ भी न हो, निस्सारता।
ಸಾರವಿಲ್ಲದಿರುವಿಕೆ.
illusion.

पोल
किसी वस्तु के भीतर की खाली जगह;
ಪೊಳ್ಳು, ಟೊಳ್ಳು;
emptiness, hollowness;

पोल
नगर का मुख्य प्रवेशद्वार।
ಪಟ್ಟಣದ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರ.
main gate or an entrance of a city.

पोला
जिसके अंदर उचित या पूरा भराव न हो, जो कड़ा या ठोस न हो;
ತುಂಬಿರದ;
soft, flabby;

पोला
जिसमें विशेष तत्व या सार न हो।
ಸಾರಹೀನ.
hollow.

पोला
जो भीतर से खाली हो;
ಟೊಳ್ಳಾದ;
empty;

पोशाक
पहनने के कपड़े।
ಉಡುಪು, ಧರಿಸುವ ವಸ್ತ್ರ.
attire.

पोशाक
पहनावा, लिबास;
ಉಡಿಗೆ-ತೊಡಿಗೆ;
dress;

पोषक
पोषण करनेवाला, बढ़ानेवाला।
ಪೋಷಕ.
one who feeds or nourishes.

पोषण तत्व
पोषण करनेवाले अंश, विटामिन।
ಪೋಷಕ ತತ್ವ, ಜೀವಸತ್ತ್ವ, ವಿಟಮಿನ್.
vitamins.

पोषण
किसी काम या बात की पुष्टि या समर्थन।
NA.
to support.

पोषण
लालन-पालन;
ಪೋಷಣೆ.
bringing up;

पोसना
आहार आदि देकर बड़ा करना, पालन करना।
ಪೋಷಿಸು.
to bring up.

पोस्त (पोस्ता)
एक प्रकार का पौधा जिसके डोडों से अफीम तैयार की जाती है।
ಅಫೀಮಿನ ಗಿಡ.
poppy plant.

पोस्ती
अफीम का सेवन करनेवाला;
ಅಫೀಮು ವ್ಯಸನಿ;
opium addict;

पोस्ती
एक खिलौना जो नीचे की ओर भारी होता है और लिटाने पर फिर खड़ा हो जाता है।
ಮಲಗಿಸಿದರೆ ಎದ್ದು ಕೂಡುವಂತಹ ಬೊಂಬೆ.
a kind of toy.

पोस्ती
काहिल, अकर्मण्य, आलसी।
ಸೋಮಾರಿ ಕೆಲಸಗಳ್ಳ.
lazy, indolent.

पौ
पासे का वह तल जिसमें एक बिंदी रहती है;
ದಾಳದಲ್ಲಿನ ಒಂದರ ಗುರುತು;
the one or ace on dice;

पौ
पौसला, प्याऊ।
ಅರವಟ್ಟಿಗೆ.
shed on the road side for accommodating travellers with water.

पौ
सूर्योदय से पहले दिखाई देनेवाला हलका प्रकाश;
ಅರುಣೋದಯ ಸಮಯದ ಬೆಳಕು;
the dim light before sunrise, early dawn;

पौआ (पौवा)
इस मान का बटखरा या पात्र।
ಪಾವಿನ ಅಳತೆ ಬಟ್ಟು ಪಾತ್ರೆ.
quart measure.

पौआ (पौवा)
एक सेर का चौथाई भाग;
ಕಾಲು ಸೇರು;
weight or measure of quarter of a seer;

पौत्र
बेटे का बेटा
ಮಗನ ಮಗ, ಮೊಮ್ಮಗ.
grand-son, son's son.

पौध
नई पीढ़ी।
ಹೊಸ ಜನಾಂಗ.
new generation.

पौध
नया निकलता हुआ छोटा पौधा जिसे प्राय: गमलों और क्यारियों में पोसा जाता है तथा बाद में दूसरी जगह लगा दिया जाता है;
ಮೊಳಕೆ;
young plants (for transplantation);

पौधा
छोटा पेड़, नया पेड़।
ಗಿಡ.
plant, young plant.

पौना (पौन)
एक प्रकार की कलछी।
ಉದ್ದ ಕೈನ ಸಟ್ಟುಗ.
a ladle with a long handle.

पौना (पौन)
तीन चौथाई, पूरे एक में चौथाई कम।
ಮುಕ್ಕಾಲು.
three fourth, three quarters.

पौना (पौन)
पौने का पहाड़ा;
ಮುಕ್ಕಾಲರ ಮಗ್ಗಿ;
a multiplication table in which the multiples of 3/4 are recorded;

पौर
नगर-निवासी, नागरिक।
ಪೌರ, ನಾಗರಿಕ.
citizen.

पौर
पुर सम्बन्धी, नगर का।
ನಗರ ಸಂಬಂಧವಾದ.
relating to a city or town.

पौराणिक
पुराण का जानकार व्यक्ति, पुराणवाचक।
ಪುರಾಣಿಕ.
well-read in the Puranas.

पौराणिक
पुराण सम्बन्धी, पुराण का।
ಪುರಾಣಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ.
relating to or belonging to the Puranas, mythological.

पौरुष
पुरुषार्थ, पराक्रम, उद्यम।
ಪೌರುಷ, ಪರಾಕ್ರಮ.
effort, heroism, valour.

पौरुषेय
मनुष्यकृत, मनुष्य का बनाया हुआ, मानवीय।
ಮಾನವಕೃತ.
the work of man, manmade, human.

पौरोहित्य
पुरोहित का पद या कर्म।
ಪೌರೋಹಿತ್ಯ.
priesthood and its functions.

पौर्वात्य
पूर्व दिशा का।
ಪೂರ್ವದಿಕ್ಕಿನ.
eastern, belonging to east.

पौर्वापर्य
अनुकम, सिलसिला।
ಅನುಕ್ರಮ.
due order, succession.

पौर्वापर्य
पूर्व और पर अर्थात आगे-पीछे होने की अवस्था या भाव;
ಪೂರ್ವಾಪರ ಸಂಬಂಧ;
the relation of prior and posterior;

पौष
अगहन के बाद और माघ से पहले का महीना
ಪುಷ್ಯಮಾಸ.
the ninth solar month of the Hindus (Dec. Jan., the full moon of which is near Pushya).

पौष्टिक
पुष्ट बनानेवाला, शक्ति-वर्धक।
ಪುಷ್ಟಿಕರವಾದ.
nutritive, nutritious.

प्याऊ
वह स्थान जहाँ राह चलते लोगों को पानी आदि पिलाया जाता है
ಅರವಟ್ಟಿಗೆ.
water-booth.

प्याज
तेज गंधवाला एक प्रसिद्ध मूल जिसका स्वाद तीखा होता है।
ಈರುಳ್ಳಿ.
onion.

प्यादा
पैदल चलनेवाला व्यक्ति;
ಕಾಲ್ನಡಿಗೆಯವ;
footman, pedestrian;

प्यादा
वह सैनिक जो पैदल चलता हो;
ಪದಾತಿ;
foot-soldier;

प्यादा
शतरंज का एक मौहरा जो सीधे चलता है और तिरछा मारता है ;
(ಚದುರಂಗ) ಪ್ಯಾದೆ.
pawn (in chess);

प्यादा
हरकारा।
ಆಳು.
a peon.

प्यार
प्रेम, महब्बत;
ಪ್ರೀತಿ;
love, affection;

प्यार
प्रेमपूर्वक किया जानेवाला स्पर्श, चुम्बन आदि।
ಪ್ರೀತಿಯ ಮುತ್ತು.
a kiss.

प्यारा
जिसके प्रति बहुत अधिक ममता हो।
ಮುದ್ದಿನ.
darling.

प्यारा
जो देखने में अच्छा और भला लगे;
ಸುಂದರ;
lovely;

प्यारा
जो प्रेम का पात्र हो;
ಪ್ರೇಮಪಾತ್ರ;
beloved, dear;

प्याला
कटोरी के आकार का एक प्रसिद्ध पात्र जो नीचे की अपेक्षा ऊपर से कुछ अधिक चौड़ा होता है, जिसमें प्राय: चाय आदि पीते हैं।
ಕಪ್ಪು, ಪಾತ್ರೆ.
cup, a drinking vessel.

प्यास
प्रबल इच्छा या कामना।
ಬಯಕೆ.
longing, craving.

प्यास
वह स्थिति जिसमें जल या कोई अन्य तरल पदार्थ पीने की उत्कट इच्छा होती है, जो शरीर में जलीय अंश की कमी हो जाने पर होती है;
ಬಾಯಾರಿಕೆ;
thirst, desire to drink;

प्यासा
जिसे कोई प्रबल कामना या इच्छा हो।
ಬಯಕೆಯುಳ್ಳ.
desiring, longing.

प्यासा
जिसे प्यास लगी हो;
ಬಾಯಾರಿದ;
thirsty;

प्रकट
जिसका प्रादुर्भाव हुआ हो।
ಪ್ರಕಟಗೊಂಡ, ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವವಾದ.
manifest, emergent

प्रकटित
प्रकाशित, प्रकट किया हुआ।
ಪ್ರಕಾಶಿತವಾದ, ಹೊರಬಿದ್ದ.
made public, disclosed, revealed.

प्रकरण
किसी ग्रंथ या पुस्तक का वह भाग जिसमें किसी एक विषय का प्रतिपादन हो, परिच्छेद;
ಗ್ರಂಥದ ಪರಿಚ್ಛೇದ;
chapter;

प्रकरण
नाटक का एक भेद।
ನಾಟಕ ಭೇದ, ದೃಶ್ಯ ಕಾವ್ಯ ಭೇದ.
a kind of drama with a fictitious plot.

प्रकरण
प्रसंग, संदर्भ;
ಸಂದರ್ಭ, ಪ್ರಸಂಗ;
context;

प्रकर्ष
अधिकता, बहुतायत।
ಅಧಿಕತೆ.
intensity, excess.

प्रकर्ष
उत्कर्ष, उत्तमता;
ಉತ್ತಮತೆ;
eminence, excellence;

प्रकांड
उत्तम, सर्वश्रेष्ठ;
ಸರ್ವಶ್ರೇಷ್ಠ;
outstanding, eminent;

प्रकांड
बहुत बड़ा।
ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ.
huge, large.

प्रकार
किस्म।
ಮಾದರಿ, ಪ್ರಕಾರ.
kind, type.

प्रकार
प्रकिया, ढंग;
ರೀತಿ;
manner;

प्रकार
भेद;
ತರಹ;
description;

प्रकाश
ज्योतिष्मान पदार्थों से उत्पन्न होनेवाली वह शक्ति जो ईथर या आकाश तत्व के द्वारा चारों ओर फैलती है, उजाला।
ಬೆಳಕು.
light.

प्रकाशक
पुस्तक आदि को छपवाकर प्रकट करनेवाला।
ಪುಸ್ತಕ ವಗೈರೆ ಮುದ್ರಿಸಿ ಪ್ರಕಟಣೆ ಮಾಡುವವ.
publisher.

प्रकाशक
प्रकट करनेवाला, अभिव्यक्त करनेवाला।
ಪ್ರಕಾಶಗೊಳಿಸುವ.
one who discloses, discloser.

प्रकाशक
प्रकाशन करनेवाला;
ಬೆಳಕು ಕೊಡುವ;
one who or that which illuminates, an illuminator;

प्रकाशन
ग्रन्थ आदि छपवाकर बेचने या प्रचार करने का व्यवसाय;
(ಪುಸ್ತಕ) ಮುದ್ರಿಸಿ ಪ್ರಕಟಗೊಳಿಸಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವಿಕೆ.
publishing;

प्रकाशन
प्रकाश में या सबके सामने लाने की क्रिया या भाव;
ಪ್ರಕಟಗೊಳಿಸುವಿಕೆ;
the act of bringing a thing into light;

प्रकाशन
प्रकाशित की जानेवाली कोई पुस्तक।
ಪ್ರಕಾಶಿಸಲ್ಪಡುವ ಪುಸ್ತಕ.
publication.

प्रकाशमान रकाशस्तंभ
समुद्र मे बना हुआ वह स्तंभ जिसमें बहुत तीव्र प्रकाश की व्यवस्था होती है जिससे जलयान, वायुयान आदि रात के समय मार्ग का निश्चय करते हैं।
ಪ್ರಕಾಶಸ್ತಂಭ.
light - house

प्रकाशित
(ग्रन्थ आदि) छपवाकर सबके सामने लाया हुआ;
ಪುಸ್ತಕ ಮುದ್ರಿಸಿ ಪ್ರಕಟಗೊಳಿಸಿದ.
published

प्रकाशित
प्रकट किया हुआ;
ಹೊರಬಿದ್ದ;
revealed

प्रकाशित
प्रकाश से युक्त किया अथवा प्रकाश मे लाया हुआ;
ಪ್ರಕಾಶಯುಕ್ತ;
with light, brought to light;

प्रकीर्ण
फैलाया हुआ, बिखेरा हुआ;
ಹರಡಿದ;
spread out, scattered;

प्रकीर्ण
मिला-जुला, जिसमें अनेक प्रकार की चीजें हों।
ಅನೇಕ ತರಹೆಯ ವಸ್ತುಗಳು ಮಿಶ್ರಿತವಾದ.
a miscellany.

प्रकृत
जिसका प्रसंग छिड़ा हो;
ಪ್ರಕೃತ ಸಂದರ್ಭದ;
commenced;

प्रकृत
साधारण, सहज।
ಸಹಜ.
normal.

प्रकृत
स्वाभाविक;
ಸ್ವಾಭಾವಿಕ;
natural;

प्रकृति
जगत का उपादान कारण रूप मूलतत्व;
ಮೂಲತತ್ವ-ಪ್ರಕೃತಿ;
nature, original or primary substance;

प्रकृति
भारतीय राजनीति मे अमात्य, सुहृद आदि राज्यांग;
ಮಂತ್ರಿ ಆದಿ ರಾಜ್ಯಾಂಗ.
king's minister;

प्रकृति
व्याकरण मे वह मूल शब्द जिसमें प्रत्यय आदि लगाये जाते हैं।
ವ್ಯಾಕರಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯಯ ಹತ್ತುವ ಮುನ್ನಿನ ಶಬ್ದರೂಪ, ಮೂಲಶಬ್ದ.
(in grammar) the crude or elementary from of a word.

प्रकृति
स्वभाव, मिजाज;
ಸ್ವಭಾವ;
temperament, disposition

प्रकृतिस्थ
जो अपने स्वभाव या स्वरूप में स्थित हो, क्षोभ आदि विकार से रहित।
ವಿಕಾರರಹಿತವಾದ, ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿರುವ.
composed, normal.

प्रकृष्ट
उत्तम, श्रेष्ठ;
ಶ್ರೇಷ್ಠ;
best, excellent;

प्रकृष्ट
खींचा या बढ़ाया हुआ।
ಎಳೆದ.
drawn forth.

प्रकृष्ट
प्रधान, मुख्य;
ಪ್ರಧಾನ;
principal, chief;

प्रकोप
अत्यधिक कोप;
ಬಹಳ ಸಿಟ್ಟು;
wrath, range;

प्रकोप
किसी बीमारी का जोर;
ರೋಗ ಹೆಚ್ಚಾಗುವಿಕೆ;
epidemic;

प्रकोप
किसी रोग की तीव्र अवस्था।
ಬೇನೆಯ ತೀವ್ರತೆ.
an attack (medic).

प्रकोष्ठ
आजकल संसद, विधान-सभा आदि के बाहर का वह कमरा, बरामदा या प्रांगण जहाँ बैठकर सदस्य परस्पर बातचीत करते हैं तथा पत्रकारों आदि से मिलते हैं।
ಸಭಾ ಕಕ್ಷ, ಮೊಗಸಾಲೆ.
lobby

प्रकोष्ठ
इमारत के भीतर का आंगन;
ಒಳ ಅಂಗಳ;
courtyard;

प्रकोष्ठ
बाँह का कलाई से लेकर कुहनी तक का भाग;
ಮಣಿಕಟ್ಟಿನಿಂದ ಮೊಳಕೈ ವರೆಗಿನ ತೋಳಿನ ಭಾಗ;
the fore- arm, the part above the wrist;

प्रकोष्ठ
मुख्य द्वार के पास का कमरा;
ಹೆಬ್ಬಾಗಿಲ ಬಳಿಯ ಕೋಣೆ;
room near the gate of a palace

प्रक्रम
कोई वस्तु बनाने या तैयार करने की सारी क्रियाएँ, प्रक्रिया;
ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ;
process;

प्रक्रम
क्रम, सिलसिला;
ಕ್ರಮ;
sequence;

प्रक्रम
वह उपाय या योजना जो कोई आरम्भ करने से पहले की जाए।
ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧತೆ;
method

प्रक्रिया
कोई काम करने या वस्तु बनाने की वह निश्चित और विशिष्ट क्रिया या प्रकार जिससे वह ठीक तरह से सम्पन्न या प्रस्तुत की जा सके :
ಕ್ರಮವರಿತು ಸರಿಯಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡುವಿಕೆ;
process;

प्रक्रिया
व्याकरण मे शब्द अथवा उसके प्रयोग का किया जानेवाला साधन।
ವ್ಯಾಕರಣದಲ್ಲಿ ಶಬ್ದ ಸಾಧನಾಕ್ರಮ.
(in gram) rules for the inflexion of words.

प्रक्षालन
पानी से साफ करना धोना।
ತೊಳೆಯುವಿಕೆ.
to wash with water, to wash

प्रक्षिप्त
पीछे से जोड़ा या मिलाया हुआ।
ಮೂಲದಲ್ಲಿಲ್ಲದ, ಮೇಲಿಂದ ಸೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
interpolated.

प्रक्षिप्त
फेंका हुआ, डाला हुआ;
ಎಸೆಯಲ್ಪಟ್ಟ;
thrown or cast at;

प्रक्षेप
पुस्तक आदि का वह अंश जो बाद मे जोड़ा या मिलाया गया हो;
ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ಸೇರಿಸಿದ ಅಂಶ;
interpolation;

प्रक्षेप
फेंकना, डालना;
ಎಸೆಯುವಿಕೆ;
throwing casting;

प्रक्षेप
व्यापार मे लगा हुआ किसी हिस्सेदार का मूलधन।
ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಭಾಗಸ್ತನು ಇಟ್ಟ ಮೂಲಧನ.
the sum deposited by each member of a commercial company.

प्रक्षेपण
फेंकना, डालना;
ಎಸೆಯುವಿಕೆ.
throwing.

प्रखर
तीक्ष्ण, प्रचण्ड, उग्र।
ತೀಕ್ಷ್ಣ, ಉಗ್ರ.
sharp, acute fierce.

प्रखरता
प्रखर होने की अवस्था गुण या भाव।
ತೀಕ್ಷ್ಣತೆ.
sharpness, acuteness, fierceness

प्रख्यात
बहुत प्रसिद्ध।
ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ.
famous.

प्रगति
आगे बढना, उन्नति।
ಪ್ರಗತಿ.
progress;

प्रगतिवाद
एक आधुनिक साहित्यिक वाद जिसका मुख्य उद्देश्य जनवादी शक्तियों को संघटित करके मार्क्सवाद और भौतिक यथार्थवाद के लक्षित उद्देश्यों की सिद्धि करना है।
ಪ್ರಗತಿವಾದ.
progressivism.

प्रगतिवादी
प्रगतिवाद का अनुयायी या समर्थक।
ಪ್ರಗತಿವಾದಿ.
a progressivist

प्रगतिवादी
प्रगतिवाद सम्बन्धी, प्रगतिवाद का।
ಪ್ರಗತಿವಾದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ.
pertaining to progressivism.

प्रगतिशील
जो आगे बढ़ रहा हो या उन्नति कर रहा हो।
ಪ್ರಗತಿಶೀಲ.
progressive.

प्रगल्भ
चतुर, दक्ष;
ಚತುರ, ದಕ್ಷ;
skilful;

प्रगल्भ
धृष्ट, उद्धत।
ದಿಟ್ಟತನದ.
audacious, arrogant.

प्रगल्भ
बोलने मे संकोच न करने वाला, वाचाल;
ಸ್ಪಷ್ಟವಾದಿ, ಮಾತುಗಾರ;
outspoken, bold in speech, precocious;

प्रगल्भता
प्रगल्भ होने की अवस्था या भाव।
ಪ್ರಗಲ್ಭತೆ.
audacity, arrogance.

प्रगाढ़
घना;
ಸಾಂದ್ರವಾದ;
dense;

प्रगाढ़
बहुत अधिक;
ಅತ್ಯಧಿಕ;
much;

प्रगाढ़
बहुत गाढ़ा या गहरा।
ಆಳವಾದ .
profound; deep.

प्रचंड
अति तीव्र, घोर, भीषण।
ಪ್ರಚಂಡವಾದ.
excessively violent, furious.

प्रचंडता
प्रचंड होने का भाव या स्थिति।
ಪ್ರಚಂಡತೆ.
violence.

प्रचलन
उपयोग, व्यवहार आदि मे आना।
ಬಳಕೆಗೆ ಬರುವಿಕೆ.
usage, currency.

प्रचलन
प्रथा, रिवाज;
ಪದ್ಧತಿ, ವಾಡಿಕೆ;
custom;

प्रचलित
कार्य या व्यवहार के रूप में चलाया या लाया हुआ।
ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿರುವ.
in force.

प्रचलित
जिसका प्रचलन हो;
ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ;
current;

प्रचलित
जो उपयोग, व्यवहार आदि मे आ रहा हो;
ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ.
in usage;

प्रचार
किसी वस्तु या बात का बार-बार व्यवहार मे आना या चलते रहना;
ಪ್ರಚಾರ.
prevalence, currency;

प्रचार
प्रसिद्धि।
NA.
publicity

प्रचार
वह प्रयास जो किसी सिद्धांत आदि को जनता मे फैलाने के लिए विशेष रूप से किया जाता है और जिसका प्रमुख उद्देश्य किसी वस्तु को लोकप्रिय बनाना अथवा उसे हेय सिद्ध करना होता है;
NA.
propaganda

प्रचारक
प्रचार करनेवाला।
ಪ್ರಚಾರಕ.
propagator,

प्रचारित
जिसका प्रचार हुआ या किया गया हो।
ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ.
made public or known, circulated.

प्रचुर
बहुत अधिक, प्रभूत।
ಅತ್ಯಧಿಕ.
abundant, plentiful.

प्रचुरता
प्रचुर होने का भाव, आधिक्य।
ಆಧಿಕ್ಯ.
abundance, plenty.

प्रच्छन्न
ढका हुआ, छिपा हुआ।
ಮರೆಯಲ್ಲಿರುವ.
covered, hidden.

प्रजनन
अपने ही जैसे नये जीवों को जन्म देकर अपने वंश या वर्ग की वृद्धि करना, संतान उत्पन्न करना;
ವಂಶವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವಿಕೆ;
reproduction;

प्रजनन
जीवों का होनेवाला जन्म;
ಉತ್ಪತ್ತಿ;
bringing forth;

प्रजनन
पशुओं आदि को पालपोसकर उनकी उन्नति और वृद्धि करना।
ಪಶು ಸಂತತಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುವಿಕೆ.
breeding.

प्रजा
किसी राज्य या राष्ट्र की जनता;
ಜನತೆ, ಪ್ರಜೆಗಳು;
subjects public;

प्रजा
संतान, औलाद।
ಮಕ್ಕಳು, ಸಂತಾನ .
issues, children.

प्रजातंत्र
प्रजा या प्रजा के प्रतिनिधियों द्वारा परिचालित शासन-व्यवस्था।
ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ.
democracy.

प्रजापति
सृष्टि का रचयिता, ब्रह्मा।
ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ, ಬ್ರಹ್ಮ.
lord of creatures, Brahma.

प्रज्ञा
बुद्धि, विवेक, मति, समझ।
ಪ್ರಜ್ಞೆ, ಬುದ್ಧಿ, ವಿವೇಕ.
intelligence, discrimination, understanding.

प्रज्ञाचक्षु
अंधा व्यक्ति।
ಕುರುಡ.
blind.

प्रज्वलित
चमकीला।
ಹೊಳಪಾದ.
bright, shining.

प्रज्वलित
जलता हुआ, दहका हुआ;
ಉರಿಯುತ್ತಿರುವ;
burning, flaming;

प्रण
दृढ़ निश्चय, प्रतिज्ञा।
ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ.
determination, pledge, vow.

प्रणति
झुकने की क्रिया या भाव;
ಬಾಗುವಿಕೆ;
act or process of bowing;

प्रणति
नम्रता।
ನಮ್ರತೆ.
humility.

प्रणति
प्रणाम;
ನಮಸ್ಕಾರ;
salutation;

प्रणय
प्रेम, प्रीति।
ಪ್ರೀತಿ.
love affection

प्रणयन
साहित्यिक ग्रंथ, लेख आदि प्रस्तुत करना या लिखना।
ಸಾಹಿತ್ಯ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಬರೆಯುವಿಕೆ.
writing (to write or bring forward literary books, articles, etc.).

प्रणयी
प्रेम करनेवाला, अनुरागी, चाहनेवाला।
ಪ್ರಣಯಿ, ಪ್ರೇಮಿ.
lover.

प्रणाम
नमस्कार, अभिवादन।
ಪ್ರಣಾಮ.
salutation, term used in greeting elders.

प्रणाली
पद्धति, रीति, ढंग;
ಪದ್ಧತಿ, ರೀತಿ;
system, method, channel;

प्रणाली
पानी बहने का कृत्रिम नाला, परनाला।
ನೀರಿನ ಕಾಲುವೆ.
drain.

प्रणीत
बनाया हुआ, निर्मित, रचा हुआ।
ರಚಿತವಾದ, ನಿರ್ಮಿತವಾದ.
made, produced.

प्रणेता
किसी सिद्धांत या मत का प्रवर्तक।
ಮತ, ಸಿದ್ಧಾಂತ ಪ್ರವರ್ತಕ.
promulgator of a doctrine.

प्रणेता
पुस्तक या ग्रंथ का रचयिता;
ರಚನಾಕಾರ, ನಿರ್ಮಾಪಕ;
author;

प्रताप
पौरुष, वीरता;
ಪ್ರತಾಪ, ಶೌರ್ಯ;
courage, heroism;

प्रताप
प्रभाव।
ಪ್ರಭಾವ.
glory, dignity.

प्रतापवान
प्रतापी।
ಪರಾಕ್ರಮಿ, ಶೂರ .
glorious, dignified.

प्रतापी
प्रतापशाली।
ಶೂರವೀರ.
glorious, dignified.

प्रतारण
वंचना, ठगी, धोखा।
ಮೋಸಗಾರಿಕೆ.
deceit, fraud.

प्रतारणा
दे. 'प्रतारण'।
ನೋಡಿ 'प्रतारण'.
see 'प्रतारण'.

प्रतारित
जो ठगा गया हो, छला हुआ।
ಮೋಸಹೋದ, ಮೊಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
deceived, cheated.

प्रति
अनेक में से हर एक और अलग-अलग।
ಪ್ರತಿ ಒಂದೂ, ಬೇರೆ ಬೇರೆ.
each or every.

प्रति
एक उपसर्ग जो शब्दों के पहले आकर विरोध, विपरीतता, बदला, वीप्सा, सादृश्य, सामना, सामुख्य, खंडन, मुकाबला, जोड़ आदि का द्योतन करता है।
ಶಬ್ದಗಳ ಹಿಂದೆ ಹತ್ತುವ ಉಪಸರ್ಗ “ಪ್ರತಿ”.
prefix, denoting opposition, similarity etc.

प्रति
किसी की ओर या दिशा में;
ಒಂದು ಕಡೆಗೆ ಇಲ್ಲ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ.
towards, in the direction;

प्रति
किसी को उद्दिष्ट या लक्षित करते हुए;
ಬಗ್ಗೆ, ವಿಷಯವಾಗಿ;
regarding;

प्रति
किसी वस्तु की कोई नकल या अनुकृति।
ಪ್ರತಿಕೃತಿ.
copy,

प्रति
चित्र, पुस्तक, लेख आदि की बहुत सी छपी अथवा लिखी हुई नकलें या प्रतिकृतियों में से हर एक;
ನಕಲು;
copy;

प्रतिकार
किसी बात को दबाने या रोकने आदि के लिए किया जानेवाला उपाय या प्रयत्न।
ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಮಾಡುವ ಕ್ರಿಯೆ.
counter-action

प्रतिकार
चिकित्सा, इलाज;
ಚಿಕಿತ್ಸೆ;
treatment;

प्रतिकार
बदला चुकाने के लिए किया जानेवाला कार्य, बदला;
ಸೇಡಿಗೆ ಸೇಡು, ಮುಯ್ಯಿಗೆ ಮುಯ್ಯಿ;
revenge;

प्रतिकार
मुआवजा, क्षति-हानि आदि के बदले दिया जानेवाला धन;
ಕ್ಷತಿಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಕೊಡುವ ಪರಿಹಾರ ದ್ರವ್ಯ;
compensation;

प्रतिकूल
जो अनुकूल न हो, विपरीत।
ಪ್ರತಿಕೂಲ.
unfavourable, adverse.

प्रतिकूलता
प्रतिकूल होने की अवस्था, गुण या भाव।
ಅನುಕೂಲವಾಗಿಲ್ಲದಿರುವಿಕೆ.
unfavourableness, adverseness.

प्रतिकृति
किसी वस्तु के आकार प्रकार आदि के अनुरूप बनी या बनाई हुई दूसरी वैसी ही वस्तु;
ನಕಲು;
prototype, replica;

प्रतिकृति
चित्र, तस्वीर।
ಚಿತ್ರ.
picture.

प्रतिक्रिया
किसी कार्य के परिणाम के रूप में होनेवाला कार्य।
ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ.
reaction.

प्रतिक्रियात्मक
प्रतिक्रिया से युक्त।
ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾರೂಪವಾದ.
reactionary.

प्रतिक्रियावादी
इस मत या सिद्धान्त को माननेवाला कि जो बातें पहले से चली आ रही हैं उनमें परिवर्तन या सुधार करनेवालों का विरोध करना चाहिए।
ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ.
reactionary, reactionist.

प्रतिघात
आघात के बदले किया गया आघात;
ಪ್ರತಿಘಾತ, ಬದಲು ಆಕ್ರಮಣ;
counter-attack;

प्रतिघात
आघात लगने पर उसके फलस्वरूप आप से आप होनेवाला दूसरा आघात।
ಏಟಗೆ ಏಟು.
blow in return.

प्रतिच्छवि
चित्र, तस्वीर।
ಚಿತ್ರ.
picture, image.

प्रतिच्छवि
प्रतिबिंब, परछाँई;
ನೆರಳು, ಪ್ರತಿಬಿಂಬ;
reflection, shadow;

प्रतिच्छाया
प्रतिकृति, चित्र।
ಚಿತ್ರ.
facsimile.

प्रतिच्छाया
प्रतिबिंब, परछाँई;
ನೆರಳು, ಪ್ರತಿಬಿಂಬ;
reflection, shadow;

प्रतिज्ञा
किसी कार्य को करने, न करने आदि का दृढ़ संकल्प, शपथ, सौगंध।
ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ.
pledge, vow.

प्रतिज्ञान
किसी बात के संबंध में शपथ या सौगंध न खाकर सत्यनिष्ठापूर्वक कोई बात कहना।
ನಿಜಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿ ಹೇಳುವಿಕೆ.
affirmation.

प्रतिज्ञान
प्रतिज्ञा;
ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ;
pledge, vow;

प्रतिदान
किसी से ली हुई वस्तु उसे वापस करना या लौटाना।
ತೆಗೆದುಕೊಂಡುದನ್ನು ಹಿಂದಿರುಗಿಸುವಿಕೆ.
giving back, return.

प्रतिदान
किसी से ली हुई वस्तु उसे वापस करना या लौटाना।
ಬದಲು ಕೊಡುವಿಕೆ, ವಿನಿಮಯ;
barter, exchange;

प्रतिद्वंद्व
दो समान व्यक्तियों या शक्तियों का पारस्परिक विरोध, बराबरवालों का झगड़ा या मुकाबला।
ಸಮಾನ ಬಲಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಅಥವಾ ಎದುರಿಸುವಿಕೆ.
conflict, competition.

प्रतिद्वंद्विता
प्रतिद्वंद्वी होने की अवस्था या भाव।
ಸಮಾನರಲ್ಲಿನ ಸ್ಪರ್ಧೆ.
mutual conflict, rivalry, competition.

प्रतिद्वंद्वी
एक व्यक्ति की दृष्टि से दूसरा व्यक्ति जो एक ही वस्तु को उसकी तरह प्राप्त करने के लिए प्रयत्नशील रहा हो।
ಒಂದೇ ವಸ್ತುವನ್ನು ಬಯಸುವ ಇಬ್ಬರ ನಡುವಣ ಪೈಪೋಟಿ.
rival, contestant.

प्रतिद्वंद्वी
वह व्यक्ति या वस्तु जो किसी दूसरे व्यक्ति या वस्तु के मुकाबले की हो;
ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ, ಪ್ರತಿದ್ವಂದ್ವಿ;
antagonist;

प्रतिध्वनि
किसी शब्द के उपरांत सुनाई पड़नेवाला उसी से उत्पन्न तदनुरूप शब्द, गूँज।
ಪ್ರತಿಧ್ವನಿ.
echo, reverberation.

प्रतिध्वनित
जो प्रतिध्वनि के रूप में शब्द करता हो, गूँजा हुआ।
ಪ್ರತಿಧ್ವನಿತವಾದ.
echoed, reverberated.

प्रतिनायक
नाटक आदि में नायक का प्रतिद्वंद्वी।
ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ನಾಯಕನ ಪ್ರತಿದ್ವಂದ್ವಿ .
hero's rival, competitor.

प्रतिनिधान
वह व्यक्ति या व्यक्तियों का दल जो इस प्रकार बनाकर कहीं भेजा जाए, प्रतिनिधि मण्डल।
ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಮಂಡಲ.
deputation.

प्रतिनिधि
वह जिसे देखकर उसी के वर्ग, जाति आदि के व्यक्तियों के स्वरूप, आचार-विचार आदि का अनुमान लगाया जा सके।
NA.
representative.

प्रतिनिधि
वह व्यक्ति जो दूसरों की ओर से कहीं भेजा जाए अथवा उनकी तरफ़ से कार्य करे;
ಪ್ರತಿನಿಧಿ.
proxy;

प्रतिनिधित्व
प्रतिनिधि होने की अवस्था या भाव, प्रतिनिधि होने का काम।
ಪ್ರತಿನಿಧಿತ್ವ.
representation.

प्रतिनियुक्त
प्रतिनिधि या अधीनस्थ अधिकारी के रूप में बनाकर कहीं भेजा हुआ।
ಪ್ರತಿನಿಯೋಜಿತ.
deputed.

प्रतिनियुक्ति
प्रतिनियुक्त किए जाने की अवस्था या क्रिया।
ಪ್ರತಿನಿಯೋಜನೆ.
deputation.

प्रतिपक्ष
मुकाबले का विरोधी पक्ष;
ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷ;
contesting or opposite party;

प्रतिपक्ष
विरोधी पक्ष द्वारा कही हुई बात या उसके द्वारा उपस्थित किया हुआ मत।
ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ಅಭಿಮತ.
opinion expressed by the opposite party.

प्रतिपक्षी
शत्रु, विरोधी।
ಪ್ರತಿಪಕ್ಷದ, ವಿರೋಧಿ.
opponent, adversary.

प्रतिपदा
पक्ष की पहली तिथि।
ಪ್ರಥಮಾ, ಪಾಡ್ಯಮಿ.
first day of a lunar fortnight.

प्रतिपादक
प्रतिपादन करनेवाला।
ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವವ.
exponent, one who sets forth (a principle, theory etc.).

प्रतिपादन
आरम्भ करना।
ಆರಂಭಿಸುವಿಕೆ.
commencement.

प्रतिपादन
किसी विषय का सप्रमाण कथन, निरूपण, विषय का स्थापन;
ಪ್ರತಿಪಾದನೆ;
explaining, exposition;

प्रतिपादित
जिसका प्रतिपादन किया गया हो।
ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
set forth, interpreted.

प्रतिपाद्य
जिसका प्रतिपादन किया जा सकता हो, या किया जाने को हो।
ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಬಹುದಾದ, ಬೇಕಾದ.
to be treated or discussed.

प्रतिपूर्ति
किसी व्यक्ति या मद से लेकर व्यय किया हुआ धन उसे देकर या उसमें जमा कर उसकी पूर्ति करना।
ತುಂಬಿ ಕೊಡುವಿಕೆ, ಭರ್ತಿಮಾಡಿ ಕೊಡುವಿಕೆ, ಪ್ರತಿಪೂರ್ತಿ.
reimbursement.

प्रतिफल
परिणाम, नतीजा;
ಪ್ರತಿಫಲ, ಪರಿಣಾಮ ಇನಾಮು.
result;

प्रतिफल
वह जो बदले में किया जाए, पुरस्कार।
NA.
return, reward.

प्रतिबंध
किसी काम या बात में लगाई हुई शर्त।
NA.
condition.

प्रतिबंध
वह बंधन या रोक जो किसी काम, बात या व्यक्ति पर लगाई जाए, मनाही;
ಪ್ರತಿಬಂಧ.
ban, restriction;

प्रतिबिंब
परछाँई, प्रतिच्छाया।
ಪ್ರತಿಬಿಂಬ.
reflection, reflected image.

प्रतिबिंबित
जिसका प्रतिबिंब पड़ा हो, दर्पण आदि में प्रतिफलित।
ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಿದ.
reflected.

प्रतिबोध
जागरण, जागना;
ಜಾಗೃತಿ;
awakening, waking;

प्रतिबोध
ज्ञान, चातुर्य।
ತಿಳಿವಳಿಕೆ, ಚಾತುರ್ಯ.
perception, knowledge.

प्रतिभा
असाधारण बुद्धिबल, विलक्षण बौद्धिक शक्ति।
ಪ್ರತಿಭೆ.
genius, brilliance.

प्रतिभावान
प्रतिभायुक्त।
ಪ್ರತಿಭಾವಂತ.
genius, brilliant.

प्रतिभाशाली
प्रतिभावान।
ಪ್ರತಿಭಾವಂತ.
genius, brilliant.

प्रतिभू
जमानत करनेवाला, जामिन।
ಜಾಮೀನುದಾರ.
surety, bail.

प्रतिभूत
कोई काम या वचन आदि पूरा करने के लिए दिया गया आश्वासन या जमा की गई वस्तु या धन;
ಆಧಾರವಾಗಿರಿಸಿದ ವಸ್ತು;
security, bail;

प्रतिभूत
प्रतिभू के द्वारा दी गईं जमानत।
ಜಾಮೀನು.
surety.

प्रतिमा
मूर्ति, अनुकृति।
ಪ್ರತಿಮೆ, ಮೂರ್ತಿ.
idol, statue, picture.

प्रतिमान
वह वस्तु या रचना जिसे आदर्श मानकर उसके अनुरूप और वस्तुएँ बनाई जाती हों।
ನಮೂನೆ.
model.

प्रतियोगिता
किसी विशिष्ट उद्देश्य की सिद्धि या फल की प्राप्ति के लिए कुछ लोगों में परस्पर होनेवाला मुकाबला।
ಸ್ಪರ್ಧೆ.
competition, match, tournament.

प्रतियोगी
प्रतियोगिता करनेवाला व्यक्ति;
ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ.
competitor;

प्रतियोगी
विरोधी, शत्रु।
ವಿರೋಧಿ, ಶತೃ.
competitor, rival, opponent.

प्रतिरक्षा
रक्षण, हिफाजत।
ಸಂರಕ್ಷಣೆ.
defence.

प्रतिरूप
नकली, जाली।
ನಕಲು, ಖೋಟಾ.
counterfeit.

प्रतिरूप
वह जो रूप या आकृति में किसी के समान हो, चित्र, तस्वीर।
ಪ್ರತಿರೂಪ.
likeness, prototype.

प्रतिरोध
आवेग, आक्रमण आदि को रोकने के लिए किया जानेवाला कार्य।
ಆವೇಗ, ಆಕ್ರಮಣವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ.
counteraction.

प्रतिरोध
रोक, रुकावट, बाधा;
ತಡೆ, ಅಡ್ಡಿ.
ban, hindrance;

प्रतिलिपि
किसी लिखी हुई चीज की नकल।
ಪ್ರತಿಲಿಪಿ, ನಕಲು.
copy, facsimile.

प्रतिलोम
विपरीत, उलटा।
ಪ್ರತಿಲೋಮ.
opposite to the natural course or order, converse.

प्रतिवाद
किसी बात के विरुद्ध कही जानेवाली बात;
ವಿರುದ್ಧವಾದ ಮಾತು;
counter-statement;

प्रतिवाद
विरोध, खण्डन।
ವಿರೋಧ, ಖಂಡನೆ .
refutation.

प्रतिवादी
प्रतिवाद करनेवाला।
ವಿರೋಧಿ.
defendant, respondent.

प्रतिवेदन
किसी योजना आदि के सम्बन्ध में छानबीन करने के उपरांत तैयार किया हुआ विवरण जो कहीं भेजा जाता है;
ವರದಿ;
report;

प्रतिवेदन
प्रार्थना।
ಪ್ರಾರ್ಥನೆ.
representation.

प्रतिशत
हर सौ पर, फीसदी।
ಸೇಕಡಾ.
per-cent.

प्रतिशोध
बदला, प्रतिकार।
ಸೇಡು, ಪ್ರತೀಕಾರ.
revenge.

प्रतिश्रुत
(व्यक्ति) जिसने किसी बात की कोई प्रतिज्ञा की हो।
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ಬದ್ದ.
the person who has taken pledge.

प्रतिषिद्ध
जिसे करने से किसी को रोका गया हो।
ನಿಷೇಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
forbidden.

प्रतिषेध
निषेध, मनाही।
ನಿಷೇಧ.
prohibition.

प्रतिष्ठा
अच्छी तरह स्थापित किया जाना, स्थापना;
ಸ್ಥಾಪನೆ;
installation;

प्रतिष्ठा
आदर, सम्मान, ख्याति;
ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ, ಸನ್ಮಾನ;
high position, fame, glory, renown;

प्रतिष्ठा
मान-मर्यादा।
ಮಾನ-ಮರ್ಯಾದೆ.
dignity, status, establishment.

प्रतिष्ठान
(विशेष अर्थ) निहित स्वार्थों की एक परम्पराबद्ध व्यवस्था।
ವಿಶೇಷಾರ್ಥದಲ್ಲಿ ಪರಂಪರೆಯಾಗಿ ನಡೆದುಬಂದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ.
establishment (special meaning).

प्रतिष्ठान
किसी उद्योग व्यवसाय आदि का कार्यालय या स्थान;
ಕಾರ್ಯಾಲಯ;
site, situation, institute;

प्रतिष्ठान
स्थापित करने की क्रिया या भाव;
ಸ್ಥಾಪನೆ;
fixing, placing.

प्रतिष्ठापन
स्थापित करने की क्रिया या भाव।
ಸ್ಥಾಪಿಸುವಿಕೆ.
fixing, placing.

प्रतिष्ठापित
जिसका प्रतिष्ठापन किया गया हो।
ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
set up, fixed.

प्रतिष्ठित
जिसकी प्रतिष्ठा की गई हो, स्थापित।
ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ.
established, installed.

प्रतिष्ठित
प्रसिद्ध, ख्यात, आदर-प्राप्त;
ಖ್ಯಾತಿಗೊಂಡ, ಸನ್ಮಾನಿತ;
honourable;

प्रतिस्थापन
किसी वस्तु के नष्ट हो जाने या हट जाने पर उसके स्थान पर वैसी ही दूसरी वस्तु रखना;
ಪ್ರತಿಸ್ಥಾಪನೆ.
replacement;

प्रतिस्थापन
किसी व्यक्ति के हट जाने पर काम चलाने के लिए उसके स्थान पर दूसरा व्यक्ति रखना।
NA.
substitution (substitute).

प्रतिस्पर्धा
लाग डाट, होड़।
ಪೈಪೋಟಿ.
rivalry, competition.

प्रतिस्पर्धी
होड़ करनेवाला, प्रतिद्वंद्वी।
ಪ್ರತಿದ್ವಂದ್ವಿ.
a rival, competitor.

प्रतिहस्ताक्षर
किसी के हस्ताक्षर के अनुमोदन या समर्थन के लिए किसी बड़े अधिकारी का हस्ताक्षर करना।
ಮೇಲು ರುಜು, ಪ್ರತಿ ರುಜು.
counter-signature.

प्रतिहस्ताक्षरित
जिस पर प्रतिहस्ताक्षर किए गए हों।
ಮೇಲು ರುಜು ಆದ, ಪ್ರತಿ ರುಜು ಆದ.
counter-signed.

प्रतिहारी
द्वारपाल, दरबान।
ದ್ವಾರಪಾಲಕೆ.
door keeper, watchman.

प्रतिहिंसा
हिंसा के बदले में की जानेवाली हिंसा।
ಹಿಂಸೆಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಹಿಂದೆ.
counter-violence.

प्रतीक
किसी बात का द्योतक;
NA.
signifier;

प्रतीक
वह गोचर या दृश्य वस्तु जो किसी अगोचर या अप्रस्तुत वस्तु के बहुत कुछ अनुरूप होने के कारण उसके गुण रूप का परिचय कराने के लिए उसका प्रतिनिधित्व करती हो;
ಪ್ರತೀಕ.
a symbol;

प्रतीक
साहित्य में वह वस्तु जो अपने आकस्मिक सादृश्य अथवा तर्कसंगत संबंध के आधार पर किसी दूसरी वस्तु का स्थान ग्रहण करती है।
NA.
symbol (literature).

प्रतीकवाद
साहित्य में अभिव्यंजना की वह विशिष्ट प्रणाली जिसके अनुसार प्रतीकों के आधार पर भावों, विषयों, वस्तुओं आदि का बोध कराया जाता है।
ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರತೀಕವಾದ.
symbolism.

प्रतीकात्मक
(रचना) जिसमें प्रतीकों की सहायता से भावों, विषयों आदि का बोध कराया गया हो।
NA.
symbolic.

प्रतीकात्मक
जो प्रतीकों से सम्बद्ध हो;
ಪ್ರತಿಕಾತ್ಮಕ.
related to symbol;

प्रतीक्षा
इंतजार।
ನಿರೀಕ್ಷಣೆ.
waiting for, expectation.

प्रतीक्षालय
वह स्थान जहाँ बैठकर किसी से मिलने या यान आदि पर सवार होने के लिए इंतजार किया जाता है।
ಪ್ರತೀಕ್ಷಾಲಯ.
waiting-room.

प्रतीत
अनुमान के आधार पर जान पड़नेवाला।
ಅನುಮಾನದ ಆಧಾರದಿಂದ ಕಂಡುಬರುವ.
apparent, experienced, roughly inferred.

प्रतीति
ज्ञान, बोध, जानकारी।
ಜ್ಞಾನ, ತಿಳಿವಳಿಕೆ.
knowledge, ascertainment, clear or distinct perception or apprehension.

प्रतीयमान
(रूप) जो वास्तविक से भिन्न होने पर भी देखने में कुछ वास्तविक-सा जान पड़ता हो।
ಬೇರೆಯಾಗಿದ್ದರೂ ಮೂಲದಂತೆಯೇ ಕಂಡುಬರುವ.
apparent.

प्रतीयमान
जिसकी प्रतीति हो रही हो, जो जान पड़ता हो, जो समझ में आ रहा हो;
ತಿಳಿವಳಿಕೆಗೆ ಬರುವ ಅಥವಾ ಬಂದ;
appearing to be, inferred to be, believed to be;

प्रत्यंकन
किसी चित्र के ऊपर पतला या पारदर्शक कागज रखकर उसकी हूबहू नकल तैयार करना।
ರೇಖಿಸುವಿಕೆ, ಅನುರೇಖನ.
tracing (on transparent paper).

प्रत्यक्ष कर
वह कर जो उपभोक्ताओं तथा करदाताओं से प्रत्यक्ष रूप से लिया जाता हो, किसी माध्यम से नहीं।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ತೆರಿಗೆ.
direct tax.

प्रत्यक्ष ज्ञान
इंद्रियों के द्वारा होनेवाला किसी वस्तु या विषय का ज्ञान।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಜ್ಞಾನ.
knowledge obtained by direct perception, perception.

प्रत्यक्ष
जो आँखों के सामने हो, जो स्पष्ट रूप से दिखाई दे रहा हो।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ.
present before the eyes, visible, perceptible.

प्रत्यक्षदर्शी
जिसने प्रत्यक्ष रूप से कोई घटना या बात देखी हो।
ಕಣ್ಣಾರೆ ಕಂಡ (ಸಾಕ್ಷಿ).
an eye witness.

प्रत्यक्षीकरण
किसी वस्तु या विषय को ऐसा रूप देना कि वह प्रत्यक्ष हो जाए, कोई बात या विषय प्रत्यक्ष रूप से सामने लाना।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ.
making manifest or apparent, presenting.

प्रत्यंग
शरीर अथवा किसी वस्तु का कोई गौण अंग।
ಶರೀರದ ಉಪಾಂಗ.
minor parts of the body.

प्रत्यंचा
धनुष की डोरी।
ಬಲ್ಲಿಗೆ ಕಟ್ಟುವ ಹಗ್ಗ.
bow-string.

प्रत्यभिज्ञा
कभी देखे हुए व्यक्ति या पदार्थ को पुनः देखने पर होनेवाला यह ज्ञान कि यह अमुक व्यक्ति या पदार्थ है, पहचान;
ಹಿಂದೆ ನೋಡಿದ್ದ ನೆನಪಿನಿಂದ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ;
identification;

प्रत्यभिज्ञा
यह ज्ञान कि परमेश्वर और जीवात्मा एक है।
ಜೀವಾತ್ಮ ಪರಮಾತ್ಮರ ಅಭೇದ ಜ್ಞಾನ.
regaining knowledge or recognition.

प्रत्यभिज्ञान
पहचान;
ಗುರುತು;
recognition;

प्रत्यभिज्ञान
वह वस्तु या चिह्न जिससे कोई पहचाना जाए।
ಗುರುತಿಸಲು ಸಹಾಯಕವಾದ ಚಿಹ್ನೆ.
identification mark.

प्रत्यय-पत्र
किसी राज्य के सर्वप्रथम अधिकारी के हस्ताक्षर और मुद्रा से युक्त वह प्रमाणपत्र जो इस बात का परिचायक होता है कि अमुक व्यक्ति अधिकारी के रूप में नियुक्त किया गया है।
ಪರಿಚಯ-ಪತ್ರ, ಪ್ರತ್ಯಯ-ಪತ್ರ.
credentials, letter of credence.

प्रत्यय
विश्वास, धारणा।
ನಂಬಿಕೆ, ವಿಚಾರ.
idea, belief, credit.

प्रत्यय
व्याकरण में वह अक्षर या अक्षरसमूह जो धातुओं अथवा विकारी शब्दों के अंत में लगकर उनके अर्थों में विशेषता उत्पन्न करता है;
(ವ್ಯಾಕರಣ) ಪ್ರತ್ಯಯ;
(in Gram.) an affix to roots and words forming derivatives and inflections;

प्रत्ययवाद
दार्शनिक क्षेत्र में यह मान्यता या सिद्धान्त कि यह दृश्य जगत् किसी चेतन सत्ता की सृष्टि है, अतः मनुष्य को बौद्धिक विचारों का आधार छोड़कर शाश्वत विचारों का आश्रय लेना चाहिए, आदर्शवाद।
ಆದರ್ಶವಾದ.
idealism (ideaism).

प्रत्याक्रमण
जवाबी हमला।
ಪ್ರತ್ಯಾಕ್ರಮಣ.
counter-attack.

प्रत्याख्यान
अनादर या अवज्ञापूर्वक कोई चीज़ लेने से इन्कार करना।
ಅನಾದರದಿಂದ ತಿರಸ್ಕರಿಸುವಿಕೆ.
rejection, refusal.

प्रत्याख्यान
खंडन, विरोध;
ಖಂಡನೆ;
refutation;

प्रत्यारोप
आरोप के बदले में लगाया गया आरोप।
ಆರೋಪಣಗೆ ಬದಲು ಆರೋಪಣೆ.
counter-charge.

प्रत्यालोचन
आलोचना की भी की जानेवाली आलोचना।
NA.
criticism.

प्रत्यालोचन
किसी किए हुए निर्णय को फिर से देखना कि वह ठीक है या नहीं;
ಪ್ರತ್ಯಾಲೋಚನೆ.
review;

प्रत्यावर्तन
लौट आना, वापस आना।
ಹಿಂದಿರುಗುವಿಕೆ.
coming back, returning.

प्रत्याशा
आशा, उम्मीद;
ಆಶೆ;
hope, expectation;

प्रत्याशा
किसी बात के संबंध में पहले से की जानेवाली ऐसी आशा या उसके संबंध की कल्पना जिसके घटित होने की बहुत कुछ संभावना हो।
ಪೂರ್ವಕಲ್ಪನೆ.
anticipation.

प्रत्याशित
जिसकी पहले से आशा या अपेक्षा की गई हो, जिसका पहले से अनुमान किया गया है।
ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದ.
anticipated.

प्रत्याशी
आशा करनेवाला।
ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ .
hoping, expecting.

प्रत्याशी
जो किसी पद की प्राप्ति के लिए इच्छुक हो, उम्मीदवार।
ಉಮೇದುವಾರ.
candidate.

प्रत्युत
इसके विपरीत।
ಬದಲಾಗಿ.
on the other hand, on the contrary.

प्रत्युत
बल्कि, वरन्;
ಕೂಡ;
but, even;

प्रत्युत्तर
उत्तर का उत्तर।
ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರ.
rejoinder, a reply.

प्रत्युत्थान
किसी के स्वागत और सत्कार के लिए खड़े होना;
ಗೌರವಿಸಲು ಎದ್ದು ನಿಲ್ಲುವಿಕೆ;
rising to welcome a visitor;

प्रत्युत्थान
विरोध का सामना करने के लिए खड़े होना।
ವಿರೋಧವನ್ನೆದುರಿಸಲು ಎದ್ದು ನಿಲ್ಲುವಿಕೆ.
rising against.

प्रत्युत्पन्नमति
जिसे तत्काल उचित युक्ति या उत्तर सूझ जाए।
ಪ್ರತ್ಯುತ್ಪನ್ನಮತಿ.
ready minded, sharp, ready-witted.

प्रत्युपकार
उपकार के बदले किया जानेवाला उपकार।
ಪ್ರತ್ಯುಪಕಾರ.
a good turn in return for another.

प्रत्येक
दो या दो से अधिक में से एक एक, हर एक।
ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ.
each, each and every.

प्रथम पुरुष
व्याकरण में वे सर्वनाम जिन्हें वक्ता अपने लिए प्रयुक्त करता है।
(ವ್ಯಾಕರಣ) ಉತ್ತಮ ಪುರುಷ.
the first person of the pronoun.

प्रथम
आगे, पहले।
ಮೊದಲು.
a head, formerly.

प्रथम
गणना या क्रम में जिसका स्थान पहला हो;
ಎಣಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯ;
first;

प्रथम
जो महत्व आदि में सबसे बढ़कर हो।
ಅಗ್ರಗಣ್ಯ, ಪ್ರಥಮ.
chief, principal

प्रथमतः
सबसे पहले।
ಎಲ್ಲಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ.
firstly.

प्रथमता
औरों की अपेक्षा पहला अवसर या स्थान मिलने की अवस्था या भाव, प्राथमिकता।
.
priority.

प्रथमता
प्रथम होने की अवस्था या भाव;
ಮೊದಲನೆಯ ದಾಗಿರುವಿಕೆ; ಆದ್ಯತೆ, ಪ್ರಾಥಮ್ಯ.
state of being first;

प्रथमता
साधारण रूप में देखने पर।
ಸಾಮಾನ್ಯ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ.
prima facie.

प्रथा
रीति, परिपाटी।
ಪದ್ಧತಿ, ಪರಿಪಾಟಿ.
custom, convention.

प्रदक्षिणा
किसी पवित्र स्थान या पदार्थ के प्रति श्रद्धा प्रकट करने के लिए चारों ओर इस प्रकार घूमना कि वह पवित्र स्थान या पदार्थ बराबर दाहिनी ओर रहे, परिक्रमा।
ಪದ್ರಕ್ಷಿಣೆ.
reverential salutation by circumambulation from left to right (so that the right side is towards the person or object saluted), going round (an object).

प्रदत्त
प्रदान किया हुआ।
ಕೊಡಲ್ಪಟ್ಟ.
given away, bestowed.

प्रदर
स्त्रियों का एक रोग जिसमें उनके गर्भाशय से सफेद या लाल रंग का लेसदार पदार्थ बहता है।
ಪ್ರದರ ರೋಗ.
leucorrhoea.

प्रदर्शक
दिखानेवाला।
NA.
showman.

प्रदर्शक
प्रदर्शन करनेवाला;
ಪ್ರದರ್ಶಕ.
one who exhibits;

प्रदर्शन
असन्तोष, दुख आदि व्यक्त करने के लिए व्यक्तियों का सामूहिक रूप से संबद्ध अधिकारियों के अन्याय के विरोध में नारे आदि लगाते हुए निकाले जानेवाला जलूस।
NA.
demonstration.

प्रदर्शन
दिखलाने की क्रिया, दिखाना;
ಪ್ರದರ್ಶನ.
displaying, exhibition;

प्रदर्शनी
वह स्थान जहाँ तरह-तरह की वस्तुएँ प्रदर्शित की जाएँ।
ವಸ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನದ ಸ್ಥಳ.
exhibition, exposition.

प्रदाता
देनेवाला, प्रदान करनेवाला।
ದಾನಿ, ಕೊಡುವವ.
giver, bestower.

प्रदान
देने की क्रिया या भाव।
ದಾನ, ಕೊಡುವಿಕೆ.
giving, granting, bestowing.

प्रदीप
दीपक, चिराग।
ದೀಪ.
lamp, light.

प्रदीप्त
उज्ज्वल, चमकीला;
ಹೊಳೆಯುವ;
radiant, shining;

प्रदीप्त
उत्तेजित, जगाया हुआ।
ಎಚ್ಚೆತ್ತ.
roused.

प्रदीप्त
जलता हुआ, जलाया हुआ;
ಉರಿಯುತ್ತಿರುವ;
lighted, illuminated;

प्रदेश
किसी संघ या राज्य की कोई इकाई।
NA.
province

प्रदेश
भूभाग का कोई खण्ड विशेष;
ಪ್ರದೇಶ.
region;

प्रदोष
प्रत्येक पक्ष की त्रयोदशी को किया जानेवाला उपवास या व्रत जिसमें सूर्यास्त से कुछ पहले ही शिव का पूजन करके भोजन किया जाता है।
NA.
the fast undertaken on the 13th day of each lunar fortnight.

प्रदोष
सूर्य के अस्त होने का समय;
ಪ್ರದೋಷ.
evening, nightfall;

प्रधान कार्यलय
किसी व्यापारिक या अन्य संस्थान का मुख्य कार्यालय जहाँ से शाखा-कार्यालयों का नियंत्रण किया जाता है।
ಮುಖ್ಯ ಕಚೇರಿ, ಕೇಂದ್ರ ಕಾರ್ಯ ಸ್ಥಾನ.
headquarter.

प्रधान मंत्री
किसी देश का सबसे बड़ा मंत्री;
ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ.
prime minister;

प्रधान मंत्री
वह सबसे बड़ा मंत्री जिसके अधीन और भी कई विभागीय मंत्री हों।
NA.
general-secretary, secretary general.

प्रधान
नेता, सरदार, किसी सभा आदि का सभापति।
NA.
leader, president.

प्रधान
सबसे बड़ा, मुख्य।
ಪ್ರಧಾನ.
chief, head, principal, president.

प्रधानता
प्रधान होने की अवस्था, गुण या भाव।
ಪ್ರಧಾನತೆ.
pre-eminence, principalship, chiefship.

प्रधानाचार्य
किसी महाविद्यालय का सर्वप्रमुख अध्यापक।
ಪ್ರಾಚಾರ್ಯ, ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಾಲ್.
principal.

प्रधानाध्यापक
किसी विद्यालय का सबसे बड़ा अध्यापक।
ಪ್ರಧಾನಾಧ್ಯಾಪಕ.
headmaster.

प्रफुल्ल
(फूल) जो खिला हुआ हो, विकसित।
ಅರಳಿದ.
full-blown.

प्रबंध
निबन्ध।
ನಿಬಂಧ, ಲೇಖನ.
literary composition.

प्रबंध
व्यवस्था;
ವ್ಯವಸ್ಥೆ;
arrangement, management;

प्रबन्ध संपादक
पत्र-पत्रिकाओं की कार्यालयीय व्यवस्था का संपादक, अधिकारी।
ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ಸಂಪಾದಕ.
managing editor.

प्रबन्ध-काव्य
काव्य का एक भेद जिसमें कोई कथा या घटना क्रमबद्ध रूप में कही गई हो।
ಪ್ರಬಂಧ ಕಾವ್ಯ, ಕಥಾ ಕಾವ್ಯ.
epic.

प्रबन्ध-समिति
किसी संस्था, सभा आदि के चुने हुए लोगों की वह समिति जो उसकी सब बातों की व्यवस्था करती है।
ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ಸಮಿತಿ.
managing committee.

प्रबन्धक
किसी कार्यालय आदि का व्यवस्थापक।
ಕಾರ್ಯಾಲಯದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ.
manager.

प्रबन्धक
प्रबन्ध या व्यवस्था करनेवाला;
ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ;
organiser;

प्रबल
जिसमें बहुत अधिक बल हो;
ಪ್ರಬಲ.
very strong, mighty, cogent;

प्रबल
बहुत जोरों का, घोर या भारी।
NA.
powerful.

प्रबुद्ध
जागा हुआ, जाग्रत, जो होश में हो;
ಎಚ್ಚೆತ್ತ;
awakened (who is in his senses), conscious;

प्रबुद्ध
पंडित, ज्ञानी।
ಜ್ಞಾನಿ, ಪಂಡಿತ.
learned, enlightened.

प्रबोध
किसी विषय का ठीक और पूरा ज्ञान।
ವಿಷಯದ ಪೂರ್ಣ ಜ್ಞಾನ.
real knowledge.

प्रबोध
जागना, जागरण;
ಎಚ್ಚರದಿಂದಿರುವಿಕೆ;
awaking (from sleep or ignorance), becoming conscious;

प्रभंजन
प्रचंड वायु, वैज्ञानिक क्षेत्र में, मुख्यतः वह बहुत तेज हवा जो 100 मील प्रति घंटे के हिसाब से चलती हो।
ಪ್ರಚಂಡ ಗಾಳಿ, ಬಿರುಗಾಳಿ.
hurricane.

प्रभा
प्रकाश, दीप्ति।
ಕಾಂತಿ, ಹೊಳಪು.
light, radiance.

प्रभात
प्रातःकाल।
ಪ್ರಾತಃಕಾಲ.
day-break, dawn, morning.

प्रभातफेरी
प्रचार के उद्देश्य से विशेष प्रकार के नारे लगाते हुए, गाते बजाते हुए सवेरे बस्तियों में चक्कर लगाना।
ಪ್ರಭಾತ ಫೇರಿ.
singing or slogan raising groups going round in the morning (to celebrate as an important event or for propaganda purposes).

प्रभाती
प्रभात के समय गाए जानेवाले गीत।
ಬೆಳಗಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಾಡುವ ಹಾಡು.
song in a tune or ragini peculiar to morning.

प्रभामंडल
दिव्य पुरुषों और देवताओं आदि के मुख के चारों ओर का वह आभायुक्त मण्डल जो चित्रों, मूर्तियों आदि में दिखाया जाता है।
ಪ್ರಭಾಮಂಡಲ.
a circle or halo of light (generally shown in pictures, statues, etc. of great persons or God etc.).

प्रभाव-क्षेत्र
आधुनिक राजतंत्र में वह प्रदेश जो किसी प्रबल और बड़े राज्य के प्रभाव या दबाव में रहता हो और जिस पर किसी दूसरे राष्ट्र का प्रभाव या हस्तक्षेप सहन न किया जाता हो।
ಪ್ರಭಾವ ಕ್ಷೇತ್ರ.
sphere of influence.

प्रभाव
फल, परिणाम, असर।
NA.
effect, impact.

प्रभाव
सामर्थ्य, प्रताप;
ಪ್ರಭಾವ.
influence;

प्रभावकारी
असरदार।
ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ.
effective.

प्रभावशाली
प्रभाववाला।
ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ.
effective, influential, impressive.

प्रभावित
जिस पर किसी का प्रभाव पड़ा हो।
ಪ್ರಭಾವಿತವಾದ.
influenced.

प्रभावी
प्रभावयुक्त, असरदार।
ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದ .
effective.

प्रभु
ईश्वर;
ಪ್ರಭು.
God;

प्रभु
शासक, राजा;
NA.
ruler, king;

प्रभु
स्वामी या श्रेष्ठ पुरुष का संबोधन।
NA.
Lord, master.

प्रभुता
गौरव, महत्व।
ಮಹತ್ವ.
greatness, importance.

प्रभुता
प्रभु होने की अवस्था या भाव;
ಪ್ರಭುತ್ವ;
lordship, supremacy;

प्रभुसत्ता
सर्वप्रधान सत्ताधारी होने की अवस्था, गुण या भाव।
ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವ.
sovereignty.

प्रभूत
बहुत अधिक, प्रचुर।
ಅತ್ಯಧಿಕ.
plenty, abundant.

प्रभृति
इत्यादि, वगैरह।
ಮುಂತಾದ.
etcetera (used at the end of comp.)

प्रभेद
भेद, प्रकार, किस्म।
ಭೇದ, ಪ್ರಕಾರ, ತರಹ, ಬಗೆ.
variety, types, kinds.

प्रमत्त
असावधान, प्रमादयुक्त।
NA.
inattentive.

प्रमत्त
नशे में चूर;
ಪ್ರಮತ್ತ.
drunk, intoxicated;

प्रमाण
जिसका वचन या निर्णय यथार्थ या आप्त माना जाए।
NA.
authority, one whose word is an authority.

प्रमाण
नाप या तौल;
ಪ್ರಮಾಣ.
measure of any kind;

प्रमाण
वह साधन जिसके सहारे कोई बात सिद्ध की जाए, सबूत;
NA.
proof, testimony;

प्रमाणन
कथन, लेख आदि के संबंध में यह कहना या सिद्ध करना कि यह ठीक और प्रामाणिक है।
ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ.
certification.

प्रमाणपत्र
वह पत्र या लेख जो किसी बात का प्रमाण माना जाए।
ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ.
certificate.

प्रमाणित
जिसके संबंध में किसी आधिकारिक व्यक्ति ने यह लिखा हो कि यह प्रामाणिक या सही है।
NA.
authenticated.

प्रमाणित
प्रमाण द्वारा सिद्ध;
ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
proved;

प्रमाणीकरण
प्रमाणन।
ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ.
attestation, act or process of proving, certifying etc.

प्रमाणीकृत
जो प्रमाण के रूप में मान लिया गया हो या सिद्ध हो चुका हो।
ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಿದ.
attested, proved, certified.

प्रमाद
गफलत, लापरवाही अनवधानता;
ಪ್ರಮಾದ.
negligence, carelessness, inadvertence;

प्रमाद
नशा, उन्माद।
NA.
intoxication, insanity.

प्रमादी
पागल।
ಉನ್ಮತ್ತ, ಹುಚ್ಚ.
insane.

प्रमादी
प्रमादयुक्त;
ಪ್ರಮಾದದಿಂದ ಕೂಡಿದ;
negligent;

प्रमुख
प्रथम, मुख्य;
ಮುಖ್ಯ;
first, chief;

प्रमुख
श्रेष्ठ, सम्मान्य, प्रतिष्ठित।
ಶ್ರೇಷ್ಠ, ಸನ್ಮಾನ್ಯ.
best, respectable, honourable.

प्रमुखता
प्रमुख होने की अवस्था, गुण या भाव।
ಪ್ರಮುಖತೆ.
superiority, predominance.

प्रमेय
जिसका अवधारण हो सके, जो समझ में आ सके;
ತಿಳಿವಳಿಕೆಗೆ ಬರಬಹುದಾದ;
(the thing) which can be understood;

प्रमेय
जिसे प्रमाण के द्वारा सिद्ध करना आवश्यक हो।
ಪ್ರಮಾಣದಿಂದ ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸಬಹುದಾದ ಪ್ರಮೇಯ.
theorem.

प्रमेय
जो प्रमाण द्वारा सिद्ध किया जा सके।
NA.
(the thing)to be proved.

प्रमेह
एक रोग जिसमें शरीर की धातुएँ अनेक रूपों में पेशाब के रास्ते निकला करती हैं।
ಮೂತ್ರ ರೋಗ.
a urinary disease.

प्रमोद
हर्ष, आनन्द।
ಹರ್ಷ, ಆನಂದ.
merriment, joy.

प्रयत्न
किसी कार्य या उद्देश्य की पूर्ति के लिए किया जानेवाला प्रयास, कोशिश;
ಪ್ರಯತ್ನ.
effort, attempt;

प्रयत्न
व्याकरण में गले और मुख के अन्दर की वह क्रिया या चेष्टा जो ध्वनियों के उच्चारण के लिए होती है।
NA.
mode of articulation.

प्रयत्नशील
किसी प्रकार के प्रयत्न या उद्योग में लगा हुआ।
ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತಲಿರುವ, ಉದ್ಯಮಿ.
one who makes efforts, diligent.

प्रयाण
गमन, प्रस्थान;
ಪ್ರಯಾಣ.
setting out, departure;

प्रयाण
युद्ध के लिए किया गया प्रस्थान;
NA.
the march (of an army);

प्रयाण
संसार से विदा होना।
NA.
death, departure (from the world).

प्रयाणगीत
युद्धभूमि की ओर प्रस्थान करते समय या किसी प्रकार के संघर्ष के लिए आगे बढ़ते समय मिलकर गाया जानेवाला गीत।
ಯುದ್ಧಗೀತೆ.
marching song.

प्रयास
प्रयत्न, कोशिश।
ಪ್ರಯತ್ನ.
effort, endeavour.

प्रयुक्त
जिसे प्रयोग या व्यवहार में लाया गया हो अथवा लाया जा रहा हो।
ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದ.
used, employed.

प्रयोक्ता
किसी वस्तु को प्रयोग में लानेवाला।
ಪ್ರಯೋಗ ಮಾಡುವವ.
one who uses or employs.

प्रयोग
(अस्त्र-शस्त्र) चलाना या छोड़ना;
NA.
hurling, casting;

प्रयोग
अमल में लाना या बरतना;
NA.
application;

प्रयोग
आजकल वैज्ञानिक क्षेत्रों में, किसी प्रकार का अनुसंधान करने या कोई नई बात ढूँढ निकालने के लिए की जानेवाली कोई परीक्षणात्मक क्रिया अथवा उसका साधन।
NA.
experiment.

प्रयोग
किसी चीज या बात को आवश्यकता अथवा अभ्यासवश काम में लाना, इस्तेमाल, व्यवहार;
ಪ್ರಯೋಗ.
use;

प्रयोगवाद
भाषा, विषय, छंद आदि संबंधी पुरानी परंपरा के विरोधी नए-नए प्रयोग करते रहने की आधुनिक साहित्यिकों की प्रवृत्ति जिसमें पाठकों को चौंका देने की अत्यधिक लालसा निहित होती है।
ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ನಡೆದು ಬಂದ ಪರಂಪರೆಗೆ ವಿರೋಧವಾಗಿ ಹೊಸ ಹೊಸ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿರುವ ಆಧುನಿಕ ಪ್ರಯೋಗ ಪದ್ಧತಿ, ಪ್ರಯೋಗವಾದ.
experimentalism.

प्रयोगवादी
जो प्रयोगवाद का पोषक या समर्थक हो।
ಪ್ರಯೋಗವಾದಿ.
experimentalist.

प्रयोगवादी
प्रयोगवाद-संबंधी।
ಪ್ರಯೋಗವಾದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ.
pertaining to experimentalism.

प्रयोगशाला
वह स्थान जहाँ पदार्थ-विज्ञान, रसायन-शास्त्र आदि विषयक तथ्यों को समझने या नई बातों का पता लगाने की दृष्टि से विविध प्रयोग किए जाते हैं।
ಪ್ರಯೋಗಶಾಲೆ.
laboratory.

प्रयोजन
अर्थ, अभिप्राय;
ಅಭಿಪ್ರಾಯ;
signification;

प्रयोजन
उपयोग।
ಉಪಯೋಗ.
use.

प्रयोजन
प्रवृत्ति का कारणभूत उद्देश्य, हेतु;
ಕಾರಣ, ಹೇತು;
intention, motive, purpose;

प्रयोज्य
जो प्रयोग में लाया जाने को हो अथवा लाया जा सके।
ಉಪಯೋಗಾರ್ಹ.
to be used or employed or practised.

प्रलय
भयंकर नाश या बरबादी।
NA.
devastation.

प्रलय
संसार का अपने मूल कारण प्रकृति में सर्वथा लीन हो जाना, सृष्टि का सर्वनाश;
ಪ್ರಳಯ.
universal dissolution or destruction;

प्रलयंकर
प्रलयकारी, सर्वनाशकारी।
ಸರ್ವನಾಶಕಾರಿ.
catastrophical.

प्रलाप
मानसिक विकार या शारीरिक कष्ट के कारण पागलों की तरह बेसिर पैर की बात करना, बकवास।
ಪ್ರಲಾಪ.
delirium.

प्रलेख
दस्तावेज, अनुबंधपत्र।
ದಸ್ತಾವೇಜು.
document.

प्रलोभन
ललचानेवाली वस्तु।
NA.
causing to lust after, tempting.

प्रलोभन
लालच;
ಪ್ರಲೋಭನೆ.
temptation;

प्रवक्ता
प्रवचन करनेवाला।
ಉಪನ್ಯಾಸಕ, ಉಪದೇಶಕ, ಬೋಧಕ.
one who tells or imparts or relates.

प्रवक्ता
वह जो किसी शासक-मंडल, संस्था आदि की ओर से आधिकारिक रूप से कोई बात कहता या मत प्रकट करता हो।
ವಕ್ತಾರ, ವಕ್ತೃ, ವಾಚಕ, ವದನಕ.
spokesman.

प्रवचन
उपदेशपूर्ण भाषण;
NA.
sermon;

प्रवचन
किसी विषय को अच्छी तरह और पांडित्यपूर्वक समझाना।
NA.
explanation, interpretation.

प्रवचन
धार्मिक, नैतिक आदि गंभीर विषयों में परोपकार की दृष्टि से कही जानेवाली अच्छी तथा विचारपूर्ण बातें;
ಪ್ರವಚನ.
a (religious) discourse;

प्रवंचना
ठगी, धोखेबाजी, घूर्तता।
ಮೋಸ, ದಗಾ.
deceit, fraud.

प्रवण
किसी काम या बात की ओर प्रवृत्त।
ವಾಲಿದ ಮನವುಳ್ಳ.
inclined towards.

प्रवणता
प्रवण होने की अवस्था, गुण या भाव।
ಮನಸ್ಸು ವಾಲಿರುವಿಕೆ.
inclination, propensity.

प्रवर समिति
किसी विषय की छानबीन करने के लिए या उसके बारे में निश्चित मत प्रकट करने के लिए बनाई गई वह समिति जिसमें विशेष योग्यतावाले व्यक्ति रखे जाते हैं।
ಪ್ರವರ ಸಮಿತಿ.
select committee.

प्रवर
अधिकार, योग्यता आदि में सबसे बड़ा माना जाने वाला।
ಯೋಗ್ಯ.
superior.

प्रवर
अवस्था या वय में सबसे बड़ा;
ಹಿರಿಯ;
senior;

प्रवर
सबसे अच्छा, बढ़कर या श्रेष्ठ;
ಅತ್ಯುತ್ತಮ;
best, excellent;

प्रवर्तक
किसी काम या बात का आरंभ या प्रचलन करने वाला;
ಪ್ರವರ್ತಕ.
a pioneer;

प्रवर्तक
प्रेरित करनेवाला।
NA.
one who inspires.

प्रवर्तन
जारी करना।
ಜಾರಿ ಮಾಡುವಿಕೆ .
to issue, to enforce.

प्रवर्तन
प्रवृत्त करना, आरम्भ करना, चलाना;
ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವಿಕೆ;
act of pioneering;

प्रवर्तन
प्रेरित करना, उभारना;
ಪ್ರೇರಿಸುವಿಕೆ;
prompting, inciting;

प्रवाद
लोगों में प्रचलित बात, किंवदंती।
ಕಿಂವದಂತಿ.
saying.

प्रवास
परदेश में रहना, विदेशवास।
ಪರದೇಶಾವಾಸ.
the act of dwelling abroad.

प्रवासित
देश से निकाला हुआ।
ದೇಶದಿಂದ ಹೊರ ಹಾಕಿದ.
exiled.

प्रवासी
परदेश में रहनेवाला; जो प्रवास में हो।
ಪರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ.
who dwells abroad.

प्रवाह
किसी वस्तु का अटूट क्रम;
NA.
an unbroken sequence;

प्रवाह
बहने की क्रिया या भाव;
ಪ್ರವಾಹ.
flowing or streaming forth;

प्रवाह
बहाव, जल आदि की धारा;
NA.
flow, running water, current;

प्रवाह
शवादि को नदी के पानी में बहा देना।
NA.
to float the corpse in the water.

प्रवाहिका
पेचिश, संग्रहणी रोग।
ಅತಿಸಾರ .
diarrhea.

प्रवाहित
बहाया हुआ।
ಹರಿಯಬಿಟ್ಟ.
flowed.

प्रविष्ट
अन्दर गया हुआ, अन्दर पहुँचा हुआ;
ಒಳಪ್ರವೇಶಿದ;
one who has entered or gone or come into;

प्रविष्ट
जिसकी प्रविष्टि हुई हो।
ದಾಖಲಾದ.
admitted.

प्रविष्टि
इस प्रकार लिखी जानेवाली कोई बात, विवरण या रकम।
ದಾಖಲಾದ ವಿಷಯ, ವಿವರಣೆ, ಹಣ.
particulars to be entered (in the register etc.).

प्रविष्टि
प्रवेश;
ಪ್ರವೇಶ;
entrance.

प्रविष्टि
बही आदि में लेखे, विवरण आदि लिखना;
ದಾಖಲು ಮಾಡುವಿಕೆ;
entry (in the register etc.);

प्रवीण
निपुण, कुशल।
ನಿಪುಣ.
proficient, skilled.

प्रवीणता
निपुणता, कौशल।
ನೈಪುಣ್ಯ.
proficiency, skill.

प्रवृत्त
प्रवृत्तियुक्त, लगा हुआ, रत।
ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ.
engaged (in), occupied (with).

प्रवृत्ति मार्ग
जीवन यापन का वह प्रकार जिसमें मनुष्य सांसारिक कार्यों और बंधनों में पड़ा रहता है।
ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಮಾರ್ಗ.
(the path of) active association with and interest in mundane affairs.

प्रवृत्ति
किसी नियम का किसी प्रसंग में लागू होना।
NA.
the applicability or validity of a rule.

प्रवृत्ति
मन का किसी विषय की ओर झुकाव;
ಪ್ರವೃತ್ತಿ.
trend, tendency;

प्रवेश-द्वार
भीतर जाने का द्वार या रास्ता।
ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರ.
entrance gate.

प्रवेश-पत्र
वह पत्र जिसके द्वारा कहीं प्रवेश करने का अधिकार प्राप्त हो।
ಪ್ರವೇಶ-ಪತ್ರ, ಅಪ್ಪಣೆ ಚೀಟಿ.
pass.

प्रवेश-शुल्क
प्रवेश पाने का अधिकार प्राप्त करने के लिए दिया जानेवाला धन।
ಪ್ರವೇಶ-ಶುಲ್ಕ.
admission fee.

प्रवेश
अन्दर जाने की क्रिया या भाव;
ಪ್ರವೇಶ.
entering, entrance;

प्रवेश
किसी विशिष्ट संस्था आदि में भरती होना;
NA.
admission;

प्रवेश
किसी विषय की होने वाली प्राथमिक या साधारण जानकारी।
NA.
preliminary knowledge (of a subject).

प्रवेश
गति, पहुँच;
NA.
access, approach;

प्रवेशिका
आरम्भिक शिक्षा के उपरान्त ली जानेवाली परीक्षा जिसमें उत्तीर्ण होने पर विद्यार्थी उच्चकोटि की शिक्षा प्राप्त करने का अधिकारी होता है।
ಪ್ರವೇಶ ಪರೀಕ್ಷೆ.
preliminary test.

प्रवेशिका
प्रवेशपत्र या प्रवेश-शुल्क;
ಅಪ್ಪಣೆ ಚೀಟಿ ಅಥವಾ ಪ್ರವೇಶ-ಶುಲ್ಕ.
pass or admission fee;

प्रव्रजन
अपना देश छोड़कर दूसरे देश में बसने के लिए जाना।
ಬೇರೆ ದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಹೊರಡುವಿಕೆ.
migration.

प्रव्रजन
संन्यास लेना;
ಸಂನ್ಯಾಸ ಗ್ರಹಣ;
renunciation;

प्रशमन
नाशन, ध्वंस।
ನಾಶ, ಧ್ವಂಸ.
killing, slaughter.

प्रशमन
रोग आदि को दबाना;
ರೋಗ ಅದುಮುವಿಕೆ;
curing, healing;

प्रशमन
शांत करना;
ಶಾಂತಗೊಳಿಸುವಿಕೆ;
restoration of peace;

प्रशंसक
प्रशंसा करनेवाला।
ಪ್ರಶಂಸೆ ಮಾಡುವವ.
admirer, one who praises.

प्रशंसनीय
प्रशंसा करने योग्य, प्रशंसा का अधिकारी या पात्र।
ಪ್ರಶಂಸಾರ್ಹ.
to be praised, praiseworthy, laudable.

प्रशंसा
गुणों का बखान, गुणकीर्तन, तारीफ।
ಪ್ರಶಂಸೆ.
praise, admiration, commendation.

प्रशंसित
जिसकी प्रशंसा की गई हो।
ಪ್ರಶಂಸಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
praised, admired, commended.

प्रशस्त
जिसकी प्रशंसा की गई हो या हुई हो;
ಪ್ರಶಂಸಿಸಲ್ಪಟ್ಟ;
praised, commended;

प्रशस्त
विस्तृत, लंबा-चौड़ा।
ವಿಶಾಲ.
vast, spacious.

प्रशस्त
श्रेष्ठ, उत्तम;
ಉತ್ತಮ;
excellent, best;

प्रशस्ति
किसी की प्रशंसा में लिखी गई कविता;
ಪ್ರಶಂಸೆಗಾಗಿ ಬರೆದ ಕವಿತೆ;
panegyric or small poem written in praise of anyone;

प्रशस्ति
ग्रन्थों के आदि अथवा अंत का वह भाग जिसमें उनके कर्ता, रचनाकाल विषय आदि का उल्लेख रहता है।
ಗ್ರಂಥದ ಪೀಠಿಕೆ.
introduction, preface.

प्रशस्ति
प्रशंसा, स्तुति;
ಪ್ರಶಂಸೆ;
praise, admiration;

प्रशस्य
प्रशंसनीय, स्तुत्य।
ಪ್ರಶಂಸನೀಯ.
praiseworthy, commendable.

प्रशाखा
बड़ी शाखा में निकली हुई छोटी शाखा।
ಕೊಂಬೆಯಿಂದ ಕವಲೊಡೆದ ರೆಂಬೆ.
small branch or twig.

प्रशांत
बहुत अधिक शांत या स्थिर।
ಶಾಂತವಾದ.
tranquillized, composed.

प्रशासक
शासन करनेवाला अधिकारी।
ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರಿ.
administrator.

प्रशासकीय
दे. 'प्रशासनिक'।
ನೋಡಿ 'प्रशासनिक'.
see 'प्रशासनिक'.

प्रशासन
सार्वजनिक व्यवस्था की दृष्टि से किया जानेवाला कार्य, शासन।
ಆಡಳಿತ, ರಾಜ್ಯಭಾರ.
administration, rule.

प्रशासनिक
प्रशासन-संबंधी, प्रशासन का।
ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ.
administrative.

प्रशासित
जिसका शासन हो रहा हो।
ಆಡಳಿತಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟ.
governed, administered.

प्रशिक्षक
प्रशिक्षण देनेवाला।
ಪ್ರಶಿಕ್ಷಕ, ತರಬೇತುಗಾರ.
instructor (one who instructs).

प्रशिक्षण
किसी व्यावहारिक या प्रायोगिक शिक्षा-पद्धति से दी जानेवाली या प्राप्त की जानेवाली विशेष शिक्षा।
ತರಬೇತಿ, ಪ್ರಶಿಕ್ಷಣ.
training.

प्रशिक्षणार्थी (प्रशिक्षार्थी)
प्रशिक्षण प्राप्त करने का इच्छुक या उम्मीदवार।
ತರಬೇತು ಪಡೆಯುವವ, ಪ್ರಶಿಕ್ಷು.
trainee.

प्रशिक्षित
जिसने किसी विशेष प्रकार का प्रशिक्षण प्राप्त किया हो।
ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದ, ತರಬೇತಾದ, ಪ್ರಶಿಕ್ಷಿತ.
trained (one who has taken special training).

प्रशीतक
एक विशिष्ट प्रकार की लोहे की अलमारी जिसमें औषध, खाद्य-पदार्थ आदि ठंडे रखने और विकृत होने से बचाने के लिए रखे जाते हैं।
ಶೀತಕ ಯಂತ್ರ, ಶೀತಕ, ಪ್ರಶೀತಕ, ರೆಫ್ರಿಜಿರೇಟರ್.
refrigerator.

प्रशीतक
बहुत अधिक ठंडा करने या रखनेवाला।
ತಣ್ಣಗಿರಿಸುವ.
refrigerant.

प्रशीतन
बहुत अधिक ठंडा करना या रखना।
ತಣ್ಣಗಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವಿಕೆ.
refrigeration.

प्रश्न-चिह्न
लेखन आदि में प्रश्नात्मक वाक्यों के अंत में लगाया जोनवाला विराम चिह्न;
ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಥಕ ಚಿಹ್ನೆ;
mark of interrogation;

प्रश्न-चिह्न
विकट समस्या जिसका कोई उपाय न सूझ रहा हो।
ಹರಿಸಲಾಗದ ಸಮಸ್ಯೆ.
insoluble problem.

प्रश्न
वह बात जिसका उत्तर अभीष्ट हो या दिया जाता हो;
ಪ್ರಶ್ನೆ;
question, interrogation, query;

प्रश्न
समस्या।
ಸಮಸ್ಯೆ.
problem.

प्रश्नावली
किसी विषय से सम्बन्ध रखनेवाली वह सूची जो आधिकारिक रूप से किसी बात की जाँच करने या अभिमत प्राप्त करने के लिए संबद्ध लोगों के पास भेजी जाती है।
NA.
questionnaire.

प्रश्नावली
प्रश्नों की सूची;
ಪ್ರಶ್ನಾವಳಿ.
list of questions;

प्रश्नोत्तर
प्रश्न और उसका उत्तर।
ಪ್ರಶ್ನೋತ್ತರ.
question and answer.

प्रश्नोत्तरी
किसी विषय से सम्बन्ध रखनेवाले प्रश्नों और उनके उत्तरों का संग्रह, विशेषतः ऐसा संग्रह जिसमें इस प्रकार किसी विषय का स्वरूप स्पष्ट किया गया हो।
ಪ್ರಶ್ನೋತ್ತರಗಳ ಸಂಗ್ರಹ.
catechism.

प्रश्रय
सहारा, आश्रय।
ಆಸರೆ, ಆಶ್ರಯ.
support, shelter.

प्रश्वास
बाहर आती हुई साँस।
ನಿಶ್ವಾಸ.
breathing out.

प्रसंग
मैथुन।
ಸ್ತ್ರೀಸಂಭೋಗ.
intercourse.

प्रसंग
विषय का तारतम्य,
ಸಂದರ್ಭ;
context;

प्रसंगवश
प्रसंग उपस्थित होने पर।
ಸಂದರ್ಭ ಒದಗಿ ಬಂದಾಗ.
incidentally.

प्रसन्न
निर्मल, स्वच्छ।
ಸ್ವಚ್ಛ.
pure, clear.

प्रसन्न
संतुष्ट और प्रफुल्लित;
ಸಂತುಷ್ಟ;
pleased, happy;

प्रसन्नता
प्रसन्न होने की अवस्था या भाव, हर्ष;
ಪ್ರಸನ್ನತೆ;
cheerfulness;

प्रसन्नता
स्वच्छता, निर्मलता।
ಸ್ವಚ್ಛತೆ.
clearness, purity.

प्रसव
उत्पत्ति, बच्चों का होनेवाला जन्म;
ಜನ್ಮ, ಜನನ;
birth;

प्रसव
जन्मा हुआ बच्चा, संतान।
ಮಗು.
children.

प्रसव
बच्चा जनना;
ಹೆರಿಗೆ;
delivery;

प्रसाद
काव्य का एक गुण जिससे रचना का आशय समझने में कुछ भी कठिनता नहीं होती तथा उससे हृदय में उद्दीप्त भावों का संचार अनायास हो जाता है।
NA.
lucidity (of the style of writing etc.).

प्रसाद
कृपा, अनुग्रह;
NA.
boon, blessing;

प्रसाद
देवी-देवता को भोग लगाई गई वस्तु जो भक्त-जनों में बाँटी जाती है;
ಪ್ರಸಾದ.
offering to an idol (and later distributed amongst devotees);

प्रसाद
महात्मा या गुरु की जूठन;
NA.
the remnant of food left by a spiritual teacher;

प्रसाद
स्वच्छता, निर्मलता;
NA.
clearness, purity;

प्रसाधन
किसी चीज को अच्छी तरह काट-छाँटकर अथवा परिष्कृत करके काम में आने के योग्य बनाना;
ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವಿಕೆ;
dressing;

प्रसाधन
बनाव-श्रृंगार;
ಶೃಂಗಾರ;
make-up;

प्रसाधन
वे पदार्थ या सामग्री जो किसी काम के लिए आवश्यक और उपयोगी हों, उपस्कर, साधन।
ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಉಪಕರಣ.
equipment.

प्रसाधन
श्रृंगार की सामग्री;
ಶೃಂಗಾರ ಸಾಮಗ್ರಿ.
toilet;

प्रसार
फैलाने की क्रिया;
ಹರಡುವಿಕೆ;
spreading or stretching out;

प्रसार
फैलाव, संचार।
ಹರಡಿದ ವಿಸ್ತಾರ.
extent.

प्रसारण
आकाशवाणी द्वारा समाचार, गीत आदि का लोगों को सुनाने के लिए प्रस्तुत करना;
ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವಿಕೆ;
broadcasting;

प्रसारण
फैलाना।
ವಿಸ್ತರಣ.
expanding, expansion.

प्रसारित
आकाशवाणी के द्वारा प्रस्तुत किया हुआ;
ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ.
broadcast;

प्रसारित
फैलाया हुआ।
ವಿಸ್ತರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
expanded.

प्रसिद्ध
ख्यात, मशहूर।
ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ.
famous, well-known.

प्रसिद्धि
प्रसिद्ध होने की अवस्था, गुण या भाव।
ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ.
fame, renown.

प्रसुप्त
निष्क्रिय, निश्चेष्ट।
ಚಲನವಲನಗಳಿಲ್ಲದ.
dormant.

प्रसुप्त
सोया हुआ;
ನಿದ್ರಿಸಿದ; .
asleep;

प्रसूत
उत्पन्न, संजात।
ಉತ್ಪನ್ನವಾದ, ಜನಿಸಿದ.
born, brought forth, delivered.

प्रसूता
वह स्त्री जिसे कुछ ही काल पूर्व बच्चा पैदा हुआ हो।
ಬಾಣಂತಿ, ಹೆರಿಗೆಯಾದವಳು.
a woman who has brought forth a child recently.

प्रसूति-गृह
बच्चा जनने का घर या स्थान।
ಪ್ರಸೂತಿ ಗೃಹ, ಹೆರಿಗೆ ಆಸ್ಪತ್ರೆ.
maternity home.

प्रसूति
प्रसव, उत्पत्ति;
ಹೆರಿಗೆ;
delivering, bringing forth;

प्रसूति
संतान।
ಸಂತಾನ.
child.

प्रसून
पुष्प, फूल।
ಹೂ.
flower, blossom.

प्रस्तर-कला
पत्थरों को काट-छाँटकर उनकी विशिष्ट आकृतियाँ आदि बनाने की कला या विद्या।
ಶಿಲ್ಪಕಲೆ.
sculpture.

प्रस्ताव
वह नई बात जो किसी के सामने इस उद्देश्य से विचारार्थ रखी जाए कि यदि वह उसे उपयुक्त समझे तो मान ले और उसके अनुसार कार्य करे;
ಠರಾವು, ಗೊತ್ತುವಳಿ, ಪ್ರಸ್ತಾವ.
resolution, proposal;

प्रस्ताव
सभा के सामने रखी हुई बात ताकि यदि अधिकांश सदस्य मान लें तो भविष्य में उसके अनुसार कार्य हो।
ಸೂಚನೆ, ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಗೊತ್ತುವಳಿ.
motion.

प्रस्तावक
प्रस्ताव करनेवाला।
ಪ್ರಸ್ತಾವಕ.
one who proposes.

प्रस्तावना
आरंभ;
ಪ್ರಾರಂಭ;
beginning;

प्रस्तावना
किसी ग्रन्थ का वह आरंभिक वक्तव्य जिसमें उससे सम्बन्धित कुछ मुख्य बातों का विवेचन किया जाता है।
ಮುನ್ನುಡಿ, ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ, ಪೀಠಿಕೆ, ಮೊದಲ ಮಾತು.
introduction.

प्रस्तावना
नाटक के आरंभ में सूत्रधार का नटी, विदूषक आदि के साथ होनेवाला संलाप जिसमें परिचय आदि रहता है;
ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ;
introductory dialogue (the prologue) at the beginning of a drama between the manager and one of the actors, which after giving an account of the author and his qualifications introduces the audience to the incidents of the drama;

प्रस्तावित
जिसके लिए या जिसके विषय में प्रस्ताव हुआ हो या किया गया हो।
ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
proposed.

प्रस्तुत
उद्यत, तैयार।
ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ.
ready, produced.

प्रस्तुत
जो इस समय उपस्थित या वर्तमान हो, मौजूद;
ಹಾಜರಾಗಿರುವ;
present;

प्रस्तुत
प्रकरण-प्राप्त, प्रासंगिक;
ಪ್ರಾಸಂಗಿಕ;
relevant;

प्रस्तोता
प्रस्तावक, प्रस्तुत करनेवाला।
ಪ್ರಸ್ತಾವವನ್ನು ಮಂಡಿಸುವ.
one who proposes or presents.

प्रस्थान
आस्तिक हिन्दुओं की एक प्रथा जिसमें शुभ मुहूर्त में यात्रा आरंभ न कर सकने पर प्रतीक रूप में गंतव्य स्थान की दिशा में कहीं कुछ रख दिया जाता है।
NA.
formality of starting (for journey by keeping some part of luggage away from house).

प्रस्थान
यात्रा आरंभ करना, रवानगी;
ಪ್ರಸ್ಥಾನ.
departure;

प्रस्थान
युद्ध-यात्रा, कूच;
NA.
march, the march of an army;

प्रस्थापन
प्रमाणों आदि से सिद्ध करते हुए कोई विषय किसी के सामने उपस्थित करना;
ಪ್ರಮಾಣ ಆಧಾರ ಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸಿ ವಿಷಯವನ್ನು ಮಂಡಿಸುವಿಕೆ;
proving, demonstrating;

प्रस्थापन
मशीनों, यंत्रों आदि को किसी स्थान पर लगाना।
ಯಂತ್ರಾದಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವಿಕೆ.
installation.

प्रस्फुटन
(फूलों का) खिलना;
ಹೂ ಅರಳುವಿಕೆ;
opening up, blooming;

प्रस्फुटन
प्रकट होना, व्यक्त होना।
ವ್ಯಕ್ತವಾಗುವಿಕೆ.
becoming distinct.

प्रस्फुटित
खिला हुआ, विकसित।
ವಿಕಾಸಗೊಂಡ, ಅರಳಿದ.
bloomed.

प्रहर
दिन का आठवाँ भाग।
ಯಾಮ, ಜಾವ.
the eighth part of a whole day.

प्रहरी
पहर-पहर पर घंटा बजानेवाला कर्मचारी।
ಪ್ರತಿ ಜಾವಕ್ಕೂ ಗಂಟೆ ಬಾರಿಸುವವ.
one who announces the hours by striking a bell.

प्रहरी
पहरेदार;
ಕಾವಲುಗಾರ;
watchman, bellman;

प्रहसन
एक प्रकार का रूपक जो भाण की तरह हास्य रस-प्रधान होता है। इसका विषय प्रायः कवि-कल्पित होता है तथा उसमें हेय आचार-विचार की खिल्ली उड़ाई जाती है।
ಪ್ರಹಸನ, ಹಾಸ್ಯ ನಾಟಕ.
kind of comedy or farce.

प्रहार
आघात, वार।
ಏಟು, ಪೆಟ್ಟು.
stroke, blow.

प्रहेलिका
पहेली।
ಒಗಟೆ.
riddle, puzzle.

प्राइमर
किसी भाषा की वर्णमाला आदि सिखानेवाली प्रारंभिक पुस्तक।
ಬಾಲಬೋಧೆ ಪುಸ್ತಕ, ಮಕ್ಕಳ ವರ್ಣಮಾಲೆ ಪುಸ್ತಕ.
primer.

प्राइमरी
आरंभिक, प्राथमिक।
ಪ್ರಾಥಮಿಕ, ಮೊದಲನೆಯ .
primary.

प्राकार
नगर या किले के चारों ओर रक्षा के लिए बनाई गई दीवार, परकोटा।
ಪ್ರಾಕಾರ.
surrounding wall of city, fort etc.

प्राकृत
असंस्कृत, जो अपने उसी मूल रूप में हो जिसमें उसे प्रकृति ने उत्पन्न किया हो;
ಅಸಂಸ್ಕೃತ;
natural, original;

प्राकृत
उजड्ड, अशिक्षित;
ಅಶಿಕ್ಷಿತ;
uncivilized, uneducated;

प्राकृत
प्रकृति संबंधी, प्रकृति का;
ಪ್ರಕೃತಿಯ;
pertaining to nature;

प्राकृत
संस्कृत से भिन्न एक भाषा जिसका प्रयोग संस्कृत नाटकों में स्त्री तथा अन्य निम्नवर्गीय पात्रों आदि के मुख से कराया जाता है।
ಪ್ರಾಕೃತ ಭಾಷೆ.
an ancient language of India, different from Sanskrit, generally used in Sanskrit plays for dialogues spoken by females and other low characters.

प्राकृत
साधारण, मामूली।
ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ.
ordinary.

प्राकृत
स्वाभाविक;
ಸ್ವಾಭಾವಿಕ;
natural;

प्राकृतिक
नैसर्गिक, प्रकृति से उद्भूत;
ಪ್ರಾಕೃತಿಕ.
natural, derived from nature;

प्राकृतिक
मनुष्य की प्रकृति या स्वभाव से संबंध रखनेवाला।
NA.
pertaining to human nature.

प्राक्कथन
पुस्तक के विषय आदि के संबंध में प्रारंभ में कही जानेवाली बात, प्रस्तावना।
ಮೊದಲ ಮಾತು, ಮುನ್ನುಡಿ.
foreword.

प्राक्कलन
अनुमान या संभावना के आधार पर पहले से किया जानेवाला आकलन या गणना, तखमीना।
ಅಂದಾಜು.
estimate.

प्रांगण
मकान के आगे या अंदर छोड़ा हुआ खुला स्थान, आंगन।
ಅಂಗಳ.
court-yard.

प्रागैतिहासिक
क्रमबद्ध रूप में प्राप्त होनेवाले लिखित इतिहास से पूर्वकाल का।
ಪ್ರಾಗೈತಿಹಾಸಿಕ, ಇತಿಹಾಸ ಪೂರ್ವದ.
pre-historic.

प्राचार्य
प्रधानाचार्य।
ಪ್ರಾಚಾರ್ಯ, ಪ್ರಧಾನಚಾರ್ಯ.
principal.

प्राची
पूर्व दिशा।
ಪೂರ್ವ ದಿಕ್ಕು.
the east.

प्राचीन
पहले का, पुराना।
ಪ್ರಾಚೀನ .
ancient, old.

प्राचीनता
प्राचीन होने का भाव, पुरानापन।
ಪ್ರಾಚೀನತೆ.
antiquity, oldness.

प्राचीर
नगर, किले आदि के चारों ओर रक्षा के लिए बनाई दीवार, परकोटा, चहारदीवारी।
ನಗರ ರಕ್ಷಣೆಯ ಸುತ್ತು ಗೋಡೆ, ಕೋಟೆಯ ಗೋಡೆ, ಪೌಳಿ.
surrounding wall of city, fort etc., parapet.

प्राचुर्य
आधिक्य, बहुतायत।
ಹೇರಳ.
abundance, plenty.

प्राच्य
पूरब का, पूरबी।
ಪೂರ್ವ ದಿಕ್ಕಿನ.
of the east, eastern.

प्रांजल
सरल, सुबोध (भाव या भाषा)।
ಸರಳ, ಸುಬೋಧ (ಭಾವ, ಭಾಷೆ).
lucid, clear language etc.

प्राण-त्याग
मृत्यु, मर जाना।
ಸಾವು.
abandonment of life, death.

प्राण-दण्ड
गंभीर अपराध के लिए किसी को दी जानेवाली मौत की सजा।
ಮರಣ ದಂಡನೆ.
capital punishment.

प्राणदान
किसी के प्राणों की रक्षा करना।
ಪ್ರಾಣ ರಕ್ಷಣೆ.
gift of life, i.e. saving a person's life.

प्राणदान
किसी में प्राण डालना या उसे प्राणों से युक्त करना;
ಪ್ರಾಣದಾನ;
restoration of life;

प्राणधारी
जीव, प्राणी।
ಜೀವಿ, ಪ್ರಾಣಧಾರಿ.
living being, organism, a creature.

प्राणपण
जान की बाजी।
ಪ್ರಾಣಪಣ.
at the stake of one's life.

प्राणप्रतिष्ठा
किसी में प्राण डालकर उसे सजीव बनाना;
ಪ್ರಾಣ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ.
infusion, injectment of life;

प्राणप्रतिष्ठा
नवीन देव-प्रतिमा का एक संस्कार जिसमें मंत्रों द्वारा प्रतिमा में देवता का आह्वान किया जाता है और उसके बाद ही वह पूजा के उपयुक्त होती है।
NA.
ceremony of consecrating an idol.

प्राणवायु
एक प्रकार की प्रसिद्ध गैस जो प्राणियों, वनस्पतियों आदि को जीवित रखने के लिए परम आवश्यक मानी जाती है, आक्सीजन।
ಆಮ್ಲಜನಕ, ಆಕ್ಸಿಜನ್ನು.
oxygen.

प्राणवायु
प्राण;
ಪ್ರಾಣ;
vital breath;

प्राणशक्ति
जीवनशक्ति।
ಜೀವನ ಶಕ್ತಿ.
vitality.

प्राणांत
मृत्यु, मौत।
ಮರಣ.
life-end, death.

प्राणायाम
श्वासप्रश्वास की गति का नियमन।
ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ.
exercising control over the process of breathing.

प्राणाहुति
प्राणों का बलिदान, शहादत।
NA.
sacrifice of life, martyrdom.

प्राणाहुति
भोजन के आरंभ में पाँच ग्रास पाँचों प्राणों के निमित्त मंत्रोच्चारण पूर्वक खाना;
ಪ್ರಾಣಾಹುತಿ.
an oblation to the five 'Pranas';

प्राणिविज्ञान
आधुनिक विज्ञान की वह शाखा जिसमें प्राणियों की जातियों, वर्गों आदि का अध्ययन होता है।
ಪ್ರಾಣಿ ವಿಜ್ಞಾನ, ಪ್ರಾಣಿ ಶಾಸ್ತ್ರ.
zoology.

प्राणी
जीवधारी, प्राणधारी।
ಜೀವಧಾರಿ , ಪ್ರಾಣಿ.
living creature, animal.

प्राणोत्सर्ग
प्राणत्याग, मृत्यु;
ಪ್ರಾಣತ್ಯಾಗ;
death;

प्राणोत्सर्ग
प्राणों का बलिदान, शहादत।
ಆತ್ಮ ಬಲಿದಾನ.
sacrifice of life, martyrdom.

प्रांत
किसी देश का कोई बड़ा भाग, प्रदेश;
ಪ್ರಾಂತ.
province, territory;

प्रांत
छोर, किनारा, सिरा।
NA.
edge, border.

प्रातः
सवेरा, प्रातःकाल।
ಪ್ರಾತಃಕಾಲ.
early morning.

प्रातःकाल
पौ फटने का समय, सूर्योदय से कुछ पहले और कुछ बाद का समय।
ಪ್ರಾತಃಕಾಲ.
early morning, day-break.

प्रातःकालीन
प्रातःकाल संबंधी, प्रातःकाल का।
ಬೆಳಗಿನ.
pertaining to early morning.

प्रातराश
सवेरे का हलका भोजन, कलेवा।
ಬೆಳಗಿನ ಉಪಾಹಾರ, ತಿಂಡಿ.
breakfast.

प्रातःस्मरणीय
जिसे प्रातःकाल स्मरण करना उचित हो अर्थात् परम पूज्य और श्रेष्ठ।
ಪ್ರಾತಃ ಸ್ಮರಣೀಯ ಪರಮ ಪೂಜ್ಯ.
worthy of being remembered every morning, revered.

प्रांतीय
प्रांत संबंधी, प्रांत का।
ಪ್ರಾಂತೀಯ.
pertaining to a province, provincial.

प्रांतीयता
अपने प्रांतवासियों के प्रति मोह या पक्षपात की भावना जिसके कारण अन्य प्रांतवासियों के प्रति उदासीनता या उपेक्षा दिखाई जाती है।
ಪ್ರಾಂತೀಯತೆ.
provincialism.

प्राथमिक उपचार
किसी के अचानक घायल होने या बीमार पड़ने की स्थिति में योग्य चिकित्सक उपलब्ध होने से पूर्व किया जानेवाला उपचार जो रोग को बढ़ने न दे, घायल की मलहम-पट्टी।
ಪ್ರಥಮೋಪಚಾರ.
first aid.

प्राथमिक शिक्षा
आरंभ में दी जानेवाली शिक्षा, विशेषतः छोटे बालकों को आरंभिक कक्षाओं में दी जानेवाली शिक्षा जिसमें उन्हें लिखना पढ़ना सिखाया जाता है।
ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ, ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ, ಆರಂಭಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ.
primary education.

प्राथमिक
आरंभ में घटित होनेवाला।
ಮೊದಲೇ ಆಗುವ.
occurring in the first place.

प्राथमिक
क्रम, गिनती आदि के विचार से आरंभ में आने या पड़नेवाला;
ಮೊದಲನೆಯ;
first;

प्राथमिकता
किसी कार्य या बात में किसी व्यक्ति को अन्य व्यक्तियों से पूर्व मिलने या दिया जानेवाला अवसर।
NA.
priority.

प्राथमिकता
प्रथम स्थान में होने या रखे जाने की अवस्था या भाव;
ಪ್ರಾಥಮಿಕತೆ.
precedence;

प्रादुर्भाव
जन्म धारण कर अस्तित्व में आने का भाव, प्रकट होना, उत्पत्ति।
ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವ, ಉತ್ಪತ್ತಿ, ಪ್ರಕಟವಾಗುವಿಕೆ, ಜನನ.
coming into existence, appearance.

प्रादुर्भूत
जिसका प्रादुर्भाव हुआ हो।
ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವವಾದ, ಉತ್ಪನ್ನವಾದ.
appeared, become visible or manifest.

प्रादेशिक
प्रदेश संबंधी, प्रदेश का।
ಪ್ರಾದೇಶಿಕ, ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ.
pertaining to region or territory, regional, territorial.

प्राधान्य
प्रधान होने की अवस्था या भाव।
ಮುಖ್ಯತೆ, ಪ್ರಧಾನತೆ.
predominance, superiority.

प्राधिकरण
प्राधिकार देना;
ಅಧಿಕಾರ ಕೊಡುವಿಕೆ;
authorization;

प्राधिकरण
प्राधिकारी का कार्यालय या पद।
ಪ್ರಾಧಿಕಾರಿಯ ಕಾರ್ಯಾಲಯ, ಹುದ್ದೆ, ಪ್ರಾಧಿಕರಣ.
office or post of the authority.

प्राधिकार
वह अधिकार जिससे अनेक प्रकार की ऐसी सुविधाएँ प्राप्त होती हैं जिनसे कठिनाइयों, बाधाओं आदि से सहज में बचा जा सकता है।
ವಿಶೇಷಾಧಿಕಾರ.
privilege.

प्राधिकार
वह विशिष्ट अधिकार या शक्ति जिसके अनुसार औरों को कुछ करने की आज्ञा या आदेश दिया जा सकता है, उसका पालन कराया जा सकता है और महत्वपूर्ण बातों का अन्तिम निर्णय किया जा सकता है;
ಅಧಿಕಾರ, ಪ್ರಾಧಿಕಾರ.
authority;

प्राधिकारी
राज्य अथवा शासन का वह अधिकारी जिसे किसी क्षेत्र या विभाग में अधिकार प्राप्त हो।
ಪ್ರಾಧಿಕಾರಿ.
authority.

प्राधिकृत
जिसे कोई प्राधिकार प्रदान किया गया हो।
ಪ್ರಾಧಿಕೃತ.
authorized.

प्राध्यापक
महाविद्यालय में किसी विषय की शिक्षा देनेवाला अध्यापक।
ಪ್ರಾಧಾಪ್ಯಕ.
lecturer.

प्राप्त
पाया हुआ, जो मिला हो, लब्ध, उपस्थित।
ಪಡೆದ, ಪ್ರಾಪ್ತವಾದ.
got, obtained, acquired, present.

प्राप्ति
किसी वस्तु या बात के उपस्थित होने या पास पहुँचने की क्रिया या भाव।
ರಸೀತಿ.
receipt.

प्राप्ति
लाभ, फायदा,
ಲಾಭ;
advantage, profit;

प्राप्ति
हाथ में आने या मिलने की क्रिया, अवस्था या भाव;
ಪ್ರಾಪ್ತಿ;
gain, that which is received;

प्राप्य
जो मिल सके।
ದೊರೆಯುವ.
available.

प्राप्य
प्राप्त करने योग्य;
ಹೊಂದಲು ಯೋಗ್ಯವಾದ;
attainable, procurable;

प्राबल्य
प्रधानता।
ಪ್ರಮುಖತೆ.
predominance.

प्राबल्य
प्रबलता;
ಪ್ರಬಲತೆ;
intensity, force;

प्रामाणिक
जो प्रमाण के रूप में माना जाता हो या माना जा सकता हो;
ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾದ;
authoritative;

प्रामाणिक
जो शास्त्रों आदि से प्रमाणित या सिद्ध हो।
ಶಾಸ್ತ್ರ ಸಿದ್ಧ.
established by proof, authentic.

प्रायः
अक्सर, अधिकतर।
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ.
generally, usually.

प्रायः
लगभग, करीब-करीब;
ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ.
almost;

प्रायद्वीप
स्थल का वह भाग जो तीन ओर पानी से घिरा हो और एक ओर स्थल से लगा हो।
ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪ ಪ್ರಾಯದ್ವೀಪ.
peninsula.

प्रायश्चित
पछताना, अपने से कोई गलत या अनुचित कार्य हो जाने पर अफसोस करना।
ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ.
expiation, atonement.

प्रायश्चित
पाप का मार्जन करने के लिए किया जानेवाला शास्त्रविहित कर्म;
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತ;
religious act to atone for sin;

प्रायोगिक
उपयोगी, ठीक या मान्य सिद्ध करने के लिए जिसका प्रयोग या परीक्षा मात्र हो रही हो;
NA.
experimental;

प्रायोगिक
क्रियात्मक या व्यावहारिक;
NA.
practical;

प्रायोगिक
प्रयोग के रूप में किया जानेवाला या काम में लाया जानेवाला।
NA.
applied.

प्रायोगिक
प्रयोग संबंधी;
ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ.
pertaining to experiment;

प्रारब्ध
पूर्वजन्म अथवा पूर्वकाल में किए वे अच्छे या बुरे कर्म जिनका फल वर्तमान में भोगा जा रहा हो, भाग्य।
ಪೂರ್ವಜನ್ಮದ ಭಾಗ್ಯ, ಪ್ರಾರಬ್ಧ.
destiny, fate.

प्रारंभ
किसी कार्य या बात का शुरु का अंश।
NA.
starting point.

प्रारंभ
शुरु होना या जारी होना;
ಪ್ರಾರಂಭ, ಆರಂಭ.
commencement;

प्रारंभिक
आरंभ का, आरंभ में होनेवाला।
ಪ್ರಾರಂಭಿಕ.
initial.

प्रारूप
किसी कथन, वक्तव्य पत्र आदि का मसौदा;
ಕರಡು, ಪ್ರಾರೂಪ;
draft;

प्रारूप
प्रस्तावित निर्माण की रूपरेखा।
ರೂಪರೇಖೆ.
outline.

प्रार्थना
अपने अथवा किसी और के कल्याण की कामना भक्ति और श्रद्धापूर्वक ईश्वर से करना;
ಬೇಡಿಕೆ;
prayer;

प्रार्थना
नम्रतापूर्वक निवेदित कोई बात, निवेदन;
ಪ್ರಾರ್ಥನೆ;
request;

प्रार्थना
याचना।
ಮನವಿ, ಅರಿಕೆ.
petition.

प्रार्थनापत्र
वह पत्र या लेख जिसमें किसी प्रकार की प्रार्थना या निवेदन किया गया हो।
ಅರ್ಜಿ, ಮನವಿ, ಅರಿಕೆ, ಬಿನ್ನಹ, ಆವೇದನ, ದರಖಾಸ್ತು, ಪ್ರಾರ್ಥನೆ.
application.

प्रार्थी
उम्मीदवार।
ಉಮೇದುವಾರ.
applicant.

प्रार्थी
प्रार्थना करनेवाला;
ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳುವವ;
one who prays, requests;

प्रार्थी
प्रार्थनापत्र देनेवाला;
ಅರ್ಜಿದಾರ, ಮನವಿದಾರ;
one who has given his application;

प्राविधिक
कला-शिल्प यंत्रादि से संबंधित;
ತಾಂತ್ರಿಕ.
technical;

प्राविधिक
किसी कार्य की विशिष्ट तथा व्यावहारिक प्रक्रियाओं से संबंध रखनेवाला, तकनीकी।
NA.
technical.

प्रासंगिक
प्रसंगप्राप्त, प्रसंगोचित।
ಪ್ರಸಂಗಾನುಸಾರವಾದ.
relevant.

प्रासाद
आलीशान इमारत।
ಉಪ್ಪರಿಗೆ.
palatial building.

प्रासाद
राजभवन;
ಅರಮನೆ;
palace;

प्रिय
जिसके प्रति बहुत अधिक प्रेम हो, मन को अच्छा लगनेवाला।
ಪ್ರಿಯ, ಮನಮೆಚ್ಚಿದ.
dear, darling.

प्रियजन
सगे-संबंधी।
ಬಂಧು ಬಾಂಧವರು .
near and dear ones.

प्रियजन
स्नेहपात्र व्यक्ति;
ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರರು, ಬೇಕಾದವರು;
dear person, beloved one;

प्रियतम
परमप्रिय।
ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರ.
dearest.

प्रियतम
स्त्री का पति, स्वामी।
ಗಂಡ, ಪತಿ.
husband.

प्रियतमा
पत्नी;
ಹೆಂಡತಿ;
wife;

प्रियतमा
प्रेमिका।
ಪ್ರಿಯತಮೆ.
beloved.

प्रियदर्शी
सबको स्नेह की दृष्टि से देखनेवाला।
ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಸಮಾನವಾಗಿ ಪ್ರೀತಿಸುವ.
showing love to all, loving all.

प्रियवर
बहुत प्रिय (पत्रों आदि में संबोधन के रूप में प्रायः प्रयुक्त)।
ಪ್ರಿಯವರ, ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರ(ರಾದ).
dear (generally used in letters etc., to address a person).

प्रिया
पत्नी, भार्या;
ಹೆಂಡತಿ;
wife;

प्रिया
प्रेमिका।
ಪ್ರಿಯೆ.
beloved, darling.

प्रीत
जिसके मन में प्रीति उत्पन्न हुई हो;
ಪ್ರೀತಿ ಉಂಟಾದ;
joyful;

प्रीत
जो किसी पर प्रसन्न हुआ हो।
ಸಂತೋಷಗೊಂಡ.
pleased.

प्रीतम
प्रियतम।
ಪ್ರಿಯತಮ.
lover, beloved.

प्रीति
आमोद, प्रसन्नता।
ಪ್ರಸನ್ನತೆ.
pleasure, joy.

प्रीति
प्रेम, प्यार,
ಪ್ರೇಮ, ಪ್ರೀತಿ;
love, affection;

प्रीतिकर
हर्ष या प्रेम उत्पन्न करनेवाला।
ಪ್ರಿಯಕರವಾದ.
inspiring love or affection.

प्रीतिपात्र
प्यारा, प्रेम-भाजन।
ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರ.
beloved person or thing.

प्रीतिभोज
किसी मांगलिक या सुखद अवसर पर बंधु-बांधवों तथा इष्टमित्रों को अपने यहाँ बुलाकर कराया जानेवाला भोजन।
ಔತಣದ ಊಟ, ಭೋಜನ ಸಮಾರಂಭ.
banquet.

प्रूफ-रीडर
वह जो छपनेवाली सामग्री का प्रूफ देखकर छापे की अशुद्धियाँ ठीक करता है।
ಅಚ್ಚುಪ್ರತಿ ತಿದ್ದುವವ, ಕರಡಚ್ಚು ತಿದ್ದುವವ.
proof reader.

प्रूफ
किसी छपनेवाली सामग्री का वह आरंभिक नमूना जिसमें छपाई संबंधी सारी अशुद्धियाँ ठीक की जाती हैं।
ಕರಡಚ್ಚು.
proof.

प्रेक्षक
वह जो किसी कार्य या बात को विशेष उद्देश्य से ध्यानपूर्वक देखता रहता हो।
NA.
observer.

प्रेक्षक
वह जो खेल-तामशा आदि चाव से या ध्यानपूर्वक देखता हो, दर्शक;
ಪ್ರೇಕ್ಷಕ.
spectator;

प्रेक्षण
किसी कार्य या बात को किसी विशेष उद्देश्य से ध्यानपूर्वक देखते रहने का भाव।
ನೋಡುವಿಕೆ.
observance.

प्रेक्षागृह
नाटकों के अभिनय आदि के लिए बनी हुई रंगशाला।
ಪ್ರೇಕ್ಷಾಗೃಹ, ರಂಗ ಮಂದಿರ.
theatre, auditorium.

प्रेत
मृतात्मा, वह योनि जिसमें मनुष्य मरने के उपरांत सपिंड होने तक रहता है।
ಮೃತಾತ್ಮ, ಸತ್ತವರು ಸಪಿಂಡೀಕರಣದವರೆಗೆ ಇರುವ ಪ್ರೇತಯೋನಿ.
ghost, goblin, spirit of the dead.

प्रेम
प्यार, अनुराग।
ಪ್ರೇಮ, ಅನುರಾಗ.
love, affection.

प्रेमपात्र
वह व्यक्ति, जिससे प्रेम किया जाए।
ಪ್ರೇಮಪಾತ್ರ.
beloved, dear.

प्रेमालाप
प्रेमपूर्वक की जानेवाली बातचीत, एक दूसरे से प्रेम करनेवाले दो या अधिक व्यक्तियों की बातचीत।
ಪ್ರೇಮಾಲಾಪ.
love talk, cordial talk.

प्रेमिका
वह स्त्री जिससे कोई व्यक्ति प्रेम करे।
NA.
beloved (female).

प्रेमिका
वह स्त्री जो किसी से प्रेम करे;
ಪ್ರೇಮಿಕೆ, ಪ್ರೇಯಸಿ, ಪ್ರಿಯಳು.
woman who loves someone;

प्रेमी
किसी से प्रेम करनेवाला।
ಪ್ರೀತಿಸುವವ.
lover.

प्रेय
चाहने योग्य।
ಪ್ರೇಮಾರ್ಹ.
desired.

प्रेय
धार्मिक क्षेत्र में यह कामना कि हम स्वर्ग प्राप्त करके अनेक प्रकार के सुख भोगें।
ಸ್ವರ್ಗ ಸುಖಾಪೇಕ್ಷೆ.
desire to attain heavenly pleasures.

प्रेय
बहुत प्यारा, विशेष प्रिय;
ಬಹಳ ಪ್ರಿಯವಾದ;
dearer, beloved;

प्रेय
स्त्री का पति या स्वामी;
ಪತಿ, ಗಂಡ;
husband;

प्रेयसी
पत्नी, भार्या;
ಪತ್ನಿ;
wife;

प्रेयसी
प्रेमिका।
ಪ್ರಿಯಳು.
beloved.

प्रेरणा
किसी को किसी कार्य में प्रवृत्त करने की क्रिया या भाव;
ಪ್ರೇರಣೆ;
inducing;

प्रेरणा
मन में उत्पन्न होनेवाला वह भाव या विचार जिसके संबंध में यह कहा जा सकता हो कि वह दैवी साधन या कृपा से उत्पन्न हुआ है।
ಸ್ಫೂರ್ತಿ.
inspiration.

प्रेरणाप्रद
प्रेरणा देनेवाला।
ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕ.
giving inspiration.

प्रेरित
किसी कार्य में प्रवृत किया हुआ;
ಪ್ರೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ;
induced;

प्रेरित
जिसे किसी प्रकार की प्रेरणा मिली हो।
ಪ್ರೇರಣೆ ಪಡೆದ.
inspired.

प्रेषक
भेजनेवाला।
ಕಳುಹಿಸುವವ ಪ್ರೇಷಕ.
dispatcher, consignor.

प्रेषण
रवाना करना, भेजना।
ಕಳುಹಿಸುವಿಕೆ, ರವಾನೆ, ಸಾಗಣೆ, ಪ್ರೇಷಣೆ .
dispatch, consignment, transmission.

प्रेषणीयता
किसी बात या पदार्थ का वह गुण जिसके द्वारा कुछ कहीं से कहीं पहुँचता हो।
ಏನನ್ನಾದರೂ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ರವಾನಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಯಾವುದಾದರೂ ವಿಷಯ ಇಲ್ಲ ವಸ್ತುವಿನ ಗುಣ.
communication.

प्रेषित
रवाना किया हुआ, भेजा हुआ।
ಕಳುಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಪ್ರೇಷಿತ.
dispatched, consigned, transmitted.

प्रोत्साहन
उत्साह या हिम्मत बढ़ाना;
ಉತ್ಸಾಹವುಂಟು ಮಾಡುವಿಕೆ;
encouragement, boosting up;

प्रोत्साहन
प्रोत्साहित करने के लिए कही जानेवाली बात।
ಉತ್ಸಾಹ ಕೊಡುವ ಮಾತು.
incentive.

प्रोत्साहित
जिसको बढ़ावा दिया गया हो, जिसका उत्साह बढ़ाया गया हो।
ಉತ್ಸಾಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದ.
encouraged, given incentive.

प्रौढ़
अच्छी या पूरी तरह से बढ़ा हुआ;
ಚೆನ್ನಾಗಿ ವಿಕಸಿಸಿದ;
full grown;

प्रौढ़
आरंभिक अवस्था पार करके मध्य अवस्था में पहुँचा हुआ (व्यक्ति);
ಪ್ರೌಢ (ವ್ಯಕ್ತಿ);
adult;

प्रौढ़
निपुण, दक्ष, परिणत बुद्धि।
ಪರಿಣತ ಬುದ್ಧಿಯುಳ್ಳ.
over clever.

प्रौढ़
पुष्ट, परिपक्व;
ಪರಿಪಕ್ವವಾದ;
mature;

प्रौढ़ता
प्रौढ़ होने की अवस्था, गुण या भाव।
ಪರಿಣತ ಬುದ್ಧಿ, ಪೂರ್ಣ ವಿಕಾಸ.
maturity.

प्रौढ़ा
वह स्त्री जिसकी उम्र अधिक हो चली हो।
ಮಧ್ಯ ವಯಸ್ಸಿನ ಸ್ತ್ರೀ.
grown-up woman.

प्लीहा
उक्त अंग के सूजकर बढ़ने का एक रोग।
ಪ್ಲೀಹಾ ರೋಗ.
disease of the spleen.

प्लीहा
पेट के अन्दर तिल्ली नामक अंग जो पेट के ऊपरी बाएँ भाग में स्थित होता है और रक्त बनाने में सहायक होता है;
ಪ್ಲೀಹ;
spleen;

प्लेग
एक विशिष्ट प्रकार का घातक संक्रामक रोग जिसमें रोगी को तीव्र ज्वर होता है तथा बाँह या जाँघ में गिलटी निकलती है।
ಪ್ಲೇಗು.
plague.

प्लेट
कपड़ों में डाली जानेवाली एक प्रकार की सिकुड़न जो कहीं शोभा के लिए और कहीं उसे छोटा करने के लिए डाली जाती है।
ನೆರಿಗೆ.
plate (in sewn clothes).

प्लेट
धातु के पत्तर या मिटटी की बनी हुई एक प्रकार की छोटी थाली, तश्तरी;
ಪ್ಲೇಟು;
plate (made of china, etc.);

प्लेटफार्म
जमीन से कुछ ऊँचा चौकोर तथा समतल चबूतरा;
ವೇದಿಕೆ;
platform;

प्लेटफार्म
स्टेशन में अन्दर प्रवेश के लिए एक प्रकार का टिकट।
ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣದ ಜಗುಲಿ, ಫ್ಲಾಟ್ ಫಾರಂ.
platform ticket.

फकत
केवल, सिर्फ, मात्र।
ಮಾತ್ರ, ಕೇವಲ.
only, alone.

फकत
बस इतना ही।
ಇಷ್ಟೆ.
only, merely, simply

फंकी
कोई चीज फाँकने की क्रिया या भाव;
ತುಟಿಗೆ ತಗಲಿಸದೇ ಚೂರು ಮಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಬಾಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ;
act of chucking (dry grain, powder);

फंकी
वह चीज जो फाँककर खायी जाए।
ಒಮ್ಮೆ ಸೇವಿಸುವಷ್ಟು ಹುಡಿ ಔಷಧಿ.
mouthful of dry grain, powder.

फकीर
निर्धन व्यक्ति।
ಬಡವ.
pauper.

फकीर
भीख माँगनेवाला;
ಭಿಕ್ಷುಕ;
beggar, mendicant;

फकीर
संत;
ಸಂತ ಮಹಾತ್ಮ;
saint, ascetic;

फकीरी
ऐसी अवस्था जिसमें कोई भीख माँगकर गुजारा करता हो;
ಭಿಕ್ಷೆಯಿಂದ ಜೀವಿಸುವಿಕೆ;
beggary, mendacity;

फकीरी
कंगलापन;
ಬಡತನ;
indigence, penury, poverty;

फकीरी
फकीरों या संतों का जीवन।
ಸಾಧು ಜೀವನ.
life of an ascetic or saint.

फक्कड़
(ऐसा व्यक्ति) जो फाकों या उपवासों के बावजूद खुश रहता हो;
ಕಷ್ಟಗಳಲ್ಲೂ ಸಂತೋಷದಿಂದಿರುವ;
indigent and carefree;

फक्कड़
(ऐसा व्यक्ति) जो भविष्य की परवाह न करके लापरवाही से धन उड़ाता हो।
ನಾಳಿನ ಚಿಂತೆಯಿಲ್ಲದೆ ಇಂದಿನ ಸುಖಕ್ಕಾಗಿ ವ್ಯಯಿಸುವ.
reckless and spendthrift.

फक्कड़बाज
वह व्यक्ति जो बहुत गाली-गुफ्तार बकता हो या अश्लील बातें करता हो।
ಅಸಭ್ಯ, ಯಾವಾಗಲೂ ಕೆಟ್ಟ ಮಾತನ್ನೇ ಆಡುವವ.
one who indulges in low and obscene language, an indecent prater.

फक्कड़बाजी
फक्कड़बाज का काम।
ಅಸಭ್ಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ತಿಸುವಿಕೆ.
act or behaviour of a prater.

फगुआ
फाग।
ಕಾಮನಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಹಾಡುವ ಹಾಡು.
song of the Holi festival.

फगुआ
होली के अवसर पर होनेवाला आमोद-प्रमोद;
ಕಾಮನ ಹಬ್ಬದ ಆಟಪಾಟ;
merriment and fanfare signifying the Holi festival;

फगुआ
होली;
ಹೋಳಿ ಹಬ್ಬ;
Holi festival;

फजीहत
बहुत अधिक दुर्दशा;
ಅತ್ಯಧಿಕ ದುರ್ದೆಶೆ;
disgrace, ignominy, infamy;

फजीहत
बहुत ही घृणित और हेय रूप से होनेवाला झगड़ा या तकरार।
ಬಹಳ ಹೇಯ ಹಾಗೂ ಜುಗುಪ್ಸಾದಾಯಕ ತಕರಾರು.
heinous and hated quarrel or wrangle.

फजूल (फिजूल)
निरर्थक।
ವ್ಯರ್ಥ, ನಿರರ್ಥಕ.
unnecessary, futile, useless.

फजूलखर्च (फिजूलखर्च)
अधिक खर्च करनेवाला, अपव्ययी।
ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ ಖರ್ಚುಮಾಡುವ, ದುಂದುಗಾರ.
extravagant, prodigal, lavish.

फजूलखर्ची (फिजूलखर्ची)
बहुत अधिक व्यय करना।
ವ್ಯರ್ಥವಾದ ಖರ್ಚು ವೆಚ್ಚ, ದುಂದುಗಾರಿಕೆ.
extravagance, prodigality, dissipation.

फटकना
कपड़े को इस प्रकार झाड़ना कि उसमें से लगी हुई धूल या सिलवटें निकल जाएँ।
ಬಟ್ಟೆ ಝಾಡಿಸು, ಒದರು.
to dust, to shake or knock off (as dust from clothes).

फटकना
किसी का इस प्रकार जाकर उपस्थित होना कि लोग उसकी उपस्थिति अनुभव करने लगें।
ಅಕಸ್ಮಾತ್ತಾಗಿ ಹಾಜರಾಗು.
to reach, to go near.

फटकना
सूप आदि के द्वारा अन्न साफ करना;
ಮೊರದಿಂದ ಕೇರು;
to winnow, to sift;

फटकवाना
फटकने में प्रवृत्त करना या फटकने का काम किसी से कराना।
ಧಾನ್ಯವನ್ನು ಕೇರಿಸಿ ಸ್ವಚ್ಛಮಾಡಿಸು.
to cause to winnow or sift, to get (a thing) winnowed or sifted.

फटकार
ऐसी कठोर बात जिससे किसी की भर्त्सना की जाए।
ಸಿಟ್ಟಿನಿಂದ ಗದರಿಸುವಿಕೆ ಭರ್ತ್ಸನೆ, ಖಂಡನೆ, ವಾಗ್ದಂಡನೆ.
scolding, reprimand, rebuke.

फटकारना
कपड़े को साफ करते समय पत्थर आदि पर पटकना।
ಬಟ್ಟೆ ಝಾಡಿಸಿ ಒಗೆ.
to beat clothes on a stone (in washing).

फटकारना
किसी को लज्जित करने या उसका तिरस्कार करने के लिए कड़ी बात कहना;
ಗದರಿಸು;
to scold, chide, reprimand;

फटकारना
झटका देखर छितराना या खुला रखना;
ಕೊಡವಿ ಹರಡು;
to give jerk to a cloth;

फटन
दरार।
ಬಿರುಕು.
slit, cleavage, rent.

फटन
फटने की क्रिया या भाव;
ಬಿರಿಯುವಿಕೆ, ಸೀಳುವಿಕೆ;
act of tearing or rending;

फटना
आघात लगने के कारण या यों ही किसी चीज का बीच में से खंडित होना;
ಹರಿ, ಒಡೆ, ಸೀಳು;
to be torn, be split, be rent, be cracked, be broken;

फटना
किसी गाढ़े पदार्थ में ऐसा विकार होना जिससे उसका पानी अलग और सार भाग अलग हो जाए;
(ಹಾಲು) ಒಡೆಯು;
to turn or become sour (as milk);

फटना
छँटना, अलग-अलग होना।
ಸೀಳಿ ಬೇರಾಗು.
to be detached, to be dispersed (as clouds).

फटना
रोग, विकार आदि के कारण शरीर के किसी अंग में ऐसी पीड़ा या वेदना होना कि मानो वह अंग फट जाएगा;
ರೋಗ ಬಿದ್ದಾಗ ಶರೀರದ ಅಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಆಗುವ ಸಹಿಸಲಾಗದ ನೋವು;
to feel excruciating pain (in a member of the body);

फटना
विस्फोटक पदार्थों का विच्छिन्न होना, धमाका होना;
(ಮೆದ್ದು ಗುಂಡು) ಸಿಡಿ;
to explode, to burst;

फटा
जो फट गया हो;
ಒಡೆದ, ಸೀಳಿದ;
torn, split, rent;

फटा
जो बहुत ही बुरी या हीन अवस्था में हो।
ಹೀನಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ.
miserable, wretched.

फटिक
बिलौर या संगमरमर।
ಸ್ಪಟಿಕ ಶಿಲೆ.
crystal.

फटीचर
जो फटे-पुराने कपड़े पहनता हो;
ಚಿಂದಿಯನ್ನುಟ್ಟ;
shabby, shabbily dressed;

फटीचर
बहुत ही तुच्छ या हेय।
ತುಚ್ಛವಾದ.
deprivable, abominable, low.

फटेहाल
बहुत ही दीन या बुरी अवस्था में।
ದೀನ ಹೀನ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ.
in a ragged or shabby condition, in a miserable plight.

फट्टा
लकड़ी या बाँस को चीरकर निकाला गया टुकड़ा।
(ಮರ ಅಥವಾ ಬಿದುರಿನ) ಪಟ್ಟಿ, ಹಲಗೆ.
split piece of wood or bamboo, a plank.

फट्टी
लकड़ी का छोटा तख्ता।
ಮರದ ಚಿಕ್ಕ ಹಲಗೆ.
thin and small piece of plank.

फड़कन
प्रफुल्ल या आनंदित होने का भाव।
ಆನಂದದ ಹಾರಾಟ.
thrill, delight.

फड़कन
फड़कने की क्रिया या भाव, फड़फड़ाहट;
ಅಂಗಗಳ ಅದರುವಿಕೆ, ಹಾರುವಿಕೆ;
fluttering, flutter, flap, pulsation, palpitation;

फड़कना
कोई बहुत बढ़िया या विलक्षण चीज देखकर या बात सुनकर मन में उक्त प्रकार का स्फुरण होना जो उस चीज या बात के विशेष प्रशंसक होने का सूचक हो।
ಚಕಿತಗೊಳ್ಳು ಸಂತೋಷದಲ್ಲಿ ಮೈ ಜುಮ್ಮನ್ನು.
to be thrilled, to be greatly delighted.

फड़कना
शरीर के किसी अंग में स्फुरण होना;
ಶರೀರದ ಅಂಗಗಳು ಅದರು, ಹಾರು;
to flutter, to twitch convulsively, vibrate with convulsive involuntary motion (as the eyelids, etc.);

फड़काना
किसी को फड़कने में प्रवृत्त करना।
ಅದರುವಂತೆ ಮಾಡು.
to cause to flutter, to put in a flutter.

फतवा
किसी कर्म के उचित या अनुचित होने के संबंध में मुफ्ती या मुल्ला (धर्माचार्य) द्वारा शास्त्र के अनुसार दी गई व्यवस्था।
ಕರ್ಮದ ಔಚಿತ್ಯ ಅನೌಚಿತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮುಲ್ಲಾನಿಂದ ಶಾಸ್ತ್ರಾನುಸಾರ ಏರ್ಪಡಿಸಿದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ.
notification of the decision of the (Muhammadan) law in or respecting a particular case, a judicial decree.

फंदा
कुछ खाने या पीने के समय अचानक हँसने आदि के कारण खाद्य या पेय पदार्थ का गले में अटक या रुक जाना;
ತಿನ್ನುವಾಗ ಕುಡಿಯುವಾಗ ಬಲೆ ಬಿದ್ದು ಗಂಟಲು ಸಿಕ್ಕಿ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ;
obstruction in the windpipe;

फंदा
कोई ऐसी कपटपूर्ण बात या योजना जिसका मुख्य प्रयोजन किसी को फँसाना होता है;
ಸಿಲುಕಿಸಲು ಬೀಸಿದ ಬಲೆ;
trick, ruse, subterfuge;

फंदा
कोई ऐसी बात या कठिन स्थिति जिसमें पड़कर मनुष्य विवश हो जाता है और कष्ट भोगता है।
ಬಿಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗದ ತೊಡಕು.
difficulty, perplexity, mess.

फंदा
रस्सी आदि में किसी प्रकार की गाँठ लगाकर बनाया जानेवाला घेरा जो किसी चीज को फँसाकर रखने या बाँधने के काम आता है;
ಬಲೆ;
noose, snare;

फंदेदार
जिसमें फंदा लगा या बना हो।
ಬಲೆಬಲೆಯಾಗಿರುವ.
loopy, knotty.

फन (फण)
साँप के सिर के आसपास का वह भाग जिसे साँप आवेश या मस्ती में हवा भरकर फुला और फैला लेता है।
ಹೆಡೆ.
expanded hood or neck of a snake (esp. of the cobra dicapello).

फ़न
कला, दस्तकारी, शिल्प,
ಕಲೆ, ಕೈಗಾರಿಕೆ ಶಿಲ್ಪ; .
art, craft;

फ़न
चतुराई, कौशल।
ಚಾತುರ್ಯ.
skill, artifice.

फन्नी
लकड़ी आदि का वह टुकड़ा जो किसी ढीली चीज की जड़ में उसे कसने के लिए ठोंका जाता है।
ಸಡಿಲತೆಯನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸಲು ಹೊಡೆಯುವ ಬೆಣೆ.
wedge.

फफूँद (फफूँदी)
बरसात में या सील आदि के कारण जमनेवाली काई की तरह सफेद वस्तु।
ಬಿಳಿಪಾಚಿ, ಶೈವಾಳ ಬೂಷ್ಟು.
fungus.

फफोला
त्वचा के जलने पर शरीर पर होनेवाला वह उभार जिसके भीतर पानी या पस भर जाता है, छाला।
ಬೊಬ್ಬೆ, ಹೊಪ್ಪಳೆ.
blister, vesicle.

फबती
ऐसी व्यंग्यात्मक तथा हास्यपूर्ण बात जो किसी व्यक्ति की तात्कालिक स्थिति के अनुसार बहुत ही उपयुक्त रूप से ठीक बैठती है।
ವ್ಯಂಗ್ಯವಾದ ಹಾಸ್ಯ.
pleasantry, fun, jest, sarcastic remark.

फबना
उपयुक्त प्रकार से अथवा उपयुक्त स्थान पर रखे जाने पर किसी वस्तु का शोभन तथा सुन्दर लगना;
ಒಪ್ಪು;
to become, befit;

फबना
बात आदि का ठीक मौके पर उपयुक्त और शोभन लगना;
ಅಳವಡು;
to be suitable, apt, appropriate;

फबना
व्यक्ति का बढ़िया कपड़े आदि पहने होने पर सुंदर लगना।
ಅಣಿಯಾಗು.
to look elegant, graceful, beautiful.

फरमा
डौल या साँचा;
(ಮೋಚಿಯ) ಅಚ್ಚು;
die, frame, caste (of a shoemaker);

फरमा
पुस्तकों आदि का उतना अंश जितना उक्त प्रकार के कागजों पर एक साथ छपता है।
ಪುಸ್ತಕದ ಮುದ್ರಿತ ಅಂಶ.
form, format.

फरमाइश
किसी काम या बात के लिए प्रेमपूर्वक दिया हुआ आदेश।
ಅಪೇಕ್ಷಿಸಿದ ವಿಷಯ.
will, request, order.

फरमाइश
वह चीज जिसके लिए किसी ने इच्छा प्रकट की हो;
ಬಯಸಿದ ವಸ್ತು;
thing desired or ordered (by someone);

फरमाइशी
कार्यक्रम आदि।
ಬೇಡಿದ ರೀತಿಯ (ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ).
(performed or presented) on specific request.

फरमाइशी
जो फरमाइश करके बनवाया या प्राप्त किया गया हो;
ಬಯಸಿ ಪಡೆದ;
made to order, requested;

फरमान (फर्मान)
कोई आधिकारिक विशेषतः शाही आदेश या आदेशपत्र।
ಅಧಿಕೃತ ಆದೇಶ.
order, command, a royal letter, charter.

फरमाना
कोई बात कहना (बड़ों के संबंध में सम्मानसूचक रूप से प्रयुक्त)।
ಅಪ್ಪಣೆ ಕೊಡಿಸು.
to order, command, (in polite respectful speech with reference to superiors etc.) to say, affirm, declare, order.

फरशी (फरसी, फर्शी)
कुछ खुले मुँह का धातु का वह आधान या पात्र जिस पर नैचा और सटक लगाकर तम्बाकू पीते हैं।
ಹುಕ್ಕಾ ಅಥವಾ ಗುಡಗುಡಿಯ ಪಾತ್ರೆ.
kind of huqqa.

फरसा
प्राचीन काल में युद्ध में काम आनेवाली लोहे की पैनी और चौड़ी धार की कुल्हाड़ी।
ಗಂಡುಗೊಂಡಲಿ.
hatchet, axe.

फरहरा
कपड़े या कागज का तिकोना या चौकोना टुकड़ा जिसे छड़ के सिरे पर लगाकर झंडा बनाते हैं जो हवा के झोंके से उड़ता रहता है।
ಬಾವುಟ.
flag, standard, banner.

फरहरा
जिसमें उदासीनता, खेद आदि न हों, प्रफुल्ल।
ಆನಂದದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಆನಂದ ತುಂದಿಲ.
soothed, relieved (of fatigue, boredom etc.).

फराक (फ्राक)
लड़कियों के पहिनने का अंग्रेजी ढंग का पहनावा।
ಫ್ರಾಕು (ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳ ತೊಡಿಗೆ).
frock.

फरार
जो शासन की हिरासत में आने से बचने के लिए कहीं भाग अथवा छिप गया हो।
ಪರಾರಿ.
at large, absconding, absconder, outlaw

फरियाद
न्याय की याचना के लिए न्यायालय में दिया जानेवाला प्रार्थनापत्र।
ನ್ಯಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಫಿರ್ಯಾದು, ದೂರು.
petition, complaint.

फरियाद
विपत्ति, संकट आदि में पड़ने पर सहायतार्थ की जानेवाली पुकार;
ಸಹಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಬೇಡಿಕೆ;
cry for help or redress;

फरियादी
अभियोग उपस्थित करनेवाला।
NA.
seeker of redress or justice.

फरियादी
फरियाद करनेवाला;
ಫಿರ್ಯಾದಿ.
complainant, plaintiff;

फरिश्ता
कृपालु, लोकोपकारी तथा सात्विक वृत्तियोंवाला व्यक्ति।
ದಯಾವಂತ.
virtuous person.

फरिश्ता
देवता, देवदूत;
ದೇವತೆ, ದೇವದೂತ;
angel, a divine messenger;

फरीक
दो परस्पर विरोधी पक्षों या व्यक्तियों में से हरेक पक्ष या व्यक्ति।
ಎರಡು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷ ಇಲ್ಲ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪಕ್ಷ ಅಥವಾ ವ್ಯಕ್ತಿ.
party, complainant or respondent.

फरेब
छल-कपट या धोखा।
ಮೋಸ.
fraud, duplicity, treachery.

फरेबी
फरेब या छल-कपट करनेवाला।
ಮೋಸಗಾರ.
fraudulent, deceptive, cheat, imposter.

फर्क (फरक)
भेद या भिन्नता।
ವ್ಯತ್ಯಾಸ.
distinction, difference.

फर्ज (फरज)
आवश्यक और कर्त्तव्य कर्म।
ಕರ್ತವ್ಯ.
obligation, onus, duty.

फर्जी (फरजी)
कल्पित;
ಕಲ್ಪಿತ;
imaginary, supposed;

फर्जी (फरजी)
जो फर्ज कर लिया अर्थात् तर्क-वितर्क के लिए मान लिया गया हो;
ಭಾವಿಸೋಣ;
hypothetical, supposititious, fictitious;

फर्जी (फरजी)
शतरंज की फरजी नाम की गोटी।
ಚದುರಂಗದ ಆಟದ ರಾಣಿ.
queen in the game of chess.

फर्राश
खिदमतगार या सेवक जो फर्श साफ करता हो।
ಸೇವಕ, ಕಸ ಬಳಿಯುವವ.
sweeper, servant for doing menial work.

फर्लांग
भूमि की दूरी नापने का एक मान जो 220 गज के बराबर होता है।
ಫರ್ಲಾಂಗು, ೨೨೦ ಗಜಗಳ ದೊರೆ.
furlong.

फर्श
कमरे, घर आदि की पक्की तथा समतल जमीन या उस पर बिछी हुई चीज जिस पर बैठते हैं।
ಹಸನು ಮಾಡಿದ ಮನೆಯೊಳಗಣ ನೆಲ ಜಮಖಾನ, ಚಾಪೆ.
floor, carpet, mat.

फल
अंकों आदि के रूप में वह परिणाम जिसकी प्राप्ति के लिए गणित की कोई क्रिया की जाती है।
(ಗಣಿತ) ಲಬ್ಧ.
result of a calculation (in Math.), product or quotient.

फल
किसी प्रकार की क्रिया, घटना, प्रयत्न आदि के परिणाम के रूप में होनेवाली बात;
ಪ್ರತಿಫಲ;
result, effect, consequence;

फल
किसी प्रकार की प्राप्तियाँ, लाभ;
ಲಾಭ;
gain, profit, advantage;

फल
छुरी, तलवार आदि का तेज धारवाला या नुकीला अंग;
ಮೊನೆ, ಅಲಗು;
iron-head (of a spear, arrow etc.), the blade (or a sword, knife etc.), plough-share;

फल
धर्म या परलोक की दृष्टि से कर्म का परिणाम जो सुख या दुःख है;
ಕರ್ಮಫಲ;
reward, requital, recompense;

फल
पेड़ का फल;
ಹಣ್ಣು;
fruit;

फलक
कागज का लंबा-चौड़ा टुकड़ा।
ಕಾಗದದ ಹಾಳೆ.
sheet of paper.

फलक
तख्ता, पट्टी या पटल;
ಹಲಗೆ, ಪಟಲ;
board, slab or tablet (for writing or painting on);

फलतः
परिणामतः।
ಪರಿಣಾಮ ರೂಪವಾಗಿ.
as a consequence, consequently.

फलद
फल, परिणाम देनेवाला, लाभकर।
ಲಾಭಕಾರಕ.
giving a reward, rewarding, bringing in gain or profit, useful, efficacious.

फलद
फलनेवाला (वृक्ष);
ಹಣ್ಣು ಕೊಡುವ (ಮರ);
productive, fruitful, fruit bearing;

फलदान
विवाह से पूर्व होनेवाली टीके की रस्म।
ಫಲದಾನ.
Teeka' ceremony held prior to marriage when presents are made to bridegroom signifying the confirmation of the marriage agreement.

फलदार
ऐसा अस्त्र जिसके आगे धारदार फल लगा हो।
ಕೂರಲಗಿನ (ಆಯುಧ).
(weapon) having a sharp head or blade.

फलदार
फलों से भरा (वृक्ष);
ಫಲಭರಿತ (ವೃಕ್ಷ);
fruit-bearing, fruitful;

फलना-फूलना
धन-धान्य, संतान आदि से अच्छी तरह युक्त और सुखी होना।
ಸುಖ ಸಂತೋಷದಿಂದಿರು.
to flourish, thrive, to be prosperous.

फलना
(ला.) मन में विशेष अभिमान या गर्व का अनुभव करना;
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಹೆಮ್ಮೆ ಪಡು;
to assume airs, to feel proud;

फलना
इच्छा या कामना का पूर्ण होना;
ಇಚ್ಛೆ ಪೂರ್ತಿಗೊಳ್ಳು;
to be fulfilled (as a desire, ambition etc.);

फलना
उमंग से भर जाना, बहुत प्रसन्न होना;
ಆನಂದದಿಂದ ಉಬ್ಬು;
to swell out, to expand (with joy);

फलना
फूलों से युक्त होना;
ಹೂ ಬಿಡು;
to blossom, to flower, to bloom;

फलना
बहुत अधिक उभर जाना या ऊँचा हो जाना, सूजना।
ಶರೀರದ ಅಂಗಗಳು ಊದು.
to swell, be inflated, be puffed out.

फलना
वृक्ष का फलों से युक्त होना;
ಗಿಡಮರಗಳು ಫಲಭರಿತವಾಗು;
to bear fruit, be in fruit;

फलना
शरीर के किसी भाग पर बहुत से छोटे-छोटे दाने निकल आना जिससे पीड़ा होती है।
ಶರೀರದಲ್ಲಿ ಮೊಡವೆ ಗುಳ್ಳೆಗಳಾಗು.
to break out into blisters, pimples, to have an eruption on the face and body.

फलना
सुख-समृद्धि का कारण बनना;
ಸಮೃದ್ಧವಾಗು;
to thrive, to prosper;

फलाकांक्षा
फल-प्राप्ति की कामना।
ಫಲಾಪೇಕ್ಷೆ.
hope or expectation of favourable consequences.

फलाँग
उतनी दूरी जो फलाँग से पार की जाए।
ನೆಗೆತದಷ್ಟು ದೂರ.
long stride.

फलाँग
छलाँग;
ನೆಗೆತ;
leap, jump, spring;

फलाँगना
एक स्थान से उछलकर दूसरे स्थान पर जाना या गिरना।
ನೆಗೆ, ಚಿಮ್ಮಿನೆಗೆ.
to spring, leap, jump, to stride over.

फलागम
रूपक की पाँच अवस्थाओं में से अन्तिम अवस्था जहाँ नायक को अभीष्ट की प्राप्ति होती है।
ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಫಲಾಗಮ (೫ ಅರ್ಥ ಪ್ರಕೃತಿಗಳು – ಆರಂಭ, ಯತ್ನ, ಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಾಶಾ, ನಿಯತಾಪ್ತಿ, ಫಲಾಗಮ).
fifth and the last stage of action in Indian dramaturgy wherein the hero's efforts bear fruit.

फलागम
वृक्षों में फलों के आने का समय;
ಗಿಡಮರಗಳಲ್ಲಿ ಹಣ್ಣು ಬರುವ ಕಾಲ;
fruit-season, autumn;

फलादेश
ज्योतिष में वे बातें जो ग्रहों के प्रभाव या फल के रूप में बतलाई जाती हैं।
(ಜ್ಯೋತಿಷ) ಗ್ರಹ ಗತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ಫಲಾಫಲಗಳನ್ನು ಹೇಳುವಿಕೆ.
prediction about the effect or results of certain planets governing human life.

फलालेन
एक प्रकार का ऊनी वस्त्र जो बहुत कोमल और ढीली-ढाली बुनावट का होता है।
ಫ್ಲಾನಲ್ಲು, ಒಂದು ಬಗೆಯ ಮೃದುವಾದ ಉಣ್ಣೆಯ ಬಟ್ಟೆ.
flannel.

फलाहार
फलों का आहार।
ಫಲಾಹಾರ.
feeding or living on fruits, fruit-meal.

फलाहारी
केवल फलों का आहार करनेवाला।
ಫಲಾಹಾರ ಮಾಡುವವ.
fruitarian, one who subsists on fruits only.

फलाहारी
फलाहार-संबंधी।
ಫಲಹಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ.
pertaining to fruitarian diet.

फलित
पूरा या संपन्न किया हुआ।
ಸಿದ್ಧಿಸಿದ, ಪೂರ್ಣವಾದ.
fulfilled, accomplished.

फलित
फला हुआ;
ಫಲಿತ;
that has produced fruit, fruitful;

फलितार्थ
तात्पर्य या सारंश।
ಸಾರಾಂಶ.
epitome, essence.

फली
पेड़-पौधों का फल के रूप में होने वाला वह लम्बोतरा अंग जिसके अंदर केवल बीज रहते हैं।
ಬೀಜವುಳ್ಳ ಕಾಯಿ.
pod of any leguminous plant, a bean.

फलीदार
जिसमें फलियाँ लगती हों।
ಕಾಯಿ ಬಿಡುವ .
leguminous.

फलीभूत
जिसका फल या परिणाम प्रत्यक्ष हो चुका हो या निकल चुका हो।
ಫಲಿಸಿದ.
fructified, resulted in success, (that has) borne fruits.

फव्वारा (फौवारा)
फुहारा।
ನೀರು ಬುಗ್ಗೆ, ಚಿಲುಮೆ, ಕಾರಂಜಿ.
fountain, spring.

फँसना
एक चीज का दूसरी चीज में डलकर अटक जाना;
ತಗಲಿಕೊಳ್ಳು;
to be embroiled;

फँसना
किसी कार्य में व्यस्त रहना;
ಕಾರ್ಯಮಗ್ನವಾಗು;
to be involved, to be entangled (in some work);

फँसना
किसी की चिकनी-चुपड़ी बातों में आना और छला जाना;
ಮೋಸಹೋಗು;
to be taken in, to be wheedled;

फँसना
किसी प्रकार के जाल या फंदे में इस तरह पड़ जाना कि छुटकारा न मिल सके;
ಸಿಕ್ಕಿಕೊಳ್ಳು;
to be taken in a noose, to be ensnared;

फँसना
पर-पुरुष या पर-स्त्री के प्रेम में पड़ने के कारण उससे ऐसा अनुचित संबंध स्थिर होना जो जल्दी छूट न सके।
ಪ್ರೇಮದ ಬಲೆಗೆ ಬೀಳು.
to be caught up of entangled (in a love affair).

फसल
उपयुक्त काल या समय।
ಬೆಳೆ ಬರುವ ಕಾಲ.
season, time.

फसल
खेत में बोये हुए अनाजों आदि की पैदावार;
ಫಸಲು, ಬೆಳ್ಳೆ.
harvest, crop;

फसली
किसी विशिष्ट फसल या ऋतु में होनेवाला।
ಕಾಲಕ್ಕೆ ಬರುವ.
seasonal.

फसली
फसल सम्बन्धी;
ಬೆಳೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ;
relating to the harvest;

फसाद
उपद्रव या लड़ाई-झगड़ा।
ಜಗಳ.
riot, disturbance, quarrel, brawl.

फसादी
उपद्रव या झगड़ा करनेवाला।
ಜಗಳಗಂಟ.
riotous, quarrelsome, rowdy.

फँसाना
किसी को प्रयास द्वारा अपने फंदे या जाल में लाना;
ಸಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಬೀಳಿಸು;
to ensnare, to entrap, to bait;

फँसाना
कोई चीज इस प्रकार अटकाना या किसी दूसरी चीज में उलझाना कि वह जल्दी न छूट सके;
ಬಿಡಿಸಲಾಗದಂತೆ ಸಿಲುಕಿಸು;
to embroil;

फँसाना
चाल, ठगी या धोखे से स्वार्थ साधना।
ಸ್ಥಾರ್ಥ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಮೋಸಗೊಳಿಸು.
to implicate, to entangle.

फँसाना
धन आदि किसी ऐसे व्यक्ति को देना या ऐसे काम में लगाना कि उसकी वापसी संभव न हो;
(ಹಣ ಮುಂತಾದ್ದು) ಹಿಂದಿರುಗಲಾಗದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರು;
to get stuck up or blocked (as money etc.);

फहराना
कोई चीज इस प्रकार खुली छोड़ देना जिससे वह हवा में हिले और उड़े।
(ಬಾವುಟ ಆದಿ) ಹಾರಿಸು.
to cause to flutter, to wave, to flap (a flag), to hoist (a flag).

फहराना
खुले या फैले हुए वस्त्रों या झंडे का हवा में उड़ना।
(ಬಾವುಟ) ಹಾರು.
to fly (as a flag), to wave, flutter.

फाइल
कार्यालयों आदि में एक ही प्रकार या विषय के कागज-पत्रों की नत्थी, मिसिल;
ಪತ್ರಕೋಶ, ಫೈಲು.
file;

फाइल
पत्र-पत्रिका आदि के ग्रंथों का समूह।
ಪತ್ರ ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ಫೈಲು.
set of papers,

फाँक
फल आदि का कटा हुआ लंबोतरा टुकड़ा।
ಹಚ್ಚಿದ ಹಣ್ಣಿನ ಚೂರು.
piece, slice (of fruit).

फाँकना
चूर्ण के रूप में कोई औषधि या अन्य पदार्थ अंजलि आदि में लेकर झटके से मुँह में डालना।
ಚೂರ್ಣ, ಔಷಧವನ್ನು ಒಮ್ಮೆಲೇ ಬಾಯಿಗೆ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳು.
to chuck something powdery into the mouth.

फाका
निर्धनता या अभाववश निराहार रहने की अवस्था या भाव, उपवास।
ಉಪವಾಸ, ನರಾಹಾರ.
starvation, fast(from want, not as a religious observance).

फाकामस्त (फाकेमस्त)
जो गरीबी के कारण भूखों रहकर भी प्रसन्न रहता है।
ಹೊಟ್ಟೆಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸಂತೋಷದಿಂದಿರುವ.
one who is cheerful and jolly in the midst of poverty.

फाकामस्ती (फाकेमस्ती)
बुरे दिनों में भी प्रसन्न रहने की वृत्ति।
ಕೆಟ್ಟ ಕಾಲದಲ್ಲೂ ಸಂತೋಷದಿಂದಿರುವಿಕೆ .
cheerfulness in adversity.

फाग
एक प्रकार का लोकगीत।
ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಜಾನಪದ ಗೀತೆ.
a type of song sung during Holi festival.

फाग
फागुन के महीने में होनेवाला उत्सव जिसमें लोग एक दूसरे पर रंग डालते हैं;
ಹೋಳಿ ಹಬ್ಬದ ಓಕುಳಿ ಉತ್ಸವ, ವಸಂತೋತ್ಸವ; .
the sports of the Holi festival where Hindus throw red powder over one another;

फागुन
हिन्दु वर्ष का आखरी महीना।
ಫಾಲ್ಗುಣ ಮಾಸ.
the twelfth month of the Indian calendar.

फाटक
मुख्य द्वार पर लगा हुआ बड़ा दरवाजा।
ಹೆಬ್ಬಾಗಿಲು.
main gate, entrance.

फाड़ना
कागज, कपड़े आदि को बलपूर्वक खींचकर टुकड़ों में अलग कर देना;
ಹರಿ;
to tear off, to rend, to split;

फाड़ना
किसी गाढ़े द्रव पदार्थ के संबंध में ऐसी क्रिया करना कि उसका जलीय अंश तथा ठोस अंश अलग हो जाए।
(ಹಾಲು ವಗೈರೆ)ಒಡೆ.
to coagulate.

फाड़ना
किसी वस्तु का मुँह साधारण से अधिक और दूर तर फैलाना या बढ़ाना;
ಒಡೆ;
to tear open (mouth). To pull a part;

फाँदना
कूदकर लाँघना।
ಹಾರು.
to spring to cross.

फाँदना
झोंके से शरीर को ऊपर उठाकर एक स्थान से दूसरे स्थान ले जाना, उछलना।
ನೆಗೆ.
to leap, to spring

फानूस
शीशे का वह आधान जो प्रायः छतों में लटकाया जाता है और जिसमें लगे हुए गिलासों आदि में अनेक मोमबत्तियाँ जलाई जाती हैं।
ಗಾಜಿನ ಗೊಂಚಿಲು ಗಿಲಾಸುಗಳಲ್ಲಿ ಮೇಣದ ಬತ್ತಿಗಳನ್ನು ಹಚ್ಚಿಡುವ ತೂಗುದೀಪ.
chandelier (for candles).

फायदा
आर्थिक क्षेत्र में होनेवाली किसी प्रकार की प्राप्ति;
ಲಾಭ;
profit, gain;

फायदा
किसी काम या बात में होनेवाला किसी प्रकार का लाभ;
ಅನುಕೂಲ;
advantage, benefit;

फायदा
किसी प्रकार का अच्छा असर या प्रभाव।
ಗುಣವಾಗುವಿಕೆ.
good result, avail, utility.

फायदेमंद
लाभदायक।
ಲಾಭದಾಯಕ.
profitable, beneficial, advantageous, efficacious.

फारखती
रुपया अदा होने की रसीद, ऋणमुक्ति का सूचक पत्र;
ಹಣ ಸಂದಾಯದ ರಶೀತಿ;
written acquittance;

फारखती
वह कागज या लेख्य जिस पर यह लिखा हो कि अमुक व्यक्ति अपने अधिकार या उत्तरदायित्व आदि से पूर्णतः मुक्त हो गया है और प्रस्तुत विषय से उसका कोई संबंध नहीं रह गया है।
ಬಿಡುಗಡೆ ಪತ್ರ.
a deed of release or discharge, deed of dissolution of partnership or marriage etc.

फार्म (फारम)
जमीन का वह बड़ा खंड या टुकड़ा जिसमें अधिक मात्रा में सब्जी बोई जाती हो या पशु-पक्षी पाले जाते हों।
ತೋಟ,ಕೃಷಿ ಕ್ಷೇತ್ರ, ಫಾರ್ಮ್‌.
farm.

फार्म (फारम)
दर्खास्त आदि का छपा हुआ नमूना;
ಅರ್ಜಿಯ ನಮೂನೆ;
form;

फाल
एक डग का फासला;
ಹೆಜ್ಜೆಯಿಂದ ಹೆಜ್ಜೆಗೆ ಇರುವ ದೂರ;
step, stride;

फाल
हल्की अंकड़ी में लगाया जानेवाला नुकीला लोहा जिससे जमीन खुदती है।
ನೇಗಿಲ ಗುಳ.
blade, ploughshare.

फालतू
जो किसी उपयोग में न आ रहा हो और योंही पड़ा या रखा हुआ हो, आवश्यकता से अधिक;
ಬೇಕಾದಷ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ;
surplus, spare. extra;

फालतू
बेकार।
ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬಾರದ .
useless, worthless.

फालसा
एक प्रकार का फल।
ಒಂದು ಬಗೆಯ ಹಣ್ಣು.
a kind of round tiny fruit.

फाल्गुन (देखिए 'फागुन')
हिन्दू वर्ष का अंतिम महीना जो माघ के बाद और चैत के पहले पड़ता है, फागुन।
ಫಾಲ್ಗುಣ ಮಾಸ.
the twelfth month of the Indian calendar.

फावड़ा
मिट्टी खोदने का एक उपकरण, चौड़े फल की कुदाल।
ಮಮಟಿ, ಪಿಕಾಸಿ, ಸನಿಕೆ, ಗುದ್ದಲಿ.
mattock, spade.

फाँस
बाँस, सूखी लकड़ी आदि का सूक्ष्म किन्तु कड़ा तंतु जो त्वचा में घुस जाता है।
ಸಿಬುರು.
a splinter (of bamboo etc.).

फाँस
रस्सी से बनाया हुआ वह फंदा जिसमें पशु पक्षियों को फँसाया जाता है;
ಬಲೆ;
noose;

फाँसना
छल, ठगी, युक्ति आदि से किसी व्यक्ति को अपने लाभ के लिए फँसाना।
ಮೋಸದ ಬಲೆ ಬೀಸಿ ಸಿಕ್ಕಿಸು.
to embroil, to inveigle, to entangle, to involve, to implicate.

फाँसना
फंदे में किसी पशु-पक्षी को अटकाना;
ಬಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಸು;
to ensnare, to entrap;

फासला (फासिला)
अवकाश संबंधी दूरी।
ಅಂತರ, ದೂರ.
gap, distance.

फाँसी
प्राणदंड;
ಮರಣ ದಂಡನೆ;
death penalty;

फाँसी
रस्सी का वह फंदा जिसे लोग अपने गले में फँसाकर आत्महत्या के लिए झूल या लटक जाते हैं।
ನೇಣು.
noose, loop, snare.

फाहा
घाव, फोड़े आदि पर चिपकाया जाने वाला कपड़े का वह टुकड़ा जिसमें मरहम लगी रहती है।
ಮುಲಾಮು ಹಚ್ಚಿ ಗಾಯದ ಮೇಲಿಡುವ ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಿ.
a flock of cotton (used as a lint to dress a wound).

फिंकवाना (फेंकवाना)
किसी से फेंकने का काम कराना।
ಬಿಸುಡಿಸು.
to cause (a thing) to be thrown or thrown away.

फिक्र (फिकर)
सोच-विचार या चिंता।
ಚಿಂತೆ.
care, concern. Worry, anxiety.

फिट
उपयुक्त;
ಸರಿಯಾದ;
fit;

फिट
मिरगी आदि का दौरा।
ಅಪಸ್ಮಾರ.
fit.

फिटकरी (फिटकिरी)
सफेद रंग का एक प्रसिद्ध खनिज पदार्थ।
ಪಟಿಕ.
alum.

फितरती
चालाक, धूर्त।
ಧೂರ್ತ.
cunning, mischievous, wily.

फितूर
विकार या उत्पात।
ವಿಕಾರ, ಉತ್ಪಾತ.
infirmity, unsoundness, defect (in mind).

फिर
तब।
ಆ ನಂತರ.
thereafter.

फिर
दोबारा या पुनः;
ಪುನಃ;
again;

फिर
पीछे, अनन्तर;
ಅನಂತರ, ಆಮೇಲೆ;
afterwards;

फिरकी
धातु, लकड़ी या और किसी चीज का वह गोल टुकड़ा जो चरखे, तकले आदि में लगा रहता है।
ತಕಲಿಯ ಚಕ್ರ, ಗಾಲಿ .
reel (of thread), spool.

फिरकी
लड़कों का एक प्रकार का छोटा खिलौना जो घुमाने से अपनी धुरी पर जोरों से घूमता हुआ चक्कर लगाता है;
ಮಕ್ಕಳಾಟದ ಗಿರಗಟ್ಟೆ;
whirligig (a child's toy);

फिरंगी
अंग्रेज।
ಇಂಗ್ಲೀಷರು.
Englishman.

फिरंगी
फिरंग देश अर्थात् यूरोप का निवासी;
ಯೂರೋಪು ದೇಶದವ;
European;

फिरना
कही हुई बात से मुकरना;
ಕೊಟ್ಟ ಮಾತಿಗೆ ತಪ್ಪು;
to go back (on), to turn (from);

फिरना
किसी तरल पदार्थ का पोता जाना;
ಬಣ್ಣ ವಗೈರೆ ಬಳಿ;
to paint;

फिरना
घूमना, टहलना या सैर करना;
ಸುತ್ತಾಡು, ಅಡ್ಡಾಡು;
to go round, to promenade, to ramble;

फिरना
पहले से बिल्कुल विपरीत स्थिति में आना, दशा बदलना।
ಬದಲಾಯಿಸು.
to undergo a change.

फिरना
वापस आना;
ಹಿಂದಿರುಗು;
to turn back, to return;

फिरना
सूचना आदि के रूप में सबके सामने घुमाया जाना;
ಸೂಚನಾದಿಗಳನ್ನು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಕಳುಹಿಸಿ ಕೊಡು;
to circulate;

फिराना
घुमाना, टहलाना या सैर कराना;
ಅಡ್ಡಾಡಿಸು;
to cause to go about, to promenade;

फिराना
फिरने में प्रवृत्त करना;
ಸುತ್ತಿಸು, ಸುತ್ತುವಂತೆ ಮಾಡು;
to cause to be turned;

फिराना
लौटाना या वापिस करना।
ಹಿಂದಿರುಗಿಸು.
to return, give back.

फिरौती
फिराने या फेरने की क्रिया, भाव या मजदूरी;
ಸುತ್ತಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಕೂಲಿ;
act of or price for returning;

फिरौती
वह धन जो दुकानदार किसी बेची हुई वस्तु को वापस लेते वक्त विक्रय मूल्य में से काट लेते हैं।
ಮಾರಿದ ವಸ್ತುವನ್ನು ವಾಪಸ್ಸು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಅಂಗಡಿಯವ ಮಾರಿದ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಮುರಿದು ಕೊಳ್ಳುವ ಹಣ.
deduction (made while refunding the price of goods returned by the buyer).

फिलहाल
इस समय अथवा अभी तक।
ಈಗ, ಈಚೆಗೆ.
at present, for the present, for the time being.

फिल्म
चलचित्र।
ಚಲನಚಿತ್ರ.
film, movie.

फिल्मी
फिल्म संबंधी।
ಚಲನಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ.
pertaining to the films, cinematographic.

फिस
कुछ भी नहीं।
ಏನೂ ಇಲ್ಲ.
useless, fizzled out, turned useless.

फिसड्डी
जो सबसे पिछड़ा हुआ हो;
ಹಿಂದುಳಿದ;
backward, sluggish, tailing behind;

फिसड्डी
निकम्मा।
ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬಾರದ.
worthless.

फिसलन
ऐसा स्थान जहाँ से कोई फिसल जाए।
ಜಾರುವಿಕೆ ಇರುವ ನುಣುಪು ಭೂಮಿ.
slipperiness, skid.

फिसलन
फिसलने की क्रिया या भाव;
ಜಾರುವಿಕೆ;
slipping, sliding;

फिसलना
(ला.) किसी आकर्षक या लाभदायक तत्व को देखकर अपने मार्ग से भ्रष्ट होना।
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಹಾದಿ ತಪ್ಪು, ಪಥಭ್ರಷ್ಟವಾಗು.
(fig) to err.

फिसलना
किसी स्थान पर चिकनाहट अथवा ढाल के कारण रपट जाना;
ಜಾರು;
to slip, to slide;

फीका (स्त्री. फीकी)
जो यथेष्ट चमकीला या तेज न हो (रंग)।
ಹೊಳಪಿಲ್ಲದ.
pale, fade, dim, faint.

फीका (स्त्री. फीकी)
स्वादहीन (पदार्थ);
ರುಚಿಯಿಲ್ಲದ;
tasteless, vapid, insipid;

फीता
वह पट्टी जिस पर इंचों आदि के चिह्न बने होते हैं और जो लम्बाई, चौड़ाई आदि नापने के काम आती है।
ಅಳೆಯುವ ಪಟ್ಟಿ, ಟೇಪು.
tape (for measurement).

फीता
सूत आदि की बनी हुई कम चौड़ी और लम्बी पट्टी;
ಪಟ್ಟಿ, ಟೇಪು;
lace;

फीरोजी
हरापन लिए नीला रंग।
ಹಸುರು ಮಿಶ್ರಿತ ನೀಲವರ್ಣ.
azure, blue.

फीलपाँव (फीलपाया)
पाँव सूजने का एक रोग।
ಆನೆಕಾಲು ರೋಗ.
elephantiasis.

फीलवान
महावत।
ಮಾವಟಿಗ.
elephant driver.

फीस
वह धन जो विद्यार्थी की शिक्षा के लिए मासिक रूप से देना पड़ता है।
NA.
tuition fee.

फीस
विशिष्ट कृत्यों के बदले दिया गया धन;
ಶುಲ್ಕ, ತೆರ.
fees;

फुंकनी
साँस या फूंक द्वारा आग सुलगाने या ज्वाला भड़काने के लिए प्रयुक्त किया जाने वाला उपकरण।
ಊದುಕೊಳವಿ.
blow pipe (of goldsmith etc.).

फुंकार
फूत्कार।
ಫೂತ್ಕಾರ.
hissing.

फुट
लम्बाई नापने का एक उपकरण जो 12 इंच लम्बा होता है।
ಅಡಿ.
a foot (of measurement).

फुटकर (फुटकल)
जो इकट्ठा या एक साथ नहीं बल्कि अलग-अलग या खंडों में आता या रहता हो, थोक का विपर्याय।
ಚಿಲ್ಲರೆ-ಚಿಲ್ಲರೆಯಾದ.
retail.

फुटकर (फुटकल)
भिन्न या अनेक प्रकार का;
ನಾನಾ ಬಗೆಯ;
miscellaneous;

फुटबाल
गेंद से खेला जानेवाला एक खेल।
ಚೆಂಡಾಟ, ಕಾಲ ಚೆಂಡು.
football.

फुदकना
उमंग में आकर अथवा प्रसन्नता-पूर्वक उछलते हुए इधर-उधर आना-जाना।
ಹರ್ಷದ ನೆಗೆತದ ಓಡಾಟ.
to skip or dance about (in token of delight).

फुदकना
थोड़-थोड़ी दूर पर उछलते हुए यहाँ से वहाँ तथा वहाँ से यहाँ आते जाते रहना;
ಅತ್ತಿಂದಿತ್ತ-ಇತ್ತಿಂದತ್ತ ಹಾರುವುದು ನೆಗೆಯುವುದು.
to jump, to skip, to hop (as birds, frogs, etc.);

फुदकी
एक प्रकार की छोटी चिड़िया।
ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಹಕ್ಕಿ.
a species of bird.

फुदकी
फुदक कर एक स्थान से दूसरे स्थान पर जाने का भाव;
ನೆಗೆತ;
jump, skip, hop;

फुंदना
वह छोटी गाँठ या लच्छी जो दुपट्टे, चादर, साड़ी आदि के किनारे पर लगाई जाती है।
ಕುಚ್ಚು-ಗಂಟು.
tassel.

फुनगी
पर्वत आदि की चोटी।
ಬೆಟ್ಟದ ತುದಿ.
extremity, tip, summit.

फुनगी
वृक्ष या शाखा का सिरा;
ಮರ ಅಥವಾ ರೆಂಬೆಯ ಕೊನೆ.
sprout, a shoot;

फुफकार
फुफकारने की क्रिया या भाव, फुफकारने से होनेवाला शब्द।
ಬುಸುಗುಟ್ಟುವಿಕೆ.
puffing, hissing (of snake).

फुफकारना
क्रोध में आकर मुँह से फूं फूं शब्द करना।
ಸಿಟ್ಟಿನಿಂದ, ಪೂತ್ಕರಿಸು, ಬುಸುಗುಟ್ಟು.
to hiss (as a snake), to make a hissing sound.

फुफेरा
फूफा संबंधी या फूफी से उत्पन्न, जैसे फुफेरा भाई।
ತಂದೆಯ ಸೋದರಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ, ಸೋದರ ಅತ್ತೆ ಕಡೆಯ.
descended from or related through, a paternal aunt.

फुरसत
अवकाश का समय।
ಬಿಡುವಿನ ಸಮಯ.
leisure, respite, spare time.

फुर्ती (फुरती)
उमंग से या शीघ्रतापूर्वक किसी कार्य में संलग्न होने का भाव, शीघ्रता।
ಸ್ಫೂರ್ತಿ.
smartness, quickness, promptness, agility.

फुर्तीला (फुरतीला)
शीघ्रता से काम करनेवाला।
ತುಂಬಾ ಚುರುಕಾಗಿರುವ.
quick, smart, prompt, agile.

फुलका
फुल की तरह हल्का;
ಹಗರು;
light as a flower;

फुलका
हल्की और फूली हुई रोटी।
ಕೆಂಡದ ಮೇಲೆ ಸುಟ್ಟ ಉಬ್ಬು ರೊಟ್ಟಿ.
a thin puffed bread.

फुलझड़ी (फुलझरी)
(ला.) ऐसी बात जिसका मूल उद्देश्य दो पक्षों में झगड़ा करा कर स्वयं तमाशा देखना होता है।
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಎರಡು ಪಕ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಜಗಳ ಮಾಡಿಸಿ ತಮಾಷೆ ನೋಡುವಿಕೆ.
(fig) stray remarks made on purpose, a provoking remark uttered in a lighter vein.

फुलझड़ी (फुलझरी)
छोटी, पतली डंडी की तरह की आतिशबाजी जिसमें से फूल की सी चिनगारियाँ निकलती हैं;
ಹೂಬಾಣ;
a kind of fire-work;

फुलवारी
फूलों से भरा उद्यान या बगीचा।
ಹೂದೋಟ.
a small flower-garden.

फुलाना
ऐसी क्रिया करना जिससे कोई चीज हवा से भर कर फूल जाए।
ಊದಿಸು.
to cause to swell, puff out, to inflate.

फुलाव
फूले हुए होने की अवस्था, क्रिया या भाव।
ಊತ, ಊದಿಕೊಂಡಿರುವಿಕೆ.
swelling, inflation, protuberance.

फुलेल
सिर में लगाने का एक सुगंधित तेल।
ತಲೆಗೆ ಹಚ್ಚವ ಸುಗಂಧದ ಎಣ್ಣೆ.
scented oil, essence (as a perfume).

फुसफुसा
जो दबाने से बहुत जल्दी चूर हो जाए, कमजोर और नरम।
ಮೆತ್ತನೆಯ.
flabby, hollow, fragile.

फुसफुसाना
बहुत ही दबे या धीमे स्वर में कुछ बोलना।
ಪಿಸುಗುಟ್ಟು.
to whisper, to speak in a low tone.

फुसलाना
किसी को मीठी-मीठी बातों से या बड़ी-बड़ी आशाएँ दिला कर अपने अनुकूल करना।
ಪುಸಲಾಯಿಸು.
to coax, to cajole, inveigle, entice.

फुंसी
रक्त आदि के विकार के कारण त्वचा पर निकलने वाला ऐसा छोटा दाना जिसमें कुछ मवाद हो।
ಗುಳ್ಳೆ, ಮೊಡವೆ.
pimple, small boil.

फुहार
ऊपर से गिरनेवाली पानी की या किसी तरल पदार्थ की छोटी-छोटी बूंदें।
ಹನಿಯುವ ಮಳೆ, ತುಂತುರು.
small rain, drizzle.

फुहारना
किसी चीज को धोने, रंगने आदि के लिए उस पर किसी तरल पदार्थ की फुहार डालना।
ನೀರು ವಗೈರೆ ಚಿಮಕಿಸು.
to spray, to sprinkle.

फुहारा
एक विशिष्ट प्रकार का उपकरण जिससे पानी या किसी तरल पदार्थ की बूंदें निरन्तर गिरती हैं।
ನೀರು ಬುಗ್ಗೆ, ಚಿಲುಮೆ, ಕಾರಂಜಿ.
fountain, shower.

फुहारा
जमीन से फूट पड़नेवाली तेज धारा;
ಊಟೆ, ಬುಗ್ಗೆ;
spring, gush;

फूँक
मुँह से वेगपूर्वक निकाली जानेवाली हवा।
ಗಾಳಿ ಊದುವಿಕೆ.
breath of air, blow, puff, whiff.

फूँकना
आग लगाना, जलाना
ಬೆಂಕಿ ಹತ್ತಿಸು;
to set on fire, inflame;

फूँकना
बुरी तरह से नष्ट या बरबाद करना।
ನಾಶಗೊಳಿಸು.
to squander away, to waste.

फूँकना
मंत्र फूँकना;
ಮಂತ್ರ ಹಾಕು;
to blow or breath a charm or incantation;

फूँकना
मुँह का विवर समेटकर वेग के साथ हवा छोड़ना;
ಊದು;
to puff, to blow;

फूँकना
मुँह की हवा छोड़ कर आग दहकाना;
ಊದಿ ಉರಿಸು;
to blow up (fire etc.);

फूँका
बाँस आदि की नली जिसके द्वारा फूँकने की क्रिया की जाती है।
ಊದುಕೊಳವಿ.
a blow-pipe made of bamboo etc.

फूट
आपसी अनबन या बिगाड़;
ಪರಸ್ಪರ ಜಗಳ;
discord, dissension, split;

फूट
एक प्रकार की बड़ी ककड़ी जो पकने पर प्रायः खेतों में ही कट-फट जाती है।
ಹಣ್ಣಾಗಿ ಬಿರಿದ ಸೌತೆಕಾಯಿ.
a kind of fruit, a large cucumber that splits up on ripening.

फूट
फूटने की क्रिया या भाव;
ಸೀಳುವಿಕೆ;
crack, split, rift, chasm;

फूटना
अन्दर का दबाव पड़ने से अथवा किसी प्रकार की बाहरी क्रिया से किसी चीज का ऊपरी आवरण फटना;
ಬಿರಿಯು;
to erupt, to explode;

फूटना
आघात या दबाव लगने से किसी चीज का टूटना;
ಒಡೆಯು;
to break, crack, split;

फूटना
ऊपरी दबाव हटा कर निकलना, बाहर आना या प्रकट होना;
ಒಡೆದು ಹೊರಬೀಳು;
to come out, to appear;

फूटना
कली या अंकुर का प्रस्फुटित होना;
ಅಂಕುರಿಸು, ಮೊಳೆ.
to sprout, shoot;

फूटना
मतभेद, राग-द्वेष आदि होने पर किसी का अलग होना;
ವೈಮನಸ್ಯನಿಂದ ಹೊರ ಬೀಳು;
to be separated, be detached, to be defected;

फूटना
मुँह से शब्द उच्चरित होना या निकलना।
ಬಾಯಿಂದ ಶಬ್ದ ಹೊರಡು.
to speak out, to blurt out.

फूत्कार
फुफकार।
ಫೂತ್ಕಾರ .
hissing, whizzing.

फूफा
फूफी या बुआ का पति।
ತಂದೆಯ ಸೋದರಿಯ ಗಂಡ.
husband of father's sister, uncle.

फूफी (फूफू)
बाप की बहन या बुआ।
ತಂದೆಯ ಸೋದರಿ.
paternal aunt, father's sister.

फूल
(ला.) अत्यन्त कोमल और सुकुमार;
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಕೋಮಲತೆ;
very light or delicate thing;

फूल
एक प्रकार की मिश्र धातु जो तांबे और रांगे के मेल से बनती है।
ತಾಮ್ರ ಮತ್ತು ತವರದ ಮಿಶ್ರ ಲೋಹ.
a sort of mixed metal.

फूल
पेड़ पौधों पर नाना रंग के खिलनेवाले कुसुम;
ಹೂ;
flower, blossom;

फूल
फूल के आकार की कोई वस्तु, आभूषण आदि;
(ಕಿವಿ, ಮೂಗಿನ) ಒಡವೆ;
flower-like thing (ornament etc.);

फूल
शव के जल जाने के बाद बची हुई हड्डी;
ಶವ ಉರಿದ ಮೇಲೆ ಉಳಿದ ಅಸ್ಥಿ;
ashes left after cremation;

फूलगोभी
एक प्रकार का पौधा जिसमें बड़े फूल के आकार का बँधा हुआ ठोस पिंड होता है जो तरकारी के काम आता है।
ಹೂಕೋಸು.
cauliflower.

फूलदान
फूल सजाने के लिए विविध रूपों का बर्तन।
ಹೂವಿನ ಕುಂಡ, ಹೂದಾನಿ.
flower-vase.

फूलदार
जिस पर फूल-पत्ते और बेलबूटे बने हों।
ಹೂ ಬಳ್ಳಿಗಳು ಕೆತ್ತಿದ.
flowery, embroidered.

फूलबत्ती
देवताओं की आरती आदि के लिए बनाई जानेवाली रूई की एक प्रकार की बत्ती।
ಹೂ ಬತ್ತಿ.
a sort of cotton wick.

फूली
भाड़ में भूना हुआ मक्का या चावल का दाना जो फूल जाता है।
ಪುರಿ.
parched maize or paddy.

फूली
सफेद दाग जो आँख की पुतली पर पड़ जाता है;
ಕಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಆಗುವ ಬಿಳಿ ಚುಕ್ಕೆ;
a white speck in the eye;

फूस
सूखी घास जो छप्पर बाँधने, ईंधन आदि के काम आती है।
ಒಣ ಹುಲ್ಲು.
old dry grass or straw (esp. such as is used in thatching).

फूहड़
गंदी तथा निर्लज्ज स्त्री।
ನಾಚಿಕೆಯಿಲ್ಲದ ಕೆಟ್ಟ ಹೆಂಗಳೆ.
a bad house-wife, silly woman, a slat, trump, shameless woman.

फूहड़
बेशऊर, गंदा या भद्दा।
ಕೆಟ್ಟ, ಅಸಭ್ಯ.
unmannerly, slovenly,

फूहड़पन
भद्दापन, बेढंगापन।
ಅಸಭ್ಯತನ, ನಾಚಿಕೆಗೇಡಿತನ, ಒರಟುತನ.
slovenliness, untidiness, shamelessness.

फेंकना
अनावश्यक रूप से या व्यर्थ व्यय करना।
ವ್ಯರ್ಥ ವೆಚ್ಚಮಾಡು ಹಾಳುಮಾಡು.
to spend unnecessarily or uselessly.

फेंकना
असावधानी, आलस्य या भूल आदि के कारण चीजें इधर-उधर फैलाना या छोड़ना;
ಅಜಾಗರೂಕತೆಯಿಂದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಿ-ಇಲ್ಲಿ ಎಸೆ, ಹರಡು, ಬಿಟ್ಟು ಬಿಡು;
to mislay, to place or throw carelessly;

फेंकना
गिरा या छोड़ देना;
ಕೆಳಗೆ ಎಸೆ;
to drop, to lose;

फेंकना
हाथ से किसी चीज को ऊँचा उछाल कर गिरा देना;
ಬಿಸುಡು;
to throw, fling, cast, hurl;

फेंटना
उंगलियों से हिलाकर किसी चीज को अच्छी तरह मिलाना;
ಬೆರೆತುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಕಲಕು;
to beat up froth, to mix by trituration;

फेंटना
ताश के पत्तों को इस प्रकार मिलाना कि उनका क्रम बदल जाए।
ಇಸ್ಪೀಟಿನ ಎಲೆ ಕಲಸು.
to shuffle.

फेंटा
छोटी पगड़ी।
ಚಿಕ್ಕ ರುಮಾಲು.
small turban.

फेंटा
धोती का वह भाग जो कमर के चारों ओर लपेटा जाता है;
ನಡುವಿನ ಸುತ್ತ ಕಟ್ಟಿನ ಧೋತ್ರದ ಸುತ್ತು;
part of dhoti tucked up round the waist;

फेन
झाग।
ನೊರೆ.
froth, foam.

फेनिल
झागदार।
ನೊರೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ.
frothy, foamy.

फेनी
घी में छाना हुआ मैदे का लच्छा जिसे दूध में भिगोकर और शक्कर मिलाकर खाते हैं।
(ತಿನಿಸು) ಫೇಣಿ.
kind of sweetmeat.

फेफड़ा
छाती के नीचे स्थित थैली के आकार का अवयव जिससे रीढ़वाले अधिकांश प्राणी साँस लेते हैं।
ಶ್ವಾಸಕೋಶ.
lung.

फेर
घुमाव, चक्कर;
ಚಕ್ರ, ಸುತ್ತು;
turning, turn, twist, curvature;

फेर
घुमावदार मार्ग या रास्ता।
ಅಂಕುಡೊಂಕಾದ ಮಾರ್ಗ, ಹಾದಿ.
circuitous route.

फेर
चालाकी या धोखेबाजी से भरी हुई चाल या युक्ति;
ಮೋಸದ ಯುಕ್ತಿ;
ruse, trick, subterfuge;

फेर
भ्रम या उलझन;
ಸಿಕ್ಕು, ಕೊಡಕು;
dilemma, perplexity;

फेरना
किसी के द्वारा भेजी हुई वस्तु न लेना और उसे लौटा देना;
ಹಿಂದಿರುಗಿಸು;
to turn away, to reject, to send back;

फेरना
किसी तल पर कोई चीज चारों ओर इधर-उधर, ऊपर-नीचे ले जाना और ले आना (जैसे सिर पर हाथ फेरना, दीवार पर चूना या रंग फेरना आदि)।
ಬಳಿ, ಸವರು, ತಡವು.
to stroke, to fondle, caress, to pass (a brush, colour, over), to colour, to whitewash.

फेरना
कोई चीज को किसी फेरे या घेर में बार-बार घुमाना;
(ತಿರುಗಣೆ) ತಿರುಗಿಸು;
to turn, to turn round;

फेरना
कोई चीज लेकर चारों ओर या चक्कर-सा लगाते हुए सब के सामने जाना;
ಸುತ್ತಲೂ ಸುತ್ತಿಸು;
to circulate, to proclaim, to announce;

फेरना
जो चीज जिस दिशा में हो उसका पार्श्व या मुँह उससे विपरित दिशा में करना;
ತಲೆಕೆಳಗು ಮಾಡು.
to turn over, to reverse, invert;

फेरफार
उलट-फेर, परिवर्तन।
ಬದಲಾವಣೆ.
shuffling, change.

फेरा
किसी चीज के चारों ओर फिरने अर्थात् घूमने की क्रिया या भाव;
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ, ಸುತ್ತು ತಿರುಗುವಿಕೆ;
circuit round, perambulation;

फेरा
विवाह के समय वर-वधू द्वारा की जानेवाली अग्नि की परिक्रमा।
ವಿವಾಹದಲ್ಲಿ ವಧೂವರರ ಅಗ್ನಿ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ.
matrimonial rite according to which the bride and the bridegroom move round the sacred fire.

फेरी
छोटे व्यापारी द्वारा गलियों, गाँवों आदि में फुटकर ग्राहकों के हाथ सामान बेचने के उद्देश्य से लगाया जानेवाला चक्कर।
ಸರಕು ಸಾಮಾನುಗಳನ್ನು ಮಾರಲು ಬೀದಿ ಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ಸುತ್ತುವಿಕೆ.
hawking, the rounds of a pedlar.

फेरी
देवी-देवता आदि की की जानेवाली परिक्रमा;
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣ ನಮಸ್ಕಾರ;
going round, circumambulation (round an object);

फेरीवाला
वह छोटा व्यापारी जो गली-गली या गाँव-गाँव में घूम कर सौदा बेचता है।
ಹಳ್ಳಿ ಹಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಬೀದಿ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುವವ.
hawker, pedlar.

फेल
जो अपने प्रयास में विफल हुआ हो।
ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಅಸಫಲ.
unsuccessful.

फेल
जो परीक्षा में अनुत्तीर्ण हुआ हो;
ಅನುತ್ತೀರ್ಣ, ನಪಾಸು;
failed, plucked;

फेहरिस्त
सूची, यादी।
ಸೂಚಿ, ಪಟ್ಟಿ .
list, inventory.

फैलना
किसी चीज का विस्तार से युक्त होना;
ಹರಡು;
to be spread, to be diffused, to be scattered, to spread, to expand, to extend, to stretch or to reach out;

फैलना
किसी बात आदि का व्यापक क्षेत्र में चर्चा का विषय बनना;
ಸಮಾಚಾರ ವ್ಯಾಪಿಸು;
to spread around become public;

फैलना
कुछ अधिक पाने या लेने के लिए आग्रहपूर्वक याचना या हठ करना।
ಕೋರಿಕೆಗಳಿಗಾಗಿ ಬೇಡು.
to rise in one's demands or requirements, to be exacting.

फैलाना
किसी को फैलने में प्रवृत्त करना;
ಹಬ್ಬಿಸು;
to spread, to stretch, to expand;

फैलाना
किसी प्रकार के घेरे या विवर का विस्तार बढ़ाना।
ಅಗಲಿಸು.
to diffuse, to unfurl.

फैलाना
कोई चीज खींचकर विस्तार या सीमा तक ले जाना;
ವಿಸ್ತರಿಸು;
to lengthen, to draw out;

फैलाव
उतनी लम्बाई-चौड़ाई जिसमें कोई चीज फैली हुई हो।
ವಿಕಾಸಗೊಂಡು ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿರುವಿಕೆ.
expansion, stretch.

फैलाव
फैले हुए होने की अवस्था या भाव;
ವಿಸ್ತರಣೆ;
spreading, spreading out;

फैशन
बनाव-श्रृंगार करने के आधुनिक और प्रचलित ढंग।
ನವಶೈಲಿ, ಹೊಸಮಾಟ, ಫ್ಯಾಷನ್.
fashion.

फैसला
किसी बात के संबंध में किया गया अन्तिम निर्णय।
ಕೊನೆಯ ತೀರ್ಮಾನ.
settlement.

फैसला
न्यायकर्त्ता द्वारा दी जानेवाली व्यवस्था;
ನಿರ್ಣಯ, ತೀರ್ಪು, ತೀರ್ಮಾನ;
judgement, decision;

फोकट
जिसके लिए कुछ परिश्रम या व्यय न करना पड़े।
ಪುಕ್ಕಟೆ, ಉಚಿತ.
free, free of charge, gratis.

फोटो (फोटोग्राफ)
एक विशिष्ट यांत्रिक उपकरण द्वारा खींचा हुआ चित्र।
ಛಾಯಾಚಿತ್ರ, ಫೋಟೋ.
photo, photograph.

फोटोग्राफर
एक विशिष्ट यांत्रिक उपकरण द्वारा चित्र खींचनेवाला, चित्रकार।
ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಾರ, ಫೋಟೋಗ್ರಾಫರ್.
photographer.

फोटोग्राफी
फोटो उतारने के यंत्र के द्वारा फोटो या छाया-चित्र बनाने की कला तथा कृत्य।
ಚಿತ್ರ ತೆಗೆಯುವ ಕಲೆ, ಫೋಟೋಗ್ರಫಿ.
photography.

फोड़ना
किसी का भेद या रहस्य सब पर प्रकट करना।
ಗುಟ್ಟು ರಟ್ಟು ಮಾಡು.
to disclose, divulge betray (a secret):

फोड़ना
किसी खोखली या वायु भरी वस्तु को आघात या दाबाव द्वारा तोड़ना;
ಸ್ಫೋಟವಾಗು;
to explode, to split;

फोड़ना
किसी दल या पक्ष के व्यक्ति या व्यक्तियों को प्रलोभन देकर अपनी ओर मिलाना;
ಒಡಕು ಹುಟ್ಟಿಸು;
to induce (a person), to defect;

फोड़ना
कोई ऐसा परिश्रम करना जिसका कोई फल न हो या बहुत ही कम फल हो;
ನಿಷ್ಪಲವಾಗಿ ಹೊಡೆದುಕೊಳ್ಳು;
to waster one's time on unyielding or infructuous job;

फोड़ना
शीशा, या चीनीमिट्टी आदि की कोई वस्तु खंड-खंड करना या तोड़ना;
ಒಡೆಯು;
to break to pieces, to break, to burst open;

फोड़ा
शारीरिक विकार के कारण होनेवाला ऐसा व्रण जिसमें रक्त सड़कर मवाद का रूप धारण कर लेता है।
ಗುಳ್ಳೆ, ಕುರು, ಹುಣ್ಣು.
boil, tumour, abscess, ulcer.

फौज
सेना या झुंड।
ಸೈನ್ಯ.
crowd (of men etc.), multitude, army.

फौजदारी अदालत
वह न्यायालय जिसमें मार-पीट, हत्या आदि संबंधी मुकदमों की सुनवाई होती है।
ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಆಪರಾಧಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯ.
criminal court.

फौजदारी
गहरी मारपीट की कोई घटना।
ಭಾರಿ ಹೊಡೆದಾಟ ಬಡಿದಾಟ.
criminal fighting; assault, breach of the peace, criminal offence.

फौजी
फौज का या उससे संबंधित।
ಸೈನ್ಯ ಸಂಬಂಧವಾದ.
of belonging to the army, military, martial.

फौरन
तत्काल।
ತತ್‌ಕ್ಷಣ, ಕೂಡಲೆ.
quickly, immediately, at once.

फौलाद
असली लोहा।
ಉಕ್ಕು.
steel.

फौलादी
फौलाद का बना हुआ;
ಉಕ್ಕಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ;
made of steel;

फौलादी
बहुत ही दृढ़ या पक्का।
ಗಟ್ಟಿಮುಟ್ಟಾದ.
strong, stout, sturdy.

फ्रीसदी
हर सौ के हिसाब से।
ಶೇಕಡಾ.
percent.

बअदब
जो मर्यादा का ध्यान न रखकर अशिष्ट आचरण करता हो।
ಅಶಿಷ್ಟ, ಅಸಭ್ಯ.
ill-behaved, unmannerly, disrespectful, rude.

बक
बगला।
ಬಕ ಪಕ್ಷಿ, ಕೊಕ್ಕರೆ.
kind of heron or crane.

बकझक
बेकार की बात या झगड़ा।
ನಿಷ್ಕಾರಣವಾದ ಜಗಳ.
silly talk, nonsense, babble.

बकना
ऊटपटांग या व्यर्थ की बहुत सी बातें कहना।
ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ ಹರಟು.
to babble or to indulge in silly talk.

बकबक
देखें 'बकझक'।
ನೋಡಿ 'बकझक'.
same as 'बकझक'

बकरम
गोंद आदि लगा कर कड़ा किया हुआ वह करारा कपड़ा जो पहनने के कपड़ो के कालर, आस्तीन आदि में लगाया जाता है।
ಕತ್ತಿನ ಹಾಗೂ ಕೈಯ ತೋಳಿನ ಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಸುಕ್ಕಾಗದಂತೆ ಇರಿಸಲು ಒಳಗೆ ಸೇರಿಸಿ ಹೊಲೆಯುವ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಬಟ್ಟೆ, ಸ್ಟಿಫ್‌.
starched piece of cloth to be inserted in collars and cuffs to keep them stiff, buckram.

बकरा
एक प्रसिद्ध चौपाया जिसके सींग तिकोने, पीठ की ओर मुड़े हुए होते हैं, पूँछ छोटी होती है तथा शरीर से एक प्रकार की गंध आती है।
ಗಂಡು ಮೇಕೆ.
he-goat.

बकवाद
बेकार की बात कहना, बेसिर पैर की हाँकना।
ತಲೆಬುಡವಿಲ್ಲದ ಮಾತು.
nonsensical or foolish talk.

बकवास
देखें 'बकवाद'।
ನೋಡಿ 'बकवाद'.
same as 'बकवाद'.

बकवासी
बकवास करनेवाला।
ಬರೆ ಹರಟೆಗಾರ.
idle or nonsensical talker, chatterer, prater.

बकवृत्ति
बगुलों जैसी वृत्ति।
ಬಕಧ್ಯಾನ, ಹೊರಗಣ ತೋರಿಕೆ, ಬಹಿರಾಡಂಬರ.
heron-like behaviour, hypocrisy.

बकाया
किसी काम, बात या राशि का वह अंश जिसकी अभी पूर्ति होनी शेष हो।
ಉಳಿಕೆ, ಬಾಕಿ.
arrears, remainder, balance.

बकाया
बाकी बचा हुआ धन।
ಬಾಕಿ ಉಳಿದ (ಹಣ) .
remaining.

बंकिम
तिरछा, टेढ़ा;
ವಕ್ರವಾದ, ಬಾಗಿದ.
oblique, curved;

बंकिम
बांका।
ಬೆಡಗಿನ, ಒಯ್ಯಾರದ.
coquettish, showy.

बकैयाँ
छोटे बच्चों की घुटनों के बल चलने की क्रिया।
ಅಂಬೆಗಾಲಿಡುವಿಕೆ.
crawling of children.

बकोटना
(ला.) कोई चीज किसी से बलपूर्वक लेना या वसूल करना।
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಬಲಪ್ರಯೋಗ ಮಾಡಿ ಹಣ ಸುಲಿ.
to extract anything forcibly from others.

बकोटना
नाखूनों से कोई चीज विशेषतः शरीर की त्वचा का मांस नोचना;
ಪರಚು, ಸುಲಿ;
to lacerate or tear with the nails, scratch;

बकोटा
उतनी मात्रा जितनी चंगुल या मुट्ठी में आ जाए।
ಕೈಹಿಡಿ, ಮುಷ್ಟಿ.
handful.

बकोटा
बकोटने की क्रिया या भाव;
ಪರಚುವಿಕೆ;
scratching;

बक्कल
छिलका या छाल;
ತೊಗಟೆ;
skin or bark;

बक्कल
बकसुआ।
ಬಕಲ್ಲು.
buckle.

बक्स (बक्सा)
लकड़ी, लोहे आदि का बना हुआ एक तरह का ढक्कनदार आधान।
ಪೆಟ್ಟಿಗೆ.
box.

बखान
प्रशंसा।
ಪ್ರಶಂಸೆ.
praise, commendation.

बखान
विस्तारपूर्वक कही जानेवाली बात;
ವರ್ಣನೆ;
explanation, exposition;

बखानना
विस्तारपूर्वक कहना या वर्णन करना।
ವರ್ಣಿಸು.
to explain, to expound.

बखिया
एक प्रकार की महीन और मजबूत सिलाई, जिसमें दोहरे टांके लगाए जाते हैं।
ಎರಡು ಹೊಲಿಗೆಯ ಭದ್ರವಾದ ಹಾಗೂ ನಯವಾದ ಹೊಲಿಗೆ.
fine sewing with double stitching.

बखियाना
बखिया करना।
ಹೊಲಿ, ಟಾಕ ಹಾಕು.
to stitch.

बखूबी
भली प्रकार से, पूर्ण रूपेण।
ಬಹಳ ಚೆನ್ನಾಗಿ, ಪೂರ್ಣ ರೀತಿಯಿಂದ.
in a good manner, well. properly, duly, thoroughly, completely, in perfection.

बखेड़ा
उलझन भरा काम;
ತೊಡಕುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಕೆಲಸ;
entanglement, complication;

बखेड़ा
झगड़ा या विवाद।
ಜಗಳ.
quarrel, dispute.

बख्तर (बक्तर)
लोहे के जाल का बना हुआ कवच।
ಲೋಹ ಕವಚ.
iron armour.

बख्शना
दयापूर्वक छोड़ देना।
ದಯೆಯಿಟ್ಟು ಬಿಟ್ಟು ಬಿಡು.
to forgive, to pardon, to excuse.

बख्शना
प्रदान कर देना;
ಕೊಡು, ದಾನ ಮಾಡು;
to give, to grant, to bestow;

बख्शीश
क्षमा।
ದಯೆ, ಕ್ಷಮಿಸುವಿಕೆ.
pardon, forgiveness.

बख्शीश
दान, इनाम या पुरस्कार;
ದಾನ, ಇನಾಮು;
donation, reward, gratuity;

बगल
पक्ष।
ಪಕ್ಕ.
flank, side.

बगल
बाहु-मूल के नीचे का गड्ढा;
ಕಂಕುಳಿ ಗುಳಿ, ಬಾಹು ಮೂಲ;
armpit;

बगला-भगत (बगुला-भगत)
वह जो देखने में बहुत धार्मिक तथा सीधा-सादा जान पड़ता हो, पर वास्तव में बहुत बड़ा कपटी या धूर्त हो।
ಢೋಂಗಿ, ಧರ್ಮಪಾಲಕನಂತೆ ಸೋಗ ಮಾಡುವವ, ಆಷಾಢಭೂತಿ.
religious hypocrite.

बंगला
चारों ओर से खुला हुआ एक मंजिला मकान।
ಬಂಗಲೆ;
small bungalow, cottage.

बंगला
बंगाल की भाषा।
ಬಂಗಾಳಿ ಭಾಷೆ.
Bengali language.

बगावत
बलवा या राजद्रोह।
ದಂಗೆ, ರಾಜದ್ರೋಹ .
revolt, rebellion.

बगिया
उपवन या छोटा बाग।
ಕೈದೋಟ.
small garden.

बगीचा
छोटा बाग या फुलवारी।
ಹೂದೋಟ.
garden.

बगुला (बगला)
एक प्रसिद्ध जल पक्षी, बक।
ಬಕ ಪಕ್ಷಿ.
heron, crane.

बगूला
तेज हवा की वह अवस्था जिसमें वह घेरा बाँधकर चक्कर लगाती हुई तथा ऊपर उठती हुई आगे बढ़ती है।
ಸುಂಟರ ಗಾಳಿ.
whirlwind.

बगैर
न होने की दशा में।
ಬಿಟ್ಟು, ಹೊರತು, ಉಳಿದು.
without, exclusive (of), excluding.

बग्घी
चार पहियों की पाटनदार गाड़ी जिसे एक या दो घोड़े खींचते हैं।
(ನಾಲ್ಕು ಚಕ್ರಗಳ) ವಿಕ್ಟೋರಿಯ ಗಾಡಿ.
four-wheeled carriage driven by one or two horses, victoria.

बघनखा
बाघ के नख के आकार प्रकार का प्राचीन शस्त्र।
ವ್ಯಾಘ್ರನಖ.
tiger's claw, resembling a tiger's claw.

बघार
दाल, सब्जी, आदि को गर्म घी, मसाले आदि का छोंक लगाने की क्रिया।
ಒಗ್ಗರಣೆ ಕೊಡುವಿಕೆ.
seasoning of saltish dishes with heated oil or ghee.

बघारना
तड़का देना या लगाना।
ಒಗ್ಗರಣೆ ಹಾಕು.
to season vegetables, pulses, etc. with onions and spices in heated oil or ghee.

बचकाना
अपरिपक्व।
ಅಪರಿಪಕ್ವ.
childish, immature.

बचकाना
बच्चों से संबंधित;
ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ;
appertaining to or fit for children;

बचत
बचे हुए होने की अवस्था या भाव;
ಉಳಿತಾಯ;
residue, remainder, surplus, balance;

बचत
व्यय आदि से बची रहनेवाली धन-राशि।
ವೆಚ್ಚವಾಗಿ ಮಿಕ್ಕದ್ದು.
savings.

बचना
उपयोग, कार्य या व्यय आदि हो चुकने के बाद जो कुछ शेष रहे;
ಶೇಷ ಉಳಿ, ಉಳಿಯು;
to be saved, to be left, to remain;

बचना
किसी कार्य अथवा व्यक्ति से मिलने में संकोच करना।
ಸಂಕೋಚಪಡು.
to avoid.

बचना
बंधन, विपद, संकट आदि से किसी प्रकार सुरक्षित रहना;
ಕಷ್ಟ, ಸಂಕಟ, ತೊಡಕುಗಳಿಂದ ಪಾರಾಗು.
to escape, to be saved (from);

बचपन
बाल्यावस्था या लड़कपन।
ಬಾಲ್ಯ.
infancy, childhood.

बचपना
अपरिपक्व बुद्धि का सूचक कार्य।
ಹುಡುಗಾಟಿಕೆ.
childishness or childlike action.

बचपना
बचपन;
ಬಾಲ್ಯ;
childhood;

बचा-खुचा
किसी चीज या वस्तु का बचा हुआ अंश या टुकड़ा।
ಅಳಿದುಳಿದ.
left over or remains of anything.

बचाना
उपयोग, व्यय आदि के उपरान्त भी कुछ अवशिष्ट रखना।
ಉಳಿತಾಯ ಮಾಡು.
to save, to put or to lay by.

बचाना
ऐसी क्रिया करना जिससे कुछ या कोई बचे, रक्षा करना;
ರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡು;
to preserve, to protect, to shield;

बचाव
कष्ट, संकट आदि में बचे हुए होने की अवस्था;
ಕಷ್ಟ ಸಂಕಟಗಳಿಂದ ಪಾರಾಗುವಿಕೆ;
protection, rescue;

बचाव
कष्ट, संकट आदि से बचने के लिए किया जानेवाला उपाय।
ಪಾರಾಗಲು ಮಾಡುವ ಉಪಾಯ.
act of preservation, shielding, etc.

बचाव
त्राण या रक्षा;
ಸಂರಕ್ಷಣೆ;
salvation or defence;

बच्चा
प्राणी का नवजात शिशु;
ಮಗು;
young one of a creature;

बच्चा
बालक।
ಹುಡುಗ .
child.

बच्ची
छोटी लड़की।
ಚಿಕ್ಕ ಹುಡುಗಿ.
little girl.

बछड़ा
गाय का बच्चा।
ಹಸುವಿನ ಕರು.
calf.

बछिया
गाय का मादा बच्चा।
ಹಸುವಿನ ಹೆಣ್ಣು ಕರು.
female calf.

बछेड़ा
घोड़े का बच्चा।
ಕುದುರೆಯ ಮರಿ ಕುದುರೆಯ .
colt.

बछेड़ी
घोड़े का मादा बच्चा।
ಹೆಣ್ಣು ಮರಿ.
female colt.

बजट
आय-व्यय का मासिक या वार्षिक लेखा।
ಬಜೆಟ್‌, ಮುಂಗಡ ಪತ್ರ.
budget.

बजना
किसी चीज पर आघात किए जाने पर ऊँची ध्वनि निकलना;
ಶಬ್ದಗೊಳ್ಳು;
emission of sound by striking against some thing;

बजना
संगीत अथवा वाद्ययंत्र में से ध्वनि निकलना।
ವಾದ್ಯ ಮೊಳಗು.
sound of some musical instrument.

बंजर
ऊसर भूमि जहाँ कुछ पैदा न हो सके।
ಬಂಜರು.
waste (land), unproductive (land).

बजरा
वह बड़ी नाव जो कमरे के समान खिडकियों तथा पक्की छतवाली होती है।
ಕೋಣೆಯಾಕಾರವಾಗಿ ಬಾಗಿಲು ಕಿಟಿಕಿಗಳುಳ್ಳ ನಾವೆ.
large kind of pleasure-boat shaped like a room having ceiling and windows.

बजरी
पत्थर को तोड़कर बनाए जानेवाले वे छोटे-छोटे टुकड़े जो फरश, सड़क आदि बनाने के काम आते हैं।
ಜಲ್ಲಿ, ಗ್ರಾವೆಲ್.
gravel.

बजा
उचित, उपयुक्त, ठीक, सत्य।
ಸರಿ, ನಿಜ.
in place, proper, suitable, fit, becoming, right, just, true.

बजाए (बजाय)
जगह या स्थान पर अथवा बदले में।
ಬದಲಾಗಿ, ಪ್ರತಿಯಾಗಿ.
in place (of), in lieu of, instead of.

बजाज
कपड़े का व्यापारी।
ಜವಳಿ ವ್ಯಾಪಾರಿ.
cloth merchant, draper.

बजाजी
बजाज का काम।
ಜವಳಿ ವ್ಯಾಪಾರದ ಉದ್ಯಮಿ.
business of a cloth merchant or draper.

बजाना
कोई ऐसी विशिष्ट प्रक्रिया करना जिससे कोई वाद्य सुर, ताल, लय आदि में शब्द करने लगे।
ಬಾರಿಸು.
to play (on a musical instrument), to perform or execute music, to beat (a drum, gong).

बंजारा
उक्त जाति का सदस्य।
ಬಂಜಾರ ಜಾತಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿ.
member of above class.

बंजारा
घूम-फिर कर नून, तेल, अन्न आदि बेचनेवाली एक जाति;
ಸುತ್ತಿ-ಸುತ್ತಿ ದಿನಸಿ, ಮಾರುವ ಒಂದು ಜಾತಿ;
a caste or class who are carriers of grain, salt etc;

बटखरा
धातु, पत्थर आदि का किसी नियत तौल का टुकड़ा।
ತೂಕದ ಬಟ್ಟು.
weight made from metal, stone, etc., used in weighting goods.

बटना
कई तंतुओं, तागों या तारों को एक साथ मिलाकर ऐसा मरोड़ना कि वे सब मिलकर एक हो जाएँ।
ಹಗ್ಗ, ಹುರಿ ಹೊಸೆ.
twining of fibres, thread or wires into rope etc.

बटना
सिल पर मसाला आदि पीसना;
ಮಸಾಲೆ ಅರೆ;
to grind spices or onions etc. on a stone slab;

बटना
हिस्से होना, विभाजित होना।
ವಿಭಾಗ ಮಾಡು.
to be shared, distributed, to be divided.

बँटना
अलग-अलग हिस्सा होना या बाँटा जाना।
ಹಂಚಿ ಹೋಗು.
to be divided or shared.

बटमार
पथिकों या यात्रियों को मार्ग में मारकर धन, संपत्ति छीन लेनेवाला।
ದಾರಿ ದರೋಡೆಗಾರ, ದಾರಿಗಳ್ಳ.
highway-man.

बटमारी
बटमार का काम या राहजनी।
ದರೋಡೆ.
highway robbery.

बटला (बटुला)
चावल, दाल आदि पकाने का चौड़े मुँह का गोल बर्तन।
ಅನ್ನ ಬೇಯಿಸುವ ಅಗಲ ಬಾಯಿನ ಗುಂಡು ಪಾತ್ರೆ.
wide-mouthed big pan to cook rice, pulses etc.

बटली (बटुली)
देगची या छोटा बटला।
ಚಿಕ್ಕ ಡಬರಿ.
a small wide-mouthed pan.

बटलोई
दे. 'बटली'।
ನೋಡಿ 'बटली'.
same as. बटली

बँटवाना
किसी चीज़ की बाँट या उसके हिस्से करवाना।
ಹಂಚುವಂತೆ ಮಾಡಿಸು.
to cause to be shared, to be distributed or to be divided.

बँटवाना
दूसरों को कोई चीज बाँटने या हिस्से करने में प्रवृत्त करना;
ಹಂಚುವಂತೆ, ಮಾಡು;
to cause to distribute, to share, to divide etc;

बटवारा (बंटवारा)
बाँटने का काम;
ಹಂಚಿಕೆ;
act of dividing or distributing;

बटवारा (बंटवारा)
भाइयों या रिशतेदारों में होनेवाला संपत्ति विभाजन।
ಆಸ್ತಿ ವಿಭಾಗ.
partition of property etc. amongst co-parceners.

बँटवारा
बाँटने का काम;
ಹಂಚುವಿಕೆ;
act of dividing;

बँटवारा
भाइयों या हिस्सेदारों में होनेवाला विभाजन।
ವಿಭಜನೆ.
partition of property etc. amongst brothers or relatives.

बटा
गणित में एक प्रकार का चिहन जो छोटी किन्तु सीधी पड़ी रेखा के रूप में (-) होता है।
ಗಣಿತದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಭಿನ್ನ ರಾಶಿಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು ಮಧ್ಯೆ ಹಾಕುವ ಅಡ್ಡ ಗೆರೆ.
line above the denominator in vulgar fraction.

बटाई (बंटाई)
बँटने या ऐंठन डालने की क्रिया या पारिश्रमिक;
ಹುರಿ ಹೊಸೆ, ಹೊಸೆದುದರ ಕೂಲಿ;
act of twining or wages;

बटाई (बंटाई)
बाँटने की क्रिया।
ಹಂಚುವಿಕೆ.
act of dividing.

बटाई-पत्र
बटवारे से संबंधित कागज पत्र।
(ಆಸ್ತಿಪಾಸ್ತಿ) ಹಂಚಿಕೆ ಪತ್ರ.
deed of partition.

बँटाई
बाँटने की क्रिया, भाव या पारिश्रमिक;
ಭಾಗ ಮಾಡುವಿಕೆ;
act or state of dividing, partitioning;

बँटाई
बाँटे जाने की अवस्था या भाव।
ಹಂಚಲ್ಪಡುವಿಕೆ.
division, partition.

बंटाढार
पूरी तरह से चौपट या भ्रष्ट किया हुआ।
ಸಂಪೂರ್ಣ ನಷ್ಟಗೊಳಿಸಿದ.
completely destroyed, devastated, undone.

बँटाना
किसी काम या बात में इस प्रकार सम्मिलित होना कि दूसरे का भार हल्का हो जाए।
ಸಹಾಯ ಮಾಡು, ಒತ್ತಾಸೆ ಕೊಡು.
to lend a helping hand.

बँटाना
संपत्ति आदि के हिस्से कराना;
ಭಾಗ ಮಾಡಿಸು;
to cause property etc. to be shared or distributed;

बटी
किसी चीज की बनाई हुई छोटी गोली।
ಮಾತ್ರೆ, ಗುಳಿಗೆ.
globule.

बटुआ (बटुवा)
कपड़े, चमड़े आदि का खाने तथा ढक्कनदार आधान जिसमें रुपए-पैसे रखे जाते हैं।
ಮನಿ ಪರ್ಸು, ಹಣದ ಕೈ ಚೀಲ.
a small big with divisions or folds (used for holding money, betel-nut, tobacco etc.), purse.

बटुरना
इकट्ठा या एकत्र होना;
ಒಟ್ಟುಗೂಡು;
to be collected or to assemble;

बटुरना
सिमटना या बटोरा जाना।
ರಾಶಿಯಾಗು.
to be shrunk or amassed.

बटेर
तितर की तरह एक छोटी चिड़िया जो अधिक उड़ नहीं सकती।
ಕವುಜುಗ ಜಾತಿಯ ಒಂದು ಹಕ್ಕಿ.
quail, perdix olivacca.

बटोरना
छितरी या बिखरी हुई वस्तुओं को एकत्र करना।
ಗುಡ್ಡೆ ಮಾಡು.
to gather up, to assemble.

बटोही
पथिक या मुसाफिर।
ಪಥಿಕ, ದಾರಿಗ.
way-farer or traveller.

बट्टा
कूटने या पीसने का पत्थर;
ಅರೆಯುವ ಕಲ್ಲು;
cylindrical piece of stone with which condiments, drugs etc. are pulverized;

बट्टा
मूल्य में छूट।
ರಿಯಾಯಿತಿ.
discount.

बट्टा-खाता
महाजनों के यहाँ वह बही या लेखा जिसमें डूबी अथवा न वसूल हो सकनेवाली रक़में लिखी जाती हैं।
ವಸೂಲಾಗದ ಹಣದ ಲೆಕ್ಕ ಬರೆಯುವ ಪುಸ್ತಕ.
bad debts.

बट्टी
किसी चीज का प्राय: गोलाकार खंड।
ಯಾವುದೇ ವಸ್ತುವಿನ ದುಂಡು ಭಾಗ.
globule.

बट्टी
पत्थर आदि का छोटा दुकड़ा;
ಕಲ್ಲಿನ ಚೂರು;
small piece of stone;

बड़प्पन
बड़े होने की अवस्था या भाव।
ದೊಡ್ಡಸ್ತಿಕೆ.
greatness.

बड़बड़
बड़बड़ाने की क्रिया या भाव;
ಒದರುವಿಕೆ;
grumbling, murmuring;

बड़बड़
व्यर्थ की बातचीत।
ಅರ್ಥವಿಲ್ಲದ ಮಾತುಕತೆ.
useless talk.

बड़बड़ाना
क्रोध में आकार आप ही आप कुछ कहते रहना।
ಸಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ತನ್ನಲ್ಲಿ ತಾನೇ ಒದರು.
to talk to one-self in anger.

बड़बड़ाना
धीरे धीरे तथा अस्पष्ट रूप से इस प्रकार बोलना कि बड़-बड़ के अतिरिक्त और कोई शब्द न सुना जा सके;
ಗೊಣಗುಟ್ಟು.
to grumble, to murmur;

बड़बोला
बड़ी-बड़ी बातें बघारनेवाला।
ಜಂಭ ಕೊಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುವ.
boaster, talkative,

बड़भागा
सौभाग्यशाली।
ಭಾಗ್ಯಶಾಲಿ.
fortunate.

बंडल
रस्सी आदि से अच्छी तरह बँधा हुआ पुलिंदा।
ಗಂಟು, ಮೂಟೆ, ಕಂತೆ, ಕಟ್ಟು.
bundle.

बड़वानल
समुद्र के अन्दर चट्टानों में रहनेवाली आग जो सबसे अधिक भीषण और प्रबल मानी गई है।
ಬಡಬಾಗ್ನಿ.
the submarine fire.

बड़हल
एक प्रकार का बड़ा पेड़ जो पश्चिमी घाट, पूर्वी बंगाल और कुमाऊँ की तराई में होता है तथा उसका फल।
ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟ, ಪೂರ್ವ ಬಂಗಾಳ ಹಾಗೂ ಕುಮಾಯಾನ ತಪ್ಪಲು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಮರ ಮತ್ತು ಅದರ ಹಣ್ಣು.
the tree Astocarpus lakovcha and the fruit there of.

बड़हार
विवाह हो जाने के उपरान्त कन्यापक्ष वालों द्वारा वर और वरपक्ष को दिया जाने वाला ज्योनार।
ಕನ್ಯಾ ಪಕ್ಷದವರು ಮದುವೆ ಆದ ನಂತರ ಮಾಡಿಸುವ ಬೀಗರೂಟ, ಬೀಗರ ಔತಣ.
feast given to son-in-law and his relations just after the marriage.

बड़ा
उरद की दाल का एक प्रकार का नमकीन पकवान।
ಉದ್ದಿನ ವಡೆ.
a saltish preparation of urd-pulse.

बड़ा
क्रिया अथवा विशेषण के गुण को बढ़ानेवाला;
ಕ್ರಿಯೆ ಅಥವಾ ವಿಶೇಷಣದ ಗುಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ;
very excessively, exceedingly;

बड़ा
जो अपने आकार-प्रकार या विस्तार के विचार से औरों से बढ़चढ़ कर हो, विशाल;
ವಿಶಾಲ;
large, big, huge;

बड़ा
जो पद, गरिमा, गुण, मर्यादा आदि की दृष्टि से बड़ा हो, महान, श्रेष्ठ;
ಮಹತ್ತರ, (ಹುದ್ದೆ) ದೊಡ್ಡ;
grand, high, eminent, exalted;

बड़ा दिन
25 दिसम्बर का दिन जो ईसाइयों का धार्मिक पर्व है।
ಡಿಸೆಂಬ್‌ತಿಂಗಳ ಕ್ರೈಸ್ತರ ಹಬ್ಬದ ೨೪ನೇ ತಾರೀಖು .
x-mas day.

बड़ाई
प्रशंसा।
ಪ್ರಶಂಸೆ.
praise, laudation.

बड़ाई
बड़े होने की अवस्था या भाव;
ದೊಡ್ಡಸ್ತಿಕೆ;
largeness, greatness, bigness, vastness, bulkiness;

बड़ी
आलू, दाल, सफ़ेद कुम्हड़े आदि को पीस कर तथा उसमें नमक-मिर्च डालकर सुखाये हुए टुकड़े।
ಸಂಡಿಗೆ.
dried up tiny round cakes of ground pulse, potatoes etc.

बंडी
बिना आस्तीन की एक प्रकार की कुरती।
ತೋಳಿಲ್ಲದ ಅಂಗಿ.
short robe, waist coat.

बढ़ई
लकड़ी के उपकरण बनाने वाला कारीगर।
ಮರಗೆಲಸದವ, ಬಡಗಿ.
carpenter.

बढ़ती
धन-धान्य, परिवार आदि की वृद्धि।
ಸಮೃದ್ಧಿ.
increase in riches or family.

बढ़ती
बढ़ने अथवा बढ़े हुए होने की अवस्था या भाव;
ವೃದ್ಧಿ;
advancement, progress promotion, enhancement;

बढ़ना
आकार, क्षेत्र, विस्तार, व्याप्ति, सीमा आदि में अधिकता या वृद्धि होना;
ವಿಸ್ತಾರವಾಗು;
to increase, enlarge, be enhanced, be extended, be produced, be prolonged, to extend, lengthen;

बढ़ना
आगे की ओर चलना या अग्रसर होना।
ಮುಂದುವರಿ.
to advance, to make headway;

बढ़नी
गिनती, तौल, नाप, मान आदि में उचित या नियत से बढ़ा हुआ अंश;
ನಿಶ್ಚಿತ, ಅಳತೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರಿಮಾಣ.
excess;

बढ़नी
झाड़ू, कूची;
ಕಸಬರಲು, ಪೊರಕೆ;
broom;

बढ़नी
धन-धान्य, परिवार आदि की वृद्धि।
ಸುಖಸಮೃದ್ಧಿ.
increase in riches or family.

बढ़वाना
किसी को कुछ बढ़ाने में प्रवृत्त करना।
ಮುಂದುವರಿಯುವಂತೆ ಮಾಡು.
to cause to increase, advance or exceed.

बढ़ा-बढ़ी
आचरण, व्यवहार आदि में अवश्यकता या औचित्य से अधिक आगे बढ़ने की क्रिया या भाव;
ಅಗತ್ಯವಾದುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವ್ಯವಹರಿಸುವಿಕೆ;
exaggeration, excess;

बढ़ा-बढ़ी
प्रति
ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವಿಕೆ .
competition.

बढ़ाना
किसी को बढ़ने में प्रवृत्त करना;
ಮುಂದುವರಿಸು;
to promote, advance;

बढ़ाना
किसी प्रकार की व्याप्ति में विस्तार करना।
ವಿಸ್ತರಿಸು.
to enlarge, extend, stretch.

बढ़ाना
परिमाण, मात्रा, संख्या आदि में अधिकता या वृद्धि करना;
ಹೆಚ್ಚಿಸು;
to increase, enhance;

बढ़ाव
फैलाव या विस्तार।
ವಿಸ್ತಾರ.
extension, enlargement.

बढ़ाव
बढ़ने या बढ़े हुए होने की अवस्था;
ಹೆಚ್ಚಳ;
increase, augmentation, advancement;

बढ़ावा
आगे बढ़कर कोई महत्वपूर्ण काम करने के लिए किसी को दिया जानेवाला प्रोत्साहन, प्रोत्साहित करने के लिए कही जानेवाली बात।
ಪ್ರೋತ್ಸಾಹದ ಮಾತು.
inducement, incitement, encouragement, incentive, stimulus.

बढ़िया
जो गुण, रचना, रूप-रंग, सामग्री आदि की दृष्टि से उच्च कोटि का हो।
ಉತ್ತಮ ಮಟ್ಟದ.
superior, excellent of good quality.

बढ़ोतरी
उत्तरोत्तर होनेवाली वृद्धि, उन्नति या तरक्की।
ಉತ್ತರೋತ್ತರ ಉನ್ನತಿ.
increase, increment, advancement, promotion.

बतख
हंस की जाति की पानी की एक चिड़िया।
ಬಾತು.
duck.

बंतगड़
किसी बात का व्यर्थ ही विस्तार कर देना।
ಮಾತನ್ನು ಅನಾವಶ್ಯಕವಾಗಿ ಬೆಳಸುವಿಕೆ .
exaggeration.

बतलाना
समझाना, कहना।
ತಿಳಿಸು.
to explain., tell etc.

बताना
किसी प्रकार का निर्देश या संकेत करना।
ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ದೇಶಮಾಡು.
point out, direct, indicate.

बताना
कोई बात कहकर किसी को कोई जानकारी या परिचय कराना;
ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಸು;
to cause to comprehend or understand;

बताशा (बतासा)
एक प्रकार की मिठाई जो फूल की तरह फुली और बहुत हल्की होती है।
(ಸೀ ತಿನಿಸು) ಬತ್ತಾಸು.
sweetmeat or sugarcake (of a spongy texture and hollow within).

बतिया
सब्जी के काम आनेवाला कोई छोटा कच्चा ताजा हरा फल।
ತರಕಾರಿಗೆ ಬರುವ ಹಸಿರು ಕಾಯಿ.
green of unripe fruit used as vegetable.

बतियाना
बातचीत करना।
ಮಾತುಕತೆ ಆಡು, ಮಾತನಾಡು.
to talk, speak, converse, discourse.

बतौर
के सदृश।
(ಅದರ) ಹಾಗೆ, (ಅದೇ) ರೀತಿ.
after the manner (of), like.

बतौर
तरीके पर या रीति से;
ರಂತೆ, ರೀತಿಯಿಂದ ;
by way (of);

बत्ती
प्रकाश के निमित्त जलाया जानेवाला सूत, रुई, कपड़े आदि का बटा हुआ लम्बोतरा लच्छा;
ಬತ್ತಿ;
wick, candle, lamp etc;

बत्ती
प्रकाश।
ದೀಪ, ಬೆಳಕು.
light.

बत्तीस
गिनती या संख्या में जो तीस से दो अधिक हो।
ಮೂವತ್ತೆರಡು.
thiry-two.

बत्तीसा
पुष्टि के लिए बत्तीस मसालों के योग से बना एक प्रकार का लड्डू।
ಪುಷ್ಟಿಗಾಗಿ ೩೨ ಪದಾರ್ಥಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಲಡ್ಡು .
a tonic composed of thirty-two ingredients.

बत्तीसी
एक ही प्रकार की 32 चीजों का समूह;
ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ೩೨ ವಸ್ತುಗಳ ಸಮೂಹ;
an aggregate of thirty-two things;

बत्तीसी
मनुष्य के 32 दाँतों का समूह।
೩೨ ಹಲ್ಲುಗಳ ಸಮೂಹ.
a set of teeth (thirty-two in number).

बथुआ
एक प्रकार का साग।
ಒಂದು ಬಗೆಯ ಸೊಪ್ಪಿನ ತರಕಾರಿ.
a kind of herb which is used as vegetable.

बद-इंतजामी
कुप्रबन्ध या अव्यवस्था।
ಸರಿಯಲ್ಲದ ಏರ್ಪಾಡು.
bad management, misgovernment, mal-administration

बद-दिमागी
असंतोष, अहंकार।
ಅಹಂಕಾರ.
discontent, haughtiness.

बद-दुआ
ऐसी अहित कामना जो शब्दों के द्वारा प्रकट की जाए, शाप।
ಶಾಪ.
curse.

बद-नसीब
जिसका भाग्य अच्छा न हो।
ನಿರ್ಭಾಗ್ಯ.
unfortunate.

बद-नीयत
जिसका इरादा या उद्देश्य अच्छा न हो।
ಕೆಟ್ಟ ಉದ್ದೇಶ್ಯವುಳ್ಳ.
ill-disposed, of bad intention.

बद-परहेज
खाने-पीने आदि में सावधानी न बरतनेवाला।
ಅಪಥ್ಯಮಾಡುವ.
lacking control in diet, not controlling the inclinations in diet and passions, intemperate.

बंद
चारों ओर से दीवारों आदि से घिरा (स्थान);
ಸುತ್ತ ಗೋಡೆಗಳಿಂದ ಆವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ;
closed, shut;

बंद
बँधा हुआ, कसा हुआ;
ಕಟ್ಟಿದ, ಬಿಗಿದ;
bound, tied up, fastened;

बंद
बन्धन में, कैद में;
ಕೈದಾಗಿರುವ;
in prison, behind the bars;

बंद
बाधायुक्त।
ತೊಂದರೆಯುಳ್ಳ.
prevented, hindered.

बदकारी
कुकर्म, व्यभिचार।
ಕೆಟ್ಟ ಕೆಲಸ, ವ್ಯಭಿಚಾರ.
wickedness, misdeed, profligacy,

बदकिस्मत
जिसका भाग्य खराब हो।
ಅದೃಷ್ಟಹೀನ, ಭಾಗ್ಯಹೀನ.
unfortunate.

बदकिस्मती
भाग्य के खराब होने की अवस्था या भाव।
ದುರದೃಷ್ಟ.
misfortune, bad luck.

बंदगी
ईश्वर की वन्दना।
ದೇವರ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ .
worship.

बंदगी
सेवा या सेवक, अनुचर होने का भाव;
ಸೇವೆ, ಸೇವೆ ಮಾಡುವಿಕೆ;
service or servitude,

बंदगोभी
पातगोभी।
ಎಲೆಕೋಸು.
cabbage.

बदचलन
जिसका आचरण खराब हो।
ಕೆಟ್ಟ ನಡತೆಯುಳ್ಳ.
ill-conducted.

बदचलनी
बुरा आचरण।
ಕೆಟ್ಟ ನಡತೆ.
misconduct, bad conduct.

बदजबान
अश्लील भाषा बोलनेवाला
ಕೆಟ್ಟ ಮಾತನಾಡುವ.
indecent in speech, foul mouthed, abusive.

बदजात
खराब आचरण का व्यक्ति।
ಕೆಟ್ಟವ, ಕೆಟ್ಟ ನಡತೆಯುಳ್ಳ.
of bad disposition, vicious.

बदतमीज
जो सभ्य तौर-तरीकों से अपरिचित हो।
ಅಸಭ್ಯ.
ill-mannered..

बदतमीजी
असभ्यता।
ಅಸಭ್ಯತೆ.
lack of manners.

बदतर
अधिक बुरा।
ಕೆಟ್ಟದಾದ.
worse.

बददिमाग
जो किसी प्रकर संतुष्ट न हो, अहंकारी।
ಸಂತುಷ್ಟಗೊಳಿಸಲಾಗದ, ಅಹಂಕಾರಿ.
who cannot be pleased in any way, haughty.

बदन
शरीर।
ಶರೀರ.
body.

बंदनवार
आम, अशोक आदि की पत्तियों को डोरी में बाँध कर शुभ अवसरों में दरवाजों पर लगाया जाता है।
ತೋರಣ.
festoon of leaves of mango tree etc. suspended across gateways on festive occasions.

बदना
मान लेना;
ಸಮ್ಮತಿಸು;
to agree;

बदना
वर्णन करना या कहना;
ವರ್ಣಿಸು;
to describe or speak;

बदना
शर्त लगाना।
ಪಣ ತೊಡು.
to bet.

बदनाम
जिसकी निंदा हो रही हो।
ಹೆಸರು ಕೆಡಿಸಿಕೊಂಡ.
of bad repute, defamed.

बदनामी
लोकनिंदा या अपकीर्ति।
ಅಪಕೀರ್ತಿ.
disrepute, infamy, defame.

बदनीयती
बेईमानी या दगा।
ಅಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ, ದಗಾ .
bad intention.

बदपरहेजी
खाने-पीने आदि में असावधानी।
ಅಪಥ್ಯ ಮಾಡುವಿಕೆ.
lack of control in diet, intemperance, excess.

बदबू
अच्छी सुगन्ध न आना।
ದುರ್ವಾಸನೆ.
bad or offensive smell, stink.

बदबूदार
बुरी गन्ध से भरा हुआ।
ದುರ್ವಾಸನೆಯುಳ್ಳ.
giving bad or offensive smell, stinking.

बदमाश
बुरे आचरण का व्यक्ति, दुष्ट।
ದುಷ್ಟ.
of bad profession or way of life, immoral, rascal.

बदमाशी
बुरा आचरण, दुष्टता।
ದುಷ್ಟತನ.
bad way of living loose conduct, villainy, rascality.

बदमिजाज
जिसका मिजाज अच्छा न हो, तीखे स्वभाव का।
ಕೆಟ್ಟ ಸ್ವಭಾವವುಳ್ಳ.
ill-tempered.

बदमिजाजी
मिजाज खराब या तीखा होने की अवस्था या भाव।
ಕೆಟ್ಟ ಸ್ವಭಾವ.
ill-temper.

बंदर
एक प्रसिद्ध स्तनपायी चौपाया जो वृक्षों पर रहता है, मनुष्य से मिलता-जुलता है।
ಕೋತಿ, ಮಂಗ.
monkey, ape.

बदरंग
जिसका स्वाभाविक रंग खराब हो गया हो।
ಬಣ್ಣ ಕೆಟ್ಟ, ಬಣ್ಣ ಹೋದ.
discoloured, faded.

बंदरगाह
समुद्र के किनारे वह स्थान जहाँ जहाज ठहरते हैं।
ಬಂದರು, ರೇವು.
port.

बंदरघुड़की
बंदरों की तरह डराते हुए दी जानेवाली ऐसी धमकी जो दिखावे भर की हो पर जो पूरी न की जाए।
ಕೋತಿಯಂತೆ ಹೆದರಿಸುವಿಕೆ, ತೋರು ಬೆದರಿಕೆ, ಪೊಳ್ಳು ಬೆದರಿಕೆ.
empty threat.

बंदरिया
बंदर की मादा।
ಹೆಣ್ಣು ಕೋತಿ.
female monkey.

बदलना
आकार-प्रकार, गुण-धर्म, रूप-रंग आदि के विचार से और हो जाना अथवा पहले से बदल जाना।
ರೂಪಾಂತರಗೊಳ್ಳು.
to assume another form.

बदलना
किसी चीज या बात का अपना पुराना रूप छोड़कर नया रूप धारण करना;
ಬದಲಾಯಿಸು;
to be changed or altered;

बदलना
किसी चीज, बात या व्यक्ति का स्थान किसी दूसरी चीज, बात या व्यक्ति को प्राप्त होना;
ವರ್ಗಾಯಿಸು;
to be substituted, transferred, transformed or transplanted;

बदलना
बदलवाना।
ಬದಲಾಯಿಸಿಸು.
to cause to change.

बदलवाना
किसी वस्तु को किसी दूसरी वस्तु से बदला लेना;
ಪರಿವರ್ತಿಸು;
to cause to be exchanged;

बदलवाना
बदलने का काम दूसरे से करवाना।
ಬದಲಾಯಿಸುವಂತೆ ಮಾಡು.
to have or get changed or altered.

बदला
प्रतिकार या पलटा।
ಸೇಡು, ಮುಯ್ಯಿ .
revenge.

बदला
बदलने की क्रिया या भाव या व्यापार;
ವಿನಿಮಯ;
change, substitute;

बदलाई
बदलने की क्रिया भाव;
ಬದಲಾಯಿಸುವಿಕೆ;
barter, exchange;

बदलाई
बदले में ली या दी जानेवाली चीज़।
ಬದಲು ಕೊಡುವ ಅಥವಾ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ವಸ್ತು.
something given in exchange.

बदली
आकाश में बादलों के छाए हुए होने की अवस्था या भाव;
ಮೋಡ ಕವಿದಿರುವಿಕೆ.
cloudiness;

बदली
किसी सेवा के कर्मचारी को एक स्थान से हटा कर दूसरे स्थान पर भेजा जाना;
ವರ್ಗಾವಣೆ;
transfer;

बदली
बदले हुए होने की अवस्था या भाव;
ಬದಲಾವಣೆ;
change, exchange;

बदली
बादल का टुकड़ा।
ಮೋಡ.
cloud.

बदशक्ल
कुरूप या बेडौल।
ಕುರೂಪ.
ill-looking, ill-shaped, ill-formed.

बदसूरत
भद्दी सूरतवाला।
ಅಸುಂದರ, ಕುರೂಪ.
ugly.

बदसूरती
बदसूरत होने की अवस्था या भाव।
ಕುರೂಪತೆ.
ugliness.

बदहजमी
खाई हुई चीज हजम न होने की अवस्था।
ಅಜೀರ್ಣ.
indigestion.

बदहवास
बौखलाया हुआ या उद्विग्न।
ಉದ್ವಿಗ್ನ.
stupefied, bewildered.

बदहवासी
उद्विग्न होने की अवस्था या भाव।
ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ.
stupefaction, bewilderment.

बंदा
दास या सेवक;
ಸೇವಕ;
slave or servant;

बंदा
भक्त।
ಭಕ್ತ.
devotee.

बंदिश
कविता के चरणों, वाक्यों आदि में होनेवाली शब्द-योजना।
ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿನ ಶಬ್ದಯೋಜನೆ.
composition, construction (in poetry).

बंदिश
प्रतिबन्ध, बन्धन;
ಪ್ರತಿಬಂಧ;
restriction;

बंदिश
बाँधने की क्रिया या भाव;
ಕಟ್ಟುವಿಕೆ;
act or state of tying, binding etc;

बंदी
कैदी, बन्धन में रखा गया।
ಕೈದಿ, ಬಂದಿ.
prisoner, captive.

बदी
चांद्र मास का कृष्णपक्ष;
ಬಹುಳ ಪಕ್ಷ;
dark phase of lunar month;

बदी
बद अर्थात बुरे होने की अवस्था या भाव।
ಕೇಡು, ಕೆಟ್ಟದು.
badness, evil.

बंदीगृह
कैदखाना।
ಬಂದಿಖಾನೆ.
prison, gaol.

बंदूक
ऐसा अस्त्र जिसमें कारतूस गोली आदि भर कर इस प्रकार छोड़ी जाती है कि लक्ष्य पर जाकर गिरती है।
ಬಂದೂಕು.
rifle.

बंदूकची
बंदूक चलानेवाला।
ಬಂದೂಕಿನ ಚಾಲಕ.
musketeer, rifleman.

बंदोबस्त
प्रबन्ध या व्यवस्था।
ಬಂದೋಬಸ್ತು, ಏರ್ಪಾಡು, ವ್ಯವಸ್ಥೆ.
arrangement, administration.

बदौलत
कारण या वजह से।
ಕಾರಣದಿಂದ.
by means (of). through, owing (to).

बद्ध
जिस पर कोई प्रतिबन्ध या रुकावट लगी हो।
ತಡೆಗಟ್ಟಲ್ಪಟ್ಟ.
restrained, checked, withheld.

बद्ध
जो किसी प्रकार के घेरे में हो;
ಆವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ;
enclosed;

बद्ध
जो बँधा हुआ हो या बाँधा गया हो;
ಕಟ್ಟಿದ, ಕಟ್ಟಲ್ಪಟ್ಟ;
bound, tied;

बंध-पत्र
एक प्रकार का सार्वजनिक ऋणपत्र जिसमें निश्चित समय के अन्दर कुछ विशिष्ट नियमों या शर्तों के अनुसार लिया हुआ ऋण चुकाने की प्रतिज्ञा होती है।
ಸಾಲದ ಪತ್ರ ಋಣ ಪತ್ರ.
loan-bond.

बंध-पत्र
विधिक दृष्टि से मान्य वह पत्र जिस पर हस्ताक्षर करनेवाला व्यक्ति अपने आपको किसी काम के लिए प्रतिज्ञाबद्ध करता है;
ಬಾಂಡು ಪತ್ರ, ಕರಾರು ಪತ್ರ ಬಂಧ ಪತ್ರ;
bond;

बंध
गठन, रचना;
ರಚನೆ;
construction, composition;

बंध
गाँठ या बंधन;
ಗಂಟು, ಬಂಧನ; .
knot or bondage;

बंध
बाँध (नदी आदि पर)।
ಕೆರೆ ಕಟ್ಟೆ, ಸೇತುವೆ;
dam.

बंध
वह चीज जिससे कोई दूसरी चीज बाँधी जाए, डोरी, रस्सी;
ಕಟ್ಟಲು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಹುರಿ;
string, cord;

बंधक
गिरवी या रेहन।
ಒತ್ತೆ, ಅಡಮಾನ.
pawn, pledge.

बंधक
बाँधनेवाला;
ಕಟ್ಟುವ ವಸ್ತು;
binder;

बंधन
किसी प्रकार की कोई रुकावट;
ಅಡ್ಡಿ;
obstacle, hindrance, check, restraint;

बंधन
गाँठ आदि।
ಕಟ್ಟು.
tie, knot.

बंधन
बाँधने आदि की क्रिया या भाव;
ಕಟ್ಟುವಿಕೆ;
fastening, binding, tying;

बँधना
किसी प्रकार के नियमन, प्रतिबंध आदि से युक्त होना।
ನಿಯಮಕ್ಕೊಳಗಾಗು.
to be restricted or regulated.

बँधना
बंधन में पड़ना;
ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕು;
to be bound, fastened, etc;

बँधनी
जिससे कोई चीज बँधी हुई हो, रस्सी, डोरी आदि।
ಕಟ್ಟುವ ದಾರ, ಹಗ್ಗ.
instrument for tying or holding together, tie, string, rope, etc.

बँधवाना
कारागार में डलवाना।
ಬಂಧನದಲ್ಲಿರಿಸು.
to get imprisoned.

बँधवाना
बाँधने का काम किसी दूसरे से करवाना;
ಗಂಟು ಕಟ್ಟಿಸು;
to get bound;

बँधवाना
वस्तु आदि की रचना कराना, बनवाना आदि;
ಕಟ್ಟಡ ಕಟ್ಟಿಸು;
to get constructed framed, prepared, etc.;

बधाई
मंगल अवसर का गाना-बजाना;
ಮಂಗಳವಾದ್ಯ, ಗಾಯನ;
song of congratulation sung on auspicious occasion;

बधाई
मुबारकबाद।
ಶುಭಾಶಯಗಳು.
congratulations.

बँधाना
देखें 'बँधवाना'।
ನೋಡಿ 'बंधवाना' .
same as 'बंधवाना'.

बधावा
दे. 'बधाई'।
ನೋಡಿ 'बधाई' .
same as. बधाई

बधिक
बध करनेवाला;
ಕೊಲೆಗಾರ;
killer;

बधिक
शिकारी।
ಬೇಟೆಗಾರ.
hunter.

बधिया
नपुसंक किया हुआ चौपाया।
ಬೀಜ ಹೊಡೆದ ಪಶು.
a castrated animal.

बधिर
बहरा।
ಕಿವುಡ.
deaf.

बंधु
भाई।
ಸೋದರ.
brother.

बंधु
मित्र या हितैषी;
ಮಿತ್ರ, ಹಿತೈಷಿ;
friend. Well-wisher;

बंधु
सम्बन्धी;
ಸಂಬಂಧಿ, ಬಂದು; .
kinsman, relation;

बंधेज
कोई नियत और परंपरागत प्रथा;
ರೂಢಿ, ಬಳಕೆ, ಸಂಪ್ರದಾಯ;
custom, practice;

बंधेज
बाधा, प्रतिबंध।
ತಡೆ, ಅಡಚಣೆ, ಪ್ರತಿಬಂಧ.
obstacle, restriction.

बंधेज
विभिन्न अवसरों पर संबंधियों, सेवकों आदि को दी जानेवाला धन-राशि;
ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಿತರಿಗೆ ಮತ್ತು ಬಳಗದವರಿಗೆ ಕೊಡಲ್ಪಡುವ ಹಣ;
amount paid to relations, servants etc. on various social occasions;

बन
जंगल।
ಕಾಡು.
forest, jungle.

बनना
अनेक प्रकार के उपकरणों, तत्वों आदि के योग से कोई नई चीज़ तैयार होना;
ತಯಾರಾಗು;
to be composed of various elements of parts;

बनना
किसी पदार्थ का ऐसे रूप में आना जिसमें वह व्यवहार में आ सके;
ಸಿದ್ಧವಾಗು;
to be made ready for use, to be prepared;

बनना
किसी प्रकार के रूप-परिवर्तन के द्वारा एक चीज से दूसरी नई चीज तैयार होना।
ಉಂಟಾಗು.
to be produced, fabricated, created.

बनवाना
किसी को कुछ बनाने में प्रवृत्त करना।
ಮಾಡುವಂತೆ ಮಾಡು.
to cause some-one to make (anything).

बनवाना
बनाने का काम दूसरे से कराना;
ಮಾಡಿಸು;
to cause to be made, to have or get (a thing) made;

बनविलाव
बिल्ली की तरह का मटमैले रंग का एक जंगली हिंसक जंतु।
ಕಾಡುಬೆಕ್ಕು.
a kind of wild cat, folis caracal.

बनाना
किसी वस्तु को तैयार या प्रस्तुत करना।
ಮಾಡು.
to make, form, create, prepare, finish, shape, etc.

बनाम
किसी के नाम पर,
ಹೆಸರಿಗೆ, ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ;
in the name (of), to the address (of);

बनाम
किसी के विरुद्ध।
ಎದುರು, ವಿರುದ್ಧ.
versus.

बनाव-शृंगार
किसी चीज की, विशेषत: शरीर की वह सजावट जो प्राय: दूसरों को आकृष्ट करने या प्रभाव डालने के लिए की जाती है।
ಅಲಂಕಾರ.
make -up, decoration.

बनाव
बनाने या बनाए जाने की क्रिया या भाव;
ಮಾಡುವಿಕೆ;
preparation, formation;

बनाव
बनावट या रचना;
ರಚನೆ;
make or composition;

बनाव
शृंगार या सजावट।
ಶೃಂಗಾರ.
decoration or make-up.

बनावट
किसी चीज को विशिष्ट और सुन्दर रूप में लाने की क्रिया या भाव;
ರಚನಾ ಕೌಶಲ್ಯ;
formation, workmanship;

बनावट
केवल दूसरों को दिखने के लिए बनाया गया, दिखावटी आचरण।
ಬಹಿರಾಡಂಬರ.
artifice, show, display.

बनावट
रचने या रचे जाने की शैली या रूप-विधान;
ರಚನಾ ಶೈಲಿ;
structure, construction;

बनावटी
जिसमें केवल बनावट हो, तथ्य या वास्तविकता कुछ भी न हो;
ಕೃತಕ, ಅವಾಸ್ತವಿಕ;
fictitious, unreal;

बनावटी
वास्तविक के अनुकरण पर बनाया हुआ।
ನಕಲು, ಕ್ಷತ್ರಿಮ.
artificial, counterfeit.

बनिया
व्यापार करनेवाला व्यक्ति या वैश्य;
ವೈಶ್ಯ;
merchant, trader, shopkeeper;

बनिया
व्यापारिक मनोवृत्ति वाला, फलत: स्वार्थी व्यक्ति।
ವ್ಯಾಪಾರಿ.
(met.) petty-minded man, niggard.

बनियाइन
कमीज, कुरते आदि के नीचे पहनने का वस्त्र।
ಒಳ ಬನೀನು.
vest worn under shirt, etc.

बनियाइन
बनिया की स्त्री;
ವೈಶ್ಯ ಜಾತಿಯ ಹೆಂಗಸು;
wife of a bania (trader);

बनिस्बत
किसी की तुलना या मुक़ाबले में।
ತುಲನೆಯಲ್ಲಿ.
in comparison (with).

बनैला
जंगली या वन्य।
ವನ್ಯ, ಕಾಡಿನ.
pertaining to the forest, sylvan, wild, savage.

बन्ना (स्त्री. बन्नी)
दूलहा (दुलहिन);
ವರ (ವಧೂ);
bride-groom (f. bride);

बन्ना (स्त्री. बन्नी)
विवाह के समय वरपक्ष की ओर से गाया जानेवाला एक तरह का लोकगीत।
ವರಪಕ್ಷದವರು ಹಾಡುವ ಬೀಗರ ಹಾಡು.
folk song sung on the occasion of marriage by the bride-groom side.

बपतिस्मा
नव-जात शिशु अथवा धर्मावलम्बी को मसीही धर्म में दीक्षित करते समय होनेवाला एक संस्कार।
ಹೊಸದಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಮಗುವಿಗೆ ಅಥವಾ ಧರ್ಮಾವಲಂಬಿಗೆ ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಕೊಡುವ ದೀಕ್ಷೆ, ಸಂಸ್ಕಾರ.
the Christian rite of baptism.

बपौती
पिता की संपत्ति जो पुत्र को उत्तराधिकार में मिलती है;
ಪಿತ್ರಾರ್ಜಿತ ಸ್ವತ್ತು;
property inherited from father;

बपौती
वह अधिकार जो किसी को अपने पिता तथा पित्र-पक्ष की संपत्ति पर होता है।
ಪಿತ್ರಾರ್ಜಿತವಾಗಿ ಬಂದ ಅಧಿಕಾರ.
powers etc. inherited from father, patrimonial, hereditary, ancestral.

बफारा
औषधि से युक्त किए गए जल को उबालने पर उसमें से निकलनेवाली भाप जिससे सेंक किया जाता है।
ಔಷಧಿಯುಕ್ತ ಆವಿ.
medicated vapour.

बंबा
पानी की कल।
ನೀರಿನ ಪಂಪು .
hand-pump.

बबूल
एक प्रसिद्ध कटिला पेड़ जिसकी लकड़ी बैलगाड़ी के पहिए, हल आदि बनाने के काम आती है।
ಜಾಲಿ ಮರ.
the gum-acacea tree, Mimosa arabica (the wood of which is used in making cartwheels, agricultural implements_.

बम
वह विस्फोटक रासायनिक गोला जिसके फूटने से घोर शब्द तथा व्यापक बरबादी और जीव-संहार होता है।
ಬಾಂಬು.
bomb.

बमबारी
बमों की वर्षा करना।
ಬಾಂಬುಗಳ ಸುರಿಮಳೆ.
bombardment.

बममार (बमबार)
बम बरसानेवाला।
ಬಾಂಬರ್, ಬಾಂಬುಗಳನ್ನು ಎಸೆಯುವ.
bomber.

बमवर्षक
दे 'बममार'।
ನೋಡಿ 'बममार'.
same as. बममार

बमवर्षा
अधिक तादाद में बम गिराना।
ಬಾಂಬುಗಳ ಸುರಿಮಳೆ.
bombardment.

बमानुस (बनमानुष)
बन्दरों से कुछ उन्न्त और मनुष्य से मिलते-जुलते जंगली जंतुओं का वर्ग जिसमें गोरिल्ला, चिंपैजी आदि जंतु हैं।
ಕಾಡು ಮನುಷ್ಯ.
wild man of the woods, the Lemur tardigradus.

बया
पीले तथा चमकीले माथेवाली प्रसिद्ध चिड़िया।
ಗೀಜಗದ ಹಕ್ಕಿ.
weaver-bird, peoceus, baya.

बयान
न्यायालय में अभियुक्त द्वारा दिया जानेवाला अपना वक्तव्य।
ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಆಪಾದಿತನ ಹೇಳಿಕೆ.
declaration, exposition.

बयान
वर्णन;
ವರ್ಣನೆ;
description;

बयाना
सौदा पक्का करने के लिए पेशगी दी जानेवाली राशि।
ಮುಂಗಡ ಹಣ.
earnest-money.

बयार
हवा या पवन।
ಗಾಳಿ, ಮಂದ ಮಾರುತ.
wind, air.

बयालीस
जो गिनती में चालीस से दो अधिक हो।
ನಲವತ್ತೆರಡು.
forty two.

बयासी
जो गिनती में अस्सी से दो अधिक हो।
ಎಂಬತ್ತೆರಡು.
eighty two.

बरकत
वह शुभ स्थिति जिसमें कोई चीज या चीजें इस मात्रा में उपलब्ध हों कि उनसे आवश्यकताओं की पूर्ति सहज हो जाए;
ಒಳ್ಳೆಯ ಸ್ಥಿತಿ;
inherent prosperity;

बरकत
वृद्धि, आधिक्य।
ವೃದ್ಧಿ.
increase, abundance.

बरखास्त (बर्खास्त)
जिसे किसी नौकरी या पद से हटा दिया गया हो।
ವಜಾ ಮಾಡಿದ, ಉದ್ಯೋಗದಿಂದ ತೆಗೆದು ಹಾಕಿದ .
dismissed.

बरखास्तगी (बर्खास्तगी)
बरखास्त करने या होने की अवस्था, क्रिया या भाव।
ವಜಾ ಮಾಡುವಿಕೆ, ತೆಗೆದುಹಾಕುವಿಕೆ.
dismissal.

बरगद
बड़ का पेड़।
ಬೂರುಗದ ಮರ, ಆಲದ ಮರ.
the banyan or Indian fig-tree.

बरछा (बर्छा)
भाला नामक अस्त्र।
ಈಟಿ, ಭರ್ಜಿ.
spear, lance.

बरछी (बर्छी)
छोटा बरछा।
ಚಿಕ್ಕ ಈಟಿ.
small spear.

बरतन (बर्तन)
मिट्टी, धातु आदि का बना हुआ कोई ऐसा आधान जो मुख्यत: खाने-पीने की चीजें रखने के काम आता हो।
ಪಾತ್ರೆ.
vessel, domestic utensil, dish, plate, basin etc.

बरतना (बर्तना)
आपसदारी का व्यवहार करना;
ವ್ಯವಹರಿಸು;
to have personal relations or dealings;

बरतना (बर्तना)
कोई चीज अपने उपयोग, काम या व्यवहार में लाना।
ಉಪಯೋಗಿಸು.
to use, employ, apply, make use of

बरताव (बर्ताव)
व्यवहार।
ವ್ಯವಹಾರ.
behaviour.

बरदाश्त (बर्दाश्त)
सहन-शक्ति।
ಸಹನ, ಶಕ್ತಿ.
endurance, patience, forbearance.

बरफ (बर्फ)
बहुत अधिक ठंडक के कारण जमा हुआ पानी।
ಮಂಜುಗಡ್ಡೆ.
ice

बरफ (बर्फ)
हवा में मिली हुई भाप के अत्यन्त सूक्ष्म अणुओं की तह जो वातावरण की ठंडक के कारण बनती है;
ಮಂಜು, ಹಿಮ.
snow;

बरफानी (बर्फानी)
बर्फ से ढका हुआ या युक्त।
ಮಂಜು ಕವಿದ.
icy, snowy.

बरफी (बर्फी)
खोए आदि की बनी एक प्रकार की मिठाई।
ಬರ್ಫಿ, ಮಿಠಾಯಿ.
a kind of sweetmeat made of sugar and milk.

बरबस
बलपूर्वक।
ಬಲವಂತವಾಗಿ.
forcibly.

बरबाद
जो पूर्णतया ध्वस्त हो, नष्ट हो।
ನಷ್ಟವಾದ.
destroyed, ruined.

बरबादी
बरबाद होने कि अवस्था या भाव।
ನಷ್ಟವಾಗುವಿಕೆ.
destruction, ruin.

बरमा
लकड़ी आदि में छेद करने का लोहे का एक प्रसिद्ध औजार।
ಮರದಲ್ಲಿ ಮಾತು ಕೊರೆಯುವ ಉಪಕರಣ.
a kind of gimlet or borer worked with string.

बरसना
किसी का क्रोध प्रकट करना।
ಸಿಟ್ಟಾಗು, ಸಿಟ್ಟಿನಿಂದ ಮೇಲೆ ಬೀಳು.
to show anger.

बरसना
किसी चीज का गिरना, वर्षा होना;
ಸುರಿ, ಮಳೆ ಬೀಳು;
to fall, to rain;

बरसात
बारिश, वर्षा-ऋतु।
ಮಳೆ, ವರ್ಷಋತು.
rainy season.

बरसाती
छत पर बना हुआ कमरा।
ಮಹಡಿಯ ಮೇಲೆ ಕಟ್ಟಿದ ಕೋಣೆ.
a room on the roof of a house to sleep during the rains.

बरसाती
बरसात में होनेवाला;
ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಾಗುವ;
belonging to the rainy season

बरसाती
बारिश से बचने कि लिए पहना जानेवाला कोट के आकार का पहरावा;
ರೇನ್‌ಕೋಟು;
rain coat;

बरसाना
बरसाने में प्रवृत्त करना।
ಮಳೆಗರೆಸು.
to cause to rain.

बरसी
मरने के साल भर बाद पड़नेवाली तिथि।
ವರ್ಷದ ಶ್ರಾದ್ಧ.
death-anniversary.

बरात
वर के साथ कन्यापक्ष वालों के यहाँ जानेवाले लोगों को दल या समूह।
ವರನೊಂದಿಗೆ ಕನ್ಯೆಯ ಮನೆಗೆ ಬರುವ ಜನ, ಬೀಗರು.
marriage procession.

बराती
किसी बरात में सम्मिलित होनेवाला या होनेवाले व्यक्ति।
ವರನ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರುವ ಬೀಗ.
one who joins a marriage procession.

बराबर
जो तुलना के विचार से न किसी से घटकर और न किसी से बढ़कर ही हो, समान, एकसा, आदि।
ಸರಿಸಮನಾದ.
even, on a level, equal, parallel, etc.

बराबरी
बराबर होने की अवस्था या भाव।
ಸರಿಸಮಾನತೆ.
level, equality.

बरामद
समान आदि बाहर भेजना।
ನಿರ್ಯಾತ, ರಫ್ತು .
export.

बरामदगी
किसी के यहाँ से अवैध सामान प्राप्त होना या चोरी का माल मिलना।
ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಇಲ್ಲವೇ ಕಳುವಾದ ವಸ್ತು ಪತ್ತೆಯಾಗುವಿಕೆ .
recovery.

बरामदा
दालान।
ವರಾಂಡ, ಕೈಸಾಲೆ.
verandah.

बरी (बड़ी)
उड़द, मूंग और मसाले आदि की पीठी की बनी और सुखाई गई टिकिया।
ಉದ್ದು, ಹೆಸರಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಮಸಾಲೆ ಹಪ್ಪಳ, ಸಂಡಿಗೆ.
a dried saltish preparation of various pulses and condiments, etc.

बरी
अभियोग या दोष से छूटा हुआ;
ದೋಷಮುಕ್ತ;
acquitted, absolved, discharged;

बरी
दूल्हे के घर से दुलहिन के लिए भेजे जानेवाले गहने, कपड़े आदि।
ವರನ ಮನೆಯಿಂದ ವಧುವಿಗಾಗಿ ಕಳಿಸುವ ಉಡಿಗೆ ತೊಡಿಗೆ.
clothes, ornaments etc. brought by the groom's side to the bride's side on the occasion of marriage.

बरौंछी
वह कूँची जिसमें सूअर के बाल लगाए गए हों।
ಹಂದಿಯ ಕೂದಲಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಕುಂಚ.
a brush made of pig-hair.

बरौनी
पलकों के आगे के बालों की पंक्ति।
ಕಣ್ಣಿನ ರೆಪ್ಪೆಯ ಕೂದಲು.
eye-lashes.

बर्बर
जंगली, असभ्य।
ಅಸಭ್ಯ.
barbarian, savage, uncultured.

बल
वह शारीरिक तत्व जिसके सहारे हम चलते-फिरते और सब काम करते हैं, ज़ोर, शक्ति।
ಬಲ, ಶಕ್ತಿ.
strength, might, power.

बलगम
नाक, मुँह आदि में से निकलनेवाला एक तरह का लसीला गाढ़ा पदार्थ।
ಕಫ, ಶ್ಲೇಷ್ಮ.
phlegm (of the humours of the body), running of the nose from cold.

बलबूता
सामर्थ्य, शारीरिक शक्ति और आर्थिक संपन्नता का समाहार।
ಸಾಮರ್ಥ, ಶಾರೀರಕ ಶಕ್ತಿ.
capacity, strength, physical power and prosperity.

बलवा
दो दलों या संप्रदायों में होनेवाला संघर्ष;
ಎರಡು ಗುಂಪುಗಳ ನಡುವಣ ತಿಕ್ಕಾಟ;
riot, disturbance;

बलवा
बगावत।
ದಂಗೆ, ಬಂಡಾಯ.
rebellion.

बलवान
बलवाला, सशक्त।
ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ.
strong, powerful.

बलशाली
दे. 'बलवान'।
ನೋಡಿ 'बलवान' .
same as. बलवान

बला (बलाय)
कोई ऐसा काम जो अप्रिय और घृणित हो;
ಅಪ್ರಿಯ ಕಾರ್ಯ;
vile or hateful thing;

बला (बलाय)
तुच्छ, हेय।
ತುಚ್ಛ, ನೀಚಕಾರ್ಯ.
insignificant.

बला (बलाय)
मुसीबत;
ಆಪತ್ತು;
calamity.

बलात
बलपूर्वक या जबरदस्ती से।
ಬಲವಂತವಾಗಿ.
forcibly.

बलात्कार
बलपूर्वक, धमका कर या छ्लपूर्वक किया जानेवाला कार्य।
ಬಲಾತ್ಕಾರ.
forcible or oppressive act; outrage.

बलि
देवता या ईश्वर को प्रसन्न तथा संतुष्ट रखने के लिए किसी जानवर का उसके सामने वध करना;
ಬಲಿ;
sacrificial beast (in a ritual);

बलि
वह स्थिति जिसमें कोई व्यक्ति अपने प्राण या शरीर तक किसी काम, बात, व्यक्ति या देश के लिए पूर्ण रूप से अर्पित कर देता है।
ಆತ್ಮಾರ್ಪಣೆ.
sacrifice for or devotion to a cause.

बलिदान
किसी उद्देश्य या बात की सिद्धि के लिए अपने प्राण तक दे देना।
ಪ್ರಾಣಾರ್ಪಣೆ.
sacrifice of one's life for a cause.

बलिदान
देवता को प्रसन्न करने के लिए किसी पशु का वध करना;
ಬಲಿದಾನ;
sacrifice of a beast to please a deity by killing it before the altar;

बलिष्ठ
जो सबसे अधिक बलवान हो।
ಬಲಿಷ್ಠ, ಬಲಶಾಲಿ.
strongest, most powerful, very strong.

बलिहारी
निछावर करने की क्रिया या भाव, कुर्बान जाना।
ಸಮರ್ಪಣೆ, ಅರ್ಪಿಸುವಿಕೆ.
exclamation in affectionate praise and wonder, feeling of offering or submitting oneself.

बली
पराक्रमी, शक्तिशाली।
ಪರಾಕ್ರಮಿ.
strong, powerful, mighty.

बल्कि
ऐसा नहीं, इसके स्थान पर, प्रत्युत, वरन।
ಹೀಗಲ್ಲ, ಇದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ, ಅಲ್ಲದೇ, ಕೂಡ.
on the contrary, rather, but, etc.

बल्लम
भाला।
ಭಲ್ಲೆ (ಆಯುಧ) .
spear.

बल्ला
गेंद के खेल में छोटे डंडे के आकार का काठ का वह चपटा टुकड़ा जिससे गेंद पर आघात करते हैं।
ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ಬ್ಯಾಟು.
bat (in cricket).

बल्ली
नाव खेने का बाँस।
ದೋಣಿ ನಾವೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವ ಬಿದುರಿನ ಕೋಲು, ಹುಟ್ಟು.
pole or bamboo with which a boat is propelled or steered.

बल्ली
लकड़ी का लम्बा छोटा टुकड़ा;
ಚಿಕ್ಕ ದೊಣ್ಣೆ;
pole, beam;

बवंडर
हवा का तेज झोंका।
ಸುಳಿಗಾಳಿ, ಬಿರುಗಾಳಿ.
whirlwind.

बवाल (बबाल)
झंझट।
ರಗಳೆ, ಜಂಜಾಟ.
anything painful or distressing, mess.

बवासीर
एक प्रकार का रोग।
ಮೂಲವ್ಯಾಧಿ.
hemorrhoids, piles.

बस
अधिकार, शक्ति, प्रभाव;
ಅಧಿಕಾರ, ಶಕ್ತಿ, ಪ್ರಭಾವ;
will, authority, power, influence;

बस
यथेष्ट पर्याप्त;
ಸಾಕು;
enough, sufficient, plenty;

बस
सीमा के अन्दर किसी निश्चित पथ पर चलनेवाली बड़ी मोटर गाड़ी।
ಬಸ್ಸು.
a sort of transport.

बसंत
बसंत ऋतु, बहार का मौसम।
ವಸಂತ ಋತು.
spring season.

बसंती (वसंती)
वसन्त ऋतु संबंधी;
ವಸಂತ ಕಾಲವ;
of or belonging to spring season;

बसंती (वसंती)
सरसों के फूल की तरह चमकदार पीले रंग का।
ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ .
of yellow or mustard colour.

बसना
आबाद होना।
ಆಬಾದು ಮಾಡು; ನೆಲೆಸು.
to be peopled, be populated.

बसना
स्थायी रूप से स्थित होना या निवास करना;
ವಾಸಿಸು;
to dwell, live;

बसाना
जनपूर्ण करना।
ನೆಲೆಗೊಳಿಸು (ಜನರನ್ನು).
to people, to colonize.

बसाना
बसने के लिए जगह देना;
ವಾಸಿಸುವಂತೆ ಮಾಡು;
to cause to dwell;

बंसी
बांसुरी;
ಕೊಳಲು;
flute, pipe;

बंसी
मछली फँसाने की कँटिया।
ಮೀನು ಹಿಡಿಯುವ ಗಾಳ.
fish-hook.

बसूला
एक औजार जिससे बढ़ई लकड़ी छीलते और गढ़ते हैं।
ಬಡಗಿಯ ಬಾಚಿ.
a king of axe used by carpenters, an adze.

बंसूला (बसूला)
बसूला, बढ़इयों के उपयोग का एक प्रकार का कुल्हाड़ा।
ಬಡಗಿಯ ಮರ ಕೆತ್ತುವ ಬಾಚಿ.
kind of axe used by carpenters.

बसूली
छोटा बसूला।
ಚಿಕ್ಕ ಬಾಚಿ.
a mason's or builder's hatchet, an instrument for cutting bricks or stone.

बसेरा
चिड़ियों के रात बिताने का स्थान।
ಹಕ್ಕಿ ಗೂಡು.
nest, bird's resting place during night.

बसेरा
वह स्थान जहाँ रह कर यात्री रात बिताते हैं;
ಯಾತ್ರಿಗಳು ರಾತ್ರಿ ತಂಗುವ ಸ್ಥಾನ;
night's lodging;

बस्ता
कपड़े का वह चौकोर टुकड़ा जिसमें कागज के मुट्ठे, बही-खाते और पुस्तकें आदि बाँध कर रखे जाते हैं।
ಕಾಗದ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಗಂಟು ಕಟ್ಟುವ ಬಟ್ಟೆ, ಚೌಕ.
cloth in which anything is folded up, satchel.

बस्ती
आबादी।
ಬಸ್ತಿ, ವಸತಿ.
inhabited place, settlement.

बहकना
आवेश या मद में चूर होना।
ಉತ್ತೇಜನಗೊಳ್ಳು.
to be excited or intoxicated.

बहकना
पथभ्रष्ट होना;
ದಾರಿ ತಪ್ಪು;
to be misled, to stray;

बहकाना
किसी को बहकने में प्रवृत्त करना;
ಹಾದಿ ತಪ್ಪಿಸು;
to mislead, to instigate,

बहकाना
चकमा या भुलावा देना।
ಮೋಸಗೊಳಿಸು.
to deceive, delude.

बहकावा
ऐसी बात जो किसी को बहकने के उद्देश्य से कही जाए।
ಮೋಸಗೊಳಿಸಲು ಹೇಳುವ ಮಾತು.
trick, ruse.

बहकावा
बहकने की क्रिया या भाव;
ತಪ್ಪುದಾರಿ ತೋರಿಸುವಿಕೆ;
misleading, delusion;

बहँगी
तराजू की तरह का एक प्रसिद्ध ढाँचा जिसके दोनों पलड़ों में बोझ रख कर ढोया जाता है।
ಅಡ್ಡೆ.
a stick or pole with slings at both ends for carrying boxes or baskets etc. on the shoulder.

बहँगी
भार ढोने का वह उपकरण जिसमें एक लम्बे बाँस के दोनों सिरों पर रस्सी के बड़े-बड़े छीकें लटका दिए जाते है।
ಅಡ್ಡೆ.
stick or pole with strings at both ends for carrying boxes or baskets etc., on the shoulder.

बहत्तर
जो क्रम या गिनती में सत्तर से दो अधिक हो।
ಎಪ್ಪತ್ತೆರಡು.
seventy-two.

बहन (बहिन)
वह स्त्री जो व्यक्ति के अपने माता-पिता की सन्तान हो।
ಸಹೋದರಿ.
sister.

बहना
द्रव पदार्थ का धारा के रूप में किसी नीचे तल की ओर प्रवाहित होना;
ಹರಿ;
to flow;

बहना
भावावेश के कारण द्रवित होना।
ಮನಕರಗು.
to melt out of sentiment or emotion.

बहनोई
बहन का पति।
ಸೋದರಿಯ ಗಂಡ.
sister's husband, brother-in-law.

बहरा
जिए सुनाई न पड़ता हो।
ಕಿವುಡ.
deaf.

बहलना
किसी प्रकार के मनोरंजन द्वारा कुछ समय के लिए प्रसन्न और शांत होना।
ಮನೋರಂಜನೆಯಾಗು.
to be amused, entertained.

बहलाना
किसी को प्रसन्न करना या शांत करना।
ಮನರಂಜನೆಯಾಗುವಂತೆ ಮಾಡು.
to cause to be pleased, to amuse, entertain.

बहस
तर्क, युक्ति आदि के द्वारा होनेवाला खंडन-मंडन।
ಚರ್ಚೆ.
discussion, argument, debate, contention.

बहादुर
शूर-वीर।
ಶೂರ.
brave, valiant.

बहादुरी
बहादुर होने की अवस्था या भाव, वीरता।
ಶೌರ್ಯ, ಪೌರುಷ;
bravery, valour.

बहाना
तथ्य को छिपाने के लिए चालाकी की बात।
ಕುಂಟು ನೆಪ, ನೆಪ.
excuse, pretext.

बहाना
द्रव पदार्थ को धारा के रूप में किसी ओर चलाना या प्रवृत्त करना;
(ದ್ರವ, ನೀರು) ಹರಿಸು;
to make or cause to flow;

बहाना
बहुत ही सस्ते दामों में बेचना।
ಅಗ್ಗವಾಗಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡು.
to sell cheap.

बहाना
व्यर्थ के कामों में या बिना सोचे समझे बहुत अधिक धन-व्यय करना;
ಯೋಚಿಸದೆ ಅತ್ಯಧಿಕವಾಗಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡು;
to squander;

बहानेबाजी
चालाकी या धूर्तता की बात बनाने की क्रिया।
ನೆಪ ಹೇಳುವಿಕೆ.
act of making excuses or pretending.

बहार
फूलों के खिलने का मौसम;
ಹೂ ಅರಳುವ ಕಾಲ;
spring or blooming season;

बहार
मन का आनन्द और प्रफुल्लता;
ಮನಸ್ಸಿನ ಆನಂದ, ಪ್ರಫುಲ್ಲತೆ;
delight;

बहार
सौंदर्य आदि के फलस्वरूप होनेवाली रमणीयता या शोभा।
ಸೌಂದರ್ಯದ ಶೋಭೆ, ರಮಣೀಯತೆ.
elegance, beauty, glory, etc.

बहाल
जो फिर उसी हाल में आया हो जिसमें वह पहले था, पुन: नौकरी पर लगा हुआ;
ಪೂರ್ವ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಪುನಃ ಬಂದ;
in the usual state, in the former state, reinstated;

बहाल
प्रफुल्लित और प्रसन्न।
ಸುಖ ಸಂತೋಷದಿಂದ ಕೂಡಿದ.
in good spirits, happy.

बहाल
स्वस्थ;
ಸ್ವಸ್ಥ;
in good health;

बहाली
आरोग्य या तंदुरुस्ती,
ಆರೋಗ್ಯಾವಸ್ಥೆ;
health;

बहाली
प्रसन्नता।
ಸಂತೋಷ, ಪ್ರಸನ್ನತೆ.
delight, happiness.

बहाली
बहाल करने या होने की अवस्था, क्रिया या भाव, किसी को फिर से उसी हाल में लाना जिसमें वह पहले रहा हो;
ಪುನಃ ಪೂರ್ವ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬರುವಿಕೆ;
reinstatement, being in former state;

बहाव
नदियों आदि के जल की वह गति जो उसके निम्न तल की ओर जाने या बहने से होती हैं।
(ನದಿ) ಹರಿಯುವಿಕೆ, ಪ್ರವಾಹ.
course of a river.

बहाव
बहने की क्रिया या भाव;
ಪ್ರವಹಿಸುವಿಕೆ;
flow;

बहिरंग
अनावश्यक।
ಅನಾವಶ್ಯಕವಾದ.
unessential.

बहिरंग
जो किसी क्षेत्र, दल, वर्ग आदि से अलग, बाहर या भिन्न हो, अजनवी;
ಕ್ಷೇತ್ರ, ದಲ, ವರ್ಗದಿಂದ ಹೊರಗಾದ, ಅಪರಿಚಿತ;
stranger;

बहिरंग
बहार का;
ಹೊರಗಣ;
outer, external; stranger;

बहिर्गमन
बाहर जाना।
ಹೊರ ಹೊರಡುವಿಕೆ.
the act of going out, exit.

बहिर्जगत
बाह्य अर्थात दृश्य जगत।
ಕಂಡು ಬರುವ ಹೊರ ಜಗತ್ತು.
outer or apparent world.

बहिष्कार
बाहर करना;
ಬಹಿಷ್ಕಾರ;
exclusion, expulsion;

बहिष्कार
हटाना।
ಹೊರ ಹಾಕುವಿಕೆ .
removal.

बहिष्कृत
बाहर किया हुआ;
ಬಹಿಷ್ಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ;
excluded or expelled;

बहिष्कृत
हटाया हुआ।
ತೆಗೆದು ಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟ.
removed.

बही
हिसाब-किताब लिखने की पुस्तक।
ಖಾತೆ ಪುಸ್ತಕ, ವರ್ಗ ಪುಸ್ತಕ.
book of accounts, ledger.

बही-खाता
देखें 'बही'।
ನೋಡಿ 'बही'.
same as. बही

बहु-वचन
बहुल होने की अवस्था या भाव, अधिकता।
ಬಾಹುಳ್ಯ.
muchness, multiplicity, abundance.

बहु-वचन
व्याकरण में संज्ञा आदि का वह रूप जिससे एक से अधिक वस्तुओं का ज्ञान होता है।
ಬಹುವಚನ.
(in Gram.) the plural number.

बहुज्ञ
बहुत-सी बातें जाननेवाला।
ಅನೇಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಅರಿತವ.
one who knows many a thing.

बहुत
परिमाण, मात्रा आदि में आवश्यक या उचित से अधिक।
ಬಹಳ.
much, many, plenty, etc.

बहुतायत
अधिकता, ज्यादती।
ಹೇರಳವಾಗಿರುವಿಕೆ.
muchness, abundance, plentitude.

बहुतेरा
अनेक प्रकार से, बहुत करके।
ಅನೇಕ ರೀತಿಗಳಲ್ಲಿ.
in many a way, mostly.

बहुतेरा
प्रचुर, यथेष्ट;
ಹೇರಳವಾಗಿ;
very much, enough;

बहुधंधी
बहुत-से कामों में लगा हुआ।
ಬಹುಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ.
engaged in many jobs.

बहुधा
प्राय:, बहुत बार।
ಬಹಳಮಟ್ಟಿಗೆ.
often, frequently, usually.

बहुमत
किसी संस्था, दल आदि की ऐसी स्थिति जिसमें समर्थक या अनुयायी कुल सदस्यों में से आधे से अधिक हों।
NA.
majority opinion.

बहुमत
बहुत-से लोगों का अलग-अलग मत;
ಬಹುಮತ.
having many different opinions;

बहुमूत्र
पेशाब अधिक आने का रोग।
ಬಹು ಮೂತ್ರ.
abnormal urination.

बहुमूलक
खास या उशीर की घास जो सुगन्धित होती है।
ಲಾವಂಚದ ಬೇರು, ಸುಗಂಧವುಳ್ಳ ತೃಣ.
a fragrant grass, andropogon muricatum.

बहुमूल्य
जिसका मूल्य बहुत हो, जो गुण, महत्व आदि की दृष्टि से अति प्रशंसनीय या उपयोगी हो।
ಬಹುಮೂಲ್ಯ.
high-priced, costly, precious.

बहुरंगी
जिसमें बहुत से रंग हों।
ಬಣ್ಣಬಣ್ಣಗಳ.
multi-coloured, many-hued.

बहुरूपिया
अनेक प्रकार के रूप धारण करनेवाला।
ನಾನಾ ರೂಪಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವವ.
a person who assumes various characters and disguises, mimic.

बहुरूपिया
अनेक प्रकार के रूपोंवाला;
ಅನೇಕ ರೂಪಗಳುಳ್ಳದ್ದು;
of various shapes or forms;

बहुविवाह
एक से अधिक विवाह करना।
ಬಹುವಿವಾಹ.
polygamy.

बहुसंख्यक
जिसकी संख्या दूसरों की तुलना में अधिक हो।
NA.
in comparatively larger number, in majority.

बहुसंख्यक
जिसकी संख्या बहुत अधिक हो;
ಬಹಳ ಸಂಖ್ಯೆಯ.
numerous;

बहू
जोरू या पत्नी।
ಹೆಂಡತಿ.
wife.

बहू
नावविवाहिता स्त्री;
ಮದುಮಗಳು;
bride;

बहू
पुत्र की पत्नी;
ಸೊಸೆ;
son's wife, daughter-in-law;

बहेड़ा
पर्वतों में होनेवाला एक ऊँचा वृक्ष जिसका फल वैद्यक के काम आता है।
ಔಷಧಿಗೆ ಬರುವ ಒಂದು ಪರ್ವತ ವೃಕ್ಷದ ಫಲ.
belleric myrsobalan, terminaliabelerica.

बहेलिया
वह व्यक्ति जो पक्षियों को पकड़ता है और बेचकर अपनी जीविका की निर्वाह करता है।
ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದು ಮಾರಿ ಜೀವಿಸುವವ.
fowler, one who deals in birds.

बाइसिकिल
दो पहियों की प्रसिद्ध सवारी जो पैरों से चलाई जाती है।
ಸೈಕಲ್ಲು, ಬೈಸಿಕಲ್, ದ್ವಿಚಕ್ರ ವಾಹನ.
bi-cycle.

बाईस
जो संख्या या गिनती में बीस से दो अधिक हो।
ಇಪ್ಪತ್ತೆರಡು.
twenty-two.

बाएँ (बायें)
जिधर बायाँ हाथ हो उस दिशा में।
ಎಡೆಗಡೆ.
left.

बाएँ
जिस ओर बायाँ हाथ पड़ता हो।
ಎಡಕ್ಕೆ.
to the left.

बाँकपन
तिरछापन;
ಡೊಂಕುತನ;
curvedness;

बाँकपन
बनावट, रचना या रूप की अनोखी सुन्दरता।
ಅಪೂರ್ವ ರೂಪ, ಸೌಂದರ್ಯ.
wantonness, coquettish disposition.

बाँका
जिसकी चाल-ढाल, वेश-भूषा, सजधज आदि में अनोखा सौन्दर्य हो।
ರೂಪ, ನಡಿಗೆ, ವೇಷಭೂಷಣದಲ್ಲಿ ಅಪೂರ್ವ ಸೌಂದರ್ಯವುಳ್ಳ.
wanton, coquettish, dandy.

बाँका
टेढ़ा या तिरछा;
ಡೊಂಕಾಗಿ ಬಾಗಿರುವ;
bent or curved;

बाकायदा
कायदे से।
ಕಾಯ್ದೆಗೆ ಅನುಸಾರ
proper, in a proper way.

बाकी
जो व्यय या क्षय होने के बाद बच रहा हो।
ಬಾಕಿ, ಶೇಷ.
remaining, remainder, balance.

बाँग
ध्वनि या स्वर;
ಧ್ವನಿ;
sound or voice;

बाँग
भोर के समय मुरगे के बोलने का स्वर;
ಕೋಳಿಯ ಕೂಗು;
crowing of a cock at dawn;

बाँग
मसजिद में आकर नमाज पढ़ने के लिए बुलाने के निमित्त मुल्ला द्वारा की जानेवाली उच्च स्वर में पुकार।
ನಮಾಜಿನ ಕರೆ.
call for prayer by the muazzin from a mosque.

बाग
फूलों, घास आदि से घिरा हुआ भूमिखंड।
ತೋಟ.
garden.

बागडोर
नियंत्रण, रोक।
ಅಂಕೆ.
control, check.

बागडोर
लगाम;
ಲಗಾಮು, ಕಡಿವಾಣ;
reins;

बागबान (बागवान)
वह व्यक्ति जो बाग में पेड़-पौधे उगाने और उनकी देखभाल करने का काम करता हो।
ತೋಟಗಾರ.
gardener.

बागबानी (बागवानी)
पेड़-पौधे उगाने और उनकी देखभाल करने का काम।
ತೋಟಗಾರಿಕೆ.
gardening.

बागी
बगावत करनेवाला या विद्रोही।
ವಿದ್ರೋಹಿ.
rebel.

बाघ
शेर की जाति का एक हिंसक पशु।
ಹುಲಿ.
lion.

बाघंबर
बाघ की खाल जो ओढ़ने बिछौने के काम आती है।
ವ್ಯಾಘ್ರಾಂಬರ, ಹುಲಿಯ ಚರ್ಮ.
lion's skin used for making bed or putting on.

बाँचना
पढ़कर सुनाना।
ಓದಿ ಹೇಳು.
to read out.

बाछ
होठों का कोना या सिरा।
ಕಟವಾಯಿ.
slit or corner of the mouth.

बाज
एक प्रकार का शिकारी और हिंसक पक्षी।
ಗಿಡುಗ, ಗಿಡಗು.
hawk.

बाजरा
एक प्रसिद्ध पौधा जिसके दानों की गिनती मोटे अन्न में होती है।
ನವಣೆ.
species of millet.

बाजा
(संगीत) वह उपकरण जो फूँक अथवा आघात से बजता है।
ವಾದ್ಯ.
kind of musical instrument.

बाजागाजा
तरह-तरह के बाजे और उनके साथ होने वाली धूम-धाम।
ತಾಳ ವಾದ್ಯಾದಿಗಳು.
various musical instruments, sound of many and various musical instruments.

बाजार
वह स्थान जहाँ अनेक चीजों की बिक्री के लिए पास-पास अनेक दुकानें हों।
ಅಂಗಡಿ ಬೀದಿ, ಪೇಟೆ.
market, market-place, bazar.

बाजारू
जिसका प्रयोग बाजार के साधारण लोगों में ही हो, शिक्षित या शिष्ट समाज में न होता हो।
ಆಶಿಷ್ಟ.
low, vulgar.

बाजारू
बाजार का;
ಪೇಟೆಯ;
pertaining to market;

बाजी
शर्त।
ಪಣ, ಪಂದ್ಯ.
stake, bet.

बाजीगर
जादू के खेल दिखानेवाला।
ಗಾರುಡಿಗಾರ, ಕಣ್ಣುಕಟ್ಟು ಮಾಡುವವ.
one who exhibits feats of legerdemain, juggler.

बाजीगरी
जादू के खेल दिखाने का व्यवसाय।
ಇಂದ್ರಜಾಲ ಮಾಡುವ ವೃತ್ತಿ.
legerdemain, juggling, conjuring.

बाजू
ओर, तरफ।
ಪಕ್ಕ, ಕಡೆ.
side, wing.

बाजू
भुजा, बाहु;
ಭುಜ, ಬಾಹು;
arm;

बाजूबंद
बाँह पर पहनने का एक प्रकार का गहना।
ತೋಡ, ತೋಳಿನ ಆಭರಣ, ವಂಕಿ.
ornament worn on the arm, armlet.

बाँझ
वह स्त्री जो सन्तान उत्पन्न न कर सके।
ಬಂಜೆ.
barren (women).

बाँट
अलग-अलग मिलनेवाला हिस्सा या अंश।
ಭಾಗ, ಹಿಸ್ಸೆ.
part, portion, share.

बाँट
बाँटने की क्रिया या भाव;
ಹಂಚುವಿಕೆ;
act of dividing or distributing;

बाट
पत्थर या लोहे आदि का वह टुकड़ा जो चीजें तौलने के काम आता है।
ತೂಕದ ಬಟ್ಟು.
measure of weight.

बाट
रास्ता;
ರಸ್ತೆ, ದಾರಿ;
way, path;

बाँटना
किसी चीज को कई भागों में विभक्त करना।
ವಿಭಾಗ ಮಾಡು, ಹಂಚು.
to divide into parts or shares, to apportion.

बाटी
उपलों या अंगारों पर सेंका हुआ आटे का गोलाकार लौंदा।
ಕೆಂಡ ಅಥವಾ ಬೆರಣಿ ಕಾವಿನಲ್ಲಿ ಸುಟ್ಟ ಗುಂಡು ರೊಟ್ಟಿ.
cake of bread baked upon cinders.

बांड
दो नदियों के संगम के बीच की भूमि जो वर्षा में नदियों के बढ़ने से डूब जाती है और पानी उतर जाने पर फिर निकल आती है।
ನದಿಗಳ ಸಂಗಮ ಸ್ಥಾನದ ಭೂಮಿ, ಮೆಕ್ಕಲು ‌ಪ್ರದೇಶ.
a piece of land putting out in a confluence of rivers.

बाड़
खेत आदि की सुरक्षा के लिए उसके चारों ओर लगाया जानेवाला काँटेदार झड़ियों या कँटीले तारों का घेरा।
ಬೇಲಿ.
fence, hedge.

बाँडा (स्त्री. बाँडी)
जिसकी पूँछ न हो या कट गई हो।
ಬಾಲವಿಲ್ಲದ ಅಥವಾ ಕತ್ತರಿಸಿದ.
tailless or whose tail has been chopped.

बाड़ा
चारों ओर से घिरा हुआ कुछ विस्तृत खाली स्थान।
ಬೇಲಿ ಹಾಕಿದ ಅಂಗಳ.
enclosed space, enclosure.

बाड़ी
वाटिका
ಕೈತೋಟ.
small garden.

बाढ़
नदी-नाले की वह स्थिति जब उसका पानी किनारों के बाहर बहने लगता है।
ಪ್ರವಾಹ, ನೆರೆ.
swelling or rise (of a river); inundation, flood.

बाण (वाण)
एक प्रकार का नुकीला अस्त्र जो कमान या धनुष पर चढ़ाकर चलाया जाता है।
ಬಾಣ.
arrow.

बात
किसी से अथवा किसी विषय में कहा जानेवाला कोई सार्थक वाक्य।
ಮಾತು, ಮಾತುಕತೆ.
speech, conversation, talk.

बातचीत
वार्तालाप
ವಾರ್ತಾಲಾಪ, ಮಾತುಕತೆ.
talk, conversation, discourse.

बातूनी
जो बहुत बातें करता हो।
ಬಹಳ ಮಾತನಾಡುವ, ಮಾತಿನಮಲ್ಲ, ಹರಟೆಗಾರ.
talkative, loquacious, garrulous.

बाद
पश्चात।
ನಂತರ.
after, subsequent (to), afterwards, subsequently.

बादल
मेघ।
ಮೇಘ, ಮೋಡ.
cloud.

बादशाह
बड़े साम्राज्य का शासक।
ಚಕ್ರವರ್ತಿ.
king, monarch, sovereign.

बादशाही
बादशाह से संबंध रखनेवाला, बादशाह की तरह;
ಚಕ್ರವರ್ತಿಯ;
kingly, royal, regal, sovereign, imperial;

बादशाही
साम्राज्य, शासन।
ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ.
royalty, sovereignty, sway, rule.

बादाम
मझोले आकार का एक प्रकार का वृक्ष जिसका फल मेवों में गिना जाता है।
ಬಾದಾಮಿ.
almond.

बादामी
बादाम के आकार-प्रकार का।
ಬಾದಾಮಿ ಆಕಾರದ.
almond shaped, made of or containing almonds.

बादामी
बादाम के रंग का,
ಬಾದಾಮಿ ಬಣ್ಣದ;
almond coloured;

बांदी
दासी, लौंडी।
ದಾಸಿ.
servant girl, bondmaid.

बादी
वायु का रोग उत्पन्न करनेवाला।
ವಾಯುಕಾರಕ.
causing flatulence.

बादी
शरीर-वायु संबंधी;
ವಾತ ಸಂಬಂಧವಾದ;
flatulent;

बाँध
बाँधने की क्रिया या भाव;
ಕಟ್ಟು;
fastening, tying;

बाँध
वह वास्तु-रचना जो किसी नदी की धारा को रोकने अथवा किसी ओर प्रवृत्त करने के लिए बनाई गई हो।
ಕಟ್ಟೆ, ಅಣೆಕಟ್ಟು, ಒಡ್ಡು ಏರಿ.
embankment, dam.

बाधक
अड़चन डालनेवाला।
NA.
obstructer.

बाधक
बाधा के रूप में होनेवाला;
ಬಾಧಕ.
obstructive, hindering;

बाधक
विघ्न उत्पन्न करनेवाला;
NA.
causing obstruction or hindrance;

बाँधना
डोरी, रस्सी आदि कसकर किसी चीज के चारों ओर लपेटना,
ಬಿಗಿಸಿ ಕಟ್ಟು;
to bind, tie, fasten, etc;

बाँधना
बंदी बनाना, गिरफ्तार करना।
ಸೆರೆಯಲ್ಲಿಡು.
to imprison, to arrest.

बाँधना
रस्सी आदि के दो छोरों को गाँठ लगाकर आपस में जोड़ना;
ಗಂಟು ಹಾಕು;
to join or fasten two ends of a string etc;

बांधव
घनिष्ठ मित्र या गहरा दोस्त।
ಆಪ್ತ ಮಿತ್ರರು.
fast friend.

बांधव
भाई-बन्धु;
ಬಂಧುಗಳು;
kinsman, relative;

बाधा
वह स्थिति जो किसी को आगे बढने अथवा कोई कार्य संपादित करने से रोकती हो।
ಅಡ್ಡಿ, ಬಾಧೆ, ತೊಂದರೆ.
obstruction, hindrance, impediment.

बाध्य
जो आज्ञा, नियम, परिस्थिति आदि से कुछ करने में विवश हो।
ಬಾಧ್ಯ.
restricted, checked, obliged.

बानगी
नमूना।
ನಮೂನೆ, ಮಾದರಿ .
specimen, sample.

बानवे
नब्बे से दो अधिक।
ತೊಂಬತ್ತೆರಡು.
ninety-two.

बाना
पहनावा या पोशाक।
ಉಡುಪು.
dress.

बाप
पिता या जनक।
ತಂದೆ.
father.

बापदादा
पूर्वज।
ಪೂರ್ವಜರು.
ancestors, forefathers,

बाबत (की,के)
सम्बंध में या विषय में।
ಬಾಬ್ತು, ಬಗ್ಗೆ, ಬಗೆಗೆ.
about, concerning.

बाबरचीखाना
वह स्थान जहाँ रसोइया खाना पकाता है।
ಅಡಿಗೆ ಮನೆ.
cook-house, kitchen.

बाबा
पिता;
ತಂದೆ;
father;

बाबा
पितामह;
ತಾತ;
grandfather;

बाबा
बूढ़ा व्यक्ति।
ವೃದ್ಧ.
old man.

बांबी
साँप का बिल।
ಹುತ್ತ.
snake's hole.

बाबुल
पिता।
ತಂದೆ.
father.

बायन (बैना)
किसी बात के लिए दिया जानेवाला अग्रिम धन।
ಮುಂಗಡ ಹಣ.
earnest money.

बायन (बैना)
वह मिठाई या पकवान आदि जो लोग उत्सव आदि के उपलक्ष में अपने इष्ट-मित्रों के यहाँ भेजते हैं;
ಇಷ್ಟ-ಮಿತ್ರರಿಗೆ ಹಬ್ಬ ಹರಿದಿನ ಅಥವಾ ಸಮಾರಂಭದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಕಳಿಸಿಕೊಡುವ ಸಿಹಿ ತಿಂಡಿ, ಪಕ್ವಾನ್ನ;
presents of sweetmeats;

बायाँ
दायाँ का उल्टा।
ಎಡ.
left.

बार
आवृत्ति।
ಸರದಿ.
turn.

बार
काल या समय;
ವೇಳೆ;
time;

बार
देर या विलम्ब;
ತಡ;
delay;

बारदाना
जूट की बोरी जिसमें भारी सामान बाँधा या रखा जाता है।
ಗೋಣಿಚೀಲ.
jute thread, jute bags, etc.

बारंबार
रह-रह कर।
ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ.
again and again repeatedly.

बारह
दस से दो अधिक।
ಹನ್ನೆರಡು.
twelve.

बारहखड़ी
देवनागरी वर्णमाला के बारह स्वरों से संयुक्त व्यंजन।
ಕಾಗುಣಿತ.
(in Grammar) the aggregate of the twelve short vowels of the Nagari alphabet in combination with consonants.

बारहदरी
बड़ा कमरा या दालान, जिसमें चारों ओर तीन-तीन दरवाजे हों अर्थात कुल बारह दरवाजे हों।
ನಾಲ್ಕೂ ಕಡೆ ಮೂರು ಮೂರು ಬಾಗಿಲುಗಳುಳ್ಳ ದೊಡ್ಡ ಕೋಣೆ ಅಥವಾ ತೊಟ್ಟಿ.
a big hall having twelve doors.

बारहमासा
वह पद्य या गीत जिसमें बारह महीनों की प्राकृतिक विशेषताओं का वर्णन किसी विरही या विरहिणी के मुँह से कराया गया हो।
ವರ್ಷದ ಹನ್ನೆರಡು ತಿಂಗಳುಗಳ ಪ್ರಕೃತಿ ವರ್ಣನೆಯನ್ನೊಳಗೊಂಡ, ವಿರಹಗೀತೆ.
Hindi verse of twelve stanzas, descriptive of the feeling of separation as also of the characteristic changes of the twelve months of the year.

बारहमासी
सब ऋतुओं में फलने-फूलने वाला।
ಎಲ್ಲಾ ಋತುಗಳಲ್ಲೂ ಹೂ ಹಣ್ಣು ಕೊಡುವ.
evergreen (plant, flower etc.).

बारहसिंगा
एक प्रकार का बड़ा हिरन जिसके सिंगो में कई शाखाएँ निकलती हैं।
ಹಲವಾರು ಕವಲೊಡೆದ ಕೊಂಬುಗಳುಳ್ಳ ಜಿಂಕೆ.
stag.

बारात
वरपक्ष की ओर से वधू के घर जानेवाले मित्रों और संबंधियों का दल।
ವಧುವಿನ ಮನೆಗೆ ಬರುವ ವರ ಪಕ್ಷದ ಬೀಗರು.
marriage procession.

बाराती
वरपक्ष की ओर से वधू के घर जानेवाले मित्र और संबंधी।
ವಧುವಿನ ಮನೆಗೆ ಬರುವ ವರಪಕ್ಷದವರು.
one who joins a marriage procession.

बारिश
वर्षा।
ಮಳೆ.
rain.

बारी
क्रम।
ಸರದಿ, ಬಾರಿ.
turn.

बारीक
पतला, महीन या सूक्ष्म।
ತೆಳ್ಳಗೆ, ನುಣ್ಣಗೆ, ಸಣ್ಣಗೆ.
thin, fine or minute.

बारीकी
बारीक होने की अवस्था या भाव, सूक्ष्मता।
ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆ, ನುಣ್ಪು,ನಯ, ನಾಜೂಕುತನ.
fineness, minuteness, subtlety.

बारूद
गंधक, शोरे, कोयले आदि का वह मिश्रण जो विस्फोटक होता है और आतिशबाजी तथा तोपें, बन्दूकें आदि चलाने के काम आता है।
ಸಿಡಿಮದ್ದು.
gun powder.

बाल
जीव-जंतुओं के शरीर में, त्वचा से ऊपर निकले हुए वे सूक्ष्म तंतु जो रोयों से मोटे होते हैं और बढ़ते रहते हैं।
ಕೂದಲು.
hair.

बाल
वह जो अभी जवान न हुआ हो, बालक;
ಬಾಲಕ;
child;

बाल-बच्चे
संतान, परिवार।
ಪರಿವಾರ, ಮಕ್ಕಳು.
children, family.

बाल-लीला
बालकों की क्रीड़ाएँ।
ಬಾಲ-ಲೀಲೆ.
child's play, juvenile pastime,

बाल-विधवा
जो बाल्यावस्था में ही विधवा हो गई हो।
ಬಾಲ-ವಿಧವೆ.
child-widow.

बाल-विवाह
छोटी उम्र में विवाह हो जाना।
ಬಾಲ-ವಿವಾಹ.
child-marriage.

बाल-साहित्य
बच्चों के लिए लिखा गया साहित्य।
ಬಾಲ-ಸಾಹಿತ್ಯ.
children's literature.

बालक
अनजान या अबोध।
ಅರಿಯದವ.
ignorant person.

बालक
बच्चा या लड़का;
ಬಾಲಕ, ಹುಡುಗ;
child, boy;

बालकमानी
घड़ी आदि के अंदर बारीक मुड़ी तार या पत्ती का एक पुर्जा।
ಗಡಿಯಾರದ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸ್ಪ್ರಿಂಗು.
hair-spring.

बालचर
स्काउट।
ಬಾಲಚಮೂ, ಸ್ಕೌಟ್.
scout.

बालतोड़
एक तरह का फोड़ा जो शरीर पर किसी बाल के टूटने या तोड़ने से हो जाता है।
ಕೂದಲು ಕಿತ್ತದ್ದರಿಂದ ಅದರ ಬುಡದಲ್ಲಿ ಆಗುವ ಹುಣ್ಣು.
pimple, boil or sore (caused by plucking out or breaking a hair of the body)

बालम
पति;
ಪತಿ, ಗಂಡ;
husband;

बालम
प्रेमी या प्रियतम।
ಪ್ರೇಮಿ, ಪ್ರಿಯತಮ.
beloved, sweetheart,

बालानशीन
मान्य या प्रतिष्ठित;
ಮಾನನೀಯ;
honourable or distinguished;

बालानशीन
सबसे अच्छा।
ಅತ್ಯುತ್ತಮ.
the best.

बालापन
बाल्यावस्था, बचपन।
ಬಾಲ್ಯ.
childhood.

बालिका
छोटी लड़की।
ಚಿಕ್ಕ ಹುಡುಗಿ.
female child, young girl.

बालिग
कानून की दृष्टि से जो युवावस्था को प्राप्त कर चुका हो और फलत: जिसे विधिक दृष्टि से कुछ विशिष्ट कार्य करने का अधिकार मिल गया हो।
ವಯಸ್ಕ.
adult.

बालिश्त
अंगूठे की नोक से छोटी अंगुली की नोक तक की दूरी।
ಗೇಣು.
span measured by the extended thumb and little finger.

बाली
अनाज की हरी नन्ही बाल, सिट्टा।
ತೆನೆ.
ear or spike of corn.

बाली
कानों में पहनने का एक वृत्ताकार आभूषण;
ಓಲೆ;
kind of ear-ring;

बालू
पत्थरों का चूर्ण जो रेगिस्तानों में या नदियों के तटो पर अत्यधिक मात्रा में पड़ा रहता है, रेत।
ಮರಳು.
sand.

बालूशाही
मैदे और चीनी की बनी एक प्रसिद्ध मिठाई।
(ಮಿಠಾಯಿ) ಬಾಲುಶಾಹಿ.
kind of sweetmeat.

बाल्टी
पानी भरने का बरतन।
ಬಾಲ್ಟಿ, ಬಕೆಟ್ಟು.
pail, bucket.

बाल्यावस्था
बचपन।
ಬಾಲ್ಯ, ಬಾಲ್ಯಾವಸ್ಥೆ.
childhood.

बावजूद
इतना होने पर भी।
ಇಷ್ಟು ಆದಾಗ್ಯೂ.
in spite of.

बावड़ी (बावली)
एक प्रकार का चौड़े मुँह का कुआँ या जलाशय जिसमें पानी तक पहुँचने के लिए सीढ़ियाँ बनी हों।
ಸೋಪಾನವಿರುವ ಭಾವಿ.
wide pucca well with steps to descend.

बावन
पचास से दो ऊपर।
ಐವತ್ತೆರಡು .
fifty-two.

बावरची
रसोइया।
ಅಡಿಗೆಯವನು.
cook.

बावला (स्त्री.बावली)
विक्षिप्त या पागल।
ಹುಚ್ಚ.
mad, insane, deranged.

बाशिंदा
निवासी या रहनेवाला, नागरिक।
ನಿವಾಸಿ.
dweller, resident, inhabitant, denizen.

बाष्प (वाष्प)
भाप।
ಆವಿ.
steam, vapour.

बाँस
गन्ने आदि की तरह की एक गाँठदार वनस्पति, जो छप्पर आदि छाने और इमारत के दूसरे कामों में आती है।
ಬಿದಿರು.
bamboo.

बास
गन्ध या महक।
ಗಂಧ, ಸುಗಂಧ.
perfume, fragrance, stench, smell.

बासठ
साठ से दो अधिक।
ಅರುವತ್ತೆರಡು.
sixty-two.

बासन
बरतन।
ಪಾತ್ರೆ.
vessel, pot.

बासमती
एक प्रकार का बढ़िया और सुगंधित धान।
ಬಾಸಮತಿ ಅಕ್ಕಿ.
a fragrant kind of rice.

बासी
जो एक या अधिक दिन पहले बना या पका हो।
ತಂಗಳು.
stale.

बाँसुरी
मुरली या वंशी।
ಕೊಳಲು.
pipe or flute.

बाँह
मनुष्य के शरीर में कंधे से लेकर कलाई के बीच का अवयव।
ತೋಳು.
arm.

बाहर
किसी क्षेत्र, घेरे, विस्तार आदि की सीमा से परे।
ಹೊರಗೆ.
outside, exterior, externally, outward.

बाहरी
जो अपने देश, वर्ग या समाज का न हो।
ಸ್ವದೇಶಿಯಿಲ್ಲದ, ವಿದೇಶದ.
strange, foreign.

बाहरी
बाहर की ओर का;
ಹೊರಗಣ;
outward, outer, exterior, external;

बाहु
भुजा, बाँह।
ಬಾಹು, ತೋಳು.
arm.

बाहुपाश
आलिंगन।
ಆಲಿಂಗನೆ.
embrace.

बाहुबल
भुजा का बाल, शारीरिक शक्ति।
ಭುಜಬಲ, ಬಾಹುಬಲ.
strength of arm, muscular strength.

बाहुल्य
बहुतायत, अधिकता।
ಬಾಹುಳ್ಯ .
abundance, plenty.

बाह्य
बाहर का, बाहरी।
ಹೊರಗಣ.
outer, external, outward, foreign, strange.

बिकना
किसी का पूर्ण अनुगामी, अनुचर या दास होना।
ದಾಸನಾಗು.
to be blind follower or to be enslaved.

बिकना
मूल्य लेकर दिया जाना या बेचा जाना;
ವಿಕ್ರೀತವಾಗು, ಮಾರಲ್ಪಡು;
to be sold, to sell;

बिकवाना
बेचने का काम दूसरे से कराना।
ಮಾರಿಸು, ವಿಕ್ರಯ ಮಾಡಿಸು.
to have or get sold.

बिकाऊ
जो बिक्री के लिए रखी गई हो।
ಮಾರಾಟಕ್ಕಾಗಿರಿಸಿದ.
for sale.

बिक्री
बिकने का भाव;
ಮಾರಾಟ;
sale;

बिक्री
बेचने की क्रिया या भाव।
ಮಾರುವಿಕೆ.
act of selling.

बिक्री-कर
वह राजकीय कर जो विक्रेता बेची जाने वाली वस्तु के दाम के अतिरिक्त क्रेता से वसूल करता है और तत्पश्चात राज्य सरकार को देता है।
ಮಾರಾಟ ತೆರಿಗೆ, ಮಾರಾಟ ಕರ.
sales-tax.

बिखरना
अलग-अलग या दूर-दूर होना।
ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾಗು.
to be scattered.

बिखरना
किसी चीज के कणों रेशों, इकाइयों आदि का अधिक क्षेत्र में फैल जाना;
ಹರಡಿಕೊಳ್ಳು;
to be strewn or dispersed in pieces;

बिखराव
फूट।
ಒಡಕು.
disunity.

बिखराव
बिखरे हुए होने की अवस्था या भाव;
ಹರಡುವಿಕೆ;
scattering;

बिखेरना
वस्तुओं को बिना किसी सिलसिले के फैलाकर रखना।
ಹರಡು, ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿ ಮಾಡು.
to scatter, to strew.

बिगड़ना
आचरण, प्रवृत्ति, स्वभाव आदि में दोष या विकार आना;
ನಡತೆ, ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಸ್ವಭಾವ ಆದಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿಕಾರವುಂಟಾಗು;
to become vicious, wicked or unruly;

बिगड़ना
काम करते समय खराबी आना;
ಮಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಕೆಲಸ ಕೆಡು;
to be disordered or damaged, to get out of order;

बिगड़ना
क्रुद्ध होना।
ಸಿಟ್ಟಾಗು.
to become angry or enraged.

बिगड़ना
विकृत या खराब होना;
ಕೆಟ್ಟು ಹೋಗು;
to be disfigured or deformed;

बिगड़ैल
जो बात-बात में और बहुत जल्दी बिगड़ने या नाराज होने लगता हो।
ಮಾತುಮಾತಿಗೆ ಸಿಟ್ಟಾಗುವ, ಸಿಡುಕ.
short-tempered, one who loses temper easily.

बिगाड़
दोष;
ದೋಷ;
defect, damage;

बिगाड़
नुकसान।
ನಷ್ಟ.
harm, injury.

बिगाड़
बिगड़ने की क्रिया या भाव;
ಕೆಡುವಿಕೆ, ಹಾಳಾಗುವಿಕೆ;
disfigurement, defacement, disorder;

बिगाड़ना
ऐसी क्रिया करना जिससे काम, चीज या बात में किसी तरह की खराबी आ जाए।
ಕೆಡಿಸು, ಹಾಳುಮಾಡು.
to ruin, spoil, mar, vitrate, etc.

बिगुल
पाश्चात्य ढंग की एक प्रकार की तुरही जिसका प्रयोग सेना में होता है।
ಕೊಂಬು, ತುತೂರಿ, ಕಹಳೆ.
bugle.

बिचकना
मुँह का इस प्रकार टेढ़ा होना जिससे अप्रसन्नता या अरुचि के भाव प्रकट हों।
ಅಸಂತೋಷ ಅಥವಾ ಅರುಚಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುವಾಗ ಮುಖ ಸೊಟ್ಟಗಾಗುವುದು .
to show displeasure by making faces.

बिचकाना
कोई चीज देख कर उसके प्रति अपनी अप्रसन्नता या अरुचि आदि प्रकट करते हुए मुँह टेढ़ा करना या किसी को चिढ़ाने के लिए मुँह बनाना।
ಇಷ್ಟವಿಲ್ಲದ ಅಸಹ್ಯ ಭಾವವನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಅಥವಾ ರೇಗಿಸಲು ಮುಖ ಸಿಂಡರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
to make faces to show displeasure or to irritate someone.

बिचला
बीच में पड़नेवाला;
ನಡುವೆ ಕೈ ಹಾಕುವ;
intervening, intermediate;

बिचला
मँझला।
ನಡುವಣ.
between the two.

बिचला
मध्यम श्रेणी का
ಮಧ್ಯಸ್ಥ;
or middle class;

बिचवई
बीच-बचाव करनेवाला; बीच-बचाव।
ಮಧ್ಯಸ್ತಿಕೆ ಮಾಡುವವ, ಮಧ್ಯಸ್ತಿಕೆ.
one who interposes, intermeddler, middleman.

बिचौलिया
बीच का आदमी।
ಮಧ್ಯಸ್ತ ವ್ಯಕ್ತಿ.
middleman, intermeddler.

बिचौली
वह व्यक्ति जो उत्पादक से माल खरीदकर और कुछ नफा कमाकर दुकानदारों आदि के हाथ बेचता हो।
ದಳ್ಳಾಳಿ.
middleman, commission agent.

बिच्छू
एक प्रसिद्ध छोटा जहरीला कीड़ा।
ಚೇಳು.
scorpion.

बिछना
बिछाया या फैलाया जाना।
ಹರಡಲ್ಪಡು, ಹರಹು.
to be spread, to be laid out, to be floored.

बिछवाना
बिछाने का काम करवाना।
ಹರಡಿಸು.
to cause to be spread, to have (a carpet etc.) spread.

बिछाना
दूर तक फैलाना या बिखेरना।
ಹರಡು, ಹಾಸು.
to spread, to spread out, to extend.

बिछुआ (बिछुवा)
पैर की उंगली या अंगूठे में पहनने का एक गहना।
ಕಾಲುಂಗುರ.
ring worn on the (little or great) toe.

बिछुड़ना (बिछुरना)
अलग होना।
ಅಗಲು, ಬೇರಾಗು.
to separate, to part.

बिछौना
बिस्तर।
ಹಾಸಿಗೆ.
bed, bedding.

बिजली
आकाश में सहसा उत्पन्न होनेवाला वह प्रकाश जो बादलों की रगड़ के कारण उत्पन्न होता है;
ಮಿಂಚು;
lightning, thunderbolt;

बिजली
घर्षण, ताप और रासायनिक क्रियाओं से उत्पन्न होनेवाली एक शक्ति जिससे ताप और प्रकाश उत्पन्न होता है।
ವಿದ್ಯುತ್ತು; ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ.
electricity.

बिजलीघर
वह स्थान जहाँ रासायनिक प्रक्रियाओं, जल प्रपातों आदि से बिजली उत्पन्न करके कल-कारखाने आदि चलाने और घरों में प्रकाश आदि करने के लिए जगह-जगह तार की सहायता से पहुँचाई जाती है।
ವಿದ್ಯುತ್‌- ಗೃಹ.
power-house.

बिजारोपण
बीजों का बोना।
ಬೀಜಾರೋಪಣ.
sowing.

बिटिया
बेटी।
ಮಗಳು.
little daughter, daughter.

बिठाना
जोड़ना।
ಜೋಡಿಸು, ಕೂಡಿಸು.
to fix.

बिठाना
बैठाना;
ಕೂರಿಸು;
to cause to sit;

बिताना
अवधि, समय आदि के संबंध में व्यय या व्यतीत करना।
ಕಾಲ ಕಳೆ.
to cause to pass, to pass or spend (time).

बित्ता
मनुष्य के एक हाथ के अंगूठे और कनिष्ठिका के सिरों के बीच की अधिकतम दूरी।
ಗೇಣು.
hand's breadth.

बिदकना
कुछ डरते हुए पीछे हटना, झिझकना।
ಬೆದರಿ ಹಿಂದೆ ಸರಿ.
to be scared, to shirk (from).

बिदकाना
चौंकाना या डराकर पीछे हटाना।
ಹೆದರಿಸು ಬೆದರಿಸು, ಹೆದರಿಸಿ ಹಿಂದೆ ಸರಿಸು.
to scare, to startle, to cause to recede or to draw back.

बिदा
जाने देना, जाना।
ಬೀಳ್ಕೊಡುವಿಕೆ.
farewell, permission to depart, departure.

बिदाई
बिदा होने की अवस्था क्रिया या भाव;
ಬೀಳ್ಕೊಡುಗೆ;
departure;

बिदाई
वह उपहार आदि जो बिदा होनेवाले को विदा देते वक्त देते हैं;
ಬೀಳ್ಕೊಡುವಾಗ ಕೊಡುವ ಪುರಸ್ಕಾರ;
present made by a host to a visitor;

बिदाई
विवाहिता कन्या, बहू अथवा दामाद को विदा करने की रस्म।
ವಿವಾಹಾನಂತರ ವಧು ಅಥವಾ ವರನ ಬೀಳ್ಕೊಡುಗೆ.
ceremonial farewell to daughter-in-law or son-in-law.

बिंदी
गोलाकार टीका जो माथे पर लगाया जाता है।
ಕುಂಕುಮದ ಬೊಟ್ಟು.
small vermilion mark put on the forehead by a married woman.

बिंदी
शून्य का सूचक चिहन,
ಸೊನ್ನೆ, ಶೂನ್ಯ;
dot or cypher;

बिंदु
(ज्यामिति) वह अंकन जिसके विभाग या लंबाई चौड़ाई आदि के मान न हों।
(ರೇಖಾ ಗಣಿತ) (ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಹಾಗೂ ಅಳೆಯಲಾಗದ) ಬಿಂದು.
(grom.) a point having no parts or magnitude

बिंदु
किसी पदार्थ का बहुत छोटा कण;
ಅತ್ಯಲ್ಪ ಭಾಗ;
detached particle;

बिंदु
बूँद;
ಹನಿ, ತೊಟ್ಟು;
drop of water;

बिदेसिया
परदेश जाकर बसा हुआ पति या अपना कोई प्रिय व्यक्ति।
ಪರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಪತಿ ಅಥವಾ ಪ್ರಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿ.
husband or a beloved person settled far a away.

बिंधना
छेदा जाना।
ತೂತಾಗು, ಛೇದಿಸಲ್ಪಡು.
to be punctured, perforated, bored or pierced.

बिनती
प्रार्थना या निवेदन।
ಪ್ರಾರ್ಥನೆ, ನಿವೇದನೆ.
request or submission

बिना
बगैर।
ಹೊರತು.
without.

बिनौला
कपास का बीज।
ಹತ್ತಿಯ ಬೀಜ.
cotton-seed.

बिंब
(साहित्य में) भावों क्रियाओं आदि का मूर्त रूप।
ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾವ ಕ್ರಿಯೆಯಗಳ ಮೂರ್ತರೂಪ.
(in rhet.) image.

बिंब
किसी आकृति की वह झलक जो किसी पारदर्शक पदार्थ में दिखाई पड़ती है;
ಪ್ರತಿಚ್ಛಾಯೆ;
reflection, shadow;

बियाबान
एकान्त जंगल या वन।
ಏಕಾಂತವಾದ ಕಾಡು, ಅಡವಿ .
desert, wilderness.

बिरता
सामर्थ्य।
ಸಾಮರ್ಥ್ಯ.
potency, guts.

बिरला
(व्यक्ति या पदार्थ) जो सब जगह या अधिकता से नहीं, बल्कि कभी-कभी और कहीं-कहीं दिखाई देता हो, बहुत कम।
ಅಪರೂಪವಾದ ವಸ್ತು.
rare, scarce, very few.

बिरवा
छोटा वृक्ष या पौधा।
ಗಿಡ.
small or young tree or plant.

बिरहा
दो पंक्तियोंवाला एक प्रसिद्ध लोकछंद तथा इसमें गाया जानेवाला विरहगीत।
ಎರಡು ಪಂಕ್ತಿಗಳ ಛಂದಸ್ಸಿನ ವಿರಹಗೀತೆ.
Hindi metre of two lines in which a particular song of separation is composed and sung.

बिरादरी
विशेषत: किसी एक ही जाति या वर्ग के वे सब लोग जो सामाजिक उत्सवों पर एक दूसरे के यहाँ आते जाते हों।
ಸಜಾತೀಯ ಬಂಧುಮಿತ್ರರು.
community, brotherhood.

बिराना
किसी को चिढ़ाने के हेतु मुँह की कोई विलक्षण मुद्रा बनाना या उसके कहे हुए शब्द दुहराना।
ಕೋಪ ಬರುವಂತೆ ಮಾಡಲು ಅಣಕಿಸು ಅಥವಾ ಹೇಳಿದಂತೆ ಹೇಳು.
to grimace, to make faces.

बिल
कानून का मसौदा जो विधान सभाओं या संसद में स्वीकृती के लिए उपस्थित किया जाए।
ಮಸೂದೆ, ವಿಧೇಯಕ.
bill.

बिल
किसी को हिसाब चुकता करने के लिए दिया जानेवाला वह पुरजा जिसमें प्राप्य मूल्य का पूरा ब्यौरा लिखा रहता है;
ಬಿಲ್ಲು;
bill;

बिल
जमीन के अन्दर खोद कर बनाया हुआ जीवजंतुओं के रहने का स्थान;
ಬಿಲ;
hole (particularly of a rat or mouse, etc.);

बिलकुल
आदि से अंत तक।
ಮೊದಲಿಂದ ಕೊನೆವರೆಗೆ.
wholly, from beginning to end.

बिलकुल
पूरा-पूरा;
ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ;
entirely, completely, totally;

बिलखना
विलाप करना।
ವಿಲಾಪಿಸು, ಬಿಕ್ಕಿ ಬಿಕ್ಕಿ ಅಳು.
to weep loudly, to lament.

बिलगाना
अलग या दूर करना।
ಬೇರೆ ಮಾಡು.
to separate, to detach.

बिलगाव
अलगाव या पार्थक्य।
ಪಾರ್ಥಕ್ಯ.
separation or detachment.

बिलगाव
बिलग या अलग होने कि क्रिया;
ಬೇರೆಯಾಗುವಿಕೆ;
separating, parting;

बिलाव
बिल्ली का नर।
ಗಂಡು ಬೆಕ್ಕು .
tom-cat.

बिलोड़ना
अस्त-व्यस्त करना।
ಅಸ್ತ-ವ್ಯಸ್ತ ಮಾಡು.
to upset, to agitate.

बिलोड़ना
दूध आदि मथना;
ಹಾಲು ಮೊಸರು ಕಡೆಯು.
to churn, to stir;

बिलोना
किसी तरल पदार्थ में कोई चीज डाल कर अच्छी तरह हिलाना।
ಕಲಕು, ಕಡೆಯು.
to churn, to shake.

बिल्टी
रेल के द्वारा भेजे जानेवाले माल की रसीद।
ರೈಲ್ವೆಯ ಮಾಲಿನ ರಸೀತಿ, ವಾಹನ-ಪತ್ರ.
bill of lading.

बिल्ला
कपड़े आदि की वह चौड़ी पट्टी जो विशिष्ट प्रकार का काम करनेवाले अपनी पहचान के लिए लगाते हैं।
ಬಿಲ್ಲೆ, ಲಾಂಛನ.
badge, insignia.

बिल्ला
बिल्ली का नर;
ಗಂಡು ಬೆಕ್ಕು;
male cat;

बिल्ली
एक छोटे आकार का प्रसिद्ध जंतु जो प्राय: घरों में पाला जाता है;
ಬೆಕ್ಕು;
female cat, cat (in general);

बिल्ली
किवाड़ की सिटकिनी जिसे कोंढ़े में डाल देने से ढकेलने पर किवाड़ नहीं खुल सकता।
ಬಾಗಿಲ ಅಗಳಿ, ಕೊಂಡಿ, ಚಿಲಕ.
latch.

बिवाई (बवाई)
एड़ियाँ फटने का रोग।
ಕಾಲ ಹಿಮ್ಮಡಿ ಒಡೆಯುವ ರೋಗ.
kibe or chap on the heal.

बिसरना
विस्मृत होना या भूल जाना।
ಮರೆತು ಹೋಗು.
to be forgotten.

बिसात
चौपड़, शतरंज आदि खेलने के लिए बना खानेदार कपड़ा।
ಪಗಡೆ, ಚದುರಂಗ ಆದಿ ಆಟಗಳ ಮನೆಯಿರುವ ಬಟ್ಟೆ.
chess-cloth, dice-board. etc.

बिसात
बिछाई गई चादर आदि;
ಹಾಸಿದ ಮಗ್ಗಲು ಹಾಸಿಗೆ ಆದಿ;
sheet etc. that is spread out;

बिसात
हैसियत या सामर्थ्य;
ಶಕ್ತಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ;
capacity or power;

बिसातखाना
बिसाती की दुकान।
ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಳಿಗೆ, ವಿವಿಧ ಸಾಮಗ್ರಿ ಮಳಿಗೆ, ಚಿಲ್ಲರೆ ಅಂಗಡಿ.
departmental store, small wares stores, general store.

बिसाती
फुटकर सामान बेचनेवाला दुकानदार।
ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿ.
vendor of small wares.

बिसारना
स्मरण न रखना, विस्मृत करना या भुलाना।
ನೆನಪಿಲ್ಲದಾಗು, ಮರೆಯು.
to dismiss from memory, to forget.

बिसूरना
मन में दु:ख होने पर निरंतर कुछ समय तक धीरे-धीरे रोते रहना।
ನೆನೆನೆನೆದು ಅಳು.
to put on a crying face, to cry slowly, to sob.

बिस्कुट
एक प्रकार की खस्ता मीठी या नमकीन टिकिया जो आटे को भट्टी में सेककर पकाई जाती है।
ಬಿಸ್ಕತ್ತು.
biscuit.

बिस्तर (बिस्तरा)
बिछावन या बिछौना।
ಹಾಸಿಗೆ.
bed, bedding.

बिस्तरबंद
कैनवस आदि का बना हुआ एक प्रकार का आधान जिसमें बिस्तर बाँध कर ले जाया जाता है।
ಹೋಲ್ಡಾಲು, ಅಡಕು ಚೀಲ, ಸರ್ವಗ್ರಾಹಿ.
holdall.

बिस्वा
जमीन की एक नाप जो एक बीघे का बीसवाँ भाग है।
ಜಮೀನಿನ ಅಳತೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬೀಘಾದ (೫/೮ ಎಕರೆ) ಇಪ್ಪತ್ತನೆಯ ಒಂದು ಭಾಗ .
measure of land equal to the twentieth part of a bigha.

बिहान
आनेवाला दूसरा दिन।
ನಾಳೆ.
tomorrow;

बिहान
सवेरा या प्रात: काल;
ಪ್ರಾತಃಕಾಲ;
dawn or morning;

बीघा
खेत नापने का एक वर्ग मान जो 5/8 एकड़ के बराबर होता है।
ಒಂದು ಎಕರೆ ಜಮೀನಿನ ೫/೮ ಭಾಗ.
land-measure equal to about five eighth of an acre.

बीच
किसी वस्तु का वह केंद्रीय अंश या भाग जहाँ से उसके सभी छोर समान दूरी पर पड़ते हों।
ಮಧ್ಯಭಾಗ.
middle, midst, centre.

बीच-बचाव
दो विरोधी पक्षों के बीच में आकर दोनों पक्षों के हितों की की जानेवाली रक्षा।
ಎರಡೂ ಪಕ್ಷಗಳ ಹಿತದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮಾಡುವ ಮಧ್ಯಸ್ತಿಕೆ.
interposition, intervention, mediation

बीचोंबीच
बिलकुल बीच में।
ನೆಟ್ಟನಡುವೆ.
in the very midst (of), in the exact middle or centre.

बीज
अन्न आदि का वह कण जो खेत में बोने के काम आता है;
ಬಿತ್ತನೆಯ ಬೀಜ;
seed of corn, plants, etc.

बीज
लाक्षणिक अर्थ में ऐसी आरंभिक बात जो आगे चलकर बहुत बड़ा रूप धरण करती हो।
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಮುಂದೆ ಭಾರಿ ರೂಪವನ್ನು ತಾಳುವ ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ವಿಷಯ.
primary element or cause which develops later on.

बीजक
वह सूची जिसमें किसी को भेजे जानेवाले माल का ब्यौरा, दर, मूल्य आदि लिखा रहता है।
ಬೆಲೆ ಪಟ್ಟಿ, ಸರಕು ಪಟ್ಟಿ, ಸಾಮಾನು ಪಟ್ಟಿ.
invoice, inventory.

बीजक
सूची या फेहरिस्त;
ಪಟ್ಟಿ;
list,

बीजगणित
गणित का वह प्रकार जिसमे अक्षरों को अज्ञात संख्याओं के स्थान पर मान कर वास्तविक मान या संख्याएँ जानी जाती हैं।
ಬೀಜಗಣಿತ.
algebra.

बीजमंत्र
तंत्रशास्त्र में किसी देवता के उद्देश्य से निश्चित किया हुआ मूल मंत्र।
ಬೀಜಮಂತ್ರ.
mystical syllable with which a mantra begins.

बीजांकुर
बीज से निकलनेवाला अंकुर।
ಬೀಜದಿಂದ ಬರುವ ಮೊಳಕೆ.
seed-shoot, first shoot.

बीट
पक्षियों कि विष्ठा।
ಪಕ್ಷಿಗಳ ಹಿಕ್ಕೆ.
excrement, dung (especially of birds).

बीड़ा
कोई काम करने का संकल्प करना या भार लेना;
ಕಾರ್ಯ ಸಂಕಲ್ಪ, ಕಾರ್ಯಭಾರ ಹೊರುವಿಕೆ;
resolution or determination to undertake any job;

बीड़ा
पान की गिलौरी।
ಪಾನ್‌ಬೀಡಾ.
preparation of the areca nut with spices and chunam, enveloped in a leaf of the betel plant.

बीड़ी
पत्ते में लपेटा हुआ तम्बाकू जिसे लोग सिगरेट की तरह सुलगा कर पीते हैं।
ಬೀಡಿ.
leaf folded up into a triangular form with tobacco in it.

बीतना
काल-मान की दृष्टि से घटना, बात आदि का वर्तमान से होते हुए भूत में जाना;
ಕಾಲಕಳೆ;
to pass, to elapse, to expire (as time);

बीतना
लाक्षणिक अर्थ में किसी घटना, बात आदि का फल सहन किया जाना।
ಅನುಭವಿಸು.
to undergo, to suffer, to endure.

बींधना
किसी चीज में आर-पार छेद करने के लिए उसमें नोकदार चीज गड़ाना या धँसाना;
ಚುಚ್ಚು;
to perforate, bore through or in make a hole.

बींधना
बहुत ही चुभती हुई बात कहना।
ಚುಚ್ಚುವಂತೆ ಮಾತನಾಡು.
to pierce or wound with speech, to say cutting things to.

बीन
सपेरों के बजाने की तूमड़ी।
ಹಾವಾಡಿಗನ ಪುಂಗಿ.
a kind of Indian lute played upon by snake-charmers.

बीनना
छाँटकर अलग करना।
ಆರಿಸು.
to pick out, to select.

बीनना
छोटी-छोटी चीजों को उठाना या चुनना;
ಹೆಕ್ಕು, ಆಯು;
to pick, to gather, to pluck;

बीबी
पत्नी,
ಪತ್ನಿ,ಹೆಂಡತಿ;
wife;

बीबी
प्रेम या आदरसूचक शब्द (स्त्रियों के लिए)।
ಸ್ತ್ರೀಯರನ್ನು ಕರೆಯುವ ಆದರ-ಪ್ರೇಮದ ಶಬ್ದ.
term of endearment (for females).

बीमा
किसी प्रकार की विशेषत: आर्थिक हानि पूरी करने की जिम्मेदारी जो कुछ निश्चित धन लेकर उसके बदले में की जाती है।
ವಿಮೆ.
insurance.

बीमार
वह व्यक्ति जो किसी रोग अथवा ज्वर से पीड़ित हो।
ರೋಗಪೀಡಿತ.
sick, ill, ailing, unwell, indisposed.

बीमारी
बीमार होने की अवस्था या भाव;
ರೋಗ.
illness, ailment;

बीमारी
बुरी आदत या दुर्व्यसन।
NA.
vice, addiction.

बीमारी
वह विकार जिसके फलस्वरूप शरीर अस्वस्थ और रुग्ण रहता है;
NA.
disease;

बीर-बहूटी
गहरे लाल रंग का छोटा रेंगनेवाला कीड़ा, जो देखने में बहुत ही सुन्दर होता है।
ಕೆಂಪು ವೆಲ್‌ವೆಟ್ಟು ಕೀಟ.
red-velvet insect, the scarlet or lady- fly, Buccells carniola.

बीस
किसी की तुलना में अच्छा या बढ़कर।
ತುಲನೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾದ.
superior to, more excellent.

बीस
जो संख्या में दस का दूना या उन्नीस से एक अधिक हो;
ಇಪ್ಪತ್ತು;
twenty;

बीहड़
ऊँचा-नीचा, ऊबड़-खाबड़।
ಹಳ್ಳ ತಿಟ್ಟುಗಳುಳ್ಳ.
uncultivated, uneven (land), rugged, rough.

बुआ (बुवा)
पिता कि बहन।
ತಂದೆಯ ಸೋದರಿ.
father's sister, aunt.

बुकनी
किसी चीज का महीन पिसा हुआ चूर्ण।
ಚೂರ್ಣ, ಹುಡಿ, ಪುಡಿ.
powder.

बुखार
शरीर में किसी प्रकार का रोग होने के कारण उसका बढ़ा हुआ तापमान।
ಜ್ವರ.
fever.

बुजदिल
कायर, डरपोक या भीरु।
ಅಂಜುಬುರುಕ, ಹೇಡಿ.
coward, timid.

बुजदिली
कायरता या भीरुता।
ಹೇಡಿತನ.
cowardice, timidity.

बुजुर्ग
पूज्य व्यक्ति, बाप-दादा आदि।
ಹಿರಿಯರು, ತಂದೆ ತಾತ, ಹಿಂದಿನವರು.
respectable man, elders, father and grandfather etc.

बुजुर्गी
बुजुर्ग होने कि अवस्था या भाव।
ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಹಿರಿತನ.
seniority of age.

बुझना
किसी जलते या तपे हुए पदार्थ का पानी में पड़ने के कारण ठंडा होना;
ಆರಿ ತಣ್ಣಗಾಗು;
to be cooled (of some hot or burning article by having been put into water);

बुझना
जलते हुए पदार्थ का बुझ जाना;
ಆರು;
to be put out, to be extinguished (a fire, light, etc.);

बुझना
निराश या उदासीन होना।
ನಿರಾಶೆಯಾಗು.
to be dejected or to be disappointed.

बुझाना
ऐसी क्रिया करना जिससे आग अथवा किसी जलते हुए पदार्थ का जलना बंद हो जाए;
ಆರಿಸು;
to put out, to extinguish (a fire, light, etc.);

बुझाना
किसी जलती हुई धातु अथवा ठोस पदार्थ को ठंडे पानी में डाल देना जिससे वह पदार्थ भी ठंडा हो जाए।
ಆರಿಸಿ ತಣ್ಣಗೆ ಮಾಡು.
to cool by putting into water.

बुझौवल
किसी को चकित करके उसकी बुद्धि की थाह लगाने के लिए सीधे-सादे शब्दों में पूछी जानेवाली कोई पेचीदा बात।
ಒಗಟೆಯಂತಹ ಮಾತು, ಒಗಟೆ.
riddle, conundrum.

बुड्ढा
जिसकी अवस्था अधिक हो गई हो।
ವಯಸ್ಸಾದ.
old, aged,

बुड्ढा
बूढ़ा।
ವೃದ್ಧ ಮುದಿತನ, .
old man.

बुढ़ापा
वृद्धावस्था।
ವೃದ್ಧಾಪ್ಯ.
old age.

बुढ़िया
बड़ी अवस्था कि स्त्री।
ಮುದುಕಿ .
old woman.

बुदबुदा
पानी का बुलबुला।
ನೀರಿನ ಗುಳ್ಳೆ.
bubble.

बुंदा-बांदी
हल्की या थोड़ी वर्षा।
ತುಂತುರು ಮಳೆ.
small and interrupted dropping of rain, drizzle.

बुंदा
कान में पहनने का एक प्रकार का गहना जो प्राय: झूलता रहता है।
ಲೋಲಾಕು.
ear-ring.

बुंदिया
छोटी बूंदों या दानों के रूप में बननेवाला बेसन का मीठा पकवान।
ಸೀಬೂಂದಿ.
a kind of sweetmeat (like drops).

बुद्धवार
सात वारों में से एक।
ಬುಧವಾರ.
Wednesday.

बुद्धि
विचार या निश्चय करने कि शक्ति।
ಬುದ್ಧಿ.
perception, comprehension, intellect, understanding.

बुद्धिजीवी
जिसकी जीविका दिमागी कामों से चलती हो।
ಬುದ್ಧಿಜೀವಿ .
intellectual.

बुद्धिमत्ता
बुद्धिमान होने कि अवस्था या भाव, समझदारी या अक्लमंदी।
ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ.
wisdom, sagacity.

बुद्धिमान
जिसकी बुद्धि बहुत प्रखर हो, बुद्धिवाला।
ಬುದ್ಧಿವಂತ.
endowed with understanding, intelligent.

बुद्धिमानी
बुद्धिमान होने कि अवस्था या भाव।
ತಿಳಿವಳಿಕೆ, ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ.
wisdom, intelligence.

बुद्धिसंगत
बुद्धि के अनुकूल, बुद्धि पर पूरा उतरनेवाला।
ಬುದ್ಧಿ – ಸಂಗತವಾದ.
reasoned.

बुद्धिहीन
जिसमें विवेक का अभाव हो, मूर्ख।
ಬುದ್ಧಿಹೀನ, ಮೂರ್ಖ.
devoid of intellect, silly, foolish.

बुद्धू
बेवकूफ या मूर्ख।
ಮೂರ್ಖ.
stupid fellow, blockhead, fool idiot.

बुनकर
कपड़ा बुननेवाला कारीगर।
ನೇಕಾರ, ನೆಯ್ಗೆಯವ.
weaver.

बुनना
ऊन द्वारा सलाई पर स्वेटर बनाना;
ಸ್ವೆಟರ್ ಹಾಕು;
to knit;

बुनना
करघे के द्वारा ताने तथा बाने के तारों को इस प्रकार एक दूसरे में ऊपर नीचे करके फँसाना कि वे वस्त्र का रूप धरण कर लें;
ನೇಯು;
to weave;

बुनना
तारों आदि को गूँथकर चटाई आदि बनाना।
ಹೆಣ.
to intertwine.

बुनवाना
बुनने का काम दूसरे से करवाना।
ನೇಯಿಸು ನೆಯ್ಗೆಯ ಕೆಲಸ ಬೇರೆಯವರಿಂದ ಮಾಡಿಸು .
to cause to be woven, to get (a thing) woven.

बुनाई
बुनने का ढंग या तरीका;
ನೆಯ್ಗೆಯ ರೀತಿ;
method or design of weaving or knitting;

बुनाई
बुनने का पारिश्रमिक।
ನೆಯ್ಗೆತ ಕೂಲಿ.
price paid for weaving etc.

बुनाई
बुनने कि क्रिया;
ನೆಯ್ಗೆ;
weaving, knitting;

बुनावट
बुनने में सूतों कि मिलावट का ढंग।
ನೆಯ್ಗೆ.
design or texture.

बुनियाद
आधार या नींव;
ಅಸ್ತಿವಾರ, ತಳಹದಿ;
basis or foundation;

बुनियाद
आरंभ, जड़, मूल।
ಆರಂಭ, ಮೂಲ, ಬುಡ.
origin.

बुनियादी
आरंभिक या प्रारंभिक।
ಪ್ರಾರಂಭದ.
basic.

बुनियादी
नींव या बुनियाद-संबंधी;
ತಳಹದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ;
pertaining to foundation;

बुरका (बुर्का)
मुसलमान स्त्रियों का एक पहनावा जिससे वे सिर से लेकर एड़ी तक अपने सब अंग ढक लेती हैं।
ಬುರಕಿ, ಮುಖ-ಪರದೆ, ಮುಸುಕು ಅವಕುಂಠನ.
a thing with which a Muslim woman veils herself from head to feet.

बुरा (स्त्री. बुरी)
जिसका रूप-रंग, आकार-प्रकार देख कर मन में अरुचि, घृणा या विराग उत्पन्न हो।
ರುಚಿಸದ.
ugly, ill-looking, disagreeable, unpleasant, odious, hateful.

बुरा (स्त्री. बुरी)
जो वैसा न हो, जैसा साधारण या उचित रूप में होना चाहिए;
ಕೆಟ್ಟ;
bad, evil;

बुरा (स्त्री. बुरी)
वह व्यक्ति जिसमें कोई स्वभावजन्य दुर्गुण या दोष हो;
ದುರ್ಗುಣವುಳ್ಳ;
evil-minded, immoral, villainous;

बुरा-भला
हानि-लाभ।;
ಲಾಭ-ನಷ್ಟಗಳು.
loss or profit,

बुराई
अनुचित या निन्दनीय आचरण तथा व्यवहार;
ಕೆಡಕು;
wickedness, mischievousness, vileness;

बुराई
अवगुण, दोष या ऐब।
ಐಬು, ದೋಷ.
defect.

बुराई
वह तत्व जिसके फलस्वरूप किसी चीज को बुरा कहा जाता है;
ಕೆಟ್ಟತನ, ಕೇಡು;
badness, evil, vice;

बुराई-भलाई
अच्छी और बुरी क्रियाएँ;
ಒಳ್ಳೆಯ ಹಾಗೂ ಕೆಟ್ಟ ಕೆಲಸಗಳು;
good and evil deeds;

बुराई-भलाई
किसी कि निन्दा या शिकायत और किसी कि प्रशंसा या तारीफ।
ತೆಗಳುವಿಕೆ-ಹೊಗಳುವಿಕೆ.
accusation and commendation.

बुरादा
आरे से लकड़ी चीरने या धातु को रेतने पर उसमें से निकलने वाला आटे की तरह का महीन अंश।
ಮರದ ಹೊಟ್ಟು ಲೋಹದ ಹುಡಿ.
filings, saw-dust.

बुरुश (ब्रुश)
तारों, बालों अथवा किसी चीज का बना हुआ वह उपकरण जिससे रगड़कर कोई चीज साफ की जाती है।
ಬ್ರಷ್‌.
brush (in general).

बुरुश (ब्रुश)
तूलिका;
ಕುಂಚಿ;
painting brush;

बुर्ज
किले आदि की दीवारों में कोनों पर ऊपर की ओर निकला हुआ गोल या पहलदार भाग जिसके बीच में बैठने आदि के लिए थोड़ा-सा स्थान होता है।
ಬುರುಜು, ಕೊತ್ತಳ.
bastion, turret.

बुलंद
बहुत अधिक बढ़ा-चढ़ा या उन्नत।
ಘನತೆಯುಳ್ಳ.
elevated, exalted.

बुलंद
बहुत ऊँचा;
ಬಹಳ ಎತ್ತರವಾದ;
very high, lofty;

बुलबुल
गानेवाली एक प्रसिद्ध चिड़िया जो कई प्रकार की होती है।
ಬುಲ್‌ಬುಲ್‌ಹಕ್ಕಿ.
nightingale.

बुलबुला
किसी तरल पदार्थ या पानी की बूंद का वह खोखला और फुला हुआ रूप जो उसे अंदर हवा भर जाने के कारण प्राप्त होता है;
ನೀರುಗುಳ್ಳೆ;
bubble;

बुलबुला
लाक्षणिक अर्थ में कोई क्षणभंगुर चीज या बात।
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಕ್ಷಣ ಭಂಗುರ ವಸ್ತು ಇಲ್ಲ ವಿಷಯ.
any frail thing,

बुलवाना
किसी को बुलाने का काम किसी के द्वारा करवाना।
ಕರೆಯಿಸು.
to cause to be sent for, to send for.

बुलवाना
किसी को बोलने में प्रवृत्त करना;
ಮಾತನಾಡುವಂತೆ ಮಾಡು; .
to cause to talk;

बुलाक
नाक की बीचवाली हडडी;
ಮೂಗಿನ ಮಧ್ಯದ ಎಲುಬು;
the septum of the nose;

बुलाक
नाक में पहनी जानेवाली नथ।
ಬುಲಾಕು.
an ornament worn suspended from the septum of the nose.

बुलाना
किसी को अपनी ओर प्रवृत्त करने के लिए आवाज देना या पुकारना।
ಕರೆಯು.
to call, to draw one's attention.

बुलावा
निमंत्रण, आवाहन
ನಿಮಂತ್ರಣ.
call, invitation, summons.

बुलावा
बुलाने की क्रिया या भाव;
ಕರೆ;
calling, bidding;

बुलेटिन
किसी सार्वजनिक बात या विषय से संबंध रखनेवाला वह संक्षिप्त सूचनापत्र जो किसी की ओर से आधिकारिक रूप से प्रकाशित किया गया हो।
ಪ್ರಕಟನೆ, ಲಘು ಪ್ರಕಟನೆ.
bulletin.

बुवाई (बोआई)
खेत में फसल बोने का काम।
ಬಿತ್ತನೆ.
the act of sowing.

बुहारना
झाड़ू से जगह साफ करना।
ಕಸಗುಡಿಸು.
to sweep.

बुहारी
झाड़ू या बढ़नी।
ಪರಕೆ.
instrument for sweeping, broom, besom.

बूकना
अपने गुण, योग्यता आदि का प्रदर्शन करना।
ತನ್ನ ಹಿರಿಮೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿಕೊಳ್ಳು.
to exhibit one's qualities, abilities, etc.

बूकना
सिल और बट्टे की सहायता से किसी चीज को महीन पीसना;
ಅರೆಯು;
to grind, reduce to powder, to powder;

बूचड़
कसाई।
ಕಟುಕ, ಕಸಾಯಿ.
butcher.

बूचड़खाना
वह स्थान जहाँ कसाई पशुओं को मार डालता है।
ಪಶುಗಳ ವಧ್ಯಸ್ಥಾನ.
slaughter-house.

बूचा
जिसके कान कटे हुए हों;
ಕಿವಿ ಕತ್ತರಿಸಿದ;
ear-cropped, without ears;

बूचा
जो किसी चीज के अभाव के कारण अशोभन या भद्दा जान पड़े।
ಯಾವುದೋ ಅಭಾವದಿಂದ ವಿಕಾರವಾಗಿರುವ, ಶೋಭಾರಹಿತವಾದ.
one shorn of charm due to some deficiency.

बूझ
पहेली।
ಒಗಟೆ.
riddle.

बूझ
समझ, बुद्धि, अक्ल या ज्ञान;
ಬುದ್ಧಿ;
perception, understanding, intelligence, comprehension;

बूझना
किसी प्रकार का ज्ञान या बोध प्राप्त करना;
ತಿಳಿವಳಿಕೆಯಾಗು;
to understand, perceive, make out, comprehend;

बूझना
कोई गूढ़ या रहस्यपूर्ण बात समझना या उसकी तह तक पहुँचना।
ಸಮಸ್ಯೆಯ ಬುಡದ ತನಕ ಹೋಗು.
to reach the depth of some mysterious matter.

बूट
एक तरह का विलायती ढंग का फीतेवाला जूता।
ಬೂಟು.
laced shoes.

बूट
चने का हरा दाना;
ಹಸಿಕಡಲೆ ಕಾಳು, .
green gram;

बूटा
छोटा वृक्ष या पौधा।
ಸಣ್ಣ ಗಿಡ, ಮರ .
plant or brush.

बूटी
ऐसी जंगली वनस्पति जिसका उपयोग औषध आदि के रूप में होता है;
ಔಷಧಿಗೆ ಬರುವ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆ;
drug plant or shrub;

बूटी
छोटे पौधों या फूलों के आकार का कोई अंकन या चित्रण।
ಕಸೂತಿ.
design of small plant, flower, leaf, etc. in texture of cloth etc.

बूटी
भांग या विजया;
ಬಂಗಿ, ಗಾಂಜಾ ಗಿಡ;
hemp;

बूढ़ा (बुड्ढा) (स्त्री. बूढ़ी)
वृद्ध, बड़ी आयु का प्राणी।
ಮುದಿ, ಮುದುಕ.
old, aged, old man.

बूता
बल या पराक्रम, सामर्थ्य।
ಶಕ್ತಿ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯ.
strength, power, ability.

बूंद
जल अथवा किसी तरल पदार्थ का कण।
ಹನಿ, ತೊಟ್ಟು.
drop.

बूंदी
एक प्रकार की मिठाई जो बेसन से बनती है।
ಸಿಹಿ ಬೂಂದಿ .
a kind of sweetmeat.

बूरा
बुरादा;
ಮರದ ಹೊಟ್ಟು;
saw-dust;

बूरा
शक्कर।
ಬೂರಾ ಸಕ್ಕರೆ.
unrefined powdered sugar.

बृहत्
दृढ़, पक्का या मजबूत।
ದೃಢ, ಭದ್ರ, ಮಜಬೂತು.
solid, strong.

बृहत्
बहुत बड़ा या भारी;
ಭಾರಿ, ದೊಡ್ಡ;
large, big, bulk;

बृहस्पतिवार
बुधवार के बाद पड़नेवाले वार की संज्ञा।
ಬೃಹಸ್ಪತಿವಾರ, ಗುರುವಾರ.
Thursday.

बेअकल (बेअक्ल)
निर्बुद्धि।
ಬುದ್ಧಿಯಿಲ್ಲದ.
stupid, senseless.

बेअदबी
अशिष्टता, व्यवहार की असभ्यता।
ಅಶಿಷ್ಟತೆ, ಅಸಭ್ಯತೆ.
incivility, rudeness, disrespect, impudence,

बेआबरू
जिसकी कोई प्रतिष्ठा न हो।
ಮರ್ಯಾದೆಯಿಲ್ಲದ.
dishonoured, disgraced,

बेइज्जत
अप्रतिष्ठित;
ಮಾನ ಮರ್ಯಾದೆಗಳಿಲ್ಲದ;
without honour or dignity;

बेइज्जत
जिसका अपमान किया गया हो।
ಅವಮಾನಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
disgraced.

बेइज्जती
अप्रतिष्ठा या अपमान।
ಅಪಮಾನ, ಅವಮಾನ.
dishonour, disgrace or ignominy.

बेइंसाफ
अन्यायपूर्ण, अन्यायी।
ಅನ್ಯಾಯವಾದ.
unjust, unfair.

बेइंसाफी
अन्याय।
ಅನ್ಯಾಯ.
injustice, wrong, iniquity.

बेईमान
जिसका ईमान ठीक न हो, भ्रष्ट;
ಅಪ್ರಾಮಾಣಿಕ;
faithless, corrupt, dishonest;

बेईमान
जिसका कोई धर्म न हो।
ಧರ್ಮವಿಲ್ಲದ.
without religion.

बेईमानी
बुरी नियत से किया जाने वाला कोई कार्य।
ದುರುದ್ದೇಶಪೂರಿತವಾದ ಕೆಲಸ.
dishonesty, breach of trust, unfair dealing.

बेकदर
जिसका कुछ महत्व या आदर-सम्मान न हो।
ಗೌರವವಿಲ್ಲದ.
of no importance or worth, of no estimation.

बेकदरी
अनादर।
ಅನಾದರ.
disesteem, disrepute.

बेकदरी
बेकदर होने की अवस्था या भाव;
ಅಗೌರವ.
worthlessness, low estimation;

बेकरार
बेचैन या उत्सुक।
ಅಶಾಂತ, ವ್ಯಗ್ರ, ಕ್ಷುಬ್ಧ, ಉತ್ಸುಕ.
restless, uneasy, discomposed, disturbed in mind.

बेकरारी
बेचैनी या उत्सुकता।
ಅಶಾಂತತೆ, ವ್ಯಗ್ರತೆ, ಕ್ಷುಬ್ಧತೆ, ಉತ್ಸುಕತೆ.
restlessness, uneasiness, disturbance of mind.

बेकसूर
जिसका कोई अपराध न हो।
ನಿರಪರಾಧಿ.
innocent, faultless.

बेकाबू
जिसको वश में न लाया जा सके या निरंकुश।
ವಶದಲ್ಲಿರಿಸಲಾಗದ.
without restraint, out of one's control.

बेकाम
जिससे कोई काम न निकल सके।
ಉಪಯೋಗಿಯಲ್ಲದ.
of no use.

बेकाम
निकम्मा;
ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬಾರದ;
doing no work;

बेकायदा
अनियमित।
ಕಾಯದೆ,ಕಾನೂನಿಗೆ ಸರಿಹೊಂದದ ಅನಿಯಮಿತ.
unarranged, irregular, without order or rule.

बेकार
जो काम में न लगा हुआ हो।
ಏನೂ ಕೆಲಸ ಕಾರ್ಯವಿಲ್ಲದ;
without work or employment, unemployed;

बेकार
जो किसी काम न आ सकता हो।
ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬಾರದ.
unserviceable.

बेकारी
किसी काम पर न लगा होना।
ನಿರುದ್ಯೋಗ.
the state of being unemployed, unemployment.

बेखटके
बिना किसी आशंका के, निर्भयता से।
ನಿರ್ಭಯವಾಗಿ ಅಥವಾ ನಿರಾತಂಕವಾಗಿ .
without apprehension or doubt, fearlessly.

बेखबर
अनजान या नावाकिफ।
ತಿಳಿವಳಿಕೆಯೇ ಇಲ್ಲದ, ಪ್ರಜ್ಞೆಯಿಲ್ಲದ.
without knowledge (of), uninformed.

बेगम
किसी बड़े नवाब, बादशाह या सरदार की पत्नी;
ನವಾಬನ ಪತ್ನಿ;
title of Kins's wife or chieftain's wife, etc.;

बेगम
ताश का वह पत्ता जिस पर रानी या स्त्री का चित्र बना रहता है।
ಇಸ್ಪೀಟಿನ ರಾಣಿ.
playing cards carrying picture of queen.

बेगम
भले घर की स्त्री;
ಕುಲೀನ ಸ್ತ್ರೀ;
lady;

बेगाना
जिससे आत्मीयता-पूर्ण जान-पहचान न हो;
ಅಪರಿಚಿತ;
not an acquaintance or friend, alien, unknown;

बेगाना
जो अपना न हो;
ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲದ;
not related;

बेगाना
जो किसी बात से अनजान हो।
ಏನೂ ತಿಳಿಯದ.
ignorant.

बेगार
वह काम जो किसी से जबरदस्ती और बिना कुछ पारिश्रमिक दिये करवाया जाए।
ಜಬರ್ದಸ್ತಿಯಿಂದ ಮಾಡಿಸುವ ಬಿಟ್ಟಿ ಕೆಲಸ.
compulsory labour without pay.

बेगुनाह
जिसने कोई पाप या अपराध न किया हो।
ಏನೂ ತಪ್ಪು ಮಾಡದ.
guiltless, innocent.

बेंच
राजकीय न्यायालयों में न्यायाधीशों के बैठने का स्थान;
ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಬೆಂಚು;
seats of judges in courts;

बेंच
लकड़ी, पत्थर, सिमेंट लोहे आदि की एक प्रकार की चौकी जो चौड़ी कम और लंबी अधिक होती है;
ಬೆಂಚು;
bench in general;

बेंच
संसद भवन में दल विशेष के सदस्यों का बैठने का स्थान।
ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ದಳೀಯ ಸದಸ್ಯರ ಬೆಂಚು.
seats allotted to a party for its members in Parliament, etc.

बेचना
अपनी कोई चीज या संपत्ति किसी से दाम लेकर उसे दे देना।
ಮಾರಾಟ ಮಾಡು.
to sell, to dispose.

बेचारा (स्त्री. बेचारी)
जिसके लिए कोई उपाय या साधन न रह गया हो, नि:सहाय या दीन।
ನಿಃಸಹಾಯ.
without remedy or resources, helpless, destitute, unfortunate.

बेचैन
व्याकुल, विकल या बेकल।
ಅಶಾಂತ, ವ್ಯಾಕುಲ, ವಿಫಲ, ವಿಕಲ.
uneasy, restless or disturbed.

बेचैनी
बेचैन होने की अवस्था या भाव, व्याकुलता या बेकली।
ಅಶಾಂತತೆ, ವ್ಯಾಕುಲತೆ, ದುಃಖ, ಕಳವಳ.
uneasiness, restlessness, disquietude.

बेजा
जो उचित या संगत न हो।
ಅನುಚಿತವಾದ.
out of place, improper.

बेजान
निर्जीव।
ಜೀವವಿಲ್ಲದ.
lifeless, inanimate.

बेजान
बहुत ही अशक्त या दुर्बल;
ದುರ್ಬಲ, ಶಕ್ತಿಹೀನ;
very weak, faint;

बेजार
जो किसी बात से बहुत ही तंग आ गया हो।
ಬೇಜಾರಾಗಿರುವ.
fed up (with), tired.

बेजोड़
जिसके जोड़ या मुकाबले का और कोई न हो।
ಸರಿಸಮಾನತೆಯಿಲ್ಲದ, ಸಾಟಿಯಿಲ್ಲದ.
unparalleled, unmatched, matchless.

बेटा
पुत्र।
ಮಗ.
son.

बेटी
पुत्री।
ಮಗಳು.
daughter.

बेड़ा
बड़े तख्तों आदि को एक में बाँधकर बनाया हुआ ढाँचा।
ಜಲಸಾಗಣೆಗಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ತೇಲು ದಿಮ್ಮಿಗಳು.
raft of timbers, plants etc.

बेड़ा
बहुत सी नावों या जहाजों आदि का समूह;
ಹಡಗಿನ ಪಡೆ;
fleet of boats or ships, flotilla;

बेड़ी
बाँस की टोकरी जिसके दोनों ओर रस्सी बँधी रहती है और जिसकी सहायता से नीचे से पानी उठाकर खेतों में डाला जाता है।
ನೀರು ಹಾಯಿಸುವ ಏತದ ಬಾನೆ.
basket used to irrigate fields with.

बेड़ी
लोहे के कड़ों की जोड़ी या जंजीर जो कैदियों को बाँधने या पशुओं को बाँधने के काम आती है;
ಬೇಡಿ;
irons fastened to the legs of criminals or of a quadruped, fetter;

बेडौल
जिसका डौल या रूप अच्छा न हो;
ವಿಕಾರವಾಗಿರುವ.
disproportionate, shapeless, ill-fashioned, ugly, clumsy;

बेडौल
जो अपने स्थान पर उपयुक्त न जान पड़े।
ಸರಿಹೊಂದದ.
awkward, misfit.

बेढंगा (स्त्री. बेढंगी)
कुरूप, भद्दा या भोंडा।
ಅಂದವಿಲ್ಲದ.
ugly, unshapely.

बेढंगा (स्त्री. बेढंगी)
जिसका ढंग ठीक न हो;
ರೀತಿ-ನೀತಿ ಸರಿಯಾಗಿರದ;
ill-mannered, ill-behaved;

बेढंगा (स्त्री. बेढंगी)
जो ठीक क्रम या प्रकार से लगाया, रखा या सजाया न गया हो;
ಅವ್ಯವಸ್ಥಿತ;
ill-arranged;

बेढब
जिसका ढब या ढंग अच्छा या ठीक न हो;
ಒರಟು ವ್ಯವಹಾರದ;
unmannerly, rude;

बेढब
भद्दा या भोंडा;
ಅಂದ ಚಂದಗಳಿಲ್ಲದ.
ill-shaped, ugly.

बेंत
उक्त लता की बनी छड़ी।
ಬೆತ್ತ.
cane etc.

बेंत
एक प्रसिद्ध लता जिसके डंठल से छड़ियाँ और टोकरियाँ आदि बनती हैं;
ಬೆತ್ತದ ಕಡ್ಡಿ;
willow;

बेतरतीब
क्रमहीन या अस्त-व्यस्त।
ಅಸ್ತ ವ್ಯಸ್ತವಾದ.
disorderly or ill-arranged.

बेतहाशा
बिना सोचे-समझे।
ಯೋಚಿಸದೆ, ವಿಚಾರ ಮಾಡದೆ.
post haste.

बेताब
जिसमें धैर्य या सब्र न हो, व्याकुल।
ಧೈರ್ಯ ಸಹನೆಗಳಿಲ್ಲದೆ ವ್ಯಾಕುಲ ಪಡುವ.
restless, uneasy, impatient, restive.

बेतार
वायरलैस, ऐसी व्यवस्था जिसमें तार द्वारा दूर-दूर तक खबरें भेजी जाती हैं।
ನಿಸ್ತಂತು, ತಂತಿಯಿಲ್ಲದ, ‍ವೈರ್ ಲೆಸ್.
wireless.

बेतुका
जो बात अथवा कार्य अवसर, प्रसंग आदि के विचार से बहुत ही अनुपयुक्त तथा महत्वहीन हो।
ಅಸಂಬದ್ಧ, ಅಸಂಗತ, ಸಮಯ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ ಸರಿಹೊಂದದ.
absurd, without any sense or meaning, incoherent.

बेदखल
जिसका किसी चीज पर से दखल अर्थात कब्जा हटा दिया गया हो।
ಯಾವುದಾದರೊಂದು ವಸ್ತುವಿನ ಮೇಲೆ ಸ್ವಾಧೀನ ತಪ್ಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ .
dispossessed, evicted.

बेदखली
संपत्ति पर से दखल या कब्जे का हटाया जाना।
ಸ್ವಾಧೀನ ತಪ್ಪಿಸುವಿಕೆ.
dispossession, ejectment.

बेदम
बहुत कमजोर, शिथिल, बेजान।
ಬಹಳ ಅಶಕ್ತ, ನಿರ್ಜೀವ.
exhausted, weakened, overtired.

बेदर्द
दूसरों के कष्टों को देखकर दु:खी न होने वाला, कठोर-हृदय।
ಕಠೋರ ಮನಸ್ಸಿನ.
devoid of compassion, pitiless merciless, hard-hearted.

बेदर्दी
बेदर्द होने की अवस्था या भाव;
ಕಠೋರತೆ;
unfeelingness;

बेदर्दी
बेरहमी, निर्दयता या कठोरता।
ದಯಾಹೀನತೆ.
inhumanity, mercilessness.

बेदाग
जिसके चरित्र में कोई ऐव या दोष न हो;
ಶುದ್ಧವಾದ ನಡತೆಯುಳ್ಳ;
without blemish;

बेदाग
जिसमें या जिस पर कोई दाग या धब्बा न हो;
ಶುಭ್ರ, ಸ್ವಚ್ಛ;
blotless, spotless, clean;

बेदाग
निरपराध या बेकसूर।
ಕಳಂಕವಿಲ್ಲದ, ನಿರಪರಾಧಿ.
innocent, guiltless.

बेधड़क
बिना कुछ सोचे-समझे।
ಯೋಚಿಸದೆ, ವಿಚಾರ ಮಾಡದೆ.
recklessly, rashly.

बेधड़क
भय, मर्यादा अथवा संकोच की परवाह न करते हुए;
ನಿರ್ಭಯವಾಗಿ;
without fear or hesitation or doubt, fearlessly;

बेधना
किसी नुकीली चीज की सहायता से छेद करना;
ಮೊನೆಯಾದ ವಸ್ತುವಿನಿಂದ ಚುಚ್ಚಿ ತೂತು ಮಾಡು;
to pierce, to perforate, to bore;

बेधना
शरीर पर किसी प्रकार का क्षत या घाव करना।
ಗಾಯಗೊಳಿಸು.
to wound, to stab.

बेपरवाह
जिसे किसी बात की चिन्ता न हो;
ನಿಶ್ಚಿಂತತೆಯಿಂದಿರುವ;
unconcerned, indifferent, free from worry or anxiety;

बेपरवाह
जो किसी बात की परवाह न करता हो।
ಲಕ್ಷಿಸದ, ಲೆಕ್ಕಸದ.
careless, fearless, bold.

बेफायदा
जिससे कोई लाभ न हो, निरर्थक या व्यर्थ।
ವ್ಯರ್ಥವಾದ, ಲಾಭವಿಲ್ಲದ.
unprofitable, useless, vain.

बेफिक्र
जिसे किसी प्रकार की कोई चिन्ता न हो।
ಯಾವ ಚಿಂತೆಯೂ ಇಲ್ಲದ.
free from care or anxiety.

बेफिक्री
बेफिक्र होने की अवस्था या भाव।
ನಿಶ್ಚಿಂತತೆ.
freedom from care, anxiety or solicitude, contentedness.

बेबस
जिसका कुछ वश न चले।
ಕೈಲಾಗದ, ವಿವಶ ಅಸಮರ್ಥ.
powerless, helpless.

बेबसी
बेबस होने की अवस्था या भाव, विवशता।
ಅಸಮರ್ಥತೆ, ವಿವಶತೆ.
helplessness.

बेबुनियाद
आधार रहित।
ನಿರಾಧಾರ.
baseless, unfounded.

बेमजा
जिसके रंग में भंग हो गया हो।
ಅಂದಗೆಟ್ಟ.
spoiled, ruined.

बेमजा
जिसमें कोई स्वाद न हो;
ರುಚಿಯಿಲ್ಲದ;
tasteless, insipid;

बेमानी
बिना मतलब या आवश्यकता के।
ಅರ್ಥವಿಲ್ಲದ, ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದ.
senseless, unnecessary.

बेमेल
जिसका किसी से मेल न बैठता हो।
ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗದ, ತಾಳಮೇಳವಿಲ್ಲದ.
without unison, unharmonious, incongruous.

बेमौका
जो अपने उपयुक्त अवसर या स्थान पर न हो।
ಸಮಯ ಸಂದರ್ಭ ತಪ್ಪಿದ, ಅಕಾಲದ, ಅವೇಳೆಯ.
out of place, untimely, out of season.

बेर
एक प्रसिद्ध कँटीला पेड़ जिसका फल खाने के काम आता है;
ಬೋರೆ ಹಣ್ಣು;
the jujube tree and the fruit of the jujube.

बेर
बार या दफा।
ಸರ್ತಿ, ಸಲ, ಬಾರಿ.
time or turn .

बेरहम
जिसके हृदय में दया या प्रेम न हो।
ದಯಾಹೀನ.
pitiless, merciless, cruel.

बेरहमी
निर्दयता या निष्ठुरता।
ನಿರ್ದಯತೆ.
hardness (of heart), mercilessness, cruelty.

बेरोकटोक
जिस पर किसी प्रकार की रोक न लगी हो।
ಅಡ್ಡಿ ಆತಂಕಗಳಿಲ್ಲದ.
unrestrained, without check .

बेरोजगार
व्यवसायहीन।
ನಿರುದ್ಯೋಗಿ.
unemployed.

बेरोजगारी
बेरोजगार होने की अवस्था या भाव।
ನಿರುದ್ಯೋಗ.
unemployment.

बेल
एक प्रसिद्ध वृक्ष जिसका फल पेट के रोग के लिए गुणकारी होता है;
ಬೇಲದ ಮರ, ಹಣ್ಣು;
the wood apple or Bel-tree, Aegle marmelon , and its fruit;

बेल
किसी कपड़े पर टाँका जानेवाला फूलपत्तीदार फीता।
ಬಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಮಾಡಿದ ಕಸೂತಿ.
lace .

बेल
जमीन, दीवार, पेड़ आदि पर फैलनेवाला बिना तने का पौधा, लता;
ಲತೆ ಬಳ್ಳಿ;
creeper, climber, vine;

बेलगाम
घोड़ा जिसके मुँह में लगाम न लगी हो;
ಕಡಿವಾಣವಿಲ್ಲದ (ಕುದುರೆ).
unbridled (horse), licentious, intemperate;

बेलगाम
मुँह-फट।
ಹಿಡಿತವಿಲ್ಲದೆ ಬಾಯಿಗೆ ಬಂದಂತೆ ಮಾತನಾಡುವ.
loose-tongued, intemperate in speech.

बेलचा
एक प्रकार की छोटी कुदाल जिससे माली लोग बाग की क्यारियाँ आदि बनाते हैं।
ಸಲಿಕೆ, ಸಣ್ಣ ಗುದ್ದಲಿ.
shovel.

बेलदार
वह मजदूर जो फावड़ा चलाने, जमीन खोदने आदि का काम करता हो।
ಗುದ್ದಲಿ ಚಲಾಯಿಸುವವ, ಭೂಮಿ ಅಗೆಯುವ ಕೂಲಿಯಾಳು.
one who digs with a spade, labourer.

बेलन
रोटी, पूरी आदि बेलने का 'बेलना' नामक उपकरण।
ಲಟ್ಟಣಿಗೆ.
cylinder of wood. rolling-pin, roller.

बेलना
रोटी, पूरी, कचौरी आदि के पेड़े या लोई को चकले पर रखकर बेलने (उपकरण) की सहायता से आगे-पीछे बार-बार चलाते हुए बढ़ाकर बड़ा और पतला करना।
ಲಟ್ಟಿಸು.
to roll into a flat cake.

बेलबूटा
किसी चीज पर, अंकित या चित्रित लताओं, पेड़-पौधों आदि के अंकन या चित्र।
ಕಸೂತಿ ಮಾಡಿದ ಗಿಡ ಬಳ್ಳಿಗಳು.
flowers or embroidery (on cloth etc.).

बेला
चमेली आदि की जाति का एक प्रकार का छोटा पौधा जिसमें सफेद रंग के सुगन्धित फूल लगते हैं;
ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂವಿನ ಒಂದು ಬಗೆ;
a kind of jasmine flower which is white and emits fragrance.

बेला
समय, क्षण।
ಸಮಯ.
time. while, moment.

बेलाग
जिसमें किसी प्रकार की लगावट न हो, खरा
ಶುದ್ಧ;
without stain or blemish, faultless. without any favour or regard;

बेलाग
सच्चा और साफ।
ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟ.
irreproachable. clear and clean. true and clean.

बेवकूफ
नासमझ, मूर्ख।
ಮೂರ್ಖ, ತಿಳಿವಳಿಕೆಯಿಲ್ಲದ.
foolish. stupid.

बेवकूफी
नासमझी, मूर्खता।
ಮೂರ್ಖತನ.
want of understanding, Ignorance, stupidity, foolishness.

बेवफा
जिसमें निष्ठा, सद्भाव आदि बातें न हों, वचनभंग करनेवाला या दगाबाज।
ಅಪ್ರಮಾಣಿಕ, ಮೋಸಗಾರ, ದಗಾಖೋರ.
faithless, perfidious, treacherous, traitor.

बेवा
विधवा स्त्री।
ವಿಧವೆ.
widow.

बेशक
अवश्य या जरूर।
ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ.
certainly.

बेशक
बिना किसी प्रकार के शक या संदेह के;
ನಿಸ್ಸಂದೇಹವಾಗಿ.
undoubtedly, doubtlessly;

बेशकीमत (बेशकीमती)
बहुमूल्य।
ಬಹುಮೂಲ್ಯ.
of great price or value, costly, precious.

बेशर्म
जिसे शरम या हया न हो, निर्लज्ज।
ನಾಚಿಕೆಯಿಲ್ಲದ.
shameless, impudent, immodest.

बेशर्मी
निर्लज्जता या बेहयाई।
ನಾಚಿಕೆಯಿಲ್ಲದಿರುವಿಕೆ.
shamelessness. immodesty, impudence.

बेशी
अधिकता या ज्यादती;
ಹೆಚ್ಚು, ಅತಿ, ಅತಿರೇಕ;
excess, surplus, increase;

बेशी
लाभ या नफा।
ಲಾಭ.
gain or premium.

बेशुमार
जो गिना न जा सके, अगणित।
ಅಗಣಿತ.
countless, numberless, innumerable.

बेसन
चने की दाल का आटा।
ಕಡಲೆ ಹಿಟ್ಟು.
flour of gram pulse.

बेसमझ
नासमझ या मूर्ख।
ತಿಳಿವಳಿಕೆಯಿಲ್ಲದ, ಮೂರ್ಖ.
devoid of understanding or sense, ignorant, stupid.

बेसुध
बेखबर या बदहवास।
ಅರಿವಿಲ್ಲದ , ಮೂರ್ಛಿತ.
senseless. fainted, unaware, bewildered.

बेसुध
बेहोश;
ಪ್ರಜ್ಞಾಶೂನ್ಯ;
in a swoon, faint;

बेसुर(बेसुरा)
जो अपने नियत स्वर में न हो;
ತಾಳಮೇಳವಿಲ್ಲದ;
out of tune;

बेसुर(बेसुरा)
जो ठीक स्वर में न गाता हो।
ಅಪಸ್ವರವಾಗಿರುವ.
one who sings ignoring the tune.

बेहतर
अपेक्षाकृत अच्छा।
ಉತ್ತಮ.
better, superior, more worthy.

बेहद
असीम, अपार, बहुत अधिक।
ಮಿತಿಮೀರಿದ, ಅಪಾರವಾದ.
boundless, endless, too much.

बेहया
निर्लज्ज या बेशर्म।
ನಿರ್ಲಜ್ಜ.
shameless, immodest.

बेहाल
बुरी अवस्था में।
ದುಃಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ.
in a sad plight, in a bad shape or state.

बेहिसाब
अनगिनत, बहुत अधिक।
ಅಗಣಿತ.
countless, beyond calculation, incalculable, too many.

बेहूदगी
अर्थहीनता।
ಅರ್ಥಹೀನ.
nonsense.

बेहूदगी
अशिष्टता या असभ्यता;
ಅಶಿಷ್ಟತೆ;
impudence;

बेहूदा
अर्थहीन।
ಅರ್ಥಹೀನವಾದ.
nonsensical.

बेहूदा
अशिष्ट या असभ्य;
ಅಸಭ್ಯ;
impudent ;

बेहोश
अचेत या बेसुध।
ಪ್ರಜ್ಞೆಯಿಲ್ಲದ.
unconscious, senseless.

बेहोशी
अचेतनता या मूर्च्छा
ಮೂರ್ಛೆ.
unconsciousness, senselessness.

बैंक
महाजनी लेन-देन की बड़ी कोठी।
ಬ್ಯಾಂಕ್.
bank.

बैंगन
एक पौधा जिसके फल की तरकारी बनाई जाती है।
ಬದನೆ ಕಾಯಿ.
brinjal.

बैंगनी (बैंजनी)
जो ललाई लिए नीले रंग का हो।
ಕೆಂಪು ಮಿಶ್ರಿತ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದ.
of the colour of brinjal, purple.

बैज
संस्था-विशेष आदि को सूचित करनेवाला चिह्न।
ಬ್ಯಾಡ್ಜು, ಬಿಲ್ಲೆ.
badge .

बैटरी
तांबे या पीतल आदि का वह पात्र जिसमें रासायनिक पदार्थों के योग से रासायिनक प्रक्रिया द्वारा बिजली पैदा करके काम में लाई जाती है।
ಬ್ಯಾಟರಿ.
battery which gives light when charged.

बैठक
बैठने का स्थान;
ಬೈಠಕ್ಕು;
place where people meet to sit and converse;

बैठक
सभासदों का एकत्र होना।
ಮೀಟಿಂಗು.
meeting.

बैठका
वह कमरा जहाँ लोग बैठते हों।
ಕೂಡುವ ಕೋಣೆ.
sitting room, drawing room.

बैठना
आसीन होना;
ಕೂರು;
to sit. to be seated;

बैठना
किसी स्थान या अवकाश में ठीक रूप से जमना;
ನೆಲೆಗೊಳ್ಳು;
to settle;

बैठना
जल आदि में घुली हुई वस्तु का नीचे आधार में जा लगना।
ಚರಟ, ಮಡ್ಡು ಕೆಳಗೆ ಕೂರು.
to sink down, to settle down .

बैठाना
आसन पर विराजने को कहना;
NA.
to cause to sit down, to cause to be seated;

बैठाना
पद पर स्थापित करना।
NA.
to place, to establish.

बैठाना
स्थित करना या आसीन करना;
ಕೂರಿಸು.
to set, to plant, to cause, to settle down;

बैंड
पाश्चात्य ढंग के कुछ विशिष्ट बाजों का समूह जो एक साथ बजाए जाते हैं।
(ವಾದ್ಯ) ಬ್ಯಾಂಡು.
band or orchestra.

बैना
शुभ अवसरों पर इष्ट-मित्रों तथा संबंधियों के यहाँ से आने अथवा उनके यहाँ भेजी जाने वाली मिठाई।
ಶುಭ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನೆಂಟರಿಷ್ಟರಿಗೆ ಕಳಿಸಿಕೊಡುವ ಅಥವಾ ಅವರಿಂದ ಬರುವ ಸೀ ತಿಂಡಿ .
sweets exchanged between friends and relations on auspicious occasions.

बैनामा
वह पत्र जिसमें किसी वस्तु विशेषतः मकान या जमीन, जायदाद आदि के बेचने और उससे संबंध रखनेवाली शर्तों का उल्लेख होता है।
ಆಸ್ತಿಯ ವಿವರ ಶರತ್ತುಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಕ್ರಯಪತ್ರ.
deed.

बैर
शत्रुता या बदला लेने की भावना।
ಹಗೆತನ.
enmity, Hostility, Animosity, ill-will.

बैरंग
वह पत्र जिस पर उचित मूल्य के टिकट न लगे हों, फलतः जिसका महसूल उसे पानेवाले को चुकाना पड़ता हो।
ಸಾಕಷ್ಟು ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ ಹಾಕದ ಕಾರಣ ಪಡೆಯುವವ ಮೇಲಿನ ದುಡ್ಡು ತೆತ್ತು ತೆಗೆದು ಕೊಳ್ಳುವ ನಾಟ ಪೇಡ್ ಪತ್ರ.
bearing (postage), unpaid.

बैरा
खाना खिलाने वाला सेवक।
ಸೇವಕ, ಭೃತ್ಯ, ಮಣಿ.
bearer, valet.

बैरी
शत्र या अनिष्ट करनेवाला।
ವೈರಿ, ಹಗೆ.
foe, adversary, enemy .

बैल
परिश्रमी व्यक्ति।
ಪರಿಶ್ರಮಿ ವ್ಯಕ್ತಿ.
(fig.) hardworker.

बैल
प्रसिद्ध नर चौपाया जो गाड़ी और हल आदि में जोता जाता है;
ಎತ್ತು;
bullock, ox:

बैल
बहुत मूर्ख;
ಮಹಾ ಮೂರ್ಖ;
(met) blockhead, fool;

बैलगाड़ी
बैल द्वारा खींची जानेवाली गाड़ी।
ಎತ್ತಿನ ಗಾಡಿ.
bullock-cart

बैसाख
चैत के बाद और जेठ से पहले का महीना, वैशाख
ವೈಶಾಖ ಮಾಸ.
the second of the twelve months according to the Hindu calendar.

बैसाखी
डंडों का वह सहारा जिसके सहारे लंगड़े चलते हैं।
ಕುಂಟರ ಊರು ಗೋಲು.
crutch.

बैसाखी
वैशाख का पहला दिन जिस दिन उत्सव मनाया जाता है;
ವೈಶಾಖ ಮಾಸದ ಮೊದಲನೆ ದಿನದ ಹಬ್ಬ;
a festival falling on the first day of the. month of Baisakh;

बोझ (बोझा)
वजन, भार।
ಭಾರ.
load, burden.

बोझिल
अधिक बोझवाला;
ಭಾರವಾದ;
heavy. Massive;

बोझिल
जो काम विकट हो तथा जिसमें रुचि न लगती हो।
ಕಠಿಣವಾದ, ರುಚಿಸಿದ (ಕೆಲಸ).
difficult or uninteresting task;

बोटी
मांस का छोटा टुकड़ा।
ಮಾಂಸದ ತುಣುಕು.
a small bit, slice or morsel of flesh or meat.

बोतल
कांच की लंबी गरदन का गहरा बरतन जिसमें द्रव्य रखा जाता है।
ಶೀಷೆ, ಬಾಟಲ್.
bottle.

बोदा
दुर्बल, हतोत्साह, दब्बू।
ದುರ್ಬಲ, ಉತ್ಸಾಹ ಹೀನ, ಹೆದರುವ.
weak, feeble, low-spirited.

बोध
ज्ञान या जानकारी।
ಜ್ಞಾನ, ತಿಳಿವಳಿಕೆ.
knowledge, knowing. understanding.

बोधक
बोध या ज्ञान करानेवाला।
ಜ್ಞಾನದಾಯಕ, ತಿಳಿವನ್ನು ಕೊಡುವ.
causing to know. informing, teaching.

बोनस
किसी संस्था के कर्मचारियों को संस्था के लाभ से मिलनेवाला हिस्सा।
ಬೋನಸ್.
bonus .

बोना
पेड़-पौधे उगाने के लिए जमीन में बीज दबाना या बोना।
ಬಿತ್ತು, ನೆಡು.
to sow, to plant.

बोरा
टाट का बना हुआ बड़ा थैला जिसमें भारी सामान रखा जाता है।
ಚೀಲ, ಗೋಣಿ ಚೀಲ.
gunny bag, sack.

बोराबंदी
अनाज आदि की बिक्री का वह प्रकार जिसमें पूरे भरे हुए बोरे ही बेचे जाते हैं।
ಮೂಟೆಗಳ ಮಾರಾಟ.
sale and purchase of full bags of corn etc.

बोराबंदी
अनाज आदि सामान को बोरे में भरकर बन्द करने का काम;
ಭರ್ತಿ ಮಾಡಿ ಚೀಲವನ್ನು ಹೊಲೆಯುವಿಕೆ;
filling and· sealing bags of corn, etc.;

बोरी
टाट की छोटी थैली।
ಗೋಣಿಯ ಚಿಕ್ಕ ಚೀಲ.
small gunny bag.

बोल
कही हुई बात, उक्ति या कथन।
ಹೇಳಿಕೆ.
speech. talk etc.

बोल
बोलने पर मनुष्य के मुख से निकला हुआ सार्थक पद या वाक्य;
ಮಾತು;
utterance, phrase, sentence:

बोलचाल
परस्पर बातचीत या वार्तालाप;
ಸಂಭಾಷಣೆ;
talk, conversation;

बोलचाल
बातचीत करने का ढंग;
ಮಾತುಕತೆಯ ರೀತಿ .
mode of speech.

बोलती
बोलने की शक्ति, बोलना।
ಮಾತನಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ.
power of speech, act of speaking.

बोलना
शब्द, ध्वनि आदि को साधारण स्वर में उच्चरित करना;
ಮಾತನಾಡು;
give utterance to:

बोलना
शब्दों द्वारा कहकर विचार प्रकट करना।
ವಿಚಾರ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸು.
to speak, talk, tell, say.

बोलबाला
उत्कर्ष, मानप्रतिष्ठा का अधिक होना।
ಖ್ಯಾತಿ.
influence, sway, currency.

बोली
चिढ़ाने या लज्जित करने अथवा व्यंग्य की बात।
ವ್ಯಂಗ್ಯ, ಹಾಸ್ಯದ ಮಾತು.
jeer. ridicule, taunt.

बोली
नीलामी में लगाया जानेवाला दाम;
ಹರಾಜಿನ ಮೂಲ್ಯ;
bid (at an auction):

बोली
बोलने की क्रिया या भाव;
ಮಾತನಾಡುವಿಕೆ;
speech (in general);

बोली
स्थानिक भाषा;
ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆ;
dialect:

बोहनी
किसी सौदे या दिन की पहली बिक्री।
ಬೋಣಿ.
handsel, first sale for ready money early in the day.

बौखलाना
आवेश या क्रोध में आकर अंड-बंड बकना;
ಸಿಟ್ಟಿನಿಂದ ಬಾಯಿಗೆ ಬಂದಂತೆ ಮಾತನಾಡು;
to talk nonsense out of passion or anger;

बौखलाना
मानसिक संतुलन खो बैठना।
ಮನಸ್ಸಿನ ಸಂತುಲನವಿಲ್ಲದಾಗು.
to lose temper.

बौखलाहट
बौखलाने की अवस्था या भाव।
ಸಿಟ್ಟಿಗೆದ್ದು ಬಾಯಿಗೆ ಬಂದಂತೆ ಒದರುವಿಕೆ.
frenzy, fury, (mental) agitation, wild folly.

बौछार
बूंदों की झड़ी जो हवा के झोंके से तिरछी गिरती हो।
ಗಾಳಿಮಳೆ.
heavy shower of rain, spray.

बौड़म
मूर्ख या सनकी।
ಮೂರ್ಖ, ಹುಚ್ಚ.
idiot or eccentric.

बौना
जो प्राकृतिक रूप से साधारण लम्बाई से कम हो।
ಕುಳ್ಳ.
dwarf, dwarfish.

बौर
आम की मंजरी।
ಮಾವಿನ ಹೂ, ಮಿಡಿ.
blossom of the mango tree.

ब्याज
वह धन जो ऋण देने अथवा बैंक आदि में जमा करवाने पर मूलधन के ऊपर मिले।
ಬಡ್ಡಿ.
interest (on money).

ब्याजखोर
वह जो सूद पर रूपया कर्ज दे, व्याज की कमाई खानेवाला।
ಬಡ್ಡಿ ಸುಲಿಯುವವ, ಬಡ್ಡಿಯಿಂದಲೇ ಜೀವಿಸುವವ.
usurer.

ब्याना
मादा पशुओं का सन्तान प्रसव करना।
ಕರುಹಾಕು, ಈಯು.
to give birth to (applied to animals), to calve.

ब्यालू
रात के समय का भोजन।
ರಾತ್ರಿಯ ಊಟ.
evening meal, supper.

ब्याह
वह रीति या रस्म जिससे स्त्री और पुरुष में पति-पत्नी का सम्बन्ध स्थापित किया जाता है।
ವಿವಾಹ, ಮದುವೆ.
marriage.

ब्याहता
जिसके साथ विवाह हुआ हो, विवाहित स्त्री, पत्नी।
ಮದುವೆಯಾದ ಹೆಂಡತಿ.
married, married woman, wife

ब्याहना
किसी का किसी के साथ विवाह-संबंध करना।
ವಿವಾಹ ಸಂಬಂಧವಾಗು.
to give or to take in marriage.

ब्याहना
देश, काल और जाति की रीति के अनुसार पुरुष का किसी स्त्री को अपनी पत्नी बनाना;
ಮದುವೆಯಾಗು;
to marry, to wed;

ब्यौरा
किसी घटना के अंतर्गत एक बात का उल्लेख या कथन, पूरा वृत्तांत या सारा हाल।
ವಿವರಣೆ.
detailed account, details, particulars.

ब्यौरेवार
एक-एक बात के उल्लेख के साथ।
ವಿಸ್ತಾರವಾದ, ವಿವರಣೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ.
detailed.

ब्रह्मचर्य
चार आश्रमों में से पहला आश्रम जिसमें पुरुष गृहस्थी के झंझटों से मुक्त केवल अध्ययन करता है।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೆ.
one of the four Ashramas of life in Hindu philosophy of life in which one devotes oneself to study only and remains unmarried, hence the life of celibacy.

ब्रह्मचारी
ब्रह्मचर्य का पालन करनेवाला व्यक्ति।
ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿ.
one who vows to lead the. life of a celibate, a celibate.

ब्रह्महत्या
ब्राह्मण का वध या हत्या करना।
ಬ್ರಹ್ಮಹತ್ಯೆ.
killing a Brahman, Brahmanicide.

ब्रह्मांड
खोपड़ी या कपाल।
NA.
top of head, skull.

ब्रह्मांड
चौदह भुवनों का समूह;
ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ.
universe;

ब्रह्मानंद
ब्रह्म के स्वरूप का अनुभव होने पर प्राप्त होनेवाला आनन्द जो सब प्रकार के आनन्दों से बढ़कर माना जाता है।
ಬ್ರಹ್ಮಾನಂದ.
bliss or rapture of absorption into Brahma.

ब्राह्मण
उक्त जाति का व्यक्ति।
NA.
member of the first of the four Hindu classes.

ब्राह्मण
हिंदुओं के चार वर्णों में से पहला और सर्वश्रेष्ठ वर्ण;
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ.
first of the four Hindu classes;

ब्राह्ममुहूर्त
सूर्योदय से पहले दो घ़ड़ी तक का समय जो बहुत ही शुभ तथा पवित्र माना गया है।
ಬ್ರಾಹ್ಮಿಮುಹೂರ್ತ.
dawn, the hour preceding sunrise.

ब्रेक
गाड़ियों में पहिये या गति-चक्र की गति रोकनेवाला उपकरण।
ತಡೆ, ಬ್ರೇಕು.
brake.

ब्लाउज
साड़ी के साथ पहनने का एक प्रकार का वस्त्र।
ರವಿಕೆ, ಬ್ಲೌಸು, ಕುಪ್ಪಸ.
blouse.

ब्लेड
पतली धातु का तेज धार-वाला टुकड़ा जिससे दाढ़ी बनाई जाती है।
ಬ್ಲೇಡು.
blade.

भकोसना
बहुत बड़े-बड़े तथा एक पर एक ग्रास मुँह में डालते चलना, ठूँसना।
ತುರುಕಿಕೊ, ಕಬಳಿಸು, ಗಬ-ಗಬ ತಿನ್ನು, ಮುಕ್ಕು.
to eat, to devour, to swallow.

भक्त
अनुयायी, अनुगामी;
NA.
believer, follower;

भक्त
अनुरागी, वफादार;
ಭಕ್ತ.
attached or devoted to, loyal, faithful;

भक्त
उपासक, सेवक।
ಉಪಾಸಕ, ಸೇವಕ.
devotee, worshipper.

भक्त
किसी पर भक्ति और श्रद्धा रखनेवाला।
NA.
having faith in or loyalty to someone.

भक्ति
धार्मिक क्षेत्र में आराध्य, ईश्वर, देवता आदि के प्रति होनेवाला श्रद्धापूर्ण अनुराग जिसके फल-स्वरूप वह सदा उसका अनुयायी रहता है और अपने आपको उसका वशवर्ती मानता है;
ಭಕ್ತಿ;
devotion, loyalty·

भक्ति
श्रद्धा।
ಶ್ರದ್ಧೆ.
reverence.

भक्ति
सेवा;
ಸೇವೆ;
service, worship, homage;

भक्ति
स्नेह;
ಸ್ನೇಹ;
attachment, affection;

भक्षक
खानेवाला, खा जानेवाला, भक्षण करनेवाला।
ತಿನ್ನುವವ, ತಿಂದು ತೇಗುವವ.
one who eats or lives upon, gluttonous, voracious eater, devourer, glutton.

भक्षण
खाना।
ಭಕ್ಷಣ, ತಿನಿಸು.
eating, feeding, devouring.

भक्षी
खानेवाला, भक्षक।
ಭಕ್ಷಕ.
eating, devouring.

भक्ष्याभक्ष्य
खाद्य और अखाद्य (पदार्थ)।
ತಿನ್ನಬಹುದಾದ ಮತ್ತು ತಿನ್ನಬಾರದ.
(food) allowed and prohibited.

भंग (भंग)
इन पत्तियों के घोंटकर बनाया हुआ पेय।
ಬಂಗಿ ಸೊಪ್ಪನ್ನು ಅರೆದು ಮಾಡಿದ ಪೇಯ.
intoxicating beverage, narcotic commonly called 'Bhang' prepared from the hemp plant.

भंग (भंग)
एक पौधा जिसकी पत्तियाँ नशीली होने के कारण लोग पीसकर पीते हैं;
ಬಂಗಿ, ಗಾಂಜಾಗಿಡ;
hemp plant;

भंग (भंग)
टूटने की क्रिया या भाव;
ಮುರಿಯುವಿಕೆ, ಒಡೆಯುವಿಕೆ;
break, fracture;

भंग (भंग)
ध्वंस, नाश;
ಧ್ವಂಸ, ನಾಶ;
destruction, ruin;

भंग (भंग)
व्यवधान, बाधा;
ತೊಂದರೆ, ಅಡ್ಡಿ;
interruption, obstacle, disturbance;

भंग (भंग)
समाप्ति।
ಸಮಾಪ್ತಿ.
suspension, stoppage.

भगत (भगतिन)
धार्मिक दृष्टि से मांस-मछली न खानेवाला, निरामिषभोजी।
ಧಾರ್ಮಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಶಾಕಾಹಾರಿ.
vegetarian.

भगत (भगतिन)
भक्त, भगवद्भजन में लगा रहनेवाला;
ಭಕ್ತ;
righteous, pious, devotee;

भगदड़
संकट की स्थिति में भीड़ का संत्रस्त होकर इधर-उधर भागना।
ದಿಕ್ಕೆಟ್ಟ ಓಟ, ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾಗಿ ಓಡುವಿಕೆ.
stampede, panic.

भगंदर
गुदावर्त के किनारे होने-वाला फोड़ा जो फूटने पर नासूर हो जाता है।
ಭಗಂದರ.
fistula in the anus or duodenum.

भगना
दे. 'भागना'।
ನೋಡಿ 'भागना’.
see "भागना"

भगवा
काषाय वस्त्र, गेरुआ वस्त्र;
ಕಾಷಾಯ ವಸ್ತ್ರ;
saffron coloured clothes;

भगवा
गेरू की तरह एक प्रकार का लाल रंग।
ಕಾಷಾಯ ವರ್ಣ.
saffrony.

भगवान
परमेश्वर।
ಭಗವಂತ, ದೇವರು.
the Supreme Being, God .

भगवान
पूज्य, आदरणीय और महिमाशाली।
ಮಹಿಮಾವಂತ.
revered, venerable, divine, holy.

भगाना
डरा धमकाकर भागने को विवश करना, खदेड़ना;
ಹೆದರಿಸಿ ಓಡಿಸು;
to cause to flee or escape, to cause to run away, to chase out;

भगाना
दूर करना, हटाना।
ಓಡಿಸು, ದೂರಸರಿದು.
to drive off, to remove.

भगाना
स्त्री, बच्चे आदि को उसके अभिभावकों से छिपाकर, उठाकर, या फुसलाकर कहीं ले जाना;
ಹಾರಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗು;
to elope, to kidnap, to abduct;

भगिनी
बहन।
ಸಹೋದರಿ.
sister.

भंगिमा
वक्रता, कुटिलता।
ಜಾಡಮಾಲಿ.
curvature, obliquity.

भंगिमा
वह कलापूर्ण शारीरिक मुद्रा जिससे कोई विशिष्ट मनोभाव प्रकट होता है, अदा;
ಭಾವ ಭಂಗಿ;
gesture, pose, posture;

भंगी
मैल, कूड़ा-करकट की सफाई करनेवाली एक जाति या उक्त जाति का व्यक्ति।
ಬಳುಕು, ಬಾಗು.
sweeper, scavenger.

भंगुर
अधिक दिन न टिकने वाला, नाशवान।
ನಾಶವಾಗುವ, ಹಾಳಾಗುವ.
transitory, transient, perishable.

भंगुर
भंग होने अर्थात् टूट-फूट कर विघटित होनेवाला;
ಒಡೆದು ಚೂರು ಚೂರಾಗುವ;
apt to break, fragile, brittle;

भंगेड़ी (भंगड़)
भांग पीने की लतवाला, बहुत भांग पीनेवाला।
ಭಂಗಿ, ಗಾಂಜಾ ಕುಡಿಯುವವ.
one addicted to hemp (bhang).

भगोड़ा
छिपकर या डरकर भागा हुआ व्यक्ति;
ಪಲಾಯನ ಮಾಡಿದ ವ್ಯಕ್ತಿ;
absconder, fugitive;

भगोड़ा
रणभूमि से भागनेवाला व्यक्ति, कायर या डरपोक व्यक्ति।
ರಣಭೂಮಿಯಿಂದ ಓಡಿ ಹೋದ ವ್ಯಕ್ತಿ.
run-away, deserter:

भग्नावशेष
किसी टूटी-फूटी चीज के बचे हुए टुकड़े।
ಹಾಳುಬಿದ್ದು ನಿಂತದ್ದು.
relics.

भग्नावशेष
किसी टूटे-फूटे मकान या उजड़ी हुई बस्ती का बचा हुआ अंश, खंडहर;
ಅಳಿದುಳಿದದ್ದು;
remains, ruins

भजन
ईश्वर या उपास्य देवता और उसकी लीलाओं का श्रद्धापूर्वक गुणगान और स्मरण करना;
ಭಜನೆ;
worship, adoration:

भजन
देवता या ईश्वर की स्तुति में रचित गेय पद।
ಭಜನೆ ಪದಗಳು.
hymn, devotional song.

भंजन
ध्वंस, नाश।
ನಾಶ.
demolishing, destroying.

भंजन
भंग करना, तोड़ना;
ಭಂಗ ಮಾಡುವಿಕೆ;
breaking, separating, dividing;

भजनी
भजन गानेवाला।
ಭಜನೆಯ ಪದಗಳನ್ನು ಹಾಡುವವ.
one who sings devotional songs.

भटकना
भ्रम में पड़ना
ಭ್ರಾಂತಿಗೊಳ್ಳು.
to be confused or to be perplexed. to be bewildered.

भटकना
रास्ता भूलना;
ಹಾದಿ ತಪ್ಪಿ ಅಲೆ;
to go astray, to lose the path or way;

भटकना
व्यर्थ घूमना;
ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ ಅಲೆ;
to wander about aimlessly;

भटकाना
गलत रास्ता बताना, बहकाना;
ಹಾದಿ ತಪ್ಪಿಸು;
to cause to stray or to wander. to mislead;

भटकाना
भ्रम में डालना।
ಭ್ರಾಂತಿಗೊಳಿಸು.
to bewilder;

भटकाव
भटकने की क्रिया, दशा या भाव, भटक।
ಅಲೆದಾಟ.
aberration.

भट्ठा
ईंटें आदि पकाने का पजावा;
ಇಟ್ಟಿಗೆ ಗೂಡು;
brick kiln;

भट्ठा
बड़ी भट्ठी।
ದೊಡ್ಡ ಒಲೆ, ಕುಲುಮೆ, .
furnace.

भट्ठी (भट्टी)
देशी शराब बनाने का स्थान।
ಸಾರಾಯಿ ಬಟ್ಟಿ ಕಾರ್ಖಾನೆ.
distillery.

भट्ठी (भट्टी)
वह घिरा हुआ आधान या स्थान जिसमें धातु आदि गलाने या कुछ विशिष्ट प्रकार की चीजों के लिए आग जलाई जाती है या ताप उत्पन्न किया जाता है;
ಕುಲುಮೆ;
furnace, small kiln;

भठियारा (भटियारा)
सराय का मालिक या प्रबंधक जो यात्रियों के टिकने, खाने-पीने आदि की व्यवस्था करता है।
ಧರ್ಮಶಾಲೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ.
one who keeps a sarai, inn-keeper.

भड़कना
आवेश या क्रोध से युक्त होना;
ರೇಗು, ಸಿಟ್ಟಾಗು;
to get excited or enraged, to flare up;

भड़कना
किसी प्रकार के मनोभाव का सहसा प्रबल होना।
ಮನೋಭಾವ ಪ್ರಬಲಗೊಳ್ಳು.
to overflow (with feelings or emotions).

भड़कना
चौंकना, बिदकना;
ಬೆಚ್ಚು;
to startle, to be startled, to be scared or alarmed;

भड़कना
प्रज्वलित होना और जोर से जलने लगना;
ಬೆಂಕಿ ಉರಿಯೇಳು;
to be blown into flame, blaze up;

भड़काना
आग को तेज करना;
ಉರಿಯುವಂತೆ ಮಾಡು;
to blow up into a flame, to kindle, to inflame;

भड़काना
उत्तेजित या क्रुद्ध करना;
ಉತ್ತೇಜನಗೊಳಿಸು;
to provoke or incite, to encourage;

भड़काना
चौंकाना, डराना।
ಬೆಚ್ಚುವಂತೆ ಮಾಡು ಬೆದರಿಸು.
to startle. scare. frighten.

भड़काना
तीव्र या प्रबल करना;
ಪ್ರಬಲವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡು;
to intensify. to aggravate:

भड़कीला
चमक दमकवाला, भड़कदार।
ಹೊಳೆಯುವ, ಥಳಕಿನ.
glittering, gorgeous. showy, gaudy.

भड़भड़ाना
'भड़भड़' शब्द होना।
ಭಡ-ಭಡ ಶಬ್ದವಾಗು.
to crackle. etc. to flutter.

भड़भड़ाना
निरर्थक शीघ्रता या उतावली बरतना।
ಅರ್ಥವಿಲ್ಲದ ಅವಸರ ಮಾಡು.
to be rash, to be thoughtlessly hasty.

भड़भड़िया
व्यर्थ की और बहुत अधिक बातें करनेवाला।
ಅರ್ಥವಿಲ್ಲದೆ ಒದರುವವ.
one who talks too much and too loudly. loquacious.

भड़भूँजा
एक जाति जो भाड़ में अन्न भूनने का काम करती है।
ಕಾಳು ಹುರಿಯುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಒಂದು ಜಾತಿ.
one who parches grain (cereals).

भंडा-फोड़
किसीके गुप्त रहस्यों या कुचक्रों का प्रकटीकरण।
ಗುಟ್ಟು ರಟ್ಟಾಗುವಿಕೆ.
exposure (of a secret etc.).

भंडार (भांडार)
कोष, खजाना;
ಭಂಡಾರ, ಖಜಾನೆ;
treasury;

भंडार (भांडार)
घर का अन्नादि रखने का स्थान, कोठा।
ಉಗ್ರಾಣ.
place where household goods and utensils are kept, store-room.

भंडार (भांडार)
राशि, ढेर;
ರಾಶಿ;
depository, repository;

भंडारा
साधु, संन्यासियों आदि के लिए भोज।
ಸಾಧು ಸಂನ್ಯಾಸಿಗಳಿಗೆ ಕೊಡುವ ಊಟ, ಭಿಕ್ಷೆ.
feast for mendicants etc.

भंडारी
भंडार का अध्यक्ष या प्रबन्धक;
ಉಗ್ರಾಣಿಕ;
store-keeper;

भंडारी
रसोइया।
ಅಡಿಗೆಯವ.
cook.

भड़ास
दिल में भरी हुई बातें, गुबार, मानसिक असंतोष।
ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದ ದುಃಖ, ತಾಪ, ಅಸಂತೋಷ.
stored up resentment. accumulated grudge.

भड़ुआ
वेश्याओं का दलाल।
ಸೂಳೆಯರ ದಳ್ಳಾಳಿ.
one who lives on the earnings of a prostitute. pimp, procurer.

भड़ुआ
वेश्याओं के साथ तबला या सारंगी बजानेवाला;
ವೇಶ್ಯೆಯರೊಂದಿಗೆ ಇರುವ ವಾದ್ಯಗಾರ;
attendant on a dancing girl:

भतीजा
भाई का बेटा।
ಸೋದರನ ಮಗ.
brother's son. Nephew.

भत्ता
वह धन जो किसी कर्मचारी को उसके वेतन के अतिरिक्त कुछ विशिष्ट प्रयोजनों (मँहगाई, यात्रा, मकान किराया आदि) के लिए अतिरिक्त व्यय के विचार से दिया जाता है।
ಭತ್ಯ, ಭತ್ತೆ.
allowance.

भद्द
अपमान।
ಅವಮಾನ, ಅಪಮಾನ.
insult. ignominy, indignity.

भद्दा
अनुचित, अयुक्त।
ಸರಿಯಲ್ಲದ.
improper, inapt . unsuitable.

भद्दा
अश्लील, फूहड़;
ಅಶ್ಲೀಲ, ಅಸಭ್ಯ;
slovenly, shoddy:

भद्दा
कुरूप, बेढंगा, बेडोल;
ಕುರೂಪವಾದ;
clumsy, awkward. Ungainly;

भद्र
भला, नेक;
ಒಳ್ಳೆಯ;
benevolent. Virtuous.

भद्र
शिष्ट, सभ्य और सुशिक्षित;
ಸುಶಿಕ್ಷಿತ, ಸಭ್ಯ;
gentle, noble, polite:

भद्र
शुभ, मंगलकारी।
ಶುಭಕರ.
auspicious, fortunate. lucky.

भद्रता
शिष्टता, सभ्यता, भलमनसी, शराफत।
ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ, ಸಭ್ಯತೆ, ಒಳ್ಳೆಯ ಗುಣ, ನಡತೆ.
gentleness, politeness. nobility.

भनक
उड़ती हुई खबर।
ಗಾಳಿ ಸಮಾಚಾರ.
inkling or clue.

भनक
धीमी और अस्पष्ट ध्वनि;
ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಮೆಲುದನಿ;
low or distant sound, hum:

भनभनाना
'भनभन' शब्द करना, गुंजारना।
ಝೇಂಕರಿಸು.
to buzz, hum. to have a ringing sound (in the ear).

भन्नाना
क्षोभयुक्त, उद्वेग से युक्त होना।
ಉದ್ದ್ವೇಗಪೂರಿತವಾಗು, ಸಿಟ್ಟುಗೊಳ್ಳು.
to be infuriated, to flare up.

भयावह
भयानक, भयंकर, डरावना खतरनाक।
ಭಯಂಕರವಾದ, ಅಪಾಯಕರವಾದ.
causing fear or terror, horror. risky, frightening.

भर
किसी इकाई के रूप में संपूर्णता या समस्तता सूचित करने के लिए प्रयुक्त अव्यय, सब, पूरा, सारा;
ಸಂಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು ಬಳಸುವ ಅವ್ಯಯ ಎಲ್ಲಾ, ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ, ಸಮಸ್ತವೂ.
full complete, all whole:

भर
तक, पर्यंत;
ವರೆಗೆ;
as far as, up to;

भर
पूरी तरह, अच्छी तरह।
ಪೂರ್ಣವಾಗಿ, .
fully, completely.

भरण-पोषण
किसी का इस प्रकार पालन करना कि वह जीविका-निर्वाह की चिंता से दूर हो, पालन-पोषण।
ಚೆನ್ನಾಗಿ ಪಾಲನೆ-ಪೋಷಣೆ.
maintenance, subsistence.

भरता (भुरता)
आलू, बैंगन, आदि कुछ विशिष्ट तरकारियों को भून और मसलकर बनाया जानेवाला सालन।
ಆಲೂ, ಬದನೆ ಮುಂತಾದ ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ಹುರಿದು ಕಿವುಚಿ ಮಾಡಿದ ಬಜ್ಜಿ.
mash made of boiled or fried vegetables.

भरती (भर्ती)
अनावश्यक रूप से यों ही स्थान मात्र के विचार से रखी या सम्मिलित की गई वस्तु।
NA.
additional and irrelevant matter.

भरती (भर्ती)
एक चीज को दूसरी में भरा या बैठाया जाना, भराव, भराई;
ಭರ್ತಿ.
filling. insertion, stuffing etc.

भरती (भर्ती)
प्रविष्ट या सम्मिलित किए जाने की क्रिया या भाव, प्रवेश, दाखिला;
NA.
admission. enrolment. enlistment. recruiting (soldiers):

भरना
(ऋण) चुकाना;
ಸಾಲ ತುಂಬು;
to pay off;

भरना
(हानि की) पूर्ति करना;
ನಷ್ಟ ತುಂಬು;
to make good, to compensate;

भरना
एकत्र करना;
ಒಂದುಗೂಡಿಸು;
to accumulate, to heap up, to stack;

भरना
ओतप्रोत या पूर्णरूप से युक्त होना;
ಮೇಲೆ ಹರಿಯುವಂತೆ ತುಂಬಿ ತುಳುಕು;
to be replete with, to abound in;

भरना
किए हुए का फल भुगतना।
ಮಾಡಿದ್ದನ್ನು ಅನುಭವಿಸು.
to suffer, bear, endure.

भरना
कुंजी आदि के द्वारा किसी उपकरण या यंत्र को सक्रिय होने के योग्य करना जैसे (हवा, चाबी);
ಕೀ ಕೊಡು, ಗಾಳಿ ತುಂಬು;
to wind (a watch) to fill (air in a baloon or ball);

भरना
खाली जगब को किसी चीज से पूर्ण करना;
ಭರ್ತಿ ಮಾಡು;
to fill up;

भरना
खाली बरतन आदि में कोई चीज डालना, उंडेलना, रखना;
ತುಂಬು;
to pour:

भरना
घाव का भर जाना;
(ಹುಣ್ಣು) ಮಾಯು;
to be healed up (as a wound);

भरना
छिद्र आदि का बंद होना।
ರಂಧ್ರ ಮುಂತಾದ್ದು ಮುಚ್ಚಿ ಹೋಗು.
to be choked.

भरना
छेद या अवकाश आदि को बंद करना;
ತೂತು ಮುಚ್ಚು;
to close, to choke;

भरना
पद पर नियुक्ति करना;
ಖಾಲಿ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ತುಂಬು;
to fill up (vacancy etc.);

भरना
भरण-पोषण करना (आश्रित का);
ಪೋಷಣೆ ಮಾಡು;
to subsist or to maintain;

भरना
भरा जाना, पूर्ण होना;
ಪೂರ್ತಿಯಾಗು, ತುಂಬು;
to be filled up;

भरना
मन का क्रोध आदि से पूर्ण होना;
ಸಿಟ್ಟಿನಿಂದ ತುಂಬು;
to be full of rage etc.:

भरना
शिकायत करना;
ದೂರು ಹೇಳು;
to poison (someone's mind), to excite, to instigate;

भरना
हृष्ट पुष्ट होना;
ಪುಷ್ಟವಾಗಿ;
to become plump;

भरनी
करघे की ढरकी;
ಮಗ್ಗದ ಲಾಳಿ;
shuttle;

भरनी
किसी काम या बात के फलस्वरूप प्राप्त दशा या स्थिति।
ಕರ್ಮದ ಫಲವಾಗಿ ಅನುಭವಿಸಬೇಕಾದ ಸ್ಥಿತಿ.
inescapable situation.

भरपाई
बेबाकी की रसीद।
ಪೂರ್ಣ ಸಂದಾಯ ರಸೀತಿ.
receipt in full.

भरपाई
भरपाने या चुकता हो जाने का भाव;
ಪೂರ್ಣ ಸಂದಾಯವಾಗುವಿಕೆ;
quittance, payment in full;

भरपूर
अच्छी तरह;
ಚೆನ್ನಾಗಿ;
well, very well;

भरपूर
पूरी तरह भरा हुआ, परिपूर्ण।
ಪೂರ್ಣ ಸಂದಾಯದ ತುಂಬಿದ.
quite full, brimful, overflowing.

भरपूर
पूर्ण रूप से;
ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ;
fully, completely, thoroughly;

भरपूर
बहुत अधिक मात्रा में।
ಹೆಚ್ಚಾಗಿ.
abundantly, excessively.

भरमाना
आसक्त या मोहित करना।
ಆಸಕ್ತಿ ಹುಟ್ಟಿಸು, ಮೋಹಗೊಳಿಸು.
to allure, to tempt.

भरमाना
भ्रम में डालना;
ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಯಾಗುವಂತೆ ಮಾಡು;
to create an illusion, to bewilder;

भरमाना
व्यर्थ में घुमाना, भटकाना;
ವ್ಯರ್ಥ ಅಲೆದಾಡಿಸು;
to cause to wander, to cause to stray;

भरमार
अधिकता, बाहुल्य।
ಆಧಿಕ್ಯ, ಬಾಹುಲ್ಯ, ಹೆಚ್ಚಳ.
abundance, plentifulness.

भरवाई
भरवाने की क्रिया, भाव या मजदूरी।
ತುಂಬಿಸುವಿಕೆ, ತುಂಬಿದ ಕೂಲಿ.
filling, stuffing, price paid for filling or stuffing.

भरसक
शक्तिभर, यथाशक्ति, यथासाध्य।
ಶಕ್ತಿ ಯಿದ್ದಷ್ಟೂ, ಆದಷ್ಟೂ, ಕೈಲಾದಷ್ಟೂ.
utmost, to the best of one's ability.

भरा
आबाद;
ನಿಬಿಡವಾದ;
inhabited;

भरा
क्रोध आदि से भरा हुआ जिसका क्षोभ बाहर निकलना ही चाहता हो।
ಸಿಟ್ಟಿನಿಂದ ತುಂಬಿ ತುಳುಕುವ.
surging with rage

भरा
पुष्ट, मांसल;
ಪುಷ್ಟವಾದ;
strong, sturdy;

भरा
भरा हुआ, पूर्ण;
ತುಂಬಿದ;
filled, filled with. full;

भरा
संपन्न;
ಸಮೃದ್ಧವಾದ; .
rich, prosperous, flourishing;

भराई
भरने की क्रिया, भाव या मजदूरी।
ತುಂಬುವಿಕೆ, ತುಂಬಿದ ಕೂಲಿ.
act of filling or the charges paid therefor, fill, packing.

भरापूरा
सभी अपेक्षित बातों से युक्त, त्रुटिरहित;
ಎಲ್ಲಾ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡಿದ ತೃರಟಿಯಿಲ್ಲದ;
wealthy, prosperous, flourishing, thriving;

भरापूरा
हर तरह से संपन्न और सुखी।
ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯಿಂದ ಸಮೃದ್ಧ ಮತ್ತು ಸುಖಿ.
abounding in, having a large family.

भराव
भरने की क्रिया या भाव;
ತುಂಬಿವಿಕೆ;
filling;

भराव
वह पदार्थ या रचना जिससे कोई अवकाश या खाली जगह भरी गई हो या भरी जाती हो।
ಪ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಸಾಮಗ್ರಿ.
packing material.

भरी
दस माशे की एक तौल जिससे सोना, चांदी आदि धातुएँ तोली जाती हैं।
ಚಿನ್ನ ಬೆಳ್ಳಿಯನ್ನು ತೂಗುವ ಹತ್ತು ಮಾಷೆಗಳ ಒಂದು ತೊಲದ ತೂಕ.
a measure of ten mashas used for weighing gold, silver etc.

भरोसा
पक्की आशा;
NA.
hope, assurance;

भरोसा
विश्वास।
NA.
trust, faith, confidence.

भरोसा
सहारा, आसरा;
ಭರವಸೆ.
support, help;

भर्त्सना
किसी के अनुचित आचरण से क्रुद्ध और दुखी होकर उसे कटु शब्दों में कुछ कहना और फलतः उसे लज्जित करना, डाँट-फटकार, निंदा।
ಭರ್ತ್ಸನೆ.
cursing, reproach, condemnation.

भर्राना
आवाज का भारी या कर्कश होना।
ಧ್ವನಿ ಕರ್ಕಶವಾಗುವುದು.
to become hoarse or husky.

भलमनसाहत
भद्रतापूर्ण व्यवहार।
ಉದಾರ ವರ್ತನೆ, ಸೌಜನ್ಯ.
decorum, noble behaviour.

भलमनसाहत
भलामानुसपन, सज्जनता, शराफत;
ಸಜ್ಜನತೆ, ಸಭ್ಯತನ;
gentlemanliness, courtesy, civility , , urbanity:

भलमनसी
दे. 'भलमनसाहत'।
ನೋಡಿ 'भलमनसाहत'.
see "भलमनसाहत"

भला
अच्छा, नेक, साधु;
ಒಳ್ಳೆಯ.
good, virtuous, righteous:

भला
निर्दोष।
ಕಳಂಕರಹಿತ.
guiltless.

भला
भलाई, हित;
ಒಳ್ಳೆಯದು.
well-being:

भला
लाभ।
ಲಾಭಕರವಾದದ್ದು.
good. welfare.

भला
सुंदर;
ಅಂದವಾದ;
wonderful, admirable:

भलाई
उपकार, नेकी;
ಉಪಕಾರ;
benevolence, kindness;

भलाई
भलापन, अच्छाई;
ಒಳ್ಳೆಯತನ;
good, goodness, virtue, merit;

भलाई
हित, लाभ।
ಹಿತಕರವಾದದ್ದು.
welfare, prosperity.

भलाचंगा
स्वस्थ, तंदुरुस्त;
ಸ್ವಸ್ಥ, ಆರೋಗ್ಯದಿಂದಿರುವ;
healthy, hale and hearty;

भलाचंगा
हर दृष्टि से ठीक और संतोषजनक, अच्छा-खासा।
ಸಂತೋಷಕರ.
sound, satisfactory.

भलाबुरा
अच्छा-बुरा।
ಒಳ್ಳೆಯ-ಕೆಟ್ಟ.
good and bad.

भलाबुरा
खरी-खोटी बातें।
ಬೈಗಳ.
admonition, reproach.

भलाबुरा
लाभ-हानि, हित-अहित;
ಹಿತಾಹಿತಗಳು, ಹಾನಿ-ಲಾಭಗಳು;
pros and cons good points and bad points (of a thing), one's own interest);

भलामानस
नेक या शरीफ आदमी।
ಸಭ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿ.
respectable man, gentleman.

भवदीय (भवदीया स्त्री.)
आपका (प्रायः पत्रों के अंत में लेखक के नाम के पहले आत्मीयता और नम्रता सूचित करने के लिए प्रयुक्त)
ತಮ್ಮ ವಿಶ್ವಾಸಿ.
Yours, yours sincerely.

भवन
कोई वास्तुरचना, विशेषतः वासस्थान, घर, मकान;
ಭವನ.
abode, residence, dwelling;

भवन
प्रासाद, महल।
NA.
mansion, building, palace.

भंवर
जलावर्त;
ನೀರಿನ ಸುಳಿ, ಜಲಾವರ್ತ;
whirl, whirlpool, vortex;

भंवर
भ्रमर, भौंरा।
ಭ್ರಮರ, ದುಂಬಿ.
large black -bee, the bumble-bee.

भवसागर
संसार रूपी समुद्र।
ಸಂಸಾರ ಸಾಗರ.
the ocean of the world or existence etc.

भवानी
दुर्गा, पार्वती।
ದುರ್ಗಾದೇವಿ, ಪಾರ್ವತಿ.
an epithet of the wife of Siva, the goddess Parvati.

भवितव्य
जो भविष्य में विशेषतः निकट भविष्य में निश्चित रूप से होनेवाला हो, अवश्यंभावी, होनहार।
ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಆಗಲಿರುವ.
fated, destined, inevitable.

भवितव्यता
ऐसा काम या बात जो भविष्य में ईश्वरीय विधान के अनुसार अवश्य होने वाला हो, होनी, भाग्य।
ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಆಗಲಿರುವ ವಿಧಿವಿಧಾನ.
inevitable, necessity, fate, destiny.

भविष्य (भविष्यत्) काल
वर्तमान काल के उपरांत आनेवाला आगामी समय;
ಭವಿಷ್ಯಕಾಲ.
time to come, futurity;

भविष्य (भविष्यत्) काल
व्याकरण में क्रिया पद का वह रूप जो भविष्य में क्रिया के घटित होने की सूचना देता है।
NA.
(in Gram.) future tense!

भविष्य
आनेवाला समय, वर्तमान के बाद आनेवाला काल, भविष्यत् काल।
ಭವಿಷ್ಯ.
future.

भविष्यनिधि
किसी सरकारी या गैर सरकारी संस्था में काम करनेवाले कर्मचारी को कार्य से अवकाश ग्रहण कर लेने पर दिया जानेवाला वह धन जो उसके वेतन में से नियमित रूप से कटनेवाले अंश से या उस अंश के साथ-साथ नियोक्ता द्वारा अपनी ओर से भी निधि के रूप में जमा किया जाता है, निर्वाह-निधि।
ಭವಿಷ್ಯ ನಿಧಿ.
provident fund.

भव्य
सुंदर और प्रभावशाली, शानदार।
ಭವ್ಯವಾದ.
grand, divine, gorgeous.

भस्म
जो जलकर राख हो गया हो, भस्मीभूत
ಸುಟ್ಟು ಬೂದಿಯಾದ.
reduced to ashes, completely burnt.

भस्म
दवा के काम के लिए किसी धातु को फूँक कर तैयार की गई राख।
NA.
medicinal powder obtained by burning the metals. calx.

भस्म
राख, चिता की राख;
ಭಸ್ಮ.
ashes, cinders:

भस्मी
चिता के जल जाने के पश्चात् बची राख।
ಚಿತೆ ಉರಿದ ನಂತರ ಉಳಿದ ಬೂದಿ.
ashes of a corpse.

भाई
जाति बंधु;
ಬಂಧು;
relative. kinsman, member of the same caste or fraternity:

भाई
बराबर वाले (प्रियजन) का संबोधन।
ಇಷ್ಟ ಮಿತ್ರರಿಗೆ, ಸರಿಸಮಾನರಿಗೆ ಸಂಬೋಧಿಸುವ ಶಬ್ದ.
a form of address to equals and the dear ones.

भाई
भ्राता;
ಸೋದರ;
brother:

भाईचारा
भाई का नाता या भाव, बंधुत्व।
ಸೋದರ ಭಾವ, ಬಂಧುತ್ವ.
brotherhood , fraternity.

भाईबंधु
कुल कुटुंब के लोग, जाति-जन भाईबंद।
ಬಂಧು ಬಾಂಧವರು.
brethren, kith and kin, relations

भाग
गणित की वह क्रिया जिससे कोई संख्या कई बराबर खंडों में बाँटी जाती है, तकसीम
(ಗಣಿತ) ಭಾಗಾಕಾರ;
division.

भाग
पार्श्व;
ಪಕ್ಕ;
part, side:

भाग
बँटवारा;
ವಿಭಾಗ, ವಿಭಾಜನೆ, ಪಾಲು, ಹಂಚಿಕೆ;
distribution, partition:

भाग
भाग्य, तकदीर।
ಭಾಗ್ಯ.
lot, fate, luck.

भाग
हिस्सा, अंश, खंड;
ಭಾಗ, ಪಾಲು, ಹಿಸ್ಸೆ;
part, portion, fraction, share:

भागदौड़
उतावली।
ತರಾತುರಿ, ಆತುರೆ.
haste.

भागदौड़
दौड़धूप अथवा प्रयत्न;
ಓಡಾಟ, ಪ್ರಯತ್ನ;
running about, strenuous efforts:

भागना
किसी जगह से तेजी के साथ दूसरी जगह जाना, दौड़ना;
ಓಡು;
to run,to run off or away, to flee:

भागना
चल देना।
ಹೊರಟು ಹೋಗು.
to go away, be gone.

भागना
जान बचाना, पीछा छुड़ाना;
ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳು;
abscond. take flight, escape:

भागफल
भाज्य को भाजक से भाग देने पर प्राप्त संख्या, लब्धि।
ಭಾಗಲಬ್ಧ.
quotient.

भागी
किए हुए कार्य के फल का पात्र या भाजन, फल पानेवाला।
ಭಾಗಿ.
accomplice.

भागी
किसी प्रकार का भाग पाने का अधिकारी, हिस्सेदार;
ಪಾಲುದಾರ, ಭಾಗಸ್ಥ;
sharer, partner;

भाग्य
शुभाशुभ कर्मजन्य अदृष्ट या ईश्वरीय विधान जो प्राणियों के समग्र कार्यकलाप, सुख-दुख आदि का नियमन करता है, नियति, तकदीर, किस्मत;
ಭಾಗ್ಯ;
fortune, luck, destiny;

भाग्य
सौभाग्य
ಸೌಭಾಗ್ಯ.
good fortune or luck.

भाग्यवश
भाग्य या किस्मत से ही।
ಹಣೆಬರಹದಂತೆ, ಭಾಗ್ಯವಿದ್ದಂತೆ.
through the will of fate, luckily, fortunately.

भाग्यवाद
भाग्य के अनुसार ही शुभाशुभ की प्राप्ति मानने का सिद्धांत।
ಭಾಗ್ಯವಾದ.
fatalism.

भाग्यवादी
भाग्यवाद संबंधी।
ಅದೃಷ್ಟ ಸಂಬಂಧವಾದ .
pertaining to fate.

भाग्यवादी
वह जो भाग्य पर भरोसा रखता हो।
ಭಾಗ್ಯವಾದಿ.
fatalist.

भाग्यवान (भागवान)
अच्छे भाग्यवाला, भाग्यशाली, खुशकिस्मत।
ಅದೃಷ್ಟಶಾಲಿ, ಭಾಗ್ಯವಂತ.
fortunate, lucky.

भाग्यशाली
दे. 'भाग्यवान'।
ನೋಡಿ 'भाग्यवान'.
see "भाग्यवान"

भाग्यहीन
अभागा, बदनसीब।
ನತದೃಷ್ಟ, ದುರಾದೃಷ್ಟದವ.
not favoured by fortune, unfortunate, wretched, poor.

भाजक
गणित में वह संख्या जिससे भाज्य को भाग दिया जाता है।
NA.
(in arith.) divisor.

भाजक
भाग करनेवाला;
ಭಾಜಕ.
dividing;

भांजी
ऐसी बात ओ जान-भूझकर किसी का काम बिगाड़ने के लिए किसी दूसरे से कही जाए, बहकाने वाली बात, चुगली।
ಚಾಡಿಯ ಮಾತು.
tale-bearing, back biting.

भाजी
तरकारी, साग आदि वस्तुएँ।
ತರಕಾರಿ.
vegetable.

भाट
एक जाति जो अपने जजमानों का वंशचरित सुनाने, स्तुतिपरक तुकबंदी आदि करने का पेशा करती है।
ವಂಶಾವಳಿಯ ಕೀರ್ತಿಯನ್ನು ಪದ ಕಟ್ಟಿ ಹಾಡುವ ಹೊಗಳು ಭಟ್ಟರ ಜಾತಿ, ಸ್ತುತಿಪಾಠಕ .
family bard, eulogist, flatterer.

भाट
राजाओं के यश का वर्णन करनेवाला, चारण, बंदी;
ವಂದಿ-ಮಾಗಧರು;
bard, minstrel, panegyrist;

भाटा
समुद्र के पानी के नियतकालिक चढ़ाव का उतार, ज्वार का उलटा।
ಸಮುದ್ರದ ಉಬ್ಬರದ ಇಳಿತ.
ebb-tide, low tide.

भांड
बरतन, भांडा।
ಪಾತ್ರೆ, ಭಾಂಡ.
vessel, earthen pot.

भाड़
भड़भूजे की भट्ठी जिसमें वह बालू गरम करके दाना भूनता है।
ಮರಳು ಹಾಕಿ ಹುರಿಯುವ ಒಲೆ.
parcher's oven.

भांड
महफिलों में हंसी-मजाक की नकलें आदि का पेशा करनेवाला मसखरा, विदूषक;
ವಿದೂಷಕ;
jester, buffoon . mime:

भांड
वह जिसके पेट में बात न पचती हो;
ರಹಸ್ಯವನ್ನು ರಹಸ್ಯವಾಗಿಡಲಾರದವನು .
one who cannot keep a secret. Blab;

भाड़ा
वह धन जो किसी चीज का कुछ समय तक उपयोग करने के बदले में दिया जाता है, किराया;
ಬಾಡಿಗೆ.
rent;

भाड़ा
वह धन जो कोई चीज या किसी व्यक्ति को सवारी आदि पर ले जाकर कहीं पहुँचाने के बदले में दिया या लिया जाता है, किराया।
NA.
hire, fare, freight.

भांडागार
खजाना।
ಖಜಾನೆ.
treasury.

भांडागार
वह कोठार जिसमें वस्तुएँ, विशेषतः घरेलू उपयोग की वस्तुएँ रखी जाती हैं, भंडार, कोठार गोदाम;
ಉಗ್ರಾಣ;
store-house. store-room:

भात
उबाला हुआ चावल;
ಅನ್ನ;
boiled rice;

भात
ब्याह की एक रस्म जिसमें वर का पिता कन्या के पिता के घर जाकर कच्ची रसोई खाता है।
ವರನ ತಂದೆ ಕನ್ಯೆಯ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅನ್ನದ ಊಟ ಮಾಡುವ ಒಂದು ವೈವಾಹಿಕ ಶಾಸ್ತ್ರ.
marriage ceremony where bridegroom's father dines with bride's father.

भाँति
तरह, प्रकार।
ತರಹೆ, ಪ್ರಕಾರ, ರೀತಿ.
way, manner, mode, variety. Kind, sort, class.

भातृत्व
भाईचारा, भाईपन, भायष।
ಸಹೋದರ ಭಾವ, ಭಾತೃತ್ವ.
brotherhood, fraternity.

भादों
सावन के बाद पड़ने वाला महीना, भाद्रपद।
ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸ.
sixth month of the Indian calendar.

भाद्र (भाद्रपद)
दे. 'भादों'
ನೋಡಿ 'भादों'.
see "भादो"

भानजा (भानजी स्त्री.)
बहिन का पुत्र, भागिनेय।
ಸೋದರಿಯ ಮಗ.
nephew (sister's son).

भाना
रुचना, अच्छा लगना, पसंद आना, शोभित जान पड़ना।
ರುಚಿಸು, ಇಷ್ಟವಾಗು, ಮೆಚ್ಚಿಗೆಯಾಗು.
to be agreeable, appealing or pleasing, to look good or befitting.

भाप
किसी तरल पदार्थ विशेषतः जल का वह अदृश्य वाष्पीय रूप जो उसे खौलाने पर प्राप्त होता है तथा जिसका आजकल शक्ति के प्रमुख साधन के रूप में उपयोग होता है;
ಆವಿ;
steam;

भाप
भौतिक शास्त्र में ठोस या द्रव पदार्थ की वह अवस्था जो उनके बहुत तपकर वायु में विलीन होते समय अथवा कुछ विशिष्ट रासायनिक प्रक्रियाओं के द्वारा प्राप्त होती है।
ಭಾಷ್ಪ.
vapour.

भाँपना
रंग-ढंग से जान लेना, अनुमान करना, ताड़ना।
ಅಳೆ, ಊಹಿಸು, ಅಂದಾಜು ಮಾಡು.
to guess. to make out.

भाभी (भावज, भौजाई)
संबंध के विचार से बड़े भाई की स्त्री।
ಅತ್ತಿಗೆ.
sister-in-law (elder brother's wife).

भार
उत्तरदायित्व, जिम्मेदारी;
ಹೊಣೆ;
charge, trust , responsibility:

भार
बोझ;
ಭಾರ;
load, burden;

भार
वजन, गुरुत्व।
ತೂಕ.
weight, gravity.

भारत
भारतवर्ष नामक देश, हिन्दुस्तान।
ಭಾರತ.
India.

भारतीय
भारत में उत्पन्न;
ಭಾರತದ;
Born in India:

भारतीय
भारत संबंधी।
ಭಾರತೀಯ.
Indian.

भारतीय
भारतवासी।
ಭಾರತ ದೇಶದ ನಿವಾಸಿ.
inhabitant of India, Indian.

भारवाहक
कार्यभार का वहन करनेवाला।
ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ.
in-charge, one who takes the responsibility.

भारवाहक
भार ढोनेवाला;
ಭಾರವನ್ನು ಹೊರುವ;
bearer of burden, porter, carrier;

भारी-भरकम
गम्भीर।
ಗಂಭೀರವಾದ.
grave. serious.

भारी-भरकम
बड़े डीलडौल का;
ಭಾರಿಯಾದ;
of massive structure, strongly built:

भारी-भरकम
बहुत बड़ा और वजनी;
ದೊಡ್ಡ ಹಾಗೂ ತೂಕವಾದ;
large sized. heavy:

भारी
अधिक भारवाला, वजनी;
ತೂಕವಾದ;
heavy, weighty, massive, unwieldy:

भारी
कठिन, कष्टकर;
ಕಷ್ಟಕರ;
difficult. hard. laborious:

भारी
दुःखी, उदास (मन आदि)।
ದುಗುಡಗೊಂಡ.
dejected (in mind or spirits). languid.

भारी
देर में पचने वाला, गरिष्ठ;
ಗರಿಷ್ಠವಾದ;
difficult to digest, heavy:

भारी
प्रकांड;
ತುಂಬಾ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯುಳ್ಳ;
great, deep:

भारी
बहुत अधिक;
ಹೆಚ್ಚಾದ;
great, grand;

भारी
बहुत बड़ा, बृहत्;
ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ;
large, big. bulky:

भार्या
पत्नी।
ಹೆಂಡತಿ.
wife, spouse.

भाला
एक प्रसिद्ध अस्त्र जिसमें बड़े और मोटे डंडे के सिरे पर नुकीला बड़ा फल लगा रहता है, बरछा, नेजा।
ಈಟಿ, ಭರ್ಜಿ, ಭಲ್ಲೆ.
large spear, lance.

भालू
काले या भूरे बालों वाला एक हिंसक तथा स्तनपायी चौपाया जिसे पकड़कर मदारी लोग नचाते हैं, रीछ
ಕರಡಿ.
bear.

भाव
अस्तित्व, सत्ता, अभाव का विपर्याय।
NA.
being, existence, state or condition of being.

भाव
आशय, तात्पर्य, अर्थ;
NA.
purpose, signification, meaning;

भाव
दर, निर्ख;
NA.
rate, quotation;

भाव
भक्ति, विश्वास, श्रद्धा;
NA.
faith, loyalty, devotion;

भाव
भावना, विचार;
NA.
emotion; sentiment;

भाव
भावसूचक अंगचेष्टा, भंगी;
NA.
gesture, gesticulation;

भाव
मनोविकार;
ಭಾವ.
disposition, temperament;

भावताव
किसी चीज का भाव आदि, निर्ख।
ನಿರಖು ಬೆಲೆ.
rate, ·quotation.

भावना
कल्पना, विचार, ख्याल;
ಕಲ್ಪನೆ, ವಿಚಾರ;
conception, imagination, fancy, feeling, emotion, sentiment

भावना
चाह, कामना, इच्छा;
ಬಯಕೆ;
wish, desire, craving, longing

भावना
चिंतन, ध्यान;
ಭಾವನೆ, ಚಿಂತನೆ;
meditation, contemplation

भावना
वैद्यक में चूर्ण आदि के रस क्वाथ आदि के साथ बार-बार तर करके घोटना।
NA.
saturating a dry powder with fluid .

भावनात्मक
भावना से संबंधित, भावनायुक्त।
ಭಾವನಾತ್ಮಕ.
emotional, sentimental.

भावपक्ष
किसी साहित्यिक रचना में जो कुछ कहा जाता है वह उसका भावपक्ष कहलाता है और इसके विपरीत उसे जिस रूप में प्रस्तुत किया जाता है उसे उसका कलापक्ष कहते हैं।
ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾವ ಪಕ್ಷ.
content, thought content (in literature)

भावभंगी
मन का भाव प्रकट करने वाली शारीरिक क्रिया।
ಭಾವ ಭಂಗಿಮೆ.
gesture, gesticulation .

भाँवर
परिक्रमा, फेरी;
ಸುತ್ತು, ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ;
going round, circum-ambulation:

भाँवर
विवाह के समय की जानेवाली अग्नि की परिक्रमा।
ವಿವಾಹದಲ್ಲಿ ವಧೂ ವರರ ಅಗ್ನಿ ಪ್ರದಕ್ಷಣೆ.
circum-ambulation of sacrificial fire by the bride and bridegroom at the time of marriage.

भाववाचक
(व्याकरण में) संज्ञा का भाव, धर्म, गुण आदि बतानेवाला शब्द।
ವ್ಯಾಕರಣದಲ್ಲಿ ಭಾವವಾಚಕ, ಭಾವನಾಮ.
(gram .) abstract noun.

भाववाच्य
(व्याकरण में) वह तत्व जो अकर्मक पद की उस स्थिति का सूचक होता है जब वह कर्ता का व्यापार सूचित न करके क्रिया के व्यापार का ही बोध कराता है।
ವ್ಯಾಕರಣದಲ್ಲಿ ಭಾವ ವಾಚ್ಯ.
(Gram.) neutral voice, denoting the abstract notion of verb.

भावात्मक
जिसमें किसी प्रकार का मानसिक भाव भी मिला हो, भावसंबंधी;
ಭಾವ ಸಂಬಂಧವಾದ;
emotional, sentimental;

भावात्मक
भावों से परिपूर्ण।
ಭಾವಭರಿತ.
full of emotions or feelings.

भावार्थ
अभिप्राय, आशय, तात्पर्य, मतलब।
NA.
simple or inherent meaning, obvious purport, sense.

भावार्थ
ऐसा विवरण या विवेचन जिसमें मूल का केवल भाव या आशय आ जाए, अक्षरशः अनुवाद न हो;
ಭಾವಾರ್ಥ.
broad explanation, explosition;

भावी
भविष्य में घटित होनेवाला।
ಬರಲಿರುವ.
what must take place or is destined to happen, predestined.

भावी
भाग्य के विधान के अनुसार अवश्य होनेवाली बात, होनी।
ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿ ಆಗಲಿರುವ.
inevitable,

भावुक
जो शीघ्र ही भावों विशेषतः कोमल, करुण भावों के अधीन हो जाए, कोमलचित्त;
ಭಾವುಕ, ಕೋಮಲವಾದ ಮನಸ್ಸಿನ;
emotional, sentimental, impulsive, passionate

भावुक
सहृदय, रसज्ञ।
ಸಹೃದಯ, ರಸಜ್ಞ.
having a poetic taste, appreciative

भावुकता
भावुक होने का भाव, भावप्रवणता;
ಭಾವುಕತೆ;
sentimentality, impulsiveness, passion;

भावुकता
विभिन्न प्रकार के भावों में तल्लीन होने की शक्ति या योग्यता, सहृदयता।
ಭಾವಮಗ್ನತೆ.
quality to appreciate and enjoy poetry

भाषण
कथन, बोलना;
ಹೇಳಿಕೆ, ಮಾತನಾಡುವಿಕೆ;
speaking, talking, saying

भाषण
वक्तृता, व्याख्यान;
ಭಾಷಣ;
speech, lecture, address;

भाषण
वार्तालाप।
ಸಂಭಾಷಣೆ.
conversation

भाषा
आधुनिक हिन्दी का पुराना नाम।
NA.
old name of the Hindi language.

भाषा
किसी देश या जनसमाज में प्रचलित शब्दावली और उसे बरतने का ढंग, बोली;
NA.
the vernacular of any country, dialect;

भाषा
बोलकर या लिखकर या ध्वनि-संकेतों में भावों को प्रकट करने का साधन;
ಭಾಷೆ.
language, tongue, speech;

भाषा
व्यक्ति विशेष के लिखने-बोलने का ढंग;
NA.
style or way of speech;

भाषांतर
अनुवाद, उलथा, तर्जुमा।
ಭಾಷಾಂತರ, ತರ್ಜುಮೆ, ಅನುವಾದ.
translation, interpretation

भाषांतरकार
अनुवादक।
ಭಾಷಾಂತರಕಾರ, ಅನುವಾದಕ.
translator, interpreter.

भाषाविज्ञान
वह विज्ञान जिसमें भाषा की उत्पत्ति, विकास, उसके शब्द तथा उन शब्दों के अर्थों, ध्वनियों आदि का वैज्ञानिक ढंग से प्रतिपादन तथा विवेचन किया जाता है।
ಭಾಷಾವಿಜ್ಞಾನ.
philology, linguistics.

भाषाविद्
भाषा या भाषाओं का अच्छा ज्ञाता।
ಭಾಷಾವಿದ.
linguist, philologist.

भाषी
(समास के अंत में प्रयुक्त) बोलनेवाला।
(ಸಮಾಸದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಗಿಸುವ) ಮಾತನಾಡುವ.
(at the end of comp.) speaking, talking.

भाष्य
किसी गूढ़ बात या वाक्य की विस्तृत व्याख्या।
NA.
explanatory work, exposition, commentary.

भाष्य
सूत्र या मूलग्रंथ की व्याख्या, विवृति;
ಭಾಷ್ಯ, ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ.
exposition or commentary, especially of Sutras;

भाष्यकार
भाष्य लिखनेवाला।
ಭಾಷ್ಯಕಾರ.
commentator, scholiast.

भिक्षा
असहाय अवस्था में उदरपूर्ति के लिए लोगो से अन्नादि माँगने का काम या वृत्ति;
ಭಿಕ್ಷೆ.
begging, asking alms;

भिक्षा
इस प्रकार माँगने में मिली हुई वस्तु, भीख।
NA.
that which is obtained by begging, alms, begged food, charity,

भिक्षाटन
भिक्षा प्राप्ति के लिए फिरना।
ಭಿಕ್ಷಾಟನೆ.
wandering about begging for alms.

भिक्षु
भीख माँगने वाला, भिखमंगा;
ಭಿಕ್ಷು.
one who subsists on alms, beggar, mendicant;

भिक्षु
संन्यासी, विशेषतः बौद्ध संन्यासी।
NA.
religious mendicant, esp. Buddhist.

भिक्षुक
भीख माँगने वाला, भिखारी।
ಭಿಕ್ಷುಕ.
beggar, mendicant.

भिखमंगा
ऐसा अभावग्रस्त व्यक्ति जो अपने अभाव की पूर्ति दूसरों से चीजें माँगकर करता हो।
ಭಿಕಾರಿ.
pauper.

भिखमंगा
भीख माँगने वाला;
ತಿರುಪೆಗಾರ;
beggar;

भिखारी (स्त्री. भिखारिन)
कंगाल, अकिंचन।
NA.
pauper.

भिखारी (स्त्री. भिखारिन)
भीख माँगने वाला, भिक्षुक;
ಭಿಕಾರಿ.
beggar, mendicant;

भिगोना
पानी आदि से तर करना।
ತೋಯಿಸು, ನೆನೆಸು.
to wet, to drench.

भिजवाना
भेजने का काम किसी से कराना।
ಕಳುಹಿಸು.
to cause to send, to cause to be sent.

भिड़
बर्र, ततैया।
ಕಣಜದ ಹುಳು.
wasp.

भिड़ंत
भिड़ने की क्रिया या भाव;
ಎದುರಿಸುವಿಕೆ, ಜಗಳ;
clash, skirmish;

भिड़ंत
मुठभेड़।
ಸೆಣಸಾಟ.
confrontation, encounter.

भिड़ना
टकराना;
ಎದುರಿಸು;
come into collision, to collide, to clash;

भिड़ना
दृढ़तापूर्वक सवाल-जवाब करना।
ದೃಢಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಉತ್ತರಿಸು.
to be locked in a wordy duel.

भिड़ना
लड़ाना;
ಜಗಳ ಕಾಯು;
to join battle, to contend, to fight;

भिड़ना
सटना (किवाड़ आदि);
ಜಂಟಿಯಾಗು, ಸೇರು;
come-together, close (as shutter etc.);

भिड़ाना
किसी को भिड़ने में प्रवृत्त करना;
ತಗಲುವಂತೆ ಪ್ರೇರಿಸು;
to cause to touch or be joined;

भिड़ाना
लड़ाना।
ಜಗಳವಾಡಿಸು.
to bring into collision, cause to fight.

भिड़ाना
सटाना;
ಸೇರಿಸು;
to close (a door etc.);

भिंडी
एक प्रकार का पौधा और उसकी फली जिसकी तरकारी बनती है, रामतरोई।
ಬೆಂಡೆಕಾಯಿ.
lady's finger

भितिचित्र
दीवार पर बना हुआ चित्र, विशेषतः ऐसा चित्र जो दीवार बनाने के समय गीले पलस्तर से बनाया जाता है।
ಭಿತ್ತಿಚಿತ್ರ, ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ ಬರೆದ ಚಿತ್ರ.
mural painting, fresco.

भिनकना
किसी गंदी चीज पर भक्खियों के झुंड का बैठना।
ಹಿಂಡು-ಹಿಂಡಾಗಿ ಮುತ್ತು, ಮುಸುರು.
to be covered with flies, to swarm.

भिनकना
मक्खियों का भिनभिन शब्द करना, भिनभिनाना;
ಮೊರೆ, ಗುಂಯ್ ಗುಡು, ಝೇಂಕರಿಸು;
to buzz (as a fly), hum (as a bee, etc.);

भिनभिनाना
भिन भिन शब्द होना या करना।
ಝೇಂಕರಿಸು.
to buzz, hum, to have a ringing sound (in the ear), to murmur.

भिन्न
अलग किया हुआ;
ಬೇರೆ ಮಾಡಿದ;
separated;

भिन्न
अलग, जुदा;
ಬೇರೆಯಾದ;
separate, apart;

भिन्न
गणित में किसी दूसरी इकाई का छोटा अंश या टुकड़ा।
ಗಣಿತದಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನರಾಶಿ.
(in Arith) fraction .

भिन्न
दूसरा, दूसरे प्रकार का, कोई और।
ಭಿನ್ನವಾದ.
other, different, diverse.

भिन्न
विभक्त, विभाजित, खंडित;
ವಿಭಾಗಿಸಿದ, ಒಡೆದ;
broken, split, divided;

भिन्नता
भिन्न होने की अवस्था या भाव, अलगाव, पार्थक्य, भेद, अंतर।
ಭಿನ್ನತೆ, ವ್ಯತ್ಯಾಸ.
dissimilarity, distinction, difference.

भिश्ती
मशक द्वारा पानी ढोने वाला।
ಚರ್ಮದ ಚೀಲದಲ್ಲಿ ನೀರು ಹೊರುವವ.
one who carries water in a large leather water bag.

भी
अधिक, ज्यादा।
ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಇನ್ನೂ, ಮತ್ತೂ.
moreover, furthermore.

भी
एक अव्यय जिसका प्रयोग नीचे लिखे अर्थ व्यक्त करने के लिए होता है, निश्चित रूप से किसी अथवा औरों के अतिरिक्त, साथ या सिवा;
ಕೂಡ;
also, too, even;

भी
तक, पर्यन्त;
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆದರೂ;
yet, still;

भीख
उक्त प्रकार से माँगने पर मिलनेवाला अन्न आदि।
NA.
that which is obtained by begging, charity, alms.

भीख
किसी दरिद्र का उदरपूर्ति के लिए कुछ माँगना, भिक्षा;
ಭಿಕ್ಷೆ.
begging, mendicity;

भीगना
पानी आदि तरल पदार्थों के संयोग से तर होना, गीला होना।
ತೊಯು, ನೆನೆ.
to be wet or drenched.

भींचना
जोर से खींचकर दबाना;
ಜೋರಾಗಿ ಎಳೆದು ಅದುಮು, ಹಿಂಡು;
to squeeze;

भींचना
जोर से दबाना।
ಬಲವಾಗಿ ಅಮುಕು.
to press hard.

भीड़-भड़क्का
धक्कमधक्का।
ಧಕ್ಕಾಮುಕ್ಕಿ, ನೂಕು ನುಗ್ಗಲು.
jostling, whoving and pushing.

भीड़-भड़क्का
भीड़, जनसमूह;
ಜನಸಂದಣಿ.
crowd, multitude, rush;

भीड़
अधिकता;
ಆಧಿಕ್ಯ;
excess;

भीड़
आदमियों का जमाव, जनसमूह;
ಜನರ ಗುಂಪು;
multitude, crowd, throng;

भीड़
संकट।
ಸಂಕಟ.
calamity, crisis.

भीड़भाड़
दे. 'भीड़-भड़क्का'।
ನೋಡಿ 'भीड़-भड़क्का'.
see "भीड - भडक्का"

भीत
डरा हुआ, भयग्रस्त।
ಭಯಗೊಂಡ, ಹೆದರಿದ.
frightened, terrified, alarmed.

भीत
दीवार।
ಗೋಡೆ.
wall.

भीतर
अंदर, घर के अन्दर;
ಒಳಗೆ.
in. inside, within;

भीतर
मन में।
NA.
in one's own mind or heart.

भीतरी
गुप्त, अप्रकट।
ರಹಸ್ಯವಾದ.
hidden, secret.

भीतरी
भीतर का, अंदरवाला, अंदरूनी;
ಒಳಗಣ;
interior, internal, inner, inward;

भीति
डर, भय।
ಹೆದರಿಕೆ, ಭೀತಿ, ಭಯ.
fear, apprehension, dread, terror.

भीना (स्त्री. भीनी)
बहुत ही मन्द, सूक्ष्म या हल्का।
ತೀಕ್ಷ್ಣವಲ್ಲದ, ಮಂದ, ಸೂಕ್ಷ್ಮ, ಹಗುರ.
light, pleasant ( colour or smell).

भीरु
(से) डरनेवाला।
ಹೆದರುವ ಸ್ವಭಾವದ.
fearful or fearing (as धर्मभीरू God-fearing).

भीरु
कायर, डरपोक;
ಹೆದರುಪುಕ್ಕಲ;
timid, cowardly;

भीरुता
कायरता, बुजदिली;
ಅಂಜುಬುರಕತನ;
timidity, cowardice;

भीरुता
डर, भय।
ಅಂಜುವಿಕೆ.
fear, terror.

भीषण
दुष्परिणाम के रूप में होनेवाला, विकट, बहुत ही बुरा।
NA.
gruesome, terrible .

भीषण
भयानक, डरावना;
ಭಯಂಕರ.
dreadful, horrible, frightening;

भुक्खड़
कंगाल।
ಕಂಗಾಲು.
pauper, poor.

भुक्खड़
जिसकी भूख मिटती न हो, जो प्रायः कुछ न कुछ खाता रहता हो या खाना चाहता हो, पेटू;
ಹೊಟ್ಟೆಬಾಕ;
voracious, gluttonous;

भुक्खड़
जिसे तेज भूख लगी हो, भूखा;
ಹಸಿದ;
starving, hungry;

भुक्तभोगी
जो किसी चीज का दुखसुख विशेषतः दुख उठा चुका हो।
ಕಷ್ಟ ಸುಖಗಳನ್ನು, ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ.
one who has suffered or enjoyed (some experience), experienced.

भुखमरा
जो खाने-पीने के लिए मरा जाता हो।
ಅನ್ನ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾಣ ಬಿಡುವ.
voracious, gluttonous.

भुखमरा
जो भूखों मरता हो, भूखा;
ಹಸಿವಿನ ಬೇಗೆಯುಳ್ಳ;
starving, hungry;

भुखमरी
भूखों, विशेषतः अन्नाभाव के कारण मरने की अवस्था या भाव।
ಹೊಟ್ಟೆಗಿಲ್ಲದೆ ಸಾಯುವಿಕೆ, ಕ್ಷಾಮ.
starvation, hunger, famine.

भुगतना
कार्य, व्यय आदि का भार अपने ऊपर लेना।
ಹೊಣೆ ಹೊತ್ತುಕೊಳ್ಳು.
pay the penalty of, to suffer consequences of.

भुगतना
भोगना, सहना;
ಅನುಭವಿಸು;
to suffer, to undergo, to bear. to endure;

भुगतान
निबटारा।
ತೀರಿಕೆ, ಫೈಸಲು, ಇತ್ಯರ್ಥ, ಬಗೆ ಹರಿಸುವಿಕೆ.
settlement, disposal.

भुगतान
मूल्य आदि चुकाने की क्रिया या भाव, अदायगी
ಸಂದಾಯ, ಬಟವಾಡೆ;
payment;

भुगताना
कोई काम पूरा करना;
ಕಾರ್ಯ ಪೂರೈಸು;
to do, perform, to execute, to discharge;

भुगताना
देय आदि चुकाना, भुगतान करना, अदा करना।
ಬಾಕಿ ತೀರಿಸು, ಸಂದಾಯ ಮಾಡು, ಚುಕ್ತಾ ಮಾಡು.
to settle, to adjust, to pay off.

भुजा
बाँह, बाहु;
ಭುಜ;
arm;

भुजा
रेखागणित में किसी क्षेत्र की सीमारेखा।
ರೇಖಾಗಣಿತದಲ್ಲಿ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಸೀಮಾ ರೇಖೆ.
the side of any geometrical figure.

भुजा
हाथ;
ಕೈ;
hand;

भुजाली
एक प्रकार की बड़ी, टेढ़ी छुरी।
ಒಂದು ಬಗೆಯ ಬಾಗಿದ ಅಲಗಿನ ಚೂರಿ.
kind of a big knife .

भुजिया
उबाले हुए धान का चावल;
ಅವಲಕ್ಕಿ;
parched rice;

भुजिया
जो भूनकर तैयार किया या बनाया गया हो।
ಹುರಿದು ಮಾಡಿದ.
fried.

भुजिया
वह तरकारी जो सूखी ही भूनकर बनाई जाती है और जिसमें रसा या शोरबा नहीं होता, सूखी तरकारी।
ಪಲ್ಯ.
fried vegetable.

भुट्टा
मक्के की हरी बाल।
ಮುಸುಕಿನ ಜೋಳದ ತೆನೆ.
maize, corn .

भुनगा
उड़नेवाला छोटा कीड़ा, जो प्रायः फूलों और फलों पर रहता है और शिशिर ऋतु में प्रायः उड़ता रहता है;
ಶಿಶಿರ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ಹಣ್ಣು-ಹೂವುಗಳ ಮೇಲೆ ಕೂರುವ ಒಂದು ಹಾರು ಕೀಟ;
gnat;

भुनगा
पतंगा, फतिंगा;
ಪತಂಗದ ಹುಳು;
maggot, insect;

भुनगा
बहुत ही तुच्छ पदार्थ या व्यक्ति, नगण्य।
ತುಚ್ಛ ವಸ್ತು, ತುಚ್ಛ ವ್ಯಕ್ತಿ.
insignificant creature or person.

भुनना
आग की गरमी से भूना जाना, सिंकना;
ಹುರಿ;
to be parched, to scorch;

भुनना
तोप, बंदूक आदि की मार से मारा जाना।
ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿ ಕೊಲ್ಲು.
to be slaughtered with guns etc.

भुनना
रुपए आदि का छोटे सिक्कों में बदला जाना;
ಚಿಲ್ಲರೆ (ಹಣ) ಮುರಿಸು;
to be changed in small coins;

भुनभुनाना
कुढ़कर बहुत और धीरे-धीरे या अस्पष्ट रूप में कई तरह की बातें कहना।
ಗೊಣಗುಟ್ಟು.
grumbling, expressing indignation in an inarticulate manner.

भुनभुनाना
भुनभुन शब्द् करना;
ಭುನ್‌ಭುನ್‌ಶಬ್ದ ಮಾಡು;
mumbling, gabbling;

भुनवाई (भुनाई)
भुनाने की क्रिया या भाव;
ಹುರಿಯುವಿಕೆ;
act of parching or frying;

भुनवाई (भुनाई)
भुनाने के बदले में दी जानेवाली रकम, भांज;
ವಿನಿಮಯದಲ್ಲಿ ಹಣ ಕೊಡುವಾಗ ಮುರಿದುಕೊಂಡ ಕಮಿಷನ್ .
price paid for exchange (of money) discount or loss in exchange ;

भुनवाई (भुनाई)
भूनने की उजरत;
ಹುರಿದ ಕೂಲಿ.
price paid for parching grain:

भुनाना
नोट आदि को छोटे सिक्कों में बदलवाना।
ಚಿಲ್ಲರೆ ಮಾಡಿಸು.
to change (into smaller denomination currency).

भुनाना
भूनने का काम किसी दूसरे से कराना;
ಹುರಿಸು;
to get something parched:

भुरकस (भुरकुस)
किसी चीज का बहुत बुरी तरह कुचला या मसला हुआ रूप;
ಪುಡಿ, ಚೂರ್ಣ.
smashed. pulverized ( form);

भुरकस (भुरकुस)
चूर्ण, बुकनी।
NA.
husk, chaff, powder.

भुरभुरा
जो झट टूटकर चूर्णरूप हो जाए।
ಗರುಗಾಗಿರುವ.
crisp.

भुरभुराना
चुटकी या उंगली में कोई चूर्ण रखकर किसी चीज पर छिड़कना, बुरकना।
ಚಿಟಿಕೆ ಪುಡಿಯನ್ನು ಉದುರಿಸು.
to throw or sprinkle some powdered substance.

भुलक्कड़
बहुत भूलनेवाला, विस्मरणशील।
ಮರೆಯುವ ಸ್ವಭಾವದ.
forgetful, prone to forgetting.

भुलवाना
बहकाना, भ्रम में डालना।
ಭ್ರಾಂತಿಗೊಳಿಸು.
to bewilder. to divert one's mind. to delude.

भुलवाना
भूलने के लिए प्रेरित करना;
ಮರೆಯುವಂತೆ ಮಾಡು;
to cause to forget:

भुलाना
(ला.) त्यागना।
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ತ್ಯಜಿಸು.
(fig.) to estrange, to sever one's ties with.

भुलाना
भूलने को प्रेरित करना;
ಮರೆಯುವಂತೆ ಮಾಡು;
to cause to forget;

भुलाना
भ्रम में डालना, बहकाना;
ಭ್ರಮಿಸು;
to mislead, to bewilder, to delude;

भुलाना
स्मरण की हुई बात को स्मृतिपथ से उतारना, भूलना;
ಮರೆಯು;
to forget:

भुलावा
बहकाने की युक्ति, धोखा, चकमा।
ಠಕ್ಕು, ಮಾತು ಮರೆಸುವಿಕೆ, ಮೋಸ.
hoax, delusion.

भुवन
जगत, संसार, लोक;
ಲೋಕ, ಜಗತ್ತು;
world, earth;

भुवन
पुराणानुसार चौदह लोकों में से प्रत्येक की संज्ञा, लोक।
ಹದಿನಾಲ್ಕು ಲೋಕಗಳು.
various celestial paradises.

भू
जमीन, भूमी;
ಭೂಮಿ;
land, ground, soil;

भू
पृथ्वी, धरती;
ಪೃಥಿವಿ;
earth, world;

भू
स्थान, जगह।
ಸ್ಥಳ.
site, place.

भूकंप
भूगर्भ में होनेवाली उथल-पुथल से धरती की ऊपरी सतह का हिलना, भूचाल।
ಭೂಕಂಪ.
earthquake

भूख-हड़ताल
किसी नीति या कार्य आदि के प्रति विरोध प्रकट करते हुए अपने उद्देश्य की प्राप्ति के लिए भोजन का त्याग करना।
ಉಪವಾಸ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ.
hunger-strike.

भूख
कोई चीज प्राप्त करने की उत्कट इच्छा।
ಪ್ರಬಲವಾದ ಇಚ್ಛೆ.
intense desire of , enjoying anything, craving (for).

भूख
पेट खाली होने पर अन्न आदि भक्षण करने की तीव्र इच्छा, भोजन की इच्छा, क्षुधा;
ಹಸಿವೆ;
appetite, hunger;

भूखंड
पृथ्वी या भूमि का कोई खंड या विभाग, भूभाग।
ಭೂಖಂಡ.
tract of land, territory, plot.

भूखा-नंगा
अन्न, वस्त्र के कष्ट से पीड़ित, दीन, दरिद्र।
ಅನ್ನ ವಸ್ತ್ರಗಳಿಲ್ಲದ, ದರಿದ್ರನಾದ.
poor, pauper, indigent.

भूखा
उत्कट इच्छुक या याचक;
ಹೆಚ್ಚಾದ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಯುಳ್ಳ;
desirous (of),craving;

भूखा
जिसे भूख लगी हो, क्षुधित;
ಹಸಿದ;
hungry. famished, starving;

भूखा
दरिद्र।
ದರಿದ್ರ.
poor. destitute.

भूगर्भ
पृथ्वी का नीचेवाला या भीतरी भाग।
ಭೂಗರ್ಭ.
interior of the earth.

भूगोल
पृथ्वी के बाह्य रूप, प्राकृतिक विभाग आदि का ज्ञान करानेवाली विद्या या शास्त्र।
ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ.
geography.

भूगोल
भूमंडल, पृथ्वी;
ಭೂಗೋಳ;
terrestrial globe ,the earth;

भूचाल
दे. 'भूकंप'।
ನೋಡಿ 'भूकंप'.
see "भूकम्प"

भूत
घटित;
ಸಂಭವಿಸಿದ;
been, become. produced:

भूत
पहले का, पुराना;
ಮೊದಲಿನ, ಹಳೆಯ;
former, old;

भूत
प्राणी, जीव;
ಪ್ರಾಣಿ;
living being. an animal, a creature;

भूत
प्रेत, पिशाच।
ಭೂತ, ಪಿಶಾಚಿ.
evil spirit, demon, ghost.

भूत
बीता हुआ, अतीत;
ಹಿಂದಿನ;
past, gone by:

भूत
भूतकाल;
ಭೂತಕಾಲ;
past, past tense:

भूत
महाभूत, द्रव्य, मूलतत्व;
ಪಂಚಮಹಾಭೂತಗಳು;
matter, an element:

भूतकाल
बीता हुआ समय।
ಕಳೆದು ಹೋದ ಸಮಯ.
the past.

भूतकाल
व्याकरण में क्रिया के तीन कालों में से एक जो किसी घटना के पूर्व समय में समाप्त या सम्पन्न हो चुकने का सूचक होता है;
(ವ್ಯಾಕರಣ) ಭೂತಕಾಲ;
(in gram.) past tense;

भूतनी
(ला.) काले रंग और प्रायः क्रोधी तथा लड़ाके स्वभाववाली स्त्री।
ಜಗಳಗಂಟಿ ಕಪ್ಪು ಹೆಂಗಸು.
(fig.) virago.

भूतनी
भूतयोनि की स्त्री, स्त्रीप्रेत;
ಹೆಣ್ಣು ಭೂತ;
female demon or goblin, etc.

भूतपूर्व
जो किसी पद पर पहले कभी रह चुका हो;
ಹಿಂದಿನ, ಮಾಜಿ;
ex- , former;

भूतपूर्व
जो पहले हो चुका हो, पूर्ववर्ती, पहला।
ಹಿಂದೆ ಆಗಿ ಹೋದ.
late, past, previous.

भूतप्रेत
भूत, पिशाच, प्रेत आदि की योनियों या इन योनियों में प्राप्त होनेवाले सूक्ष्म शरीरों का वर्ग।
ಭೂತಪ್ರೇತ.
evil spirits, ghosts and goblins

भूतल
जगत, संसार।
ಜಗತ್ತು.
world, the universe.

भूतल
पृथ्वी का ऊपरी तल, धरातल, भूपृष्ठ;
ಭೂತಳ, ಧರಾತಳ;
surface of the earth. the ground;

भूनना
खाद्य पदार्थ को आग पर सेंककर पकाना;
ಕೆಂಡದ ಮೇಲೆ ಸುಡು;
to roast, broil;

भूनना
गरम घी-तेल आदि में तलना या अच्छी तरह लाल करना;
(ಎಣ್ಣೆ ತುಪ್ಪಗಳಲ್ಲಿ) ಕರಿ;
to fry;

भूनना
गरम बालू में अन्नादि को पकाना;
ಬಿಸಿ ಮರಳಿನಲ್ಲಿ ಹುರಿ;
to parch., to scorch;

भूनना
बंदूक या मशीनगन की गोलियों से बहुतों का एक साथ वध करना।
ಮದ್ದು ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿ ಕೊಲ್ಲು.
to annihilate. (with gun etc.)

भूभाग
भूखंड, प्रदेश।
ಭೂಭಾಗ.
region, place, spot.

भूमंडल
धरती, पृथ्वी।
ಭೂಮಂಡಲ.
terrestrial globe, the earth.

भूमध्यरेखा
भूगोल में वह कल्पित रेखा जो दोनों ध्रुवों से बराबर दूरी पर है और पृथ्वी को दो भागों में विभाजित करती है।
ಭೂಮಧ್ಯರೇಖೆ.
equator.

भूमध्यसागर
यूरोप और एशिया के बीच अवस्थित एक समुद्र।
ಭೂಮಧ್ಯ ಸಾಗರ.
Mediterranean Sea.

भूमि
जगह, स्थान;
ಸ್ಥಳ;
place, site;

भूमि
जमीन, धरती;
ನೆಲ;
earth, ground , soil, land;

भूमि
देश।
ದೇಶ.
region, country.

भूमि
यह सारी पृथ्वी जो सौर जगत के एक ग्रह के रूप में है;
ಭೂಮಿ;
earth, world;

भूमिका
किसी क्षेत्र विशेष में किसी व्यक्ति द्वारा किया गया कार्य।
ಪಾತ್ರ ನಿರ್ವಹಣೆ.
role, part.

भूमिका
नाटक आदि में किसी पात्र का अभिनय तथा कार्य;
ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರಾಭಿನಯ;
(drama) part of an actor;

भूमिका
वक्तव्य विषय की पूर्वसूचना, ग्रन्थ आदि की प्रस्तावना;
ಭೂಮಿಕೆ, ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ;
preface or introduction;

भूमिगत
जमीन पर गिरा या पड़ा हुआ।
ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದಿರುವ.
fallen on the earth.

भूमिगत
जो जनसाधारण के सामने से हटकर कहीं छिपा हो;
ಮರೆಯಲ್ಲಡಗಿದ;
secret, underground;

भूमिगत
जो भूमि की सतह से नीचे हो;
ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿನ;
underground, subterranean:

भूमिधर
पर्वत।
ಪರ್ವತ.
mountain.

भूमिधर
वह किसान जिसने उचित धन देकर जमीन पर खेती-बाड़ी करने का स्थायी अधिकार प्राप्त कर लिया हो;
ಭೂಸ್ವಾಮಿ;
landholder, land owner;

भूरा
मटमैले रंग का, खाकी, कपासी।
ಬೂದು ಬಣ್ಣದ.
brown.

भूरा
स्याह और सफेद के बीच का रंग, खाकी रंग।
ಖಾಕಿ ಬಣ್ಣ.
brown colour.

भूल
गलती, अशुद्धि;
ತಪ್ಪು;
slip, mistake, error;

भूल
चूक, त्रृटि;
ತೃಟಿ;
omission, failure;

भूल
दोष, कसूर।
ದೋಷ.
fault.

भूल
भूलने या स्मरण न रहने की क्रिया या भाव;
ಮರೆವು;
forgetfulness, oversight, neglect;

भूल
भ्रम;
ಭ್ರಮೆ, ಭ್ರಾಂತಿ;
illusion, bewilderment;

भूलचूक
लेखे या हिसाब में दृष्टि-दोष आदि के कारण होनेवाली गलती, अशुद्धि।
ತಪ್ಪು, ಅಶುದ್ಧಿ ಲೋಪ-ದೋಷಗಳು.
error and omission.

भूलना
खो देना।
ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳು.
to lose.

भूलना
गलती या त्रृटि करना।
ತಪ್ಪು ಮಾಡು.
to err.

भूलना
भटकना, गलत रास्ते पर जाना;
ದಾರಿ ತಪ್ಪು;
to go astray;

भूलना
याद न रखना, विस्मृत कर देना;
ಸ್ಮೃತಿಯಿಲ್ಲದಾಗು;
to forget, to omit, to miss;

भूलना
याद न रहना, विस्मृत होना;
ಮರೆತು ಹೋಗು;
to be forgotten;

भूलभूलैया
बहुत घुमाव-फिराव वाली बात, पेचीदा बात
ಒಗಟೆ.
puzzle.

भूलभूलैया
वह इमारत जिसका रास्ता ऐसा चक्करदार होता है कि आदमी रास्ता भूल जाता है और जल्दी बाहर नहीं निकल प्राता;
ತೊಳಸು-ಬಳಸಿನ ಹಾದಿಗಳುಳ್ಳ ಕಟ್ಟಡ;
maze, labyrinth.

भूला-भटका
जो रास्ता भूलकर और साथियों से बिछुड़कर भटक रहा हो।
ಹಾದಿ ತಪ್ಪಿ ಅಲೆಯುವ.
strayed, one who has lost his way;

भूलोक
मर्त्यलोक, संसार।
ಭೂಲೋಕ.
earth, the habitation of mortals.

भूविज्ञान
वह विज्ञान जिसमें पृथ्वी की मिट्टी और पत्थर की तहों के निर्माण, विकास तथा उनके नीचे प्राप्त होनेवाले खनिज-पदार्थ आदि का विवेचन किया जाता है, भूगर्भ-शास्त्र।
ಭೂಗರ್ಭಶಾಸ್ತ್ರ.
geology.

भूषण
अलंकार, गहना, जेवर;
ಒಡವೆ;
ornament, jewel;

भूषण
शोभावर्धक वस्तु या गुण।
ಅಲಂಕಾರ.
decoration, embellishment.

भूसा
गेहूँ, जौ आदि के डंठलों के सूखे, छोटे महीन टुकड़े जो पुशओं को खिलाए जाते हैं।
ಹೊಟ್ಟು, ಮೇವು.
chaff, husk .

भूसी
धान, चने, मटर आदि के छिलके या उनके छोटे-छोटे टुकड़े।
ತೌಡು, ಹೊಟ್ಟು, ಸಿಪ್ಪೆ.
husk, bran.

भूस्खलन
पहाड़ों, चट्टानों आदि के ढलुएँ पार्श्व से मिट्टी और पत्थर के बड़े-बड़े ढेरों का खिसककर नीचे आना या गिरना।
ಭೂಮಿಯ ಕುಸಿಯುವಿಕೆ.
landslide.

भृंग
एक प्रकार का कीड़ा।
ಒಂದು ಬಗೆಯ ಹುಳ.
kind of wasp.

भृंग
भौरा;
ಭ್ರಮರ;
large black bee;

भृत्य
सेवक, नौकर।
ಸೇವಕ, ಆಳು.
servant, attendant.

भेजना
अन्य स्थान के लिए रवाना करना, पहुँचाए जाने का प्रबंध करना, प्रेषण करना।
ಕಳುಹಿಸು, ರವಾನಿಸು, ಪ್ರೇಷಿಸು.
to send, to dispatch, to transmit, to remit.

भेजा
खोपड़ी के अंदर का गूदा, मगज।
ಮೆದುಳು.
brain.

भेंट
आदरपूर्वक उपहार या सौगात के रूप में दी जानेवाली वस्तु, नजर, उपहार।
ಉಪಹಾರ, ಕೊಡುಗೆ.
gift, present.

भेंट
मिलन, मुलाकात;
ಭೇಟಿ, ಸಂದರ್ಶನ;
meeting, interview. visit;

भेंटना
गले लगकर मिलना।
ತಬ್ಬಿಕೊಂಡು ಸಂಧಿಸುವುದು.
to meet, come in , contact. (with), to embrace .

भेड़
(ला.) बहुत ही सीधा-सादा और मूर्ख व्यक्ति।
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಏನೂ ಅರಿಯದ ಮೂರ್ಖ ಮನುಷ್ಯ.
(fig.) simpleton.

भेड़
बकरी की जाति का एक चौपाया जो दूध, ऊन और मांस के लिए पाला जाता है
ಕುರಿ;
sheep, ewe;

भेड़ना
(दरवाजा) बंद करना।
ಬಾಗಿಲು ಮುಚ್ಚು.
to shut, to close (the door).

भेड़ना
भीड़ा देना, सटा देना;
ಒಂದಾಗಿ ಸೇರಿಸು;
to close in, to enclose;

भेड़िया धसान
भेड़ों का सा अंधानुकरण।
ಕುರಿಯ ರೀತಿಯ ಅಂಧಾನುಕರಣ.
mob-mentality, tendency of following blindly.

भेड़िया
कुत्ते की जाति का एक हिंस्र पशु जो प्रायः भेड़-बकरियों का शिकार किया करता है, वृक।
ತೋಳ.
wolf.

भेद
अंतर, फरक;
ವ್ಯತ್ಯಾಸ;
difference, distinction;

भेद
छिपा हुआ तात्पर्य, मर्म;
ಮರ್ಮ;
hidden meaning, implication;

भेद
छिपी हुई बात;
ರಹಸ್ಯ;
secrecy, secret, mystery;

भेद
प्रकार, तरह;
ಬಗೆ;
kind, sort, species, variety;

भेद
फूट।
ಒಡಕು.
dissension, disunion.

भेदभाव
अंतर, फरक।
ವ್ಯತ್ಯಾಸ.
discrimination, differentiation.

भेदभाव
सबके प्रति समान व्यवहार न करके किसी के प्रति पक्षापातपूर्ण व्यवहार करना;
ಭೇದಭಾವ;
partisanship, partiality;

भेदिया (भेदी)
गुप्तचर, जासूस।
ಗುಪ್ತಚರ .
spy, secret agent.

भेदिया (भेदी)
भेद या रहस्य को जाननेवाला;
ಗುಟ್ಟು ತಿಳಿದವ;
one who knows the secret;

भेली
गुड़ आदि की पिंडी।
ಬೆಲ್ಲದ ಮುದ್ದೆ.
lump of gur.

भेषज
उपचार, इलाज।
ಔಷಧೋಪಚಾರ.
remedy, cure.

भेषज
ओषधि, औषध, दवा;
ಔಷಧ;
drug, medicine;

भेस
कृत्रिम रूप और पहनावा;
ವೇಷಕ್ಕಾಗಿ ಧರಿಸಿದ ಉಡುಪು;
guise, garb;

भेस
बाह्यरूप।
ಹೊರಗಣ ವೇಷ.
feigned appearance, assumed likeness.

भेस
वेशभूषा, पहवावा;
ವೇಷ, ಉಡುಪು;
dress, appearance, look;

भैंगा
(व्यक्ति) जिसकी आँखों की पतलियाँ कुछ टेढ़ी-तिरछी चलती हों अथवा एक पुतली देखते समय कुछ तिरछी हो जाती हो।
ಮೆಳ್ಳೆಗಣ್ಣಿನ, ಮೆಳ್ಳೆ.
squint-eyed , cross-eyed .

भैया
बराबरवालों या छोटों के लिए संबोधन का शब्द।
ಸಮಾನರಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಚಿಕ್ಕವರಿಗೆ ಸಂಬೋಧಿಸುವ ಶಬ್ದ.
mode of address for equals and youngsters.

भैया
भाई, भ्राता;
ಸೋದರ;
brother,

भैयादूज (भाइदूज)
कार्तिक शुक्ला द्वितीया।
ಕಾರ್ತಿಕ ಶುದ್ಧ ಬಿದಿಗೆಗೆ ಬರುವ ಹಬ್ಬ.
Hindu festival falling on the . second day of the bright fort-night of Kartik.

भैंस
(ला.) बहुत स्थूलकाय स्त्री।
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಸ್ಥೂಲ ಶರೀರಿ ಹೆಂಗಸು.
(fig.) very fat woman.

भैंस
गोजातीय एक मादा पशु जिसका दूध गाय के दूध से अधिक गाढ़ा और स्नेहयुक्त होता है, महिषी;
ಎಮ್ಮೆ;
she-buffalo;

भैंसा
भैंस का नर, महिष।
ಕೋಣ.
he-buffalo.

भोंकना
किसी नरम पदार्थ में कोई कड़ी तथा नुकीली चीज एक बारगी धँसाना।
ಚುಚ್ಚು.
to thrust, to drive in, to pierce, to prick .

भोंकना
शरीर में नुकीला अस्त्र घुसेड़ना;
ಇರಿ, ತಿವಿ;
to stab, to stick;

भोग
किसी पदार्थ का किया जानेवाला उपयोग या व्यवहार;
ಉಪಯೋಗ;
use, application, utility;

भोग
दुख;
ದುಃಖ;
suffering;

भोग
नैवेद्य;
ನೈವೇದ್ಯ;
dressed food offered to an idol;

भोग
पाप-पुण्य का फल;
ಪುಣ್ಯಪಾಪಗಳ ಫಲ;
result of good or evil deeds;

भोग
संभोग;
ಸಂಭೋಗ;
sexual enjoyment, carnal intercourse;

भोग
सुख-दुख आदि का अनुभव;
ಅನುಭವಿಸುವಿಕೆ;
perception (of joy or sorrow);

भोग
सुख;
ಸುಖ;
enjoyment;

भोग
सूर्य आदि की राशि विशेष में गतिकाल।
ಗ್ರಹದ ರಾಶಿ ಸಂಚಾರ ಕಾಲ.
time of influence of a particular planet.

भोगना
आनंद उठाना;
ಆನಂದಿಸು;
to enjoy;

भोगना
संभोग करना।
ಸಂಭೋಗಿಸು.
to derive sexual pleasure, to copulate.

भोगना
सहना, भुगतना;
ಸಹಿಸು;
to suffer, undergo;

भोगना
सुखदुख का अनुभव करना;
ಅನುಭವಿಸು;
to experience pleasure or pain;

भोगविलास
शारीरिक या इंद्रियजन्य सुखों का अधिक भोग, आमोदप्रमोद, ऐश।
ಸುಖ ಸಂತೋಷಾನುಭವ, ಭೋಗವಿಲಾಸ.
sensual pleasure, amorous enjoyment.

भोगी
भोगने वाला;
ಭೋಗಿಸುವವ; .
enjoying, using;

भोगी
भोगविलास में रत, विषयासक्त।
ವಿಷಯಾಸಕ್ತ.
one given to carnal pleasure, voluptuous.

भोग्य
जिसका भोग करना उचित हो, किया जाने को हो या किया जा रहा हो;
ಭೋಗಾರ್ಹ;
enjoyable, to be enjoyed, to be used;

भोग्य
जो भोगे अर्थात् झेले या सहे जाने को हो।
ಅನುಭವಿಸಬೇಕಾದ.
to be endured or experienced.

भोज
किसी विशिष्ट अवसर पर निमंत्रित व्यक्तियों को एक साथ बैठाकर कराया जानेवाला भोजन, ज्योनार।
ಔತಣದ ಊಟ, ಭೋಜನ ಸಮಾರಂಭ.
banquet, feast.

भोजन भट्ट
बहुत अधिक खानेवाला, पेटू।
ಹೊಟ್ಟೆಬಾಕ, ತಿಂಡಿಪೋತ.
glutton, gourmand.

भोजन
खाने की चीज, खाद्य;
ಊಟ, ಊಟದ ಸಾಮಗ್ರಿ;
food, victuals, meal;

भोजन
भक्षण करना, खाना।
ತಿನ್ನುವಿಕೆ .
enjoying, eating.

भोजनालय
पाकशाला, रसोई घर;
ಭೋಜನಾಲಯ.
kitchen, mess, dining hall;

भोजनालय
वह स्थान जहाँ मूल्य लेकर पका हुआ भोजन परोसकर खिलाया जाता है।
NA.
restaurant, eating house .

भोजपत्र
उक्त वृक्ष की छाल जो प्राचीन काल में ग्रंथादि लिखने के काम आती थी।
ಭೂರ್ಜ ಮರದ ತೊಗಟೆ.
the leaf and the bark of the bhoj tree (used for writing on).

भोजपत्र
ऊँचे पर्वतों पर होने वाला मझोले आकार का एक वृक्ष;
ಭೂರ್ಜ ಎಂಬ ವೃಕ್ಷ;
birch tree;

भोज्य
खाए जाने के योग्य, जो खाया जा सके, खाद्य;
ತಿನ್ನಲು ಯೋಗ್ಯವಾದ .
suitable or fit to be eaten.·

भोज्य
खाद्य पदार्थ।
ತಿಂಡಿ ತಿನಿಸುಗಳು.
eatable, edible, food.

भोंडा
अशिष्ट।
ಒರಟು, ಅಸಭ್ಯ.
indecent, crude.

भोंडा
भद्दा, बदशक्ल;
ಅಂದವಿಲ್ಲದ;
frightful, ill-shaped, uncouth;

भोंदू
बहुत ही सीधा-सादा और बेवकूफ, बुद्धू।
ಏನೂ ಅರಿಯದ ಮೂರ್ಖ.
a dullard, a booby, a simpleton.

भोंपू
फूँक कर बजाया जाने वाला एक ताल का पुरानी चाल का बाजा;
ಊದಿ ಬಾರಿಸುವ ವಾದ್ಯ, ಶೃತಿ;
a kind of musical instrument;

भोंपू
मोटरों आदि में शब्द करने के लिए दबाकर बजाया जाने वाला बाजा।
ಮೋಟಾರು ಬಸ್ಸುಗಳ ಹಾರನ್ನು.
a horn.

भोंपू
वह ऊँची तथ लंबी सीटी जो समय सूचित करने के लिए कल कारखाने बजाते हैं;
ಸೈರನ್ನು;
siren;

भोर
रात बीतने और सूर्योदय होने से पहले का समय, तड़का, प्रभात, सवेरा।
ಅರುಣೋದಯ ಕಾಲ.
break of day, dawn, early morning

भोला
किसी की बात पर सहसा विश्वास कर लेने वाला;
ಬೆಳ್ಳಗಿರುವುದನ್ನೆಲ್ಲಾ ಹಾಲೆಂದು ನಂಬುವ;
simple minded;

भोला
छलकपट रहित;
ಠಕ್ಕು ಮೋಸಗಳನ್ನರಿಯದ;
natural, simple, artless;

भोला
बुद्धू।
ಮೂರ್ಖ.
silly, stupid, simpleton, gullible,

भोला
लोक व्यवहार से अनभिज्ञ, सीधासादा, सरल;
ಸರಳವಾದ;
guileless, harmless, innocent;

भोलापन
बुद्धूपन।
ಮೂರ್ಖತನ.
silliness, stupidity.

भोलापन
सिधाई;
ಸೀದಾ ಸಾದಾ ಸ್ವಭಾವ;
simplicity, artlessness, innocence;

भोलाभाला
सीधासादा, सरलहृदय, निष्कपट।
ಕಪಟಿಯಲ್ಲದ.
artless, innocent, simple.

भौंकना (भूकना, भूंकना)
कुत्ते का भौ-भौ शुब्द् करना;
ನಾಯಿಯ ಬೊಗಳು.
to bark (as a dog);

भौंकना (भूकना, भूंकना)
व्यर्थ बकना।
ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ ಮಾತನಾಡು.
to talk nonsensically or foolishly.

भौंचक
भय या आश्चर्य से हतबुद्धि, हक्का-बक्का, चकित, हैरान।
ಹೆದರಿ ಬೆಚ್ಚುವ.
stunned, aghast, non-plussed, dumb-founded.

भौंचक्का
दे. 'भौचक'।
ನೋಡಿ "भौचक".
see "भौंचक"

भौजाई
बड़े भाई की पत्नी, भावज, भाभी।
ಅಣ್ಣನ ಹೆಂಡತಿ, ಅತ್ತಿಗೆ.
elder brother's wife.

भौतिक
पंचभूतों या किसी एक भूत से बना हुआ;
ಪಂಚಭೂತಗಳಿಂದಾದ;
made of matter;

भौतिक
पंचभूतों से संबधित;
ಪಂಚಭೂತಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ;
appertaining to the corporal elements, elemental;

भौतिक
प्राकृतिक नियमों, सिद्धांतों आदि से संबंधित।
ಪ್ರಕೃತಿ ನಿಯಮ ಸಂಬಂಧವಾದ, ಪಾಕೃತಿಕ.
physical, material.

भौतिक
लौकिक, सांसारिक;
ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ;
mundane, worldly, material;

भौतिकवाद
वह दार्शनिक सिद्धांत जिसके अनुसार पंचभूतों से बना हुआ यह संसार ही वास्तविक और सत्य माना जाता है।
ಭೌತಿಕವಾದ.
materialism,

भौतिकी
वह विज्ञान जिसमें अजैव सृष्टि विशेषतः ताप, प्रकाश, ध्वनि, आदि पदार्थों का वैज्ञानिक विवेचन होता है, भौतिक विज्ञान।
ಭೌತ ವಿಜ್ಞಾನ, ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ.
physics.

भौमवार
मंगलवार
ಮಂಗಳವಾರ.
Tuesday.

भौंरा
एक काला परदार कीड़ा जो फूलों का प्रेमी माना जाता है, भ्रमर;
ದುಂಬಿ;
a large black bee;

भौंरा
लट्टू के आकार का एक प्रकार का खिलौना जिसमें लगी कील या छोटी डंडी में रस्सी लपेटकर उसे जमीन पर नचाते हैं।
ಬುಗರಿ.
a top.

भौंरी
प्रायः पशुओं के शरीर पर होने वाला रोओं का मंडलाकार छोटा घेरा जो शुभाशुभ का सूचक माना जाता है;
ದನಗಳ ಸುಳಿ;
feathered hair;

भौंरी
भँवर।
ನೀರಿನ ಸುಳಿ.
whirlpool.

भौंरी
भाँवर;
ಸಪ್ತಪದಿ;
circumambulation by the bride and bridegroom round the sacred fire in a marriage ceremony;

भौंह (भौं)
आँख के ऊपर की हड्डी पर धनुष के आकार में जमे हुए बाल, भृकुटी।
ಹುಬ್ಬು.
eyebrow.

भ्रम
चारों ओर घूमना।
ಸುತ್ತಲೂ ಸುತ್ತವಿಕೆ.
moving round, whirling.

भ्रम
मिथ्या ज्ञान, कुछ का कुछ समझना, धोखा;
ಭ್ರಾಂತಿ, ಭ್ರಮೆ;
illusion, misconception;

भ्रम
संदेह;
ಶಂಕೆ, ಸಂದೇಹ;
doubt, suspicion, apprehension;

भ्रमजाल
सांसारिक मोह का बंधन।
ಭ್ರಮಜಾಲ.
illusion.

भ्रमण
घूमना-फिरना, विचरण;
ಸುತ್ತುವಿಕೆ;
moving, roaming about;

भ्रमण
चक्कर।
ಸುತ್ತಾಟ.
going round.

भ्रमण
यात्रा, देशाटन;
ದೇಶ ಸಂಚಾರ;
excursion, travel;

भ्रमर
चंचल मन वाला व्यक्ति, लम्पट (ला.)।
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಚಂಚಲ ಮನವುಳ್ಳವ.
libertine.

भ्रमर
भौंरा, मधुप;
ದುಂಬಿ;
a large black bee, the bumble bee;

भ्रंश
अधःपतन, नीचे गिरना, ह्रास;
ಪತನ;
falling (from), falling off, ·declining;

भ्रंश
नाश, ध्वंस।
ನಾಶ.
destruction, ruin.

भ्रष्ट
(मार्ग) से च्युत, विचलित;
ದಾರಿ ತಪ್ಪಿದ;
fallen, degraded, debased;

भ्रष्ट
दूषित और निंदनीय, बुरे आचार-विचार वाला;
ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ;
depressed; vicious, dissolute;

भ्रष्ट
नष्ट।
ನಷ್ಟವಾದ, ಹಾಳಾದ .
decayed, ruined.

भ्रष्ट
बिगड़ा हुआ;
ಕೆಟ್ಟು ಹೋದ;
corrupt, spoilt;

भ्रष्टाचार
घूसखोरी।
.
bribery.

भ्रष्टाचार
वह बहुत बिगड़ी हुई स्थिति जिसमें अधिकारी और कर्मचारी विहित कर्तव्यों का पालन निष्ठापूर्वक, भलीभाँति और समय पर नहीं करते प्रत्युत मनमाने ढंग से, उत्कोच आदि लेकर तथा अनुचित रूप से करते हैं, बेईमानी;
ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ.
corruption, depravity;

भ्रांत
चक्कर खाता हुआ।
.
moving about, moving to and fro, wheeling.

भ्रांत
भूला हुआ;
.
erred, gone astray, fallen into error;

भ्रांत
भ्रम में पड़ा हुआ;
ಭ್ರಾಂತ.
perplexed, confused;

भ्राता
सगा भाई, सहोदर।
ಸೋದರ, ಸಹೋದರ.
brother.

भ्रांति
भूलचूक।
ತಪ್ಪು.
error, mistake.

भ्रांति
मिथ्या या अयथार्थ ज्ञान, भ्रम, धोखा;
ಯಥಾರ್ಥವಲ್ಲದ ತಿಳಿವಳಿಕೆ;
delusion, wrong notion, false idea . or impression;

भ्रांति
संदेह;
ಸಂದೇಹ;
doubt, uncertainty, suspense;

भ्रातृभाव
भाईयों में होने वाला परस्पर प्रेम।
ಸಹೋದರ ಪ್ರೇಮಭಾವ.
brotherly or fraternal feeling, affection.

भ्रामक
भ्रम में डालने वाला, भ्रमजनक;
ಭ್ರಾಂತಿಗೊಳಿಸುವ;
misleading, deceptive, false;

भ्रामक
संदेह उत्पन्न करनेवाला।
ಸಂದೇಹಾಸ್ಪದ.
causing doubt or suspicion.

भ्रू-भंग
रोष आदि प्रकट करने के लिए भौंहे चढ़ाना, भौं टेढ़ी करना।
ಹುಬ್ಬು ಗಂಟಿಕ್ಕುವಿಕೆ.
contraction of the eyebrow, angry look, ·frown.

भ्रूण
गर्भस्थ शिशु।
ಗರ್ಭದಲ್ಲಿನ ಮಗು.
embryo, foetus.

भ्रूणहत्या
गर्भपात द्वारा गर्भस्थ शिशु की हत्या करना।
ಗರ್ಭಪಾತ ಮಾಡಿಸಿ ಶಿಶುವನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವಿಕೆ.
abortion, foeticide.

मकई
मक्का।
ಮುಸುಕಿನ ಜೋಳ .
maize.

मकड़ी
एक प्रसिद्ध कीड़ा जो अपने मुँह में से निकाले हुए एक तरह के लसीले पदार्थ से चक्राकार जाल बुनता है और उसमें फँसी हुई मक्कियों आदि को खाता है।
ಜೇಡರ ಹುಳು.
spider.

मकबरा
कब्र पर बनी हुई इमारत या गुंबद।
ಗೋರಿಯ ಮೇಲೆ ಕಟ್ಟಿದ ಮಂಟಪ.
tomb, mausoleum.

मकर-संक्रान्ति
वह समय जब सूर्य मकर राशि में प्रवेश करता है।
ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ, ಎಳ್ಳುಹಬ್ಬ.
the day when the sun enters the mansion capriconus.

मकर
बारह राशियों में दसवीं राशि।
ಮಕರ ರಾಶಿ.
name of the tenth sign of the Zodiac., the sign capricorn.

मकर
मगर, घड़ियाल;
ಮೊಸಳೆ;
crocodile;

मकरंद
फूलों का केसर।
ಪುಷ್ಪಕೇಸರ.
filament ( esp. of the lotus flower.).

मकरंद
फूलों का रस;
ಪುಷ್ಪರಸ, ಮಕರಂದ;
the juice or nectar or honey of flowers;

मकसद
अभिप्राय।
ಅಭಿಪ್ರಾಯ.
intended sense (of) meaning .. purport.

मकसद
उद्देश्य;
ಉದ್ದೇಶ್ಯ;
intention, motive., object;

मकसद
मनोरथ;
ಇಚ್ಛೆ;
desire, wish;

मकान
घर, गृह;
ಮನೆ;
house, home;

मकान
मूल निवास स्थान।
ಮೂಲ ನಿವಾಸ ಸ್ಥಾನ.
home town.

मकान
रहने की जगह, निवास स्थान;
ನಿವಾಸ;
residence, dwelling;

मकोय
एक क्षुप जिसके फल, पत्ते आदि दवा के काम आते हैं तथा इसका फल, रसभरी।
ಔಷಧಿಗೆ ಬರುವ ಒಂದು ಗಿಡ.
the medicinal plant solanum rubrum and its fruit sarsa parilla

मक्का (मक्की)
एक प्रसिद्ध पौधा जिसकी बालों में से दाने निकलते हैं, मकई।
ಜೋಳ.
Indian corn, maize.

मक्कार
छली, कपटी;
ಮೋಸಗಾರ;
deceitful, cunning, crafty;

मक्कार
दूसरों को धोखा देने के लिए अपनी हीन स्थिति बनानेवाला।
ಆಷಾಢಭೂತಿ.
hypocrite.

मक्कारी
कपट, धोखेबाजी, छल;
ಮೋಸಗಾರಿಕೆ;
deceitfulness, cunningness, craftiness;

मक्कारी
मक्कार होने की अवस्था या भाव।
ಮೋಸ.
hypocrisy.

मक्खन
दूध या दही की चिकनाई जो मथने से निकलती है, नवनीत।
ಬೆಣ್ಣೆ.
butter .

मक्खी
बंदूक के अगले भाग में वह उभरा हुआ अंश जिसकी सहायता से निशाना साधा जाता है।
ಬಂದೂಕಿನ ಮುಂಭಾಗ.
the sight (of a gun).

मक्खी
मधुमक्खी;
ಜೇನು ಹುಳ;
honey -bee;

मक्खी
सर्वत्र पाया जानेवाला एक परदार कीड़ा मक्षिका;
ನೊಣ;
fly;

मक्खीचूस
बहुत बड़ा कंजूस (घी आदि में पड़ी मक्खी तक को चूस लेनेवाला व्यक्ति)।
ಜಿಪುಣಾಗ್ರೇಸರ.
miserly, niggardly.

मक्खीमार
घृणित या आलसी व्यक्ति।
ಸೋಮಾರಿ ಮನುಷ್ಯ.
idle, slothful, filthy.

मक्खीमार
मक्खियाँ उड़ाने की एक प्रकार की छड़ी जिसके सिर पर चमड़ा लगा रहता है;
ನೊಣಗಳನ್ನು ಓಡಿಸುವ ಒಂದು ಉಪಕರಣ;
fly killing device;

मखमल
एक तरह का बढ़िया रेशमी कपड़ा जो ऊपर की ओर बहुत नरम और रोएँदार होता है।
ಮಖಮಲ್ಲು, ವೆಲ್‌ವೆಟ್ಟು.
velvet.

मखमली
मखमल का बना हुआ;
ಮುಖಮಲ್ಲಿನ;
of velvet, velvety;

मखमली
मखमल की तरह (कोमल)।
ಮಖಮಲ್ಲಿನಂತೆ ಮೃದುವಾದ.
soft, delicate.

मखाना
तालमखाना।
ಒಂದು ಬಗೆಯ ಒಣ ಹಣ್ಣು.
a kind of dry fruit (prepared by parching lotus-seeds).

मखौल
ऐसी मजेदार तथा व्यंग्यपूर्ण बात जो प्रायः किसी को हास्यास्पद बनाने के लिए कही जाती है, मजाक, ठट्ठा।
ಹಾಸ್ಯ, ಪರಿಹಾಸಕ್ಕೀಡುಮಾಡುವಂತಹ ಮಾತು.
mockery joke, jest.

मखौलिया
मखौल करनेवाला व्यक्ति।
ಹಾಸ್ಯಗಾರ.
jester.

मगज
गूदा, गिरी;
ತಿರುಳು;
kernel, pulp;

मगज
दिमाग, मस्तिष्क;
ಮೆದುಳು;
brain, intellect;

मगज
सारभाग।
ಸಾರವಸ್ತು.
the chief substance or essence (of any thing), pith.

मगजपच्ची
सिर खपाना, माथापच्ची।
ತಲೆ ಕೆಡಿಸುವಿಕೆ, ತಲೆ ಕೆಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ.
mental over-exertion, racking of the brains.

मगजी
कपड़े के किनारे पर लगाई जानेवाली गोट।
ಅಂಚಿಗೆ ಪಟ್ಟಿ ಕೊಟ್ಟು ಹೊಲೆಯುವಿಕೆ.
border, hem.

मंगता
भिखमंगा, याचक।
ಯಾಚಕ, ತಿರುಕ .
beggar, mendicant.

मगन
अति प्रसन्न, आनंदित;
ಸಂತೋಷದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿರುವಿಕೆ;
delighted, charmed, glad, happy;

मगन
तल्लीन;
ಮಗ್ನತೆ, ತಲ್ಲೀನತೆ;
immersed, absorbed (in ), deeply engaged (in);

मगन
रीझा हुआ।
ಪ್ರೇಮಾಸಕ್ತತೆ.
deeply in love (with), enamoured (of).

मँगनी
काम हो जाने पर लौटा देने का वचन देकर किसी से माँगकर ली हुई वस्तु।
ಹಿಂದಿರುಗಿಸುವುದಾಗಿ ಮಾತುಕೊಟ್ಟು, ತಂದ ವಸ್ತು.
a thing borrowed.

मँगनी
विवाह पक्का करने की रस्म;
ಮದುವೆಯ ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥ;
betrothal, engagement;

मगर
घड़ियाल।
ಮೊಸಳೆ.
crocodile.

मगर
परंतु, लेकिन।
ಆದರೆ, ಪರಂತು.
but, however .

मगरमच्छ
घड़ियाल।
ಮೊಸಳೆ.
crocodile.

मंगल
कल्याण, भलाई, हित;
ಮಂಗಳಕರ;
auspiciousness, welfare, well-being;·

मंगल
कल्याणकारी, शुभ।
ಶುಭ.
auspicious, propitious, conferring happiness.

मंगल
मंगलवार।
ಮಂಗಳವಾರ.
Tuesday.

मंगल
सौरमंडल का एक ग्रह जो पृथ्वी का पुत्र माना जाता है;
ಮಂಗಳಗ್ರಹ;
name of the planet Mars;

मंगलकलश
शुभकार्यों में पूजा के लिए अथवा यों ही रखा जाने वाला जलपूर्ण घड़ा, मंगलघट।
ಮಂಗಳ ಕಳಶ.
pitcher of good omen placed m front of the deity on auspicious occasions.

मंगलकारी
कल्याणकारी, मंगलकारक।
ಶುಭಕರವಾದ.
propitious, beneficial.

मंगलगान
विवाह आदि शुभ अवसरों पर गाए जाने वाले गीत, मंगलगीत।
ಶುಭ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹಾಡುವ ಹಾಡು.
auspicious song.

मंगलपाठ
मंगलाचरण।
ಮಂಗಳಾಚರಣೆ.
benedictory verses recited on an auspicious occasion, benediction.

मंगलमय
जिससे सब प्रकार का मंगल ही होता हो, कल्याणमय।
ಶುಭಕರ.
consisting of nothing but happiness, good, auspicious.

मंगलवार
सोमवार के बाद का दिन, भौमवार।
ಮಂಗಳವಾರ.
Tuesday.

मंगलसूत्र
सधवा स्त्रियों द्वारा गले में पहना जाने वाला पवित्र सूत्र।
NA.
a string of beads (generally glass beads set in gold) worn round the neck by a married woman.

मंगलसूत्र
हल्दी में रंगा सूत जो विवाह के समय वर कन्या के हाथ में बाँधता हैं;
ಮಂಗಳಸೂತ್ರ.
an auspicious string tied by the bridegroom during the marriage ceremony round the wrist of the bride.

मंगलाचरण
ग्रंथ के आरंभ में मंगल की कामना तथा उसकी निर्विघ्न समाप्ति के लिए लिखा जाने वाला पद्य।
NA.
worship or salutation to deity at the commencement of an undertaking, or of a written work.

मंगलाचरण
शुभ कार्य के आरम्भ में मंगलकामना की की जानेवाली देवस्तुति आदि;
ಮಂಗಳಾಚರಣೆ.
an auspicious introduction in the form of a prayer(for the attainment of success) at the beginning of any work of composition, pronouncing a blessing;

मंगलाचार
मंगलकृत्य से पहले होने वाला मंगलगान या ऐसा ही कोई और कार्य या शुभानुष्ठान।
ಶುಭ ಕಾರ್ಯದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಮಾಡುವ ಶುಭಾನುಷ್ಠಾನ.
initial benedictory recitations or songs marking the commencement of a ceremony or festive occasion.

मंगली
(व्यक्ति) जिसकी जन्म कुंडली में चौथे, आठवें या बारहवें स्थान में मंगलग्रह पड़ा हो।
ಜನ್ಮಕುಂಡಲಿಯಲ್ಲಿ ೪,೮,೧೨ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಅಂಗಾರಕನಿರುವಾಗ ಹುಟ್ಟಿದ.
born under the planet Mars.

मँगवाना
किसी से यह कहना कि अमुक स्थान से अमुक वस्तु खरीद या माँग लाओ।
ತರಲು ಹೇಳಿ ಕಳಿಸು.
to send for, to cause to be fetched, to get procured.

मँगवाना
माँगने का काम दूसरे से करवाना;
ತರಿಸು;
to cause to be sent for;

मँगाना
दे. 'मँगवाना'।
ನೋಡಿ 'मंगवाना'.
see "मँगवाना"

मंगेतर
(युवक या युवती) जिसकी मँगनी हो चुकी हो।
ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥವಾಗಿರುವ (ವರ ಅಥವಾ ವಧು).
betrothed, fiance or fiancee.

मग्न
खूब प्रसन्न।
ಅತಿ ಪ್ರಸನ್ನ.
delighted, charmed, glad. happy.

मग्न
डूबा हुआ;
ಮುಳುಗಿದ;
drowned (in), sunk (in);

मग्न
तन्मय;
ತನ್ಮಯ;
busy, absorbed (in), immersed;

मंच
कुछ विशिष्ट प्रकार के कार्य-कलापों के लिए उपयुक्त क्षेत्र।
NA.
platform, forum .

मंच
मचान;
NA.
raised platform, scaffold;

मंच
सभा-समितियों आदि में ऊँचा बना हुआ मडंप जिस पर बैठकर सर्वसाधारण के सामने किसी प्रकार का कार्य किया जाए;
ಮಂಚ.
dais, stage, platform;

मचकना
मच-मच शब्द उत्पन्न होना;
ಮಚ್‌ಮಚ್‌ಎಂದು ಶಬ್ದವಾಗು;
to creak (as a bedstead, etc.,);

मचकना
मचमच शब्द उत्पन्न करना, मचकाना।
ಶಬ್ದವಾಗಿವಂತೆ ಮಾಡು.
to make a creaking sound.

मचकना
लचकना।
ಬಳುಕು.
to bend (under pressure).

मचकाना
मचमच शब्द उत्पन्न करना;
ಮಚ್‌ಮಚ್‌ಶಬ್ದವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡು;
to make a creaking sound

मचकाना
लचकाना, हिलाना।
ಅಲುಗಾಡಿಸು, ಬಳುಕಿಸು.
to shake, to bend.

मचना
चारों ओर फैलना, छा जाना।
ನಾಲ್ಕೂ ಕಡೆ ಹರಡಿ ಹೋಗು.
to be raised up. to be stirred up.

मचना
जोरों से या धूमधाम से आरंभ होना;
ಆಡಂಬರಗಳಿಂದ ಆರಂಭವಾಗು;
to be caused, to be occasioned;

मचलना
प्रायः बच्चों का किसी चीज को पाने या न देने के लिए हठ करना।
ಮಕ್ಕಳು ಮೊಂಡಾಟ ಮಾಡು.
to be wayward, to be refractory, to insist.

मचली
मतली, वमन की प्रवृत्ति।
ವಾಂತಿ, ವಾಂತಿಯಾಗುವಂತಾಗುವಿಕೆ.
nausea, a tendency towards vomiting.

मचवाना
आरम्भ कराना;
ಆರಂಭಿಸು;
to cause to start, begin;

मचवाना
चारों ओर फैलाने या फैलने में प्रवृत्त करना।
ಹರಡುವಂತೆ ಮಾಡು.
to cause to be raised or stirred up.

मचान
बाँसों, लट्ठों आदि के सहारे बनाया हुआ वह ऊँचा आसन जिस पर बैठकर शिकारी शिकार खेलते या किसान खेतों की रखवाली करते हैं।
ಮಂಚಿಗೆ, ಅಟ್ಟಳೆ.
a raised platform.

मचाना
आरंभ करना, जारी करना;
ಪ್ರಾರಂಭಿಸು;
to cause, make, produce;

मचाना
चारों ओर फैलाना।
ನಾಲ್ಕೂ ಕಡೆ ಹಬ್ಬಿಸು.
to raise up, stir up, set up.

मचिया
छोटी चौकोर चोकी जो खाट की तरह सुतली आदि से बुनी जाती है।
ಚಿಕ್ಕ ಮಂಚಿಗೆ.
a small bed, a stool.

मच्छर
एक उड़नेवाला कीड़ा जो आमतौर से बरसात में पैदा होता है तथा आदमियों और जानवरों का खून चूसता है।
ಸೊಳ್ಳೆ.
mosquito.

मच्छरदानी
मच्छरों से बचने के लिए लगाया जानेवाला जालीदार परदा।
ಸೊಳ್ಳೆ ಪರದೆ.
mosquito-net.

मछली
एक प्रकार का प्रधान जलजीव जिसके फेफड़े नहीं होते और वह गलफड़े से स्वांस लेता है;
ಮೀನು;
fish;

मछली
पुष्ट बाहों में दिखाई पड़नेवाला मांसपेशियों का उभार।
ಮೀನು ಖಂಡ.
muscle or tendon.

मछली
मछली के आकार का लटकन;
ಮೀನಿನಾಕಾರದ ಓಲೆ;
ear-ring made in the form of a fish;

मछुआ
मछलियाँ पकड़ने का पेशा करनेवाला व्यक्ति।
ಮೀನು ಹಿಡಿಯುವವ, ಬಸ್ತ.
fisherman.

मजदूर (मजूर)
भाड़े या मजदूरी पर शारीरिक परिश्रम संबंधी कार्य करनेवाला व्यक्ति;
ಕಾರ್ಮಿಕ, ಕೂಲಿಗಾರ.
hired labourer;

मजदूर (मजूर)
शारीरिक परिश्रम द्वारा जीविका कमानेवाला कोई व्यक्ति।
NA.
worker, work-man.

मजदूरी (मजूरी)
भाड़े या वेतन के रूप में मजदूर को दिया जानेवाला धन।
ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ಕೊಡುವ ಕೂಲಿ.
wages, remuneration.

मजदूरी (मजूरी)
मजदूर का काम;
ಕೂಲಿಯ ಕೆಲಸ;
bodily labour, work;

मंजन
दाँत साफ करने का चूर्ण।
ಹಲ್ಲುಪುಡಿ.
tooth powder, dentifrice.

मँजना
अभ्यास होना, अनुभव से दक्षता प्राप्त होना
ಅಭ್ಯಾಸದಿಂದ ಅನುಭವ ಪಡೆದು ದಕ್ಷತೆ ಹೊಂದು.
to be practised, to be experienced, to be seasoned.

मँजना
माँजा जाना, माँजकर साफ किया जाना;
ತೊಳೆದು ಶುದ್ಧವಾಗು;
to be rubbed or ' wiped or cleaned or polished;

मजनूं
अरब देश का एक प्रसिद्ध प्रेमी जिसका वास्तविक नाम कैस था और जो लैला के प्रेम में पागल हो गया था।
ಅರಬ್ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ್ದ ಲೈಲಾಳನ್ನು ಪ್ರೇಮಿಸಿ ಹುಚ್ಚನಾದ ಕೈಸ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ವ್ಯಕ್ತಿ.
a famous lover of Arabia who was mad after Laila.

मजनूं
पागल, विक्षिप्त, दीवाना व्यक्ति;
ಹುಚ್ಚು ಹಿಡಿದವ;
demoniac, maniac, a fanatic;

मजनूं
पागलों की तरह आचरण करनेवाला प्रेमी, आशिक;
ಪ್ರೇಮದ ಹುಚ್ಚ;
love-lorn, mad in love;

मजनूं
बहुत दुबला-पतला;
ಬಹಳ ತೆಳ್ಳಗಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿ;
a very thin and weak person;

मजबूत
टिकाऊ;
ಬಾಳಿಕೆ ಬರುವ;
durable, lasting;

मजबूत
दृढ़, पुख्ता, पक्का;
ಭದ್ರವಾದ;
firm, fixed, fast;

मजबूत
हृष्ट-पुष्ट, तगड़ा, शक्तिशाली।
ಗಟ್ಟಿ ಮುಟ್ಟಾದ, ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ.
strong, sturdy.

मजबूती
टिकाऊपन।
ಬಾಳಿಕೆ ಬರುವಂತೆ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿರುವಿಕೆ.
durability.

मजबूती
ताकत, सबलता, साहस;
ಶಕ್ತಿವಂತವಾಗಿರುವಿಕೆ;
strength;

मजबूती
दृढ़ता, पक्कापन;
ಭದ್ರತೆ;
firmness. solidity;

मजबूर
बाध्य, विवश, लाचार।
ಗತ್ಯಂತರವಿಲ್ಲದ.
compelled, helpless.

मजबूरन
मजबूर होने या किए जाने पर, विवशतापूर्वक, लाचारी से।
ಬೇರೆ ದಾರಿಗಾಣದೆ, ಗತ್ಯಂತರವಿಲ್ಲದೆ.
compulsorily, having no alternative, under pressure.

मजबूरी
विवशता, लाचारी।
ಅಸಹಾಯ ಸ್ಥಿತಿ.
compulsion, .helplessness.

मजमा
भीड़भाड़, जमाव, (तमाश-बीनों का) समूह।
ಗುಜುಗುಂಪು ಜನ ಸಂದಣಿ.
crowd, gathering, assembly.

मजमून
लेख, कथन या विचार आदि का विषय;
ಲೇಖನ, ಪ್ರಬಂಧ ಆದಿಗಳ ವಿಷಯ;
subject, topic;

मजमून
लेख, निंबध।
ಲೇಖನ , ಪ್ರಬಂಧ.
article, essay.

मंजरी
कुछ विशिष्ट पौधों के सीके में लगे हुए बहुत से दानों का समूह।
ಚಿಗುರಿನ ಗೊಂಚಲು.
a cluster of flowers or blossoms.

मंजरी
नया कल्ला, कोंपल;
ಕುಡಿ, ಚಿಗುರು;
shoot, sprout, sprig;

मजलिस
किसी विशेष उद्देश्य से एक साथ बैठे हुए बहुत से लोगों का समाज;
ಸಭೆ, ಸಮಾಜ;
assembly, congregation, meeting;

मजलिस
परिषद्, सम्मेलन।
ಪರಿಷತ್ತು, ಸಮ್ಮೇಳನ.
convention, congress, council, conference.

मजहब
धर्म।
ಧರ್ಮ.
religion.

मजहब
धार्मिक संप्रदाय, पंथ, मत;
ಜಾತಿ, ಮತ;
belief, creed;

मजहबी
धार्मिक।
ಧರ್ಮ ಸಂಬಂಧದ.
religious.

मजहबी
मजहब या संप्रदाय-विशेष से संबंधित;
ಮತ ಸಂಪ್ರದಾಯಕ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ;
of or relating to a religion or sect;

मजा
सजा, कर्मफल (ला.)।
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಕರ್ಮಫಲ, ಶಿಕ್ಷೆ.
(fig.) result of one's own deeds, punishment.

मजा
सुख, आनंद, लुत्फ;
ಸುಖ, ಆನಂದ, ಮಜಾ;
joy, delight, pleasure;

मजा
स्वाद, रस, जायका;
ರುಚಿ;
taste, savour, relish;

मजा
हँसी-ठट्ठा, परिहास;
ತಮಾಶೆ, ಹಾಸ್ಯ;
jest, joke;

मजाक
परिहास, हँसी, दिल्लगी।
ತಮಾಶೆ, ಗೇಲಿ.
joke, jest, fun.

मजाकिया
जो बहुत अधिक या प्रायः मजाक करता रहता हो, ठिठोलिया।
ವಿದೂಷಕ.
wag, jester, witty or humorous man.

मजाकिया
मजाक या परिहास से संबंध रखनेवाला;
ತಮಾಶೆಗಾರ;
humorous, witty;

मँजाना (मँजवाना)
अच्छी तरह साफ कराना।
ಸ್ವಚ್ಛ ಮಾಡಿಸು.
to cause. to be polished. etc.

मँजाना (मँजवाना)
किसी को माँजने में प्रवृत्त करना;
ತೊಳೆಸು;
to cause to rub or scour or clean;

मजार
विशेषतः किसी पीर, फकीर या महापुरुष की कब्र।
ಸಮಾಧಿ.
tomb, grave.

मजाल
दुस्साहस, घृष्टता।
ದುಸ್ಸಾಹಸ, ದಿಟ್ಟತನ.
cheek, audacity.

मजाल
शक्ति, सामर्थ्य;
ಸಾಮರ್ಥ್ಯ;
strength, power;

मंजिल
अवस्था, चरण।
ಹಂತ.
(fig.) stage.

मंजिल
उतरने या ठहरने की जगह, पड़ाव, मुकाम;
ಮುಕ್ಕಾಮು;
a place for the accommodation of travellers, a caravan sarai;

मंजिल
गन्तव्य;
ತಂಗುವ ಸ್ಥಳ;
destination;

मंजिल
मकान की छत, खंड;
ಮನೆಯ ಅಂತಸ್ತು;
storey;

मंजिष्ठा
मंजीष्ठ नामक पेड़ और उसका फल।
ಮಂಜಿಷ್ಠ ಎಂಬ ವೃಕ್ಷ ಮತ್ತು ಅದರ ಹಣ್ಣು.
madder.

मजीठ
एक लता जिसके छोटे गोल फलों से लाल रंग तैयार किया जाता है।
ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣ ತಯಾರಿಸಲ್ಪಡುವ ಮಂಜಿಷ್ಠಾ ಎಂಬ ಬಳ್ಳಿ.
the drug Rubia manjith, the root of which yields a dye.

मंजीर
नूपुर, घुंघरु;
ನೂಪುರ, ಕಾಲಂದುಗೆ;
anklet;

मंजीर
मथानी का डंडा, बाँधने का खंभा।
ಕಡೆಗೋಲಿನ ಹಗ್ಗ ಸುತ್ತವ ಕಂಬ.
a post round which the string of the churning stick passes.

मंजीरा
कांसे, पीतल आदि की कटोरियों की जोड़ी जिसे ताल देने के लिए बजाते हैं।
ತಾಳ, ಝಲ್ಲರಿ.
a kind of cymbal.

मजीरा
दे. 'मंजीरा'।
ನೋಡಿ 'मंजीरा'.
see "मन्जीरा"

मंजु
सुंदर, मनोहर।
ಸುಂದರ.
beautiful,lovely, charming.

मंजुल
सुंदर, मनोहर।
ಮನೋಹರ.
beautiful, charming, lovely.

मंजूर
स्वीकृत।
ಸ್ವೀಕೃತ, ಒಪ್ಪಿಗೆಯಾದ.
approved of, accepted, sanctioned, granted.

मंजूरी
स्वीकृति।
ಒಪ್ಪಿಗೆ.
approval, grant, sanction, acceptance.

मंजूषा
छोटा पिटारा या डिब्बा, पिटारी, पेटी;
ಪೆಟ್ಟಿಗೆ;
basket;

मंजूषा
वह तश्तरी आदि जिसमें रखकर अभिनंदन-पत्र भेंट किया जाता है।
ಅಭಿನಂದನಾ ಪತ್ರವನ್ನಿರಿಸುವ ಕೋಶ.
box, casket, chest.

मजेदार
आनंददायक, सुखद।
ಸುಖದಾಯಕ.
enjoyable, pleasant.

मजेदार
स्वादिष्ट;
ರುಚಿಕರ;
tasty, savouring, delicious;

मज्जा
नली की हड्डी के भीतर का गूदा जो कोमल और चिकना होता है;
ಮಜ್ಜೆ, ಕೊಬ್ಬು;
the marrow of the bones and flesh;

मज्जा
पेड़-पौधों का सारभाग।
ಮರಗಿಡಗಳ ಸಾರಭಾಗ, ಚೇಗು.
the pith of plants

मँझधार
नदी के बीच की धारा।
ನದಿಯ ನಡುವಣ ಪ್ರವಾಹ.
mid-stream, mid-current.

मँझला (स्त्री. मँझली)
वय, स्थिति आदि के विचार से बीच का, दरमियाना।
ನಡುವಣ.
mid, medium, middle.

मंझोला (स्त्री. मंझोली)
न बहुत बड़ा, न बहुत छोटा, आकार आदि के विचार से बीच का।
ಮಧ್ಯಮ ಸ್ಥಿತಿಯ, ಸಾಧಾರಣ.
of medium size or dimension, middle, intermediate.

मटक
मटकने की क्रिया, ढंग, मुद्रा या भाव, नखरे का भाव।
ವೈಯಾರ.
strut, coquetry, mincing gait.

मटकना
चलते या बातें करते समय हाथ, आँख, भौं आदि को नाज-नखरे की अदा से हिलाना, इठलाना।
ವೈಯ್ಯಾರ ತೋರು, ಬೆಡಗು ತೋರು.
to show off by gestures, to strut, to swagger.

मटका (मटकी-स्त्री).
मिट्टी का बड़े मुँह का घड़ा, माट।
ಮಡಕೆ.
large earthen jar or pot, pitcher.

मटमैला
मिट्टी के रंग का, खाकी।
ಖಾಕಿ ಬಣ್ಣದ, ಮಣ್ಣಿನ ಬಣ್ಣದ.
dusty, dust coloured.

मटर
एक प्रसिद्ध पौधा जिसकी फलियों में गोल दाने रहते हैं, उक्त पौधे की फली या दाल।
ಬಟಾಣಿ.
pea.

मटरगश्ती
धीरे-धीरे घूमना, टहलना;
ತಿರುಗಾಡುವಿಕೆ;
stroll, promenade, rambling;

मटरगश्ती
निश्चिंत होकर प्रसन्नतापूर्वक व्यर्थ इधर-उधर घूमना, आवारा फिरना।
ಚಿಂತೆಯಿಲ್ಲದೆ ಮನೋವಿನೋದಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಲಸವಿಲ್ಲದ ಓಡಾಟ.
vagrancy, vagabondage.

मटियाना
(बरतन, हाथ आदि) मिट्टी मलकर धोना।
ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಉಜ್ಜಿ ತೊಳೆ.
to rub or scrub with earth or mud.

मटियाना
किसी चीज पर मिट्टी लगाना, मिट्टी से युक्त करना;
ಮಣ್ಣು ಧೂಳು ಎರಚು;
to plaster or smear with mud;

मटियामेट (मलियामेट)
मिट्टी में मिला हुआ, नष्ट।
ಮಣ್ಣು ಪಾಲು ಮಾಡಿದ, ಹಾಳಾದ.
destroyed, ruined, razed.

मटियाला
मटमैला।
ಧೂಳಿನಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಮಣ್ಣಿನ ಬಣ್ಣದ.
dusty, dust-coloured.

मटीला
दे. 'मटमैला'।
ನೋಡಿ 'मटमैला'.
see "मटमैला".

मट्टी
देखिए 'मिट्टी'।
ನೋಡಿ 'मिट्टी'.
see "मिट्टी" .

मट्ठा (मठा)
पानी मिलाकर मथा हुआ दही जिसमें से मक्खन निकाल लिया गया हो, तक्र, छाछ।
ಮಜ್ಜಿಗೆ.
butter-milk.

मठ
देवालय, मंदिर।
ದೇವರ ಗುಡಿ.
temple, pagoda.

मठ
साधु-संन्यासियों के रहने का स्थान या मकान;
ಸಾಧು ಸಂನ್ಯಾಸಿಗಳ ಮಠ;
monastery.

मठरी (मट्ठी)
मैदे की बनी एक तरह की नमकीन टिकिया।
ಮೈದಾನದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಖಾರದ ತಿಂಡಿ.
small fried saltish cake.

मठाधीश
मठ में रहनेवाले साधुओं का प्रधान, महंत।
ಮಠಾಧೀಶ, ಮಹಂತ.
head of a monastery, abbot.

मंडन
आभूषण;
ಆಭೂಷಣ;
ornament, embellishment, jewels;

मंडन
युक्ति आदि देकर किसी कथन या सिद्धान्त का पुष्टिकरण।
ಆಧಾರಗಳ ಬಲದಿಂದ ಪುಷ್ಟೀಕರಿಸುವಿಕೆ.
corroboration, support through argumentation.

मंडन
शृंगार करना, सजाना;
ಅಲಂಕರಿಸುವಿಕೆ;
the act of ornamenting or adorning, bedecking oneself;

मंडप
किसी विशिष्ट कार्य के लिए ऊपर से छाया हुआ स्थान, मँडवा;
NA.
a temporary hall erected on · ceremonial occasions;

मंडप
कुंज;
NA.
an arbour, a bower;

मंडप
चंदोवा, शामियाना;
NA.
a tent, pavilion, canopy for ceremonial purposes;

मंडप
छाया हुआ पर चारों ओर से खुला हुआ बैठने का स्थान, बारहदरी;
ಮಂಟಪ.
an open hall;

मंडप
देवमंदिर का ऊपर का छाया हुआ गोलाकार अंश या भाग।
NA.
a building consecrated to a deity, temple

मंडराना
घेरा बाँधकर छा जाना।
ದಟ್ಟವಾಗಿ ಕವಿಯು.
to gather thick (as clouds).

मंडराना
मंडलाकार चक्कर देते हुए उड़ना;
ಚಕ್ರದಂತೆ ಸುತ್ತ ತಿರುಗು;
to fly round, to hover (as birds);

मंडराना
लोभ या स्वार्थवश किसी के आस-पास चक्कर लगाते या घूमते रहना;
ಸ್ವಾರ್ಥ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಹಿಂದೆ ಬೀಳು;
to hover or hang around (as persons

मंडल
किसी विशिष्ट दृष्टि से एक माना जाने वाला भूभाग या क्षेत्र, अंचल;
ವಲಯ, ಮಂಡಲ;
a region, country, territory, zone;

मंडल
कुछ विशिष्ट प्रकार के लोगों का समाज, समूह या वर्ग;
ವಿಶಿಷ್ಟ ವರ್ಗ, ಆಯ್ದ ಜನಗಳ ಗುಂಪು;
company, assembly, association;

मंडल
गोल घेरा, वृत्त;
ವೃತ್ತ;
circle, ring, coil;

मंडल
गोलाकार आकृति, रचना या वस्तु;
ದುಂಡನೆಯ ತಟ್ಟೆ;
wheel, disc;

मंडल
ग्रहों का गतिपथ, कक्षा।
ಗ್ರಹಗತಿ ಪಥ.
orbit (of a planet etc.).

मंडल
सूर्य, चंद्र आदि के चारों ओर पड़ने वाली छाया का घेरा;
ಪ್ರಭಾವಳಿ;
a halo (round the sun or moon);

मंडल
सूर्य, चंद्र का बिम्ब;
ಸೂರ್ಯ-ಚಂದ್ರರ ಬಿಂಬ;
disk of the sun or moon;

मंडलाकार
मंडल के आकार का, गोलाकार।
ಗೋಲಾಕಾರ.
round, circular, spherical.

मंडली
एक ही विचार या उद्देश्य वाले या एक ही तरह का काम करने वाले लोगों का दल या समूह।
ಒಂದೇ ಆದರ್ಶ ವಿಚಾರವುಳ್ಳವರ ಗುಂಪು.
company (of singers}, gang, circle, band.

मंडली
जीव-जंतुओं का झुंड या दल;
ಮುಂದೆ;
flock;

मंडली
मनुष्यों की गोष्ठी या समाज;
ಗೋಷ್ಠಿ, ಜನ ಸಮೂಹ, ಸಮಾಜ;
team, party, association;

मँडवा
किसी विशिष्ट कार्य के लिए छाकर बनाया हुआ स्थान, मंडप;
ಮಂಟಪ;
a temporary building or shed;

मँडवा
शामियाना।
ಶಾಮಿಯಾನ.
tent, pavilion, canopy.

मंडित
भरा हुआ या पूरी तरह से युक्त किया हुआ, पूरित।
ಮಂಡಿಸಿದ, ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ.
corroborated, supported.

मंडित
सजाया हुआ, विभूषित;
ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ;
adorned, ornamented, decorated;

मंडी
थोक-बिक्री का बाजार, बड़ा बाजार
ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರದ ಪೇಟೆ, ಮಂಡಿ.
a whole sale market

मंडी
बाजार।
ಪೇಟೆ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆ.
market

मंडूक
मेंढक।
ಕಪ್ಪೆ.
frog.

मड़ैया
मड़ई, झोंपड़ी।
ಜೋಪಡಿ, ಗುಡಿಸಿಲು.
small hut, hovel.

मढ़ना
आरोपित करना (दोष)।
(ದೋಷ) ಆರೋಪಿಸು.
to impute.

मढ़ना
कोई चीज किसी दूसरी चीज पर चिपकाना, जड़ना, लगाना या सटाना;
ಒಂದರ ಮೇಲೆ ಮತ್ತೊಂದನ್ನು ಅಂಟಿಸಿ ಜೋಡಿಸು;
to gild, to frame, to mount;

मढ़ना
थोपना (काम);
(ಕೆಲಸ)ಹೊರಿಸು;
to impose, to saddle (with work etc.);

मढ़वाना
मढ़ने का काम दूसरे से कराना।
ಜೋಡಿಸುವ, ಹೊರಿಸುವ, ಆರೋಪಿಸುವ ಕೆಲಸ ಬೇರೆಯವರಿಂದ ಮಾಡಿಸು.
to cause to be mounted, framed or gilded.

मढ़ाई
मढ़ने का काम या मढ़ने की मजदूरी।
ಜೋಡಿಸಿದುದರ ಕೂಲಿ.
the act of or wages paid for mounting.

मणि
कलाई, मणिबंध।
ಮಣಿಬಂಧ.
the wrist.

मणि
किसी वर्ग का कोई सर्वश्रेष्ठ पदार्थ या व्यक्ति;
ಸರ್ವಶ್ರೇಷ್ಠ ವಸ್ತು;
anything best of its kind;

मणि
बहुमूल्य और कांतियुक्त पत्थर, रत्न, जवाहर;
ರತ್ನ;
precious stone, gem, jewel;

मत
चुनाव में या प्रस्ताव के पक्ष-विपक्ष में निर्धारित विधि से प्रकट की गई राय या दिया गया समर्थन;
ಚುನಾವಣೆ ಓಟು;
vote;

मत
न, नहीं।
ಬೇಡ.
don't.

मत
राय, सम्मति;
ಸಮ್ಮತಿ;
opinion, judgement, belief;

मत
विचार;
ವಿಚಾರ;
thought, idea;

मत
संप्रदाय, पंथ।
ಮತ ಸಂಪ್ರದಾಯ.
sect, faith, creed.

मत
सिद्धांत;
ಸಿದ್ಧಾಂತ;
doctrine, tenet;

मतगणना
मतपत्रों की गणना।
NA.
counting of ballot papers.

मतगणना
मतों की गणना;
ಮತಗಣನೆ.
counting of votes;

मतदाता
जिसे मत देने का अधिकार हो, मत देनेवाला।
ಮತದಾರ.
voter .

मतदान-केंद्र
वह स्थान जहाँ निर्वाचन के समय मतदाता आकर अपना मत देते हैं।
ಮತದಾನ ಕೇಂದ್ರ, ಚುನಾವಣೆ ಕೇಂದ್ರ.
polling station, polling booth.

मतदान
चुनाव में या किसी प्रस्ताव आदि के पक्ष-विपक्ष में अपना मत देने की क्रिया।
ಮತದಾನ, ಚುನಾವಣೆ.
poll, polling, voting, casting of votes.

मतपत्र
वह परची या पत्र जिस पर किसी विशेष उम्मीदवार या पक्ष के समर्थन में चिह्न आदि बनाकर उसे मतदान-केन्द्र में डाला जाता है।
ಮತಪತ್ರ.
ballot, ballot paper.

मतभेद
मत की भिन्नता, राय या विचार का न मिलना।
ಮತಭೇದ, ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ.
difference of opinion, dissension, disagreement.

मतलब
अर्थ, माने;
ಅರ್ಥ;
meaning;

मतलब
आशय, अभिप्राय;
ತಾತ್ಪರ್ಯ;
aim, purpose, motive,

मतलब
संबंध, वास्ता।
ಸಂಬಂಧ.
concern.

मतलब
स्वार्थ;
ಸ್ವಾರ್ಥ;
self-interest;

मतलबी
स्वार्थपरायण, स्वार्थी।
ಸ್ವಾರ್ಥಿ.
selfish, self-seeking, self-concerned.

मतलाना (मिचलाना)
मिचली या उलटी आना।
ವಾಂತಿ ಆಗು.
to nauseate, to feel like vomiting.

मतली
दे. 'मिचली'।
ನೋಡಿ 'मिचली'.
nausea, inclination to vomit.

मतवाला
(बल आदि के) गर्व से इतराता हुआ;
(ಬಲ, ಅಧಿಕಾರದ) ದರ್ಪ ತೋರಿಸುವ;
drunk with (power, strength etc.);

मतवाला
उन्मत्त।
ಮದಿಸಿದ.
wayward, tipsy, passionate.

मतवाला
नशे आदि के कारण मस्त, नशे में चूर;
ಕುಡಿದು ಮದಿಸಿದ, ಅಮಲೇರಿದ;
intoxicated, drunk;

मंतव्य
स्थिर किया हुआ विचार, मत।
ಮಂತವ್ಯ.
intention, object, view.

मतस्यपालन
मछलियाँ पालकर उनकी पैदावार बढ़ाने का काम।
ಮೀನು ಸಾಕಣೆ.
fish-culture , fish-farming.

मतांतर
भिन्न मत, विचार, सिद्धांत या संप्रदाय।
ಧರ್ಮ ಪರಿವರ್ತನೆ, ಮತಾಂತರ.
another or a different opinion or tenet.

मताधिकार
किसी चुनाव या विषय में मत देने का अधिकार।
ಮತ ಕೊಡುವ ಹಕ್ಕು.
franchise, suffrage.

मताधिकारी
मत देने का अधिकारी।
ಮತ ಕೊಡುವ ಹಕ್ಕುಳ್ಳವ.
eligible voter.

मतानुयायी
किसी मत या धर्म का अनुयायी, मतावलंबी।
ಮತ ಧರ್ಮವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವವ.
follower (of a creed, sect etc.).

मतावलंबी
किसी मत, सिद्धांत आदि का अवलंबन करनेवाला, मतानुयायी।
ಮತಾವಲಂಬಿ.
adherent to any particular class of religious (or philosophical) opinion.

मति
बुद्धि, समझ;
ಬುದ್ಧಿ;
intellect, understanding, sense;

मति
राय, सम्मति।
ಸಮ್ಮತಿ.
opinion, view.

मतिभ्रम
अस्वस्थ या विकृत बुद्धि के कारण होनेवाला भ्रम।
ಬುದ್ಧಿಭ್ರಮೆ.
delusion, confusion of mind.

मतिमंद
मंदबुद्धि, मूर्ख।
ಮಂದಮತಿ, ಮೂರ್ಖ.
dull, stupid, foolish, imbecile.

मतिमान
बुद्धिमान, समझदार।
ಬುದ್ಧಿವಂತ.
clever, intelligent, wise.

मतैक्य
मत या विचार में होनेवाली एकता या समानता।
ಒಮ್ಮತ.
unanimity, agreement.

मत्त
किसी प्रकार के मनोवेग के पूर्ण आवेश से युक्त।
ಆವೇಶದಿಂದ ಕೂಡಿದ.
intoxicated (by liquor, or passion. or pride, etc.) ,passionate.

मत्त
पागल;
ಹುಚ್ಚ;
mad, insane;

मत्त
मतवाला, मस्त;
ಮದಿಸಿದ;
in rut, furious (as an elephant);

मत्था
माथा, ललाट, मस्तक;
ಹಣೆ;
forehead;

मत्था
सामने का या ऊपर का हिस्सा।
ಮೇಲ್ಭಾಗ.
the upper or frontal part (of a thing).

मत्था
सिर;
ತಲೆ;
head;

मत्थे
किसी पर उत्तरदायित्व भार आदि के रूप में।
ಜವಾಬ್ಧಾರಿ ಹೊರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
on one's responsibility.

मत्थे
सिर या मस्तक पर;
ತಲೆಯ ಮೇಲೆ;
on one's head;

मंत्र-तंत्र
वे मंत्र जो कुछ विशिष्ट प्रकार की क्रियाओं के साथ जादू-टोने के रूप में किसी अभीष्ट की सिद्धि के लिए पढ़े जाते हैं।
ಮಂತ್ರ-ತಂತ್ರ.
sorcery, witchcraft, hocus-pocus .

मंत्र
कार्यसिद्धि का गुर, ढंग या नीति;
NA.
means, contrivance;

मंत्र
वह शब्द या शब्द-समूह जिससे किसी देवता की सिद्धि या अलौकिक शक्ति प्राप्त होती हो;
ಮಂತ್ರ.
incantation, charm, spell;

मंत्र
वेद का संहिता-पाठ।
NA.
a passage of the Vedas, a Vedic hymn.

मंत्रणा
किसी महत्वपूर्ण विषय पर आपस में होने वाली बातचीत, विचार-विमर्श;
ವಿಚಾರ, ಆಲೋಚನೆ;
consultation, deliberation;

मंत्रणा
परामर्श, सलाह।
ಪರಾಮರ್ಶೆ, ಸಲಹೆ.
advice, counsel.

मंत्रालय
शासन के किसी मंत्री तथा उसके विभाग का कार्यालय।
NA.
ministry.

मंत्रालय
शासन में कर्मचारियों का वह विभाग जो किसी मंत्री के निर्देशन में काम करता हो;
ಮಂತ್ರಾಲಯ.
the office headed by a minister,

मंत्रि-परिषद
किसी राज्य, संस्था आदि के मंत्रियों का समूह या समाहार।
ಮಂತ್ರಿ ಪರಿಷತ್ತು ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ.
a council of ministers.

मंत्रि-मंडल
किसी राज्य के मंत्रियों का मंडल, वर्ग या समूह।
ಮಂತ್ರಿ ಮಂಡಲ, ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ.
cabinet of ministers.

मंत्री
किसी संस्था या संगठन का सचिव।
ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ.
secretary.

मंत्री
राजा का वह प्रधान अधिकारी जो उसे राजकार्यों के संबंध में परामर्श देता और राजकार्यों का संचालन करता हो;
ಸಲಹೆಗಾರ;
adviser, counsellor;

मंत्री
राज्य के किसी विभाग या किसी संस्था का वह प्रधान अधिकारी जिसके आदेश और परामर्श से उस विभाग या संस्था का कार्य संचालन होता है;
ಸಚಿವ, ಮಂತ್ರಿ;
minister;

मत्सर
ईर्ष्या, जलन, डाह;
ಅಸೂಯೆ;
envy, jealousy;

मत्सर
क्रोध।
ಸಿಟ್ಟು.
anger, passion.

मत्स्य
मछली।
ಮೀನು.
fish.

मत्स्यन्याय
अराजकता।
ಅರಾಜಕತೆ.
anarchy.

मत्स्यन्याय
आततायियों का राज्य;
ಕಟುಕದ ರಾಜ;
law of the jungle;

मत्स्यन्याय
यह मान्यता कि छोटों को बड़े या दुर्बलों को सबल उसी प्रकार खा जाते या नष्ट कर देते हैं जिस प्रकार बड़ी मछलियाँ छोटी मछलियों को खा जाती हैं;
ಮತ್ಸ್ಯನ್ಯಾಯ ಬಲವುಳ್ಳವರು ನಿರ್ಬಲರನ್ನು ನಾಶಗೊಳಿಸುವುದು ದೊಡ್ಡ ಮೀನು ಚಿಕ್ಕ ಮೀನನ್ನು ತಿನ್ನುವುದು;
"survival of the fittest" theory;

मंथन
तत्वबोध के लिए किसी विषय को बार-बार पढ़ना, सोचना, उसकी छानबीन करना।
ತತ್ವಾನುಸಂಧಾನ.
deep pondering over something (for acquisition of knowledge) etc.

मंथन
वह क्रिया जिससे दही को मथानी द्वारा चलाकर मक्खन निकाला जाता है, मथना, विलोना;
ಕಡೆಯುವಿಕೆ;
churning, agitating, stirring or shaking about;

मथना
आलोड़न करना;
ಕಲಕು;
to stir round;

मथना
किसी बात को बार-बार सोचना या करना;
ಪುನಃ ಪುನಃ ಚಿಂತನೆ ಮಾಡು;
to ponder, consider;

मथना
जगह-जगह ढूँढना या देखना, छान डालना।
ಅರಸು, ಹುಡುಕು.
to sift, scrutinize, to probe.

मथना
दूध, दही को मथानी आदि से बिलोना;
ಕಡೆಯು;
to churn;

मथनी
दही मथने का मटका;
ಮೊಸರು ಕಡೆಯುವ ಪಾತ್ರೆ;
the churning.-pot;

मँथनी
दही रखने का बरतन, मटकी।
ಮೊಸರಿಡುವ ಪಾತ್ರೆ.
a churning vessel.

मथनी
मथने की क्रिया;
ಕಡೆಯುವಿಕೆ;
the act of churning;

मथनी
मथानी।
ಕಡೆಗೋಲು.
churn-staff.

मंथर
धीमा, मंद, सुस्त।
ಮಂದ, ಸುಸ್ತಾದ .
slow, tardy, lazy,

मथानी
दही मथने का काठ का बना हुआ एक उपकरण।
ಕಡೆಗೋಲು.
churning-stick .

मंद
अल्प, थोड़ा।
NA.
slight, trifling, little.

मद
उन्माद, पागलपन।
NA.
madness, insanity, frenzy.

मद
कार्य का विभाग।
ವಿಷಯ, ಅಂಶ, ಬಾಬು.
item (of a programme etc.).

मंद
दुर्बल;
NA.
slack, weak;

मंद
धीमा;
ಮಂದ.
slow, tardy;

मद
नशा;
ಮದ.
intoxication, inebriety, drunkenness;

मद
निंदनीय अहंकार या गर्व,
NA.
pride, arrogance;

मद
मतवाले हाथी का कनपटी से बहनेवाला गंधयुक्त जल;
NA.
the juice or ichor that exudes from an elephant's temples when in rut;

मद
मस्ती;
NA.
delight, rapture, passion:

मद
लेखा या हिसाब का वह विशिष्ट भाग जो किसी कार्य या व्यक्ति के नाम से अलग रखा जाता है, खाता;
ವಿಶಿಷ್ಟ ಬಾಬಿನ ಖರ್ಚಿನ ಲೆಕ್ಕ ಬರೆಯುವ ಕಾಲಂ, ಖಾತೆ;
account-head;

मद
वह लंबी लकीर जिसके नीचे लेखा या हिसाब लिखा जाता है, शीर्षक;
ಶೀರ್ಷಿಕೆ, ಕಾಲಂ;
column, head;

मंद
सुस्त;
NA.
inactive, sluggish, dull;

मंद
हलका;
NA.
dim, faint (as light or sound etc.), low, hollow, soft, (sound or voice);

मदजल
मस्त हाथी की कनपटी से झरनेवाला जल, दान।
ಮದಿಸಿದ ಆನೆಯ ಕುಂಭಗಳಿಂದ ಹರಿಯುವ ನೀರು, ಮದ ಜಲ.
rutting juice, inchor (from the temples of a ruttish elephant).

मदद
कुमक।
ಬಲಪಡಿಸುವಿಕೆ, ಬೆಂಬಲದ ಸೈನ್ಯ ಆದಿ.
reinforcement.

मदद
सहायता;
ಸಹಾಯ;
assistance, help, aid, rescue;

मददगार
सहायक।
ಸಹಾಯಕ.
assistant, helper, supporter, auxiliary, accessory .

मदन
काम।
ಕಾಮ.
passion. love, lust.

मदन
कामदेव;
ಕಾಮದೇವ;
name of Kamdev. the god of love;

मदनोत्सव
प्राचीन भारत का एक उत्सव जो चैत्र शुक्ला द्वादशी से चतुर्दशी पर्यन्त होता है।
ಮದನೋತ್ಸವ.
the vernal festival celebrated in honour of cupid (in ancient India).

मंदबुद्धि
मोटी अक्ल वाला, अल्प-बुद्धि।
ಮಂದ ಬುದ್ಧಿಯುಳ್ಳ.
dull-witted, silly, foolish, stupid.

मदमत्त
(हाथी) जो मद बहने के कारण मस्त हो।
ಮದವೇರಿದ (ಆನೆ).
in rut, furious (elephant).

मदमत्त
मत, मस्त, मतवाला;
ಮದಿಸಿದ;
intoxicated, passionate;

मदहोश
नशे के कारण जिसके होश ठिकाने न हों, मतवाला;
ಆಮಲೇರಿ ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿದ;
dead drunk, intoxicated, out of senses;

मदहोश
बेहोश।
ಜ್ಞಾನ ತಪ್ಪಿದ.
unconscious, senseless.

मदहोश
हैरान;
ಮೈಮರೆತ;
confounded, stupefied;

मंदा
जिसकी माँग कम हो, नीचे भाव पर बिकने वाला (सौदा);
ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಗೆ ಮಾರಾಟವಾಗುವ;
slack, cheap;

मंदा
मंद, धीमा।
ಮಂದ, ನಿಧಾನ.
slow, tardy.

मंदाग्नि
पाचन-शक्ति के दुर्बल हो जाने का रोग।
ಜೀರ್ಣಶಕ್ತಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವ ರೋಗ.
slowness of digestion.

मदांध
जो मस्ती या बल आदि के गर्व से अंधा या विवेकहीन हो रहा हो।
ದುರಹಂಕಾರದಿಂದ ಮತಿಗಟ್ಟ.
blinded by intoxication, passion or pride.

मदार
आक नामक पौधा।
ಎಕ್ಕದ ಗಿಡ, ಎಲೆ,ಹೂ.
the medicinal plant swellow hestcalotrapis gigantea.

मँदार
आक, मदार;
ಅರ್ಕ, ಎಕ್ಕದ ಗಿಡ;
swallow-host, Asclepias, gigantea;

मँदार
मंदारपुष्प।
ಮಂದಾರದ ಹೂ.
a flower of the coral tree.

मँदार
स्वर्ग के पाँच वृक्षों में से एक देव वृक्ष;
ಐದು ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಂದಾರ;
one of the five trees in lndia's paradise, the coral tree;

मदारी
बंदर-भालू आदि नचाकर जीविका चलानेवाला।
ಕೋತಿ-ಕರಡಿಗಳ ಆಟವಾಡಿಸುವ ಆಟಗಾರ.
bear-flancer, monkey-man.

मदारी
बाजीगर;
ಡೊಂಬರವ;
conjurer, juggler;

मंदिर
किसी विशिष्ट शुभ कार्य के लिए बना हुआ भवन।
ಮಂದಿರ.
palace, mansion.

मंदिर
देवालय;
ದೇವಾಲಯ, ಗುಡಿ;
temple;

मदिरा
मद्य, शराब।
ಮದಿರೆ, ಹೆಂಡ, ಸಾರಾಯಿ.
spirituous liquor, wine.

मंदी
बाजार की वह स्थिति जिसमें चीजें कम बिकती हों या रोजगार कम चलता हो।
ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ವಸ್ತುಗಳ ಮಾರಾಟ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವಿಕೆ.
slump in market.

मंदी
बाजार की वह स्थिति जिसमें चीजों का भाव उतर रहा हो, सस्ती;
ಬೆಲೆಗಳ ಇಳಿತ;
fall in prices, depression in price;

मंदी
मंद होने की अवस्था या भाव;
ನಿಧಾನವಾಗಿರುವಿಕೆ;
slowness, ' tardiness;

मदोन्मत
जो धन, बल आदि के घमंड के कारण विवेकहीन हो गया हो।
ಧನ, ಅಧಿಕಾರಗಳ ಬಲದಿಂದ ಮದಿಸಿ ಬುದ್ದಿ ಕೆಟ್ಟ.
intoxicated with passion. pride or wealth.

मदोन्मत
नशे के कारण उन्मत्त, मदांध, मतवाला;
ಕುಡಿದು ಅಮಲೇರಿರುವ;
intoxicated with spirituous liquor;

मद्दा
दे. 'मंदा'।
ನೋಡಿ 'मंदा'.
see "मंदा"

मद्धिम
कम अच्छा;
ಸಾಧಾರಣ;
ordinary, common;

मद्धिम
मध्यम;
ನಡುವಣ;
middle, moderate, intermediate;

मद्धिम
हलका, मंद।
ಮಂಕಾದ, ಮಂದವಾದ.
dull, faint, faded (as colour etc.), slack, slow, sluggish.

मद्धे
मद या खाते में।
ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ.
in the account of.

मद्धे
मध्य या बीच में;
ನಡುವೆ;
in the. middle;

मद्य
मदिरा, शराब।
ಮದಿರೆ, ಹೆಂಡ.
spirituous liquor, wine.

मद्यप
मद्य पीनेवाला, शराबी।
ಕುಡುಕ.
one who drinks spirituous or intoxicating liquor.

मंद्र
गंभीर ध्वनि, जोर का शब्द;
ಗಂಭೀರ ಧ್ವನಿ;
deep sound, low tone, .

मंद्र
गंभीर।
ಗಂಭೀರ.
low, deep, grave,

मंद्र
संगीत के तीन स्वर सप्तकों में से पहला।
ಸಂಗೀತದ ಮೂರು ಸ್ವರ ಸಪ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯ, ಮಂದ್ರ.
the first note in the diatonic scale, lower octave

मधु-मक्खी
एक प्रकार की प्रसिद्ध मक्खी जो फूलों का रस चूसकर शहद एकत्र करती है।
ಜೇನು ನೊಣ.
honey-bee.

मधु
चैत का महीना।
ಚೈತ್ರ ಮಾಸ.
the month Chait (March-April.)

मधु
फूलों का रस, मकरंद;
ಪುಷ್ಪರಸ;
the juice or nectar of flowers;

मधु
बसंत ऋतु;
ವಸಂತ ಋತು;
the season of spring;

मधु
मीठा, मधुर।
ಸಿಹಿಯಾದ, ಮಧುರ.
sweet, pleasant, agreeable.

मधु
शराब;
ಮದ್ಯ;
spirituous liquor, any sweet intoxicating drink;

मधु
शहद;
ಜೇನು ತುಪ್ಪ;
honey;

मधुकर
कामुक व्यक्ति।
ಕಾಮುಕ ವ್ಯಕ್ತಿ.
lover, libertine.

मधुकर
भौंरा;
ಭ್ರಮರ, ದುಂಬಿ;
large black bee.

मधुकरी
साधु-संन्यासियों की वह भिक्षा जो केवल पके हुए अन्न के रूप में होती है।
ಭಿಕ್ಷಾನ್ನ.
cooked food gathered in alms from different sources (by the mendicants).

मधुप
भौंरा;
ಭ್ರಮರ;
large black bee;

मधुप
शहद की मक्खी।
ಜೇನು ನೋಣ.
honey-bee.

मधुमय
मधु से भरा हुआ।
ಮಧುವಿನಿಂದ ತುಂಬಿದ.
sweet as honey, sweet, luscious.

मधुमेह
एक प्रसिद्ध रोग जो अगन्याशय में मधुसूदनी के कम बनने के कारण होता है और जिसमें मूत्र अधिक शर्करा-युक्त होकर प्रायः धीरे-धीरे और अधिक मात्रा में या अधिक देर तक होता है।
ಮಧುಮೇಹ, ಸಕ್ಕರೆ ರೋಗ.
diabetes.

मधुर
जिसका स्वाद मधु के समान हो, मीठा;
ಸಿಹಿಯಾದ;
sweet;

मधुर
जो अपनी मनोहरता, सुन्दरता आदि के कारण प्रिय और भला लगता हो।
ಮನೋಹರ.
charming, attractive.

मधुर
जो सब प्रकार की कटुताओं से रहित, और मधु के समान मीठा जान पडे;
ಮಧುರವಾದ;
pleasant, pleasing, · melodious, mellifluous;

मधुरता
मधुर होने की अवस्था, गुण या भाव।
ಮಾಧುರ್ಯ.
sweetness, pleasantness, softness, mellifluence, melodiousness.

मधूलिका
मधूली नामक गेहूँ से बनाई जानेवाली मदिरा।
ಗೋಧಿಯಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಮದ್ಯ.
arrac distilled from the blossom of the bassnia tree or any intoxicating drink.

मधूलिका
मुलेठी;
ಅತಿಮಧುರ ಬೇರು;
liquorice;

मधूलिका
लता;
ಬಳ್ಳಿ;
kind of creeper;

मध्य
किसी चीज के बीच का भाग;
ಮಧ್ಯಭಾಗ;
middle, centre;

मध्य
जो बहुत अच्छा भी न हो और बहुत बुरा भी न हो।
ಸಾಧಾರಣವಾದ.
mediocre.

मध्य
तटस्थ या निष्पक्ष;
ನಿಷ್ಪಕ್ಷತೆ, ತಟಸ್ಥತೆ;
intermediary;

मध्य
बीच का;
ಮಧ್ಯದ, ನಡುವಣ;
middle, central;

मध्य
संगीत में तीन सप्तकों में से बीचवाला सप्तक।
ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಮ ಸಪ್ತಕ.
medium tempo, middle octave.

मध्यम पुरुष
(व्याकरण) वक्ता की दृष्टि से उस व्यक्ति का वाचक सर्वनाम जिससे वह कुछ कह रहा हो।
ವ್ಯಾಕರಣದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಮ ಪುರುಷ.
(gram.) the second person.

मध्यम वर्ग
मनुष्य-समाज के आर्थिक तथा सामाजिक दृष्टि से विभाजित वर्गों में से बीच का वर्ग।
ಸಮಾಜದ ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗ.
middle class.

मध्यम
न बहुत अच्छा न बुरा, साधारण कोटी का।
ಸಾಧಾರಣವಾದ.
fair, passable, mediocre, so-so.

मध्यम
मंद या हल्का;
ಮಂಕಾದ, ಮಂದವಾದ;
slow, dim;

मध्यम
मध्य का या बीच का;
ಮಧ್ಯದ, ನಡುವಣ;
medium, intermediate;

मध्यम
संगीत के सात स्वरों में से चौथा स्वर।
ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಸ್ವರ.
fourth note of the Indian gamut.

मध्यमा
साहित्य में वह नायिका जो अपने प्रिय के द्वारा हित अथवा अहित का व्यवहार देखकर उसके प्रति वैसा ही हित अथवा अहित का व्यवहार करती हो।
ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಾಯಿಕಾ ಭೇದ.
one of the classes of heroines in poetic composition, a woman in the middle of her youth.

मध्यमा
हाथ की बीचवाली उंगली;
ನಡುವಣ ಬೆರಳು;
middle finger;

मध्यवर्ती
जो दो पक्षों के बीच में रहकर उनमें सम्बन्ध स्थापित करता हो।
ಮಧ್ಯಸ್ಥ.
intermediary.

मध्यवर्ती
जो मध्य में वर्तमान या स्थित हो;
ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿರುವ;
being in the middle, central, middle;

मध्यस्थ
आपस में मेल या समझौता करानेवाला।
ಪರಸ್ಪರ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಸುವ.
standing between two persons or parties, acting as mediator or umpire.

मध्यस्थ
जो बीच या मध्य में स्थित हो;
ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿರುವ;
standing or situated in the middle or midst.

मध्यस्थ
वह जो दोनों विरोधी पक्षों में से किसी पक्ष में न हो।
ಪರಸ್ಪರ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದಕ್ಕೂ ಸೇರದ ವ್ಯಕ್ತಿ.
middle man, mediator, arbitrator, umpire.

मध्यस्थता
मध्यस्थ का काम या पद।
ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯ ಕೆಲಸ.
mediatorship, umpireship, arbitration.

मध्यस्थता
मध्यस्थ होने की अवस्था या भाव;
ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ;
middle state or character, intermediate situation;

मध्यांतर
किसी काम या बात के बीच में सुस्ताने आदि के लिए निकाला या नियत किया हुआ थोड़ा समय।
ವಿರಾಮ, ಮಧ್ಯಂತರ.
recess, interval.

मध्यांतर
दो घटताओं, वस्तुओं आदि के मध्य या बीच का अंतर;
ನಡುವಣ ಅಂತರ;
gap, difference;

मध्याह्न
दिन के ठीक बीच का वह समय जब सूर्य सबसे ऊपर आ जाता है या उक्त समय के बाद का थोड़ी देर का समय।
ಮಧ್ಯಾಹ್ನ.
mid-day, noon.

मन
इच्छा, कामना;
ಇಚ್ಛೆ;
desire, longing after;

मन
प्राणियों के अंतःकरण का वह अंश जिससे वे अनुभव, इच्छा, बोध, विचार और संकल्प करते है;
ಮನಸ್ಸು;
mind (considered as the seat of perception and passion), inclination etc.;

मन
वज़न में चालीस सेर।
(ತೂಕ) ಮಣ.
weight equal to forty seers.

मन
स्वभाव, प्रकृति;
ಸ್ವಭಾವ;
character, disposition, mood, temper;

मन
हृदय, आत्मा;
ಹೃದಯ, ಆತ್ಮ;
heart, soul, spirit;

मनका
धातु, लकड़ी आदि का वह गोल या अंडाकार छोटा टुकड़ा जिसके बीचों-बीच छेद होता है तथा जो माला के रूप में पिरोया जाता है, एक साथ पिरोये जानेवाले बहुत से मनके माला का रूप धारण कर लेते हैं;
ಮಣಿ;
bead (of gold or silver etc.);

मनका
माला, सुमिरनी।
ಜಪಮಾಲೆ, ಮಾಲೆ.
rosary.

मनगढ़ंत
जिसकी वास्तविक सत्ता न हो, केवल कल्पना कर ली गई हो, मन द्वारा गढ़ा हुआ।
ಕಪೋಲ ಕಲ್ಪಿತ.
fabricated, concocted, imaginary.

मनचला
कामुक तथा रसिक स्वभाव वाला।
ಕಾಮುಕ ಸ್ವಭಾವವುಳ್ಳ.
easy prey to female.

मनचला
जो किसी एक वस्तु की प्राप्ति से संतुष्ट न होता हो बल्कि अनेक की प्राप्ति के लिए लालायित रहता हो;
ಚಂಚಲ;
one who does not stick to one thing fidgety, frivolous;

मनचाहा
इच्छानुसार किया हुआ।
ಮನಬಂದಂತೆ ಮಾಡಿದ.
done of one's own accord, accomplished according to one's own wish.

मनचाहा
जिसे मन चाहता हो;
ಬಯಸಿದ;
desired or wished for, favourite;

मनचीता
दे. 'मनचाहा'।
ನೋಡಿ 'मनचाहा'.
see "मनचाहा"

मनन
किसी विषय के सब अंगों पर अच्छी तरह विचार करते हुए उस समझने के लिए किया जानेवाला प्रयत्न या प्रयास;
NA.
reflection, meditation;

मनन
मन लगाकर कोई काम सोचना या समझना;
ಮನನ.
act of thinking or considering, meditating or reflecting (upon);

मनन
सुने हुए वाक्यों पर बार-बार विचार करना और प्रश्नोत्तर या शंका-समाधान द्वारा उसका निश्चय करना।
NA.
inference arrived at by reasoning.

मननशील
जो स्वभावतः मनन करने में प्रवृत्त रहता हो।
ಮನನಶೀಲ.
thoughtful, meditative. contemplative.

मननीय
ऐसा विषय जिस पर चिंतन मनन किया जाए।
ಮನನ ಮಾಡಲು ಅರ್ಹವಾದ.
contemplatable.

मनबहलाव
मनोरंजन।
ಮನೋರಂಜನೆ.
amusement, recreation.

मनभाया
मन को जो भाता या रुचिकर प्रतीत होता हो।
ಮನಮೆಚ್ಚಿದ.
agreeable to the mind or soul, pleasing, favourite.

मनभावना
दे. 'मनभाया'।
ನೋಡಿ 'मनभाया'.
see "मनभाया"

मनमाना
जिसमें दूसरे की राय को कोई महत्व न दिया जाए, स्वेच्छाचारितापूर्ण।
ಸ್ವೇಚ್ಛೆಯಂತೆ ಮಾಡಿದ.
arbitrary.

मनमाना
स्वेच्छा से या अपनी रुचि के अनुकूल किया गया कार्य;
ತನ್ನ ರುಚಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಮಾಡಿದ;
pleasing to one's own mind;

मनमानी
मनमाना कार्य;
ಸ್ವೇಚ್ಛಾಕಾರ್ಯ;
arbitrariness;

मनमानी
वह स्थिति जिसमें औचित्य आदि का विचार किए बिना मनमाने ढंग से काम किया जाए।
ಉಚಿತಾನುಚಿತಗಳ ವಿಚಾರ ಮಾಡದೆ ಮಾಡಿದ ಕೆಲಸ.
self-will, willfulness.

मनमुटाव
द्वेष आदि के फलस्वरूप होनेवाली वह स्थति जिसमें किसी का मन दूसरे से कुछ खिंचा रहता है।
ದ್ವೇಷ.
estrangement, antagonism, rift, rupture.

मनमोदक
केवल अपना मन प्रसन्न करने के लिए बनाई हुई ऐसी कल्पना जिसका कोई वास्तविक आधार न हो।
ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಮಂಡಿಗೆ.
illusory delight, castles in the air.

मनमौज
अपनी प्रसन्नता या सुख के लिए किया जानेवाला काम या खेल।
ಮನಸ್ಸಂತೋಷಕ್ಕಾಗಿ ಮಾಡುವ ಕಾರ್ಯ, ಆಟಪಾಟ.
amusing thought, tickling fancy .

मनमौज
मन की तरंग;
ಮನದ ಅಲೆಗಳು;
whim, caprice;

मनमौज
हार्दिक प्रसन्नता;
ಹಾರ್ದಿಕ ಆನಂದ;
pleasure, rapture, ecstasy;

मनमौजी
अपने मन में उठी तरंग के अनुसार काम करनेवाला।
ಮನಬಂದಂತೆ ಮಾಡುವ.
whimsical, self-willed, capricious.

मनवाना
किसी को कुछ मान लेने में प्रवृत्त करना या विवश करना;
ಒಪ್ಪಿಸು;
to cause to conciliate, or to be conciliated etc;

मनवाना
मनवाने का काम दूसरे से करवाना।
ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡು.
to get someone to be reconciled .

मनसा
मन के द्वारा या मन से।
ಮನಃಪೂರ್ವಕವಾಗಿ.
mentally, through the mind .

मनसूबा (मंसूबा)
इरादा, विचार;
ಇಚ್ಛೆ, ವಿಚಾರ;
intention;

मनसूबा (मंसूबा)
कोई काम करने से पहले मन में सोची जानेवाली युक्ति;
ಯೋಜನೆ, ಯುಕ್ತಿ, ನಕ್ಷೆ;
plan, design;

मनसूबा (मंसूबा)
योजना।
ಯೋಜನೆ.
project, scheme.

मनस्ताप
अनुताप या पश्चाताप।
ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ.
remorse .

मनस्ताप
मनः पीड़ा;
ಮನದ ದುಗುಡ;
mental pain , anguish;

मनस्वी
मनमाना आचरण करनेवाला, स्वेच्छाचारी।
ಸ್ವೇಚ್ಛಾಚಾರಿ.
arbitrary.

मनस्वी
श्रेष्ठ मन से सम्पन्न या उच्च विचारवाला;
ಉತ್ತಮ ವಿಚಾರವುಳ್ಳ;
intelligent. high-souled, high-minded;

मनहूस
अभागा, बदकिस्मत।
ಭಾಗ್ಯಹೀನ.
ill-fated, gloomy.

मनहूस
अशुभ, बुरा;
ಕೆಟ್ಟ, ಅಶುಭ;
ill-omened , inauspicious;

मना
जिसके सम्बन्ध में निषेध हो।
ನಿಷೇಧಿಸಿದ.
prohibited, forbidden.

मनाना
किसी उत्सव, समारोह या संस्कार का आयोजन करना।
ಉತ್ಸವ ಆದಿಗಳನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸು.
to celebrate.

मनाना
किसी को किसी काम या बात के लिए तत्पर या राजी करना;
ಒಪ್ಪಿಸು;
to persuade, to prevail upon;

मनाना
प्रार्थना या स्तुति करना;
ನುತಿಸು;
to invoke, to call upon (God);

मनाना
रूठे हुए को प्रसन्न करना;
ಸಮಾಧಾನಗೊಳಿಸು;
to propitiate, to assuage, to appease;

मनाही
कोई काम न करने की आज्ञा या निषेध।
ನಿಷೇಧಾಜ್ಞೆ.
prohibition, ban.

मनिहार
चूड़ी बनानेवाला, चूड़ीहार।
ಬಳೆಗಾರ.
maker and/ or seller of bangles.

मनीषा
अभिलाषा या इच्छा।
ಇಚ್ಛೆ.
desire, wish.

मनीषा
मन या मस्तिष्क की वह विशिष्ट शक्ति जिससे वह इच्छा, कामना, सोच-विचार आदि करता है;
ಮನಸ್ಸಿನ ವಿಚಾರಶಕ್ತಿ;
wisdom, intelligence, intellectual faculty;

मनीषी
ज्ञानी, पंडित, विद्वान;
ಜ್ಞಾನಿ, ಪಂಡಿತ;
wise, learned;

मनीषी
बुद्धिमान;
ಬುದ್ಧಿಶಾಲಿ;
intelligent, clever, prudent;

मनीषी
यथेष्ट मनन और विचार करनेवाला, विचारशील।
ವಿಚಾರಶೀಲ.
thoughtful.

मनुज
मनुष्य।
ಮನುಷ್ಯ.
human being, man.

मनुष्य
जरायुज जाति का एक स्तनपायी प्राणी जो अपने मस्तिष्क या बुद्धिबल की अधिकता के कारण सब प्राणियों में श्रेष्ठ है, आदमी, नर।
ಮನುಷ್ಯ.
see"मनुज"

मनुष्यता
मनुष्य होने की अवस्था या भाव;
ಮಾನವತೆ;
state or condition of being a man, manhood, humanity;

मनुष्यता
वे बातें जो किसी मनुष्य को शिक्षित और सभ्य समाज में उठने-बैठने के लिए आवश्यक होती हैं।
ಸಭ್ಯ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹರಿಸುವ ರೀತಿ.
the aggregate of human qualities.

मनुहार
किसी रूठे हुए व्यक्ति को मनाने तथा उसका मान छुड़ाने के लिए की जानेवाली विनती या मीठी-मीठी बातें;
ರೊಚ್ಚಿಗೆದ್ದವರನ್ನು ಒಳ್ಳೆಯ ಮಾತಿನಿಂದ ಸಮಾಧಾನ ಪಡಿಸುವಿಕೆ;
appeasement, pacification;

मनुहार
खुशामद।
ಪುಸಲಾಯಿಸುವಿಕೆ.
flattery, adulation.

मनोकामना
मन में रहनेवाली कामना या अभिलाषा।
ಅಭಿಲಾಷೆ.
heart's desire, wish.

मनोगत
कामदेव;
ಕಾಮದೇವ;
cupid;

मनोगत
मन में आया या उठा हुआ।
ಮನದಲ್ಲುದಿಸಿದ.
existing or passing in the mind, internal, inward .

मनोगत
विचार।
ವಿಚಾರ.
an idea, thought, notion.

मनोज्ञ
मनोहर या सुंदर।
ಸುಂದರ.
pleasing, lovely. beautiful, charming.

मनोज्ञता
सुंदरता या मनोहरता।
ಸುಂದರತೆ, ಮನೋಹರತೆ.
loveliness, beauty charm.

मनोदशा
किसी कार्य या विषय के प्रति समय विशेष पर होनेवाली मन की अवस्था या दशा।
ಮನಃಸ್ಥಿತಿ.
mood.

मनोनिग्रह
विषय-वासनाओं में प्रवृत्त होने से मन को रोकना, मन को वश में रखना।
ಮನೋನಿಗ್ರಹ.
mental restraint. self-control.

मनोनीत
जिसका मनोनयन हुआ या किया गया हो, नामज़द, नामांकित।
ಹೆಸರಿಸಿದ.
nominated, designated

मनोनीत
मन में आया हुआ;
ಬಯಸಿದ;
taken by the mind, made choice of, wished for;

मनोनुकूल
इच्छित, इच्छा या मन के अनुसार।
ಮನೋನುಕೂಲ, ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾದ.
desired, wished for. pleasant to the mind.

मनोबल
मानसिक बल या आत्मिक शक्ति।
ಮನೋಬಲ.
moral strength, morale.

मनोभाव
मन में उत्पन्न होनेवाला या रहनेवाला विचार।
ಮನೋಭಾವ.
emotion. feeling, sentiment.

मनोमालिन्य
मन में रहनेवाला दुर्भाव या बैर-विरोध जो जल्दी ऊपर प्रकट न होता हो, मनमुटाव, रंजिश।
ಮನೋಮಾಲಿನ್ಯ.
estrangement, ill-will, rupture.

मनोयोग
किसी काम या बात में मन को एकाग्र करके लगाना।
ಮನೋಯೋಗ.
close attention, concentration, single mindedness.

मनोरंजक
मन बहलाकर प्रसन्न करनेवाला।
ಮನರಂಜನೆಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡುವ.
interesting, amusing, recreative, entertaining.

मनोरंजन
दिल-बहलाव या मन को प्रसन्न करना।
ಮನಸ್ಸನ್ನು ಸಂತೋಷಗೊಳಿಸುವಿಕೆ.
amusement, recreation, entertainment.

मनोरथ
अभिलाषा या इच्छा।
ಮನೋರಥ.
wish, desire, longing.

मनोरम
सुन्दर या आकर्षक।
ಸುಂದರವಾದ, ಆಕರ್ಷಕವಾದ.
attractive, pleasing, charming, lovely, beautiful.

मनोवांछित
जो मन में चाहा गया हो।
ಇಷ್ಟಪಟ್ಟ, ಬಯಸಿದ.
desired, wished, longed for.

मनोविकार
मन में उठनेवाला कोई भाव या विचार।
ಮನೋವಿಕಾರ.
emotion, feeling, passion.

मनोविज्ञान
वह विज्ञान या शास्त्र जिसमें मनुष्य के मन, उसकी विभिन्न अवस्थाओं तथा क्रियाओं, उस पर पड़नेवाले प्रभावों आदि का अध्ययन तथा विवेचन होता है।
ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ.
psychology.

मनोविनोद
मनोरंजन।
ಮನರಂಜನೆ.
amusement, pastime, hobby.

मनोविश्लेषण
आधुनिक मनोविज्ञान की वह शाखा जिसमें कुछ विशिष्ट प्रकार के रोगों और विकारों का उपचार या चिकित्सा यह मानकर की जाती है कि वे रोग कुछ मनोवेगों का दमन करने से उत्पन्न होते हैं।
ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆ.
psycho- analysis

मनोवृत्ति
वह मानसिक शक्ति या स्थिति जिसके कारण मनुष्य किसी ओर प्रवृत्त होता अथवा उससे हटता है।
ಪ್ರವೃತ್ತಿ ನಿವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಮನಃಸ್ಥಿತಿ.
mental disposition . temper, mentality.

मनोवेग
मन में उत्पन्न होनेवाला तीव्र विकार।
ಮನೋವೇಗ.
passion, impulse.

मनोवैज्ञानिक
मनोविज्ञान का या उससे संबंधित।
ಮನೋವಿಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ.
psychological.

मनोवैज्ञानिक
वह जो मनोविज्ञान का ज्ञाता हो।
ಮನಃ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ, ಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ.
psychologist.

मनोव्यथा
मन में होनेवाली व्यथा या पीड़ा।
ಮನೋವ್ಯಥೆ.
mental agony, anguish, affliction.

मनोहर
मन को हरनेवाला;
ಮನೋಹರ;
captivating, fascinating;

मनोहर
मनोज्ञ या सुन्दर।
ಸುಂದರ.
beautiful, lovely, charming.

मनोहरता
मनोहर होने की अवस्था या भाव, सुन्दरता।
ಸುಂದರತೆ, ಮನೋಹರತೆ.
charm, attractiveness, fascination, beauty.

मनौती
देवी-देवता के प्रति की जानेवाली यह प्रतिज्ञा या संकल्प कि अमुक मनोरथ सिद्ध हो जाने पर हम आपकी अमुक प्रकार से पूजा करके आपको प्रसन्न करेंगे।
(ದೇವರಿಗೆ) ಮುಡುಪು, ಮುಡಿಪು, ಮೀಸಲು.
offering promised to a deity for fulfillment of some desire.

मनौती
रूठे हुए को मनाने की क्रिया या भाव;
ಸಮಾಧಾನಗೊಳಿಸುವಿಕೆ;
appeasement;

मन्नत
दे. 'मनौती'।
ನೋಡಿ 'मनौती'.
see "मनौती"

ममता
अपनत्व का भाव, ममत्व;
ತನ್ನತನ;
sense of 'meum';

ममता
परम आत्मीयता के कारण मन में होनेवाला प्रेम, स्नेह;
ಆತ್ಮೀಯತೆ;
affection, attachment;

ममता
मन में होनेवाला किसी प्रकार का मोह या लोभ।
ಮಮತ್ವ.
fascination.

ममत्व
दे. 'ममता'।
ನೋಡಿ 'ममता'.
see "ममता"

ममिया-ससुर
जो सम्बन्ध में पति या पत्नी का मामा हो।
ಸೋದರ ಮಾವ.
maternal uncle-in-law.

ममिया-सास
जो सम्बन्ध में पत्नी या पति की मामी हो।
ಸೋದರ ಅತ್ತೆ.
maternal aunt-in-law.

मय
एक प्रत्यय जो तद्रूप विकार और प्राचुर्य के अर्थ में शब्दों के साथ लगाया जाता है।
ತದ್ರೂಪತೆ, ಆಧಿಕ್ಯ ಆದಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಪ್ರತ್ಯಯ ’ಮಯ’ ಉದಾ-ಮನೋಮಯ ಆದಿ.
Sanskrit suffix imparting the meaning of consisting of, made or composed of abounding in, full of.

मयस्सर
हाथ में आया हुआ या प्राप्त।
ಪ್ರಾಪ್ತವಾದ.
obtained. attained. available.

मयूर
मोर।
ನವಿಲು.
peacock.

मरकहा (मरखना)
मारनेवाला (पशु)।
ತಿವಿಯುವ (ಪ್ರಾಣಿ).
(animal) prone to hitting or striking.

मरघट
वह स्थान जहाँ चिताएँ जलती हों।
ಸ್ಮಶಾನ.
cremation ground.

मरज
खराब आदत या लत।
ಕೆಟ್ಟ ಅಭ್ಯಾಸ, ಚಟ.
addiction, bad habit.

मरज
रोग, बीमारी;
ರೋಗ;
disease, ailment, malady;

मरजी
अनुज्ञा, अनुमति।
ಅನುಮತಿ.
assent, consent.

मरजी
इच्छा या कामना;
ಇಚ್ಛೆ;
desire;

मरजी
किसी काम, बात या व्यक्ति के प्रति होनेवाला अनुकूल मनोभाव या वृत्ति;
ಮನೋವೃತ್ತಿ;
inclination, pleasure;

मरण
मरने की क्रिया या भाव।
ಸಾಯುವಿಕೆ, ಸಾವು.
dying, death.

मरणशील
मर जाना जिसका धर्म या स्वभाव हो।
ಮರಣಶೀಲ.
mortal.

मरणोन्मुख
जो मर रहा हो या जल्दी मरनेवाला हो।
ಸಾವು ಸಮೀಪಸಿದ.
on the point of death, near death.

मरना-जीना
गृहस्थी में प्रायः होनेवाली सुखद या दुःखद घटनाएँ, उनसे संबंधित कर्मकाण्ड या कृत्य।
ಸಾಂಸಾರಿಕ ಕಷ್ಟ ಸುಖಗಳು.
sad or happy occurrences in a family or the rituals.

मरना
अत्यधिक कष्ट भोगना या परेशान होना;
ಬಹಳ ಕಷ್ಟಕ್ಕೀಡಾಗು;
to labour or toil hard, to sweat and groan, to suffer hardship;

मरना
किसी चीज का दूसरी चीज में या किसी स्थान में विलीन होना या समा जाना;
ಅಳಿದು ಹೋಗು;
elimination or absorption of something in some place or some other thing (as "पानी मरना");

मरना
किसी पर आसक्त होना।
ಪ್ರೇಮಾಸಕ್ತನಾಗು.
to set the heart upon, to be desperately in love with.

मरना
खेलों में खिलाड़ियों का हार जाना;
ಸೋತು ಹೋಗು;
to be dead or out (as in a game);

मरना
बहुत धीमा होना या मंद पड़ना;
ಸೊರಗು; ಮಂದವಾಗು;
to sink, to fade away;

मरना
मृत्यु को प्राप्त करना या प्राणांत होना;
ಸಾಯು;
to die, expire;

मरना
वनस्पतियों आदि का सूखकर नष्ट हो जाना;
ನಷ್ಟಗೊಳ್ಳು;
to fade, wither.

मरम्मत
(लाक्षणिक अर्थ में) किसी को चतुराई से किसी काम में फँसाना।
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ದಾರಿಗೆ ತರಲು ಕೊಡುವ ಶಿಕ್ಷೆ, ಮಾಡುವ ದಂಡನೆ.
(fig.) punishment given· with the object of mending someone.

मरम्मत
टूटी-फूटी अथवा बिगड़ी हुई वस्तु को ठीक करके अच्छी स्थिति में लाने का काम;
ದುರಸ್ತಿ, ರಿಪೇರಿ;
repair, mending.

मरवाना
(लाक्षणिक अर्थ में) किसी को चतुराई से किसी काम में फँसाना।
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಯುಕ್ತಿಯಿಂದ ತೊಡಕಿನಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕುವಂತೆ ಮಾಡು.
to embroil, to involve.

मरवाना
मारने का काम किसी दूसरे से करवाना;
ಸಾಯಿಸು;
to cause to be killed, to cause to be put to death, to cause to be beaten, etc;

मरसा
एक प्रकार का साग।
ಒಂದು ಬಗೆಯ ಸೊಪ್ಪಿನ ಪಲ್ಯ.
a species of pot-herb, Amaranthus obraceus.

मरसिया
उर्दू भाषा में शोकसूचक कविता जो किसी की मृत्यु के सम्बन्ध में लिखी जाती है।
ಚರಮಗೀತೆ, ಶೋಕಗೀತೆ.
elegy, dirge.

मरहम (मलहम)
औषधियों का वह गाढ़ा और चिकना लेप जो चमड़ी, घाव या फोड़े पर उपचार के लिए लगाया जाता है।
ಮುಲಾಮು.
ointment.

मरहमपट्टी
आघात की चिकित्सा के लिए घाव पर लगाया जानेवाला मरहम और पट्टी।
ಬ್ಯಾಂಡೇಜು, ಗಾಯಗಳಿಗೆ ಕಟ್ಟುವ ಪಟ್ಟಿ.
dressing, bandage.

मराल
एक किस्म की सफेद बत्तख जिसकी टांगें और चोंच हल्की ललाई लिए होती है;
ಹಂಸ;
a spices of goose (with red legs and bill);

मराल
बादल या मेघ।
ಮೇಘ, ಮೋಡ .
cloud.

मरियल
इतना अधिक दुर्बल कि मरा हुआ सा जान पड़े।
ಸಾಯುವಂತಿರುವ.
week, feeble, rickety.

मरीचिका
वातावरण की विशिष्ट स्थितियों के कारण दिखा देनेवाला भ्रामक दृश्य।
ಬಿಸಿಲು ಕುದುರೆ, ಮೃಗಜಲ.
the mirage, illusion .

मरीज
रोगी या बीमार।
ರೋಗಿ.
sick person, patient.

मरुभूमि
रोगिस्तान।
ಮರುಭೂಮಿ, ಮರಳುಕಾಡು.
desert.

मरुस्थल
दे. 'मरुभूमि'।
ನೋಡಿ 'मरुभूमि' .
See "मरूभूमि"

मरोड़
अपच के कारण पेट में रह-रहकर होने वाली ऐंठन।
ಹೊಟ್ಟೆ ನುಲಿತ.
contortion, wrench.

मरोड़
मरोड़ने की क्रिया या भाव;
ತಿರುಚುವಿಕೆ, ಹೊಸೆಯುವಿಕೆ;
turn, bend, twist:

मरोड़
मरोड़ने के कारण पड़ने वाला बल;
ಸುರುಳಿ, ನುಲಿಕೆ, ಹುರಿ;
convolution, contortion:

मरोड़ना
किसी चीज को ऐसी स्थिति में लाना कि उसमें कुछ तनाव या ऐंठन आ जाए।
ಹುರಿಯಾಗುವಂತೆ ಮಾಡು.
to contort, to wring.

मरोड़ना
किसी चीज में घुमाव डालने के उद्देश्य से उसे कुछ जोर से घुमाना;
ನುಲಿದು ಹೊಸೆ;
to turn, to bend. to twist:

मर्तबान
शीशे या चीनी का बड़ा बर्तन जिसमें अचार आदि रखा जाता है।
ಜಾಡಿ.
glazed earth ware, jar used for keeping preserves. pickles, etc.

मर्त्यलोक
पृथ्वी।
ಭೂಲೋಕ, ಮರ್ತ್ಯಲೋಕ.
world, habitation of mortals, earth.

मर्द (मरद)
पति, स्वामी।
ಗಂಡಸು;
husband .

मर्द (मरद)
पुरुष
ಗಂಡಸು;
man, male;

मर्द (मरद)
लाक्षणिक अर्थ में शक्तिशाली पुरुष
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಪೌರುಷವಂತ;
brave and strong man;

मर्द (मरद)
वीर, साहसी।
ವೀರ.
brave, valiant.

मर्द-बच्चा (मरद-बच्चा)
बहादुर, वीर।
ಶೂರ, ವೀರ.
valorous, brave. dauntless.

मर्दन
इस प्रकार किसी चीज को मलना या रगड़ना कि वह क्षत-विक्षत हो जाए
ಹೊಸಕುವಿಕೆ;
crushing. crumbling;

मर्दन
कुचलना, रौंदना;
ತುಳಿದು ಹೊಸಕಿ ಹಾಕುವಿಕೆ;
trampling, treading down;

मर्दन
पीसना, रगड़ना।
ಅರೆದು ಪುಡಿಪುಡಿ ಮಾಡುವಿಕೆ.
crushing, grinding, pounding.

मर्दन
शरीर पर कोई स्निग्ध पदार्थ या औषधि रगड़कर मलने की क्रिया या भाव;
ಉಜ್ಜುವಿಕೆ, ತೀಡುವಿಕೆ, ತಿಕ್ಕುವಿಕೆ;
rubbing, anointing,

मर्दानगी (मरदानगी)
पौरुष।
ಪೌರುಷ.
manliness. bravery, courage, prowess.

मर्दाना (मरदाना)
पुरुषोचित;
ಪುರುಷೋಚಿತ;
man-like, masculine, manly;

मर्दाना (मरदाना)
मर्द या पुरुष संबंधी;
ಗಂಡುತನದ;
of or pertaining to or suitable to a man;

मर्दाना (मरदाना)
मर्दों या वीरों जैसा।
ವೀರೋಚಿತ.
brave, valorous.

मर्म-वचन
ऐसा कथन, बात या वचन जो मर्म या हृदय पर आघात करनेवाला हो।
ಮನಮುಟ್ಟುವ ಅಥವಾ ಮನನೋಯುವಂತಹ ಮಾತು.
touching or subtle words.

मर्म
किसी बात के अन्दर छिपा हुआ तत्व;
ಮರ್ಮ.
secret, implied meaning;

मर्म
प्राणियों के शरीर में वह स्थान जहाँ आघात पहुँचने से अधिक वेदना होती है और मृत्यु तक की सम्भावना होती है;
NA.
core or vital part of the body, week, vulnerable or mortal point;

मर्म
भेद, रहस्य;
NA.
secret, mystery:

मर्म
हृदय।
NA.
secret recess(of the heart, etc.), the innermost heart.

मर्मघाती
मर्म पर आघात करनेवाला।
ಮರ್ಮಾಘಾತ ಮಾಡುವ.
one who strikes at the most vulnerable point, one who makes a fatal strike.

मर्मज्ञ
किसी बात का तत्व या गूढ़ रहस्य समझनेवाला, विद्वान, पंडित।
ರಹಸ್ಯವನ್ನರಿತ, ಪಂಡಿತ.
knowing mysteries. familiar with the most secret or recondite portions of a subject, deeply versed in, learned man.

मर्मभेदी
आंतरिक कष्ट देनेवाला।
NA.
excessively painful, heartrending.

मर्मभेदी
मर्मस्थल अर्थात् हृदय पर आघात करनेवाला;
ಮರ್ಮಭೇದಿ.
moving, touching poignant;

मर्मस्थल
शरीर का कोई ऐसा अंग जिस पर आघात लगने से बहुत अधिक पीड़ा होती है और जिससे मनुष्य मर सकता है;
ಮರ್ಮಸ್ಥಳ.
vital part, vulnerable place, tender spot.

मर्मस्थल
हृदय, जिस पर किसी की बात का आघात लगता है।
NA.
heart.

मर्मस्पर्शी
मर्म को स्पर्श करने अर्थात् उस पर प्रभाव डालनेवाला।
ಹೃದಯದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ, ಮರ್ಮಸ್ಪರ್ಶಿ.
touching, moving, poignant, heart-rending.

मर्माहत
जिसके मर्म पर आघात किया गया हो।
ಹೃದಯಕ್ಕೆ ನೋವನ್ನಂಟುಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ.
vitally struck, heart-rent.

मर्यादा
मान, गौरव या प्रतिष्ठा।
NA.
rank, station, dignity.

मर्यादा
लोक में प्रचलित व्यवहार और उसके नियम आदि;
NA.
established usage, social code, custom;

मर्यादा
सदाचार;
NA.
propriety of conduct, decorum, decency;

मर्यादा
सीमा या हद;
ಮರ್ಯಾದೆ.
limit, boundary, ambit;

मल
गूह, विष्ठा।
NA.
excrement, refuse, sewage.

मल
मैल;
ಕೊಳೆ, ಮಲ.
rubbish, dirt, filth;

मल
शरीर से निकलनेवाली मैल या विकार;
NA.
any excretion of the body;

मलना
किसी पदार्थ को दूसरे पदार्थ पर लगाने के उद्देश्य से रगड़ना या घिसना;
ಉಜ್ಜು, ತಿಕ್ಕು;
to rub, to massage;

मलना
लेप करना।
ಬಳಿ, ಸವರು, ಲೇಪಿಸು.
to anoint. to smear.

मलनी
आठ-दस अंगुल लंबा दो अंगुल चौड़ा, सुडौल और चिकने बाँस का वह टुकड़ा जिससे कुम्हार बरतनों की फालतू मिट्टी काटकर निकालते हैं।
ಕುಂಬಾರನ ಬಿದಿರು ಚಕ್ಕೆ.
bamboo splinter used by potters to remove superfluous earth while shaping the pots.

मलबा
कूड़ा-करकट;
ಕಸ;
rubbish, refuse;

मलबा
टूटी या गिराई हुई इमारत का ईट-पत्थर, चूना आदि।
ಮುರುಕಲುಗುಪ್ಪೆ.
the rubbish of a fallen building or wall, debris.

मलमल
एक प्रकार का प्रसिद्ध पतला कपड़ा।
ಮಲ್ಲಿನ ಬಟ್ಟೆ, ಮಸ್ಲಿನ್ ಬಟ್ಟೆ.
muslin.

मलमास
वह मास जिसमें संक्रान्ति न पड़ती हो, दो संक्रान्तियों के बीच में पड़नेवाला चंद्रमास।
ಅಧಿಕ ಮಾಸ.
an intercalary (thirteenth) month.

मलयानिल
मलय पर्वत की ओर से आनेवाली शीतल और सुगन्धित वायु।
ಮಲಯಮಾರುತ.
the cool and fragrant south wind from the Malaya mountain.

मलवाना
मलने का काम दूसरे से करवाना।
ತಿಕ್ಕಿಸು, ಉಜ್ಜಿಸು.
to have or get (a thing) rubbed.

मलाई
मलने की क्रिया या भाव;
ಉಜ್ಜಿಸುವಿಕೆ;
the act of kneading or rubbing;

मलाई
मलने की मजदूरी या पारिश्रमिक;
ಉಜ್ಜಿ ತಿಕ್ಕಿದ್ದಕ್ಕೆ ನೀಡುವ ಕೂಲಿ;
the wages paid for kneading or rubbing;

मलाई
वह गाढ़ा, चिकना अंश जो दूध उबालने पर उसके ऊपर जमने और तैरने लगता है, बालाई।
ಕೆನೆ.
cream of milk.

मलाल
दुःख, रंज;
ದುಃಖ;
grief, anguish;

मलाल
पश्चाताप।
ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ.
remorse, compunction.

मलावरोध
मल का रुकना या कब्जियत।
ಮಲಬದ್ಧತೆ.
constipation of the bowels.

मलाशय
शरीर में अंतड़ियों के नीचे का वह हिस्सा जिसमें शौच के समय बाहर निकलने से पहले मल एकत्र होता है।
ಮಲಾಶಯ.
rectum.

मलिका
महारानी।
ಮಹಾರಾಣಿ.
queen.

मलिन
उदास, म्लान।
ಬಾಡಿದ.
sad, downcast, melancholy.

मलिन
धीमा, मंद (प्रकाश);
ಮಸುಕಾದ (ಬೆಳಕು);
obscured, dull or dim (light etc.);

मलिन
मैला, कुचैला, गंदा;
ಕೊಳೆಯಾದ;
dirty, filthy, tarnished, stained;

मलिनता
मलिन होने की अवस्था या भाव।
ಮಾಲಿನ್ಯ, ಕೊಳಕುತನ.
dirtiness, filthiness. impurity.

मलीदा
रोटी या पकवान का चूर-चूर करके और अच्छी तरह मलकर बनाया जाने वाला एक प्रकार का खाद्य-पदार्थ जो चूरमे की तरह होता है।
ಸಕ್ಕರೆ, ತುಪ್ಪ, ಬೆಣ್ಣೆಗಳನ್ನು ಬೆರೆಸಿ. ಮಾಡಿದ ತಿನಿಸು.
cake made of pounded meal (or of flour) with butter and sugar.

मलीन
दे. 'मलिन'।
ನೋಡಿ 'मलिन'.
see "मलिन"

मल्ल-क्रीड़ा
मल्लयुद्ध, कुश्ती।
ಜಟ್ಟಿ ಕಾಳಗ, ಮಲ್ಲ ಯುದ್ಧ, ಕುಸ್ತಿ.
wrestling or boxing match.

मल्ल
पहलवान।
ಜಟ್ಟಿ, ಪೈಲ್ವಾನ.
professional wrestler or boxer.

मल्लयुद्ध
मल्लों का युद्ध, कुश्ती।
ಮಲ್ಲಯುದ್ಧ, ಕುಸ್ತಿ.
wrestling or boxing match.

मल्लविद्या
कुश्ती के दॉव-पेंच।
ಮಲ್ಲ ವಿದ್ಯೆ.
art of wrestling .

मल्लाह
वह व्यक्ति जो नदी में नाव खेकर अपनी जीविका आर्जित करता हो, केवट, माँझी।
ಅಂಬಿಗ.
sailor, mariner, boatman.

मल्लाही
मल्लाह का कार्य, पेशा और पद।
ಅಂಬಿಗನ ವೃತ್ತಿ.
profession of a sailor, business of boatman, seamanship, navigation.

मल्लिका
आठ अक्षरों का एक वर्णिक छंद।
ಎಂಟು ಅಕ್ಷರಗಳ ಒಂದು ಛಂದಸ್ಸು.
a metre in Sanskrit prosody,

मल्लिका
चमेली;
ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂ;
Arabian jasmine;

मल्हार
एक प्रसिद्ध राग जो वर्षा-ऋतु में गाया जाता है।
ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಹಾಡುವ ರಾಗ.
a raga in Indian music sung especially in rainy season.

मल्हार
लाड़-प्यार या दुलार;
ಪ್ರೀತಿಸುವಿಕೆ;
fondling, caressing;

मवाद
घाव से निकलनेवाली पीब।
ಕೀವು.
purulent matter. pus.

मवेशी
चौपाये, विशेषतः गाय, बैल, भैंस, आदि जिन्हें मनुष्य पालता है।
ದನಕರು, ಪಶು, ಜಾನುವಾರು.
cattle.

मशक
बकरी आदि की खाल का बना हुआ पानी भरने का भैला।
ಬುದ್ದಲಿಗೆ, ಚರ್ಮದ ಚೀಲ.
a large leather waterbag.

मशक्कत
कठिन परिश्रम, कड़ी मेहनत।
ಘೋರ ಪರಿಶ್ರಮ.
toil. hard labour.

मशगूल
कार्य या व्यापार में लगा हुआ, व्यस्त।
ಕಾರ್ಯಮಗ್ನ.
busy. occupied absorbed( in).

मशविरा
दूसरों से किया जानेवाला परामर्श।
ಸಲಹೆ.
consultation. advice.

मशहूर
जिसकी खूब शोहरत हो, प्रसिद्ध, विख्यात।
ಪ್ರಸಿದ್ಧ, ಖ್ಯಾತಿಗೊಂಡ.
famous, well-known, celebrated.

मंशा
अभिप्राय, उद्देश्य।
ಉದ್ದೇಶ್ಯ, ಅಭಿಪ್ರಾಯ.
purport, tenor.

मंशा
इच्छा, इरादा;
ಇಚ್ಛೆ, ಇಂಗಿತ;
motive, purpose, object, intention;

मशाल
जलाने की एक लम्बी लकड़ी जिसके एक सिरे पर कपड़ा लपेटा जाता है और प्रकाश के लिए जलाया जाता है।
ಪಂಜು, ದೀವಟಿಗೆ.
torch .

मशालची
वह जो जलती हुई मशाल लेकर रोशनी दिखलाते हुए चलता हो।
ಪಂಜು ಹಿಡಿಯುವವ.
torch-bearer.

मशीन
यंत्र, कल।
ಯಂತ್ರ.
machine.

मसकना
इस प्रकार दबना कि बीच में से फट जाए।
ಪಿಸಿ, ಹರಿದು ಹೋಗು.
to get pressed to the point of tearing, spitting etc.

मसकना
कपड़े को इस प्रकार दबाना कि बुनावट के तंतु टूटकर अलग हो जाएँ।
ಬಟ್ಟೆ ಚಿಂದಿಯಾಗುವಂತೆ ಹಿಸುಕು, ಹರಿ.
to press to the point of tearing (cloth etc.);

मसका
(लाक्षणिक अर्थ में) चापलूसी करना।
(ಲಾಕ್ಷಣಿಕ) ಬೆಣ್ಣೆ ಹಚ್ಚುವಿಕೆ.
flattery, adulation.

मसका
नवनीत, मक्खन;
ಬೆಣ್ಣೆ;
butter;

मसनद
एक प्रकार का गोल, तथा बड़ा तकिया।
ದುಂಡಗಿರುವ ದೊಡ್ಡ ದಿಂಬು.
bolster, big pillow.

मसल
कहावत, लोकोक्ति।
ಲೋಕೋಕ್ತಿ, ನಾಣ್ಣುಡಿ.
saying, proverb.

मसलना
दोनों हाथों का जोर लगाकर किसी चीज को रगड़ना।
ಹೊಸಕು.
to rub to pieces, to press hard, to bruise. to crush.

मसलन्
उदाहरण के रूप में, उदाहरणार्थ।
ಉದಾಹರಣೆಗಾಗಿ.
for example, for instance

मसला
विचारणीय विषय, समस्या।
ವಿಚಾರಣೀಯ ವಿಷಯ, ಸಮಸ್ಯೆ.
issue, question, problem.

मसहरी
मच्छरदानी।
ಸೊಳ್ಳೆ ಪರದೆ.
mosquito-net.

मसान
मरघट।
ಸ್ಮಶಾನ.
cremation ground, crematory.

मसाला
औषधियों, रासायनिक द्रव्यों आदि का तैयार किया हुआ मिश्रण;
ನಾನಾ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಬೆರೆಸಿ ಮಾಡಿದ ಔಷಧಿ;
mixture of drugs or chemicals;

मसाला
किसी काम या बात का आधारभूत साधन।
ಆಧಾರವಾದ ಸಾಮಗ್ರಿ.
material.

मसाला
धनिया, मिर्च, लोंग, हींग आदि पदार्थ जिनका उपयोग दाल, तरकारी आदि को सुगंधित और स्वादिष्ट करने के लिए किया जाता है;
ಮಸಾಲೆ;
necessaries (as for cooking), spicey, spices, condiments;

मसाला
सामग्री;
ಸಾಮಾನು;
material, ingredients etc:

मसालेदार
जिसमें मसाला पड़ा हुआ हो।
ಮಸಾಲೆ ಸಾಮಾನು ಬೆರೆಸಿದ.
seasoned with spices, pungent.

मसि
स्याही, रोशनाई।
ಶಾಯಿ, ಮಸಿ, ಇಂಕು.
ink.

मंसूख
रद्द किया हुआ (आदेश, निश्चय आदि)।
ರದ್ದು ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ.
cancelled, rescinded, repealed.

मंसूखी
रद्द किए जाने की क्रिया, दशा या भाव।
ರದ್ದು ಮಾಡುವಿಕೆ.
cancellation, rescission.

मसूड़ा
दाँतों के नीचे-ऊपर का मांस।
ವಸಡು.
gum (of the teeth).

मंसूबा (मनसूबा)
इरादा, विचार;
ವಿಚಾರ;
intention, will, desire;

मंसूबा (मनसूबा)
कोई काम करने से पहले मन में सोची जानेवाली युक्ति, जोड़-तोड़;
ಆಲೋಚನೆ, ಸಂಕಲ್ಪ;
contrivance, plan, design;

मंसूबा (मनसूबा)
तजवीज, योजना।
ಯೋಜನೆ.
project, scheme.

मसूर
एक प्रकार का अन्न जो द्विदल और चपटा होता है, एक दाल।
ತೊಗರಿ ಬೇಳೆಯ ಒಂದು ಜಾತಿ.
a kind of pulse ,lentil.

मसृण
चिकना;
ಜಿಡ್ಡಾಗಿರುವ;
unctuous, oily;

मसृण
भुलायम।
ಮೃದುವಾದ.
soft, smooth.

मसोसना
आकांक्षा आदि को किसी विवशतावश भीतर ही भीतर दबाए रखना।
ಮನೋಭಾವಗಳನ್ನು ವಿವಶತೆಯಿಂದ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ಅಡಗಿಸು.
to suppress (an emotion etc.).

मसौदा (मसविदा)
लेख आदि का आंरक्षिक रूप जिसमें काट-छाँट या परिवर्तन किया जा सकता हो।
ಕರಡು.
a draft.

मस्त
जिसमें मस्ती टपके।
ಆನಂದ ಮಗ್ನ.
overjoyed , delighted.

मस्त
नशे में चूर;
ಅಮಲೇರಿದ;
intoxicated, drunk;

मस्त
निश्चित और लापरवाह;
ಮತ್ತ, ನಿಶ್ಚಿತ;
careless;

मस्तक
माथा।
ಹಣೆ.
the forehead.

मस्तक
सिर;
ತಲೆ;
the head;

मस्तमौला
वह व्यक्ति जो अपने विचारों, कार्यों आदि में मस्त रहता हो और सांसारिक प्रपंचों में न पड़ता हो।
ಯಾವ ಪರಿವೆಯೂ ಇಲ್ಲದ ತನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ತಾನೇ ತೃಪ್ತಿಯಿಂದ ತನ್ನಲ್ಲಿ ತಾನು ಮಗ್ನನಾದ ವ್ಯಕ್ತಿ.
a carefree person recognising no obligations.

मस्ताना
मस्त होना, मस्ती पर आना।
ಮದಿಸು, ಮತ್ತನಾಗು.
to be in an intoxicated state, to be in a wanton mood, to be in a lively frolic .

मस्ताना
मस्त।
ಮತ್ತ, ಮದಿಸಿದ.
carefree, frolicsome.

मस्ताना
मस्तों-का सा;
ಮತ್ತನಾದ;
intoxicated, drunken;

मस्तिष्क
भेजा, दिमाग।
ಮೆದುಳು.
cerebrum, brain.

मस्ती
नशे की स्थिति।
ಅಮಲೇರಿದ ಸ್ಥಿತಿ.
intoxication .

मस्ती
मस्त होने की अवस्था या भाव, मतवालापन;
ಆನಂದ, ಸಂತೋಷ ಹರ್ಷದ ಮೈ ಮರೆವು;
joy;

मस्ती
संभोग की प्रबल इच्छा;
ಕಾಮೇಚ್ಛೆ;
passionate, sexual excitement;

मस्तूल
नाव, जहाज के बीच का वह बड़ा खंभा जिसमें पाल बाँधा जाता है।
ಹಡಗಿನ ಸ್ತಂಭ.
mast (of a ship or boat).

मस्सा
दाने के रूप में उभरा हुआ मांसपिंड।
ಉಬ್ಬಿ ಗಂಟಾಗಿ ಬೆಳೆದ ಮಾಂಸಪಿಂಡ.
wart, mole.

महक
दूर तक फैलनेवाली सुगन्ध।
ಹರಡಿದ ಸುಗಂಧ.
a wide-spread fragrance, fragrance, odour.

महकदार
महकवाला, खुशबूदार।
ಸುಗಂಧಪೂರಿತ, ಸುವಾಸನೆಯುಳ್ಳ.
fragrant, odoriferous, aromatic.

महकना
महक या गंध देना।
ಘಮಘಮಿಸು.
to give out sweet smell or fragrance.

महकमा
शासनिक दृष्टि से कोई विशिष्ट विभाग।
ಸರಕಾರಿ ವಿಭಾಗ.
a department.

महकाना
महक या सुगन्ध से युक्त करना।
ಸುಗಂಧಯುಕ್ತವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡು.
to exhale (agreeable scent), to perfume, to scent.

महँगा (स्त्री. मँहगी)
जिसके दाम अधिक या उचित से अधिक हों।
ತುಟ್ಟಿಯಾದ.
dear, expensive, costly.

महँगाई
पहले की अपेक्षा अधिक मूल्य पर वस्तुएँ बिकने की स्थिति;
ಬೆಲೆ ಏರಿಕೆ;
dearness,

महँगाई
महँगाई के कारण वेतन के अतिरिक्त दिया जानेवाला भत्ता।
ತುಟ್ಟಿ ಭತ್ಯ.
dearness allowance.

महज
केवल, निरा, सिर्फ।
ಕೇವಲ, ಮಾತ್ರ.
merely, only, solely.

महंत
वह साधु या संन्यासी जो किसी मठ आदि का प्रधान हो।
ಮಹಂತ, ಮಠದ ಪ್ರಧಾನ ಸಂನ್ಯಾಸಿ.
head of a monastery, abbot.

महती
दे. 'महत्'।
ನೋಡಿ 'महत्'.
see "महत"

महत्
बड़ा, बृहत्;
ದೊಡ್ಡದಾದ;
great, big, large, huge;

महत्
भारी, तीव्र।
ಭಾರಿಯಾದ.
intense, gross, thick, dense.

महत्
श्रेष्ठ, ऊँचा;
ಶ್ರೇಷ್ಠ;
high; eminent, distinguished;

महत्ता
बड़प्पन, महिमा;
ದೊಡ್ಡಸ್ತಿಕೆ.
greatness, magnitude;

महत्ता
महत्व।
ಮಹತ್ವ;
importance, significance.

महत्त्म समापवर्तक
गणित में वह बड़ी संख्या जिसका भाग दो या अन्य संख्याओं में पूरा-पूरा हो सके।
ಗಣಿತದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ತಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪವರ್ತನ.
G.C.M. (Greatest common measure).

महत्त्म
सबसे बड़ा।
ಎಲ್ಲಕ್ಕೂ ದೊಡ್ಡದಾದ.
greatest, biggest, excellent .

महत्व
किसी कार्य, वस्तु आदि की वह अवस्था जिसमें वह उपयोग, प्रभाव आदि के विचार से औरों से बढ़कर मानी या समझी जाती है;
ಮಹತ್ವ;
importance, significance;

महत्व
बड़प्पन, बड़ाई, श्रेष्ठता।
NA.
greatness, magnitude, high degree.

महत्वपूर्ण
महत्ववाला।
ಮಹತ್ವದಿಂದ ಕೂಡಿದ.
important, significant.

महत्वाकांक्षा
बड़ा बनने की आकांक्षा, उच्चाकांक्षा।
ಹೆಬ್ಬಯಕೆ, ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆ.
ambition, aspiration.

महत्वाकांक्षी
महत्वाकांक्षा रखनेवाला।
ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷಿ.
ambitious, aspiring.

महफिल
जलसा, सभा;
ಕೂಟ, ಸಭೆ;
an assembly, a congregation, a private gathering;

महफिल
नाच-रंग का जलसा।
ನೃತ್ಯ-ಸಂಗೀತದ ಕೂಟ.
recreational assembly.

महरा (स्त्री. महरी)
कहार।
ಪಲ್ಲಕ್ಕಿ ಹೊರುವವ, ಬೋಯಿ.
kahar, a palki-bearer.

महर्षि
बहुत बड़ा ऋषि।
ಮಹರ್ಷಿ.
great Rishi, great sage or saint.

महल
राजाओं, रईसों आदि के रहने का बहुत बड़ा मकान, प्रासाद।
ಮಹಲು, ದೊಡ್ಡ ಅಂತಸ್ತುಗಳ ಮನೆ.
a palace, a castle, a palatial mansion.

महसूल
कर या शुल्क;
ಕಂದಾಯ ತೆರಿಗೆ;
tax, duty, custom;

महसूल
कोई वस्तु कहीं भेजने का किराया या भाड़ा
ಸಾಗು ವೆಚ್ಚ;
portage;

महसूल
मालगुजारी या लगान।
ರಾಜಸ್ವ, ಕಂದಾಯ.
revenue, income.

महसूली
जिस पर महसूल लगा हो या लग सकता हो।
ತೆರಿಗೆ ಹಾಕಬಹುದಾದ.
dutiable, taxable.

महसूस
ज्ञानेन्द्रियों के द्वारा अनुभूत (विषय)।
ಜ್ಞಾನೇಂದ್ರಿಯಗಳ ಮೂಲಕ ಅನುಭೂತ.
perceived, felt.

महा
बड़ा, महान।
ಮಹತ್ತಾದ.
great, illustrious, mighty.

महा
बहुत अधिक, अत्यन्त;
ಬಹಳ ಅಧಿಕ;
ample, excessive;

महाकाय
बहुत बड़ी काया या शरीरवाला।
ಮಹಾಕಾಯ, ದೊಡ್ಡ ಶರೀರದ.
large, mammoth, gigantic.

महाकाल
अखंड, अनंतकाल।
ಅನಂತಕಾಲ.
the Time Infinite.

महाकाल
शिव का संहारकारी रूप;
ರುದ್ರ, ಮಹಾಕಾಲ ಶಿವ;
a form of Siva in his character as the destroyer of the world;

महाकाव्य
बड़ा काव्य, आठ या इससे अधिक सर्गोंवाला वह प्रबन्धकाव्य जिसमें विविध ऋतुओं आदि का वर्णन हो तथा जिसमें सभी रसों एवं विविध छंदों का समावेश हो।
ಮಹಾಕಾವ್ಯ.
a great or classical poem, an epic.

महाजन
लेनदेन का व्यवसाय करनेवाला व्यक्ति, साहूकार;
ಬಡ್ಡಿ ವ್ಯವಸಾಯದ ಸಾಹುಕಾರ;
a merchant, tradesman, money-lender;

महाजन
श्रेष्ठ, व्यक्ति।
ಶ್ರೇಷ್ಠ ವ್ಯಕ್ತಿ.
a great or eminent man, a very distinguished person.

महाजनी
एक विशेष लिपि जो बही-खाते में प्रयुक्त की जाती है;
ಲೆಕ್ಕದ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಿಪಿ;
a kind of script used in account books;

महाजनी
सूद पर रूपये उधार देने का कारोबार।
ಬಡ್ಡಿ ವ್ಯಾಪಾರ.
banking business, money-lending business.

महात्मा
शुद्ध हृदय तथा उच्च विचारोंवाला व्यक्ति
ಮಹಾತ್ಮ.
high-souled, high-minded, noble;

महात्मा
संत, योगी, सिद्ध पुरुष।
NA.
saintly (person), saint, enlightened soul.

महाद्वीप
पृथ्वी का वह बड़ा भाग जिसमें कई देश हों जैसे एशिया, यूरोप आदि।
ಮಹಾದ್ವೀಪ.
continent.

महाधिवक्ता
विधिक क्षेत्र में किसी राज्य का वह प्रमुखतम अधिकारी जो शासकीय विवादों में उच्च न्यायालय के सामने राजकीय पक्ष प्रस्तुत करता है।
ಮಹಾಧಿವಕ್ತ, ಅಡ್ವೊಕೇಟ್ ಜನರಲ್, ರಾಜ್ಯ ಮಹಾನ್ಯಾಯವಾದಿ.
advocate general.

महानता
दे. 'महत्ता'।
ನೋಡಿ 'महत्ता'.
See "महत्ता"

महानिशा
प्रलय की रात।
ಪ್ರಳಯ ರಾತ್ರಿ.
the great deluge.

महानिशा
रात्रि का दूसरा और तीसरा पहर;
ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ;
the dead of night, the second and third watches of the night;

महानुभाव
बहुत बड़ा व्यक्ति, उच्च विचारवाला व्यक्ति।
ಮಹಾನುಭಾವ.
high-minded, noble-minded, generous person.

महान्यायवादी
विधिक क्षेत्र में किसी राज्य या राष्ट्र का वह प्रधान अधिकारी जिसे लोगों के विरुद्ध कानूनी कार्रवाइयाँ करने का पूर्ण अधिकार प्राप्त हो।
ಸರ್ಕಾರಿ ವಕೀಲ, ಮಹಾನ್ಯಾಯವಾದಿ, ಅಟರ್ನಿ ಜನರಲ್.
attorney-general.

महापातक
बहुत बड़ा तथा घोर पाप।
ಮಹಾಪಾತಕ.
a great crime or sin, a heinous offence.

महापाप
दे. 'महापातक'।
ನೋಡಿ 'महापातक'.
See "महापातक"

महापुरुष
श्रेष्ठ जन, महिमाशाली पुरुष।
ಮಹಾಪುರುಷ.
a great man, an eminent personage. a dignitary.

महाप्रलय
ब्रह्मा की आयु समाप्त होने पर होनेवाला संपूर्ण सृष्टि का नाश।
ಮಹಾಪ್ರಳಯ.
the great deluge.

महाप्रस्थान
प्राचीन काल में स्वर्गारोह के उद्देश्य से महापथ के द्वारा की जानेवाली दुर्गम पर्वतों की यात्रा।
ಸ್ವರ್ಗಕಾಮಕ್ಕಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಯಾತ್ರೆ.
setting out on a great journey for ending life.

महाप्रस्थान
मृत्यु, मौत;
ಮೃತ್ಯು, ಸಾವು;
departing from this life, death;

महाप्राण
व्याकरण के अनुसार ऐसा वर्ण जिसके उच्चारण में प्राणवायु का विशेष व्यवहार करना पड़ता है, प्रत्येक वर्ग का दूसरा और चौथा अक्षर।
ವ್ಯಾಕರಣದಲ್ಲಿ ಮಜಾ ಪ್ರಾಣಾಕ್ಷರಗಳು.
the hard breathing or aspirate sound made in the pronunciation of the aspirates, (in Gram.) an aspirated letter.

महाभाग (महाभागी)
अति भाग्यवान।
ಭಾಗ್ಯವಂತ.
highly fortunate or blessed, very prosperous or happy.

महाभूत
आधुनिक विज्ञान में वह मूल तत्व जो सभी तत्वों में समान रूप से पाया जाता है और उन सब का मूल कारण है।
ಮೂಲತತ್ವ, ಪದಾರ್ಥ, ದ್ರವ್ಯ.
the matter.

महाभूत
भारतीय दर्शन में पृथ्वी आकाश आदि पाँच तत्व या भूत;
ಪಂಚಮಹಾಭೂತಗಳು;
the five elements;

महामंत्री
किसी संस्था आदि का सबसे प्रमुख मंत्री, महासचिव।
ಮುಖ್ಯ/ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ.
general secretary.

महामना
उदारचित, जिसका मन सब प्रकार से शुद्ध हो।
ಶುದ್ಧಾಂತಃಕರಣವುಳ್ಳ.
high-minded, noble-minded. liberal.

महामहिम
जिसकी महिमा बहुत अधिक हो।
ಬಹಳ ಮಹಿಮೆಯುಳ್ಳ ಮಹಾಮಹಿಮೆ.
Majesty.

महामान्य
बहुत अधिक माननीय।
ಮಹಾಮಾನ್ಯ, ಮಾನನೀಯ.
most honourable. most revered. His Highness.

महामारी
ऐसा रोग जिससे बहुत अधिक लोग मरें, हैजा, प्लेग आदि।
ಪ್ಲೇಗು, ಕಾಲರ ಮುಂತಾದ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗಗಳು.
an epidemic. (cholera. plague. etc.).

महायज्ञ
बहुत बड़ा यज्ञ।
ಮಹಾಯಜ್ಞ.
a great sacrifice or offering.

महायात्रा
मृत्यु।
ಸಾವು, ಮೃತ್ಯು.
the great- journey. death.

महायुद्ध
बहुत बड़ा तथा व्यापक युद्ध, विश्वयुद्ध।
ಮಹಾಯುದ್ಧ.
a great war. a world war.

महारथी
किसी विषय का प्रकांड विद्वान या किसी क्षेत्र का महान व्यक्ति।
NA.
a leading luminary in any. field of knowledge or activity.

महारथी
वह योद्धा जो अकेला दस हजार योद्धाओं से लड़ने में समर्थ हो;
ಮಹಾರಥಿ.
a great warrior;

महाराज
बड़ा राजा;
ಮಹಾರಾಜ;
a great king, supreme sovereign;

महाराज
ब्राह्मण, साधु-संत आदि का सम्मान सूचक संबोधन;
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸಾಧು, ಸಂತ ಮಹಾಪುರುಷರನ್ನು ಸಂಬೋಧಿಸುವ ಶಬ್ದ;
a form of respectful address to a Brahman, or a superior, Majesty, Excellency etc.;

महाराज
भोजन बनानेवाला ब्राह्मण।
ಅಡಿಗೆ ಭಟ್ಟ.
cook.

महारात्रि
दे. 'महानिशा'।
ನೋಡಿ 'महानिशा'.
see 'महानिशा'

महारानी
राजा या सम्राट की पत्नी, मलिका।
ಮಹಾರಾಣಿ; ಪಟ್ಟಮಹಿಷಿ.
queen, empress.

महारोग
बहुत बड़ा और प्रायः असाध्य रोग।
ಅಸಾಧ್ಯವಾದ ರೋಗ.
a dangerous illness, grievous malady.

महारोगी
किसी महारोग से पीड़ित।
ಮಹಾರೋಗಿ.
suffering from a severe illness.

महालेखापाल
लेखा-विभाग का सबसे प्रधान अधिकारी।
ಮಹಾ ಲೆಕ್ಕಿಗ, ಮಹಾಲೇಖಾಪಾಲ.
accountant general.

महावत
हाथीवान, फीलवान।
ಮಾವಟಿಗ.
a mahout, elephant-driver.

महावर
लाख का रंग जिससे स्त्रियाँ अपने पैर रंगती हैं।
ಗೋರಂಟಿ, ಲಾಕ್ಷ, ಅಲತಿಗೆ.
red colour used by ladies to beautify their feet.

महाविद्यालय
उच्च शिक्षा देनेवाला विद्यालय।
ಕಾಲೇಜು, ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ.
a college.

महावीर
बहुत बड़ा वीर, पराक्रमी।
ಪರಾಕ್ರಮಿ.
having tremendous valour, extremely gallant.

महावीर
हनुमान।
ಆಂಜನೇಯ, ಹನುಮಂತ.
an epithet of Hanuman.

महाशय
उच्चाशय, उदार, सज्जन (प्रायः नाम के साथ आदरार्थ संबोधन प्रयुक्त किया जाता है)।
ಮಹಾಶಯ, ಮಾನ್ಯರೆ, ಸ್ವಾಮಿ.
a term of respectful address, Your Honour. Sir, Master.

महासभा
कोई बहुत बड़ी सभा;
ಮಹಾಸಭೆ;
a mammoth meeting or gathering;

महासभा
राष्ट्रसंघ के तत्वावधान में होनेवाली वह सभा जिसमें सम्बद्ध समस्त राष्ट्रों के प्रतिनिधि सम्मिलित होते हैं।
ಎಲ್ಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಸಭೆ.
general assembly (as of UNO).

महासागर
वह समस्त जलराशि जो इस लोक के स्थल-भाग को चारों ओर से घेरे हुए है।
ಮಹಾಸಮುದ್ರ.
ocean.

महिपाल
दे. 'महीप'।
ನೋಡಿ 'महीप'.
see "महीप"

महिमा
अपनी देह का इच्छानुसार विस्तार कर लेने की शक्ति।
ಇಚ್ಛಾನುಸಾರ ದೇಹವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿ.
one of the 8 Siddhis, the power of increasing size of the body at will.

महिमा
गौरव, बड़प्पन, माहात्म्य;
ಮಹಿಮೆ;
greatness, glory, dignity, exaltation;

महिला
स्त्री, औरत।
ಮಹಿಳೆ.
a lady. dame.

महिषी
अभिषिक्ता रानी, पटरानी।
ಪಟ್ಟದ ರಾಣಿ, ರಾಜಮಹಿಷಿ.
queen consort.

महिषी
भैंस;
ಎಮ್ಮೆ;
a she-buffalo;

मही
पृथ्वी।
ಪೃಥ್ವಿ.
earth, ground, soil.

महीतल
पृथ्वी, संसार।
ಪೃಥ್ವಿ, ಜಗತ್ತು.
surface of the earth. ground, soil.

महीधर
पर्वत, पहाड़।
ಪರ್ವತ.
mountain.

महीन
बारीक, पतला।
ತೆಳುವಾದ.
fine. thin (not coarse), soft (as voice).

महीना
मासिक धर्म।
ಹೆಂಗಸರು ಹೊರಗಾಗುವ ದಿನಗಳು.
menses.

महीना
वर्ष का बारहवाँ भाग, 30 दिन का समय, मास;
ತಿಂಗಳು;
month;

महीप
राजा।
ರಾಜ, ಮಹಿಪಾಲ.
king.

महीपति
दे. 'महीप'।
ನೋಡಿ 'महीप'.
see "महीप"

महीश
दे. 'महीप'।
ನೋಡಿ 'महीप'.
see "महीप"

महुआ (महुवा)
एक प्रसिद्ध पेड़ जिसके फल-फूल खाने, शराब बनाने और लकड़ी, ईंधन तथा इमारती कामों में आते हैं।
ತಿನ್ನುವಂತಹ ಹೂ ಹಣ್ಣು ಕೊಡುವ ಹಾಗೂ ಹೆಂಡ ಸೌದೆ, ಮರಮುಟ್ಟುಗಳಿಗಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವಂತಹ ಒಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವೃಕ್ಷ.
a tree bearing sweet flowers used for preparing liquor and also as timber and fuel.

महोत्सव
बहुत बड़ा उत्सव या समारोह।
ಮಹೋತ್ಸವ.
a great festival, any great rejoicing, big celebration.

महोदय (महोदया- स्त्री.)
किसी व्यक्ति के लिए प्रयुक्त किया जानेवाला एक आदरपूर्वक संबोधन।
ಮಹಾಶಯ, ಮಾನ್ಯರೆ, ಸ್ವಾಮಿ.
an honorific term). Sir.

माँ-बाप
माता-पिता।
ತಂದೆ-ತಾಯಿಗಳು.
mother and father, parents.

माँ
माता, जननी।
ತಾಯಿ.
mother.

माई
नौकरानी।
ಕೆಲಸದವಳು.
a maid servant,

माई
माता, माँ;
ತಾಯಿ;
mother;

माई
वृद्धा, आदरणीया स्त्री का संबोधन;
ವೃದ್ಧೆ ಹಾಗೂ ಆದರಣೀಯ ಸ್ತ್ರೀಯನ್ನು ಸಂಬೋಧಿಸುವ ಶಬ್ದ;
mode of address to a respectable old lady;

मांग-टीका
माथे पर पहनने का एक गहना।
ಮುಂದಲೆ ಆಭೂಷಣ.
an ornament worn along the parting of hair (by a woman).

मांग
आधिकारिक रूप में या दृढ़तापूर्वक यह कहना कि हमें अमुक-अमुक सुविधाएँ मिलनी चाहिए।
ಬೇಡಿಕೆ.
demand.

मांग
किसी पदार्थ के लिए लोगों को होनेवाली आवश्यकता या चाह;
ಅಗತ್ಯಗಳು;
requirement. want;

मांग
माँगने की क्रिया, याचना;
ಯಾಚನೆ;
asking, begging;

मांग
सिर के बालें को विभक्त करके बनाई जानेवाली रेखा;
ಮುಂದಲೆ;
parting of the hair (on the head);

माँगना
कुछ देने की प्रार्थना करना, याचना करना।
ಬೇಡು, ಯಾಚಿಸು.
to ask for. request. demand. to claim.

मांगलिक
मंगलजनक, मंगलसूचक।
ಮಂಗಳಕರವಾದ.
benedictory, auspicious, propitious.

माघ
ग्यारहवाँ चांद्र मास जो फागुन से पहले पडता है।
ಮಾಘಮಾಸ.
eleventh month of Indian calendar.

माचिस
दियासलाई।
ಬೆಂಕಿಪೆಟ್ಟಿಗೆ.
matches, matchstick, match-box.

माँजना
अभ्यास करना, मश्क करना।
ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡು.
to practice, to exercise.

माँजना
साफ करने के लिए अच्छी तरह रगड़ना;
ಉಜ್ಜಿ ತೊಳೆ;
to cleanse, to scrub, to polish;

माजरा
घटना का विवरण, हाल।
ಘಟನೆಯ ವಿವರ.
matter, affair.

माजरा
घटना;
ಘಟನೆ;
event, incident, occurrence;

माजून
भांग की बर्फी या भांगयुक्त अवलेह;
ಬಂಗಿ, ಗಾಂಜಾದ ಮಿಠಾಯಿ ಅಥವಾ ಲೇಹ್ಯ.
an intoxicating sweetmeat prepared with bhang as an ingredient.

माजून
शहद, शक्कर आदि के योग से बना हुआ दवाओं का अवलेह;
ಸಕ್ಕರೆ ಜೇನು ಮುಂತಾದ್ದನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಮಾಡಿದ ಲೇಹ್ಯ;
a medicine in the sweatmeat;

माजूफल
माजू के भवाड़ का गोंद।
ಔಷಧದ ಗುಣವುಳ್ಳ ಮರದ ಗೋಂದು.
gall-nut, medicinal gum of a tree;

मांझा
पतंग की मजबूत एवं कड़ी डोर जो घिसा हुआ शीशा आदि मलकर बनाई जाती है।
ಗಾಳಿಪಟಕ್ಕೆ ಕಟ್ಟಲು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿದ ದಾರ.
the kite-flying thread made sharper and stiffer by being treated with powdered glass

माँझी
केवट, मल्लाह।
ಅಂಬಿಗ.
steersman, boatman, sailor.

मांड
उबाले हुए चावलों का पानी जो फेंक दिया जाता है, पसाव।
ಅಕ್ಕಿ ಗಂಜಿ.
rice-water, starch.

माँडना
अन्न की बालों में से दाने झाड़ना।
ತೆನೆ ಬಡಿದು ಕಾಳು, ಬೇರೆ ಮಾಡು.
to separate grain from the ears of corn.

माँडना
गूँधना, सानना;
ನಾದು, ತೀಡು;
to knead;

मांडा
एक तरह का पराठा।
ಒಂದು ಬಗೆಯ ಪರೋಠಾ.
a kind of thin cake, paratha.

मांडी
मांड, कपड़े में दिया जानेवाला कलफ।
ಗಂಜಿ, ಬಟ್ಟೆಗೆ ಹಾಕುವ ಗಂಜಿ.
starch (made of rice-flour etc.).

माणिक
लाल रंग का एक बहुमूल्य रत्न।
ಮಾಣಿಕ್ಯ.
ruby .

मात
पराजय, हार;
ಸೋಲು;
defeat;

मात
शंतरज के खेल में वह स्थिति जब कोई पक्ष बादशाह को मिलनेवाली शह न बचा सकता हो।
ಚದುರಂಗದ ಆಟದಲ್ಲಿ ರಾಜನನ್ನು ಕಾಪಾಡಲಾಗದ ಸ್ಥಿತಿ.
checkmate.

मातम
मृतक का शोक, शोक के कारण होनेवाला रोना पीटना।
ಮೃತ್ಯುಶೋಕ.
grief, mourning, lamentation.

मातमपुर्सी
मृतक के यहाँ जाकर सहानुभूति प्रकट करने की क्रिया।
ಶೋಕಸಂತಾಪ.
condolence.

मातमी
मातम संबंधी, शोक-सूचक।
ಶೋಕ-ಸೂಚಕ.
of or relating to mourning, mournful.

मातहत
जो किसी के अधीन हो।
ಆಶ್ರಯ ಅಥವಾ ಅಧೀನದಲ್ಲಿರುವ.
that which is under, subordinate, under.

माता
आदरणीया वयोवृद्ध स्त्री का संबोधन;
ಆದರಣೀಯ ಸ್ತ್ರೀ;
an affectionate or respectful term of address to an elderly woman;

माता
चेचक या शीतला नामक रोग।
ಸಿಡುಬು ಮೈಲಿ, ದೇವಿ.
small-pox.

माता
माँ, जननी;
ತಾಯಿ;
mother;

मातृत्व
माता अर्थात् संतानवती होने की अवस्था।
ತಾಯಿತನ.
maternity, motherhood.

मातृभाषा
अपने जन्म-स्थान की, अपने घर में बोली जानेवाली भाषा।
ಮಾತೃಭಾಷೆ.
mother-tongue.

मातृभूमि
जन्मभूमि, स्वदेश।
ಮಾತೃಭೂಮಿ, ತಾಯ್ನಾಡು .
motherland.

मात्र
केवल, सिर्फ।
ಮಾತ್ರ, ಕೇವಲ.
only, merely, mere, sheer.

मात्रा
(दवा की) खुराक;
ಔಷಧ ಪ್ರಮಾಣ, ಡೋಜು;
a dose (of medicine);

मात्रा
किसी अक्षर में लगाया जानेवाला स्वरसूचक चिह्न।
ಅಕ್ಷರಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸುವ ಸ್ವರ ಚಿಹ್ನೆ.
vowel-mark in Devanagari Script.

मात्रा
परिमाण;
ಪರಿಮಾಣ; .
measure, quantity;

मात्रा
ह्रस्व वर्ण के उच्चारण में लगनेवाला काल;
ಹ್ರಸ್ವ ವರ್ಣದ ಉಚ್ಚಾರ ಮಾಡುವಷ್ಟು ಕಾಲ;
the length of time required to pronounce a short syllable;

मात्रिक
जिसमें मात्राओं की गणना या विचार होता हो।
ಮಾತ್ರೆಗಳ ಎಣಿಕೆಯುಳ್ಳ.
based on the number of Matras.

मात्रिक
मात्रा-संबंधी
ಮಾತ್ರೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ;
of or pertaining to a vowel-mark;

मात्सर्य
ईर्ष्या, दूसरे का उत्कर्ष देखकर जलना।
ಅಸೂಯೆ, ಹೊಟ್ಟೆಕಿಚ್ಚು.
envy, jealousy, malice.

माथा
मस्तक, ललाट;
ಹಣೆ;
forehead ;

माथा
वस्तु का अग्रभाग;
ಅಗ್ರಭಾಗ;
fore part (of anything) ;

माथा
सिर।
ತಲೆ.
head.

माथापच्ची
समझने-समझाने के लिए होनेवाला ऐसा परिश्रम जिससे शरीर थक जाए।
ವಿಷಯ ವಿವರಿಸಲು ತಲೆ ಕೆಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ.
taxing of brains, mental over-exertion.

माँद
खूंखार जानवरों की रहने की जगह, गुफा।
ಕಾಡು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಗುಹೆ, ಗವಿ.
den (of a wild beast).

मादक
नशा उत्पन्न करनेवाला।
ಮಾದಕ, ಅಮಲು ತರುವ.
Intoxicating, maddening, stupefying.

मादकता
नशीलापन।
ಮಾದಕತೆ.
state of intoxication drunkenness.

मांदगी
रोग, बीमारी।
ರೋಗ.
fatigue. weariness, illness.

मांदा
बीमार, रोगग्रस्त।
ರೋಗಗ್ರಸ್ತ.
fatigued. tired, ailing. indisposed.

मादा
स्त्री जाति का जीव या प्राणी।
ಹೆಣ್ಣು ಜಾತಿಯ ಪಶು, ಪಕ್ಷಿ, ಪ್ರಾಣಿ.
female.

माद्दा
मवाद।
ಕೀವು.
pus.

माद्दा
वह गुण, तत्त्व, योग्यता अथवा पात्रता जिससे मनुष्य कुछ करने-धरने योग्य होता है;
ಯೋಗ್ಯತೆ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಸಹಜ ಶಕ್ತಿ;
faculty, capacity;

माद्दा
वह पदार्थ जिससे कोई वस्तु बनी हो या बनाई जाए;
ಮೂಲ ಪದಾರ್ಥ, ಮೂಲ ಧಾತು;
ingredient, element;

माधुरी
मधुरता, मिठास।
ಮಾಧುರ್ಯ.
sweetness, pleasantness.

माधुर्य
काव्य का एक गुण।
ಕಾವ್ಯ ಮಾಧುರ್ಯ.
one of the poetic qualities,

माधुर्य
मधुरता, मिठास;
ಮಧುರತೆ;
sweetness, pleasantness;

माध्यम
साधन, जरिया।
ಮಾಧ್ಯಮ, ಸಾಧನ.
means, medium.

माध्यमिक शिक्षा
प्रारंभिक शिक्षा के उपरांत और उच्च शिक्षा से पहले दी जानेवाली शिक्षा।
ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ.
secondary education.

मान-मनौती
दे. 'मान-मनौवल'।
ನೋಡಿ 'मान-मनौवल'.
See "मान मनौवल"

मान-मनौवल
रूठे हुए को मनाने की क्रिया या भाव।
ಸಿಟ್ಟಾದವರನ್ನು ಸಮಾಧಾನ ಗೊಳಿಸುವಿಕೆ.
entreaties and persuasion ( esp. amongst lover and beloved).

मान-हानि
अपमान, अप्रतिष्ठा।
ಮಾನಹಾನಿ.
insult, defamation.

मान
नायक के किसी अपराध से नायिका का रूठना;
ನಾಯಕನ ತಪ್ಪಿನಿಂದ ನಾಯಕಿಗೆ ಬರುವ ಕೋಪ;
female caprice, amorous sulking;

मान
पैमाना, नाप-तौल।
ಅಳತೆ.
measure. scale .

मान
प्रतिष्ठा, गौरव;
ಗೌರವ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಗಳು;
prestige, dignity;

मान
सम्मान, आदर;
ಆದರಣೆ;
respect, honour, regard;

मानक
विशिष्ट वस्तुओं के आकार प्रकार, महत्व आदि जाँचने का कोई आधिकारिक आदर्श, मानदंड या रूप।
ಮಾನದಂಡ, ಅಳತೆಗೋಲು.
standard, norm.

मानकीकरण
एक ही वर्ग की बहुत सी वस्तुओं के गुण, महत्व आदि का एक मानक रूप स्थिर करने की क्रिया।
ಒಂದೇ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ, ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ತರುವಿಕೆ, ಸ್ತರೀಕರಣ.
standardization .

मानचित्र
नक्शा, रेखाओं का ऐसा अंकन जिसमें किसी भूभाग की नदियों, पहाड़ों नगरों आदि का विस्तार दिखाया गया हो।
ಭೂಪಟ, ನಕ್ಷೆ.
map.

मानचित्रावली
मानचित्रों का संकलन या संग्रह, एटलस।
ಭೂಪಟಗಳ ಪುಸ್ತಕ ಅಟ್ಲಾಸು.
atlas.

मानदंड
नापने का डंडा, पैमाना।
ಮಾನದಂಡ, ಅಳತೆಗೋಲು.
standard, criterion.

मानदेय
किसी कार्य या सेवा के बदले में आदरपूर्वक दिया जानेवाला धन।
ಗೌರವ ಧನ.
honorarium.

मानना
(किसी के प्रति) श्रद्धा रखना;
ಗೌರವಿಸು;
to respect, revere, esteem;

मानना
(किसी के) गुण, योग्यता, आदि का कायल होना;
ಮನ್ನಣೆ ಮಾಡು;
to acknowledge the superiority of;

मानना
तर्क-निर्वाह हेतु कुछ समय के लिए वस्तुस्थिति के विपरीत कल्पना करना।
ಭಾವಿಸು.
to assume, suppose, to take for granted.

मानना
स्वीकार करना, कबूल करना;
ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳು;
to admit, to accept, to confess;

माननीय
मान करने योग्य, आदरणीय।
ಮಾನ್ಯ, ಗಣ್ಯ, ಗೌರವಾರ್ಹ, ಆದರಣೀಯ.
honourable, venerable, respectable.

मानपत्र
किसी का सम्मान करने के लिए दिया जानेवाला वह पत्र जिसमें उसके सत्कार्यों आदि की स्तुति रहती है।
ಸನ್ಮಾನ ಪತ್ರ, ಮಾನಪತ್ರ.
an address (for welcome).

मानव-विज्ञान
मनुष्यों की उत्पति, उनकी जातियों, स्वभाव आदि का विवेचन करनेवाला शास्त्र।
ಮಾನವ ಜಾತಿಯ ಉತ್ಪತ್ತಿ, ವಿಕಾಸಗಳನ್ನು ವಿವೇಚಿಸುವ ಶಾಸ್ತ್ರ, ನೃವಿಜ್ಞಾನ.
anthropology.

मानव
मनुष्य, इंसान।
ಮನುಷ್ಯ.
a man, human being.

मानवता
मनुष्य के आदर्श तथा स्वाभाविक गुणों, भावनाओं आदि का प्रतीक या समूह।
ಮನುಷ್ಯತ್ವ.
human quality.

मानवता
मानव होने की अवस्था या भाव, मुनष्य-जाति;
ಮಾನವ ಜಾತಿ;
humanity, mankind:

मानवतावाद
वह सिद्धांत जिसमें यह माना जाता है कि सभी मनुष्यों का समान रूप में कल्याण होना चाहिए और सबकी उन्नति होने की व्यवस्था होनी चाहिए
ಮಾನವತಾವಾದ.
humanism.

मानवतावादी
मानवतावाद के सिद्धान्तों का अनुयायी और समर्थक
ಮಾನವತಾವಾದದ ಅನುಯಾಯಿ.
humanist.

मानवतावादी
मानवतावाद सम्बन्धी।
ಮಾನವತಾವಾದಿ.
humanistic.

मानवती
साहित्य में वह नायिका जो नायक से रुष्ट या असंतुष्ट होने पर मान करती हो।
ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾಯಕನ ಮೇಲೆ ಸಿಟ್ಟು ಮಾಡಿಕೊಂಡ ನಾಯಿಕೆ, ಒಂದು ನಾಯಿಕಾ ಭೇದ.
a beloved who amorously assumes a sulking posture (for some lapse on the part of the lover.).

मानववाद
दे. 'मानवतावाद'।
ನೋಡಿ 'मानवतावाद'.
See "मानवतावाद"

मानवी
नारी, स्त्री।
ನಾರಿ, ಹೆಂಗಸು.
woman.

मानवी
मानव का, मनुष्य-संबंधी।
ಮಾನವತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ.
pertaining to man

मानवीकरण
किसी वस्तु को मानव का रूप देने की क्रिया या भाव।
ಮಾನವೀಕರಣ.
imagine or depict something in the form of a human being.

मानवीय
मनुष्योचित।
ಮನುಜೋಚಿತ.
human, humane.

मानवीय
मानव संबंधी;
ಮಾನವ ಸಂಬಂಧದ;
pertaining to mankind;

मानस
आदमी, मनुष्य।
ಮನುಷ್ಯ.
man, human being.

मानस
मन से उत्पन्न, मनःकृत।
ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಉದಿಸಿದ, ಮನಸ್ಸಿನ.
produced from the mind, mental.,

मानस
मन, चित्त;
ಮನಸ್ಸು;
mind, heart, soul;

मानस
मानसरोवर;
ಮಾನಸ ಸರೋವರ;
a sacred lake on the mountain kailasa;

मानसपुत्र
(ब्रह्मा के) संकल्प मात्र से उत्पन्न पुत्र।
(ಬ್ರಹ್ಮನ) ಮಾನಸ ಪುತ್ರರು.
psychic progeny.

मानसपूजा
बाह्योपचार के बिना मन से की जानेवाली पूजा।
ಮಾನಸ ಪೂಜೆ.
mental or spiritual devotion.

मानसरोवर
हिमालय में स्थित एक पवित्र झील जो बड़े तीर्थों में मानी जाती है।
ಮಾನಸ ಸರೋವರ.
name of a sacred lake in the Himalaya mountains which is a place of pilgrimage.

मानसिक
मन-संबंधी।
ಮನಸ್ಸಿನ, ಮಾನಸಿಕ.
of or pertaining to the mind, mental, psychic.

मानसून
बरसात, वर्षा ऋतु।
ವರ್ಷಋತು, ಮಳೆಗಾಲ.
the monsoon (season).

मानिनी
दे. 'मानवती'।
ನೋಡಿ 'मानवती'.
see "मानवती"

मानी
मान करनेवाला, स्वाभिमानी;
ಸ್ವಾಭಿಮಾನಿ;
haughty, proud, possessed of self-respect;

मानी
मानयुक्त, प्रतिष्ठित।
ಗೌರವಾರ್ಹ,ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ.
entitled to respect. highly honoured.

मानुषिक
मनुष्य-संबंधी।
ಮಾನುಷಿಕ, ಮನುಷ್ಯ ಸಂಬಂಧವಾದ.
of or pertaining to mankind or human being.

मानुषी
औरत, नारी।
ನಾರಿ, ಹೆಂಗಸು.
woman.

मानुषी
मानुषीय, मनुष्य का।
ಮನುಷ್ಯನ, ಮಾನವ ಸಂಬಂಧವಾದ.
of or pertaining to mankind or human being.

मानुष्य
आदमी, मनुष्य।
ಮನುಷ್ಯ.
man;. human being.

मानुष्य
मनुष्य-संबंधी, मनुष्य का।
ಮನುಷ್ಯನ.
belonging to mankind, human.

माने
अर्थ, अभिप्राय, हेतु।
ಅರ್ಧ, ಅಭಿಪ್ರಾಯ, ಕಾರಣ.
meaning, purport, import.

मानो
जैसे, गोया।
ಎಂಬಂತೆ, ಹಾಗೆ, ಹೇಗೆಂದರೆ.
supposing, as .though, as if, as it were.

मान्य
आदरणीय, सम्मान का अधिकारी।
ಸಮ್ಮಾನಾರ್ಹ.
honourable, venerable, respectable.

मान्य
मानने योग्य;
ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ;
valid, tenable, acceptable;

मान्यता
किसी संस्था आदि को स्वीकृति देना या प्रामाणिक मान लेना;
ಒಪ್ಪಿಗೆ, ಮಾನ್ಯತೆ;
recognition;

मान्यता
स्वीकार या मान्य होने का भाव।
ಸ್ವೀಕರಿಸುವಿಕೆ.
acceptability, validity.

माप
मापने पर ज्ञात होनेवाला नाप, परिमाण, मिकदार।
ಪರಿಮಾಣ.
size. dimension.

माप
मापने या नापने की क्रिया या भाव;
ಅಳೆಯುವಿಕೆ;
measure, measurement;

मापक
माप करने या नापनेवाला;
ಅಳೆಯುವವ, ಮೋಜಣಿದಾರ;
measurer, surveyor;

मापक
वह पात्र या यंत्र जिसकी सहायता से कोई वस्तु नापी जोखी जाती हो।
ಅಳೆಯುವ ಉಪಕರಣ, ಅಳತೆಗೋಲು, ಮಾಪಕ.
meter.

मापतोल
अच्छी तरह जाँच या परखकर किसी चीज का महत्व, मान या मूल्य आदि जानने की क्रिया या भाव।
ಮೂಲ್ಯ ನಿರ್ಧರಿಸುವಿಕೆ.
complete assessment of weight measures etc.

मापतोल
मापने, तौलने आदि की क्रिया या भाव;
ಅಳೆಯುವಿಕೆ;
measurement, a system of measures and weights:

मापदंड
मापने का डंडा, पैमाना।
ಅಳತೆಗೋಲು.
yardstick, standard

मापना
वस्तु का विस्तार, घनत्व या वजन मालूम करना।
ಅಳತೆ ಮಾಡು.
. to measure, to survey, to scale.

मापी
मापनेवाला (यंत्र)।
ಅಳತೆಯ ಯಂತ್ರ, ಮಾಪಕ .
meter.

माप्त
काल का एक विभाग जो वर्ष के बारहवें भाग के बराबर होता है, महीना;
ತಿಂಗಳು;
month;

माप्त
ज्योतिष की दृष्टि से किसी मास का शुभाशुभ फल।
ಜ್ಯೋತಿಷದಲ್ಲಿ ಮಾಸಫಲ.
monthly forecast.

माफ
क्षमा किया हुआ, बख्शा गया।
ಕ್ಷಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
excused. condoned. forgiven, pardoned.

माफिक
अनुकूल, अनुसार।
ಅನುಕೂಲ, ಅನುಸಾರ.
suitable. agreeable, favourable.

माफी
ऐसी भूमि जिसका लगान माफ कर दिया गया हो।
ಕಂದಾಯರಹಿತ ಭೂಮಿ.
a rent-free grant, rent-free land .

माफी
क्षमा, माफ किया जाना;
ಕ್ಷಮಿಸುವಿಕೆ, ಕ್ಷಮೆ.
forgiveness. pardon, exemption:

मामला
आपस में होनेवाले काम, व्यवहार या व्यापार;
ಪರಸ್ಪರ ವ್ಯವಹಾರ;
business, affair;

मामला
घटना, बात;
ಘಟನೆ, ಸಮಾಚಾರ;
matter, occurrence, happening;

मामला
विवाद, मुकदमा।
ವಿವಾದ ಕೋರ್ಟು ಕಚೇರಿ ವ್ಯವಹಾರ.
a case, cause or suit (in law).

मामा
माँ का भाई, मातुल।
ತಾಯಿಯ ಸೋದರ.
maternal uncle.

मामी
मामा की पत्नी।
ಸೋದರತ್ತೆ.
maternal aunt.

मामूली
औसत दरजे का, साधारण;
ಸಾಧಾರಣ;
ordinary, so-so, common place;

मामूली
प्रायः होता रहनेवाला।
ನಡೆದು ಬಂದ.
customary, usual.

मायका
विवाहिता स्त्री की दृष्टि से उसके माता-पिता का घर और परिवार।
ತವರು ಮನೆ.
paternal house of a married woman.

माया
अनुग्रह, कृपा;
NA.
compassion, pity, sympathy, mercy;

माया
असाधारण कला या शक्ति, करामात;
NA.
extraordinary or supernatural power magical or wonderful power;

माया
इंद्रजाल,जादू;
NA.
enchantment, illusion of magic, delusion;

माया
धन-संपत्ति, दौलत।
NA.
prosperity, opulence, riches.

माया
वेदांत के अनुसार ईश्वर की वह अव्यक्त बीजरूप शक्ति जो प्रपंच की कारणभूता है;
ಮಾಯೆ.
divine and formless power of the Supreme Being (considered to be the cause of the creation);

मायावाद
संसार को मिथ्या मानने का सिद्धांत।
ಮಾಯವಾದ.
the doctrine affirming the world to be illusion.

मायाविनी
छल या कपट करनेवाली स्त्री।
ಮೋಸಗಾರ್ತಿ.
deceitful (woman).

मायावी
फरेबी।
ಮೋಸಗಾರ.
deceptive, deceitful.

मायावी
माया करने या जानने- वाला, जादूगर;
ಮಂತ್ರಗಾರ;
magician, juggler;

मायूस
निराश, हताश।
ನಿರಾಶೆಗೊಂಡ.
frustrated, disappointed, dejected.

मायूसी
निराशा, नाउम्मीदी।
ನಿರಾಶೆ.
disappointment, despair.

मार-धाड़
एक-दूसरे को मारना-पीटना, लड़ाई।
ಹೊಡೆದಾಟ-ಬಡಿದಾಟ.
fighting, noisy encounter, scuffle

मार
कामदेव।
ಕಾಮದೇವ.
Cupid, the god of love.

मार
चोट, आधात, प्रहार;
ಪೆಟ್ಟು, ಆಘಾತ;
beating, striking, blow;

मार
प्रहारक्षम दूरी।
ಗುರಿ ತಾಗುವಷ್ಟು ದೂರ.
range.

मारक
दमन या नाश करनेवाला।
ನಾಶಗೊಳಿಸುವ.
suppressing, destroying.

मारक
मारनेवाला;
ಕೊಲ್ಲುವ, ಹೊಡೆಯುವ;
killing, destroying, slaying;

मारकाट
एक-दूसरे को मारने-काटने की क्रिया या भाव, लड़ाई।
ಜಗಳ, ಯುದ್ಧ.
bloody encounter, mutual fight, carnage, massacre.

मारण
मारना, जान लेना;
ಕೊಲ್ಲುವಿಕೆ;
killing, slaying, slaughter;

मारण
वह तांत्रिक प्रयोग जो किसी को मार डालने के उद्देश्य से किया जाता है।
ಸಾಯಿಸಲು ಮಾಡುವ ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಯೋಗ.
a magical ceremony performed for the purpose of destroying an enemy.

मारना
जान लेना, हत्या करना,
ಪ್ರಾಣ ತೆಗೆ;
to kill, slay. slaughter;

मारना
जीतना, परास्त करना, नीचा दिखाना;
ಜಯಿಸು;
to overcome,conquer, defeat;

मारना
ताश, शतरंज आदि के खेल में विपक्षी के पत्ते, गोट आदि को जीतना;
ಆಟದಲ್ಲಿ ಕಾಯಿ ಹೊಡೆ;
to win in a game of cards or chess;

मारना
नाश करना, बरबाद करना;
ನಾಶಗೊಳಿಸು;
to destroy, ruin;

मारना
पीटना, प्रहार करना, चोट पहुँचाना;
ಹೊಡೆಯು;
to beat, to strike. to hit;

मारना
प्रभावरहित करना;
ಪ್ರಭಾವವಾಗದಂತೆ ಮಾಡು;
to counteract. to turn ineffective (poison etc.);

मारना
मानसिक या शारीरिक आवेग दबाना या रोकना।
ಮಾನಸಿಕ ಅಥವಾ ಶಾರೀರಿಕ ಆವೇಗವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟು.
to master, subdue, tame, mortify (affections. appetites or lusts).

मारपीट
एक दूसरे को मारना, लड़ाई।
ಹೊಡೆದಾಟ, ಜಗಳ.
beating, scuffle. exchange of blows.

मारा-मारी
इफरात, बहुतायत।
ಬಹಳವಾಗಿರುವಿಕೆ.
plentitude, abundance.

मारा-मारी
लड़ाई, मारपीट;
ಮಾರಾಮಾರಿ;
scuffle, broil fray;

मारुत
वायु, पवन।
ವಾಯು, ಗಾಳಿ.
air, wind.

मारू
मार डालने या जान लेनेवाला, मर्म पर आधात करनेवाला।
ಮಾರಕ, ಪ್ರಾಣಘಾತುಕ.
deadly, fatal.

मारू
युद्ध के समय वीरों को उत्तेजित करनेवाला गीत या राग।
ವೀರಾವೇಶವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ರಾಗ, ರಣರಾಗ, ರಣಗೀತೆ.
name of a rag or musical mode sung during battles to arouse the soldiers.

मारू
युद्ध में बजाया जानेवाला एक बहुत बड़ा नगाड़ा;
ರಣಭೇರಿ, ರಣ ವಾದ್ಯ;
a kind of wartime musical Instrument, kettle drum;

मारे
के कारण, की वजह से।
ಆದ್ದರಿಂದ, ಆ ಕಾರಣ.
due to, because of, for sake of.

मार्का
चिह्न, निशान, छाप।
ಚಿಹ್ನೆ.
trademark, mark, sign

मार्ग
माध्यम, साधन।
ಸಾಧನ, ಮಾಧ್ಯಮ.
means, tool, contrivance.

मार्ग
रास्ता, पथ;
ದಾರಿ, ಹಾದಿ;
way, road, path;

मार्गदर्शक
रास्ता दिखानेवाला, रहनुमा।
ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕ.
guide, conductor.

मार्गदर्शन
रास्ता दिखलाना, पथप्रदर्शन।
ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ.
showing the way, guidance.

मार्गर्शीर्ष
दे. 'अगहन'।
ನೋಡಿ 'अगहन'.
see "अगहन"

मार्च
अंग्रेजी वर्ष का तीसरा महीना।
ಮಾರ್ಚಿ ತಿಂಗಳು.
March (month).

मार्जन
अपने ऊपर जल छिड़क कर अपने आपको शुद्ध करना।
ಜಲ ಪ್ರೋಕ್ಷಣೆಯ ಮೂಲಕ ಶುದ್ಧಿಗೊಳಿಸಿ ಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ.
sprinkling with water for purification, before the commencement of religious ceremonies.

मार्जन
दोष, मल आदि दूर करके साफ करने की क्रिया या भाव, सफाई;
ಶುದ್ಧ ಮಾಡುವಿಕೆ;
cleaning, ·purifying, cleansing;

मार्जन
भूल, दोष आदि का परिहार;
ತಪ್ಪು ತಿದ್ದುವಿಕೆ;
rectification (of mistake, flaw etc.);

मार्जनी
झाडू, बुहारी।
ಕಸಬರಲು, ಪೊರಕೆ.
brush, broom, besom

मार्जनीय
जिसका मार्जन या सफाई आवश्यक या उचित हो, मार्जन करने योग्य।
ಶುದ್ಧ ಪಡಿಸಬೇಕಾದ.
which can be or is to be cleansed, cleaned or purified etc.

मार्जित
जिसका मार्जन किया गया हो, साफ या स्वच्छ किया हुआ।
ಶುದ್ಧ ಅಥವಾ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಿದ.
cleansed, scoured, purified

मार्तंड
सूर्य।
ಸೂರ್ಯ.
the sun

मार्दव
मृदुता, कोमलता, नरमी;
ಮೃದುತ್ವ ಕೋಮಲತೆ;
softness;

मार्दव
हृदय की कोमतता और सरसता।
ಹೃದಯದ ಕೋಮಲತೆ.
gentleness, leniency.

मार्फत (मारफत)
किसी व्यक्ति के माध्यम से।
ಮೂಲಕ, ಮುಖಾಂತರ.
through, by, to the care (of).

मार्मिक
मर्म स्थान पर प्रभाव डालने अथवा उसे आंदोलित करनेवाला, मर्मस्पर्शी।
ಮಾರ್ಮಿಕವಾದ, ಮರ್ಮಸ್ಪರ್ಶಿ.
vital, affecting the vital parts, poignant, touching, moving.

मार्मिकता
मार्मिक होने की अवस्था या भाव।
ಮಾರ್ಮಿಕತೆ.
poignancy power to affect the vital parts.

माल-स्टाक
माल-मत्ता।
ಆಸ್ತಿ-ಪಾಸ್ತಿ.
assets.

माल-स्टाक
रुपया-पैसा;
ಹಣಕಾಸು;
wealth, riches;

माल
असबाब, सामान;
ಸಾಮಾನು, ಸರಕು;
household goods or effects;

माल
चरखे की वह डोरी जो तकुए को घुमाती है।
ಚರಕದ ಕದಿರನ್ನು ತಿರುಗಿಸುವ ದಾರ.
string (of a spinning wheel or of a reel etc.)

माल
धन-दौलत;
ಐಶ್ವರ್ಯ, ಹಣಕಾಸು;
riches, money, property, wealth;

माल
प्रत्येक ऐसी मूल्यवान वस्तु जिसका कुछ उपयोग होता हो;
ವಸ್ತುಗಳು;
goods, stock

माल
वह धन जो राज्य को कर, लगान आदि के रूप में प्राप्त होता है, राजस्व।
ರಾಜಸ್ವ, ಕಂದಾಯ.
rent or revenue (from land).

माल
सुन्दर और स्वादिष्ट भोजन;
ರುಚಿಕರವಾದ ಊಟ;
dainty, delicious dish;

मालखंभ
वह खंभा जिस पर तरह-तरह की कसरतें की जाती हैं।
ಆಟ, ಕಸರತ್ತುಗಳ ಕ್ರೀಡಾಸ್ತಂಭ.
a wooden pole used for various exercises.

मालगाड़ी
वह रेलगाड़ी जो केवल माल असबाब ढोने के काम आती है।
ಮಾಲುಗಾಡಿ ಗೂಡ್ಸುಗಾಡಿ.
goods train.

मालगुजारी
जमीन का वह कर जो सरकार को दिया जाता है, लगान।
ಭೂಕಂದಾಯ.
land-revenue.

मालगोदाम
रेल, जहाज आदि से आने-जानेवाले माल रखने का स्थान।
ರೈಲ್ವೆ ಗುಡ್‌ಷೆಡ್‌.
godown.

मालगोदाम
वह स्थान जिसमें व्यापारी वस्तुओं का भंडार रखते हैं;
ಉಗ್ರಾಣ, ಗಡಂಗು, ಮಳಿಗೆ;
warehouse, store-house;

मालटा
मुसम्मी की जाति का एक प्रकार का फल।
ಮೋಸಂಬಿ ಜಾತಿಯ ಹಣ್ಣು.
kind of citrus fruit.

मालती
एक प्रसिद्ध लता जिसमें वर्षा ऋतृ में सफेद रंग के सुगंधित फूल लगते हैं।
ಮಾಲತಿ ಲತೆ, ಹೂ.
a kind of jasmine with fragrant white flowers.

मालदार
धनवान, धनी।
ಹಣವಂತ.
wealthy, rich, moneyed.

मालपूआ
एक प्रकार का मीठा पकवान।
ಸಜ್ಜಪ್ಪ, ಒಂದು ಸಿಹಿ ತಿಂಡಿ.
a kind of sweet cake.

मालमता
धन-दौलत, सम्पत्ति।
ಐಶ್ವರ್ಯ, ಸಂಪತ್ತು ಆಸ್ತಿ-ಪಾಸ್ತಿ.
assets, riches, wealth.

माला
कुछ विशिष्ट प्रकार के दानों या मनकों का हार।
ಮಣಿಮಾಲೆ.
string (of beads etc).

माला
पंक्ति, श्रेणी;
ಶೃಂಖಲೆ, ಶ್ರೇಣಿ;
row, line, series:

माला
समूह, झुंड;
ಸಮೂಹ, ತಂಡ, ಗುಂಪು;
collection, group;

माला
हार;
ಹಾರ , ಮಾಲೆ;
wreath, garland:

मालामाल
धनधान्य से पूर्ण, सम्पन्न।
ಧನಧಾನ್ಯಪೂರ್ಣ.
opulent, very rich.

मालिक
ईश्वर;
ಈಶ್ವರ;
the Supreme Being;

मालिक
पति।
ಗಂಡ.
husband.

मालिक
स्वामी, अध्यक्ष;
ಮಾಲೀಕ, ಒಡೆಯ;
proprietor, owner. master;

मालिका
पंक्ति, श्रेणी;
ಪಂಕ್ತಿ, ಸಾಲು;
row. line, series:

मालिका
माला।
ಮಾಲೆ, ಹಾರ.
garland.

मालिकाना
जमींदारी का हक जो काश्तकार जमींदार को देता है।
ರೈತ ಜಮೀನುದಾರನಿಗೆ ಕೊಡುವ ಹಕ್ಕಿನ ಪಾಲು.
annual or monthly allowance paid to a Zamindar by the person who occupies his lands.

मालिकाना
मालिक जैसा।
ಮಾಲೀಕನಂತೆ.
proprietary, like owner.

मालिकाना
स्वामी का अधिकार या स्वत्व, मिलकियत, स्वामित्व;
ಯಾಜಮಾನ್ಯ, ಒಡೆತನ;
proprietorship. ownership;

मालिन
बागबानी का काम करनेवाली स्त्री।
ತೋಟಗಾರಿಕೆಯ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವಳು.
female gardener or flower-seller.

मालिन
माली की स्त्री;
ತೋಟಗಾರನ ಪತ್ನಿ;
wife of gardener;

मालिन्य
मलिन या उदास होने की दशा या भाव;
ಮಾಲಿನ್ಯ.
sullenness, rancour;

मालिन्य
मलिनता, मैलापन।
NA.
uncleanliness, dirtiness, pollution.

मालियत
धन-सम्पत्ति।
ಐಶ್ವರ್ಯ.
wealth, opulence.

मालियत
मूल्य, कीमत;
ಬೆಲೆ;
value, worth, price;

मालिश
मलने की क्रिया या भाव, मर्दन।
ಮಾಲೀಸು, ಮರ್ದಿಸುವಿಕೆ.
shampooing, massage.

माली
धन-संबंधी, अर्थ-संबंधी।
ಹಣಕಾಸಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ .
financial, fiscal.

माली
फूल बेचनेवाला।
ಹೂ ಮಾರುವವ, ಹೂವಾಡಿಗ.
florist, flower-seller.

माली
बाग को सींचने और पौधों को ठीक स्थान पर लगानेवाला व्यक्ति, बागबान;
ತೋಟಗಾರ;
gardener;

मालूम
जाना हुआ, ज्ञात, विदित।
ವಿದಿತವಾದ, ತಿಳಿದ.
known.

मालूम
पुष्प।
ಹೂ.
flower.

मालूम
माला, हार;
ಮಾಲೆ, ಹಾರ.
wreath, garland;

मावा
दूध का खोआ।
ಹಾಲಿನ ಖೋವಾ.
milk inspissated by boiling.

माशा
आठ रत्ती का एक वजन, तोले का बारहवाँ भाग।
ಎಂಟು ಗುಲಗಂಜಿ ತೂಕ ತೊಲದ ಹನ್ನೆರಡನೇ ಒಂದು ಭಾಗ.
weight of eight rattis or two carats.

मासं-पिंड
मांस का लोथड़ा।
ಮಾಂಸಪಿಂಡ, ಮಾಂಸಖಂಡ.
lump of flesh, a tumour.

मांस-भक्षी
मांस खानेवाला, मांसाहारी।
ಮಾಂಸಾಹಾರಿ.
meat-eater. carnivorous.

मांस-भोजी
दे. 'मांस-भक्षी'।
ನೋಡಿ 'मांस-भक्षी'.
See "मांसभक्षी"

मांस
मनुष्यों तथा जीव-जन्तुओं के शरीर का मुलायम, चिकना, रक्तवर्ण का वह अंश जो हड्डी, नस आदि से भिन्न रहोता है, गोश्त।
ಮಾಂಸ.
flesh. meat.

मांसपेशी
शरीर के अन्दर होनेवाली झिल्ली तथा रेशों के आकार का मांस-पिंड।
ಮಾಂಸ ಖಂಡ, ಮಾಂಸಪೇಶಿಗಳು.
a muscle.

मांसल
(शरीर का कोई अंग) जो मांस से अच्छी तरह भरा हो।
ಮಾಂಸಖಂಡಗಳಿಂದ ಕೂಡದ, ಚೆನ್ನಾಗಿ ತುಂಬಿದ.
fleshy. muscular.

मांसल
मोटाताजा, हृष्टपुष्ट;
ದಷ್ಟ-ಪುಷ್ಟ;
fat, strong. powerful;

मांसलता
मांस से भरे होने की अवस्था या भाव;
ದಷ್ಟ-ಪುಷ್ಟವಾದ ಸ್ಥಿತಿ;
strength, bulk, power;

मांसलता
मोटा-ताजा होने की अवस्था या भाव।
ಮಾಂಸಖಂಡಗಳು ತುಂಬಿರುವಿಕೆ.
fleshiness , plumpiness, muscularity.

मासांत
महीने का अंत;
ತಿಂಗಳ ಕೊನೆ;
end of a month;

मासांत
महीने का अंतिम दिन।
ತಿಂಗಳ ಕೊನೆ ದಿನ.
last day of the month.

मांसाहारी
दे. 'मांस-भक्षी'।
ನೋಡಿ 'मांसभशक्षी'.
See"मांसभक्षी"

मासिक धर्म
स्त्रियों को प्रतिमास होनेवाला रजःस्राव।
ಹೆಂಗಸರ ಮುಟ್ಟಾಗುವಿಕೆ.
monthly course, menstruation.

मासिक
प्रतिमास होनेवाला, माहवार;
ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳೂ ಆಗುವ;
happening every month, per mensum, monthly;

मासिक
महीने में एक बार निकलनेवाला (पत्र आदि)।
ತಿಂಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಆಗುವ.
monthly (magazine) etc.)

मासिक
मास संबंधी;
ತಿಂಗಳ;
relating or pertaining to a month, monthly;

मासिक
मासिक धर्म।
ಮಾಸಿಕ ಧರ್ಮ.
menstruation.

मासूम
जो हर प्रकार से असमर्थ एवं दया का पात्र हो।
ಅಸಮರ್ಥ ಹಾಗೂ ದಯಾಪಾತ್ರ.
pitiable, deserving mercy.

मासूम
निर्दोष, निरपराध, बेगुनाह;
ನಿರಪರಾಧಿ;
innocent, guiltless, simple;

मासूमियत
मासूम होने की अवस्था या भाव।
ನಿರ್ದೋಷತೆ ನಿಷ್ಕಳಂಕತೆ, ಮುಗ್ಧತೆ.
innocence, simplicity.

माह
महीना, मास।
ತಿಂಗಳು, ಮಾಸ.
month.

माहवार
हर महीने होनेवाला, मासिक।
ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳೂ ಆಗುವ, ಮಾಸಿಕ.
monthly, per mensum.

माहवारी
मासिक धर्म।
ಮಾಸಿಕ ಧರ್ಮ.
monthly course, menstruation.

माहात्म्य
किसी व्रत, देवता, स्थान आदि का पुण्यजनक फल।
ಮಹತ್ವ, ಪುಣ್ಯಫಲ.
peculiar virtue of .any vow, divinity or sacred shrine.

माहात्म्य
गौरव, महिमा;
ಮಹಿಮೆ;
magnanimity, greatness, glory;

माहिर
कुशल, निपुण, जानकार।
ಕುಶಲ, ನಿಪುಣ.
skilful, proficient, expert (in).

मिचकाना
(पलकें) झपकाना।
ಮಿಟುಕಿಸು.
to wink, to blink.

मिचना
(आँखों का) बन्द होना।
ಕಣ್ಣು ಮುಚ್ಚು.
(of eye) to be shut or closed.

मिचलाना
मतली आना, कै आने को होना।
ಹೊಟ್ಟೆ ತೊಳಸಿ ಓಕರಿಕೆ ಬರುವಂತಾಗು.
to feel like vomiting, to feel nausea.

मिजाज
अभिमान, घमंड।
ಅಹಂಕಾರ.
pride, haughtiness.

मिजाज
तबीयत;
ಶರೀರ ಸ್ಥಿತಿ;
disposition, health;

मिजाज
प्रकृति, स्वभाव;
ಸ್ವಭಾವ;
nature, temperament;

मिटना
चिह्न, दाग आदि का दूर होना, लुप्त होना;
ಲುಪ್ತವಾಗು;
to be effaced or erased;

मिटना
नष्ट होना, बरबाद होना।
ನಾಶವಾಗು.
to be destroyed, to be annihilated.

मिटाना
दाग, निशान आदि दूर करना;
ಗುರುತು ಅಳಿಸು;
to. efface, to erase, to rub or to blot out;

मिटाना
नष्ट करना, बरबाद करना।
ನಾಶಗೊಳಿಸು.
to destroy, to ruin.

मिट्टी का तेल
एक प्रसिद्ध खनिज द्रव जिसे लैंप आदि जलाने के लिए प्रयुक्त किया जाता है।
ಸೀಮೆ ಎಣ್ಣೆ.
kerosene.

मिट्टी
धरती की ऊपरी सतह का वह भुरभुरा मुलायम तत्व जिसमें पेड़-पौधे उगते हैं।
ಮಣ್ಣು.
earth, clay, dust.

मिट्ठू
तोता।
ಗಿಳಿ.
parrot.

मिठबोला
मधुरभाषी, मीठी बातें करनेवाला।
ಮಧುರಭಾಷಿ.
sweet spoken (person) .

मिठाई
कुछ विशिष्ट प्रकार की बनाई हुई खाने की मीठी चीजें।
ಮಿಠಾಯಿ.
sweetmeat, sweets.

मिठास
माधुर्य।
ಮಾಧುರ್ಯ.
pleasantness .

मिठास
मीठापन;
ಸಿಹಿ;
sweetness;

मितभाषी
अपेक्षाकृत कम एंव आवश्यकतानुसार बोलनेवाला।
ಮಿತಭಾಷಿ.
temperate in speech. man of few words.

मितली
जी मिचलाने की क्रिया या भाव।
ಹೊಟ್ಟೆ ತೊಳಸುವಿಕೆ, ಓಕರಿಕೆ.
nausea, vomiting.

मितव्यय
कम खर्च करनेवाला।
ಮಿತವ್ಯಯ.
thrifty, frugal.

मितव्ययता
मितव्ययी होने की अवस्था या भाव, कमखरची
ಮಿತವಾಗಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡುವಿಕೆ.
thriftiness, frugality.

मितव्ययी
दे.'मितव्यय'।
ನೋಡಿ 'मितव्यय'.
see 'मितव्यय'

मिताहार
परिमित आहार।
ಮಿತಾಹಾರ.
sparing in diet, moderation in eating.

मिताहारी
थोड़ा और परिमित भोजन करनेवाला, कम खानेवाला।
ಮಿತಾಹಾರಿ.
moderate in diet, abstemious, abstemious person.

मिती
चांद्र मास के किसी पक्ष आदि की तिथि या तारीख।
ಚಾಂದ್ರಮಾಸದ ತಿಥಿ, ತಾರೀಖು.
date according to the lunar month.

मित्र
दोस्त, बंधु, सखा।
ಸ್ನೇಹಿತ, ಮಿತ್ರ.
friend, ally, comrade.

मित्रता
दोस्ती।
ಸ್ನೇಹ.
friendship, intimacy.

मिथुन
नर-मादा, स्त्री-पुरुष का जोड़ा;
ಹೆಣ್ಣು ಗಂಡಿನ ಜೋಡಿ;
pair, couple;

मिथुन
बारह राशियों में से तीसरी राशि।
ಮಿಥುನ ರಾಶಿ.
third sign of the zodiac, Gemini.

मिथ्या
असत्य, झूठ,
ಅಸತ್ಯ, ಸುಳ್ಳು;
false, untrue;

मिथ्या
कृत्रिम, बनावटी।
ಕೃತ್ರಿಮ.
feigned, spurious.

मिथ्याचार
कपटपूर्ण आचरण।
ಕಪಟಪೂರ್ಣ ವ್ಯವಹಾರ.
hypocrisy, sham conduct.

मिथ्यावादी
असत्यवादी, झूठा।
ಸುಳ್ಳುಗಾರ.
lying:, untruthful, liar.

मिनट
काल गणना में एक घंटे का साठवाँ भाग।
ನಿಮಿಷದ ಕಾಲ.
minute.

मिन्नत
विनती, किसी को मनाने के उद्देश्य से नम्रतापूर्वक किया जानेवाला निवेदन।
ಪ್ರಾರ್ಥನೆ, ಬಿನ್ನಹ.
entreaty, request, humble and earnest supplication.

मिमियाना
दबी जबान से चापलूसी करना।
ಮೆಲುದನಿಯಲ್ಲಿ ಪುಸಲಾಯಿಸು.
to flatter, to speak submissively.

मिमियाना
बकरी या भेड़ का में में शब्द करना;
ಮೇಕೆ, ಕುರಿಯಂತೆ ಮೇ ಮೇ ಶಬ್ದ ಮಾಡು;
to bleat (as a goat or sheep);

मियाँ-बीबी
पति-पत्नी।
ಗಂಡ-ಹೆಂಡತಿ.
braggart,

मियाँ
मुसलमान के लिए प्रयुक्त होनेवाला एक शब्द।
ಮುಸಲ್ಮಾನರಲ್ಲಿ ಸಂಬೋಧನೆಯ ಶಬ್ದ.
respectful address for a Mohammedan.

मियाँ
स्त्री का पति;
ಗಂಡ;
husband;

मियाद
कार्य विशेष के लिए नियतकाल या अवधि।
ಅವಧಿ, ನಿಯಮಿತ ಸಮಯ.
limit of time, period.

मियादी बुखार
सान्निपातिक ज्वर।
ಸನ್ನಿಪಾತ ಜ್ವರ.
typhoid.

मियादी हुंडी
वह हुंडी जिसका रुपया मिती पूजने पर चुकाना पड़े।
ವಾಯಿದೆ ಹುಂಡಿ.
bill payable after date.

मियादी
मियादवाला, जिसका काल नियत हो।
ಸಮಯ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ.
periodical, for a time or term;

मियाना
न बहुत छोटा न बहुत बड़ा, मझोले आकार का।
ಮಧ್ಯಮ ಆಕಾರದ.
medium, middle sized, medial, · mean.

मियानी
कमरे की छत के नीचे बनी कोठरी जो केवल सामान रखने के काम आती है, परछती।
ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಮಾನುಗಳನ್ನಿರಿಸಲು ಮಾಡಿದ ಕೋಣೆಯ ಆಟ.
mezzanine room.

मियानी
पाजामे के दोनों पाँयचों के बीच में लगा कपड़ा;
ಪಾಯಿಜಾಮಾದ ಎರಡು ಕಾಲುಗಳ ನಡುವಣ ಪಟ್ಟಿ;
cod piece, gusset (in trousers, drawers etc);

मियाँमिट्ठू
अपनी तारीफ स्वयं करनेवाला।
ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಹೊಗಳಿಕೊಳ್ಳುವವ, ಆತ್ಮ ಪ್ರಶಂಸಕ.
indulging in self praise, blowing one's own trumpet, one who praises oneself. self-praiser.

मिरगी
एक स्नायविक रोग जिसमें सहसा हाथ-पैर ऐंठने लगते हैं और रोगी बेहोश हो जाता है, अपस्मार;
ಅಪಸ್ಮಾರ, ಮೂರ್ಛೆ ರೋಗ.
epilepsy.

मिर्च (मिरच)
उक्त की तरह काम आनेवाला एक प्रसिद्ध काला, छोटा दाना, गोल मिर्च।
ಮೆಣಸು.
pepper.

मिर्च (मिरच)
एक प्रकार की तीखी फली जो व्यंजनों में मसाले की तरह पड़ती है, लाल मिर्च;
ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ;
chillies;

मिलता-जुलता
लगभग समान, एक-सा।
ಸುಮಾರಾಗಿ ಸಮನಾದ, ಸರಿಸಮ ಹೋಲುವ.
resembling partially, almost identical or similar

मिलन
दो बिछुड़े हुए व्यक्तियों का होनेवाला मेल या मिलाप, मिलने की क्रिया या भाव।
ಸೇರುವಿಕೆ, ಮಿಲನ.
union, contact, meeting.

मिलनसार
जिसकी प्रवृत्ति सबसे मिल-जुलकर रहने की हो।
ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ಕಲೆತುಕೊಳ್ಳುವ ಸ್ವಭಾವದ.
sociable, friendly, affable.

मिलनसारी
मिलनसार होने की अवस्था या भाव।
ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿರುವಿಕೆ.
sociableness, friendliness, affability.

मिलना
अपना दल या पक्ष छोड़कर किसी अन्य दल या पक्ष में शामिल हो जाना;
ಪಕ್ಷಾಂತರಗೊಳ್ಳು;
to defect.

मिलना
गुण, रूप आदि के विचार से किसी दूसरे के अनुरूप या समान होना।
ಹೋಲು.
to harmonize, to correspond.

मिलना
छानबीन करने पर किसी बात का ज्ञान अथवा परिचय होना;
ತಿಳಿವಳಿಕೆಗೆ ಬರು;
to be discovered, to be revealed;

मिलना
जुड़ना, सटना;
ಜೊತೆಯಾಗು;
to join, to unite, to come together;

मिलना
प्राप्त होना, हस्तगत होना;
ಕೈ ಸೇರು, ದೊರೆ;
to be found, to be obtained, to come to hand;

मिलना
भेंट होना, साक्षात्कार होना;
ಭೇಟಿಯಾಗು;
to come into contact (with), to meet;

मिलना
मिश्रित होना, एक होना;
ಬೆರೆತು ಒಂದಾಗು;
to be mixed, .to be mingled, to be blended;

मिलनी
विवाह के समय की एक रस्म जिसमें वर और कन्यापक्ष के लोग आपस में गले मिलते हैं और कन्यापक्ष के लोग वर पक्ष के लोगों को कुछ धन भेंट करते हैं।
ವಿವಾಹದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವರ-ವಧು ಪಕ್ಷದವರು ಪರಸ್ಪರ ಆಲಿಂಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಕನ್ಯಾಪಕ್ಷದವರು ವರಪಕ್ಷದವರಿಗೆ ಕಾಣಿಕೆಯಾಗಿ ಹಣ ಕೊಡುವ ಒಂದು ಶಾಸ್ತ್ರ.
one of the various marital ceremonies (where the people from· both the sides meet and embrace each other).

मिलवाई
मिलवाने की क्रिया या भाव;
ಭೇಟಿ ಮಾಡಿಸುವಿಕೆ;
act of meeting;

मिलवाई
मिलवाने के बदले दिया जानेवाला धन।
ಮಾಡಿಸಿದುದಕ್ಕಾಗಿ ಭೇಟಿ ಕೊಡಲ್ಪಡುವ ಧನ.
money paid for effecting a meeting.

मिलवाना
आपस में मेल कराना।
ಪರಸ್ಪರ ರಾಜಿ ಮಾಡಿಸು.
to cause to be reconciled.

मिलवाना
दूसरे को मिलने या मिलाने के लिए प्रेरित करना;
ಸೇರಿಸು;
to cause to be joined or to cause to be united;

मिला-जुला
आपस में एक दूसरे के साथ अच्छी तरह मिश्रित, संयुक्त।
ಮಿಶ್ರಿತ, ಬೆರೆತ, ಕೂಡಿದ, ಸಂಯುಕ್ತ.
mingled, mixed, combined, linked, joined, connected, composite (as culture).

मिलाई
जेल, अस्पताल आदि में कैदियों या रोगियों से उनके मित्रों, संबंधियों आदि से भेंट कराने की क्रिया या भाव।
ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಕೈದಿಯೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ರೋಗಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂದರ್ಶನ ಮಾಡಿಸುವಿಕೆ.
visit ( esp. paid to a prisoner or a patient).

मिलाई
मिलाने की क्रिया, भाव या पारिश्रमिक;
ಸೇರಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಕೂಲಿ;
act of mixing or causing a meeting;

मिलान
गुण, दोष, विभिन्नता या समानता जानने के लिए दो चीजों या बातों के संबंध में किया जाने वाला विवेचन, तुलना।
ತುಲನೆ ಮಾಡುವಿಕೆ.
comparison.

मिलान
तुलनात्मक दृष्टि से अथवा ठीक होने की जाँच करने के लिए दो या अधिक चीजों या बातों का आपस में साथ रखकर मिलाया और देखा जाना;
ಸರಿಹೊಂದಿಸುವಿಕೆ;
reconciliation (of accounts);

मिलाना
किसी को अपनी ओर करना, दूसरे पक्ष से जोड़ना।
ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳು.
to cause (someone) to defect to one's · side.

मिलाना
जोड़ना, सटाना;
ಜೋಡಿಸು;
to connect, to join;

मिलाना
भेंट कराना, मेल-मिलाप कराना;
ಭೇಟಿ ಮಾಡಿಸು;
to introduce (one person to another), to reconcile;

मिलाना
मिलाकर देखना, तुलना करना;
ಹೋಲಿಸಿ ನೋಡು;
to reconcile (accounts), to compare;

मिलाना
मिश्रित करना, एक करना, मिलावट करना;
ಬೆರಸು;
to mix. to mingle; to blend;

मिलाप
दो या अधिक व्यक्तियों का आपस में प्रेमपूर्वक मिलना;
ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಪರಸ್ಪರ ಸೇರುವಿಕೆ;
union, unity;

मिलाप
मन-मुटाव दूर कर संधि करना;
ವೈಮನಸ್ಯ ತೊರೆದು ಸಂಧಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ;
rapprochement, reconciliation;

मिलाप
वह स्थिति जिसमें लोग परस्पर मिल-जुल कर रहते हैं।
ಜನರು ಪರಸ್ಪರ ಒಂದಾಗಿರುವಿಕೆ.
social converse. society.

मिलावट
बढ़िया वस्तु में घटिया वस्तु का मेल।
ಬೆರಕೆ.
adulteration, mixing. alloy .

मिलिंद
दे 'भौंरा'।
ನೋಡಿ 'भौंरा'.
see "भौंरा"

मिलीभगत
किसी को तंग या परेशान करने के लिए आपस में मिल-जुल कर चली जाने-वाली धूर्ततापूर्ण चाल।
ಧೂರ್ತತಾಪೂರ್ಣ ವ್ಯವಹಾರ.
collusion, league.

मिल्कियत
वह चीज जिस पर मालिकाना हक हो, जायदाद, जागीर।
ಆಸ್ತಿ-ಪಾಸ್ತಿ.
estate, landed or real property, possession.

मिल्कियत
स्वामित्व;
ಒಡೆತನ;
proprietary right in land;

मिश्र
कई वस्तुओं के संयोग से बना हुआ;
ಬೆರೆತ, ಮಿಶ್ರವಾದ;
mixed, blended, combined;

मिश्र
जिसमें कोई वस्तु मिली हो या मिलाई गई हो।
ಕಲಬೆರಕೆಯಾದ.
having a mixture or alloy

मिश्रण
उक्त प्रकार से मिलाने से तैयार होनेवाला पदार्थ या रूप;
ಮಿಶ್ರಿತ ವಸ್ತು;
mixture, blend;

मिश्रण
दो या अधिक चीजों को एक में मिलाना;
ಎರಡು ಅಥವಾ ಅನೇಕ ವಸ್ತುಗಳ ಬೆರಕೆ;
mixing, blending, combining;

मिश्रण
मिलावट।
ಬೆರಕೆ.
adulteration.

मिश्रधातु
दो या अधिक धातुओं के मिश्रण से बनी धातु।
ಮಿಶ್ರಿತ ಧಾತು.
alloy.

मिश्रित
मिला या मिलाया हुआ।
ಬೆರೆತ, ಮಿಶ್ರವಾದ.
mixed, mingled, blended,

मिश्री
विशेष प्रकार मे जमाई हुई चीनी।
ಕಂಡಸಕ್ಕರೆ, ಕಲ್ಲುಸಕ್ಕರೆ.
candy, sugar.

मिश्रीकरण
मिलाने की क्रिया या भाव, मिश्रण करना।
ಮಿಶ್ರಣ ಮಾಡುವಿಕೆ.
mixing, admixture.

मिष्टभाषी
मीठे वचन बोलनेवाला, मधुरभाषी।
ಮಧುರಭಾಷಿ.
soft spoken (person.).

मिष्टान्न
मिठाई, मीठा पकवान।
ಸಿಹಿತಿನಿಸು.
confectionary, sweetmeat.

मिस
नाते या सम्बन्ध के विचार से।
ಸಂಬಂಧದ ವಿಚಾರದಿಂದ.
as, as to.

मिस
बहाना।
ನೆಪ, ನೆವ, ಕಾರಣ.
pretext, excuse.

मिसाल
उदाहरण, दृष्टांत।
ದೃಷ್ಟಾಂತ ಉದಾಹರಣೆ.
example. precedent.

मिसिल
एक साथ रखे हुए अथवा नत्थी किए हुए किसी मुकदमे या विषय से संबंध रखनेवाले कागज-पत्र।
ಕಟ್ಟು, ಕಡತ, ಫೈಲು, ಪತ್ತಕೋಶದೊಂದಿಗಿನ ಕಾಗದ-ಪತ್ರಗಳು.
file of papers and documents of a case.

मिस्त्री (मिस्तरी)
कुशल कारीगर।
ಒಳ್ಳೆಯ ಕೆಲಸಗಾರ.
artisan, craftsman, mechanic .

मिस्सी
एक मंजन जिसे स्त्रियाँ सिंगार के लिए दाँतों पर लगाती हैं।
ಸ್ತ್ರೀಯರ ದಂತ ಸಿಂಗಾರದ ಒಂದು ಚೂರ್ಣ.
powder used by women for tinging teeth - cosmetic.

मीचना
बंद करना।
(ಕಣ್ಣು) ಮುಚ್ಚು.
to shut or close (the eyes).

मींजना
मलना, मसलना।
ಉಜ್ಜ, ಹೊಸಕು.
to rub with the hand, to crush, to pulverize.

मीज़ान
जोड़, जमा;
ಒಟ್ಟು, ಮೊತ್ತ;
sum total, total;

मीज़ान
तुला, तराजू।
ತ್ರಾಸು.
balance, pair of scales.

मीठा
जिसमें मिठास हो, मधुर रसवाला;
ಸಿಹಿಯಾದ;
sweet (lit & fig), pleasant, agreeable;

मीठा
धीमा, मंदा।
ಹಿತಮಿತವಾದ .
slow, slight, mild.

मीठा
मिठाई।
ಮಿಠಾಯಿ.
general name for sweets.

मीड़
(संगीत में) एक स्वर से दूसरे स्वर पर जाने का एक सुन्दर ढंग।
ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಸ್ವರದಿಂದ ಸ್ವರಕ್ಕೆ ತೇಲುವ ರೀತಿ, ಸ್ವರ ಸಂಧಾನ.
glide.

मीन-मेख
सोच-विचार, आगा-पीछा व्यर्थ की आलोचना।
ಮೀನ ಮೇಷ ಎಣಿಸುವಿಕೆ.
finding faults.

मीन
बारह राशियों में से एक राशि।
ಮೀನರಾಶಿ.
twelfth sign of the zodiac, Pisces.

मीन
मछली;
ಮೀನು;
fish;

मीना बाजार
सुंदर तथा विभिन्न प्रकार की वस्तुओं का बाजार, मेला।
ಚಿತ್ರ-ವಿಚಿತ್ರ ವಸ್ತುಗಳ ಮಾರಾಟ ಕೇಂದ್ರ, ಸಂತೆ.
fancy fair,

मीनाकारी
सोने-चांदी पर होनेवाला मीने का रंगीन काम।
ಚಿನ್ನ ಬೆಳ್ಳಿಗಳ ಮೇಲೆ ಇನಾಮಲ್‌ ಚಿತ್ರ ಕೆಲಸ.
enamelling .

मीनार
बहुत ऊँची वास्तुरचना जो स्तंभ के रूप में होती है।
ಸ್ತಂಭ, ಗೋಪುರ, ಶಿಖರ.
tower, minaret

मीमांसा
गंभीर मनन और विचार जो तत्त्वनिर्णय के लिए किया जाता है;
ತತ್ವಾನ್ವೇಷಣೆಗಾಗಿ ಮಾಡುವ ಗಂಭೀರ ಚಿಂತನೆ;
reflection, consideration, investigation of truth;

मीमांसा
छः प्रसिद्ध भारतीय दर्शनों में से एक जिसमें वैदिक कर्मकांड का निरूपण किया गया है।
ಆರು ಭಾರತೀಯ ದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮೀಮಾಂಸಾ ದರ್ಶನ.
name of one of the six systems of Hindu philosophy in which Vedic rituals are stipulated.

मील-पत्थर
किसी राष्ट्र आदि के इतिहास में वह बिन्दु या स्थिति जहाँ कोई नई और विशिष्ट बात हुई हो।
ಹೊಸ ಹಂತ.
point of historical event or .turning point.

मील-पत्थर
सड़क के किनारे लगा हुआ वह पत्थर जो एक स्थान से दूसरे स्थान तक की दूरी मीलों में बताता है;
ಮೈಲಿಗಲ್ಲು;
milestone;

मील
1760 गज या आठ फर्लांग की दूरी।
ಮೈಲಿ.
mile .

मुअत्तल (मुअत्तिल)
अस्थायी रूप से पदच्युत किया हुआ, कुछ अरसे के लिए काम से अलग किया हुआ।
(ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ನಿಲಂಬನಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
suspended, held in abeyance.

मुअत्तली (मुअत्तिली)
मुअत्तल होने का भाव।
ನಿಲಂಬನ.
suspension.

मुआवजा
किसी प्रकार की हानि की पूर्ति करने के लिए उसके बदले में दिया जाने वाला धन, क्षतिपूर्ति;
ಪರಿಹಾರ, ನಷ್ಟ ಪರಿಹಾರ;
compensation, recompense;

मुआवजा
पारिश्रमिक।
ಪ್ರತಿಫಲ, ಸಂಭಾವನೆ.
remuneration.

मुकदमा
वह विवादास्पद विषय जो न्यायालय के सामने विचार और निर्णय के लिए प्रस्तुत किया जाए।
ವ್ಯಾಜ್ಯ, ದಾವೆ, ಮೊಕದ್ದಮೆ.
law-suit, suit, cause.

मुकदमेबाज
जिसे मुकदमे लड़ने का शौक हो, जिसने बहुत से मुकदमे लड़े हों।
ಯಾವಾಗಲೂ ಕೋರ್ಟು ಕಚೇರಿ ಅಲೆಯುವ.
litigant.

मुकदमेबाजी
मुकदमे लड़ने की क्रिया या भाव।
ವ್ಯಾಜ್ಯ ನಡೆಸುವಿಕೆ.
litigation.

मुकम्मल
पूरा किया हुआ, समाप्त;
ಪೂರ್ಣವಾದ;
completed. finished;

मुकम्मल
पूर्ण।
ಪೂರ್ತಿ, ಪೂರ್ಣ.
complete, entire, whole.

मुकरना
कही हुई बात से हटना, नटना, इनकार करना।
ಹೇಳಿದ ಮಾತನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ ಅಲ್ಲಗಳೆ, ಅಸ್ವೀಕರಿಸು.
to deny, to go back from one's word. to belie.

मुकर्रर
जिसके संबंध में इकरार हो चुका हो, निश्चित;
ನಿಶ್ಚಿತವಾದ;
settled. fixed. established;

मुकर्रर
जिसे किसी पद या स्थान पर नियुक्त किया गया हो।
ಹುದ್ದೆ ಅಥವಾ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ನೇಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
appointed, posted.

मुकाबला
आमना-सामना;
ಎದುರಿಸುವಿಕೆ;
facing. encounter. confronting;

मुकाबला
तुलनात्मक निरीक्षण या परीक्षा।
ಹೋಲಿಸಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸುವಿಕೆ ನೋಡುವಿಕೆ.
collation, examination.

मुकाबला
प्रतियोगिता, बलपरीक्षा;
ಸ್ಪರ್ಧೆ;
competition.

मुकाबला
बराबरी, तुल्यता;
ಸರಿಸಮಾನತೆ;
comparison;

मुकाम
किसी के यहाँ मृत्यु होने पर सहानुभूति प्रकट करने और सान्त्वना देने के लिए जाने और उसके पास कुछ देर तक बैठने की क्रिया या भाव।
ಶೋಕ-ಸಂತಾಪ ಸೂಚಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯ ತಂಗುವಿಕೆ.
the act of offering condolence to the bereaved.

मुकाम
ठहरने का स्थान पड़ाव;
ಮುಕ್ಕಾಮು;
halt, stay;

मुकाम
रहने की जगह, घर;
ಮನೆ;
place, site. residence;

मुकुट
एक प्रसिद्ध शिरोभूषण जो राजा लोग पहनते थे और जो प्रायः देवी-देवताओं की मूर्तियों के सिर पर पहनाया जाता है।
ಕಿರೀಟ.
diadem, crown.

मुकुर
दर्पण, शीशा, आइना।
ಕನ್ನಡಿ.
mirror, looking-glass.

मुकुल
वह कली जिसका मुँह जरा-जरा खुल रहा हो।
ಅರಳುತ್ತಿರುವ ಮೊಗ್ಗೆ.
blossoming bud.

मुकुलित
(पेड़ या पौधा) जिसमें कलियाँ आई हों, कलियों से युक्त;
ಹೂ ಚಿಗುರುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ;
blooming tree or plant.

मुकुलित
अधखिला;
ಅರ್ಧ ವಿಕಸಿತ;
blossoming;

मुकुलित
अधमुँदा।
ಅರೆತೆರೆದ ಅಥವಾ ಅರಳಿದ.
partly blossomed, partly closed.

मुक्का
आघात करने के उद्देश्य से बाँधी हुई मुट्ठी, घूँसा।
ಹೊಡೆಯಲು ಬಿಗಿದ ಮುಷ್ಟಿ, ಮುಷ್ಟಿಯ ಗುದ್ದು.
punch, thump.

मुक्केबाज
वह जो मुक्के का प्रहार करके लड़ता हो।
ಮುಷ್ಠಿಯುದ್ಧ ಮಾಡುವವ ಮುಷ್ಟಿಯೋಧ.
boxer, pugilist.

मुक्केबाजी
एक दूसरे को मुक्कों से मारने की क्रिया, घूँसेबाजी;
ಗುದ್ದಾಟ;
fisticuffs; pugilism;

मुक्केबाजी
एक प्रकार की प्रतियोगिता जिसमें एक दूसरे पर मुक्कों से आघात किया जाता है।
ಮುಷ್ಟಿಯುದ್ಧ.
boxing.

मुक्त छंद
ऐसी कविता जिसमें मात्राओं आदि का बंधन नहीं माना जाता है, केवल लय का ध्यान रखा जाता है।
ಛಂದೋನಿಯಮಗಳಿಲ್ಲದ ಲಯಬದ್ಧವಾದ ಕವಿತೆ.
free verse.

मुक्त व्यापार
व्यापार की वह व्यवस्था जिसमें आयात-निर्यात आदि पर कोई विशेष बंधन नहीं लगाया जाता है।
ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ.
free trade, laissez-faire.

मुक्त
छूटा हुआ, फेंका हुआ।
ಬಿಡಲ್ಪಟ್ಟ, ಎಸೆಯಲ್ಪಟ್ಟ.
thrown, cast, discharged, hurled.

मुक्त
जो किसी प्रकार के बंधन आदि से छूट गया हो।
ಬಂಧನ ರಹಿತ;
set free, liberated. relaxed;

मुक्त
मोक्ष-प्राप्त, भव-बंधन से मुक्त;
ಮೋಕ್ಷ ಹೊಂದಿದ;
absolved or emancipated (from· sin or worldly existence);

मुक्तक
काव्य का एक प्रकार जिसमें एक ही छंद में कोई पूरी बात या विषय आ गया हो और आगे-पीछे के दूसरे छंदों से उसका कोई संबंध न हो।
ಮುಕ್ತಕ ಕಾವ್ಯ.
a kind of poetic stanza in Hindi.

मुक्तकंठ (से)
बिना किसी संकोच के, स्पष्ट रूप से तथा उच्च स्वर में।
ಮುಕ್ತಕಂಠದಿಂದ ಘಂಟಾಘೋಷವಾಗಿ.
freely, without any reservation, loudly.

मुक्तहस्त
जो उदारतापूर्वक अधिक मात्रा में दान आदि करता हो।
ತೆರೆದ ಕೈಯುಳ್ಳ(ದಾನಿ).
liberal, bountiful.

मुक्ता
मोती।
ಮುತ್ತು.
pearl.

मुक्ताफल
दे. 'मुक्ता'।
ನೋಡಿ 'मुक्ता'.
see "मुक्ता"

मुक्तावली
मोतियों की लड़ी।
ಮುತ್ತಿನ ಸರ.
string of pearls. release, liberation, deliverance, salvation;

मुक्ति
किसी प्रकार के बंधन आदि से छुटकारा;
ಬಿಡುಗಡೆ;
release, liberation, deliverance, salvation;

मुक्ति
धार्मिक क्षेत्र में वह स्थिति जिसमें जीव जन्ममरण के बंधन से छूट जाता है, मोक्ष।
ಮೋಕ್ಷ.
absolution of the soul from metempsychosis.

मुख
किसी पदार्थ का अगला या ऊपरी खुला भाग।
ಮುಂಭಾಗ.
front, fore-part.

मुख
मुँह;
ಮುಖ;
mouth, face;

मुखड़ा
चेहरा, मुख।
ಚಹರೆ, ಮುಖ.
face, countenance.

मुखपत्र
किसी संस्था या दल का वह पत्र जिसमें उसके सिद्धांतों तथा मत का प्रकाशन मुख्य रूप से होता है।
ಸಂಘ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಆದರ್ಶ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ಮುಖಪತ್ರ, ಪ್ರಚಾರ ಪತ್ರಿಕೆ.
organ, mouth-piece.

मुखपृष्ठ
किसी ग्रन्थ या पुस्तक का सबसे ऊपर वाला पृष्ठ जिसमें उस पुस्तक तथा उसके लेखक का नाम छपा होता है।
ಮುಖಪುಟ.
title page.

मुखबिर
गुप्त रूप से खबर देनेवाला व्यक्ति, जासूस;
ಗೂಢಚಾರ, ಗುಪ್ತಚಾರ;
spy, reporter, informer;

मुखबिर
वह मुलजिम जो अपराध स्वीकार करके सरकारी गवाह बन जाता है और जिसे माफी दे दी जाती है।
ಮಾಫಿ ಸಾಕ್ಷಿದಾರ.
approver.

मुखबिरी
मुखबिर का काम, पद या भाव।
ಗೂಢಚಾರ, ಮಾಫಿ ಸಾಕ್ಷಿದಾರನ ಕೆಲಸ.
work of an approver.

मुखर
बहुत बोलनेवाला, बकवादी;
ವಾಚಾಳಿ;
talkative, garrulous, loquacious;

मुखर
शब्द करता हुआ।
ಶಬ್ದ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ.
noisy, making a continuous sound.

मुखरित
ध्वनित, शब्दायमान;
ಸಪ್ಪಳದಿಂದ ಕೂಡಿದ;
ringing or noisy with

मुखरित
व्यक्त, प्रकट।
ಪ್ರಕಟವಾದ.
explicit, expressed.

मुखसुख
उच्चारण की सरलता, प्रयत्न-लाघव
ಉಚ್ಚಾರಣೆಯ ಸೌಲಭ್ಯ, ಸೌಕರ್ಯ.
facility of pronunciation, phonetic ease.

मुखाकृति
चेहरा।
ಮುಖಾಕೃತಿ.
face, countenance.

मुखाग्र
जबानी याद, कंठस्थ।
ಕಂಠಸ್ಥವಾದ, ಬಾಯಿಪಾಠವಾದ.
committed to memory, on the tip of the tongue.

मुखापेक्षी
मुँह जोहने वाला, दूसरों की कृपा पर अवलंबित रहनेवाला।
ಪರಾವಲಂಬಿ.
subsisting or depending on others, indigent.

मुखिया
प्रधान व्यक्ति, अगुआ।
ಮುಖ್ಯಸ್ಥೆ, ಮುಂದಾಳು .
chief, leader, head .

मुखौटा
नाट्य-नृत्य में मुँह पर पहना जानेवाला बनावटी चहेरा।
ಮುಖವಾಡ.
mask.

मुख्तार
एक प्रकार का कानूनी सलाहकार जो पद में वकील से छोटा होता है।
ಕಾಯದೆ ಕಾನೂನಿನ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಲಹೆ ಕೊಡಬಲ್ಲವ.
advocate below the category of vakil.

मुख्तार
वह व्यक्ति जिसे विशिष्ट अवसरों पर कुछ विशेष प्रकार के काम प्रतिनिधि के रूप में करने का वैध अधिकार मिला होता है;
ಕಾನೂನಿನ ಮೂಲಕ ವಿಶೇಷ ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಅಧಿಕೃತವಾದ ಪ್ರತಿನಿಧಿ, ವಕೀಲ, ನ್ಯಾಯವಾದಿ;
agent, attorney;

मुख्तारनामा
वह लेख जिसके द्वारा किसी व्यक्ति को मुख्तार बनाया जाए।
ಅಧಿಕಾರ ಪತ್ರ, ಮೊಖ್ತಾರುನಾಮೆ.
power of attorney.

मुख्य
प्रधान, खास;
ಮುಖ್ಯ, ಪ್ರಧಾನ;
chief, principal, main;

मुख्य
महत्वपूर्ण या सारभूत।
ಸಾರಭೂತ.
important, prominent.

मुख्यतः
प्रधानतः, खास तौर से।
ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ.
primarily, mainly chiefly.

मुख्यता
मुख्य होने की अवस्था, गुण या भाव।
ಮುಖ್ಯತೆ.
pre-eminence, distinction.

मुख्यमंत्री
किसी राज्य (प्रांत) का सबसे बड़ा मंत्री।
ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ.
chief minister .

मुख्यार्थ
शब्द का प्रधान अर्थ।
ಶಬ್ದದ ಮೂಲ ಅರ್ಥ.
the primary or original meaning of a word .

मुख्यालय
किसी संस्था का केन्द्रीय और प्रधान स्थान, प्रधान कार्यालय।
ಕೇಂದ್ರ ಕಾರ್ಯಸ್ಥಾನ, ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯಾಲಯ.
headquarters.

मुंगरा (स्त्री. मंगुरी)
मुठियादार लकड़ी जो ठोकने पीटने के काम आती है।
ಕೊಡತಿ, ಮರದ ಸುತ್ತಿಗೆ.
mallet, wooden hammer.

मुग्ध
मोहित, मूढ़;
ಮೋಹಗೊಂಡ;
stupefied, perplexed, infatuated;

मुग्ध
सीधा-सादा, सरल, भोला।
ಸರಳವಾದ.
simple, artless, innocent.

मुग्धता
मुग्ध होने की अवस्था या भाव।
ಮೋಹಿತ ಸ್ಥಿತಿ; ಸರಳತೆ.
·simplicity, artlessness, innocence

मुग्धा
साहित्य में वह नायिका जिसके नवयौवनांकुर निकल रहे हों परन्तु जिसमें अभी काम-चेष्टा का भाव उत्पन्न न हुआ हो।
ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮುಗ್ಧ ನಾಯಿಕೆ.
a pretty young maiden (regarded as a variety of Nayikas in poetic composition).

मुचलका
(आजकल विधिक क्षेत्र में) कोई विधि-विरुद्ध कार्य न करने या नियत तिथि पर हाजिर होने का प्रतिज्ञा-पत्र जिसका पालन न करने पर प्रतिज्ञा करनेवाला नियत अर्थ-दण्ड देना स्वीकार करता है।
ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ಮುಚ್ಚಳಿಕೆ, ಜಾಮೀನು, ಬಂಧಪತ್ರ.
binding agreement, bond, bail.

मुछंदर
बड़ी बड़ी मूँछोंवाला।
ದೊಡ್ಡ ಮೀಸೆಯುಳ್ಳವ.
having long moustaches, whiskered

मुछमुंडा
जिसने मूँछें मुँड़ा ली हों।
ಮೀಸೆ ಬೋಳಿಸಿಕೊಂಡವ.
without moustaches, clean shaved .

मुजरा
(धन) जो प्राप्त होने के कारण किसी देय राशि में से काट लिया जाए।
ಸೋಡಿ ಬಿಟ್ಟ, ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದ.
premium, deduction.

मुजरा
झुकझुककर किया जानेवाला अभिवादन;
ತಲೆಬಾಗಿಸಿ ಮಾಡುವ ನಮಸ್ಕಾರ;
particular type of salutation, obeisance, respects;

मुजरा
वेश्या का महफिल में बैठकर गाना।
ವೇಶ್ಯೆಯ ಸಂಗೀತ ಸಭೆ.
singing and dancing of prostitutes in small gathering.

मुजरिम
जुर्म करनेवाला, अपराधी।
ಅಪರಾಧಿ.
criminal, offender.

मुझ
'मैं' का वह रूप जो कर्त्ता और संबंध कारक को छोड़ शेष कारकों में विभक्ति के योग से होता है।
'मैं' ಎಂಬ ಸರ್ವನಾಮದ ಪ್ರತ್ಯಯ ಹತ್ತುವ ರೂಪ.
oblique form of' मैं' (मैं in hindi)

मुझे
'मैं' के कर्म और संप्रदाय कारक का रूप।
ನನಗೆ.
me, to me.

मुटाना
घमंडी होना।
ಗರ್ವಿಷ್ಠನಾಗು.
to become arrogant or proud.

मुटाना
मोटा हो जाना;
ದಪ್ಪನಾಗು;
to become fat, plump;

मुट्ठी
उतनी वस्तु जितनी मुट्ठी में आ सके;
ಹಿಡಿಯಷ್ಟು ಪದಾರ್ಥ;
handful;

मुट्ठी
मुट्ठी की चौड़ाई का माप।
ಹಿಡಿಯಷ್ಟು ಅಗಲದ ಅಳತೆ.
a measure equal to the breadth of fist.

मुट्ठी
हथेली की वह स्थिति जिसमें उंगलियाँ अंदर की ओर मोड़कर बंद कर ली जाती हैं;
ಮುಷ್ಟಿ, ಹಿಡಿ;
the fist, grasp (of the hand);

मुठभेड़
दो पक्षों में थोड़ी देर के लिए किन्तु जमकर होनेवाली लड़ाई;
ಎರಡು ಗುಂಪುಗಳ ನಡುವೆ ನಡೆಯುವ ವಾಗ್ವಾದ, ಜಗಳ;
the collision; clash, skirmish,

मुठभेड़
सामना, भेंट।
ಎದುರಿಸುವಿಕೆ.
meeting, encounter.

मुठिया
उपकरण या औजार का दस्ता;
ಆಯುಧ, ಉಪಕರಣಗಳ ಹಿಡಿ;
handle or hilt ·' round plump;

मुठिया
रुई धुननेवाले का बेलन जिसे वे तांत पर मारते हैं।
ಹತ್ತಿ ಹೆಕ್ಕುವ ಕೊಡತಿ, ಕೈಹಿಡಿ.
the round plump stick with which a cotton carder strikes the string of his bow.

मुठियाना
मुट्ठियों से हलका आघात करना।
ಮುಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮೆತ್ತಗೆ ಹೊಡೆ.
to thump mildly with the fist.

मुठियाना
मुट्ठी में भरना या लेना;
ಹಿಡಿ ತುಂಬ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳು;
to grasp, to clutch;

मुंड-माला
कटे हुए सिरों की माला।
ಮುಂಡಮಾಲೆ.
garland of human skulls.

मुंड
कटा हुआ सिर या खोपड़ी
ರುಂಡದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿದ ಮುಂಡ.
severed head or skull.

मुंड
सिर, मस्तक;
ತಲೆ;
head or forehead;

मुंडन
एक संस्कार जिसमें बाल उस्तरे से मूँड़े जाते हैं।
ತಲೆ ಬೋಳಿಸುವ ಸಂಸ್ಕಾರ.
Hindu ritual of shaving of head.

मुंडन
सिर के बाल उस्तरे से मूँड़ने की क्रिया;
ತಲೆ ಬೋಳಿಸುವಿಕೆ;
shaving of the head, to usure.

मुंड़ना
बुरी तरह ठगा जाना।
ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮೋಸ ಹೋಗು.
(fig.) to be fleeced, to be swindled.

मुंड़ना
मूँडा जाना;
ಬೋಳಿಸಿಕೊಳ್ಳು;
to be shaved;

मुड़ना
अगल-बगल या पीछे की ओर घूमना।
ಅಕ್ಕ-ಪಕ್ಕ ಅಥವಾ ಹಿಂದೆ ತಿರುಗು.
to turn, to turn back.

मुड़ना
किसी सीधी या कड़ी वस्तु का किसी ओर झुक जाना;
ಬಾಗು, ಬಗ್ಗು, ತಿರುಚಿಕೊ, ಸುರುಳಿ ಸುತ್ತಿಕೊ, ನುಲುಚಿಕೊ ಮಡಿಚಿಕೊ;
to be turned, to be or become twisted, to be or become bent;

मुड़वाना
मोड़ने का काम कराना।
ಮಡಿಚುವ, ತಿರುಚುವ ನುಲಿಚುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿಸು.
to cause to be turned or twisted.

मुंडा
छोटा नागपुर के आदिवासी;
ಛೋಟಾ ನಾಗಪುರದ ಕಡೆಯ ಆದಿವಾಸಿ;
tribe;

मुंडा
जिसके बाल मूँड़े हुए हों;
ತಲೆ ಬೋಳಿಸಿದ.
shaven;

मुंडा
जिसके सिर पर बाल न हों, गंजा;
ಬಟ್ಟತಲೆಯ;
bald;

मुंडा
देवनागरी लिपि का एक प्रकार।
ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿಯ ಒಂದು ಬಗೆ.
a type of Devanagari script.

मुंडा
बिना सींग का (बैल आदि)।
ಕೊಂಬಿಲ್ಲದ (ದನ).
hornless animal (oxen},

मुँड़ाई
मूँड़ने का कार्य या पारिश्रमिक।
ಬೋಳಿಸಿದ ಕೂಲಿ.
shaving charges.

मुँड़ाना
मूँड़ने का कार्य दूसरे से कराना, मुंडन कराना।
ಬೇರೆಯವರಿಂದ ಬೋಳಿಸಿತು.
to get shaved.

मुंडासा
सिर पर बाँधने का साफा, एक प्रकार की पगड़ी।
ಪಾಗು, ರುಮಾಲು, ಮುಂಡಾಸು.
a kind of turban.

मुंडित
जिसका मुंडन हुआ हो।
ಬೋಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
shaven, shorn.

मुंडेर
छत के चारों ओर मेंड़ जैसी दीवार।
ಮಾಳಿಗೆಯ ಮೇಲಿನ ಕೈಪಿಡಿ ಗೋಡೆ, ಕುಂಟೆ.
parapet.

मुडेवा
दे. 'मुंडेर'।
ನೋಡಿ 'मुंडेर'.
see "मुंडेर"

मुताबिक
सदृश, अनुरूप, अनुसार।
ಅನುಸಾರವಾಗಿ, ಅನುರೂಪವಾಗಿ.
according to, in accordance (with).

मुंदना
आँख का बंद होना;
ಕಣ್ಣು ಮುಚ್ಚಿ ಹೋಗು;
to be shut,

मुंदना
ढकना, बंद होना, छिपना।
ಮುಚ್ಚು, ಮರೆಯಾಗು.
or closed (eyes); to be covered or hidden.

मुंदरी
अंगूठी।
ಉಂಗುರ.
ring, finger-ring.

मुदित
आनन्दित, प्रसन्न, हर्षित।
ಸಂತೋಷಗೊಂಡ.
pleased, delighted, happy.

मुद्गुर
कसरत करने के लिए काठ के बड़े टुकड़ों की जोड़ी जो हाथों में लेकर इधर-उदर और ऊपर-नीचे घुमाई जाती है।
ಕಸರತ್ತು ಮಾಡುವಾಗ ಹಿಡಿದು ತಿರುಗಿಸುವ ದೊಣ್ಣೆ, ಗದೆ.
a mace or club-like piece of wood used for exercising the arms.

मुद्दत
नियत किया हुआ समय, अवधि;
ಅವಧಿ;
period, length of time;

मुद्दत
लंबा अरसा, दीर्घ काल।
ದೀರ್ಘಕಾಲ.
long period.

मुद्दा
अभिप्राय, आशय।
ಅಭಿಪ್ರಾಯ, ತಾತ್ಪರ್ಯ.
meaning, object, purport,

मुद्रक
छापनेवाला।
ಮುದ್ರಕ.
printer.

मुद्रण
छापने की क्रिया या भाव;
ಮುದ್ರಿಸುವಿಕೆ;
printing, marking;

मुद्रण
मुद्रा से अंकित करना, मोहर लगाना।
ಠಸ್ಸೆ ಒತ್ತುವಿಕೆ, ಅಚ್ಚೊತ್ತುವಿಕೆ.
sealing, stamping.

मुद्रणालय
जहाँ छापने का काम होता है, छापाखाना।
ಮುದ್ರಣಾಲಯ.
printing press.

मुद्रा
आँख, मुँह, हाथ आदि की भाव-सूचक क्रिया या स्थिति;
ಭಾವಸೂಚಕ ಅಭಿನಯ ಚಿಹ್ನೆ;
mien, posture, countenance;

मुद्रा
ऐसी अंगूठी जिस पर किसी का नाम या वैयक्तिक चिह्न अंकित हो;
ಮುದ್ರೆಯ ಉಂಗುರ;
ring embedded with name or personal mark;

मुद्रा
क्रय-विक्रय का आधिकारिक माध्यम, सिक्का;
ನಾಣ್ಯ;
currency, money, coin

मुद्रा
देवपूजन में हाथ की उंगलियों का विशेष विन्यास।
ಪೂಜೆ ಮುಂತಾದ್ದರಲ್ಲಿ ಮಾಡುವ ಅಂಗನ್ಯಾಸ, ಕರನ್ಯಾಸ.
a mode of intertwining the fingers in religious worship.

मुद्रा
नाम, चिह्न आदि अंकित करने की मोहर;
ಮುದ್ರೆ;
seal. signet;

मुद्रांक
छाप।
ಮುದ್ರೆ, ಠಸ್ಸೆ.
stamp. seal.

मुद्रांक
सरकारी कागज जिस पर अर्जी-दावा लिखकर अदालत में दाखिल किया जाता है या जिस पर पक्की लिखा-पढ़ी की जाती हैं;
ಮುದ್ರಾಂಕಿತ ಕಾಗದ, ಸ್ಟಾಂಪು ಕಾಗದ, ಛಾಪಾಕಾಗದ;
stamp paper;

मुद्रांकन
मुद्रा की सहायता से छापना।
ಮುದ್ರೆ ಒತ್ತುವಿಕೆ.
stamping.

मुद्रांकित
मुद्रा से छपा हुआ, जिस पर मुद्रा लगाई गई हो।
ಮುದ್ರೆ ಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟ.
marked with a seal or stamp, sealed, stamped.

मुद्राक्षर
वे अक्षर जिनका उपयोग पुस्तकें आदि छापने के लिए किया जाता है।
ಮುದ್ರಾಕ್ಷರ, ಅಚ್ಚು ಮೊಳೆ.
type (a modern use).

मुद्रास्फीति
अर्थशास्त्र के अनुसार वह स्थिति जिसमें कागजी नोट देश की व्यापारिक आवश्यकताओं से कहीं अधिक प्रचलित कर दिए जाते हैं और जिसके फलस्वरूप देश में सब वस्तुएँ मँहगी बिकने लगती हैं।
ಹಣದುಬ್ಬರ.
inflation.

मुद्रिका
अंगूठी।
ಉಂಗುರ.
finger ring .

मुद्रित
मुँदा हुआ, बंद।
ಮುಚ್ಚಿದ, ತೆರೆಯದೆ.
closed. unblown (as a flower).

मुद्रित
मुद्रण किया हुआ, छपा या छापा हुआ;
ಮುದ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ;
sealed. stamped . printed. marked;

मुनक्का
सुखाया हुआ अंगूर।
ದೊಡ್ಡ ಒಣ ದ್ರಾಕ್ಷಿ.
a species of dried grapes or raisins.

मुनाफा
क्रय-विक्रय में आर्थिक दृष्टि से होनेवाला लाभ, नफा।
ಲಾಭ.
gains, profits .

मुनाफाखोर
बहुत अधिक मुनाफा लेनेवाला।
ಅಕ್ರಮ ಲಾಭ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ವ್ಯಾಪಾರಿ.
profiteer.

मुनाफाखोरी
मुनाफाखोर होने की स्थिति या प्रवृत्ति।
ಅಕ್ರಮ ಲಾಭ ಸಂಪಾದನೆ.
profiteering.

मुनासिब
उचित, वाजिब।
ಸರಿಯಾದ ಯೋಗ್ಯವಾದ.
proper. suitable. reasonable.

मुनि
ऋषि, तपस्वी।
ಋಷಿ, ಮುನಿ.
ascetic. hermit.

मुनीम
बहीखाता लिखनेवाला कर्मचारी।
ಗುಮಾಸ್ತ, ಕಾರಕೂನ.
clerk of a merchant.

मुनीमी
मुनीम का कार्य या पद।
ಗುಮಾಸ್ತಗಿರಿ.
the work or profession of munim

मुन्ना (मुन्नी-स्त्री)
छोटे बच्चों का प्यार का संबोधन।
ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳ ಪ್ರೀತಿಯ ಸಂಬೋಧನೆ.
a term of endearment for children.

मुफ्त
बिना दाम का।
ಬಿಟ್ಟಿ, ಪುಕ್ಕಟೆ,ಉಚಿತ.
free of charge, without payment or charge, gratis.

मुफ्तखोर
बिना मेहनत किए दूसरे की कमाई खानेवाला।
ಕೆಲಸ ಮಾಡದೆ ಇತರರ ಗಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತಿನ್ನುವವ.
one who lives on other's earnings, a parasite.

मुफ्तखोरी
मुफ्तखोर होने की अवस्था या भाव।
ಇತರರ ಗಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬದುಕುವಿಕೆ.
living on other's earnings.

मुबारकबाद
बधाई, शुभकामना।
ಅಭಿನಂದನೆ.
congratulations, felicitations.

मुमकिन
जो कार्य रूप में परिणत हो सके, संभव।
ಸಾಧ್ಯ, ಶಕ್ಯ, ಸಂಭವಿಸಬಹುದಾದ.
possible, feasible.

मुमुक्षा
मोक्ष की कामना।
ಮೋಕ್ಷಾಭಿಲಾಷೆ.
desire of liberation or of final emancipation.

मुमुक्षु
मोक्ष का अभिलाषी।
ಮೋಕ್ಷಾಭಿಲಾಷಿ.
a sage striving after final emancipation or beatitude, eager to be free (from mundane existence).

मुरझाना
उदास या सुस्त होना, कांति, श्री आदि से रहित होना।
ಕಾಂತಿಯಿಲ್ಲದಾಗು, ಕಳೆಗುಂದು.
to become dejected or dispirited.

मुरझाना
फुलापत्तों का सूखने लगना, कुम्हलाना;
(ಹೂ-ಎಲೆ) ಬಾಡು;
to wither, fade, droop;

मुरब्बा
फलों को चाशनी में डालकर तैयार किया पाक।
ಮೊರಬ್ಬ.
jam.

मुरब्बा
वर्ग, वर्गीकृत।
ಚಚ್ಚೌಕ.
square

मुरमुरा
'मुरमुर' शब्द करनेवाला।
ಮುರಮುರ ಶಬ್ದ ಮಾಡುವ.
crackling, crisp.

मुरमुरा
भुने हुए चावल।
ಪುರಿ.
parched and puffed rice.

मुरली
बाँसुरी।
ಕೊಳಲು.
flute. pipe.

मुराद
अभिप्राय, आशय, मतलब।
ಆಶಯ, ಅಭಿಪ್ರಾಯ.
object. purport, tenor.

मुराद
बहुत दिनों से मन में बनी रहनेवाली अभिलाषा, मनोरथ;
ಮನೋರಥ;
wish. longing. desire. inclination;

मुरेठा (मुरैठा)
पगड़ी, साफ।
ರುಮಾಲು, ಪಾಗು.
turban.

मुर्गा
एक प्रसिद्ध पक्षी जिसके सिर पर कलगी होती है और प्रायः प्रातःकाल 'कुकडूँ-कूँ' बोलता है।
ಹುಂಜ.
cock.

मुर्गी
मुर्गे की मादा।
ಹೆಣ್ಣು ಕೋಳಿ.
hen.

मुर्दनी
चेहरे से प्रकट होनेवाले मृत्यु-चिह्न;
ಮುಖದ ಮೇಲೆ ಕಾಣುವ ಮೃತ್ಯು ಚಿಹ್ನೆ;
death-like stillness. melancholy;

मुर्दनी
शव के साथ अंत्येष्टि क्रिया के लिए जाना।
ಶವ ಸಂಸ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಹಣದೊಂದಿಗೆ ಹೋಗುವಿಕೆ.
accompanying a funeral procession.

मुर्दा
कुम्हलाया या मुरझाया हुआ।
ಬಾಡಿದ.
faded or withered .

मुर्दा
बेजान, अति दुर्बल;
ದುರ್ಬಲ, ಪ್ರಾಣಹೀನ;
weak. infirm:

मुर्दा
मरा हुआ, मृत;
ಸತ್ತ;
dead;

मुर्दा
मृत प्राणी, शव।
ಹೆಣ, ಶವ.
dead body. ·corpse.

मुर्दादिल
जिसमें कुछ उमंग या उत्साह न रह गया हो।
ಉತ್ಸಾಹವಿಲ್ಲದಾದ.
dispirited. dejected. sad.

मुलजिम
जिस पर कोई दोष या इलजाम लगाया गया हो।
ಆಪಾದಿತ, ತಪ್ಪುಹೊರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ.
accused.

मुलतानी मिट्टी
एक प्रकार की कोमल और चिकनी मिट्टी जो प्रायः सिर धोने तथा रंगाई में अस्तर देने आदि के काम आती है।
ಬಣ್ಣ ಹಾಕಲು, ತಲೆಯನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಮಣ್ಣು.
Armenian bole.

मुलम्मा
ऊपरी तड़क-भड़क।
ಮೇಲಿನ ಥಳುಕು.
external show, ostentation.

मुलम्मा
किसी साधारण या तुच्छ वस्तु को आकर्षक रूप देने की क्रिया या भाव;
ತುಚ್ಛ ವಸ್ತುವನ್ನು ಆಕರ್ಷಕವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವಿಕೆ;
coating;

मुलम्मा
सस्ती धातुओं पर रासायनिक प्रक्रिया से किया हुआ बहुमूल्य धातु का लेप जिससे वह देखने में सुन्दर और बहुमूल्य जान पड़ती है;
ಅಗ್ಗದ ಲೋಹಗಳ ಮೇಲೆ ಬೆಲೆ ಬಾಳುವ ಲೋಹಗಳ ಮುಲಾಮು;
gilding, gilt, plating, veneer;

मुलहठी
गुंजा लता की जड़ जो दवा के काम आती है।
ಅತಿಮಧುರದ ಬೇರು.
liquorice.

मुलाकात
एक-दूसरे से मिलना, भेंट;
ಭೇಟಿ;
meeting, encountering, interview;

मुलाकात
जान-पहचान।
ಗುರುತು ಪರಿಚಯ.
acquaintance.

मुलाकाती
मित्र, परिचित।
ಪರಿಚಿತ ವ್ಯಕ್ತಿ, ಮಿತ್ರ.
acquaintance, friend.

मुलाकाती
मिलनेवाला।
ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಬಂದ.
visitor.

मुलाजिम
नौकर, सेवक, कर्मचारी।
ಆಳು, ಸೇವಕ, ನೌಕರ.
servant, attendant.

मुलायम
नरम, कोमल, सुकुमार।
ಮೃದುವಾದ, ಕೋಮಲವಾದ.
soft. tender. delicate.

मुल्क
देश का छोटा विभाग, प्रांत।
ಪ್ರಾಂತ.
territory, region.

मुल्क
देश;
ದೇಶ;
country;

मुल्तवी (मुलतवी)
आगे के लिए टाला हुआ, स्थगित।
ಮುಂದಕ್ಕೆ ಹಾಕಿದ, ಸ್ಥಗಿತವಾದ.
postponed, adjourned

मुल्ला
मुसलमान शिक्षक।
ಮುಸಲ್ಮಾನ ಶಿಕ್ಷಕ.
Muslim school master.

मुल्ला
मुस्लिम धर्मसास्त्र का आचार्य;
ಮುಸಲ್ಮಾನರ ಧರ್ಮಗುರು;
Muslim priest;

मुवक्किल
वह जो मुकदमा आदि लड़ने के लिए अपना वकील नियुक्त करता हो।
ಕಕ್ಷಿಗಾರ.
client of a pleader.

मुशायरा
कवितापाठ की मजलिस, शायरों का इक्ट्ठे होकर गजलें आदि पढ़ना।
ಕವಿ ಸಮ್ಮೇಳನ.
poetic symposium.

मुंशी
उर्दू-फारसी का अध्यापक।
ಉರ್ದು ಪಾರ್ಸಿ ಭಾಷೆಗಳ ಅಧ್ಯಾಪಕ .
teacher of Persian or Urdu.

मुंशी
लिखने का काम करने-वाला, लिपिक;
ಕಾರಕೂನ, ಗುಮಾಸ್ತ;
scribe, clerk, munshi;

मुंशीगीरी
मुंशी का काम या पेशा।
ಗುಮಾಸ್ತ ಗಿರಿ, ಉರ್ದು ಪಾರ್ಸಿ ಕಲಿಸುವ ವೃತ್ತಿ.
work or profession of a munshi.

मुश्किल
कठिन, क्लिष्ट, कष्टसाध्य।
ಕಷ್ಟ ಸಾಧ್ಯ.
difficult, hard, tough.

मुश्किल
कठिनाई, परेशानी।
ಕಷ್ಟ, ತೊಂದರೆ.
difficulty, hardship.

मुष्टि
घूँसा, मुक्का।
ಮುಷ್ಟಿ ಏಟು, ಗುದ್ದು .
fist-blow.

मुष्टि
मुट्ठी;
ಮುಷ್ಟಿ;
clenched hand, fist;

मुसाफिर
सफर करनेवाला, यात्री, पथिक।
ಪ್ರಯಾಣಿಕ, ಯಾಂತ್ರಿಕ.
traveller, wayfarer, passenger.

मुसाफिरखाना
मुसाफिरों के ठहरने की जगह।
ಪ್ರವಾಸಿ ಮಂದಿರ, ಪ್ರವಾಸಿ ಬಂಗಲೆ.
travellers' waiting-room, inn.

मुंसिफ
इन्साफ करनेवाला।
ನ್ಯಾಯವಾದಿ.
equitable, just, fair.

मुंसिफ
न्याय-विभाग का एक अधिकारी उप-न्यायाधीश से नीचे।
ಮುನ್‌ಸೀಫರು.
an officer of judiciary, officer of the civil court below the rank of a sub-judge.

मुंसिफी
इन्साफ या न्याय करने का काम;
ನ್ಯಾಯ, ತೀರ್ಪಿನ ಕೆಲಸ;
justice, equity, act of delivering justice;

मुंसिफी
मुंसिफ का पद;
ಮುನ್‌ಸೀಫ್‌ ಕೆಲಸ.
office or duty of a munsif;

मुंसिफी
मुंसिफ की कचहरी।
ಮುನ್‌ಸೀಫರ ಕಚೇರಿ.
court of munsif.

मुसीबत
तकलीफ, कष्ट;
ಕಷ್ಟ, ತೊಂದರೆ;
trouble, difficulty, affliction;

मुसीबत
विपत्ति, आफत, संकट।
ಆಪತ್ತು, ವಿಪತ್ತು, ಸಂಕಟ.
calamity, misfortune, disaster.

मुस्कराना
इस प्रकार धीरे से हँसना कि होंठ फैल जाएँ पर दशन-पंक्ति दिखाई न दे।
ಮುಗುಳು ನಗು.
to smile.

मुस्कराहट
मुस्कराने की अवस्था या भाव।
ಮುಗುಳು ನಗೆ.
smile.

मुस्कान
दे. 'मुस्कराहट'।
ನೋಡಿ 'मुस्कराहट'.
See मुस्कुराहट

मुस्टंडा
ताकतवर आदमी।
ಶಕ್ತಿವಂತ ಮನುಷ್ಯ.
rough and robust fellow.

मुस्टंडा
हट्टा-कट्टा।
ದಷ್ಟಪುಷ್ಟ, ಧಾಂಡಿಗ.
strong-bodied, stout.

मुस्तकिल
किसी पद पर स्थायी रूप से नियुक्त।
ಸ್ಥಾಯಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ.
permanent, confirmed .

मुस्तकिल
स्थिर, स्थायी, सदा रहनेवाला;
ಸದಾ ಇರುವ;
stable, perpetual;

मुस्तैद
चुस्त, तेजी से काम करनेवाला।
ಚುರುಕಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸ್ವಭಾವವುಳ್ಳ.
alert, active, vigilant.

मुस्तैद
जो किसी कार्य के लिए पूर्ण रूप से उद्यत या तत्पर हो, कटिबद्ध;
ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ;
ready, prepared;

मुस्तैदी
मुस्तैद होने की अवस्था या भाव।
ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವಿಕೆ, ತಯಾರಾಗಿರುವಿಕೆ.
readiness, alertness, promptitude.

मुँह-अंघेरे
बहुत सवेरे।
ಬೆಳಗಿನ ಜಾವಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ.
before day-break, at dawn.

मुँह-छुट
मुँहफट।
ಸ್ಪಷ್ಟವಾದಿ, ಬಾಯಿಬಡುಕ.
outspoken, fearless, unrestrained in speech, loose-tongued.

मुँह-जबानी
मौखिक रूप से।
ಬಾಯಿಮಾತಿನ.
verbally, orally.

मुँह-जोर
उद्दण्ड (घोड़ा)।
ಉದ್ದಂಡ, ಅಂಕೆಯಲ್ಲಿರದ.
high-spirited. hard-mouthed (horse).

मुँह-जोर
धृष्टतापूर्वक बिना समझे-बूझे जो मुँह में आए कह देनेवाला, बकवादी;
ಬಾಯಿಗೆ ಬಂದಂತೆ ಮಾತನಾಡುವ;
insolent, impudent;

मुँह-दिखाई
दुलहिन का मुँह देखने की रस्म;
ವಧೂ ಮುಖಾವಲೋಕನ ಸಂಪ್ರದಾಯ;
ceremony among Hindus observing purdah wherein the bride's face is shown to the near and dear of the bridegroom;

मुँह-दिखाई
वह धन आदि जो दुलहिन का मुँह देखकर उसे दिया जाए।
ವಧೂ ಮುಖಾವಲೋಕನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಧುವಿಗೆ ಕೊಡುವ ಕಾಣಿಕೆ.
present etc. given to the bride after seeing her face.

मुँह-देखा
बिलकुल ऊपरी, दिखाऊ।
ತೋರಿಕೆಯ ಮೇಲಿನ.
sham, superficial.

मुँह-फट
दे. 'मुँह-छुट'।
ನೋಡಿ 'मुंह-छुट'.
see "मुह्छुट"

मुँह-बोला
जन्मतः या वस्तुतः संबंध न होने पर भी जिसके साथ केवल मुँह से कहकर संबंध स्थापित किया गया हो।
ಕಲ್ಪಿತ ಸಂಬಂಧವುಳ್ಳ.
adopted.

मुँह-माँगा
जो मुँह से कहकर माँगा गया हो।
ಬಾಯಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದ, ಬೇಡಿಕೊಂಡ.
demanded, requested, asked for by word of mouth.

मुँह-लगा
जो अनिधिकारी या अपात्र होने पर भी किसी बड़े के साथ रहने के कारण बढ़-चढ़ कर बोलने का अभ्यस्त हो गया हो, सिर चढ़ा, ढीठ।
ದೊಡ್ಡವರ ಸಹವಾಸದಲ್ಲಿದ್ದು ಮನಬಂದಂತೆ ಮಾತನಾಡುವ ದಿಟ್ಟತನವುಳ್ಳ.
given to too much liberty, insolent, impudent.

मुँह
आहार ग्रहण करने का एवं बोलने का साधन-रूप अवयव;
ಬಾಯಿ;
mouth;

मुँह
चेहरा, आकृति;
ಮುಖ;
face. countenance;

मुँह
छेद, विवर।
ರಂಧ್ರ, ತೂತು.
aperture, orifice, opening.

मुँहजोरी
मुँहजोर होने की अवस्था या भाव।
ಬಾಯಿಬಡುಕುತನ, ಮಾತುಗಾರಿಕೆ.
foul-mouthedness, insolence, impudence.

मुहताज (मोहताज)
जिसे किसी वस्तु का अभाव और आवश्यकता हो, जो किसी बात के लिए दूसरे पर आश्रित हो।
ಪರರನ್ನಾಶ್ರಯಿಸುವ.
dependent on, needy, indigent, destitute.

मुँहतोड़
विरोधी को पूरी तरह से परास्त करते हुए नीचा दिखानेवाला (उत्तर)।
ವಿರೋಧಿಗಳ ಬಾಯಿ ಮುಚ್ಚಿಸುವ(ಉತ್ತರ).
irrefutable, apt, befitting, retaliatory (answer).

मुहब्बत
प्रीति, प्रेम, प्यार।
ಪ್ರೀತಿ, ಪ್ರೇಮ.
love, affection, fondness.

मुहर (मोहर)
किसी चीज पर खुदा हुआ नाम, प्रतीक या पद जिसे हस्ताक्षर के स्थान पर प्रामाणिकता के लिए छापा जा सके;
ಮೊಹರು, ಸೀಲು, ಠಸ್ಸೆ;
seal, stamp;

मुहर (मोहर)
स्वर्णमुद्रा (सिक्का)।
ಚಿನ್ನದ ನಾಣ್ಯ.
gold coin.

मुहर्रम
इस्लामी वर्ष का पहला महीना;
ಮುಸ್ಲಿಂ ವರ್ಷದ ಮೊದಲನೆ ತಿಂಗಳು;
the first month of the Islamic calendar

मुहर्रम
हज़रत इमाम हुसैन की शहादत का दिन।
ಹಜರತ್‌ ಇಮಾಂ ಹುಸೇನರು ಮೃತಿ ಹೊಂದಿದ ದಿನ.
Husain's , martyrdom held sacred by Muslims.

मुहर्रमी
मुहर्रम-संबंधी;
ಮೊಹರಂಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ;
pertaining to Muharram;

मुहर्रमी
शोक-सूचक।
ಶೋಕಸೂಚಕ.
melancholy, gloomy.

मुहर्रिर
लिखनेवाला, मुंशी।
ಬರೆಯುವವ, ಗುಮಾಸ್ತ.
clerk, scribe.

मुहर्रिरी
मुहर्रिर का काम, पद या पेशा।
ಗುಮಾಸ್ತಗಿರಿ.
the office or business of a muharrir or clerk

मुहलत (मोहलत)
कार्य विशेष के लिए मिलनेवाला समय;
ವಿಶೇಷ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಕೊಟ್ಟ ಕಾಲಾವಧಿ;
grace period;

मुहलत (मोहलत)
फुरसत, अवकाश।
ಪುರಸತ್ತು, ಅವಕಾಶ.
leisure.

मुहल्ला (महल्ला)
शहर या कस्बे का एक भाग।
ಮೊಹಲ್ಲೆ.
locality.

मुहाना
नदी का उद्गम-स्थल।
ನದಿಯ ಉದ್ಗಮ ಸ್ಥಾನ, ನದೀಮುಖ.
mouth of a river, estuary.

मुहावरा
अभ्यास।
ಅಭ್ಯಾಸ.
practice, habit.

मुहावरा
वह शब्द या वाक्यांश जो अपने अभिधार्थ से भिन्न किसी और अर्थ में रूढ़ हो गया हो;
ನುಡಿಗಟ್ಟು;
idiom. Phraseology

मुहावरेदार
मुहावरे से युक्त।
ನುಡಿಗಟ್ಟಿನಿಂದ ಕೂಡಿದ.
idiomatic.

मुँहासा
मुँह पर निकलनेवाले वे दाने जो युवावस्था में निकलते हैं।
ಮೊಡವೆ.
pimples (on the face, signifying the advent of youth).

मुहूर्त
काल का एक मान जो दिन-रात के तीसवें भाग के बराबर होता है;
ಮುಹೂರ್ತ ಕಾಲ;
a particular division of time, the thirtieth part of a day;

मुहूर्त
फलित ज्योतिष के अनुसार शुभाशुभ समय;
ಶುಭ ಸಮಯ.
auspicious moment;

मुहूर्त
श्रीगणेश, आरंभ।
ಆರಂಭಕಾಲ.
the auspicious beginning.

मुहैया
आवश्यकता की पूर्ति के लिए लाकर इकट्ठा किया हुआ, उपलब्ध।
ಅಗತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಪಡೆದ.
got ready, available, procured.

मूक
गूंगा।
ಮೂಗ.
dumb, silent, mute.

मूंग
एक प्रसिद्ध अन्न जिसकी दाल बनती है।
ಹೆಸರು ಕಾಳು.
a kind of lentil.

मूंगफली
एक झाड़ी जिसके फल खाने और तेल निकालने के काम आते हैं।
ಕಡಲೆ ಕಾಯಿ.
ground-nut.

मूंगरा (मोगरा)
बड़े और अधिक सुगंधिन फूलवाला बेला।
ಏಳುಸುತ್ತಿನ ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂ.
the double jasmine.

मूंगा
समुद्र में रहनेवाले एक प्रकार के कीड़ों के समूह-पिंड की लाल ठठरी जिसकी गुरिया बनाकर पहनते हैं, इसकी गिनती रत्नों में की जाती है।
ಹವಳ, ಪ್ರವಾಳ.
coral.

मूंगिया
मूंग के दानों के रंग का।
ಹೆಸರು ಕಾಳಿನ ಬಣ್ಣದ .
of dark green colour.

मूँछ
पुरुषों एवं कुछ अन्य जीव-जन्तुओं के ऊपरवाले होठ पर उगी हुई रोम-राशि।
ಮೀಸೆ.
moustache, whiskers.

मूंज
सरकंडों के ऊपरी भाग का छिलका जिसे भिगोकर और कूटकर बान बनाया जाता है।
ನೆನಸಿ ಕುಟ್ಟಿ ಹಗ್ಗ, ಹುರಿ ತಯಾರಿಸುವ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಜೊಂಡು, ಲಾಳ, ದಂಟು.
a kind of long reed, (of which ropes are made),

मूंजी
बहुत कंजूस।
ಬಹಳ ಜಿಪುಣನಾದ.
miser, niggard.

मूंजी
सतानेवाला, अत्याचरी,
ಪೀಡಿಸುವ, ಸತಾಯಿಸುವ;
pesterer oppressor, tyrant;

मूठ
किसी उपकरण आदि का दस्ता;
ಆಯುಧ ಮುಂತಾದ್ದರ ಹಿಡಿ;
hilt, handle;

मूठ
मंत्र-तंत्र का प्रयोग, जादू-टोना।
ಮಾಯ-ಮಂತ್ರ, ಮಾಟ.
act of sorcery.

मूठा
घास-फूस आदि का मुट्ठी में आने लायक पुलिंदा।
ಕೈಹಿಡಿ ಹುಲ್ಲು ಆದಿಗಳ ಕಂತೆ.
handful (of anything), bundle .

मूँडन (मुंडन)
दे. 'मुंडन'।
ನೋಡಿ 'मुंडन'.
see 'मुंडन'।

मूँडना
उस्तरे से बाल बनाना;
ಕೂದಲು ಕತ್ತರಿಸು, ಬೋಳಿಸು;
to shave, to shave the head off;

मूँडना
चेला बनाना।
ಶಿಷ್ಯನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳು.
to initiate someone into an ascetic's life.

मूँडना
ठगना;
ಮೋಸಮಾಡು;
to cozen, to cheat;

मूढ़
परम मूर्ख;
ಪರಮ ಮೂರ್ಖ;
foolish, silly, stupid (person);

मूढ़
हक्का-बक्का, हैरान।
ದಿಗ್ಭ್ರಮೆ.
stupefied., infatuated .

मूढ़ता
मूर्खता, नासमझी।
ಮೂಢತೆ, ಮೂರ್ಖತನ.
stupidity, simplicity. folly.

मूत
पेशाब, मूत्र।
ಮೂತ್ರ, ಉಚ್ಚೆ.
urine.

मूतना
पेशाब करना।
ಉಚ್ಚೆ ಮಾಡು, ಉಚ್ಚೆ ಹೊಯ್ಯು.
to discharge urine, to make water, to piss.

मूत्र
गुर्दों के द्वारा स्रवित जलीय द्रव जो मूत्राशय में रहता है तथा उपस्थ मार्ग से बाहर निकलता है।
ಮೂತ್ರ, ಉಚ್ಚೆ.
urine, piss.

मूत्राशय
नाभि के नीचे की वह थैली जिसमें मूत्र संचित होता है, मसाना।
ಮೂತ್ರಾಶಯ.
urinary bladder. vesica.

मूँदना
(आँख) बंद करना;
(ಕಣ್ಣು) ಮುಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳು;
to close, to shut (eyes);

मूँदना
ढँकना, छिपाना।
ಮುಚ್ಚು.
to cover, to hide.

मूर्ख
मूढ़, नासमझ।
ಮೂರ್ಖ, ತಿಳಿವಳಿಕೆಯಿಲ್ಲದವ.
stupid, foolish. silly, blockhead, , idiot.

मूर्खता
मूढता, नासमझी।
ಮೂರ್ಖತನ.
stupidity, folly.

मूर्च्छा
दौरा।
NA.
fit

मूर्च्छा
बेहोशी, संज्ञा-लोप;
ಮೂರ್ಛೆ.
swoon, fainting, unconsciousness;

मूर्च्छित
जो अचेत या बेहोश पड़ा हो।
ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪಿದ.
fainted, swooned.

मूर्त
जिसका कोई आकार या रूप हो;
ರೂಪುಗೊಂಡ;
embodied. incarnate;

मूर्त
जिसका कोई भौतिक अर्थात कड़ा या ठोस रूप हो, और इसीलिए जो देखा या पकड़ा जा सके;
ಪ್ರತಿಮೆಯ ಆಕಾರದ;
material, corporeal. concrete;

मूर्त
जिसका महत्व या स्वरूप समझ में आ सके।
ಬುದ್ಧಿಗೆ ಗೋಚರಿಸುವ.
solid, hard. . tangible.

मूर्ति
आकृति, शकल;
ಆಕೃತಿ;
image, figure, form;

मूर्ति
उपासना के लिए बनाई हुई देवी-देवता की प्रतिमा।
ದೇವರ ಪ್ರತಿಮೆ.
idol, statue.

मूर्तिकला
मूर्तियाँ बनाने की कला।
ಮೂರ್ತಿಕಲೆ, ಶಿಲ್ಪಕಲೆ.
sculpture.

मूर्तिकार
मूर्ति बनानेवाला।
ಶಿಲ್ಪಿ, ಮೂರ್ತಿಕಾರ.
sculptor.

मूर्तिपूजा
देव-प्रतिमा का पूजन।
ಮೂರ್ತಿಪೂಜೆ.
image-worship, idolatry.

मूर्तिमान
जो मूर्त रूप में हो, प्रत्यक्ष, साक्षात्।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾದ, ರೂಪವೆತ್ತ.
incarnate, personified.

मूर्द्धन्य
मूर्धा से उच्चरित;
NA.
cerebral (syllable or letter);

मूर्द्धन्य
मूर्धा से उत्पन्न;
ಮೂರ್ಧನ್ಯ.
of or belonging to the head;

मूर्द्धन्य
शीर्ष स्थानीय, श्रेष्ठ।
NA.
top-ranking, leading, pre-eminent.

मूल स्थान
आदि स्थान, बाप-दादों का स्थान।
ಮೂಲಂಗಿ.
original home.

मूल
असल पूँजी;
ಮೂಲಾನಕ್ಷತ್ರ.
principal (sum);

मूल
आदि, आरंभ,
ಹುಟ್ಟುವ ಸ್ಥಾನ;
groundwork, beginning;

मूल
आद्य, प्रधान।
ಮೊದಲನೆಯ, ಮುಖ್ಯ ಬೇರು, ಬುಡ;
original, basic.

मूल
उत्पत्ति स्थान;
ಮೂಲ ಗ್ರಂಥಪಾಠ;
origin, source, cause;

मूल
ग्रंथकार की मूल शब्दावली;
ಅಸಲು, ಮೂಲಧನ;
original, ·original text;

मूल
पेड़-पौधों का वह भाग जो पृथ्वी के नीचे रहता है;
ಆದಿ, ಆರಂಭ;
root (of a plant or tree);

मूल
सत्ताईस नक्षत्रों में से उन्नीसवाँ नक्षत्र।
ಮೂಲದಲ್ಲಿ, ಮೊದಮೊದಲು.
the nineteenth lunar: mansion containing eleven stars.

मूलतः
मूलरूप में, प्रथमतः।
ಮೂಲಧನ.
basically, fundamentally, primarily .

मूलधन
व्यापार आदि में लगाई हुई पूँजी।
ಮೂಲಪಾಠ.
capital, principal.

मूलपाठ
वह मूल शब्दावली जिसका प्रयोग लेखक ने अपने लेख में स्वयं किया हो।
ಮೂಲ ಪ್ರಕೃತಿ.
text., original text.

मूलप्रकृति
संसार की बीज शक्ति या आदिम सत्ता जिसका परिणाम तथा विकास यह सारी सृष्टि है।
ಮೂಲಭೂತ, ಮೂಲಾಧಾರ.
fundamental or basic nature.

मूलभूत
आधाररूप, बुनियादी।
ಮೂಲಮಂತ್ರ.
fundamental, basic, original

मूलमंत्र
वह उपाय जिससे कोई कार्य या सब कार्य जल्दी और सहज में सिद्ध हो जाते हैं।
ಮೂಲಸ್ಥಾನ.
key note, essence.

मूली
एक प्रकार का पौधा जिसकी जड़ और पत्ते शाक की तरह से खाए जाते हैं।
ಮೂಲೋತ್ಪಾಟನೆ;
radish.

मूलोच्छेद
जड़ से उखाड़ देना;
ಸಂಪೂರ್ಣ ನಾಶ.
uprooting;

मूलोच्छेद
समूल नाश।
ಬೆಲೆ;
utter destruction, total eradication.

मूल्य
उपयोगिता।
ಬೆಲೆಬಾಳುವ.
worth, value.

मूल्य
वस्तु के बदले में दिया जानेवाला धन, कीमत, दान;
ಉಪಯೋಗ.
cost. price;

मूल्यवान
जिसका मूल्य अत्यधिक हो, कीमती।
ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ, ಬೆಲೆ ನಿರ್ಧರಿಸುವಿಕೆ .
costly, valuable, precious

मूल्यांकन
मूल्य निर्धारित या निश्चित करने की क्रिया।
ಒನಕೆ.
assessment, evaluation.

मूसल (मूसल स्त्री.)
लकड़ी का मोटा डंडा जिससे धान आदि कूटते हैं।
ಧಾರಾಕಾರದ (ಮಳೆ).
pestle, pounder.

मूसलधार (मूसलाधार)
मूसल के समान मोटी धार में (बरसनेवाला पानी)।
NA.
heavy or torrential (rain).

मृग-छाला
दे. 'मृगचर्म'।
ನೋಡಿ 'मृगचर्म' .
see 'मृगचर्म'

मृग-जल
मृग-तृष्णा।
ಮೃಗಜಲ, ಮೃಗತೃಷ್ಣೆ;
mirage.

मृग-तृष्णा
ऐसी तृष्णा जिसकी पूर्ति प्रायः असम्भव हो।
ಎಂದಿಗೂ ಪೂರೈಸದ ಆಶೆ ಆಕಾಂಕ್ಷೆ.
unaccomplishable desire.

मृग-तृष्णा
कड़ी धूप में रेतीले मैदानों में होनेवाली जलधारा की मिथ्या प्रतीति;
ಮೃಗತೃಷ್ಣೆ.
mirage

मृग-मद
कस्तूरी।
ಕಸ್ತೂರಿ.
musk.

मृग-मरीचिका
दे. 'मृगतृष्णा'।
ನೋಡಿ 'मृगतृष्णा'.
see 'मृगतृष्णा'

मृग
हिरन
ಜಿಂಕೆ.
deer, antelope .

मृगचर्म
हिरन की खाल जो पवित्र मानी जाती है।
ಜಿಂಕೆಯ ಚರ್ಮ, ಕೃಷ್ಣಾಜನ.
deer-skin held sacred and used as a mat to sit on for worshipping.

मृगया
आखेट, शिकार।
ಬೇಟೆ.
hunting. the chase .

मृणाल
कमल के पौधे का डंठल, कमल-नाल।
ಕಮಲ ನಾಳ.
fibrous root of a lotus, lotus fibre.

मृत-भाषा
वह भाषा जो सामान्य बोलचाल की भाषा न रह गई हो।
ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಭಾಷೆ, ಮೃತಭಾಷೆ.
dead language.

मृत-संजीवनी
एक प्रकार की बूटी जिसके बारे में प्रसिद्ध है कि इसके खिलाने से मुरदा भी जी उठता है।
ಸಂಜೀವಿನಿ ಬೀರು.
mythological herb that restores the dead to life, anything that infuses new life.

मृत-संजीवनी
मुरदे को जिलाने की क्रिया, मंत्र;
ಸತ್ತವರನ್ನು ಬದುಕಿಸುವ ಮಂತ್ರ; .
charm for reviving the dead;

मृत
मरा हुआ या मुर्दा।
ಸತ್ತ, ಮೃತಿ ಹೊಂದಿದ ಹೆಣ.
dead, deceased, defunct, extinct.

मृतक-कर्म
मृतक की गति के निमित्त किया जानेवाला कृत्य, प्रेत-कर्म।
ಪ್ರೇತಕರ್ಮ, ಉತ್ತರಕ್ರಿಯೆ.
posthumous rituals.

मृतक
मरा हुआ, मुरदा।
ಸತ್ತ, ಹೆಣ.
dead body, corpse.

मृतप्राय
लगभग मरा हुआ, मरे हुए के समान।
ಸತ್ತಂತಿರುವ.
almost dead.

मृतिका
मिट्टी।
ಮೃತ್ತಿಕೆ, ಮಣ್ಣು.
earth, soil, clay.

मृत्यु-कर
किसी की मृत्यु होने पर उसकी संपत्ति पर लगनेवाला कर।
ಮತ್ಯುಕರ, ಮರಣಾಂತರದ ತೆರಿಗೆ.
death-duty.

मृत्यु
मरण, मौत।
ಸಾವು, ಮರಣ.
death, demise.

मृत्युंजय
जिसने मृत्यु को जीत लिया हो।
ಮೃತ್ಯುಂಜಯ, ಸಾವನ್ನು ಗೆದ್ದ.
conqueror of death, immortal.

मृत्युंजय
शिव का एक नाम।
ಈಶ್ವರ.
epithet of Siva.

मृत्युदंड
अपराधी को जान से मार डालने का दंड, प्राणदंड।
ಮರಣ ದಂಡನೆ.
capital punishment, death sentence.

मृत्युसंख्या
दुर्घटना, महामारी आदि से मरने वालों की संख्या।
ಸತ್ತವರ ಸಂಖ್ಯೆ.
death toll.

मृदंग
ढोलक की तरह का एक बाजा।
ಮೃದಂಗ.
Indian musical instrument like drum, percussion instrument.

मृदु
कोमल, नरम, मुलायम।
ಮೃದುವಾದ, ಕೋಮಲವಾದ.
soft, delicate tender.

मृदुता
नरमी, कोमलता।
ಮೃದುತನ, ಮಾರ್ದವ.
softness, gentleness, tenderness.

मृदुल
कोमल, मुलायम।
ಕೋಮಲ, ಮೆದುವಾದ.
soft, tender, delicate.

मृनी
मादा हिरन;
ಹೆಣ್ಣು ಜಿಂಕೆ;
female deer. a hind;

मृनी
मिरगी नामक रोग, अपस्मार।
ಅಪಸ್ಮಾರ ರೋಗ.
epilepsy.

मृषा
झूठ, मिथ्या।
ಮಿಥ್ಯೆ, ಸುಳ್ಳಾದ.
false, untrue.

मृषा
झूठमूठ, वृथा।
ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ, ಸುಳ್ಳು ಪೊಳ್ಳಾದ.
falsely, untruly, in vain.

में
अधिकरणकारक का चिह्न।
ಸಪ್ತಮಿ (ಅಧಿಕರಣಕಾರಕ) ವಿಭಕ್ತಿಯ ಪ್ರತ್ಯಯ.
in, into, in the midst of, among, between, at.

मेख
खूंटा, खूंटी, कील।
ಕೀಲು, ಗೂಟ, ಮೊಳೆ.
nail, peg.

मेखला
करधनी, कमरबंद।
ನಡುಕಟ್ಟು, ಮೇಖಲೆ, ಡಾಬು.
belt, girdle, waist-band

मेंगनी
भेड़-बकरी आदि की विष्टा जो छोटी-छोटी गोलियों के आकार में होती है।
ಕುರಿ-ಮೇಕೆಗಳ ಹಿಕ್ಕೆ.
orbicular dung ball of goats, sheep, camels, rats, etc.

मेघ
बादल।
ಮೇಘ, ಮೋಡ.
cloud.

मेघाच्छन्न
बादलों से ढका हुआ।
ಮೋಡ ಕವಿದ.
overcast or covered with clouds, cloudy.

मेज
एक प्रकार की ऊँची चौकी जो खाना खाने, लिखने आदि के लिए आधार रुप में काम आती है।
ಮೇಜು.
table.

मेजपोश
मेज पर शोभा के लिए बिछाया जानेवाला कपड़ा।
ಮೇಜಿನ ಮೇಲೆ ಅಲಂಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಹಾಸುವ ಬಟ್ಟೆ.
table cloth, table cover.

मेजबान
आतिथ्य करनेवाला। (व्यक्ति)।
ಅತಿಥ್ಯ ಮಾಡುವ(ವ).
host.

मेजबानी
अतिथि-सत्कार, मेहमानदारी।
ಅತಿಥಿ ಸತ್ಕಾರ.
acting as the host, hospitality.

मेटना
दे. 'मिटाना'।
ನೋಡಿ.
see. 'मिटाना'.

मेंड़
खेत की हदबंदी।
ಎಲ್ಲೆಗಾಗಿ ಹೊಲಕ್ಕೆ ಹಾಕಿದ ಬದು.
hedge (raised to separate fields), border.

मेंड़बंदी
मेंड बनाने का काम।
ಬದು ಹಾಕುವಿಕೆ, ಬದು ಕಟ್ಟುವಿಕೆ.
hedging.

मेंढक
एक प्रसिद्ध जल-स्थल-चारी छोटा जन्तु।
ಕಪ್ಪೆ.
frog.

मेंढकी
मेंढक की मादा।
ಹೆಣ್ಣು ಕಪ್ಪೆ.
female frog.

मेथी
एक पत्रशाक जिसके पत्ते सब्जी के लिए और दाने दवा और मसाले के काम आते हैं।
ಮೆಂತ್ಯ, ಮೆಂತೆಸೊಪ್ಪು.
the plant fenugreek.

मेद
चरबी या मोटाई बहुत बढ़​ जाने का रोग।
ಕೊಬ್ಬಿನಿಂದಾದ ರೋಗ.
morbid or unnatural corpulence.

मेद
शरीर के अन्दर चरबी;
ಮೇದಸ್ಸು, ಕೊಬ್ಬು, ಚರಬಿ;
fat, marrow;

मेदा
पक्वाशय, पेट।
ಪಕ್ವಾಶಯ, ಹೊಟ್ಟೆ.
stomach.

मेदिनी
पृथ्वी, धरती।
ಭೂಮಿ.
earth.

मेधा
बातें समझने और स्मरण रखने की शक्ति।
ಸ್ಮರಣ ಶಕ್ತಿ, ಮೇಧಾಶಕ್ತಿ.
mental vigour or power, intellect, understanding.

मेधावी
असाधारण मेधा शक्तिवाला, बुद्धिमान।
ಮೇಧಾವಿ, ಬುದ್ಧಿವಂತ.
possessed of extraordinary mental power, intelligent, brilliant.

मेमना
भेड़ का बच्चा।
ಕುರಿಮರಿ, ಮರಿ.
lamb, kid.

मेरा (मेरी स्त्री.)
'मैं' का संबंधकारक।
ನನ್ನ.
my, mine.

मेरु
जपमाला में सबसे ऊपर रहनेवाला प्रधान दाना।
ಜಪಮಾಲೆಯ ಮುಖ್ಯಮಣಿ.
center or most prominent bead in a rosary.

मेरु
सुमेरु पर्वत;
ಮೇರು ಪರ್ವತ;
name of a fabulous mountain (supposed to be of gold);

मेरुदंड
मनुष्यों और बहुत से जीवजन्तुओं में पीठ के बीचों-बीच गरदन से लेकर कमर तक जानेवाली एवं माला की तरह गुथी हुई हड्डी।
ಮೇರುದಂಡ, ಬೆನ್ನುಮೂಳೆ.
spine, backbone.

मेल-जोल
आत्मीयतापूर्ण संबंध, प्रीति-संबंध।
ಆತ್ಮೀಯತೆ, ಪ್ರೀತಿ ಸಂಬಂಧ.
reconciliation, union, friendship.

मेल-मिलाप
दे. 'मेलजोल'।
ನೋಡಿ.
see 'मेलजोल'.

मेल
जोड़ या टक्कर;
ಜೋಡಿ;
match;

मेल
तरह, किस्म;
ತರಹ, ಬಗ್ಗೆ;
kind quality;

मेल
मित्रता, अनुकूलता;
ಸ್ನೇಹ;
intimacy, amity friendship;

मेल
मिलन, मिलाप;
ಮಿಲನ;
reconciliation, agreement, concord;

मेल
मिलावट;
ಮಿಶ್ರಣ;
mixture, combination;

मेल
मेल (गाड़ी)।
(ರೈಲು) ಮೇಲ್‌ಗಾಡಿ.
mail (train).

मेला-ठेला
मेला, सैर-तमाशा।
ಜಾತ್ರೆ, ಪರಿಷೆ.
fanfare, hustle and bustle.

मेला
तीर्थ-स्थान, देव-दर्शन, सैर-तमाशे के लिए नियत तिथि और स्थान में होने वाला लोगों का जमाव।
ಜಾತ್ರೆ, ಪರಿಷೆಯ ಜನಜಂಗುಳಿ.
large concourse of people (for religious or commercial purposes), fair.

मेला
भीड़, जमाव;
ಗುಂಪು, ಜನಸಂದಣಿ;
crowd, multitude, throng

मेवा
खाने का फल विशेषत: सूखा फल।
ದ್ರಾಕ್ಷಿ, ಖರ್ಜೂರ, ಬಾದಾಮಿಯಂತಹ ಒಣಹಣ್ಣು.
dry fruit.

मेष-संक्रांति
सूर्य के मेष राशि में प्रविष्ट होने का समय।
ಮೇಷರಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನ ಪ್ರವೇಶ ಕಾಲ.
the day when the sun crosses into the mansion of Aries.

मेष
ज्योतिष में बारह राशियों में से पहली राशि।
ಮೇಷರಾಶಿ.
first sign of the zodiac, Aries.

मेष
भेड़;
ಕುರಿ;
ram, sheep;

मेह
कोई ऐसा रोग जिसमें मूत्र के साथ कोई विकृत तत्व भी निकलता हो।
ಮೇಹ ರೋಗ.
urinary disease, diabetes.

मेह
पेशाब, मूत्र;
ಮೂತ್ರ;
urine;

मेंह
वर्षा, पानी बरसना।
ಮಳೆ.
rain.

मेहतर
भंगी।
ಜಾಡಮಾಲಿ.
sweeper, scavenger.

मेहतरानी
भंगी की पत्नी या भंगी का पेशा (काम) करनेवाली स्त्री, भंगिन।
ಜಾಡಮಾಲಿಯ ಹೆಂಡತಿ ಅಥವಾ ಆ ಕೆಲಸದವಳು.
the wife of a sweeper or sweeper woman.

मेंहदी
एक प्रकार की झाड़ी जिसकी पत्तियाँ हाथ-पैर रंगने के काम आती हैं।
ಗೋರಂಟಿ.
henna.

मेहनत
परिश्रम, उद्योग।
ಪರಿಶ್ರಮ.
labour, toil, hard work.

मेहनताना
मेहनत करने के बदले में मिलनेवाला धन, पारिश्रमिक;
ಕಷ್ಟಪಟ್ಟುದರ ಕೂಲಿ;
remuneration, wages;

मेहनताना
वकील की फीस।
ವಕೀಲನ ಫೀಜು.
fee paid to a lawyer.

मेहनती
मेहनत करनेवाला, परिश्रमी।
ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವ, ಪರಿಶ್ರಮಿ.
laborious, diligent, hard-working.

मेहमान
अतिथि, पाहुना।
ಅತಿಥಿ, ಅಭ್ಯಾಗತರ.
guest.

मेहमानदारी
मेहमान की की जानेवाली आवभगत, आतिथ्य।
ಅತಿಥಿ ಅಭ್ಯಾಗತರ ಸತ್ಕಾರ.
hospitality, entertainment.

मेहमानी
मेहमान का किया जानेवाला सत्कार।
ಅತಿಥಿಗಳಿಗೆ ಮಾಡುವ ಉಪಚಾರ.
enjoying the hospitality (of).

मेहमानी
मेहमान होने की अवस्था या भाव;
ಅತಿಥಿಯಾಗಿರುವಿಕೆ;
staying as a guest;

मेहरबान
कृपालु, दयालु, अनुग्रह करने वाला।
ದಯಾವಂತ, ಕೃಪಾಳು.
kind benevolent, compassionate.

मेहरबानी
कृपा, अनुग्रह, उपकार।
ಕೃಪೆ, ದಯೆ, ಅನುಗ್ರಹ, ಉಪಕಾರ.
kindness, goodness, favour.

मेहरा
जनखा, स्त्रैण व्यक्ति;
ಹೆಣ್ಣಿಗ;
effeminate person.

मेहरा
बर्तन माँजने या पानी भरनेवाला व्यक्ति।
ಮನೆಗೆಲಸದವ(ಳು).
household utensil cleaner.

मेहराब
द्वार के ऊपर का अर्द्धमंडलाकार बनाया हुआ भाग।
ಅರ್ಧಮಂಡಲಾಕಾರವಾಗಿರುವ ಬಾಗಿಲ ಭಾಗ, ಕಮಾನು.
arch, vault.

मेहराबादार
जिसमें मेहराब लगी हो।
ಕಮಾನಿನ ಬಾಗಿಲಿರುವ.
arched, vaulted.

मेहरी
बर्तन माँजनेवाली स्त्री।
ಪಾತ್ರ ತೊಳೆಯುವ ಕೆಲಸದವಳು.
woman who works as a household utensil cleaner.

मैं
एक सर्वनाम, उत्तम पुरुष में कर्ता का रूप।
ನಾನು (ಉತ್ತಮ ಪುರುಷ).
the pronoun 'I'.

मैत्री
मित्रता, दोस्ती।
ಸ್ನೇಹ.
friendship, intimacy.

मैथुन
स्त्री के साथ पुरुष का समागम, रति-कीड़ा।
ಸ್ತ್ರೀ ಪುರುಷ ಸಂಭೋಗ, ರತಿಕ್ರೀಡೆ.
coition, copulation, carnal intercourse.

मैदा
बहुत महीन पीसा हुआ आटा जिससे पकवान और मिठाइयाँ बनती है।
ಮೈದಾ ಹಿಟ್ಟು.
fine wheat flour.

मैदान
खेल आदि का स्थान;
ಆಟದ ಮೈದಾನ;
field, playground;

मैदान
पर्वतीय क्षेत्र से भिन्न समतल भूभाग;
ಸಮತಳ ಭೂಮಿ;
plains;

मैदान
युद्धक्षेत्र, समरस्थली।
ಯುದ್ಧಭೂಮಿ.
battle-field.

मैदान
विस्तृत क्षेत्र या भूखंड, दूर तक फैली हुई सपाट जमीन;
ಮೈದಾನ;
extensive plain;

मैना
एक चिड़िया जो अपनी मीठी बोली के लिए प्रसिद्ध है, सारिका।
ಮೈನಾ ಹಕ್ಕಿ, ಸಾರಿಕೆ, ಗೊರವಂಕ.
name of a bird, a kind of starling.

मैल
किसी के प्रति मन में संचित दुर्भाव।
ಮನದಲ್ಲಡಗಿದ ಕೆಟ್ಟ ಭಾವನೆ.
rancour, sullenness.

मैल
शरीर, कपडे आदि से चिपका हुआ मल, गर्द, धूल आदि;
ಕೊಳೆ;
dirt, filth, scum;

मैलखोरा
धूल-गर्द आदि पड़ने पर भी जो मैला न दिखाई दे, जो मैल को छिपा सके।
ಕೊಳೆಯಾದರೂ ಕಾಣದಂತಿರುವ, ಕೊಳೆಯನ್ನು ಕಾಣದಂತೆ ಮಾಡುವ.
dust-absorbing (as colour).

मैला-कुचैला
बहुत अधिक मैला या गंदा।
ಬಹಳ ಕೊಳಕಾದ.
dirty and filthy.

मैला
गू, विष्टा।
ಮಲ.
excrement, faeces.

मैला
जिस पर मैल जमी हो, जिस पर धूल-गर्द आदि पड़ी हो, गंदा।
ಕೊಳೆಯಾಗಿರುವ.
dirty, filthy, foul, unclean.

मैलापन
मलिनता, गंदापन।
ಕೊಳಕು.
dirtiness, filthiness.

मैसी
माता की बहन।
ತಾಯಿಯ ತಂಗಿ, ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ.
mother's sister, aunt.

मोक्ष
जन्म-मरण के बंधन से छूटना।
ಜನನ ಮರಣ ಬಂಧನದಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ.
release from worldly existence, final beatitude.

मोक्ष
बंधन से छूटना, मुक्ति, छुटकारा;
ಮುಕ್ತಿ;
emancipation, deliverance, freedom;

मोगरा
बड़े और अधिक सुगंधित फूलवाला बेला।
ಏಳು ಸುತ್ತಿನ ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂ.
the double jasmine.

मोघ
निरर्थक, व्यर्थ जानेवाला।
ನಿರರ್ಥಕ, ವ್ಯರ್ಥವಾದ.
vain, useless, ineffective.

मोच
झटका लगने से शरीर के किसी अंग के जोड़ की नस का अपने स्थान से इधर-उधर खिसक जाना।
ನರ ಹೊರಳುವಿಕೆ.
sprain, twist.

मोचन
बंधन, कष्ट आदि से छुड़ाना, छुटकारा देना या दिलाना।
ಮೋಚನೆ, ಬಿಡುಗಡೆ.
release, liberation, freeing or delivering from.

मोचना
एक औजार, चिमटी।
ಇಕ್ಕಳ, ಚಿಮಟ.
a pair of forceps, pincers.

मोची
जूते गाँठने या सीनेवाला।
ಚಪ್ಪಲಿ ಹೊಲೆಯುವವ, ಮೋಚಿ.
shoemaker, cobbler.

मोजा
पाँव में पहनने का एक बुना हुआ कपड़ा।
ಕಾಲುಚೀಲ.
stocking, socks.

मोटा-ताजा
हृष्ट-पुष्ट, तगड़ा।
ದಷ್ಟಪುಷ್ಟ.
stout, robust, well-built.

मोटा
जिसकी देह में मांस-मेद अधिक हो, स्थूलकाय;
ಸ್ಥೂಲ ಶರೀರದ;
fat, plump, corpulent;

मोटा
जो पतला या बारीक न हो (जैसे कपड़ा आदि)।
ದಪ್ಪನಾದ(ಬಟ್ಟೆ ಇತ್ಯಾದಿ).
thick, coarse.

मोटाई
किसी वस्तु की लंबाई और चौड़ाई के अतिरिक्त तीसरा आयाम।
ದಪ್ಪ.
thickness.

मोटाई
मोटापा, स्थूलता;
ದಪ್ಪನಾಗಿರುವಿಕೆ, ಸ್ಥೌಲ್ಯ;
fatness, plumpness, corpulence;

मोटाना
धनवान या सम्पन्न होना।
ಹಣವಂತನಾಗು.
to become wealthy.

मोटाना
मोटा होना, स्थूलकाय होना;
ದಪ್ಪನಾಗು, ಸ್ಥೂಲವಾಗು;
to fatten, to grow fat or plump;

मोटापन
मोटा होने की अवस्था या भाव।
ದಪ್ಪನಾಗಿರುವಿಕೆ.
fatness, plumpness, thickness.

मोटापा (मुटापा)
दे. 'मोटापन'।
ನೋಡಿ. 'मोटापन'.
see. 'मोटापन'.

मोठ
मूंग की तरह का एक मोटा अन्न।
ಹೆಸರಿನ ತರಹೆಯ ಒಂದು ದಪ್ಪನೆಯ ಕಾಳು.
a kind of grain, lentil.

मोड़​
मुड़​ने या मोड़​ने की अवस्था, क्रिया या भाव, घुमाव;
ತಿರುಗುವಿಕೆ, ಬಗ್ಗುವಿಕೆ, ಬಾಗುವಿಕೆ, ಮಡಿಚುವಿಕೆ, ತಿರುವು;
turn, bend, twist;

मोड़​
वह जगह जहाँ से रास्ता दूसरी दिशा की ओर मुड़​ता हो;
ರಸ್ತೆ ತಿರುಗುವ ಸ್ಥಳ;
turning, point;

मोड़​
वह स्थिति जिसमें किसी काम या बात की दिशा बदली हो।
ವಿಷಯದ ದಿಕ್‌ ಪರಿವರ್ತನೆ, ಗತಿ ಪರಿವರ್ತನೆ.
(fig.) a new direction.

मोड़​ना
घुमाना, दिशा बदलना;
ತಿರುಗಿಸು, ದಿಕ್ಕು ಬದಲಾಯಿಸು;
to turn, to turn back;

मोड़​ना
टेढ़ा करना;
ಬಾಗಿಸು;
to bend, to twist;

मोड़​ना
तह करना।
ಮಡಿಚು.
to fold.

मोढ़ा
बाँस, सरकंडे या बेंत का बना हुआ एक प्रकार का ऊँचा गोलाकार आसन।
ಬೆತ್ತದ ಕಡ್ಡಿಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಎತ್ತರವಾದ ದುಂಡು ಪೀಠ, ಆಸನ.
a kind of stool made of reeds.

मोतिया
एक प्रकार का सलमा।
ಕಸೂತಿಯ ಒಂದು ಬಗೆ.
a kind of embroidery.

मोतिया
बेले का एक भेद;
ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂವಿನ ಒಂದು ಬಗೆ;
a kind of jasmine;

मोतिया
मोती जैसा।
ಮುತ್ತಿನ ಹಾಗೆ.
bright as a pearl.

मोतियाबिंद
आँख का एक रोग जिसमें देखने की शक्ति दिन पर दिन कम होती जाती है।
ಕಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಬರುವ ಪರೆ.
cataract, a disease of the eye.

मोती
एक बहुमूल्य रत्न जो सीपी में से निकलता है, मुक्ता।
ಮುತ್ತು.
pearl.

मोतीचूर
बेसन की बनी हुई बहुत छोटी बूंदियाँ जिसे चाशनी में डालकर लडडू बनाए जाते हैं।
ಸಣ್ಣ ಬೂಂದಿಕಾಳಿನ ಲಡ್ಡು.
laddu, a kind of sweet-meat.

मोतीझरा (मोतीझिरा)
आन्त्रज्वर, मियादी बुखार।
ವಿಷಮ ಜ್ವರ.
typhoid.

मोथा
नागर मोथा।
ಮಸಾಲೆ ಹಾಗೂ ಔಷಧಿಗಳಿಗೆ ಬರುವ ಒಂದು ಸುವಾಸನೆಯುಳ್ಳ ತೃಣ.
a kind of grass and its root (used in medicine and for perfume).

मोद
सुगंध।
ಸುಗಂಧ.
fragrance, perfume.

मोद
हर्ष, आहलाद;
ಹರ್ಷ;
pleasure, delight, happiness;

मोदक
आनन्द देने वाला।
ಆನಂದಕಾರಕ, ಸಂತೋಷದಾಯಕ.
gladdening, exhilarating.

मोदक
लड्डू।
ಕರಿಗಡಬು, ಲಡ್ಡು.
a small round sweetmeat, laddu.

मोदन
खेल-तमाशे आदि के द्वारा मन का बहलना तथा चित्तवृत्तियों का प्रफुल्लित होना।
ಆಟ-ತಮಾಶೆಗಳಿಂದ ಸಂತೋಷಾನುಭವ ಪಡೆಯುವಿಕೆ.
joy, pleasure, recreation.

मोदी
दाल, चावल आदि बेचने वाला, परचूनिया।
ಅಕ್ಕಿ ಬೇಳೆ ಆದಿಗಳ ವ್ಯಾಪಾರಿ, ಉಗ್ರಾಣ.
merchant, grocer.

मोदीखाना
अन्न आदि रखने का घर, भंडार।
ದಿನಸಿಯ ಭಂಡಾರ, ಉಗ್ರಾಣ.
store-house, provision store.

मोम
वह चिकना, मुलायम द्रव्य जिसमें शहद की मक्खियाँ अपना छता बनाती हैं।
ಮೇಣ.
bees-wax, wax.

मोमबत्ती
धागे पर मोम चढ़ाकर बनाई हुई बत्ती जिसे रोशनी के लिए जलाते हैं।
ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ.
wax-candle, candle-stick.

मोमी
मोम का बना हुआ;
ಮೇಣದಿಂದ ಮಾಡಿದ;
waxen;

मोमी
मोम की तरह मुलायम।
ಮೇಣದಂತೆ ಮೃದುವಾದ.
soft as wax.

मोयन
खस्तेपन के लिए गुधे हुए आटे में डाला जाने वाला घी या तेल।
ಮೆತ್ತಗೆ ಗರಿಯಾಗಲು ಕಲಸಿದ ಹಿಟ್ಟಿಗೆ ಬೆರೆಸುವ ತುಪ್ಪ ಅಥವಾ ಎಣ್ಣೆ.
mixing of ghee in kneaded flour to impart crispness and softness to the ultimate preparation.

मोर-मुकुट
मोरपंख का मुकुट।
ನವಿಲುಗರಿಯ ಕಿರೀಟ.
crown made of peacock feathers.

मोर
एक बड़ा पक्षी जो अपनी सुन्दरता एवं नृत्य के लिए प्रसिद्ध है, मयूर।
ನವಿಲು.
peacock.

मोरनी
नथ में लटकाने का टिकरा।
ಮೂಗುತಿ.
pendant (of an earring or nose-ring).

मोरनी
मादा मोर;
ಹೆಣ್ಣು ನವಿಲು;
peahen;

मोरपंख
मोर का पर या पंख।
ನವಿಲುಗರಿ.
feather of a peacock.

मोरी
छोटी नाली जिससे गंदा या फालतू पानी बहकर निकलता है।
ಚರಂಡಿ, ಮೋರಿ.
drain, gutter, sewer, conduit.

मोर्चा
वह स्थान जहाँ से सेना, गढ़, नगर, आदि की रक्षा की जाती है।
ನಗರ, ದುರ್ಗ, ಸೈನ್ಯಗಳ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಏರ್ಪಡಿಸಿದ ಸ್ಥಾನ.
battle front, front.

मोर्चाबंदी
मोर्चा बनाना।
ಯುದ್ದೋಪಾಯದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ರಕ್ಷಣೆಯ ಏರ್ಪಾಡು .
taking up strategic position.

मोल-तोल
दाम ठहराने, सौदा पटाने की बातचीत।
ಬೆಲೆ ನಿಶ್ಚಯಿಸುವಿಕೆಯ ಮಾತುಕತೆ.
bargaining, higgling.

मोल
मूल्य, दाम।
ಬೆಲೆ.
cost, price.

मोह
(दर्शन में) मन का वह भ्रम जो सत्य का ठीक-ठाक ज्ञान नहीं होने देता।
ಭ್ರಾಂತಿ.
(in phil.) delusion of mind which prevents one from discerning the truth.

मोह
बेवकूफी, मूर्खता;
ಮೂರ್ಖತನ;
folly, ignorance, infatuation;

मोह
स्नेह, लगाव;
ಮೋಹ;
attachment, love, affection;

मोहक
मन को आकृष्ट करनेवाला, लुभावना।
ಆಕರ್ಷಕವಾದ;
charming, fascinating.

मोहक
मोह उत्पन्न करनेवाला;
ಮೋಹಕವಾದ;
bewildering, infatuating;

मोहताज (मुहताज)
दे. 'मुहताज'।
ನೋಡಿ. 'मुहताज'.
see 'मुहताज'

मोहना
मुग्ध होना, मोहित होना।
ಮೋಹಗೊಳ್ಳು.
to be tempted, to be infatuated.

मोहना
लुभाना, मोहित करना, मोह या भ्रम में डालना।
ಮೋಹಗೊಳಿಸು.
to fascinate, to delude, to bewilder.

मोहनी
माया।
ಮಾಯೆ.
illusion.

मोहनी
मोहक प्रभाव, वशीकरण;
ವಶೀಕರಣ;
charm, spell;

मोहनी
मोहित करनेवाली।
ಮೋಹಿನಿ.
fascinating, charming.

मोहर (मुहर)
दे. 'मुहर'।
ನೋಡಿ 'मुहर'.
see 'मुहर'

मोहरा
बरतन आदि का मुँह;
ಪಾತ್ರೆಯ ಬಾಯಿ;
opening;

मोहरा
शतरंज की गोटी;
ಚದುರಂಗದ ಕಾಯಿ;
chessman;

मोहरा
सेना का अग्रभाग।
ಸೈನ್ಯದ ಮುಂಭಾಗ.
van, vanguard.

मोहरी
पाजामे का नीचे की ओर का मुँह, पायँचा।
ಪಾಯಿಜಾಮದ ಕಾಲುಗಳ ಬಾಯಿ .
lower opening of trousers.

मोहलत
दे. 'मुहलत'।
ನೋಡಿ. 'मुहलत'.
see. 'मुहलत'.

मोहित
पूर्ण रूप से आसक्त या मुग्ध;
ಮೋಹಗೊಂಡ;
fascinated, charmed, enamoured;

मोहित
भ्रम में पड़ा हुआ।
ಭ್ರಾಂತಿಗೊಂಡ.
bewildered, infatuated, deluded.

मोहिनी
माया, मोह।
ಮಾಯೆ, ಮೋಹ.
illusion.

मोहिनी
मोहित करनेवाली, मोहनेवाली।
ಮೋಹಗೊಳಿಸುವ.
fascinating, charming.

मोही
जिसके मन में सभी के प्रति प्रेम हो, प्रेमी।
ಪ್ರೀತಿಸುವ, ಪ್ರೇಮಿ.
loving, affectionate.

मौका
उपयुक्त काल, अवसर;
ಸುಸಮಯ;
chance, occasion, opportunity;

मौका
वह स्थल जहाँ कोई घटना हुई हो।
ಘಟನಾಸ್ಥಳ.
place of occurrence, situation, site.

मौखिक परीक्षा
विद्यार्थियों को मौखिक प्रश्न करके ली जानेवाली परीक्षा।
ವಾಚಾ ಪರೀಕ್ಷೆ, ಮೌಖಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆ.
oral examination, viva voce (test).

मौखिक
मुँह से कहा या बोला जानेवाला, जबानी।
ಹೇಳಿದ, ಬಾಯಿ ಮಾತಿನ.
oral, verbal.

मौज
मन की लहर, तरंग;
ಮನದ ಭಾವ ತರಂಗ;
whim, caprice;

मौज
लहर।
ಅಲೆ.
wave, surge.

मौज
सुख, आनन्द, समृद्धि;
ಆನಂದ, ಸುಖ;
delight, ecstasy;

मौजा
गाँव, ग्राम;
ಹಳ್ಳಿ;
village, hamlet;

मौजा
स्थान।
ಸ್ಥಳ.
place, site.

मौजी
जो मन में आए वह कर बैठनेवाला।
ಮನಬಂದಂತೆ ಮಾಡುವ.
whimsical, capricious, emotional.

मौज़ूं
ठीक, उपयुक्त।
ಸರಿಯಾದ, ಉಪಯುಕ್ತವಾದ.
reasonable, befitting, suitable.

मौजूद
उपस्थित, हाजिर, विद्यामान।
ಹಾಜರಿರುವ, ಇರುವ.
present, existing.

मौजूदगी
उपस्थिति, हाजिरी, विद्यामानता।
ಉಪಸ್ಥಿತಿ.
existence, presence.

मौजूदा
वर्तमान काल का, जो सामने उपस्थित या प्रस्तुत हो।
ಹಾಲಿ ಇರುವ, ಈಗ ಇರುವ, ಸದ್ಯದಲ್ಲಿರುವ.
existing, current or present.

मौत
मरण, मृत्यु।
ಸಾವು, ಮೃತ್ಯು.
death, demise.

मौन
चुप रहना, चुप्पी।
ಮೌನವಾಗಿರುವಿಕೆ.
silence, taciturnity.

मौन
जो न बोले, चुप।
ಮೌನವಾಗಿರುವ.
mum, silent, speechless.

मौनव्रत
चुप रहने का व्रत।
ಮೌನವ್ರತ.
vow of silence.

मौनी अमावस
माघ मास की अमावस्या (हिन्दु) धर्म)।
ಮಾಘಮಾಸದ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ.
the last day of the dark fortnight, of the month Magha when a vow to keep silent is taken.

मौनी
चुप रहनेवाला, न बोलनेवाला।
ಮೌನವಾಗಿರುವ.
observing a vow of silence, silent.

मौर
एक तरह का मुकुट जो विवाह के अवसर पर वर को पहनाया जाता है;
ವಿವಾಹ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವರನ ತಲೆಯ ಮೇಲಿಡುವ ಮುಕುಟ, ಬಾಸಿಂಗ.
a kind of crown worn by the bridegroom in traditional Indian marriage ceremonies;

मौर
बौर, मंजरी।
ಮೊಗ್ಗ, ಮಂಜರಿ.
a bud, blossom.

मौरूसी
पैतृक।
ಪೈತೃಕ, ಪಿತ್ರಾರ್ಜಿತ.
hereditary, patrimonial.

मौलवी
अरबी, फारसी पढ़ानेवाला।
ಅರಬ್ಬೀ ಮತ್ತು ಪರ್ಷಿಯನ್ ಭಾಷೆಗಳ ಶಿಕ್ಷಕ .
teacher of Arabic and Persian.

मौलवी
इस्लामी धर्म-शास्त्र का पंडित;
ಮೌಲ್ವಿ;
a person learned in Muslim religion;

मौलसिरी
एक सदाबहार पेड़ जिसके फूल बहूत सुगंध वाले होते है।
ಪಗಡೆ ಮರ-ಹೂ.
a perennially blooming tree yielding very fragrant small flowers.

मौला
ईश्वर;
ದೇವರು;
God;

मौला
वह गुलाम जिसे मुक्ति मिली हो।
ಸ್ವತಂತ್ರವಾದ ಗುಲಾಮ.
a manumitted slave, freed man.

मौला
स्वामी;
ಸ್ವಾಮಿ, ಅಯ್ಯಾ;
lord, master;

मौलाना
अरबी का बहुत बड़ा विद्धान, बड़ा मौलवी।
ಅರಬ್ಬೀ ಭಾಷೆಯ ದೊಡ್ಡ ಪಂಡಿತ.
great scholar of Arabic.

मौलि
चोटी, सिरा;
ತುದಿ, ಶಿಖರ;
top of anything;

मौलि
मस्तक, सिर;
ತಲೆ;
head;

मौलि
मुकुट, किरीट।
ಕಿರೀಟ.
crown, diadem.

मौलिक
जो किसी की छाया, उलथा, अनुकृति आदि न हो।
ಮೂಲತಃ ಸ್ವತತ್ರ, ಅನುವಾದವಲ್ಲದ.
original.

मौलिक
मूल-संबंधी, मूलगत;
ಮೌಲಿಕ;
radical, primordial, fundamental;

मौलिकता
मौलिक होने का भाव।
ಮೌಲಿಕತೆ.
originality.

मौसंबी (मौसमी)
नींबू की जाति का एक प्रकार का मीठा फल।
ಮೋಸಂಬಿ ಹಣ್ಣು.
a big sweet lemon.

मौसम
किसी काम या बात के लिए उपयुक्त समय।
ಸರಿಯಾದ ಕಾಲ.
opportune time.

मौसम
गरमी, सरदी आदि के विचार से समय का विभाग, ऋतु;
ಋತು;
season, weather;

मौसमी
किसी विशिष्ट ऋतु या मौसम में होनेवाला;
ಋತುವಿನ;
seasonal, of the season;

मौसमी
समयोपयोगी, काल के अनुकूल।
ಕಾಲಾನುಕೂಲ.
opportune.

मौसा
संबंध के विचार से माता की बहन का पति।
ತಾಯಿಯ ತಂಗಿ ಗಂಡ, ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ.
husband of mother's sister.

मौसिया
मौसी के द्वारा संबंधित, मैसी के संबंध का।
ಚಿಕ್ಕಮ್ಮನ ಕಡೆ ಸಂಬಂಧದ.
through the relation of mother's sister.

मौसेरा
मौसी से संबद्ध, मौसी के संबंध का।
ಚಿಕ್ಕಮ್ಮನ ಕಡೆಯ ಸಂಬಂಧದ.
related through mother's sister.

म्यान
तलवार आदि रखने का कोष या गिलाफ।
ಒರೆ.
sheath.

म्रियमाण
मरा हुआ या मृतप्राय।
ಸಾಯಲಿರುವ.
on the verge of death, moribund.

म्लान
कुम्हलाया या मुरझायाअ हुआ;
ಬಾಡಿದ;
faded, withered.

म्लान
निस्तेज, दुर्बल।
ತೇಜೋಹೀನ.
languid, weary.

म्लानि
मलिनता, कांतिक्षय।
ಮಾಲಿನ್ಯ, ಕಾಂತಿ ಗುಂದುವಿಕೆ.
languor, lassitude, fading.